GELİŞİM DÖNEMLERİNİ BİLMEK

... konulu sunumlar: "GELİŞİM DÖNEMLERİNİ BİLMEK"— Sunum transkripti:

1 GELİŞİM DÖNEMLERİNİ BİLMEK
ÖĞRETMENE NE KAZANDIRIR?

2 Gelişimle İlgili Temel Kavramlar
Büyüme: Vücudun sadece boy, kilo ve hacim olarak artmasıdır. Gelişme: Organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal, sosyal yönden, belli koşulları olan en son aşamasına ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme kaydeden değişimidir. Gelişme; olgunlaşma ve öğrenme etkileşimlerinin bir ürünüdür. Olgunlaşma: Vücut organlarının kendilerinden beklenen fonksiyonu yerine getirebilecek düzeye gelmesi için, öğrenme yaşantılarından bağımsız olarak, kalıtımın etkisiyle geçirdiği biyolojik bir değişmedir. Olgunlaşma, fiziksel gelişime büyük ölçüde etki eder.

3 Öğrenme: Bireyin çevresiyle belli bir düzeydeki etkileşimleri sonucunda meydana gelen nispeten kalıcı izli davranış değişmesidir. Hazırbulunuşluk: Kişinin olgunlaşma ve öğrenme sonucunda belli bir davranışı göstermeye hazır olmasıdır. Bir konunun, bir yaşantının istenen düzeyde öğrenilebilmesi için o konunun gerektirdiği temel ön yaşantılara o konuyu öğrenecek kişinin mutlaka sahip olması gereklidir.

4 Gelişimin Kritik Dönemleri: Çocuklar,bazı gelişim dönemlerinde ve yaşlarda belli tür öğrenmelere karşı yüksek duyarlılık gösterme eğilimindedirler. Çevre etkilerine karşı daha duyarlıdırlar ve çevrede düzenlenen öğrenme yaşantılarını diğer dönemlerden daha hızlı kazanabilirler. Psikologlar bu döneme kritik gelişim dönemleri adını vermektedirler. Zamanlama çok önemlidir.

5 ‘İnsan Gelişimi’ denilince ne anlıyorsunuz?

6 Kalıtım mı? GELİŞİM Çevre mi?

7 Kalıtımcı Görüş Goddard……..Kallikak ailesi

8 Çevreci Görüş John Locke…..Tabula Rasa Watson ……..9 aylık bebek Albert, tüylü beyaz nesneler

9 Sonuç

10 davranışların ortaya çıkmasında önemli bir etken:

11 ZAMAN

12 Gebeliğin ilk 3 ayı İlk 5 yaş: KRİTİK DÖNEM

13 GELİŞİMİN BİYOLOJİK TEMELLERİ

14 Yumurta + Sperm = Döllenme Zigot (döllenmiş yumurta hücresi): Yarı anne,yarı baba. 23 çift kromozom: Otozom + cinsiyet Erkek= XY Cinsiyeti erkek belirler Dişi= XX

15 Kromozomlar, gen adı verilen biyokimyasal oluşumlar taşımaktadır
Kromozomlar, gen adı verilen biyokimyasal oluşumlar taşımaktadır. Gen= DNA + RNA Baskın ve Çekinik Genotip Fenotip

16 DOĞUM ÖNCESİ GELİŞİM

17 Mitoz ya da mitosis, bir hücrenin kendi genomunu eşleyerek iki yavru hücre şeklinde bölünmesidir. Bunun sonucu olarak, organelleri ve diğer hücre elemanları eş olan iki kardeş hücre oluşur.

18 Vücut hücrelerinde meydana gelir
Vücut hücrelerinde meydana gelir. Mitoz bölünmeyle yaralanan ve yaşlanan hücrelerin yerine yeni hücreler meydana getirilir. Organizmanın büyümesi ve yaraların onarılması mitoz bölünme sayesinde olur. Mitoz bölünme başlamadan önce DNA kendini eşler – Youtube.mitoz bölünme

19 Yeni bir canlının yaşamı, döllenmiş yumurta ile başlar
Yeni bir canlının yaşamı, döllenmiş yumurta ile başlar. Kadın üreme hücresi yumurta ile erkek üreme hücresi spermin birleşmesi olayına döllenme denir. Döllenme anında zigot oluşur ve yeni bir insanın ortaya çıkması için hazırlık başlar. Normal bir zigotta 46 kromozom vardır. Bunlardan 23'ü kadından, 23'ü erkekten gelmekte olup, 22 çifti büyümeyle ilgili, diğer ikisi cinsiyet kromozomudur. Cinsiyet kromozomları kadınlarda (xx), erkeklerde (xy) şeklinde bulunmaktadır. Kromozomlar üzerinde bulunan ve organizmanın genetik yapı taşları olan genler, yeni canlının karakterini belirler.

20 Döllenmeden doğuma kadar çeşitli evreler geçirilir
Döllenmeden doğuma kadar çeşitli evreler geçirilir. İlk olarak hücresel çoğalma, sonra kimyasal farklılaşma, doku ve organ oluşumu ve en son olarak da fonksiyon kazanma ve organizasyon olur. Döllenmeden doğuma kadar anne rahminde geçen bu döneme doğum öncesi dönem, bu dönemdeki gelişmeye doğum öncesi gelişim denir. Gelişim döneminde geçirilen evreler Zigot, Embriyon ve Fetüs dönemleridir.

21 Zigot (Döllenme ve sonraki iki hafta)
Zigot döllenmeden hemen sonra bölünerek çoğalmaya başlar. Zigot küçük hücrelere bölünerek döl yatağı boruları yoluyla döl yatağına doğru ilerler, hücre oluştuğunda döl yatağına ulaşır. Morula adı verilen bu hücre kitlesi birkaç gün dolaştıktan sonra uterus duvarına gömülür (implantasyon). Zigot devri döllenme anından başlayarak 2 hafta devam eder. Zigot döl yatağına yerleştikten sonra üç ana kısım oluşur.

22 Dış Tabaka (Ektoderm): Sinir sistemi, saç, tırnak, dişler, deri bezleri ve hücreleri gelişir. Orta Tabaka (Mezoderm): Kaslar, kemikler, dolaşım sistemi oluşur. İç Tabaka (Endoderm): Sindirim sistemi, ağız ve boğaz oluşur.

23 Embriyon Devri (Döllenmeden sonraki ilk evre)
Sınırı kesin olmamakla birlikte genellikle embriyonik dönem 8 hafta olup bu dönemde döllenmiş yumurta hücresi çabucak bir organizma haline gelecek şekilde farklılaşır, kulaklar, kol ve bacakların çıkacağı yerler belirginleşir. 6.5 haftada parmaklar, dudaklar, burun delikleri ve gözler belirmeye başlar. 7. haftada dil ve 20 adet süt dişinin yeri ve bütün iç organlar oluşur. Embriyon devresinin sonunda organizma bir insan olarak tanınabilir.

24 Fetüs Devri (üçüncü aydan doğuma kadar olan evre)
Sekizinci haftadan, doğuma kadar geçen zamanda organizmaya fetüs adı verilir. Üçüncü ve beşinci aylar arası fetüs süratli bir büyüme gösterir. Gebeliğin 20. haftasında saçlar ve tırnaklar çıkmaya başlar. Ter bezleri gelişmiştir. Fetüs uyarıcılara 8 haftalıkken tepkide bulunabilir. Burun, dudak, yanaklar ve çene bu zamanda uyarıcıya karşı duyarlıdır. 16. haftada dış uyarıcılara duyarlı bölgeler artar ve bütün vücut duyarlı hale gelir. Fetüs dış uyarıcılara tepkide bulunurken kendi kendine hareketler de yapar. 4. aydan sonra anne bebeğin kendi kendine yaptığı hareketlerin farkına varır. Doğum öncesi gelişimin en büyük özelliği büyüme ve bazı organlarda görülen olgunlaşma hızlılığıdır. Fetüs 4 aylıkken nefes alıp verme, 5 aylıkken yürüme, 6 aylık olunca emme hareketleri yapar. 28. haftada erken doğan fetüsün yaşama şansı yüksektir. Doğuma kadar fetüsün bütün organları yaşaması için gerekli görevleri yapabilecek olgunluğa erişir.

25 Video: Doğumöncesi gelişimin biyolojisi

26 Doğumöncesi Gelişimi Olumsuz Etkileyebilecek Faktörler

27 Genetik bozukluklar Çevresel bozukluklar

28 Çevresel Bozukluklar Beslenme bozuklukları
İlaçlar ve kimyasal maddeler Hastalıklar Radyasyon Kan uyuşmazlığı Psikolojik Sıkıntılar

29 Gelişim İlkeleri

30 1. Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin bir ürünüdür. 2
1. Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin bir ürünüdür. 2. Gelişim süreklidir ve belli aşamalardan gerçekleşir. 3. Gelişim nöbetleşe devam eder. 4. Gelişim baştan ayağa , içten dışa doğrudur. 5. Gelişim genelden özele doğrudur. 6. Gelişimde kritik dönemler vardır. 7. Gelişim bir bütündür. 8. Gelişimde bireysel farklar vardır.

31 GELİŞİM ÖDEVLERİ VE EĞİTİM

32 Okulöncesi - İlk çocukluk dönemi (3-6 yaş)
Yürüme ve konuşma Özbakım becerileri El-göz uyumunu sağlamaya başlama Cinsel farklılıkları öğrenme ve cinsel kimliğini kazanmaya başlama Aile üyelerini ve çevresini örnek alarak ilişki kurmayı öğrenme ve onlara karşı duygularının farkında olmaya başlama Toplumsal rolleri ve kuralları öğrenmeye başlama

33 İlköğretim-İkinci Çocukluk Dönemi (7-11 yaş)
Kendine karşı tutumlar oluşturma: Öğretmen kendini tanıması ve olumlu benlik algısı geliştirmede yardımcı olmalı Yaşıtlarıyla iyi geçinme, iletişimi zenginleştirme Üç temel beceri: Okuma, yazma, aritmetik Rol model aldığı kişilere göre, cinsiyetine uygun rolü geliştirme Vicdan ve değerler sistemi geliştirme Sorumluluk almasına izin verilirse kişisel bağımsızlığını kazanmaya başlama