Üniversite Öğrencilerinin Gönüllülük Algısı Araştırması

... konulu sunumlar: "Üniversite Öğrencilerinin Gönüllülük Algısı Araştırması"— Sunum transkripti:

1 Üniversite Öğrencilerinin Gönüllülük Algısı Araştırması

2 İçerik Araştırma Özeti Profil Detaylı Bulgular

3 İçerik Araştırma Özeti Profil Detaylı Bulgular

4 Araştırma Kapsamı ve Kurgusu
Proje Türü : Kantitatif Veri Toplama Yöntemi : Anket – Soru Kağıdı Örnekleme Yöntemi : Tabakalı Örnekleme Görüşme Süresi : Dakika Bu araştırma UNV Turkey ( Birleşmiş Milletler Gönüllüleri Türkiye) ve IBC (Uluslararası Mavi Hilal İnsani Yardım ve Kalkınma Vakfı) için İstanbul Aydın Üniversitesi Türkiye Araştırmaları(İAÜTAM) tarafından soru kağıdı şeklinde Nisan tarihleri arasında İstanbul Aydın Üniversitesi’nin farklı fakültelerinin farklı bölümlerinde okuyan özellikle 1. ve 4. sınıf öğrencilerine dağıtılmış ve dakika içinde doldurulup toplanmıştır. İstanbul Aydın Üniversitesi’nin dört yıllık fakültelerinin çeşitli bölümlerinde okuyan çoğunluğu 1. ve 4.sınıf öğrencisi toplam 500 öğrenciye anket yapılmıştır. Anketler hafta için 08:00-17:00 saatleri arasında derslerde sorumlusu bulunun öğretim üyesinden izin alınarak yapılmıştır. Görüşmeler hafta içi günleri 10:30 – 18:00, Cumartesi günleri 11:00 – 16:00 saatleri arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonunda toplam 500 kişi ile görüşülmüştür.

5 Özet Bulgular Ankete katılan öğrencilerin yaklaşık olarak beşte üçünün refah seviyesi ortalama ve ortalamanın üstündedir. Bu refah öğrencilerin ailelerince sağlanmaktadır. Çünkü katılımcıların %72’si sadece öğrencidir ve aylık ihtiyaçlarında ailelerine bağımlıdırlar. Bu durum öğrencileri bağımsız bir bireyden çok aile kurumunun sağladığı olanaklar ve kural ekseninde sınırlı tutmaktadır. Her ne kadar bu grup için gönüllülük maddi yardımdan çok farkındalık projelerinde görev almakla karşılık bulsa da, gönüllülük çalışmalarında yer almak sosyal yapılanma algılarını göstermektedir. Daha açık bir ifadeyle, ankete katılanlar yetişkin birey değillerdir; sosyolojik tanıma göre yetişkinlik 18 yaş ve üstü grubuna dahil olmakla değil, sürekli bir gelir ve kendine ait bir mekana (kendine ait veya kiralık bir konutta bekar, evli, çocuklu veya çocuksuz ) sahip olmakla tanımlanır. Gençler için aile bir otorite kurumu olarak hem ekonomik, hem de fikri bir denetlemeye sahiptir. Fakat gönüllülük açısından ailelerin bakış açılarından çok medyanın hegemonik bir unsur görevi taşıdığı görülmektedir. Genel olarak hem öğrenci hem de gençlerden oluşan bu grubun beşte üçünün aylık ortalama gelirinin asgari ücretin üstünde olması onları gönüllülük açısından «bilinçli grup statüsünde» tutmaya yeterli görünmemektedir. Bu açıdan gönüllüğün işlevsellik kazanması ekonomik faktörden çok sosyal sorunlara karşı sorumluluk, bilinç ve farkındalıkla mümkün olabileceği anlaşılmaktadır. Türkiye istatistik Kurumu 2013 verilerine göre toplam nüfusun 6 milyonu yüksekokul veya fakülte mezunudur. Bu oran 76 milyona sahip ve yaklaşık olarak 50 milyonu 18 yaş ve üstü gruba dayanan nüfus açısından ankete katılanları eğitimli sınıfa dâhil etmektedir. Öğrencilerin sadece dörtte birinin sosyal sorumlulukla alakalı bir kuruma üye olmaları, bu bilincin eğitimle orantılı olmadığını gösterir. Kent kültürü “ zaman/mekân ” kısıtlaması yaratmaktadır. Öğrencilerin dörtte birinin yani %72’sinin dernek, vakıf veya kulübe üye olmaları ve olanların yarısının üniversitesi içindeki kuruluşları tercih etmeleri bu tanıma bir göstergedir. Gençlerin daha iyi bir gelecek için eğitim kurumu tarafından sınırlandırılmasının, gönüllülüğe ayıracakları vakti azami ölçüde tutmaktadır. Bu bağlamda, eğitim kurumlarının zorunlu bir gönüllülük/sosyal sorumluluk dersini” akademik müfredata almaları gerektiği söylenebilir. Böylece zaman- mekan kısıtlılığı aşılarak ve zorunlu katılımla bilinçlenme düzeyi arttırabilecektir. Gönüllülük faaliyetinde bulunanların önem verdikleri avantajlı grubun “çocuklar” olmasına karşın, dezavantajlı grubun “yaşlı, kadın, madde bağımlısı ve hayvanlardan” oluşması üç etkeni göstermektedir: istihdam, cinsiyet ve yaş grupları gönüllülük çalışmalarına katılımı etkilemektedir. Öyle ki toplumun ekonomik kalkınmasına ve üretimine katkı sağlamayanlar ankete katılanlar için “görünmez” bir sınıflamadır. Çünkü bu gruplar kamusal alandan izole yaşamaktadırlar. Ankete katılanlar için görünürlük medya tarafından sağlanmaktadır. Toplumsal duyarlılık kavramının medya tarafınca “sürekli tekrarla” sağlanması akabinde sosyal çevre gündeminde yer alarak genç bireyin ilgisini çekmektedir. Gönüllülüğe teşvik, sosyal sorumluluk gereğinden çok vicdani unsurlar tarafınca harekete geçmektedir. Bu vicdan çocuklar grubu için belli bir bilinç yaratmışken dezavantajlı gruplarda aynı etkiyi sağlayamamış görünmektedir. Bununla beraber denilebilir ki söz konusu dezavantajlı grupların tabakalaşmaya tabi tutulmaları bir gelişmişlik sorunudur. Çünkü gelişmiş ülkelerde bu gruplar bir tabakalaşmadan çok bir sınıf gibi algılanır ve sorunlara sınıf düzeyinde çözüm aranır. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ise dezavantajlı gruplar son söz hakkına sahiptirler. Sosyal sorumluluk açısından kadına yönelik şiddetin vicdani bir unsur oluşturmadığı görülmektedir. Anket verilerinden çıkan özete göre gönüllülük ekonomik unsurlara dayanmamaktadır. Medya tarafınca görünürlük kazanan meselelerin vicdani bir kitle oluşturması, gençlerin toplumsal algılarını denetlemektedir. Buna göre dezavantajlı grupların medya tarafınca dönem dönem gündeme alınması, vicdani bir hareket yaratabilecek ölçütte olmamıştır.

6 İçerik Araştırma Özeti Profil Detaylı Bulgular

7 Hedef Kitle Profil Bu çalışmada İstanbul Aydın Üniversitesi öğrencileriyle görüşülmüştür. Görüşmeler İstanbul Aydın Üniversitesi 4 yıllık bölümlerde okuyan 500 öğrenci ile yapılmıştır. İstanbul Aydın Üniversitesi toplam 10 fakültesi ve öğrencisi olan bir vakıf üniversitesidir. Türkiye’nin bir çok yerinden öğrencisi olan İstanbul Aydın Üniversitesi Türkiye’nin üniversite öğrenci yapısını yansıtmaktadır. Ankete katılan öğrencilerin aşağı yukarı yarısı kadın, yarısı erkektir. Ankete katılanların neredeyse tamamı yaş aralığındadır.

8 Hedef Kitle Profil Ankete katılan öğrencilerin yarısı güzel sanatlar, üçte biri fen bilimleri, yaklaşık beşte biri de sosyal bilimler okuyor. Öğrencilerin neredeyse tamamı bekardır. Ankete katılanların yaklaşık yarısı lisans 1 öğrencileriyken geri kalan lisans 2, lisans 3 ve lisans 4 öğrencileridir.

9 Hedef Kitle Profil Barınma Şekli %
Ankete katılan öğrencilerin yaklaşık beşte üçü aileleriyle kendi evlerinde yaşıyor.

10 Hedef Kitle Profil İş Durumu %
Ankete katılan öğrencilerin dörtte üçü çalışmıyor, sadece öğrenci.

11 Hedef Kitle Profil Aylık Gelir %
Ankete katılan öğrencilerin % 84’ü bir şekilde ailesinden yardım alıyor.

12 Hedef Kitle Profil Aylık Gelir %
Ankete katılan öğrencilerin %34’ünün askeri ücretin altında aylık gelirleri var iken, öğrencilerin yaklaşık beşte üçünün aylık gelirleri asgari ücretin üzerindedir.

13 Hedef Kitle Profil Ankete katılan öğrencilerin yarısından biraz fazlası kredi kartı kullanırken, sadece beşte birinin şahsına ait/tahsis edilmiş arabası bulunmaktadır.

14 İçerik Araştırma Özeti Profil Detaylı Bulgular

15 Gönüllülük Algısı Gönüllülük sizin için ne ifade ediyor? Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz. Ankete katılanların yaklaşık yarısı gönüllüğü fikirsel destek vermek, bilgi ve deneyimini paylaşmak olarak görüyor. Gönüllüğü maddi destek (para, eşya) olarak görenlerin oranı %13 iken, maddi destekle birlikte fikir verilmesi, bilgi ve denyim paylaşılması gerektiğini düşünenlerin oranı % 16’dır. %

16 Kulüp/Topluluk/Dernek/Vakıf Üyelik Durumu
Şu anda herhangi bir kulüp, topluluk, dernek veya vakıfa üye misiniz? İstanbul Aydın Üniversitesi öğrencilerinin yaklaşık sadece dörtte biri dernek, vakıf veya kulüp üyesidir.

17 Üye oldukları Kulüp Türü
Cevabınız evet ise ne tür bir «kulübe/topluluğa/dernek veya vakıf»a üyesiniz? Üye olanların büyük çoğunluğu (% 64’ü) düşünce ve sanat topluluklarına üyedir, toplumsal duyarlılıkla ilgili kulüplere üyelik oranı ise üye olanların sadece beşte biridir. % Baz: 144

18 Üye oldukları kulübün bulunduğu kurum
Cevabınız evet ise üye olduğunuz kulüp/topluluk hangi kurum içindedir? Üye olanların büyük çoğunluğu (yaklaşık yarısı) üniversitenin içinde yer alan kulüp/topluluklara üye olmayı tercih ediyor. % Baz: 144

19 Üye Olmama Sebebi % Baz: 364
Cevabınız hayır ise olmama sebebinizi açıklar mısınız? Üye olmayanların üçte biri vakitsizliği öne sürerken, dörtte birinden biraz fazlası kulüp faaliyetlerinin nasıl olduğunu bilmediğini, yaklaşık dörtte biri ise ilgisini çekmediğini söylüyor. % Baz: 364

20 Gönüllülük Faaliyetleri
Daha önce hiç gönüllülük faaliyetlerinde bulundunuz mu? Ankete katılanların yaklaşık beşte üçü daha önce hiç gönüllülük faaliyetinde bulunmamıştır. % Baz: 500

21 Gönüllülük Faaliyetinin Türü
Cevap evet ise ne tür bir gönüllülük faaliyeti olduğunu seçiniz. Gönüllülük faaliyetine katılanların dörtte biri sosyal sorumluluk projelerinde yer alırken, para yardımı yapanlarını oranı % 15’dir. Hem sosyal sorumluk projesinde yer alıp hem de para yardımı yapanların oranı da % 13’dür. % Baz: 500

22 Gönüllülüğe Teşvik Eden Neden
Cevap evet ise sizi gönüllü faaliyette bulunmaya teşvik eden ne oldu? Gönüllülük faaliyetinde bulunanların dörtte biri gönüllülük faaliyetinde bulunan arkadaşlardan, %14’ü ise aile bireylerinden etkilendiklerini söylüyor. Yaklaşık beşte biri ise topluma ve yaşadığı bölgeye faydalı olmak için gönüllülük faaliyetinde bulunduğunu belirtiyor. % Baz: 500

23 Gönüllülük Alanı % Baz: 500
Cevap evet ise hangi gruba/alana yönelik bir gönüllülük olduğunu belirtiniz. Gönüllülük faaliyetinde bulunanların yaklaşık üçte biri (%28) çocuklara yönelik faaliyette bulunuyorlar. İkinci sırada eğitim (%14), üçüncü sırada çevre geliyor. Dezavantajlı gruplara (yaşlı, kadın, LBGT, hayvan) yönelik çalışmalar daha az ilgi alanları içindeler. % Baz: 500

24 Gönüllülük Faaliyetinde Çalıştığı Kişiler
Cevabınız evet ise gönüllülük faaliyetinin kim/kimlerle yapıldığını belirtiniz. Evet diyenlerin yarısı (% 51) bir kuruma bağlı olmadan tek başına veya arkadaşlarıyla gönüllülük faaliyetinde bulunmayı tercih etmiştir. % Baz: 220

25 Gönüllülük Faaliyetine Ayrılan Vakit
Cevabınız evet ise «gönüllü» olarak ortalama çalışma diliminizi belirtiniz. Evet diyenlerin % Baz: 220

26 Gönüllülük Faaliyetlerine Katılmama Sebebi
Cevabınız hayır ise bugüne kadar gönüllülük faaliyetlerinde bulunmama sebebini açıklar mısınız? Hayır diyenlerin yaklaşık yarısı (%45) gönüllülük faaliyetlerinin nasıl ve kimler için yapılacağını bilmediği için, dörtte birden biraz fazlası (% 26) aklına gelmediği için gönüllülük faaliyetlerine katılmamış. Gönüllülük faaliyetine katılmak istemeyenler ise yaklaşık beşte biri oluşturuyor. % Baz: 280

27 Üniversitedeki Gönüllülük Çalışmalarından Algıladığı
Üniversitenizdeki gönüllülük çalışmaları nelerdir? Ankete katılanlarının yarısının (% 49) üniversitelerindeki gönüllülük çalışmaları hakkında bilgisi yok. % Baz: 500

28 Üniversitedeki Gönüllülük Çalışmaları Algısı
Üniversitenizdeki gönüllülük çalışmalarını yeterli buluyor musunuz? Ankete katılanlarının beşte ikisi (% 40) üniversitedeki gönüllülük çalışmaları yeterli değil mi fikir sahibi değil. Fikri olanların yaklaşık dörtte biri de (% 22) gönüllülük faaliyetlerinin geliştirilmesi gerektiğini düşünüyor. % Baz: 500

29 Üniversitedeki Gönüllülük Çalışmaları Algısı
Üniversitenizdeki gönüllülük çalışmalarına öğrencilerin katılımını sağlamak ve katılımı artırmak için neler yapılabilir? Ankete katılanlarının çoğu (%67) üniversitelerde gönüllülük projeleri yapan kulüplerin faaliyetlerini daha iyi tanıtması gerektiğini düşünüyor. Müfredata proje dersi olarak konulması gerektiğin düşünenler ise ankete katılanların dörtte birinden biraz fazlasıdır. % Baz: 500

30 Gönüllülük Çalışmaları ve kariyer
Sizce gönüllük çalışmalarına katılan kişiler iş alımlarında tercih sebebi midir? Sizce gönüllük çalışmalarına katılmak kişisel kariyer için önemli midir? Baz: 500 Ankete katılanlarının yarısı gönüllülük çalışmalarına katılmanın işe alımlarında tercih sebebi olduğunu ve kariyerleri için önemli olduğunu düşünüyor. Beşte biri önemsiz olduğunu düşünürken, dörtte birinin ise fikri yok.

31 Gönüllülük Çalışmalarına Teşvik Eden Unsurlar
Sizce kişiyi gönüllülük çalışmaları yapmaya teşvik eden unsur nedir? (açık uçlu soru) Ankete katılanlarının yarısından fazlası (%56) bu soruya cevap vermemiş. Bu soruya cevap verenlerin beşte ikisi (%39) gönüllülük çalışmalarına teşvik eden unsur olarak vicdan duygusu ve toplumsal duyarlılığı belirttiler. İkinci sırada % 25 ile yardımlaşma ve yardım isteği, üçüncü sırada ise insan sevgisi var. «Empati» kelimesi daha çok 4. sınıf öğrencileri tarafından kullanılmıştır. Baz: 218

32 Gönüllülük Algısındaki Kuruluşlar
Gönüllülük deyince aklınıza gelen ilk üç kuruluşu yazar mısınız? (açık uçlu soru) Ankete katılanlarının yarısından fazlası (%51) bu soruya cevap vermemiş. Bu soruya cevap verenlerin gönüllülük deyince akıllarına 1. sırada TEGV (Türk Eğitim Gönüllüleri Vakfı), 2. sırada Kızılay ve 3. sırada TEMA geliyor. Baz: 248

33 STK Bilinirlik Oranı % Baz: 500 «STK»nın açılımı nedir?
Ankete katılanlarının neredeyse tamamı (%90) STK’nın açılımını biliyor. % Baz: 500

34 Ailelerin Yaklaşımı % Baz: 500
Ailenizin «gönüllülük» çalışmalarına tepkisi nasıldır/nasıl olurdu? Ankete katılanlarının beşte üçünden fazlası (% 61) ailelerinin gönüllük çalışması yapmalarını gönülden destekleyeceklerini ve yüreklendireceklerini düşünüyorlar. % Baz: 500

35 Arkadaşların Yaklaşımı
Arkadaşlarınızın «gönüllülük» çalışmalarına tepkisi nasıldır/nasıl olurdu? Ankete katılanlarının beşte üçünden fazlası (% 59) arkadaşlarının gönüllük çalışması yapmalarını gönülden destekleyeceklerini ve kendilerinin de bu çalışmalara katılmak isteyeceklerini düşünüyorlar. % Baz: 500

36 Mezuniyet Sonrası Gönüllülük Çalışmalarına Bakış
Mezun olduktan sonra Gönüllülük çalışması yapmayı ya da devam etmeyi düşünüyor musunuz? Ankete katılanlarının yaklaşık beşte dördü ( %79) bir şekilde gönüllülük çalışmalarına katılmak istiyor, ama bazı şartları bağlı. Bunlardan sadece yaklaşık dörtte biri mezun olduktan sonra kesinlikle gönüllülük çalışmalarına katılacağını söylüyor. % Baz: 500

37 Gönüllülük Faaliyetine Katılan Tanıdık Gözlemi
Gönüllülük yapan tanıdıklarınız var mı? Ankete katılanların tanıdıklarından gönüllülük faaliyeti yaptığını söyleyen beşte ikiden biraz fazlasıdır. Genelde çevrelerinde gönüllülük yapan tanıdık olmadığını söylüyorlar. % Baz: 500

38 Tanıdıkların Gönüllülük Faaliyetleri
Cevabınız evet ise, tanıdıklarınız hangi alanda gönüllülük yapmaktadırlar? Evet diyenlerin tanıdıklarını çok çeşitli alanlarda gönüllü olarak çalıştıklarını gözlemlemişler. Yaklaşık yarısı (%47) tanıdıklarının çocuklara yönelik gönüllü faaliyetlerde bulunduklarını belirtmişler. % Baz: 229

39 Gönüllülülere Bakış Gönüllülük yapan kişiler hakkında ne düşünüyorsunuz? Ankete katılanların yarısından fazlası (%55) gönüllülük faaliyetini olumlu karşılıyor ve kendileri de yapmak istiyorlar. % 16’lık bir kesim olumlu bulduğu halde bu faaliyetlerde kendisinin bulunmayacağını belirtiyor. %

40 Teşekkür ederiz…