“RÖNESANS” “REFORM” NEDİR? NEDENDİR? NE OLDU? MERAK EDİYOR MUYUZ ?

... konulu sunumlar: "“RÖNESANS” “REFORM” NEDİR? NEDENDİR? NE OLDU? MERAK EDİYOR MUYUZ ?"— Sunum transkripti:

1 “RÖNESANS” “REFORM” NEDİR? NEDENDİR? NE OLDU? MERAK EDİYOR MUYUZ ?

2 “The Renaissance (from French Renaissance, meaning "rebirth"; Italian: Rinascimento, from re- "again" and nascere "be born") was a cultural movement that spanned roughly the 14 th to the 17th century, beginning in Italy in the late Middle Ages and later spreading to the rest of Europe.” wikipedia

3

4

5

6

7 ROMA’NIN SONU artan maliyetler azalan getiriler “marjinal getiri”
vergi gelirleri köle arzı ticaret gelirleri artan maliyetler göçebe kavim saldırıları 400> Goth Vandal Hun Germen fetihlerin sona ermesi

8 Ve ORTAÇAĞ! “FEODAL” Üretim ilişkileri Feud (fief) = Feodal bağımlılık
+  hiyerarşiler >”Clientalizm” Ayni, nakdi veya bedensel yükümlülükler = RANT

9

10

11 Durumu kurtarmaya ve güçlenmeye yeltenen “Batı” Doğu’ya “haçlı“ seferlerine çıkar. Sonuçları?:
Doğu’nun lüks malları (baharat, ipek vs.) Artan ticaret hacmi Artan kredi işlemleri ve bankacılık Güçlenen tüccar sınıfı

12 Ortaçağ sonları Avrupa’da gözlenen gelişmeler :
Nüfus artışı(bazen azalışı) Akdeniz ticaretinde İtalya’nın tekeli Gelişen ticaret ve kentler Değişen “Dünya görüşü” Para ekonomisinin yaygınlaşması Loncaların güçlenmesi

13 Gelişmeler ! Akdeniz ticareti ve bankacılık
Güçlü ve bağımsız kentler (bourgois= kentsoylular!) Güçlü lonca kuruluşları Sanat sadece sanat için değil toplumsal ve siyasal rekabet ve statü için bir prestij unsuru

14 Neden İtalya? İtalya’da kültür
Papalığa rağmen paradoksal olarak daha seküler Daha kentsel 100,000 ve üzeri nüfusa sahip kentler ve ağırlıklı tüccar sınıfı Milano, Venedik, Floransa, Napoli Örneğin o sırada Londra 40-50,000

15 “Humanism” “İnsan” ın araştırılması: studia humanitatis, ya da “hümanizm” retoric,edebiyat, şiir, yazın ve güzel sanatlar Yunan ve Roma’ya öykünme ve sorgulama > “tarih” in önemi

16 Hümanizm ve Siyasal Düşünce
Niccolò Machiavelli “Araçlar amaçları meşru kılar”." İnsanlar korkuya daha çok boyun eğer Sözden çok “güç” önemlidir. Geçmişten gelen formüller geçersizdir Her dönemin koşullarına uygun yöntem ve siyaset uygulanmalıdır

17 Rönesans’ın düşünsel ve edebi yüzleri
Dante Alighieri ( ) İlahi Komedya Giovanni Boccaccio ( ) Dekameron Francesco Petrarch ( ) Unutulmayan Şeyler (Rerum Memorandarum)

18 Leonardo da Vinci ( ) Doğanın yakından gözlemi ve “bilimsel” bakış . “Geleceğe ait” miş gibi görünen köprüler, uçaklar, denizaltılar ve kaleler

19

20 Da Vinci

21

22

23

24

25

26 Michelangelo (1475-1564) Rönesans sanatının sembolü
Floransa’daki Davud heykeli Vatikan’da Sistine Kilisesindeki Ademin Yaradılışı

27 “DAVUD” 1501-1504 Mermer Accademia delle Belle Arti, Floransa
Yükseklik 410 cm Accademia delle Belle Arti, Floransa

28 Adem’in Yaradılışı

29

30 Rönesans’ın Kuzey’e Yayılması 1350-1536
İtalya sınırlarını aşarak dinde ve bilimde “Reform” u hazırladı. Hollanda : Erasmus ( ) Polonya : Copernicus ( ) İngiltere : Thomas More ( ) Almanya : Gutenberg ( ) ve Matbaa (1455)

31 Erasmus (1466 Rotterdam -1536) 1499'da İngiltere'ye gitti
Güzel sanatların ve bilimlerin yayılması, Avrupa'nın ortak bir sanat ve bilim anlayışının çatısı altında birleşmesi, hümanizmin birinci koşulu Deliliğe Övgü (Morias enkomion seu laus stultitiae) Thomas Morus'a adadı çağının kilisesine ve o kilisenin mensuplarına en acımasız eleştiriler bağnazlığa karşı kaleme alınmış bir başyapıt

32 Copernicus (1473 Polonya-1543)
Astronom Matematikçi Fizikçi heliocentric (güneş-merkezli) sistem.

33 Thomas More (1478 - 1535) İngiliz yazar ve devlet adamı Ütopya (1516)
Erasmus 1509'da basılan ünlü eseri Deliliğe Övgü’yü Thomas More'a adadı Kral Henry VIII Thomas More'u Lordlar Kamarası başkanı ilan etti 1531'de Krala bağlılık yemini etmeyi reddetti Kralı kilisenin başkanı olarak görmemesi bir suç olarak getirildi Ölüm cezasına çarptırıldı. 6 Temmuz 1535'de idam edildi Ütopya (1516)

34 Christopher Columbus (1451? Genova, İtalya –1506)
“Colon diye bir Frengin İstanbul’a geldiği ve ‘Bana birkaç gemi verin size yeni bir dünya bulayım’ dediği de anlatılır.” Leo Bagrow, History of Cartography. Cambridge, Harvard University Press, 1964,

35

36 Avrupa’da sık görülen veba salgınları (black death-kara ölüm) > yararları :
Emek arzı yetersizliği : artan baskı > şehre kaçış > “rant” azalır Şehirler güçlenir Kilise etkisini kaybeder Tanrısal adaletin sorgulanması!

37 Zayıflayan kilise, Bizanslı bilim adamlarının etkisi, Yunan ve Roma’nın yeniden keşfi vs.:
İnsan, ahlak ve tarihe ilgi... HÜMANİZM SEKÜLARİZM (dinsel olmayan “dünya” işleri “dünya”ya “dünyalılara” ait)

38 Protestanlık: Sadece iman yeterlidir Tek otorite İncil’dir
Tüm insanlar Tanrı karşısında “eşit” tir Sonuç: “Birey” in öne çıkarılması Kapitalizmin ve demokrasinin gelişmesini hızlandırdı Ref. Max WEBER, The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism ,1905

39

40 DOĞRUDAN ve DENEYİMLE Dünyaya bakış (hiç bir otoritenin belirleyici olmadığı bir yaklaşımla) Önyargılardan ve inançlardan arınmış Düşün ve bilim alanındaki gelişmeler insanı daha otonom hale getirmekte Sonuç: Kapitalizmin “birey”i = “Kendisi için en doğru kararı verecek olan yine kendisidir, bireydir!”

41 Fizik yasaları “ilahi irade”den bağımsızdır !!!
SIR ISAAC NEWTON ( )

42

43 Güneş merkezli evren: NICOLAUS COPERNICUS (1473-1543)
Ve Güneş merkezli evrenin teleskop kullanarak doğrulanması! GALILEO GALILEI ( )

44 İnsan ve hayvanlar üzerinde araştırmalar
Anatomide ilerleme Kan dolaşımı William Harvey (1578–1657)

45

46 Keşiflerin çekiciliği
Aracısız ticaret isteği arasında hızlı nüfus artışı = “Toprak açlığı” İspanya ve Portekiz’de “ulusal” kırallıkların kurulması Doğu’da Moğol İlhanlıların ve daha sonra Timur’un saldırılarından sonra parçalı ve zayıf devletler ve ticaret ortamında güvensizlik Teknolojik gelişme: “tüfek icadoldu!”

47

48 “Keşif” lerin sonuçları
ekonomik yayılma ve büyüme Doğu baharatı, Afrika köleleri, Amerikan altın ve gümüşü Artan “para arzı” Enflasyon Sınıfsal değişimler Toplumların dönüşümü

49

50  BUGÜNLÜK BU KADAR! HAFTAYA ”OSMANLILAR”
Bu sunuşun adresi: Prof.Dr. Erdal YAVUZ