Yıldız YILDIZ Altındağ Rehberlik ve Araştırma Merkezi

... konulu sunumlar: "Yıldız YILDIZ Altındağ Rehberlik ve Araştırma Merkezi"— Sunum transkripti:

1 Yıldız YILDIZ Altındağ Rehberlik ve Araştırma Merkezi
ERGENLİK NEDİR? Yıldız YILDIZ Altındağ Rehberlik ve Araştırma Merkezi

2 ERGENLİK DÖNEMİNDEKİ KIZLARIN BİLMESİ GEREKENLER
Ergenlik, vücudun küçük bir kız çocuğundan Kadın olmaya doğru değiştiği zamandır. Ergenlik dönemi sonunda vücudunuz bebek yapabilecek özelliklere sahip olur. Ergenliğe giriş için kesin bir zaman yoksa da genellikle kızlar 9-13 yaş arasında ve erkeklerden daha erken ergenliğe girerler. Bu nedenle yaşamın bu döneminde kızlar birkaç yıl erkeklerden daha uzun ve daha olgundurlar.

3 ERGENLİK DÖNEMİ BOYUNCA VÜCUDUNUZDA OLACAK DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR?
Göğüsler: Kızların çoğunda ergenlik göğüslerin büyümesi ile başlar. Bu, meme uçlarının birisinin ya da her ikisinin üzerinde küçük ve duyarlı bir kabarıklık oluşması ile fark edilir. Başlangıçta bir göğüs diğerinden daha büyük olabilir ve bu durum bazen göğüsler son şeklini alıncaya kadar sürebilir.

4 Ergenlikle birlikte genital bölgede (bacaklarınızın
Kıllar: Ergenlikle birlikte genital bölgede (bacaklarınızın arasında) yumuşak kıllar görünmeye başlayacaktır. Bu kıllar daha sonra sık ve kıvrımlı hale gelecektir. Genital bölgedeki kıllanma ile birlikte kol altlarında ve bacakların üzerinde de kıllar görünecektir. Bir çok kadın bu kılları temizlemektedir. Bu işlemin tıbbi bir nedeni yoktur- tamamen kişisel seçim konusudur.

5 Traş etmeye karar verirseniz bol miktarda sabun, su ile
kadınlar için yapılmış temiz bir jilet kullanmalısın. En iyisi kendinize ait bir jilet ya da elektrikli traş makinasının olmasıdır- bu araçları asla arkadaşlarınız ya da ailenizden birisiyle paylaşmayınız.

6 Vücut Biçimi: Zamanla kalçalarınız genişleyecek, beliniz ise daralacaktır. Vücudunuz karın, kalça ve bacaklarınızda yağ depolamaya başlayacaktır. Bu gelişme normaldir, çünkü böylece kadın vücuduna özgü çizgiler oluşmaktadır.

7 Deri: Deri ergenlikle birlikte daha yağlı hale gelir ve daha çok terlediğinizi fark edersiniz, çünkü ter bezleri de büyümeye başlamıştır. Derinizi her gün temizlemeniz gereklidir. Bunun yanında koku ve ter ıslaklığını önlemek için deodarant ya da ter etkisini azaltan spreyler kullanabilirsiniz.

8 Derinizi temiz tutma çabalarına karşın yine de
yüzünüzde sivilceler olacaktır. Bu sivilceler akne olarak isimlendirilir ve ergenlik dönemindeki hormonların yükselmesine bağlı olduğundan normal kabul edilir. Bütün ergenlerde şu ya da bu zamanda akne olacaktır. Akneleriniz çok şiddetli ise bir doktora danışmanızda yarar olabilir.

9 SİVİLCELER Sivilce veya tıbbi adıyla akne, en sık görülen cilt
rahatsızlıklarından biridir ve ergenlik çağında insanların hemen tümü hafif veya ağır şekliyle bu sorunu mutlaka yaşamıştır.

10 Sivilceler Nasıl Oluşur?
Sivilceler cildin yağ bezlerinin bir hastalığıdır. Yağ bezlerinin cilde açılan kanalları tıkandığında sivilce denilen oluşumlar ortaya çıkar. Sivilceler en sık yüzde, alında, sırtta, göğüste ve omuzlarda oluşurlar. Estetik görünümün geçici olarak bozulmasına neden olabilecekleri gibi, şiddetli olan lezyonlar netleşerek iyileştiklerinde kalıcı izler de bırakabilirler.

11 Yağ bezleri normalde sebum adı verilen bir madde
salgılarlar. Bu salgı bildiğimiz yağ özelliklerini taşır ve amacı cildi korumaktır. Yağ bezlerinin önemli kısmı vücutta kıl köklerinin (foliküllerin) içinde yer alırlar ve salgı bu kıl kökünün yüzeyine olur. Herhangi bir nedenle sebum ("yağ"), bu kıl kökünün bulunduğu bölgeden dışarı açılamadığında bu bölgede birikir ve sivilce ortaya çıkar. Kıl kökü tıkandığında içeride biriken bu sebum ve kıl kökü yenilenmesiyle normalde dışarı atılması gereken ölü hücreler atılamadığından içeride birikirler ve bakteriler için çok uygun bir besi yeri oluştururlar.

12 Başta Propionibacterium Acne adı verilen bakteri olmak
üzere çeşitli bakteriler tıkanmış folikül içinde çoğalmaya başlarlar. Bakterilerin çoğalırken salgıladıkları maddeler bölgede ödem, kızarıklık ve ağrı gibi iltihabi belirtilere yol açarlar. Belli bir aşamadan sonra kıl kökü içindeki basınç çok artar ve sivilce içeriği patlayarak cilde boşalır.

13 Sivilce oluşumunu açıklamak için bazı teoriler ortaya
atılmıştır. 1. Kanda "erkeklik hormonlarının" artması ve bu artışa bağlı olarak kıl kökünün içinde bulunan sebum salgısının ileri derecede artmasıdır. Özellikle ergenlik çağının başlarından itibaren hem kız hem de erkek çocuklarda büyüme ve gelişmeyi sağlamak amacıyla testosteron hormonu ve diğer erkeklik hormonları artar ve bu artış duyarlı kişilerde sivilce oluşumuyla sonuçlanır.

14 2. Sivilce oluşumunda kalıtımsal özellikler de çok fazla
etkilidir. Özellikle anne ve babasında ergenlik çağında sivilce öyküsü olan kız ve erkekler bu problemle daha sık karşılaşırlar. Kalıtım muhtemelen sebum salgılayan hücrelerin erkeklik hormonlarına duyarlılığını etkilemektedir.

15 3. Ergenlik çağındaki kızlarda adet kanamasından 2-7
gün önce değişen hormonal ortam nedeniyle sivilcelerde artış gözlenir. 4. Cildi "kirli" olanlarda ve bazı gıdaları alanlarda sivilcelerin daha çok görüldüğü doğru değildir. Sıklıkla ergenlik döneminde ortaya çıkmaya başlayan sivilceler genellikle 30 yaşından sonra azalma eğilimi gösterse de, yaşlarına kadar sivilce sorunu yaşayan insanlar da vardır.

16 CİLT TEMİZLİĞİ NASIL OLMALI?
Sabahları derinin salgılarını harekete geçirmek; Akşamları ise, gözeneklerde birikmiş kir zerreciklerinden kurtulmak için mutlaka cilt temizliği yapılmalı. Cildinizin haftada 2-3 kez, tüm yağ kalıntılarını alacak bir maskeye de ihtiyacı vardır. Aynı zamanda cildi derinlemesine nemlendiren bir maske seçmeye özen gösterin.

17 hazırlayın.Bu işlem gözeneklerin genişlemesini
10 dakikalık bir buhar banyosunu haftada 1 kez hazırlayın.Bu işlem gözeneklerin genişlemesini sağlayacağından, siyah noktalardan kurtulmanız kolaylaşacaktır. Başınızın üzerine bir havlu örterek, yarıya kadar kaynar su doldurduğunuz bir tencerenin üzerine eğilin. 10 dakika sonra, yüzünüzü kurulayın ve siyah noktaları sıkın. Bu işlemi yaparken, ellerinizin temiz olmasına dikkat edin. Parmak uçlarınıza sargı bezi sarıp noktaları sıkabilirsiniz. Ama sıkmakta zorlanırsanız fazla üstelemeyin. Cildiniz tamamen kuruduğunda tekrar buhara tutun. İşlem sona erdiğinde yüzünüzü bir tonikle dezenfekte

18 SİVİLCELERDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ
1. Doğru ve hijyenik temizlik: Cildi fazla hırpalamadan düzenli olarak yıkayın. Cildi fazla kurutmamak için pH değeri derinin doğal pH'ına yakın (5.5 civarında) bir temizleyici kullanılmalı. Daha da derinlemesine bir temizlik isteniyorsa, her 3-4 günde bir, gözeneklerde biriken yağ ve tozu alan kil maskesi uygulanabilir.

19 2.   Beslenme: Son araştırmalar, beslenmenin akne üzerinde doğrudan etkisi olmadığını gösterse de, üzerinde durulması gereken önemli bir nokta var: Meyve ve sebze açısından zengin, sağlıklı beslenme cildin en önemli dostu.

20 3.   İyi dinlenme: En iyi güzellik kürü uykudur. Stresten uzak bir ortamda dinlenebilmek çok önemli. Gecede en az 7-8 saat uyumak şart. Uykunun hormonal aktiviteyi düzenlemedir. 4.   Yüz ile Oynanmamalıdır: Cilde zarar vermeksizin yok edilebilecek siyah noktalardan farklı olarak, kanlı sivilceler asla sıkılmamalı. Aksi halde, iltihaplı enfeksiyon,ardında bir yara ve iz bırakarak yayılabilir.

21 5.   Uzmana görünün: Kış gelip de akneler belirmeden önce mutlaka dermatologunuzla görünmek gerekir. Çünkü, yaz aylarında kuruyup hassaslaşan cildiniz, tatil öncesinde uyguladığınız akne tedavisini tekrarlamanızdan zarar görebilir. 6.   Bitki çayları da işe yarar: Her gün organizmayı temizleme özelliği taşıyan bir bitki çayı içmek cildinize faydalı olacaktır. Özellikle ıhlamur ve rezene içeren çayların çok yararlıdır.

22 Pudra ve allık sivilceler için zaralıdır:
Cildi çabuk sivilcelenenler makyaj yapmaktan vazgeçmeli. Hijyenik nedenlerle allık ve pudra kullanmaktan vazgeçilmeli. Zaten aşırı salgılanan yağ ile dolmuş gözenekler,makyaj malzemeleri kullanılınca iyice tıkanır. Bunun yanında, estetik bir neden de var: Makyaj,kusurları gizlemek yerine çoğu kez daha da belirginleştiriyor.

23 Adet Kanaması Nedir? Nasıl Oluşur?
Adet kanaması; aylık ( ) günler arasında görülen; rahimin iç tabakası olan endometriumun hormonların dönemsel etkileriyle dökülmesi durumudur. Adet düzeni, östrogen ve progesteron hormonları arasındaki ilişkiye bağlıdır ve bir adet kanaması 3-7 gün sürer. Ergenlik döneminde overlerin çalışması ve hormon üretimiyle beraber ilk adet kanaması görülür. Buna menarş denir.

24 İlk adet kanaması 9-16 yaşlarında başlar. Bu yaş,
genetik etkiler ve beslenmeye göre değişir. Adet kanamalarında ilk 2 yıl, hormonların etkilerinin tam gelişmemesi ve yerleşmemesi nedeniyle düzensizlikler olabilir.

25 Adetin Başlaması Gecikebilir Mi?
Adet kanamaları normalde 9-16 yaşta gerçekleşir. Yaklaşık % 10 oranında görülen gecikmeler çoğunlukla yapısal ve genetik duruma bağlıdır. Ancak, doktor tarafından incelenmesi gerekir. Ağır spor yapan genç kızlarda ya da beslenme bozukluğu olan; çok zayıf kızlarda adet kanamaları gecikebilir.

26 Bazı kızlarda himen ( kızlık zarı ) açık olmayabilir, bu
basit bir işlemle açılarak kanamaların gerçekleşmesi sağlanır. Şeker - astım - böbrek hastalıkları gibi kronik hastalıklar, hipofiz, troid bezi hastalıkları da adet kanamalarının gecikmesine neden olabilir. Çok nadiren rahim ve yumurtalıklar gelişmemiş olabilir.

27 Adet Düzensizliği Nedir ?
Ergenlik dönemde ilk iki yıl adet düzensizlikleri olabilir. Bu olgularda ciddi tedavilere gerek yoktur, düzenin yerleşmesi izlenir. Daha sonra ise, günlük sıkluslerle hormonların uyum içinde çalıştığı anlaşılır. Adet kanamaları, stres, yorgunluk, heyecan, egzersiz, diyet ve hastalıklardan etkilenir. Hormonal dengesizlikler de adet döneminde bozulmalara neden olabilir.

28 Aşağıdaki durumlar adet düzensizliğine işaret eder.
Adet kanamalarının 7 günden fazla 1 günden az olması İki adet arasında kanamaların olması Adet kanamalarının aşırı miktarda olması Adet kanamalarının 21 günden daha sık, 35 günden daha uzun aralıklarla olması. 9 yaşından önce adet görülmesi

29 Akıntı Her genç kızda hastalıktan kaynaklı olmayan bir akıntı vardır.
Kirli beyaz, kokusuz bir akıntı korkutmamalıdır. Akıntı miktarı kişiden kişiye değişmektedir.

30 sarı-yeşil renkli ve kötü kokuyorsa,
Akıntı ; sarı-yeşil renkli ve kötü kokuyorsa, Süt kesiği gibi pütürlü ve ekşi kokuyorsa Her zamankinden fazla olmuşsa Beraberinde yanma ve kaşıntı hissi varsa DOKTORA BAŞVURUNUZ

31 KARIN ve KASIK AĞRILARI
Karın bölgesinde değişik biçimlerde kendini gösteren ağrılar olabilir. Değişik nedenlere bağlı olan bu ağrılar asla ihmal edilmemelidir. Bu ağrıların nedeni iç üreme organlarından kaynaklanan bir iltihap olabilir.

32 Adet Sırasında Ne Gibi Önlemler Alınmalıdır ?
Adet kanaması dönemi bağışıklık sisteminin zayıfladığı özel bir dönemdir. Vücut temizliği ve beslenmeye önem verilmeli, çok yorgunluk yaratacak işlerden kaçınılmalıdır. Kanamalar için emicilik özelliği olan, iç çamaşıra yerleştirilen özel hijyenik pedler kullanılmaktadır ve sık değiştirilmelidir.

33 ERGENLİKTE DUYGUSAL GELİŞİM

34 1. Duyguların Yoğunluğunda Artış
Üzüntü, sevinç, öfke, korku gibi duygularını ifade ederken yoğunluk yaşanmaktadır. Olumsuz duygular, el, kol hareketleri, yüz ifadesi, ve bağırma gibi sözlü ve sözsüz davranışlarla dışa vurulurken, heyecan, coşku ve karşı cinse yönelik duygular şiir veya öykü yazma, hatıra defteri-günlük tutma aracılığıyla kağıda yansıtılır.

35 2. Aşık Olma Beğenme ve beğenilme arzusu bireye heyecan veren bir duygudur. Ergenliğin başlarında birey, daha çok grupta bir arada olma isteği taşırken sonlarında karşı cinsten belli bireylere yönelmiş romantik duygular ortaya çıkar.

36 3. Mahcubiyet ve Çekingenlik
Buluğ öncesinde ve buluğ döneminde ergenler vücutlarını saklamak istemektedirler. Bu isteğin nedeni organlardaki büyümenin farklı zaman ve hızlarda olmasından ortaya çıkan orantısız vücut görünümünü saklamak veya ergenin ana ilgi merkezi olan kendi vücutlarını başka meraklı gözlerden saklama amacındandır.

37 Hayal kurma ile arzular düşüncelere yansır.
4. Aşırı Hayal Kurma Hayal kurma ile arzular düşüncelere yansır. Hayal konusu geleceğe yönelik tasarılar olabileceği gibi, gerçekleşmesi istenen herhangi bir istek de olabilir. Hayalin içeriği genellikle karşı cinse yönelik düşüncelerdir. Hayal etmek yaratıcı düşünceyi destekleyici olduğunda yararlıdır ancak gerçekleştirilmemiş istekler gerçekleştirilmemiş istekler olmuş gibi hayal ediliyorsa o zaman bir sığınma ve telafi aracı olmuştur. Bu durum ise hayatın zorlukları ve güçlükleri ile baş edememesine neden olmaktadır.

38 5. Tedirgin ve Huzursuz Olma
Ergenleri tedirgin ve huzursuz eden bazı konular vardır. Bunlar: 1. Bedendeki değişimlerin getirdiği yeni duruma alışamama, 2. akranları ve ailesiyle olan sosyal ilişkilerdeki aksamalar, 3. Bazı isteklerinin engellenmesi

39 6. Yalnız Kalma İsteği Kız ve erkek ergenlerin zaman zaman kendi başlarına kalıp olup bitenin, değişimlerin muhasebesini yapmak istemeleri oldukça normaldir. Bu şekilde gerçeklerle yüzleşip daha doğru kararlar vereceksiniz.

40 7. Çalışmaya Karşı İsteksizlik
Bu dönemde bir miktar durgunluk ve üşengeçlik görülebilir. Oyunlarda çabuk yorulma ve çalışmaya karşı isteksizlik görülebilir.

41 8. Çabuk Heyecanlanma Bu dönemde heyecan dengesi tam oluşmadığı için duyguların kontrolü zordur. Heyecan kontrolü olgunlaşma ile kazanılacağından zaman ihtiyaç vardır.

42 ERGENLİK DÖNEMİNDE BİREYLER DEPRESİF ÖZELLİKLER GÖSTEREBİLİR

43 zorluklar karşısında yaşanan depresif duygu durum
Depresyonun hastalık boyutuna ulaşması veya günlük zorluklar karşısında yaşanan depresif duygu durum problemi, ergenin hayatını çeşitli açılardan olumsuz yönde etkilemektedir. Ergenin bilişsel fonksiyonları, sosyal ilişkileri ve sağlık durumu depresyon veya depresif duygulanıma bağlı olarak, nitelik ve nicelik açısından değişiklik gösterir. Ergen depresyonu, yetişkin depresyonuna benzemekle birlikte, ergenler, depresyona girme veya depresif duygulanım açısından büyük bir risk altındadılar.

44 Gelişim dönemleri itibariyle duygularınızda iniş çıkışlar
gösterebilirsiniz. Yetersiz başa çıkma becerisi, kendini güçsüz hissetmeve buna bağlı korku duygularının yaşanmasına neden olmaktadır. Korku ve öfke olumsuz duygular olarak kabul edildiği için, kendinizi algılama boyutunda tehlikeli duygular olarak kavramsallaştırıldığından bu tür duygularınızı bastırabilmektesiniz. Korku ve öfkenin bastırılması ise depresif duygulanım yaşanır.

45 Bu duygular tekrar yaşam zorlukları karşısında
güçsüzlük ve kendini yetersiz algılamayla bir başka korku ve öfke oluşumunu devreye sokar. Bu şekilde depresyonun oluşum çemberi bir kısır döngü halinde devam eder. Bu durum sizlerde motivasyon kaybı, sıkıntı, keder, kendisini, çevresini ve geleceğini olumsuz değerlendirme, uyku bozuklukları, iştah azalması veya artması, yaşam enerjisinde düşme şeklinde görülebilir.

46 Ergenlikte depsesif davranışları tetikleyen belli olaylar
mevcuttur. Ergenlerin depresyona girmesine neden olan belli başlı olaylar; kız-erkek arkadaşı tarafından ihanete uğramak, reddedilmek, aile içinde yaşanan ciddi bir çatışma durumu, öğretmenin olumsuz bir tutumu veya sınıf ortamında aşağılanma, akran grubu dışında tutulma, arkadaşının olmaması, vücudundaki ani değişiklikler. Depresyonda yatkınlık da önemli bir noktadır. Ergenlik depresyonunun temelinde mevcut yaşam olayları ve ve koşulları kadar çocukluk dönemindeki yaşantılarınız da önemlidir.

47 Çevresel faktörlerden kabul edilen bir diğer açıklama ise,
“öğrenilmiş çaresizlik”tir. Ergenlik problemleri sizlerin başedemeyeceği kadar olduğunda bu durum çaresizlik yaratacaktır. Bu çaresizlik de öğrenilmiş bir davranış olarak depresif kişilik yapısının oluşumuna neden olur. Ergenlikte yaşanan, üstüste gelen stresler, yetişkinilik yıllarında depresif kişilik yapısının ve depresif duygu durum problemlerinin yanmasına sebep olmaktadır.