REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SEMİNERİ

... konulu sunumlar: "REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SEMİNERİ"— Sunum transkripti:

1 REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SEMİNERİ
HAZIRLAYAN: Betül ŞEKER Rehber Öğretmen&Psikolojik Danışman

2 NASIL BAKARSAN ÖYLE GÖRÜRSÜN..
Fransa’da, ağır işçilerin işleri hakkında ne düşündüklerini incelemek üzere araştırmayı yürüten bir görevli, bir inşaat alanına gönderilir. Görevli, ilk işçiye yaklaşır ve sorar: “Ne yapıyorsun?” “Nesin sen, kör mü?” diye öfkeyle bağırır işçi. “Bu parçalanması imkansız kayaları ilkel aletlerle kırıyor ve patronun emrettiği gibi bir araya yığıyorum. Cehennem sıcağında kan ter içinde kalıyorum. Bu çok ağır bir iş, ölümden beter.” diye cevap verir..

3 “Ne yapıyorsun?” İşçi cevap verir:
Devam… Görevli hızla oradan uzaklaşır ve çekinerek ikinci işçiye yaklaşır. Aynı soruyu sorar: “Ne yapıyorsun?” İşçi cevap verir: “Kayaları mimari plana uygun şekilde yerleştirilebilmeleri için, kullanılabilir şekle getirmeye çalışıyorum. Bu ağır ve bazen de monoton bir iş, ama karım ve çocuklarım için para gerekli sonuçta bir işim var. Daha kötü de olabilirdi.”

4 “Ya sen ne yapıyorsun?” diye sorar.
Devam… Biraz cesaretlenen görevli üçüncü işçiye doğru ilerler. “Ya sen ne yapıyorsun?” diye sorar. “Görmüyor musun?”der işçi kollarını gökyüzüne kaldırarak. “Bir katedral yapıyorum…”

5 Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Nedir?
. Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Nedir? Rehberlik bireyin bir bütün halinde gelişmesine yardım işini anlatan bir terimdir. En geniş anlamda rehberlik; problemlerini çözebilmesi, bağımsız hale gelebilmesi, yeteneklerini açığa çıkararak geliştirebilmesi, gerçekçi karar vererek doğru tercihler yapabilmesi, çevresiyle sağlıklı ve dengeli ilişkiler kurabilmesi ve sonuçta kendisini gerçekleştirmesi için bireylere yapılan sistemli ve profesyonel yardım sürecidir.

6 REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA
EĞİTİM SÜRECİNDE REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA A. Öğretim B. Yönetim C. Öğrenci Kişilik Hizmetleri   Rehberlik ve Psikolojik Danışma Ders Dışı Etkinlikler Serbest Zaman Eğitimi Etkinlikleri Özel Yetiştirme Hizmetleri (Özel Kurslar) Toplumsal yardım (burs, kredi, yurt vb.) Sağlık Hizmetleri

7 NEDEN REHBERLİK HİZMETLERİNE GEREK DUYULMUŞTUR?
Meslek Seçiminin Zorlaşması Bireysel Farkların Eğitimde Dikkate Alınmasının Zorunluluğu İlerici Eğitim Anlayışının Benimsenmesi Demokratik Toplumlarda Bireylere Tanınan Seçme Özgürlüğü Demokratik Yaşamın Karar Verme Gücüne Sahip Bireyler Gerektirmesi Eğitimde Bireyin Duygusal Yönüne Verilen Önemin Giderek Artması Psikometrideki Gelişmeler Akıl Sağlığına Verilen Önemin Artması

8 DENİZ YILDIZININ ÖYKÜSÜ
Yazı yazmak için okyanus sahillerine giden bir yazar, sabaha karşı kumsalda dans eder gibi hareketler yapan birini görür. Biraz yaklaşınca, bu kişinin sahile vuran denizyıldızlarını, okyanusa atan genç bir adam olduğunu fark eder. Genç adama yaklaşır: - Neden denizyıldızlarını okyanusa atıyorsun? Genç adam yanıtlar; - Birazdan güneş yükselip, sular çekilecek. Onları suya atmazsam ölecekler. Yazar sorar; - Kilometrelerce sahil , binlerce denizyıldızı var.Ne fark eder ki? Genç adam eğilir, yerden bir denizyıldızı daha alır ve okyanusa fırlatır Onun için fark etti... der.

9 ÜLKEMİZDE REHBERLİĞİN TARİHÇESİ
Türkiye’de ilk olarak 1948’li yıllarda bu alanda çalışmalar başlamıştır yılında Marshall yardımı adında her alanda bir yardım olmuştur. Bu alanlardan biri de eğitim alanı idi. Dışarıdan rehberlik uzmanları gelmiştir yılında ilk defa Gazi Eğitim Fakültesinde rehberlik dersi bağımsız bir ders olarak verilmeye başlanmıştır yılında Hacettepe ve Boğaziçi Üniversitelerinde yüksek lisans programları açılmıştır. Hacettepe Mezunlarına rehberlik sertifikası da verilmiştir

10 Rehberliğin Temel İşlevleri Nelerdir?
Uyum sağlayıcı fonksiyonu Yöneltici fonksiyonu Ayırıcı fonksiyonu Önleyici fonksiyonu İyileştirici fonksiyonu Geliştirici fonksiyonu Aydınlatıcı fonksiyonu Bütünleştirici fonksiyonu

11 AMACIMIZ NEDİR? Birey kendini tanıyor mu?
Kendinde varolanı kullanabiliyor mu? Kişisel ve toplumsal gelişimi yaşına uygun mu? Geleceğiyle ilgili planlarında gerçekçi ve bilinçli mi? Eğitimiyle ilgili tercihleri gerçekçi mi? Okul içi ve okul dışı eğitim olanaklarını biliyor mu? Şu anda bulunduğu konumdan memnun mu? Karşılaştığı sorunları çözebiliyor mu? Çözmeye gücünün yetmediği sorunlar karşısında yardım alabiliyor mu? Başkalarıyla ilişkileri uyumlu mu? Dünyaya bakış açısı gerçekçi mi? Boş zamanlarını uygun şekilde değerlendiriyor mu? AMACIMIZ NEDİR?

12 Demokratik değerler ve bireysel gereksinmeler önceliklidir.
Örgütlü, planlı bir biçimde ve profesyonel bir hizmet olarak verilmelidir. Tüm öğrencilere açık bir hizmettir. Bireyler saygın birer varlık olarak kabul edilir. Bireye kendi kararlarını kendisinin vermesi ve seçimlerini kendisinin yapması özgürlüğü tanınmalıdır. Bu hizmet, hem bireye hem topluma karşı sorumludur. İLKELERİMİZ NEDİR?

13 Sürekli yararlanılabilecek bir hizmet olarak uygulanmalıdır.
Gizlilik temeline dayanmalıdır. Öğrenci odaklı eğitim sistemi egemen kılınmalıdır. Bireysel ayrılıklar mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu hizmet ilgililerin işbirliğiyle yürütülmelidir. Eğitimimin ayrılmaz bir parçası olarak uygulanmalıdır. Her okulun kendi gereksinim ve olanaklarına uygun biçimde uygulanmalıdır. İLKELERİMİZ NEDİR?

14 OKULLARDA YAPILAN REHBERLİK ÇALIŞMA ALANLARI
EĞİTSEL REHBERLİK:Okula uyum çalışmaları, verimli çalışma, öğrenmeyi öğrenme gibi akademik konularda bilgi ve beceri kazandırma. MESLEKİ REHBERLİK:Çeşitli meslek ve okullar hakkında bilgi verme, ilgi ve yeteneklerinin hangi meslek veya mesleklere uygun olduğunu belirleme. PSİKOLOJİKDANIŞMA:Çekingenlik,kendine güvensizlik,uyumsuzluk,arkadaş edinememe ya da arkadaşlığı sürdürememe gibi sorunlarda yardımcı olma.

15 OKULLARIMIZDA VERİLEBİLECEK REHBERLİK HİZMETLERİ
Okul müdürünün öncülüğünde, yapılabilecek çalışmalar belirlenerek bu çalışmalar gerçekleştirilebilir. Okul rehberlik hizmetleri çalışma programına okulun varolan olanaklarıyla gerçekleştirilebilecek konuların alınmasına özen gösterilebilir. Okul ve sınıf kitaplıkları yoksa, bunların kurulmasına başlanabilir ve bunlar yararlı yapıtlarla zenginleştirilmeye çalışılabilir. Eğitici kulüpler, demokratik nitelikte ve eğitim ilkelerine uygun olarak örgütlendirilebilir ve çalıştırılabilir. Okul-aile birlikleri, rehberlik ve psikolojik danışma amaçları doğrultusunda daha etkin duruma getirilebilir.

16 Devam… Rehberliğin gerçek anlamıyla okullarımıza girmesi için baş koşullardan biri olan demokratik tutumun, sınıf içi ve sınıf dışı okul etkinliklerinde egemen kılınmasına çalışılabilir. Sınıf rehber öğretmenleri, etkin bir biçimde çalışabilir. Öğretmen ve yöneticiler, gereksinim duydukları rehberlik ve psikolojik danışma konularını, okulda düzenleyecekleri toplantılarda tartışabilirler Problem taraması yapılarak, okul öğrencilerinin çoğunluğunu rahatsız eden sorunlar saptanabilir ve bunların çözümü yolunda çaba gösterilebilir. Yakın ve uzaktaki okullarda bu konuda yapılmakta olan çalışmalar incelenebilir.

17 REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİNİN SINIRLILIKLARI
Rehberlik ve psikolojik danışma, “her derde deva” bir hizmet değil; sınırlılıkları olan bir hizmetler bütünüdür. Amacı bireyin sorununu çözmek olmadığı gibi onunla birlikte onun sorununu çözmek de değildir. Bireyin sağlıklı, etkin bir kişilik geliştirmesi, sadece rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinden yararlanmasına bağlı değildir. Rehberlik hizmetlerinden beklenen başarı; kendini tanımasına yardımcı olmaktır.Bundan sonraki başarı; bireyin olanaklarına, kararlılığına, girişim gücü ve çabalarına bağlıdır. Rehberlik hizmetleri bir süreç gerektirir, kısa sürede sonuç alınması beklenmemelidir.

18 Beni yetiştirirken vazgeçeceğiniz on şey..
BİR ÇOCUKTAN SESLENİŞ Beni yetiştirirken vazgeçeceğiniz on şey.. 1. Bana su getirtmeyin, bana da su getirmeyin. Aramızda hizmetçi yok, herkes kendi işini yapsın. Evde küçük yaşta iş gücü kullanmaya ve sevgi istismarına son. 2. Hata yapmama izin verin ki, gerçekten hataysa sonuçlarını görüp ders alayım. Hata değilse siz ders alın. 3. Her isteğimi bana almayın. Size karşılıksız kimse bir şey vermiyor. Her şeyin bir çalışma sonucunda elde edileceğini öğrenmeme izin verin. Sonuçlar, çalışmanın ürünüdür. 4. Benim özgürlüğüm sizin özgürlüğünüzdür. Bir yere gitmek istediğimde beni bırakın. Bana kaçta döneceğimi değil, ilkeler söyleyin. İyi insanlarla birlikte ol ve kendini koru gibi bir söz benim için saat kaçta döneceğimden daha anlamlı ve yararlı. Yoksa ben yapacağımı gündüz de yaparım.

19 Devam… 5. Okulun amacı öğrenmektir. Derslerden kaç aldığım değil, bir şey öğrenip öğrenmediğime bakın. Beni yarın yaşamda ayakta tutacak olan aldığım notlar değil, öğrendiklerin olacaktır. 6. Benimle ilgili fikirleriniz elbette var. Ama arada benim ne düşündüğümü, ne hissettiğimi sorun ve gerçekten dinleyin. Aramızdaki sorunların çoğu iletişimsizlikten kaynaklanıyor. Konuşmak kadar dinlemeyi de öğrenelim. 7. Ben dürüst olmak istiyorum, beni yalan söylemek zorunda bırakmayın. Size yalan söylemeye başlarsam, bazen bilmeniz gerekenleri de öğrenemeyeceksiniz.

20 Devam… 8. Söylediklerinize karşı çıktığımda size değil, söylediklerinize karşı çıkıyorum. Siz de bana değil, söylediklerime karşı çıkın. Kelimeler incinmez, ama bizler inciniriz. Yani “sen aptalsın” değil, “bu söylediğin fikir güzel değil,” diyelim birbirimize. 9. Toplum içinde gurur duyacağınız bir birey olmam, sizin bana bir birey gibi davranmanıza bağlı. 10. Sizden beklediğim şey tek başına sevgi değil, aynı zamanda saygı. Küçüklerime sevgi, büyüklerime saygı hikayesi, geçen yüzyılda kaldı. Benden saygı istiyorsanız ben de sizden saygı istiyorum. “EĞİTİM, ÖĞRENCİYE SAYGIYLA BAŞLAR.” EMERSON İYİ GÜNLER

21 VAKA ÖRNEKLERİ

22 BİR DAHİNİN DRAMI Ömer,okul öncesi eğitimi almamış,1.sınıf öğrencisidir.Okula çok hevesli ve istekli başlamıştır.Ancak bu durum gün geçtikçe değişmiştir. Bunun üzerine anne,rehberlik servisine başvurmuş ve şikayetini şu şekilde dile getirmiştir: “Oğlum son zamanlarda okula olan ilgisini kaybetti. ‘Okulda çok sıkıldığını,anlatılanları zaten bildiğini,bütün bunların çocuk oyuncağı olduğunu’ söylüyor. NE YAPMALIYIM?

23 Devam… Sınıf öğretmeninin konuya ilişkin gözlemleri:
-Ömer bence farklı bir çocuk.Beni zaman zaman zor durumda bırakıyor. Sorduğu sorulara yaşına uygun cevap vermekte zorlanıyorum bazen de sınıfa yönelttiğim sorulara arkadaşlarına fırsat tanımadan ve kurallara uymadan cevap verebiliyor.Teneffüslerde ise onu yalnız görüyorum ve grup çalışmalarında hırçınlaştığını gözlemliyorum NE YAPMALIYIM?

24 HÜZÜN BURCU… Serhat lise 1.sınıf öğrencisidir.Okulda yapılan şiir yarışması sonucunda 2. olmuştur.1.olan arkadaşını herkes kutlarken o, hakaret etmiş “Bana haksızlık yapıldı.” diyerek kapıyı çarpıp çekip gitmiştir.Sonraki günlerde jüride bulunan öğretmenlerinin dersine kitap defter getirmemeye başlamıştır.Arkadaşlarıyla olan olumsuz ilişkisi daha da kötüleşmiş ve bunun üzerine durum rehberlik servisine iletilmiştir. NE YAPILMALI?

25 GÖRE REHBERLİK VE PSİKOLOJİK
ÖĞRETİM KADEMELERİNE GÖRE REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ

26 İLKÖĞRETİMDE REHBERLİK HİZMETLERİ
Öğrencinin kendisi, öğretmeni/öğretmenleri ve ailesi tarafından yetenek, beceri ve diğer özelliklerinin fark edilmesine, Öğrencinin yetiştirildiği ortamın iyileştirilmesine, Bireysel ve sosyal gelişimlerinin desteklenmesine, Etkili öğrenme ve çalışma becerileri ile motivasyonlarının artırılmasına, İlköğretim sonrası eğitime, Ortaöğretime devam edemeyecekler için mesleğe yönlendirmeye yöneliktir. Aile eğitimi önemlidir.

27 ORTAÖĞRETİMDE REHBERLİK HİZMETLERİ
Üst öğrenime, meslek alanlarına ve mesleğe yönelmeye, Etkili öğrenme ve çalışma becerileri geliştirmeye, Meslekler ve gerektirdiği özellikler ile meslek ve çalışma yaşamı konusunda bilinçlendirmeye, Bireysel özelliklerini değerlendirip farkındalık düzeyini geliştirmeye, Bireysel ve sosyal gelişimin sürdürülüp yetişkin yaşama hazırlamaya yöneliktir.

28 REHBERLİK VE PSİKOLOJİK
MEB REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ

29

30 SERVİSİN KURULUŞU Resmi ve özel eğitim kurumlarında rehberlik ve psikolojik danışma (pdr) hizmetlerini yürütmek üzere pdr servisi kurulur.Bu servise, öğrenci sayısına göre yeterli eleman atanır.Hizmetin özellikleri açısından uygun fiziki ortam ve gerekli donanım sağlanır.Psikolojik danışmanı bulunmayan eğitim-öğretim kurumları, sınıf rehber öğretmenliğine ilişkin rehberlik hizmetleri kapsamında yürütme kurulu aracılığıyla rehberlik ve araştırma merkezleri ile işbirliği içinde çalışır.

31 PDR HİZMETLERİ YÜRÜTME KOMİSYONU
Yılda en az üç defa toplanır. Psikolojik danışman, bu kurulun daimi üyesidir.Diğer üyeler her ders yılı başında değişebilir. Okul müdürlüğü başkanlığında aşağıdaki üyelerden oluşur: Müdür yardımcıları Psikolojik danışmanlar Sınıf rehber öğretmenlerinden her sınıf düzeyinde seçilecek en az bir temsilci Disiplin kurulundan bir temsilci Okul aile birliğinden bir temsilci Okul öğrenci temsilcisi

32 PDR HİZMETLERİ YÜRÜTME KOMİSYONUNUN GÖREVLERİ
Rehberlik servisi tarafından hazırlanan yıllık program ve yürütme planını inceler, bu konudaki görüşlerini bildirir ve uygulanması için gerekli önlemleri karara bağlar. Programın işleyişi sırasında hizmetlere ilişkin çalışmaları ve ortaya çıkan sorunları inceler, değerlendirir v bunların çözümüne ilişkin önlemleri belirler. Eğitim ortamında ilgili kişiler arasında sağlıklı ve uyumlu ilişkiler kurulabilmesi için gerekli önlemleri görüşür ve yapılacak çalışmaları belirler.

33 OKUL MÜDÜRÜNÜN GÖREVLERİ
Hizmetin gerektirdiği fiziksel şartları ve uygun çalışma ortamını hazırlar ve gerekli araç-gereci sağlar. Yürütme komisyonunu kurar ve başkanlık eder. Okulun psikolojik danışman ihtiyacını; öğrenci sayısını ve bu sayıdaki artışı dikkate alarak belirler ve ilgili kuruma bildirir. Okuldaki öğretmenleri her sınıfa bir sınıf rehber öğretmeni olarak görevlendirir ve zorunlu olmadıkça öğrencilerin mezuniyetine kadar değiştirmez.Sınıf rehber öğretmenlerini yönetim işlerinde görevlendirmez.

34 MÜDÜR YARDIMCILARININ GÖREVLERİ
Yürütme komisyonunun toplantılarına katılır. Okul müdürünün vereceği pdr hizmetleriyle ilgili diğer görevleri yapar. Sorumlu olduğu sınıflardaki öğrencilere ilişkin sorunları ve bu öğrencilerle ilgli gerekli bilgi ve belgeleri PDR servisine iletir.

35 PSİKOLOJİK DANIŞMANIN GÖREVLERİ
İl çerçeve programını temel alarak okulun pdr hizmetleri programını sınıf düzeylerine, okulun türüne ve öğrencilerin ihtiyaçlarına göre hazırlar. Rehberlik programının ilgili kısmının uygulanmasında sınıf rehber öğretmenlerine rehberlik eder. Öğrenciye bireyi tanıma teknikleri uygular. Formasyonu uygunsa psikolojik danışma yapar. Alanında özel bilgi ve beceri gerektiren eğitsel ve mesleki rehberlik etkinliklerini uygular. Okul içinde pdr hizmetleriyle ilgili konularda araştırmalar yapar, bunların sonuçlarından yararlanılmasını sağlar. Öğrencinin mezun olacağı dönemde değerlendirme raporunu sınıf rehber öğretmeni, veli, öğrenci ve okul yönetimiyle birlikte hazırlar.Bu raporun aslını öğrenci gelişim dosyasına koyar.Bir örneğini de öğrenciye veya velisine verir.

36 Devam… Seçmeli derslere ilişkin araştırma yapar, bu derslerin zümre öğretmenlerince gerçekleştirilecek program çalışmalarında alanı ile ilgili görüşlerini bildirir. Okulda özel eğitimle ilgili çalışmaları yürütür. Örencilerin eğitici kulüplere yöneltilmesi konusunda branş ve sınıf öğretmenlerine bilgi verir ve işbirliği yapar. Komisyonlara, toplantılara katılır.Gerekli bilgileri verir, görüşlerini bildirir. Orta öğretim kurumlarında MEB ortaöğretim kurumları ödül ve disiplin yönetmeliğinin ilgili maddesinde belirtilen görevi yapar. Yapılan çalışmaları değerlendirir, sonuçlarını ve gerekli bilgileri içeren bir rapor hazırlar.

37 SINIF REHBER ÖĞRETMENİNİN GÖREVLERİ
Psikolojik danışmanın hazırlamış olduğu çerçeve plan doğrultusunda sınıfının yıllık çalışmalarını planlar ve bu planın bir örneğini pdr servisine verir. Rehberlik için ayrılan sürede sınıfa girer. Öğrencilerden topladığı bilgilerden özel ve kişisel olanların gizliliğini korur. Öğrencilere ilgi, yetenek ve akademik başarıları doğrultusunda eğitsel kulüplere yönlendirir. Okul müdürünün vereceği diğer görevleri yerine getirir.

38 DİĞER ÖĞRETMENLER Gerektiğinde pdr servisinin planlama ve eşgüdümüyle çalışmalara yardımcı olur. Okul müdürünün vereceği rehberlikle ilgili görevleri yerine getirirler.

39 ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER Çalışma saatleri ve izinler:Çalışma süreleri haftada 30 iş saatidir.Günlük çalışma saatleri okulun özellik ve ihtiyaçlarına göre okul müdürlüğünce düzenlenir.Bu elemanlar izin ve tatillerini diğer öğretmenler gibi kullanırlar. Verilemeyecek görevler:Yönetim, büro işlerinde, ders, nöbet ve sınav gibi pdr hizmet alanlarıyla ilişkisiz görev verilemez.Ancak bu durum yönetici olarak atanmalarına engel teşkil etmez. Adaylığın kaldırılması:Aday psikolojik danışmanlar ilk olarak rehberlik araştırma merkezinde görevlendirilirler.Adaylıkları burada kaldırıldıktan sonra, eğitim-öğretim kurumlarındaki pdr servislerine dağıtımları yapılır.

40 DİNLEDİĞİNİZ VE KATILDIĞINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER