ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
= DAHA TEMİZ BİR ÇEVRE + ARZ GÜVENLİĞİ Erdal ÇALIKOĞLU Genel Müdür Yardımcısı V. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Sunum Planı Enerji Verimliliğine Genel Bakış Enerji Verimliliği Mevzuatı ve Uygulamaları ENVER Hareketleri  El Ele ENVER Hareketi  ENVER Motor Hareketi Sonuç ve Öneriler Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Neden Enerji Verimliliği?
Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek. Alternatif kaynaklar henüz ekonomik değil. Artan talep nedeniyle fiyatlar tırmanıyor. Yerli kaynaklar ithal bağımlılığını önleyemiyor. Ekolojik denge alarm veriyor. Kullandığımız enerjinin tamamını faydaya dönüştürelim Kaynak güvenliği ve temiz çevre için Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Türkiye’nin ok yönünde gelişim göstermesi hedeflenmektedir.
MEKSİKA POLONYA PORTEKİZ İTALYA İSPANYA İSVİÇRE ve DANİMARKA JAPONYA İNGİLTERE ALMANYA Y. ZELLANDA FRANSA HOLLANDA İSVEÇ KANADA ABD Türkiye’nin ok yönünde gelişim göstermesi hedeflenmektedir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Enerji Tüketim Eğilimi Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Birincil Enerji Tüketim Dağılımı Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

BAZI SANAYİ KOLLARINDA TOPLAM ÜRETİM MALİYETLERİ İÇİNDE
55,0 50,0 30,0 25,0 20,0 15,0 12,5 10,0 7,5 0,0 40,0 60,0 Çimento Amonyak Alüminyum Çelik Cam Gübre Kağıt Seramik Metalurji Tekstil Gıda Rafineri BAZI SANAYİ KOLLARINDA TOPLAM ÜRETİM MALİYETLERİ İÇİNDE ENERJİ MALİYETLERİNİN ORANI Enerji Maliyetlerinin Oranı (%)

TÜRKİYE’NİN BİRİNCİL VE NİHAİ ENERJİ YOĞUNLUĞU
(iklim düzeltmeli) 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 bintep/euro00 0,60 0,62 0,64 0,66 0,68 0,70 0,72 0,74 0,76 0,78 Nihai Enerji Yoğunluğu Birincil Enerji Yoğunluğu Nihai EY/Birincil EY % Artış/Azalış)/Yıl Birincil 1.2 -1.4 2.7 -3.0 0.2 Nihai 1.3 -3.4 2.8 0.4

Enerji Yoğunluğu 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 kep/Euro 0,000 0,005 0,010 0,015 0,020 0,025 0,030 0,035 Sanayi İmal. Ulaşım Hizmet Tarım Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Enerji Verimliliği Eğilimi - ENERJİ YOĞUN SEKTÖRLER - Spesifik enerji tüketimi döneminde demir-çelik ve cam sektöründe %-0.3/yıl oranında azalırken, çimento sektöründe +%0.3 ve kağıt sektöründe +%1.1oranında artmıştır. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Birincil ve Nihai Enerji Yoğunlukları Artış/Azalışlarının Bazı AB Ülkeleri İle Karşılaştırılması ( ) Azalan Enerji Yoğunlukları Birincil enerji yoğunluğu nihai enerji yoğunluğuna göre daha hızlı azalmaktadır (veya daha az yükselmektedir)kayıp ve kaçakların azalması nedeniyle Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Enerji Verimliliği Eğilimi - Sektörler
SEKTÖREL ENERJİ TASARRUF ORANLARI (1990 – 2004) 5 10 15 20 25 30 35 40 İmalat Ulaştırma Konut Toplam % Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Enerji Verimliliği Eğilimi - Sektörler
SEKTÖRLER BAZINDA SAĞLANAN ENERJİ TASARRUF MİKTARLARI (1990 – 2004) 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 İmalat Ulaştırma Konut Toplam Tasarruf MTEP Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Enerji Verimliliği Eğilimi – İmalat Sanayi İMALAT SANAYİİNDE ALT SEKTÖRLERDE SAĞLANAN TASARRUF ORANLARI ( ) 5,6 0,2 9,9 15,6 8,5 -2,2 7,2 -5,0 -104,5 -120 -110 -100 -90 -80 -70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 10 20 30 İmalat Kimya Demir-çelik Demir-Dışı Çimento Kağıt Gıda Makine-teçhizat Tekstil % Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

İmalat Sanayii Enerji Tasarrufu Oranlarının Bazı AB Ülkeleri İle Karşılaştırılması ( ) Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Nihai Enerji Tüketiminde Enerji Tasarrufunun Etkileri 50 100 150 200 2000 2005 2013 2020 2030 Mtep Referans Senaryo Enerji Verimliliği Senaryosu Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Enerjinin tamamını faydaya dönüştüren bir Türkiye..
Enerji Verimliliği Kanunu Vizyonu & Temel Hedefi VİZYONU Enerjinin tamamını faydaya dönüştüren bir Türkiye.. Kişi başına enerji tüketimi yüksek ve enerji yoğunluğu düşük ülkeler arasında yer alan bir Türkiye... TEMEL HEDEFİ Sanayide, binalarda, ulaşımda ve enerji sektöründe, Türkiye pratiklerinde uygulanabilir tedbirlerin yer aldığı Kanun ile; Birim milli gelir başına tükettiğimiz enerjiyi (Enerji Yoğunluğunu), 2020 yılına kadar en az %15 azaltmak Bu hedef, aynı enerji ile daha fazla üretimin önünü açacak, enerji yatırım ihtiyaçlarımızı ve ithalat bağımlılığımızı azaltacak, ayrıca temiz çevrenin korunmasına önemli katkılarda bulunacaktır. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Uygulamalar Uygulama Sanayi Enerji Bina Ulaşım Yapılanma Enerji Yönetimi o VAP Destekleri Gönüllü Anlaşmalar KOSGEB Destekleri Ar & GE Destekleri Enerji Performansı Isı Pay Ölçer / Isı Sayacı Isı ve Sıcaklık Kontrolu Talep Tarafı Yönetimi Açık Alan Aydınlatmaları Eğitim ve Bilinçlendirme Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

ENERJİ VERİMLİLİĞİ KOORDİNASYON KURULU (EVKK) Endüstriyel İşletmeler
İdari Yapılanma ENERJİ VERİMLİLİĞİ KOORDİNASYON KURULU (EVKK) Yetkilendirme, İzleme,Denetim Üniversiteler Meslek Odaları EİE Eğitim Bilinçlendirme İzleme, Denetim Destekleme Yetkilendirme İzleme Denetim Eğitim Yetkilendirme, İzleme, Denetim Lab. Desteği Eğitim Endüstriyel İşletmeler ve Binalar Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) Şirketleri Etüt VAP Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

EVD Şirketleri Performans garantisi Enerji tasarruf miktarına bağlı ödeme sistemi Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

EVD Şirketleri Uygulamaları Hizmet Anlaşması Hayır Evet Enerji Etüdü & VAP Teklifi Uygulama Anlaşması Etüt Bedeli Ödenir VAP Hazırlama & Uygulama İşletme & Bakım & Doğrulama Ekipmanların Devri Anlaşmanın Sona Ermesi Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Destekler(1/2) KOBİ’ler için KOSGEB Destekleri Ön Etütler : %70 < YTL Etütler : %70 < YTL Danışmanlık (VAP) : %70 < YTL Enerji Yöneticisi Eğitimleri : %70 Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Destekler (2/2) Verimlilik Artırıcı Projeler için Destekler Projenin Uygulanma Süresi : En fazla 2 yıl Projenin Geri Ödeme Süresi : En fazla 5 Yıl Toplam Yatırım Tutarı : En Fazla YTL Destek Oranı : Yatırım tutarının en fazla %20’si Destek Türü : Hibe İlk Başvurular : Ocak 2009 sonuna kadar Koşul / Sınırlama : Kurul onayı / Ödenek miktarı Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Finansman TTGV Çevre Projeleri Destekleri Proje Süresi : En fazla 1,5 yıl Miktar : ABD $ (Proje toplam maliyetinin en fazla %50’si) Geri Ödeme : 1 yılı geri ödemesiz, toplam 4 Yıl (Faizsiz) Hizmet Bedeli : Verilen finansmanın %6’sı Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Eğitim ve Bilinçlendirme Eğitim kurumlarının müfredatlarında enerji verimliliği Radyo ve televizyon gibi yayın kuruluşlarına yükümlülük Enerji satan şirketlerin müşterilerini bilgilendirmesi Kullanım kılavuzlarında ürünün enerji verimli kullanımı Geleneksel enerji verimliliği haftası etkinlikleri Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

El Ele ENVER Hareketi (1/2)
Öğrenciler ve kamuoyu için eğitim modülleri Genelge 2008/2’nin uygulanması Sosyal sorumluluk projeleri Demostrasyon projeleri Yayın Medya iletişimi Bakanlıklar arası işbirlikleri Ulusal Enerji Verimliliği Forumu (15–16 Ocak 2008–İstanbul) Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

El Ele ENVER Hareketi (2/2)
81 ilde etkinlikler Okullarda adet verimli ampul dağıtımı OSB’ler, Resmi kurumlar, okullar ve bilboardlar için afişler Çocuklar ve yetişkinler için kitapçıklar Alışveriş Merkezlerinde bilinçlendirme Televizyonlar için spot filmler Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

ENVER MOTOR HAREKETİ ELEKTRİK MOTOR SİSTEMLERİNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Talep Tarafında Elektrik Kullanımı Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Sanayide Kullanılan Elektrik Motorlarının Kullanım Yerleri Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Elektrik Motor Sistemlerinde Enerji Verimliliği Odakları
Yüksek verimli motor kullanımı Motor kontrol sistemleri (Değişken Hız Sürücüleri) Güç kalitesi Motor seçimi Güç iletim sistemleri Ekipmanlar (Fanlar, pompalar, kompresörler, vs) Sistem ve tasarım Proses tipi Bakım Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Neden Yüksek Verimli Motor ? 90 kW’lık bir motoru alırken verdiğimiz 1 YTL, motorun ekonomik ömrü süresince cebimizden; enerji verimlisi (EFF1) 426 YTL, verimsizi (EFF3) 575 YTL götürüyor. 5 10 15 20 25 30 35 40 60 80 100 120 Motor Fiyatı / Enerji Tüketimi (%) Gün Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Ömür Boyunca Kazanç ! EFF1 Motor çıkış gücü ve satış fiyatı 7,5 kW 600 YTL 22 kW 1.500 YTL 55 kW 3.400 YTL Motor ömrü 12 yıl Enerji fiyatlarındaki yıllık artış %10 Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

CEMEP ile Gönüllü Anlaşma Yapan ve Yapmayan AB Ülkelerinde ve Türk Sanayisinde Verim Sınıflarına Göre Motor Kullanımları CEMEP CEMEP DIŞI TÜRKİYE EFF1 %7 %6 EFF2 %85 %66 %28 EFF3 %8 %65 KAYNAK: ICA 2005 – EİE ANKET 2008 Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Pompa ve Fanlarda DHS Kullanımı Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Fanlarda DHS Kullanımı Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Uygulamalardan Örnekler Uygulama Güç (kW) Tasarruf (%) Tasarruf (YTL) Yatırım Tutarı (Avro) Geri Ödeme (Ay) Dalgıç Pompa 130 40 31.200 8.000 6 Pompa 110 50 44.500 7.000 4 Kompresör 200 30 40.400 8.500 5 Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Sanayide DHS Kullanım Oranları % Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Güç Kalitesi (Gerilim Dengesizliği) Gerilim dengesizliği motor verimliliğini kötü etkilediği gibi vibrasyon ve mekanik vuruntular yaratacağı için motor ömrünü de kısaltır. Gerilim dengesizliğinin motor verimine etkileri Motor Yükü (%) Gerilim Dengesizliği Nominal %1 %2,5 100 %94,4 %93,0 75 %95,2 %95,1 %93,9 50 %96,1 %95,5 %94,1 Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Güç Kalitesi (Gerilim Dalgalanmaları) Motorlar, işaret plakasındaki gerilimin %10’undan daha farklı bir gerilimde çalıştırılmamalıdır. Yüksek gerilimler motor sıcaklığını, hızı ve titreşimi olumsuz yönde etkiler. Düşük gerilimler ise, yol verme sırasında motorun aşırı yüklenmesine sebep olabilir. Çalışma Karakteristiği Gerilim Değişiminin Etkisi %90 Gerilimde %110 Gerilimde %120 Gerilimde Standart motor verimi Tam yükte %0,5-1 artar %1-4 azalır %7-10 azalır ¾ yükte %1-2 azalır %2-5 azalır %6-12 azalır ½ yükte %2-4 artar %4-7 azalır %14-18 azalır Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Motor Seçimi Motorlar yüke uyumlu olarak seçilmeli ve aşırı ihtiyatlı davranıp gereğinden büyük motor seçme alışkanlığından vazgeçilmelidir. Böylelikle motorların plakalarında yazılı anma güçlerine göre düşük güçte ve dolayısı ile düşük verimde çalışmaları önlenmelidir. Motorlarda genellikle %75 yükte motor verimi azami seviyeye ulaşır. Düşük yüklerde tüketilen elektrik enerjisi mekanik güç yerine artan oranda ısıya çevrilir ve motorlarda aşırı ısınmadan doğan arıza riskini arttırıp motorun ömrünü kısaltır. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Motor İhtiyacımızı Doğru Belirleyemezsek !
Motor gücünün küçük seçilmesi halinde, aşırı ısınma, kaymanın artması, devrin düşmesi ile işin kapasitesi ve iş verimi düşer. Motor gücünün yüksek seçilmesi halinde, kuruluş ve işletme masrafları artar, motor verimi ve güç katsayısı düşeceğinden enerji giderleri gereksiz yere artar. Motor koruma türünün uygun seçilmemesi halinde, tozlu ortamlarda sargılarda ve biyeler üzerinde biriken toz, sulu ortamlarda ise rulmanların paslanması ve sargıların yalıtım özelliğini yitirmesi motorun yanmasına sebeb olur. Soğutma türünün uygun seçilmemesi halinde, yeterli derecede soğutulmayan motor kısa sürede yanar. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Motorlarda Isınma Baca Fanı Motoru (Yüksek Verimli Motor – EFF1) P = 360 kW n = 743 d/dk (479 d/dk) Kömür Değirmeni Filtre Fan Motoru (Verimi İyileştirilmiş Motor – EFF2) P = 380 kW – EFF2) Baca Fanı (2) Motoru (Düşük Verimli Motor – EFF3) P = 300 kW n = 592 d/dk Güçleri biribirine yakın motorlar seçilmeye çalışılmıştır. EFF3’ün bariz sıcaklık farkı vardır. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Güç İletim Sistemleri Motor gücünün direk bağlantı yerine indirek olarak düz kayış veya standart V- kayışları ile iletildiği sistemlerde kayış kayması ve sürtünmeden dolayı oluşan kayıplar %8’e kadar ulaşabilir. Bu kayıplar ve ortaya çıkan kayış ısınması standart kayışların tırtıllı yüksek verimli V-kayışları ile değiştirilmesiyle önlenebilir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

UNUTMAYALIM Her yıl, motorların uygun yükte çalıştırılması ile 400 GWh, yüksek verimli motor kullanımı ile GWh, DHS Kullanımı ile GWh, yanmış motorların sarılmaması ile 600 GWh tasarruf sağlanabilir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Sonuç ve öneriler Enerji yönetimi sistemleri oluşturulmalı  OSB’lerde enerji yönetim birimleri ve enerji yöneticileri  Yönetimin katkı ve desteği  İzleme ve hedef oluşturma  Etkin bilinçlendirme kampanyaları Enerji etütleri ile tasarruf potansiyelleri ve önlemler belirlenmeli Eylem planları hazırlanmalı  Önceliklendirme  Kısa, orta ve uzun vadede uygulama Mevcut en iyi teknolojiler kullanılmalı Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

KATILIMINIZDAN DOLAYI TEŞEKKÜR EDERİZ
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim