İSİMLER.

... konulu sunumlar: "İSİMLER."— Sunum transkripti:

1 İSİMLER

2 AD (İSİM) Evrendeki bütün canlı ve cansız varlıkları, duygu ve düşünceleri, durumları, bütün bunların birbiriyle olan ilgilerini karşılayan sözcüklere ad (isim) denir. Kısaca varlıkların, kavramların dilde var olan karşılığına, sözcük türü yönünden ad denir.

3 “Öldük ölümden bir şeyler umarak
Bir büyük boşlukta bozuldu büyü Nasıl hatırlamazsın o türküyü Gök parçası, dal demeti, kuş tüyü Alıştığımız bir şeydi yaşamak...”

4 İsimler anlamlarına göre üçe ayrılırlar.
Varlıklara Verilişlerine Göre a)Özel İsimler b)Cins İsimler Varlıkların Oluşlarına Göre a)Somut İsimler b)Soyut İsimler c)İş ve eylem gösteren isimler Varlıkların Sayılarına Göre a)Tekil İsimler b)Çoğul İsimler c)Topluluk İsimleri

5 Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler
a) Özel İsimler Evrende tek olan, benzeri bulunmayan varlıklara verilen isimlere özel isimler denir.

6 Kişi ad ve soyadları Ümran Kurşuncu, Ahmet Yılmaz, Kemâl Köklü...

7 Hayvanlara tek tek verilen isimler
Karabaş, Tekir, Fındık...

8 Yer ve Yerleşim Adları Isparta, Denizli, Yukarı Gökdere Köyü...

9 Kıta, ülke, bölge adları Asya, Türkiye, Doğu Anadolu...

10 Dağ, ova, okyanus, göl, akarsu, ırmak, deniz, orman adları
Davras, Çukurova, Eğirdir Gölü, Atlas Okyanusu...

11 Dil, din, mezhep ve tarikat adları:
Türkçe, Protestanlık, Mevlevilik...

12 Ulus Adları: Türkler, Araplar, Almanlar...

13 Kurum, kuruluş, dernek, makam ve işyeri adları:
Türk Dil Kurumu, Türk Hava Kurumu...

14 Kitap, dergi ve gazete isimleri:
Deyimler Sözlüğü, Papatya Dergisi, Hayat Gazetesi...

15 Gezegen ve Yıldız Adları:
Dünya, Ay, Merkür, Venüs...

16 b) Cins İsimler: Aynı türden varlıkları gösteren sözcüklere tür adı denir. Tür adları, aynı türden olan tek varlıklardan birini, bir bölümünü ya da tümünü gösterir.

17 Cins isimleri dört guruba ayırabiliriz:
1. Vücut parçaları ve organ adları: Baş, gövde, mide, bağırsak...

18 2. Tüm akrabalık adları: Teyze, dayı, amca, hala...

19 3. Tüm Hayvan ve Bitki Adları:
Kuş, aslan, tilki, armut, çınar, gül...

20 4. Araç Adları: Tarak, kalem, çatal, süpürge, gözlük...

21 UYARI Cins isimler, tek bir varlığa isim olursa özel isim olurlar.

22 İçinde hep bu özlem vardı.
Sınıfın en başarılısı hiç kuşkusuz Özlem’di. Böyle bir yerde pamuk yetişmez. Sobanın yanında uyuyan bizim Pamuk değil mi?

23 UYARI Güneş, Dünya, Ay kelimeleri terim anlamlı değil de mecaz anlamlı olarak kullanılırsa cins isim olur.

24 Araştırmalar Güneş üzerinde yoğunlaşmıştı.
Tohumlar güneş alamadığı için çimlenemedi. Üzerinde hayat bulunan tek gezegen Dünya’dır. Bütün dünyası iki yaşındaki kızıydı.

25 “Her yönüyle bir benzeri daha bulunmayan kavramları tanımaya yarayan isimlere özel isim denir.”
Aşağıdakilerin hangisinde özel isim kullanılmıştır? A) Çiçek, bir dosta verilebilecek en güzel hediyedir. B) Neşe, herkese göre değişen bir kavramdır. C) Elmas, işlenince değer kazanan taş... D) Boncuk, konuklarımızın sevgisini kazanan yaramaz. E) Gül, anlamı rengine göre değişen varlık.

26 DOĞRU SEÇENEK D) Boncuk, konuklarımızın sevgisini kazanan yaramaz.

27 Varlıkların Oluşlarına Göre İsimler: a) Somut İsimler:
Varlıklara verilen adlardır. Diğer bir deyişle; varlıkları, duyu organlarımızın (görme, dokunma, koklama, işitme, tatma) hepsiyle veya en az bir tanesi ile anlaşılabilen kavramların, varlıkların isimleridir. Çiçek, kuş, sandalye, okul, hava, elektrik, gürültü, ışık, koku, ses, mavi, sıcaklık...

28 a) Soyut İsimler: Varlıklara değil, kavramlara verilen isimlerdir. Maddesi olmadığı için duyu organlarıyla algılanamaz. Dostluk, sevgi, zekâ, insanlık, üzüntü, özgürlük, korku, keder, sevinç, aşk, rüya...

29 “Somut anlamlı sözcükler anlam genişlemesi yoluyla soyut anlam kazanabilirler.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde böyle bir kullanım vardır? A) Evde bir hayalet gördüğünü sanıyor. B) Korku ve saygıyı birbirine karıştırmayın. C) Damarına bastığınızda sizi mahveder. D) Sabırlı insanları takdir etmek lâzım. E) Ayak bileğinde bir sertlik oluşmuştu.

30 C) Damar ına bastığınızda sizi mahveder.
DOĞRU SEÇENEK C) Damar ına bastığınızda sizi mahveder. (öfke, sinir)

31 c) İş ve Eylem Gösteren İsimler:
Eylem kök ya da gövdelerinden –mek, -me, -iş ekleriyle türeyen isimlerdir. Gelmek, oturmak, geliş, gidiş tanışma, tartışma...

32 UYARI Eylem isimleri bazı durumlarda sıfat olarak kullanılabilir. Takma diş, yapma bebek...

33 UYARI Kimi eylem adları eylemlilik anlamını kaybederek yalnızca isim olur. Yemeklerini yalnız başına yedi. Sağ tarafta danışma var.

34 C) VARLIKLARIN SAYILARINA GÖRE İSİMLER

35 a) Tekil İsim: Biçimce çoğul hale getirmemiş (-ler takısı almamış) isimlerdir. Çiçek, çocuk, sevgi, Antalya...

36 a) Çoğul İsim: Biçimce çoğul hale getirilmiş (-ler eki almış) isimlerdir. Çiçekler, çocuklar, sevgiler...

37 Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili isim biçimce çoğul, anlamca tekildir?
A) Bu yıl dağlara kar erken düştü. B) Şu iki kız kardeşin babalarına ödül verilecek. C) Yüzünüzdeki sivilceleri doktora göstermelisiniz. D) Belgesel türü programlara ağırlık verilmeli. E) Kamyonları akşam trafiğine çıkarmıyorlar.

38 DOĞRU SEÇENEK B) Şu iki kız kardeşin babalarına ödül verilecek.
(Babaya sahip olanlara çokluk anlamı verilmiş.)

39 c) Topluluk İsimleri: Biçimce tekil olan; fakat anlamca çokluğu, birden fazlalığı ifade eden isimlerdir. Ordu, sürü, bölük, toplum, ulus...

40 UYARI Tür adları (insan, ağaç, bahçe) o türe ait varlıkları tek tek düşündürürken, topluluk adları (ordu, toplum, sürü) o türe ait olanların tümünü bir gurup olarak düşündürür.

41 UYARI Topluluk isimleri de çoğul eki alabilir. Sürüler, toplumlar, ordular, uluslar...

42 UYARI Kimi tür adları mürsel mecaz yoluyla topluluk adı olabilir. İşçiler bütün okulu sarıya boyadılar. Müdür gelince bütün okul sustu.

43 “Kimi tekil adlar, bir topluluğu tanımaya, onu diğer kavramlardan ayırmaya yarar.”
Aşağıdakilerin hangisinde belirtilen özellikte bir sözcük kullanılmamıştır? A) Ulus, var olma mücadelesi veriyordu. B) Ekip, bir dağın yamacında mola verdi. C) Herkes filmin sonunu merakla bekliyordu. D) Zorluklar karşısında hiç yılmadı bu toplum. E) Zorlu bir komisyon karşısında bulunuyoruz.

44 DOĞRU SEÇENEK C) Herkes filmin sonunu merakla bekliyordu.
(Topluluk anlamı var fakat isim değil zamir)

45 İSİMLERDE KÜÇÜLTME ANLAMI

46 Genel olarak bir ismin, bir varlığın küçüklüğü ismin başına getirilen “küçük, ufak, minik” gibi sıfatlarla ifade edilir. Bu sıfatlar kullanılmak istenmiyorsa ismin sonuna aşağıdaki ekler getirilerek isimdeki küçüklük ifade edilir.

47 İsimlerde Küçültme Ekleri:
-cık, -cik, -cağız, -ceğiz, -ca, -ce, -(ı)msı, -(i)mtrak

48 Küçük tepe Tepe-cik Küçük çocuk Çocuk-cağız

49 Zavallı-cık, ihtiyar-cık, kadıncağız, adamcağız, uzunca, kısaca, acımsı, tatlımsı, sarımtrak, acımtrak.

50 Kadıncağız ne yapacağını şaşırmıştı.
Acıma Babacığım da bir hediye göndermiş. Sevgi İnsancıklar gülebilir buna, yazık! Aşırılık ve zavallılık. Bu kadarcık parayla ne alınır ki? Azımsama

51 UYARI Küçültme eki alan bazı sözcükler küçültme anlamından çıkarak kalıcı isimler oluşturabilirler.

52 Gelincik, kokusunu sevmediğim bir çiçektir.
Gözündeki arpacık yüzünden sokağa çıkamıyor. Kapıyı açmak için maymuncuk kullandı.

53 UYARI Küçültme ekleri eklendiği kelimelerde ses olayları meydana getirebilir.

54 Ufak-cık Ufacık Minik-cik Minicik Alçak-cık Alçacık Küçük-cük Küçücük Büyük-cek Büyücek

55 Ses düşmesi olabildiği gibi türeme de olabilir.
Genç-e-cik Bir-i-cik Dar-a-cık Az-ı-cık

56 “-cık, -cik” eki aşağıdaki kelimelerin hangisine “küçümseme” anlamı katmıştır?
A) On sene önce böyle düşünmezdi kadıncık. B) O zamanlar küçücük olduğu için hatırlayamaz. C) Ufacık çocuktan da dayak yedin ya, yuh! D) Zavallı ressamcıkların olaya bakışıydı bunlar. E) Kedicik yatabileceği sıcak bir yer arıyordu.

57 DOĞRU SEÇENEK D) Zavallı ressamcıkların olaya bakışıydı bunlar.

58 ÖZEL İSİMLERİN ÇOKLUK EKİ ALDIĞI DURUMLAR

59 1. Aile anlamı katmak için:
Yarın, Sibeller Kayseri’ye gidecekmiş.

60 2. Soy anlamı katmak için:
Osmanlılar, Selçuklular...

61 3. Eklendiği isme “ve benzerleri” anlamı katmak için:
Tarihimiz, Fatih’ler, Yavuz’larla doludur.

62 4. Aynı ismi taşıyanları bir arada söylemek için:
Sınıftaki Ayşegül’ler ayağa kalksın.

63 İSİM TAMLAMALARI

64 Bir ismin anlamının, başka bir sözcüğün anlamına bağlanması olayıdır.

65 Başının ağrısı henüz geçmemiş.
Bu baş ağrısı beni çıldırtacak.

66 Tamlayan eki Tamlanan eki
-ın, -in, -un, -ün ı, -i, -u, -ü, -(n)ın, -(n)in sı, -si, -su, -sü

67 İsim tamlamaları dört gurupta incelenir:
1) Belirtili İsim Tamlaması 2) Belirtisiz İsim Tamlaması 3) Takısız İsim Tamlaması 4) Zincirleme İsim Tamlaması

68 Belirtili İsim Tamlaması
Tamlayanı kesin biçimde bilinen tamlamalara belirtili isim tamlaması denir. İsim tamlamasının hem tamlayanı, hem de tamlananı ek alır. Tamlanana sorulan “neyin, kimin” sorularına cevap verir.

69 Tamlayan Tamlanan Sevgi-(n)in Komşu-su Yol-un Son-u

70 UYARI Belirtili isim tamlamalarında tamlayanın önüne ya da tamlayanla tamlanan arasına sıfat girebilir.

71 Tamlayan Tamlanan Sınıf-ın kapı-sı Sınıf-ın bozuk kapı-sı

72 Tamlayan Tamlanan Mavi sınıf-ın bozuk kapı-sı

73 UYARI Zamirler de isim tamlamalarında tamlayan veya tamlanan; ya da hem tamlayan hem de tamlanan olarak yer alabilir.

74 Tamlayan Tamlanan Ben-im söz-üm Sen-in hata-n O-nun yalnızlığ-ı Biz-im daire-miz Siz-in yol-unuz Onlar-ın kedi-si

75 Tamlayan Tamlanan Çocuğ-un ne-si Sorular-ın hangi-si Kitaplar-ın bazı-sı

76 Zamirler, hem tamlayan hem de tamlanan olabilirler.
Tamlayan Tamlanan Siz-in nere-niz Onlar-ın birkaç-ı Şu-nun şura-sı

77 UYARI Belirtili isim tamlamalarında “-den” eki tamlayan ekinin yerine kullanılabilir.

78 Çocuklar-ın birkaçı derse girmedi.
Çocuklar-dan birkaçı derse girmedi.

79 UYARI Belirtili isim tamlamalarında tamlayanla tamlanan yer değiştirebilir.

80 Çığlığı boşlukta asılı kalmıştı çocuğun.
Hasta etmişti mavisi bütün ziyaretçileri denizin.

81 “Zamirler, bir isimle öbekleşerek isim tamlaması kurar.”
“Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir, bir isimle değil de kendi türündeki bir sözcükle öbekleşerek tamlama kurmuştur. Kimin sözüne itibar ediyor bilmem. B) Olayı size çocuğun kendisi anlatmadı mı? C) Hiç utanmadan, benim param, dedi. D) Senin hatan, ben bu işe karışmam. E) Susun, şunun şurası iki saatimiz kaldı.

82 DOĞRU SEÇENEK E) Susun, şunun şurası iki saatimiz kaldı.

83 “Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ve tamlanan yer değiştirebilir

84 Aşağıdakilerin hangisinde böyle bir kullanım vardır?
Hesabını sormaz mıydı şimdi karanlık günlerin. Rengi vardı geçmişe dalan çocuğun gözlerinde. Kızın saçlarında yalpalanıyordu bir küçük sandal. Çocuğum hâlâ onca yaşıma rağmen annemin yanında. Elleri kınalanmış küçük bir kız çocuğuydu kardeşim.

85 DOĞRU SEÇENEK Hesabını sormaz mıydı şimdi karanlık günlerin.

86 UYARI İsim tamlamalarında tamlayan düşürülüp tamlanan; tamlanan düşürülüp tamlayan yalnız bırakılabilir.

87 Yazışmaları sona erdi. (Tamlayan: onların) Heyecan var sesinde. (Tamlayan: Senin) Köşedeki araba onun. (Tamlanan: Arabası) Kolay olan sorular benim. (Tamlanan: Sorularım)

88 Aşağıdakilerin hangisinde cevap cümlesi belirtili isim tamlamasının tamlayanıdır?
Çocuk sizin neyiniz? - Kardeşim. Çocukları kime bıraktın? -Ona. Üzerinizdeki elbise kimin? – Benim. Baban kimi çağırmıştı? – Ahmet’i. Arabaya ne bıraktın? –Çanta.

89 DOĞRU SEÇENEK Üzerinizdeki elbise kimin? – Benim. (Benim elbisem)

90 Aşağıdaki dizelerin hangisinde, tamlananı tamlayandan önce söylenmiş bir belirtili ad tamlaması vardır? A) Beni, sokağımıza dönen eski, tahta köprüden geçirin B) Müjdeye koşsun komşu çocukları evimize C) Sıcacık tarhana çorbasının içimiyle başlasın sabah D) Kağıtlarla camlarını örteyim pencerelerin E) Eski, ılık akşamlar yağmurla çalsın kapımızı 1999 ÖSS

91 ÇÖZÜM: Yukarıdaki seçenekler içinde yalnızca B, C ve D 'de isim tamlaması vardır. Sırasıyla incelediğimizde; B seçeneğindeki "komşu çocukları" bir belirtisiz isim tamlamasıdır ve tamlama öğeleri yerlerindedir. C seçeneğindeki "tarhana çorbası" tamlaması da yine belirtisizdir ve tamlayanla tamlanan yer değiştirmemiştir. D seçeneğindeki "pencerelerin camları" belirtili isim tamlamasında tamlayanla tamlanan yer değiştirmiştir.

92 Belirtisiz İsim Tamlaması:
Tamlayanı kesin biçimde bilinmeyen tamlamalara belirtisiz isim tamlaması denir. İsim tamlamasının sadece tamlananı ek alır. Tamlanana sorulan “ne” sorusuna cevap alabiliriz.

93 Tamlayan Tamlanan Matematik öğretmen-i Televizyon ekran-ı Isparta halı-sı Müzik yayın-ı _______ _______ Ek almaz ı, -i, -u, -ü -sı, -si, -su, -sü

94 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtisiz isim tamlamasını oluşturan sözcüklerin ikisi de somuttur?
Sevgi yumağı oluşturmuşlardı maçtan sonra. Karanfil kokusu hemen bütün odayı sarmıştı. Köpek korkusu ona yolunu değiştirtmişti. İnsanlık dersi vermişti küçücük bir çocuk. Çocuk aklı deyip geçmemeliydiniz bence.

95 DOĞRU SEÇENEK B) Karanfil kokusu hemen bütün odayı sarmıştı.

96 "artık" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad olarak kullanılmıştır?
A) Yemek hazır, artık sofraya oturabiliriz. B) O bardaktaki artık suyu dökebilirsin. C) Yemek artıklarını değerlendirmemiz gerekir. D) Havalar ısındı, artık kar yağmaz. E) Sus artık, biraz da beni dinle! 1995 ÖSS

97 ÇÖZÜM: "artık" sözcüğü; A, D ve E seçeneklerinde "zarf", B' de "sıfat" olarak kullanılmıştır: artık su, C seçeneğinde ise "yemek artıkları" şeklinde bir belirtisiz isim tamlaması kurmuş ve artıkların neyle ilgili olduğunu bildirmiştir. Cevap, C

98 Takısız İsim Tamlaması:
Eksiz bir tamlamadır. Hem tamlayan hem de tamlanan eklerini almaz.

99 Tamlayan isim, tamlanan ismin hammaddesini (neyden yapıldığını) bildirir.
Tamlayan Tamlanan Plastik kova Bakır tel

100 Tamlayan isim, tamlanan ismin neye benzediğini bildirir.
Tamlayan Tamlanan Badem gözler Kalem kaşlar

101 UYARI Takısız isim tamlaması “-den” hal ekini aldığı zaman sıfat tamlamasına dönüşür.

102 Takısız isim tamlaması: Bakır tel
Gümüş yüzük Sıfat Tamlaması:Bakırdan tel Gümüşten yüzük

103 Zincirleme İsim Tamlaması:
Tamlayanı ya da tamlananı isim tamlaması olan isim tamlamasıdır.

104 Tamlayanı isim; tamlananı isim tamlaması:
Tamlayan Tamlanan Ali’-nin lastik top-u

105 Tamlayanı isim tamlaması; tamlananı isim:
Tamlayan Tamlanan Germencik Lisesi’-nin öğretmenler-i

106 Hem tamlayanı, hem tamlananı isim tamlaması:
Tamlayan Tamlanan Germencik Lisesi’-nin Türkçe öğretmenler-i

107 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme isim tamlaması vardır?
Filmdeki olaylar İsviçre sınırında geçiyor. Kitapları, türlerine göre ayırarak kitaplığa yerleştirdim. Gelecek yıl yaz tatilini Antalya’da geçireceğiz. Sanatçı, ilk sergisini önümüzdeki hafta İstanbul’da açacakmış. Serüven romanlarının okuyucusu her yıl biraz daha artıyor.

108 DOĞRU SEÇENEK E) Serüven romanlarının okuyucusu her yıl biraz daha artıyor.

109 UYARILAR İsim tamlamalarının arasına sıfat girebilir. Tamlanana sorulan “ne, neyin, kimin, ...in” sorularına cevap alınıyorsa isim tamlamasıdır; başka sorulara cevap alınıyorsa isim tamlaması değildir.

110 Akıllı çocuğun gerçek yüzü
(sıfat) (isim) (sıfat) (isim)

111 Birden fazla tamlayan bir tamlanana bağlanabilir.
Ali’nin, Ayşe’nin, Cem’in başarı-sı

112 Bir tamlayan, birden fazla tamlanana bağlanabilir.
Cem’in annesi ve babası

113 İsim tamlamaları bir ismi niteleyerek sıfat görevi yapabilir.
Deniz mavisi gözler Güzellerin güzeli Muallâ Buradaki tamlamalar isim tamlaması değil sıfat tamlamasıdır. İsim tamlamaları birleşik sıfat oluşturmuştur.

114 DENEME SINAVI

115 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması kullanılmamıştır?
A) Dedesinin anılarını dinlemeyi çok sever. B) Bir halk sanatçısı olmayı çok istiyordu. C) Dinlenmeye daha çok zaman ayırıyorsun. D) Zamanın ne kadar değerli olduğunu unutma! E) Elektrik kesintileri seneye de yapılacakmış.

116 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme isim tamlaması yoktur?
A) Ev kirasının yarısını bile hazırlayamadı. B) Uygarlık, insan zekasının ürünüdür. C) Okulun bahçe kapısı henüz açılmadı. D) Elektrik faturasının tarihi burada belirtilmemiş. E) Yağmurun yağışını balkondan izledik.

117 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yüklemin türü yönünden diğerlerinden farklıdır?
A) Bu olaydan sonra iyice bıraktı kendini. B) Kaldırımda oynayan çocuklara bakarak evine yürüdü. C) Sinemadan çıkanlar, gülerek otobüs durağına geliyorlardı. D) Evin küçük oğlu yaramazlığıyla ünlüydü. E) Karşı daireden yine saz sesleri duyuluyordu.

118 Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi;
Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır. Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi; Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır. 4. Aşağıdaki yargılardan hangisi, yukarıdaki dizeler için söz konusu değildir? A) Zincirleme isim tamlaması kullanılmıştır. B) Fiil cümlesi vardır. C) Devrik cümle kullanılmıştır. D) Tamlayanı düşmüş isim tamlaması vardır. E) Yüklemi sıfat tamlaması olan cümle vardır.

119 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtisiz isim tamlaması vardır?
A) Düşünceler, aklından yıldırım gibi geçti. B) Sınıf arkadaşı, kendine genç ve başarılı bir doktoru önerdi. C) Adalet güçlü; güçlüler de âdil olmalıdır. D) Uzun sözü, derdini anlatamayan söyler. E) Dostu olmayan insan, en yoksul insandır.

120 6. "yanlış" sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde, "Bu yanlışın açıklaması olamaz." cümlesindekiyle aynı türde kullanılmıştır? A) Yanlış cevaplarla bizi oyalıyorsun. B) Çocuk herhalde yanlış söyledi. C) Yaptığınız yanlışlara şimdi de bunlar eklendi. D) Onu ziyaretimiz yanlış bir zamana rastladı. E) Başvuru formunu yanlış doldurmayınız.

121 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme isim tamlaması vardır?
A) Okumuşun hali bir başkadır. B) Otobüs durağında bizden başkası yoktu. C) Yeni bir kitaplık alması gerekiyor. D) Otobüs şoförlerinin eğitilmesi trafik kazalarını önleyebilir. E) Deprem sigortası tüm konutlar için zorunlu olacakmış.

122 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, isim tamlamasının sıfatı olmuştur?
A) Bu kuşlardan birini yarın satacağım. B) Kibar bir tavırla yerinden kalktı. C) Gözünün önündeki çukuru bile görmüyor. D) Sokaktaki hareketlilik yavaş yavaş azaldı. E) Birkaç gün görmüş adamla arkadaşlık yapıyor.

123 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması zarf tümleci görevindedir?
A) Size salı günü uğrayacağım. B) Bu ormanda yaşlı ağaç çoktur. C) Zavallı çocuk, günlerdir kendine iş bulamadı. D) Sizi aramaktan başka iş yapmıyoruz. E) Ona babamın selamını getirdim..

124 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanı düşmüş bir isim tamlaması vardır?
A) Suçluyu yaka paça hakimin önüne getirdiler. B) Bugün, herkesin neşesi yerindeydi. C) Kuşlar sürüler halinde uzaklara uçtular. D) Şarkıları yıllardır kimsenin ağzından düşmüyor. E) Bu toprağın insanı böyle yürümez.

125 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması özne görevindedir?
A) Yaralanan çocuk yere devrildi. B) Ozan, sazının tellerini ayarlamaya başladı. C) Kapının ardına gizlenmek nereden aklına geldi? D) Sıcaklardan başımızın içi kaynıyor. E) Odada kiminle konuştuğunu sorabilir miyim?

126 12. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde tamlayanı zamir olan bir isim tamlaması vardır?
A) Oturduğumuz ev otobana yakındı. B) Geçen pazar bir anıt kalıntısına gitmiştik. C) Onun yanından ayrıldığında umutsuzdu. D) Halk, konseri heyecanla bekliyordu. E) Orman kenarındakiler piknik yapıyorlar.

127 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlamasının birden çok tamlayanı vardır?
A) Olaylar köy sınırları içinde geçiyor. B) Bu semtin ve sokağın posta trafiğine o bakıyor. C) Deniz yolculuğu yapacaksan kendine bir bilet al. D) Adamın başına gelenleri duymuş muydun? E) Yağmurun rüzgarla karışık uğultusu bizi korkuttu.

128 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması zarf tümleci görevindedir?
A) Sizin yaşınızdayken kimseyi dinlemezdik. B) Sen de iyilik meleği olmak istiyorsun. C) Adam kızınca çocuklar sessizce dağıldı. D) Çocuklarının sağlığına her zaman dikkat eder. E) Eskiden şu bankta çok otururduk.

129 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlamasının birden çok tamlayanı vardır?
A) Ölçülü adımlarla geri çekilip uzaklaştılar. B) Sesler, coşkun bir dalga gibi ağızdan ağıza yayıldı. C) Sanatçıların, bilim adamlarının sustuğu yerde cahiller konuşur. D) Konuşmanın bitiminde dinleyicilerin sorularına geçildi. E) Tiyatro sahnesi kimi zaman bir yüce mahkeme olur.

130 Cevap Anahtarı 1-C E D A B C 7-D A A D 11-D 12-C 13-B 14-A 15-C