** Natalie Portman (Haziran 1981 Kudüs, İsrail) Akademi Ödüllü aktris. 14 yaşında, Luc Besson'un Léon adlı filminde oynadığı rolle dünya çapında üne kavuşan.

... konulu sunumlar: "** Natalie Portman (Haziran 1981 Kudüs, İsrail) Akademi Ödüllü aktris. 14 yaşında, Luc Besson'un Léon adlı filminde oynadığı rolle dünya çapında üne kavuşan."— Sunum transkripti:

1 ** Natalie Portman (Haziran 1981 Kudüs, İsrail) Akademi Ödüllü aktris. 14 yaşında, Luc Besson'un Léon adlı filminde oynadığı rolle dünya çapında üne kavuşan Portman, 2005 yılında Closer filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Oscarına aday gösterildi ve aynı dalda Altın Küre ödülünü aldı yılında Black Swan filmindeki rolüyle En İyi Kadın Oyuncu Oscarına ve Altın Küre'ye aday gösterildi. Altın Küre'yi ve Oscar'ı kazandı

2 Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı
Natalie Portman ve ZEKA NEDİR? Zekamızın bir limiti var mıdır? Dr. Faruk ERDEN Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

3

4

5 BU 45 DK. İÇİNDE KURALLARIMIZ:
LÜTFEN: İSTEDİĞİNİZ YERDE, (HATTA ŞİMDİ DE OLABİLİR) BENİ DURDURMAYI DENEYİNİZ. BANA SORU SORMAYI DENEYİNİZ.. BİLGİ İÇEREN SLAYT SAYISI 45 TANEDİR. BÖYLECE; 1 DK. 1 SLAYT KURALINA UYULMUŞTUR… KALAN SLAYTLAR, ESPRİ, AMAÇLIDIR…. BU SUNUYU İZLEMEKLE, «MADDİ» BİR DEĞİŞİM YAŞAMANIZ, MÜMKÜN GÖZÜKMEMEKTEDİR…. İSTEYEN, İSTEDİĞİ «AN» ÇIKABİLİR…….

6

7 BU KONFERANS İÇİN NEREDEN ESİNLENDİM?

8 Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi
Zekamızın bir limiti var mı? Kemal S. Türker Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Istanbul, Türkiye

9

10 ZEKA NEDİR? ZEKA TİPLERİ ZEKA EVRİMİ ZEKA LİMİTLERİ ZEKA GELİŞTİRİLEBİLİR Mİ?

11 Zeka, karşılaşılan problemleri çözme yeteniğidir

12

13 ZEKA NEDİR? ZEKA TİPLERİ ZEKA EVRİMİ ZEKA LİMİTLERİ ZEKA GELİŞTİRİLEBİLİR Mİ?

14 Zeka tipleri Mantıksı (Critical) zekâ: IQ
Düşünceli (Caring / Emotional) zekâ: EQ Kıvrak / Buluşçu (Creative) zekâ: PQ (?)

15 ZEKA NEDİR? ZEKA TİPLERİ ZEKA EVRİMİ ZEKA LİMİTLERİ ZEKA GELİŞTİRİLEBİLİR Mİ?

16 İNSAN OLMAK? 3 milyon sene: Basit aletler Beyin iki misli
HOMİNİNLER: 4.4 MİLYON SENE 3 milyon sene: Basit aletler HOMO GURUBU: 2 MİLYON SENE Beyin iki misli Ateş = pişmiş aş NEANDERTALLAR: SENE HOMO SAPİENSLER: SENE Dil sadece Homo Sapiensler Birlikte iş bölümü yaparak çalışabilme

17 1. Gorilla 2. Australopithecus boisei 3. Homo Erectus 4. Neanderthal 5
1. Gorilla 2. Australopithecus boisei  3. Homo Erectus 4. Neanderthal 5. Homo Heidelbergensis 6. Homo Sapiens

18

19 ZEKA NEDİR? ZEKA TİPLERİ ZEKA EVRİMİ ZEKA LİMİTLERİ ZEKA GELİŞTİRİLEBİLİR Mİ?

20 Bizi zeki yapan nedir? Beynin büyüklüğü… Beyindeki hücre sayısı…
Hücre yoğunluğu Hücreler arası ilişki… İlişki hızı

21 Beynin büyüklüğü 1892 yılında Eugene Dubois 3600 hayvanın beyni ile vücut ağırlığı arasındaki ilişkiyi araştırdı Vücut ağırlığı %100 arttığında beynin ağırlığı %70 artmakta Beyin ağırlığındaki bu artış büyüyen vücudu idare edebilmek için gerekli olan artış olmalı idi Bu orana Beyinleşme (enkefalizasyon) Katsayısı dendi Beyin ağırlığı eğer bu faktörün üzerinde olur ise, bu bir nevi ‘gereğinden çok olarak beynin büyümesini’ göstermektedir İnsanda bu factor 7.5, yâni insan beyni vücut ağırlığındaki artışı karşılama için gerekli büyümenin 7.5 kat üstündedir İnsana en yakın hayvanda (Yunus balığı) ise bu factor 5.3 tür

22

23 Bizi zeki yapan nedir? Beynin büyüklüğü… Arı ve fil
Beyindeki hücre sayısı… Hücre yoğunluğu Hücreler arası ilişki… İlişki hızı

24 Serebral Korteksin kalınlığı
Belki de düşüncemizin, zekamızın, yaratıcılığımızın, problem çözebilme yeteneğimizin merkezi olan serebral korteksin kalınlığı önemlidir Beynimiz bir ceviz içi gibi girintili çıkıntılı olduğu için korteksimizin alanı geniştir Bu kalınlık deniz memelilerinde ve filde 1.2mm, primatlarda 2-3mm; insanda ise 2-4mm.

25

26 Bizi zeki yapan nedir? Beynin büyüklüğü… Arı ve fil
Beyindeki hücre sayısı… Hücre yoğunluğu Hücreler arası ilişki… İlişki hızı

27 Nöron yoğunluğu İnsan beyni nöron densitesi bakımından da en üst sıradadır Hem kortex daha kalın ve hem de densite daha fazla olduğu için nöron sayısı da en fazladır Ancak tek başına nöron sayısı önemli değildir: Yunus ve filde bizden fazla nöron vardır Bu yüzden en belirgin fark, çok fazla sayıda nöronu yoğun bir şekilde küçük bir kortekse sığdırmış olmamızdır İnsanda nöron sayısı 86 milyardır

28 Beyin daha büyür ise: Vücut ağırlığının %2sini oluşturan beyin, toplam enerjinin %20 sini harcamaktadır Beyin enerjisinin %80 ini iletişim için kullanmaktadır Enerji gereksinmesi artacaktır Nöronlar da büyüyecektir, bu durumda nöron yoğunluğu azalır Nöronlar arası iletişim zorlaşacaktır Ayrıca nöronlar arası mesafe de artacağı için akson boyları uzayacaktır Akson uzayınca iletişimin yavaşlamasını önlemek için aksonların kalınlaşmaları gerekecektir

29

30 Bizi zeki yapan nedir? Beynin büyüklüğü… Arı ve fil
Beyindeki hücre sayısı… Hücre yoğunluğu Hücreler arası ilişki… İlişki hızı

31 Hücreler arası ilişki…
Nöronlar küçülür ise: Yoğunlukları artacağından daha çok nöron aynı alana sığacak Nöronlar birbirlerine daha yakın olacaklarından daha iyi iletişim olacak Ancak küçülme hücreler ve aksonları üzerindeki iyon kanalı sayısını da azaltacağı için İstenmeyen aktivasyonlar oluşmaya başlayacaktır

32 ZEKA NEDİR? ZEKA TİPLERİ ZEKA EVRİMİ ZEKA LİMİTLERİ ZEKA GELİŞTİRİLEBİLİR Mİ?

33 Zeka nasıl geliştirilebilir?
Mantıksı (Critical) zekâ: Zengin ve uyarıcı çevre: beceri öğrenme, ikinci dil Destek olan mutlu bir aile: Doğum ağırlığı, anne sütü Kaliteli eğitim: internet Düşünceli (Caring / Emotional) zekâ Kıvrak / Buluşçu (Creative) zekâ

34 Zeka nasıl geliştirilebilir?
Düşünceli (Caring / Emotional) zekâ Kendini bil: kuvvetli ve zayıf yönlerini bil, kendine güven Kendini kontrol et: ani refleksice hareket ve davranışlardan kaçın Kendini başkalarının yerine koy: Empati geliştir Kendini doğru anlat: İlişkilerinde açık ve dürüst ol

35 Zeka nasıl geliştirilebilir?
Kıvrak / Buluşçu (Creative) zekâ Gereksinim olduğunu hissetmeliyiz Gözlem yapmalıyız Bilgi sahibi olmalıyız Beyin fırtınası yapmalıyız Buluşa hazır olmalıyız Empati kurmalıyız Hayalci olmalıyız Soru sormalıyız Bilineni ya da bilindiği sanılanı yıkmaya cesaretli olmak Sürekli olarak her konuda değişik bir alternatif üretmeyi denemek İş yerinizi yaratıcılığı özendirici bir hale getirmek

36

37 DOĞUŞTAN – ÇEVRESEL??? (Nature vs. Nurture???)

38 Çevresel faktörlerin daha önemli olduğunu ileri sürenlerin verdikleri örneklerden bazıları:
Aynı evde büyüyen tek yumurta ikizlerinin I.Q. Leri, farkı evlerde büyüyen tek yumurta ikizlerinin I.Q. lerine göre birbirine daha yakındir. Okula düzenli devam ediş ile I.Q. testinde alınan not arasında doğru bir orantı vardır. Intraüterin beslenme / doğum ağırlığı ile IQ arasında kuvvetli bir ilişki vardır Anne sütü ile beslenen çocuklar, anne sütü emmemiş olanlara göre daha yüksek I.Q. notu almaktadırlar.

39 Genlerin önemli olduğunu ileri sürenlerin verdikleri örneklerden bazıları şöyle sıralanabilir:
Tek yumurta ikizleri üzerinde yapılan deneyler göstermiştir ki, tek yumurta ikizlerinin I.Q. Leri, çift yumurta ikizlerinkine göre birbirine daha yakindir. Aynı evde büyüyen kardeşlerin I.Q. leri, o eve evlatlık olarak alınan ve diğer kardeşlerle birlikte büyüyen çocuklara göre birbirlerininkine daha yakindir.

40 ÖZETLE ve İYİ Kİ: Eğitimin Zeka Üzerine Etkisi, GENLER KADAR Önemli Oranda DEĞİLDİR…

41

42 ÖĞRENME VE BELLEK NEDİR?
Öğrenme; görme, işitme, tat, koku ve doku duyuları ile algılanan uyarıların beyinde ilişkilendirme, tekrarlama gibi birden çok beyin işlevi sonucu gerçekleşir. Öğrenilen bilginin saklanmasını ise bellek sağlar.

43 TÜM DÜNYADA önemli mi? EVET Çünkü, Öğrenmenin doğrudan bir ölçümü yapılamıyor, Ancak ortaya çıkan davranış değişiklikleriyle değerlendirilebiliyor.

44 BAŞKA ÖĞRENEN ORGANIMIZ NERESİDİR?
BAĞIRSAKLARIMIZ!

45 ?????? NİÇİN, OKULLARA VE ÜNİVERSİTE DENEN YERE GİDERKEN, SINAVLARDA BELLEK ÖLÇÜMÜNE DAYANARAK, SIRALAMA YAPILIYOR?

46 EN ÖNEMLİ BİLGİMİZ Ör: Araba kullanmak başlangıçta tanımlanabilir (deklaratif) bellek ile gerçekleşirken, bir zaman sonra refleksif belleğe geçer ve artık araba kullanma kuralları her kullanışta, sözcüklerle ifade edilmez, kısaca otomatikleşir.

47 BELLEĞİN PEKİŞTİRİLMESİ
TÜM DÜNYA BU KONUDA BİR “HAP” ARIYOR.. Bir, yanetkisiz,ilaç buluncaya kadar, “prova sistemi eğitime” devam etmek zorundayız…

48 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ, FARMAKOLOJİ BÖLÜMÜNDE,
ÖĞRENME-BELLEK ÜZERİNE YAPILAN TESTLER:

49 PASİF SAKINMA CİHAZI

50 AKTİF SAKINMA CİHAZI

51 Üç panelli pist 25 cm 36 cm 175 cm A B B C
Furuya Y, et al: Jpn J Pharmacol,46:183, 1988

52

53 **MK-Ultra Projesi **ABD’de, MK Ultra projesi ile,
pilli bebekler yaratabiliyorlar. Reklam yüzü, Propaganda aracı, çok fonksiyonlu bir «mutfak robotu» oluşturabiliyorlar….

54 arasında Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) altında görev alan Bilimsel İstihbarat Birimi (SID), "zihin kontrolü" ve insanların davranışsal mühendisliği üzerine birçok deney yapmıştır. Bunların hepsi önemli veriler elde edilmesini sağlasa da, tamamı başarısızlıkla sonuçlanmıştır; hatta bazıları, denekler üzerinde ciddi psikolojik sorunlar yaratmıştır. MK-Ultra Projesi, bu deneylerin genel adı olarak bilinmektedir. Proje kapsamında sayısız yasadışı deney yapmışmış ve suç işlenmiştir. 1953'te yasal olarak tanınmamaya başlanan programın 1964'te alanı daraltılmış, 1967'de iyice yavaşlatılmış ve 1973'te tamamen durdurulmuştur. Deneyler süresince denekler özellikle Liserjik Asit Dietilamid (LSD) gibi halüsinojenlerin aşırı dozda kullanılmak haricinde hipnoz, duyusal yetersizlikler, izolasyon, sözel ve cinsel istismar ve hatta işkence gibi yöntemlere maruz kalmıştır.

55 44'ü üniversite olmak üzere toplamda 80 enstitünün ortak olarak yürüttüğü bu projede, CIA'in toplam bütçesinin %6'sı kullanılmıştır. Uzun bir süre gizli tutulmaya çalışılan bu proje, 1977 senesinde Bilgilendirilme Özgürlüğü Yasası'nın çıkarılmasıyla toplamda belgenin açığa çıkarılması sayesinde öğrenilmiştir. Temmuz 2001'de ise deneylerle ilgili gizli kalmış tüm bilgiler halka arz edilmiştir.

56 Deneyler süresince sayısız alanda araştırma yapılmış, insan ve diğer hayvan denekler üzerinde yasadışı, bilimdışı ve akıldışı sayısız uygulamada bulunulmuştur. Örneğin sorgulamaların kolaylaştırılması için geliştirilmeye çalışılan dürüstlük hapı sırasında birçok hayvan ve insana sayısız halüsinojen madde ve diğer kimyasallar verilmiştir.

57 Kaynaklar Howard Gardner: Multiple Intelligences The Theory in Practice Scientific American: Limits of our intelligence by Douglas Fox, July 2011. Wikipedia: Evolution of the Brain and Intelligence. Gerhard Roth and Ursula Dicke in Trends in Cognitive Sciences, Vol. 9, No. 5, pages 250–257; May 2005. Cellular Scaling Rules for Primate Brains. Suzana Herculano- Houzel, Christine E. Collins, Peiyan Wong and Jon H. Kaas in Proceedings of the National Academy of Sciences USA, Vol , No. 9, pages 3562–3567; February 27, 2007. Efficiency of Functional Brain Networks and Intellectual Performance. Martijn P. van den Heuvel, Cornelis J. Stam, René S. Kahn and Hilleke E. Hulshoff Pol in Journal of Neuro- science, Vol. 29, No. 23, pages 7619–7624; June 10, 2009.