Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı

... konulu sunumlar: "Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı"— Sunum transkripti:

1 Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı
Mustafa DİZDAR 280911

2 Eğitimde Bilimsel Gelişmeler
Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı Eğitimde Bilimsel Gelişmeler Teknolojideki gelişmeler eğitim araştırmalarını, etkili ve verimli öğrenme ortamları üzerine yoğunlaştırmaya başlamıştır. Bu doğrultuda, Bilgi ve iletişim Teknolojileri’nin (BİT) öğretim ve öğrenme sürecinde etkili bir şekilde kullanımına yönelik çalışmalar ön planda yer almıştır.

3 Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı - 280911
Simülasyonlar Benzetim, simülasyon veya öğrence, teknik olmayan anlamda bir şeyin benzeri veya sahtesi anlamında kullanılır. Teknik anlamda gerçek bir dünya süreci veya sisteminin işletilmesinin zaman üzerinden taklit edilmesidir. Sistem nesneleri arasında tanımlanmış ilişkileri içeren sistem veya süreçlerin bir modelidir. Bir uçak simülasyonundan görüntü

4 GÖRMÜŞ MÜYDÜNÜZ? Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı - 280911
Guy Cotten tarafından hazırlanan Sortie En Mer isimli ‘Online Boğulma Simülasyonu’ internet aleminde oldukça popüler.  Bu simülasyon oyununda bir kaza ile denize düşüyoruz ve faremiz ile hayatta kalmaya çalışıyoruz. Boğulduğumuz da ise ailemizin yaşayacağı üzüntü gösteriliyor. Sortie En Mer isimli bu simülasyon da insanlara denizdeyken can yeleği kullanmamız gerektiğini, eğer kullanmazsak olacakları bu videoda anlatmaya çalışılmış ve simülasyon şeklinde sunulmuş. Simülasyona ‘ adresinden ulaşabilirsiniz.

5 Simülasyonların Adakemik Başarıya Etkileri
Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı Simülasyonların Adakemik Başarıya Etkileri Simülasyonların zaman kaybına neden olan sınırlılıkları ortadan kaldırarak öğrenmeye daha çok vakit ayrılmasını sağlamaları (Hennessy, 2006; Baggott & Nichol, 1998) Sanal laboratuarlarda öğrencilere, eş zamanlı geribildirimler verilmesi, sınıf ortamında gerçekleşmesi mümkün olmayan durumları tekrar tekrar uygulayabilme imkânı sunmaları (Hofstein & Lunetta, 2003; Bussel, 2004; Kincaid & Westerlund, 2009) Anında verilen geribildirimlerle, öğrencilerin olay ya da durumları araştırmaya ve incelemeye sevk edilmesi. Öğrencilerin birçok öğrenme materyalinin bulunduğu sanal ortamda kendi öğrenme hızlarına göre ilerleyebilmeleri (Huppert, Lomask & Lazarowitz, 2002;Bayrak, 2008) Kitap okuyarak elde edilen bilgilerden daha fazlasının simülasyonlardaki gerçekçi deneyimlerle öğrenilebileceğine inanılması (Bussel, 2004)

6 Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı - 280911
Haptic nedir? Sanal ortamda bireylerin farklı duyularına da hitap edilerek daha gerçekçi deneyimler yaşamaları sağlanabilir mi?

7 Haptic nedir? Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı - 280911
Haptic yunanca “haptikos” kelimesine dayandırılmakta ve dokunma duyusuyla ilgili anlamına gelmektedir (Revesz, 1950; Marston, Loomis, Klatzky & Reginald, 2005; Christodoulou, Garyfallidou, Ioannidis, Papatheodorou & Stathi, 2009).

8 Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı - 280911
GÖRMÜŞ MÜYDÜNÜZ?

9 Haptic Teknolojisi nedir?
Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı Haptic Teknolojisi nedir? Sirinivasan ve Basdogan (1997) ise Haptic teknolojisini, bireylere sanal nesneleri etkileşimli ortamda hissetme imkânı sunan bilim olarak tanımlamaktadır. Haptic teknolojisi, kinestetik ve dokunma kanallarını canlandıracak mekanik işaretler üretmektedir. İnsan-bilgisayar etkileşimli Haptic teknolojisi, simülasyon ve cihaz olmak üzere iki kısımdan oluşmakta ve sanal nesneye ait dokunma duyusu oluşturmaktadır. Kullanıcının Haptic teknolojisiyle dokunsal anlamda kurduğu iletişimle, sanal ortama müdahale edilebilmektedir. Müdahaleler sonucunda değişen sanal ortam bileşenleriyle ilgili bilgiler, dokunsal geribildirimlerle kullanıcıya iletilmektedir. Haptic teknolojisi simülasyon arayüzüyle de kullanıcıya işitsel, görsel ve metinsel geribildirimler vermektedir. Kısacası Haptic teknolojisi hem veri giriş hem de veri çıkış cihazı olarak çalışmakta, insan-bilgisayar etkileşimini sağlamaktadır. Böylelikle, sanal ortama dâhil edilen Haptic teknolojisi bileşenleriyle kullanıcıya daha gerçekçi ortamlar ve deneyimler yaşama imkânı sunulmaktadır.

10 Haptic Teknolojisi nedir?
Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı Haptic Teknolojisi nedir?

11 Haptic Teknolojisi nedir?
Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı Haptic Teknolojisi nedir?

12 Eğitimde Haptic Teknolojisi Kullanılarak Yapılan Çalışmalar
Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı Eğitimde Haptic Teknolojisi Kullanılarak Yapılan Çalışmalar Günümüze kadar özellikle tıp başta olmak üzere birçok alanda Haptic teknolojisinden yararlanılmıştır. Fakat Haptic teknolojisinin eğitime girişi ve eğitimciler tarafından kabulü diğer alanlardaki kadar kolay olmamıştır. Bu nedenle Haptic teknolojisinin eğitime katkısı ya da eğitimde Haptic teknolojisinden nasıl yararlanılabileceği konusunda belirgin açıklamalar yapılamamıştır. Van Scoy, Kawai, Darrah ve Rash, görme engelli öğrencilerin matematik öğretimi için Haptic arayüzü geliştirmişlerdir. (2000) Wies, Gardner, O’Modhrain, Hasser ve Bulatov görme engelli öğrencilerinin elektrik devrelerini öğrenmelerini sağlamak için web tabanlı bir Haptic arayüzü tasarlamışlardır. (2000) Reiner, kuvvetler ve alanların öğrenilmesinde dokunsal algının rolünü araştırmıştır. Yapılan analizler sonucunda, kavramların zihinde yapılandırılmasında, sanal ortamda bireylere uygulanan kuvvetlerin etkili olduğu tespit edilmiştir. (1999)

13 Eğitimde Haptic Teknolojisi Kullanılarak Yapılan Çalışmalar
Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı Eğitimde Haptic Teknolojisi Kullanılarak Yapılan Çalışmalar Harvey ve Gingold, atomik orbitaller üzerine yoğunlaşmışlardır. Üç boyutlu modelleri kullandıkları görsel özelliklere sahip ve Haptic teknolojisiyle desteklenen bir simülasyon geliştirmişlerdir. Çalışma sonucunda, öğrencilerin konuları zihinlerinde ilişkilendirmekte ve yapılandırmakta yaşadıkları zorluklar yerini somut, doğru ve eksiksiz kavramlara bırakmıştır. (2000) Jones, Andre, Superfine ve Taylor Haptic teknolojisinin biyoloji öğretiminde akademik başarıya etkisini araştırmıştır. Çalışma sonucunda Haptic teknolojisiyle geribildirimler alan öğrencilerin daha başarılı olduğu ortaya çıkmıştır. (2003) Clark ve Jorde, dokunsal duyunun öğrenme üzerine etkisini ortaya çıkarmaya çalışmışlardır. Çalışma sonucunda dokunsal geribildirimlerin öğrencilerin kavramları tanımlamasında etkili olduğu tespit edilmiştir. (2004) Williams, Chen ve Seaton, ilköğretim öğrencilerinin basit makineleri öğrenmeleri için Haptic teknolojisinden yararlanılan yazılımlar geliştirmişlerdir. Çalışma sonucunda Haptic teknolojisinin basit makinelerle ilgili kavramların daha derinlemesine öğrenilmesine katkısının olduğu ortaya çıkmıştır. (2003)

14 Eğitimde Haptic Teknolojisi Kullanılarak Yapılan Çalışmalar
Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı Eğitimde Haptic Teknolojisi Kullanılarak Yapılan Çalışmalar Bussell, Haptic teknolojisinin beşinci sınıf öğrencilerinin yerçekimi, kütle, kuvvet ve hareket kavramlarını öğrenmelerine etkisini araştırmıştır. Verilerin analizi sonucunda, öğrencilerin uygulamalarda ön teste göre daha farklı ve açıklayıcı bilgiler verdikleri tespit edilmiştir. (2004) Jones, Minogue, Tretter, Negishi ve Taylor Haptic geribildiriminin öğrenmeyi ilgi çekici duruma getirmenin yanı sıra öğrencilerin soyut kavramları anlamalarını kolaylaştırdığını ortaya çıkarmışlardır. (2005) Persson, Tibell, Cooper ve Ainsworth, görsel ve dokunsak dönüt verebilen Haptic teknolojisinin performans ve başarıya etkisini deneysel bir çalışmayla araştırmışlardır. Analizler sonucunda sistemin öğrencilerin muhakeme yeteneklerini geliştirdiği tespit edilmiştir. (2007) Singapogu ve Burg, öğrenme özürlü bireylere pozitif ve negatif sayıları öğretebilmek amacıyla Haptic teknolojisinden yararlanmışlardır. (2009) Magnusson, Tan ve Yu görme engelli bireylerin e-öğrenme ortamındaki grafiksel özelliklere erişimini sağlamak için Haptic teknolojisinin dokunsal geri bildiriminden faydalanmışlardır.

15 Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı Eğitimde Haptic Teknolojisi Kullanılarak Yapılan Çalışmalar İlknur REİSOĞLU Yrd. Doç. Dr. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

16 BAŞLAMADAN ÖNCE… Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı - 280911
Evren: Araştırma sonuçlarının geçerli olacağı büyük grup. Örneklem: Bir araştırmada bütünü anlamak için, bütünden seçilen, araştırma tekniklerinin uygulanacağı grup. Deney Grubu: kontrol grubuna göre farklı koşullarda tutulan çalışma grubudur. Kontrol Grubu: yapılan deneylerde normal koşullara sahip olan gruptur.

17 Eğitimde Haptic Teknolojisi Kullanılarak Yapılan Çalışmalar
Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı Eğitimde Haptic Teknolojisi Kullanılarak Yapılan Çalışmalar Çalışmanın evrenini, Türkiye’de ilköğretim 6. kademede öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise Trabzon Mimar Sinan İlköğretim Okulu’nda öğrenim gören 6. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Mimar Sinan İlköğretim Okulu, diğer okullara nazaran farklı şubelerde öğrenim gören 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının, sosyo-ekonomik düzeylerinin ve demografik özelliklerinin benzer olması nedeniyle seçilmiştir. Bu doğrultuda şubelerden ikisi rastgele atamayla deney, biri de kontrol grubu olarak tayin edilmiştir.

18 Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı - 280911

19 Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı - 280911

20 Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı - 280911

21 Sonuçlar Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı - 280911
Yapılan açıklamalara, gözlemlere ve analizlere bağlı olarak görsel, etkileşim ve sanal ortamda hissetme özellikleriyle Haptic’in simülasyon, düz anlatım ve soru cevap yöntemlerinden etkili olduğu söylenebilir. Son test verileri kavramları tanımlama ve yanılgılar açısından cinsiyete göre analiz edildiğinde, Haptic’le uygulama yapılan D1 deney grubunda, erkek ve kız öğrencilerin hemen hemen aynı başarıyı gösterdikleri belirlenmiştir. Söz konusu durumda, yapılan mülakat ve gözlem verilerine bağlı kalarak Haptic’in görsel, dokunsal ve etkileşim özelliklerinin etkili olduğu belirlenmiştir. Bütün sorulardaki bilimsel ve yanılgılı açıklamaların dikkate alınması sonucunda, Haptic ve simülasyonun düz anlatım ve soru cevap yöntemlerinden daha etkili olduğu belirlenmiştir. Nitekim yapılan mülakatlar sonucunda, Haptic ve simülasyonla uygulama yapan öğrencilerin akıllarına takılan soruların cevabını rahatlıkla görmeleri ve konuyu zorlanmadan anlamaları ortaya çıkmıştır. Fakat kontrol grubunda öğrenciler konuyu tam olarak beyinlerinde canlandıramamaları nedeniyle öğretmene çok fazla soru sormuşlar ve öğretmen birçok kez konu tekrarı yapmak zorunda kalmıştır. Bu doğrultuda nitel ve nicel sonuçların birbirlerini destekledikleri görülmektedir.

22 Sonuçlar Eğitimde ‘Haptic’ Kullanımı - 280911
Bu çalışmada Haptic’le uygulama yapan öğrencilerin Haptic’in simülasyon ara yüzünün daha farklı olması durumunda kavramları daha iyi anlayacaklarını belirtmişlerdir. Kavramsal anlama testinde Haptic’le uygulama yapan öğrencilerin görselliğin ön plana çıktığı sorularda, simülasyon uygulanan grup öğrencilerinin gerisinde kalmasında da benzer durum açıkça ortaya çıkmıştır. Çalışmada yapılan gözlemler ve mülakatlar Haptic’in öğrencilerin kavramları daha kolay ve kalıcı ö ğrenmelerini sağladığını ortaya koymuştur. Burada Haptic’in farklı duyulara hitap ederek öğrencilere gerçekçi deneyimler yaşatmasının büyük etkisi bulunmaktadır.

23 Mustafa DİZDAR 280911