Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve Afet Yönetimi

... konulu sunumlar: "Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve Afet Yönetimi"— Sunum transkripti:

1 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve Afet Yönetimi
Ekrem DEMİRBAŞ Afet İşleri Genel Müdür Yardımcısı TODAİE Yönetim Kurulu Üyesi

2 Mevzuat ve Kurumsal Gelişme
Ülkemizde sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun yayımına kadar, Merkezi idarenin afet olayları ile ilgileri, Afet sonrasında, olaya müdahale aşamasında gerekli insani yardımları yapmak şeklinde gelişmiştir. Uzun yıllar, afetlerden etkilenen insanların, beslenme, giyim, ilk yardım ve geçici barınma ihtiyaçları Türkiye Kızılay Derneği tarafından karşılanmış ve Hükümetler bu konuda Kızılay’a maddi destek sağlamışlardır.Afet olduğunda zarar gören mahaldeki vatandaşların barınmasına yönelik yasal düzenlemelerde yapılmıştır. Ayrıca Bayındırlık Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü içinde 1953 yılından başlayan bir yapılanmaya da gidilmiştir.

3 Türkiye’de afet yönetim sistemi ve uygulanan ulusal
stratejiler, zaman içerisinde, önemli politika değişikliklerinin yapıldığı, dört ana döneme bölünerek incelenebilir. yılı öncesi dönem: Yalnızca olay sonrası müdahale dönemi olarak adlandırılabilir. Bu dönemde zarar azaltma, hazırlıklı olma, müdahale ve iyileştirme aşamalarında, sistematik ve etkili politikalar bulunmamaktadır. dönemi: Kısmen zarar azaltıcı önlemler dönemidir. Art arda meydana gelen büyük depremler sonrasında, Türkiye bu dönemde, zarar azaltma ve hazırlıklı olma amacıyla yeni bazı yasal düzenlemeler yapma ve stratejiler geliştirme ihtiyacı duymuştur.

4 1 ve 2. inci dönem mevzuat çalışmalarına kısaca değinirsek;
İlk olarak 22 Temmuz 1944 tarihinde 4623 sayılı “Yer Sarsıntılarından Evvel ve Sonra Alınacak Tedbirler Hakkında” kanun çıkarılmıştır. Bu kanun, Türkiye’de afet yönetim sisteminin en eski temelini oluşturmaktadır. Yine bu dönemde, 1956 yılında 6785 sayılı “İmar Kanunu” ile 1958 yılında, 7126 sayılı “Sivil Müdafaa” kanunlarının çıkarılması, afet yönetim sisteminin gelişmesinde başlıca yasal düzenlemeler arasındadır.

5 dönemi: Afetler ve yapılaşmalardan sorumlu bakanlık dönemidir tarihli 4623 sayılı yasa , yalnızca depremlerden önce ve sonra alınması gereken önlemler ve yapılması gereken çalışmaları kapsamaktaydı. Bu yasada su baskınları, heyelanlar, kaya düşmeleri, çığlar ve yangınlar gibi doğal afetler ile depremler sonrasında yapılması gereken yeniden inşa faaliyetleri ile ilgili düzenlemeler de yoktu. Bu eksikliklerin Tamamlanması için 7269 sayılı yasa çıkarılmıştır.

6 Sonrası dönem: 17 Ağustos 1999 depreminin yol açtığı çok büyük kayıp ve zararlar, Hükümeti ivedi olarak yeni yasal düzenlemeler yapmaya ve acil tedbirler almaya zorlamıştır. Depremden 10 gün sonra Hükümete afetlere ilişkin her konuda, kanun hükmünde kararnamelerle (KHK) düzenleme yapma yetkisi veren 4452 sayılı Kanun'u çıkartmıştır. Yetki kanunu ile Hükümet, depremden etkilenen bölgedeki sorunları ivedilikle çözme , yeni kurumsal yapılanmalar oluşturma, yeni yasal düzenlemelerle, ülkenin afet yönetim sistemini değiştirme ve geliştirme vb gibi konularda, Parlamento’dan yetki almıştır. Bu dönem çalışmalarına sunumumuzun ileriki bölümlerde yeniden döneceğiz.

7 Mevzuat ve Kurumsal Gelişme
sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra, İmar ve İskan Bakanlığına bağlı bir daire başkanlığı olarak 1959 yılında kurulan Afet İşleri 1965 yılında Genel Müdürlük olarak teşkilatlanmış ve 180 Nolu Kanun Hükmünde Kararname ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı bünyesinde afete yönelik tüm temel hizmetleri sürdürmektedir. Bu kapsamda Afet işlerince yapılmakta olan işlemleri özetlersek; 1- Bir afet olduğunda acil yardım gönderilmektedir, 2- Afet etüt ve hasar tespitleri yapılarak afetzedeler belirlenmekte ve bunlardan durumu yasaya uygun olanlara konut kredisi verilmektedir. 3- Bu afetzedelerin konutları tamamlanıncaya kadar geçici iskan yardımı veya bizzat geçici iskan tesisleri kurulmaktadır.

8 Mevzuat ve Kurumsal Gelişme
4-Yapılaşmanın sağlıklı sürdürülebilmesi için Deprem yönetmeliği, imar planına esas jeolojik ve jeoteknik etütler düzenlenmesinin esas ve usullerini belirleyen genelgeler gibi yasal düzenlemeler yapmak, 5-Doğal olayların afete dönüşmemesi için afete uğraması muhtemel mahallerde İmar planlarına esas jeolojik ve jeoteknik etütler yaptırılarak bunlar onaylanmakta ve tehlikeye maruz alanlar yapılaşmaya ve ikamete yasaklanmış “afete maruz bölge” olarak ilan edilmektedir.

9 Mevzuat ve Kurumsal Gelişme
6- Afete Maruz bölge ilanı; su baskını afetinde İmar ve İskan Bakanlığının teklifi üzerine Devlet su işlerinin bağlı bulunduğu bakanlıkça diğer afetlerde ise İmar ve İskan bakanlığınca yapılmaktadır. İşlem Saha sınırları varsa harita, ve imar planlarına yoksa krokilere sınırlar işlenmek ve bakanlar kurulunca kararname çıkarılarak uygulanmaktadır. Bu alanlar yapı ve ikamete yasaklanmış afete maruz bölge olarak belirlenerek içindeki konut ve işyerleri yıkılarak boşaltılmakta olay genel hayata etkili ise Devletçe bu kişiler için yer seçimi yapılarak gerektiğinde kamulaştırılmakta hazırlanan imar planları dahilinde konut yapımı gerçekleştirilmektedir. 7- Afetler nedeniyle enkaz altında kalan vatandaşların aranıp kurtarılması 7126 Sayılı Sivil Müdafa Kanununa göre sivil savunma Genel müdürlüğünün, diğer yardımlarda KIZILAYIN görevleri arasındadır.

10 Konunun iyi anlaşılabilmesi için;
Yasalarımıza göre afet nedir?, Hangi ölçütlere göre? (Genel Hayata etkilik) afetlere devletçe yardım edilmektedir? Olmuş afet , Muhtemel afet nedir? Köy ve Bucaklar (Beldeler) ile İlçe ve şehirlerde uygulamada esas alınan kriterlerin nelerdir? Afetzedelik ve Hak sahipliği nedir? Acil yardım nedir? Geçici ve Daimi iskan nedir? Gibi temel tanımların yapılmasına ihtiyaç vardır.

11 7269-1051’re göre Afet (Doğal Afet) Nedir?
Yasal tanım açısından; İlgili kanun olan sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun 1 .inci maddesinde sayılan doğal olaylara afet denilmektedir. Yasanın 1.inci maddesinde; “ Deprem(Yer sarsıntısı) yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri afetlerde; yapıları ve kamu tesisleri genel hayata etkili olacak derecede zarar gören veya görmesi muhtemel olan yerlerde alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlarda bu kanun hükümleri uygulanır.” denilerek ; Afet türleri belirleniyor, Umumi hayata müessir olmak şartı getiriliyor.

12 Genel Anlamda Afetin Tanımı
Doğal Afet: İnsanlar için can ve mal kaybına yol açan, sosyal kayıplar meydana getiren, normal hayatı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen deprem, yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ, şiddetli fırtına, karstik vb boşluklarda meydana gelen doğal çökmeler gibi oluşumu veya gelişimi etkilenenlerce önlenemeyen doğal kaynaklı olaylardır. Günümüz dünyasında; Savaş, kuraklık, mülteci hareketleri, yaygın şiddet de afet olarak kabul edildiği gibi nükleer biyolojik veya kimyasal kirlenme vb de İnsan kaynaklı afetler (Man Made Disaster) olarak adlandırılmaktadır. Biz burada sayılı yasaya göre afet kavramını ele alacağız.

13 Genel hayata etkililik nedir?
sayılı yasanın 1.inci maddesinin ikinci fıkrası genel hayata etkiliğin nasıl belirleneceğini tanımlar. Burada; “Afete uğrayan meskun alanın büyüklüğü, O yerin tamamı veya bir kısmında yıkılan, oturulmaz hale gelen binaların sayısı, Zarar gören yapı ve tesislerin genel hayata etki derecesi, Mahallin ekonomik ve sosyal özellikleri, Zararın kamuoyundaki tepkisi, Normal hayat düzenindeki aksamalar, göz önünde tutularak….. ,İmar ve İskan Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.” denilmektedir. Bakanlıkça hazırlanan “Afetlerin Genel Hayata Etkililiğine İlişkin Temel Kurallar” yönetmeliği gün ve sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Afet konusundaki kişilere yapılan tüm yardımlar bu yönetmeliğe dayanmaktadır.

14 Genel Hayata Etkinliğin Ölçütleri-1
Meydana gelen bir afetten; 1- Köylerde ve bucaklarda (Günümüzde Beldelerde) ; 100 haneye kadar olan yerlerde KONUTLARIN %10 nu etkileniyorsa veya 100 haneden fazla olan yerlerde en az 10 KONUT etkileniyorsa, 2- Şehir ve İlçelerde:nüfus esas alınmaktadır.. a- Nüfusu 5 bine kadar olan yerlerde en az 20 BİNANIN , b- “ bin arası olan yerlerde “ “ “ c- “ bin arası olan yerlerde “ “ “ d- “ bin arası olan yerlerde “ “ “ e- “ binden fazla olan yerlerde “ “ “ Yıkılması veya bir daha oturulamayacak veya kullanılamayacak derecede ağır hasar görmesi halinde afet o yerin genel hayatına etkili sayılmaktadır.

15 Genel Hayata Etkinliğin Ölçütleri-2
Ayrıca; Nüfusu 15 binden fazla olan il ve ilçelerim Mahalle (yani Muhtarlık ) teşkil eden kesimlerinde en az 10 BİNANIN yıkılması veya onarımı mümkün olmayacak derecede ağır hasar görmesi halinde de o afet o yerin genel hayatına etkili sayılabilir. Yine bir afet nedeniyle ölü ve ağır yaralıların bulunması tarım ürünlerinin En az 1/3 ünün zarar görmesi, büyük ve küçük baş hayvanların telef olması, şiddetli kış ve kısa inşaat mevsimi olan yerlerde olması, o yerdeki Kamu tesislerinin (Yol, su, elektrik, kanalizasyon v.s) kullanılamıyacak veya çalışmayacak derecede hasar görmesi, ulaşım imkanlarını sınırlı olması halinde Durum İmar ve İskan Bakanlığınca takdir edilmek suretiyle Afet Genel hayata etkili sayılabilir.

16 Olmuş Afet, Muhtemel Afet Nedir?
Afetin Muhtemel Olması: Afetler (deprem su baskını, heyelan, kaya düşmesi, çığ veya yangın gibi) gerçekleşmiş/yıkıma neden olmuş yani OLMUŞ AFET olabildiği gibi muhtemelde olabilir. Örneğin; heyelan, kaya düşmesi, çığ, su baskını gibi. Bu durumda da genel hayata etkilenmesi / zarar görmesi muhtemel olan konut veya bina sayıları esas alınarak olmuş afet gibi işlem yapılır. Muhtemel deprem ve yangın varsayımı ile işlem yapılmamaktadır. Deprem yönetmeliği ve yangın ile ilgili yönetmelik hükümlerine göre vatandaşlarca ve ilgili idarelerce tedbir alınması gerekmektedir. Devletçe konut ve İşyeri yardımları genel hayata etkili afetlerde yapılmaktadır. Genel hayata etkisiz afetler için valiliklerce tedbir alınmaktadır.

17 Afetzedelik ve Hak sahipliği nedir?
Afetzede: Olmuş veya muhtemel afetten etkilenen herkes afetzededir. Bu kişi afet anında oradan geçmekte veya günü birlik çalışmakta olan bir kişi dahi olabilir. Tüm afetzedelere acil yardım yapılır. Hak sahibi: Afetzedelerden afetten zarar gören evi veya işyeri bulunan ve talep ve taahhütname verenlerden durumu gün ve sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmeliğe uygun olanlardan borçlanmasını yapanlara hak sahibi denilmektedir.Devlet hak sahipleri için konut veya işyeri yapar yaptırır veya kredi verir.

18 Acil yardım, Geçici ve Daimi iskan nedir?
Acil yardım nedir?: Bir yerde afet meydana geldiğinde ihtiyaca göre o yerin valisinin talebi üzerine Bakanlıkça acil yardım adı altında gönderilen ve afetzedelerin iaşe, ibate, ısınma, tedavi vb . İhtiyaçları için, valilerin ihale vb. yollara gitmeksizin ve gerektiğinde sonradan belgelemek üzere kullanabileceği paraya acil yardım denilmektedir. Acil yardım afetin oluştuğu andaki kriz hali süresince uygulanır ve 15 günü aşarsa bakanlıkça uzatılır. Geçici ve Daimi iskan nedir? Afetzedelerin acilen yerleştirildikleri çadır veya prefabrik gibi ünitelere geçici iskan hak sahiplerine yapılan konut ve işyerlerine daimi iskan denilmektedir.

19 Türkiye’de Afet Yönetiminin yasal çerçevede gelişimi
sayılı yasayı yürürlükten kaldıran ve o tarihe kadar Bayındırlık Bakanlığınca yürütülen faaliyetleri, 1958 yılında kurulan “İmar ve İskan Bakanlığına” devir eden 7269 sayılı yasa, Türkiye’nin afet yönetim sisteminin temelini oluşturmaktadır. Ayrıca afet zararlarının azaltılması ile doğrudan ilgili olan “İmar Kanunu” ile ilgili faaliyetler de İmar ve İskan Bakanlığına aktarılmıştır. Böylece afet zararlarının azaltılmasında önemli katkısı bulunan yerleşme ve yapılaşmalarla ilgili kurallarının konulması ve denetlenmesi faaliyetleri ile afet zararlarının azaltılması faaliyetleri bir tek Bakanlığın sorumluluğu altında birleştirilmiştir.

20 1992 yılında meydana gelen Erzincan depreminden sonra, yalnızca depremden etkilenen bölgelerdeki yeniden inşa faaliyetleri ile göç, işsizlik, üretim kaybı vb gibi sosyal ve ekonomik kayıplara çözüm getirilemeyeceği anlaşılmış ve bu tür sorunlara çözüm getirmek amacıyla, 1992 yılı içerisinde, 3838 sayılı "Erzincan, Gümüşhane ve Tunceli İllerinde Vuku Bulan Deprem Afeti ve Şırnak Çukurca'da Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesi Hakkında Kanun" çıkarılmıştır. Bu kanunla, yalnızca afetlerden etkilenen bölgelerdeki fiziksel kayıpların giderilmesini öngören 7269 sayılı kanun, sosyal ve ekonomik kayıpların da iyileştirilmesine yönelik hükümlerle, genişletilmiştir.

21 1995 yılında meydana gelen Dinar depreminden sonra ise, yalnızca Erzincan depreminden etkilenen bölgeler için geçerli olan 3838 sayılı kanun yürürlükten kaldırılmış ve yerine tüm Türkiye'de her doğal afet türü için uygulanmak üzere 4123 sayılı "Tabii Afet Nedeniyle Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesine Dair Kanun" çıkarılmıştır. Bu kanuni düzenlemeler ile çiftçi ve esnafın kredi borçları ertelenmekte, belediyelerin borçları affedilebilmekte ve altyapı kayıpları için Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca teklif edilen yardımlar sağlanmaktadır.

22 Bu dönemde son olarak, 1997 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile "Başbakanlık Kriz Merkezi Yönetmeliği" çıkarılmış ve doğal afet olayları da bu yönetmelik içerisine dahil edilerek 7269 sayılı yasada öngörülen merkezi ve yerel örgütlenme yapısına, bu yönetmelikte yeni örgütlenme yapıları eklenmiştir. Ancak bütün bu düzenlemeler bir afet ülkesi olan ülkemizde 17 Agustos ve 12 Kasım depremlerinin kayıplarını engelleyememiştir. Bu iki deprem ve ardından gelen depremler ülkemizin afet yönetiminde bir dönüm noktası oluşturmuştur.

23 1999 Sonrasına Uyanış dönemi diyebiliriz
1999 Sonrasına Uyanış dönemi diyebiliriz. 17 Ağustos 1999 depreminin yol açtığı çok büyük kayıp ve zararlar, Hükümeti ivedi olarak yeni yasal düzenlemeler yapmaya ve acil tedbirler almaya zorlamıştır. Depremden 10 gün sonra Hükümete afetlere ilişkin her konuda, kanun hükmünde kararnamelerle (KHK) düzenleme yapma yetkisi veren 4452 sayılı Kanun'u çıkartmıştır. Yetki kanunu ile Hükümet, depremden etkilenen bölgedeki sorunları ivedilikle çözme , yeni kurumsal yapılanmalar oluşturma, yeni yasal düzenlemelerle, ülkenin afet yönetim sistemini değiştirme ve geliştirme vb gibi konularda, Parlamento’dan yetki almıştır.

24 Bu yasal düzenlemeler sonucunda 600 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Ana görev ve yetkileri, afet öncesi ve sonrasında, kurumlar arasındaki işbirliği ve koordinasyonu sağlamaktır. Türkiye'nin pratiğinde, eşit seviyedeki bakanlıklar, kurum ve kuruluşlar arasında koordineli çalışmayı sağlamakta, çeşitli nedenlerle, güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Bu nedenle normal zamanlardaki ana görevi de bakanlıklar arasındaki koordinasyonu sağlamak olan, Başbakanlığa bağlı ve Başbakanlığın talimat verme yetkisini kullanabilen bir kuruma ihtiyaç duyulmuştur.

25 Bütün bu düzenlemeler sonucunda, günümüzde Türkiye'de afet yönetim sisteminin geliştirilmesinden sorumlu olan üç ana organ bulunmaktadır. Bunlar, Başbakanlığa bağlı olan "Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü" (TAY), İçişleri Bakanlığına bağlı olan "Sivil Savunma Genel Müdürlüğü" (SSGM) ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığına bağlı olan "Afet İşleri Genel Müdürlüğü"dür. (AİGM) Not: Aslında bir sivil toplum kuruluşu olan Kızılay’da resmen görünmeyen ana aktörlerdendir.

26 İl ve belediye yönetimleri de afet zararlarının azaltılması konusunda, kendilerine yasalarla verilmiş görevleri gerçekleştirmekten sorumludurlar. Afet zararlarının azaltılmasında iki temel kavram olan yerleşme ve yapılaşmaların denetimi tamamıyla il ve belediye yönetimlerinin sorumluluğu altında yürütülmektedir. Ancak teknik alt yapı yetersizlikleri, birçok belediyede bilgili ve deneyimli teknik eleman yetersizliği, politik tercihler, zarar azaltma faaliyetlerine gereken önem ve önceliğin verilmemesi, bilgisizlik ve bilinçsizlik, güvenli yapı elde etme konusunda halkında talebinin olmaması, gibi nedenlerle, il ve belediye yönetimleri tarafından, yürürlükte olan teknik kural ve yönetmeliklere uymamak alışkanlık haline getirilmiştir.

27 Yakın zamanda yeniden düzenlenen, il özel idareleri ve belediyelerle ilgili yasalarda il ve belediye yönetimlerine, afet yönetim sisteminin zarar azaltma ve hazırlıklı olma aşamalarıyla ilgili safhasında bazı yeni yetki ve sorumluluklar verilmiştir. Yerel yönetimler ta planlama aşamasından itibaren görevlerini tam olarak yerine getirirlerse Ülkemizde afet zararları çok büyük ölçüde azalacaktır. Afetlerden sonra can kayıplarının azaltılmasında afeti takip eden birkaç saatin önemi ÇOK BÜYÜKTÜR. Sizi kurtarmaya başka illerden gelenler yetişinceye kadar siz kendi başınızasınız. Bu nedenle yerel yönetimler bu konuda çok iyi örgütlenmeli, personeli ve halkı eğiterek sivil toplumun da katkısını sağlamalıdırlar.

28 Bir sivil toplum kuruluşu olan Türkiye Kızılay Derneği, ülkenin afet yönetim sistemi içerisinde, önemli görev ve sorumluluklar yüklenmiş olan bir kurumdur. Kızılay’da 17 Agustos ve 12 Kasım 1999 depremlerinden gerekli dersi çıkarmış ve hızla kendini yenilemektedir. Dünya genelinde kızılaç’ların ve kızılayların’ın tüzükleri gereği afetzedelere yardım süresi 1 hafta ile 15 gün arasındadır. Bundan sonraki sürede kişiler kendi gayretleri ile ayakta durmaktadır. Ama Kızılay 2 yılı aşkın bir süre bu afetzedelere bakmıştır. Bazılarımız her ne kadar bu hizmeti beğenmese de soğuktan, salgın hastalıktan, susuzluk veya açlıktan ölüm v.b. gibi olumsuzluklar yaşanmamıştır.

29 TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ de hem yerel ve hem de merkezi düzeydeki afet yönetim sisteminin en organize olmuş kurumlarından birisidir ‘ne yaklaşan personel sayısı ve yurdun her tarafında yer alan birlikleri ile bu konuda değerlendirilmesi VAZGEÇİLMEZ olan bir kaynak ve kurumdur. Bir yerde afet olduğunda yerel yetkili ve görevlilerin büyük çoğunluğu ailesini nasıl kurtaracağı telaşındayken bir tüfek, bir giysi ve bir postaldan sorumlu 20’li yaşlardaki erat hemen hemen tamamı insan emeği ve basit el aletlerine dayalı olan arama kurtarma faaliyetlerinde en önemli insan kaynağını teşkil edebilir. Bu konuda ordumuzda gerekli teşkilatlanma da yürütülmektedir . Ayrıca afetlerle mücadelede örgütlenmiş Sivil Toplum Örgütleri de önemli görevler almaktadır.

30 Afet olayı, yapı, altyapı, yerleşim, planlama, ekonomi, sağlık, güvenlik, iş hayatı gibi birçok alanı etkilemektedir. Bu nedenle Ülkemizin afet yönetim sistemi içerisinde çeşitli görevler üstlenmiş bir çok bakanlık, kurum ve kuruluş bulunmaktadır. Bu kuruluşların görev, yetki ve sorumlulukları 1988 yılında sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmiş olan “Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik”te belirtilmiştir.

31 Afet Yönetimi

32 Türkiye’de Afet Yönetimi
1 - Afet Yönetim Sistemi 2 - Ulusal Afet Yönetim 3 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu – AMKK ve AMKK Üyelerinin Görevleri (Türkiye’de Afet yönetimi afet yönetim sisteminin uygulanmasından başlar olayın boyutuna, şiddetine ve gelişmelere bağlı olarak Ulusal düzeyde veya OHAL vb. tedbirleri de kapsayacak şekilde düzenlenmiştir.) Bunları sırasıyla açıklamaya çalışacağız.

33 1-AFET YÖNETİM SİSTEMİ

34 ACİL DURUM YÖNETİM SİSTEMİ
1 – ÜLKEMİZDEKİ AFET YÖNETİM SİSTEMİ ( Doğal Afetler, Teknolojik Afetler, Savaş, Saldırı, Olağanüstü Hal, Salgın, Göç vb ) İki bölümde ele alınmaktadır. Bunlar aşağıda basitçe şematize edilmiştir. a) RİSK YÖNETİM SİSTEMİ b) ACİL DURUM YÖNETİM SİSTEMİ 1- HAZIRLIK 2- ZARAR AZALTMA 3- İYİLEŞTİRME KRİZ - MÜDAHALE

35 a) DOĞAL AFETLERDE RİSK YÖNETİM SİSTEMİ-1
Hazırlık ve Zarar Azaltma ve iyileştirme Tehlike Belirleme, Gözlem İstasyonları kurma ve işletme, İmar planına esas Jeolojik- Jeoteknik Etütler, Çıg ve su baskını etütleri, Eski Yerleşim alanlarında yapılacak afet etütleri. Afet Tehlike Haritaları ( 1/ ve üzeri ölçekte Deprem, Heyelan, Kaya Düşmesi, Çığ vb. haritalar) İmar çalışmalarını yönlendirme Mikrobölgeleme Çalışmaları ( İmar Planlarına Esas Olmak Üzere 1/5.000 ve altı ölçekte) Zemin Etüdleri

36 DOĞAL AFETLERDE RİSK YÖNETİM SİSTEMİ-2
Hazırlık ve Zarar Azaltma ve iyileştirme Afet bölgelerinde yapılacak yapılar/binalar hakkında yönetmelik yapım esasları ve güçlendirme yönetmelikleri iyileştirme çalışmaları. Heyelan, çığ ve kaya düşmesi, su baskını vb. afetlere karşı alınacak önlemler. Yapıların güçlendirilmesi ve takviye işlemleri Tehlike oluşturan alanlarda imar ıslah planları ile eski yapı stokunun yeni yönetmeliklere göre güçlendirilmesi. Önemli yapıların, altyapıların peryodik incelenmesi ve güçlendirilmesi . Eğitim

37 RİSK YÖNETİM SİSTEMİ KONUSUNDAKİ CALIŞMALARDAN ÖRNEKLER

38 HEYELAN AFETİ 1950-2006 yılları arasında
4.161 yerleşim yerinde heyelan olayı olmuştur. Bu alanlar Afete maruz bölge ilan edilmiş ve heyelan sonucu yerleşim yerlerinde hasar gören konutun tehlikeden uzak yerlere nakli gerçekleştirilmiştir.

39 HEYELAN TEHLİKESİ HARİTASI
BİB, AFET İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

40 SEL AFETİ 1950-2006 yılları arasında
1.861 yerleşim yerinde taşkın olayı olmuştur. DSİ Genel Müdürlüğü tarafından, yerleşim yeri olarak su taşkını önlem projesi geliştirilemeyen yerler de dahil olmak üzere, afete maruz bölge kararı alınan yerlerde hasar gören konutun tehlikeden uzak yerlere nakli yapılmıştır.

41 SEL TEHLİKESİ HARİTASI
BİB, AFET İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

42 KAYA DÜŞMESİ AFETİ 1965-2007 yılları arasında
899 yerleşim yerinde kaya düşmesi olayı olmuştur. Yerleşim yeri olarak kaya ıslah projesi geliştirilemeyen yerlerin güvenliği için; afete maruz bölge kararı alınarak, tehlike altındaki konut güvenli alanlara nakledilmiştir. yılları arasında 280 yerleşim yerinde hazırlanan kaya ıslahı önlem projesi ile, konut kaya düşmesi riski tehlikesinden kurtarılmıştır.

43 KAYA DÜŞMESİ TEHLİKESİ HARİTASI
BİB, AFET İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

44 ÇIĞ AFETİ 1942 yılından buyana ülkemiz genelinde yerleşim yerlerini tehdit eden 847 adet çığ afeti meydana gelmiştir. Bu olaylar nedeniyle adet konut nakledilmiştir. Devlet karayolları ağımızın çığ tehlikesi altında olan 650 Km’ lik kısmın yaklaşık 200 Km’ sinde çığ tehlike etüdü yapılarak yol güvenliği sağlanmıştır. Ayrıca 33 adet kış turizm merkezinin güvenli olarak kış sporlarına açılabilmesi için gerekli çığ etüdü sonucu önlem projeleri geliştirilerek ilgili kurumlara bildirilmiştir.

45 ÇIĞ TEHLİKESİ HARİTASI
BİB, AFET İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

46 b) ACİL DURUM YÖNETİM SİSTEMİ-2
Acil Eylem Planlarının Hazırlanması ve Uygulanması Tatbikatlar Arama ve Kurtarma Ambulans ve Sağlık Hizmetleri İtfaiye Güvenlik Haberleşme İaşe-İbate (Geçici İskan) Psikolojik Destek Defin İşlemleri Eğitim ve sivil toplumun olaya katkısını sağlanmsı

47 KRİZ YÖNETİMİ

48 KRİZ HALLERİNDE YÖNETİM
BAŞBAKANLIK KRİZ YÖNETİM MERKEZİ BAŞBAKAN MGK GEN SEK. LİĞİ Yön.Md.5-(a) ve (b) Kriz Halleri YURTİÇİ VE YURTDIŞI KAYNAKLAR TÜRKİYE ACİL DURUM YÖNETİMİ GEN.MÜD. Yön.Md. 5-(c),(d),(f),(g) ve (ı) Kriz Halleri SAĞLIK BAKANLIĞI Yönt. Md. 5-(e) Kriz Hali DEVLET BAKANLIĞI ( Ekonomiden Sorumlu) Yönt. Md. 5-(h) Kriz Hali KRİZ MERKEZİ GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, BAKANLIKLAR, KAMU KURUM VE KURULUŞLARI KRİZ MERKEZİ İLLER ve Garnizon Komutanlığı KRİZ MERKEZİ BÖLGE MD. LÜKLERİ MUHTEMEL KRİZ ALANI BÖLGE KRİZ YÖNETİM MERKEZİ KRİZ MERKEZİ İLÇELER ve Garnizon Komutanlığı KRİZ MERKEZİ KRİZ MERKEZİ TEDBİRLER İHTİYAÇLAR BAĞLANTILAR

49 AFET YÖNETİMİNİN AŞAMALARI
AFET ÇARKI

50 AFET YÖNETİMİNİN AŞAMALARI AFET ÖNLEME ve RİSK AZALTMA
AFET SONRASI AFET ÖNCESİ YENİDEN İNŞA AFET ÖNLEME ve RİSK AZALTMA Bay.ve İsk. Bak. TOKİ BAŞKANLIĞI İYİLEŞTİRME Bay.ve İsk. Bak. Bay.ve İsk. Bak. İlgili Kurumlar KRİZ YÖNETİMİ SSGM Kızılay Yerel Yönetimler Sivil Toplum Örgütleri AFETLERE HAZIRLIK SSGM Yerel Yönetimler MÜDAHALE AFET

51 2-ULUSAL AFET YÖNETİMİ

52 Afet Yönetimi 2 - Ulusal Afet Yönetimi
7269 SAYILI KANUN TBMM BAKANLAR KURULU BAŞBAKANLIK Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi Doğal Afetler Koordinasyon Kurulu Olağanüstü Hal Koordinasyon Kurulu Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu Afet İşleri Genel Müdürlüğü Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel M. Sivil Savunma Genel Müdürlüğü Kızılay Diğer Bakanlık Kurum ve Kuruluşları VALİ İl Afet Bürosu İl/İlçe Kurtarma ve Yardım Komitesi Sivil Savunma İl Müdürlüğü Kızılay İl Temsilciliği Bakanlıkların Taşra Birimleri Acil Yardım Hizmet Grupları Askeri Birlikler Mevzuat Yönetim Birimi İl/İlçe Acil Yardım Planı Rapor, plan, harita

53 2-Ulusal Afet Yönetimi- Kurullar
Ulusal Afet yönetiminde ihtiyaca göre oluşturulan veya toplantıya çağrılan yada ilan edilerek oluşturulan 4 adet kurul bulunmaktadır. Aşağıda isimleri verilen Bu kurulların yapısı, görevleri, hukuki dayanakları ve sekreterya hizmetleri hakkında müteakip 4 slaytta bilgi verilmiştir. Olağanüstü hal koordinasyon Kurulu Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi Doğal Afetler Koordinasyon Kurulu Afetler Merkez Koordinasyon Kurul

54 OLAĞAN ÜSTÜ HAL KOORDİNASYON KURULU
04/01/1988 tarih ve 88/12777 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile çıkarılan Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik’in 53 ncü maddesine göre olağanüstü hal ilan edilen afetlerde koordinasyonun sağlanması için oluşturulur. Olağanüstü Hal Koordinasyon Kurulu, Cumhurbaşkanı’nın Bakanlar Kurulunu görevlendirmesi ile, afetler dışında olağanüstü hal ilanına sebep olan diğer konular ile ilgili bulunan Bakanlıklar temsilcilerinden (Bakan veya Müsteşar) oluşur. Ayrıca bu Kurula iştirak eden bakanlıkların merkez kuruluşları içinde aynı amaçla bir ünite görevlendirilebilir veya özel bir ünite de teşkil olunabilir.

55 Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi
96/8716 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile kurulmuştur. Kurul, afetler dışında dış tehditler ve ağır ekonomik bunalımlarda da bir araya gelerek devletin bütün kaynak ve imkanlarını koordineli bir şekilde ve en kısa sürede faaliyete geçirmeyi ve krize neden olan olayı en az zararla azaltmayı amaçlayarak çalışır. Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi, Başbakan’ın Bakanlar Kurulunu görevlendirmesi ile, bütün bakanlıkların müsteşarlarından oluşur. Sekretaryası 1999 depremi öncesinde Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği tarafından yürütülmekte idi yılında gerçekleştirilen yeni düzenleme ile Başbakanlık Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.

56 Doğal Afetler Koordinasyon Kurulu
1978 yılında 7/15091 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuştur. Başbakanlık bünyesinde doğal afetlerle ilgili tüm hizmetlerin planlanması ve mevcut işleyişin iyileştirilmesi ve planlanması konularında karar alan bir kuruldur. Devlet Bakanı başkanlığında, Bayındırlık ve İskan, İçişleri, Maliye ve Sağlık Bakanı’ndan oluşur. Kurul, oluşan afet durumu kendi yetkilerini aştığı takdirde Başbakan’a konuyu arz ederek, Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi oluşturulması talebinde bulunur. Sekretaryasını Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü’nce yürütülür.

57 Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu
04/01/1988 tarih ve 88/12777 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile çıkarılan Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik’in 51 nci maddesine göre kurulmuştur. Kurul, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşarı başkanlığında, 13 icracı bakanlık müsteşarları ve Kızılay temsilcisinden (Genel Başkan veya Genel Müdür) oluşturulur. Sekretaryası Afet İşleri Genel Müdürlüğü’nce 24 saat çalışma esasına göre yürütülür. Kurul, normal durumlarda 6 ayda bir toplanır. Bir afet durumunda ise, Kurul Başkanı’nın çağrısı üzerine toplanır.

58 3- Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu ( sayılı Kanuna göre Hazırlanan Afetlere ilişkin acil yardım teşkilatı ve planlama esaslarına dair yönetmeliğe göre kurulur.)

59 3 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu (AMKK)
AFETLERE İLİŞKİN ACİL YARDIM TEŞLKİLATI VE PLANLAMA ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK 7269 SAYILI KANUN Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşarı sekreterya Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Adalet Bakanlığı Müsteşarı Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Müsteşarı Bayındırlık ve İskan bakanlığı Müsteşarının sekreteryasında 13 bakanlık müsteşarından ve kızılay temsilcisinden oluşan kurula, Genel Kurmay Başkanlığı’nın yetki ve sorumlulukları ile ilgili konularda Genel Kurmay Temsilcisi de katılır. İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarı Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı Maliye Bakanlığı Müsteşarı Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Kızılay Temsilcisi Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşarı

60 Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu’nun Görevleri
1- Başbakanlıktan alınan talimatların yerine getirilmesi, 2- Başbakanlığın bilgilendirilmesi, 3- Başbakanlık ile afet bölgesindeki yerel yönetim arasında koordinasyonun sağlanması, 4- Kurumlar arası entegrasyonun sağlanması, 5- Dış ve iç yardımlarla ilgili koordinasyon, 6-Her safhada yapılacak işin aksamaksızın yürütülmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak ve kararları almaktır.

61 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu(A.M.K.K.)
Bu Kurulun Üyeleri Başbakanlık Genel Kurmay Başkanlığı Bakanlıklar Kızılay Müteakip slaytlarda bu kurul üyelerinin görevleri detaylı olarak açıklanacaktır.

62 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
a)- Başbakanlık-1 Afetler Merkez Koordinasyon kuruluna gerekli talimatları verir. Afetler Merkez Koordinasyon kurulunca halledilemeyen sorunları çözüme kavuşturur. Afet bölgesi için lüzumlu malzemelerden gerekli olanların kotalara bağlı olmaksızın ivedilikle ithaline izin verir. Bu hususları afetten önce düzenleyen prensipler koyar ve ilgili kuruluşlara duyurur. Afet bölgesindeki hizmetlerin aksamadan yürütülmesini sağlamak amacı ile bölgeye akaryakıt sevki ve takviyesi hususunda gerekli tedbirleri alır.

63 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
a)- Başbakanlık-2 Meteoroloji rasathanelerinin afet olaylarında kullanılmasını ve afet haberlerini ilgili ve yetkili makamlara en kısa sürede iletilmesini sağlayıcı tedbirler alır. Vakıflar bünyesinde mevcut yurt ve benzeri sosyal tesislerden afetzedelerin de yararlanabilmesi için gerekli tedbirleri alır ve bu konuda direktifler düzenler. Afette kimsesiz kalan korunmaya ve bakıma muhtaç çocuk,sakat ve yaşlıların bakımını sağlar. Gerekli direktifleri verir ve izler.

64 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Genel Kurmay Başkanlığı Afetlerle ilgili kanun, tüzük ve yönetmeliklerde Türk Silahlı Kuvvetlerince yapılacağı belirtilen görevlerin yapılmasını sağlar. Afetlerde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yapılacak acil yardımlara ilişkin esasları belirler. Afetle ilgili askeri acil yardım planlarının mülki amirlikler ile koordineli olarak hazırlanmasını sağlar. 7269 sayılı Kanunu gereği, herhangi bir afetten dolayı oluşan kriz durumunda, ilçe ve il bazında ordu ve jandarma birlikleri, istenilen yardımları, üstlerinden emir almaksızın, beklemeden yapmaya mecburdurlar.

65 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı-1 Afet haberlerinin alınmasından sonra bölgeye ihtiyaca göre acil yardım ödeneği gönderir. Gerektiğinde Afetler Merkez Koordinasyon Kurulunu göreve çağırır. Yapılacak ön hasar tespit çalışmalarına yardımcı olur. Kızılay’ca sağlanacak çadırlı geçici iskan dışında prefabrike ile kiralama veya resmi kuruluşlardan bina tahsisi yaptırmak suretiyle afet bölgesi içinde ve dışında geçici iskanı sağlar. Geçici iskan yerlerini belirler gereken önlemleri aldırır ve gerekirse afetzedelere nakdi yardımda bulunur.

66 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı -2 Afet nedeniyle bölgedeki belediyelerin elektrik, içme suyu ve kanalizasyon tesislerinde meydana gelen hasarların tespitlerini yapar, onarımına yardımcı olur. Afetin nedenlerini etki sahasını sonuçlarını sınırlarını ve bölgede afet zararlarını azaltacak tedbirleri belirler ve ilgili kuruluşlara duyurur. Özel ve resmi binaların kesin hasar tespitlerini yaptırır, bu tespit sonuçlarını ilgili kuruluşlara duyurur. Hasar tespit sonuçlarına göre can ve mal kaybına neden olabilecek yıktırılması gereken binalara ait raporları düzenler ve ilgililere bildirir.

67 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı-3 Baraj, nehir ve gölet taşması sonucu su baskınından etkilenebilecek bölgeleri belirler. Askeri ve sivil makamlar aracılığı ile halkın uyarılmasını sağlar ve gerekli önlemleri ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak alır. Acil yardım süresi sonunda Afet Tertibi Hesabı’ndan sağlanan veya afetlere hibe edilen malzemeden arta kalanlarının tasfiyesi ile ilgili yönerge hazırlar. Afet bölgesi halkının eğitilmesi için eğitim programları hazırlar veya hazırlatır.

68 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
İçişleri Bakanlığı-1 Afet bölgesinde acil yardım planları gereği, vali ve kaymakamlar tarafından kriz merkezi başkanlığı görevinin icrası, Afet bölgesinde emniyet ve güvenliği temin etmek, Bölgedeki trafik düzenini sağlamak, Afetten kaynaklanan nüfus hareketlerini takip, Sivil Savunma Teşkilatının ilgili birimlerle koordinasyonunu sağlamak,

69 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
İçişleri Bakanlığı-2 Afet bölgesinde hasar gören köy yolları ile köy içme suyu arıtma ve dezenfeksiyon tesislerinin onarımını sağlar. Geçici iskan yerlerinin altyapı, araç, gereç, kısa süreli aydınlatma, arıtma ve dezenfeksiyon tesisleri ile birlikte içme suyu ve yol ihtiyaçlarını karşılar. İlgili personele gerekli eğitimi vermek.

70 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Milli Savunma Bakanlığı Afet bölgesinden askere alınacaklarla halen askerliklerini yapanlar içi izin, tecil vb. işlemler, Barınma, iaşe ve sağlık hizmetlerinde yardım.

71 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Adalet Bakanlığı Afet bölgesinde ailelerini kaybeden ve reşit olmayan kimselerin vasi tayinlerinin yapılması, adliye dairelerinde zayi olan dosyaların yenilenmesi ile hasar gören ceza, infaz kurumlarındaki hükümlü ve tutukluların nakillerinin sağlanması ve hükümlü tasarruf akçesinden zarar gören hükümlü ailesine yapılacak yardımın yerine getirilmesi yönünden gerekli tedbirleri alır.

72 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Dışişleri Bakanlığı Yurtdışı yardımlar için talep ve koordinasyon, Afet nedeni ile gelen yabancılarla ilgili koordinasyon, Afet bölgesinden olan ve yurtdışında bulunan vatandaşlarımızın afetle ilgili problemlerinin çözümü.

73 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Maliye Bakanlığı Hazineye ait varsa, arazi ve gayri menkullerin geçici veya daimi olarak tahsisini yapar, Yurt dışından yapılan bağış ve yardım malzemeleri ile afet anında lüzum duyulacak ithal mallarının yurt içine girmesinde gerekli kolaylığı öncelikle sağlar, Afet acil yardım hizmetlerinden sorumlu resmi kuruluşların Devlet Malzeme Ofisinden karşılayacakları ihtiyaçlarını aksamadan ve öncelikle almaları için gereken tedbirleri alır, Afet bölgesi halkının tekel maddelerine olan ihtiyaçlarının karşılanması için bu bölgelere dağıtımda öncelik tanır. Bayındırlık Bakanlığı’nın ihtiyacına göre, ödeneklerde revize yapar.

74 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Milli Eğitim Bakanlığı Afet bölgesinde zarar gören okulların ivedilikle onarımını yaptırarak hizmete sokulmasını sağlar, Gerektiğinde, okul ve yurtların geçici iskana tahsisini sağlar, Eğitim ve öğretimin aksamaması için gerekli tertip ve tedbirleri alır, Yurt içi ve yurt dışından afet bölgesi için yardım amacı ile gelen eğitim malzemelerinin okullara dağıtımını sağlar, Eğitim ve öğretimle ilgili şartlı yardımların yerine getirilmesinde gerekli işlemleri yapar.

75 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Sağlık Bakanlığı İlk yardım ve tedavi hizmetlerinin hızlı, etkili ve ihtiyaca cevap verecek şekilde yürütülmesini sağlar, Çevre ve toplum sağlığını ilgilendiren her türlü koruyucu sağlık hizmetlerinin yürütülmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar, Bulaşıcı hastalıklarla mücadele ve aşılama hizmetlerinin yürütülmesini sağlar, Çevre ve toplum sağlığını ilgilendiren konularda sağlık düzenlemelerini yapar, Personel, araç, gereç, tıbbi malzeme, ilaç, kan gibi ihtiyaçların zamanında karşılanmasını ve kontrollerinin yapılmasını sağlar.

76 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Ulaştırma Bakanlığı Afet bölgesine ulaşım ve burayla yapılacak haberleşme için hasarları süratle gidererek gerekli diğer çalışmaları yapar, Afet bölgesine gidecek personel ve her türlü malzemenin bedeli sonradan ödenmek üzere sevkini yapar, Özel taşıtların kullanımı sağlamak için gerekli düzenlemeleri yapar, Devlet karayolları ağında meydana gelen hasarları gidererek trafik akışını sağlamak

77 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Çevre ve Orman Bakanlığı Afetzedelerin yakacak ihtiyacını karşılamak üzere odun, evlerinin onarımı için kereste, konut, ahır ve samanlık ihtiyaçları içinde tomruk tahsis eder. Afet bölgesinde, hasar gören alanlarda çevrenin korunması ve çevreye zarar verilmemesi konusundaki tedbirleri alır. Ormanlık alanlarda bulunan iskana açılmış yerleşim yerlerinin yangından korunması için gerekli tedbirleri alır.

78 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Hayvan zayiatını önlemek amacıyla hayvanları kasaplık ve damızlık olarak tespit eder. Kesim için Et ve Balık Kurumu kombinalarına bakımları için de tarımsal işletmelere süratle naklini sağlar. Afet bölgesindeki yem ihtiyacının karşılanması için gerekli önlemleri alır. Ölen hayvanların sağlığa zararsız hale getirilmesini ilgili kuruluşlarla birlikte sağlar. Afet bölgesinde her türlü salgın ve parazitlerden kaynaklanan hayvan hastalıklarına karşı gerekli tedbirleri alır.

79 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Afet bölgesinin tohum ve gübre ihtiyaçlarını belirleyerek gerekli tedbirleri alır. Yardımların afet bölgelerine nakline yardımcı olur. Afetlerden zarar gören çiftçilerin tarım ürünlerinin canlı ve cansız üretim araçları ve tesislerinin hasar durumlarını tespit eder.

80 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Afet bölgesindeki çalışmak isteyen afetzedelerin öncelikle işe alınmalarını sağlar. Yurt dışına işçi göndermede afetzede ailelere öncelik tanır. Afet bölgelerinde sosyal güvenlik kapsamında bulunan iş sahibi ve çalışanlarının sorunlarını çözümler, Yurt dışında çalışan afet bölgesi işçilerinin afetle ilgili problemlerinin çözümüne yardımcı olur.

81 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Kuruluşlarınca üretimi yapılan çeşitli malzemelerden afet bölgesi için ihtiyaç duyulanların öncellikle ve ivedilikle tahsis edilip verilmesini sağlar. Afet bölgesindeki kritik sanayi tesislerini tespit eder ve en kısa zamanda devreye girmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile müşterek tedbirler alır. Afette hasar gören kamu ve özel sanayi tesislerinin yeniden devreye sokulması için kredi desteklemesi yapar.

82 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Kış şartlarını da dikkate alarak afet bölgesinin yakacak ihtiyaçlarını karşılamak üzere gerekli tedbirleri alır. Afet bölgesinde hasar gören elektrik tesislerini onarır. Afet bölgesindeki iskan alanları ile geçici iskan bölgelerinin aydınlanmasını sağlar. Geçici iskan için görev sahasına giren konularda gerekli yardımları sağlar. Afet bölgesinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tespit edilen kritik sanayi tesislerinin en kısa zamanda devreye girmesi için enerji yönünden gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar.

83 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
T. Kızılay Derneği Genel Müdürlüğü-1 Afet hizmetinin gereğine uygun olarak gerek genel merkezde, gerekse afet bölgesinde yapılacak çadır, battaniye, yiyecek, giyecek gibi yardımların en süratli şekilde yapılması için Kızılay organizasyonu kurar. Komite kararları doğrultusunda, ilgili kuruluşlarla işbirliği içerisinde afetin yaygınlık ve şiddet derecesini göz önünde tutarak afetzedelerin geçici barınma, iaşe, giyim, kuşam ve gerekli acil ihtiyaç maddelerini karşılar. Yurt içinden ve yurt dışından gelen yardım malzemelerini teslim alarak depolar ve komitenin tahsis edeceği yerlere dağıtımını sağlar. Afet bölgelerine çadır, battaniye, yiyecek ve giyecek gibi yardım malzemelerinin sevkiyatını yapar.

84 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
T. Kızılay Derneği Genel Müdürlüğü -2 Yapılan mahalli planlamalara göre bölge hizmet grupları ile işbirliği yaparak aynı yardımların tahsis edildiği yerlere ulaşımını ve afetzedelere bu yönetmelik esaslarına göre dağıtımını sağlar. Gerekli görüldüğü takdirde sağlık hizmetlerinde yardımcı olmak üzere ihtiyaç duyulan yerlere sağlık ekibi ile kan ve kan ürünleri ve tıbbi malzeme gönderir. Bu konularda Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı ve kuruluşlar ile işbirliği yapar. Afet bölgesinin acil yardım ihtiyaçları konusunda uluslar arası Kızılay ve Kızılhaç Dernekleri birliği (LİG) ile temasa geçer ve yurt dışından gelecek yardımlar konusunda Dışişleri Bakanlığı ile işbirliği yapar.

85 4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)
T. Kızılay Derneği Genel Müdürlüğü-3 Gerektiğinde kan bağışı için kampanya açar ve ihtiyaca göre sevkini yapar. Kızılay ekipleri ile toplu yerleşim yerlerinde acil yardım safhasında gerekli görülecek süre zarfında seyyar aş ocakları kurarak sıcak yemek verme işlemlerini yapar. Bu görevleri eksiksiz ve süratle yerine getirmeyi sağlayıcı planları hazırlar, gerekli direktifleri verir ve izler

86 Bu kadar çok kurul ve kurumdan sonra biraz da Yalova’nın Afet Sorunlarından Kısaca Bahsedersek

87 Bu haritayı anlatmaya ihtiyaç var mı? Tehlike Nerede

88 Türkiye Diri Fay Haritası

89 Marmara Denizi hariç Marmara böl. Diri faylar

90 Yalova Çevresi Diri faylar (Yalova İçin en yakın deprem Kaynakları)

91 Marmara Denizi Tabanında Durum Prof. Dr. Naci Görürden

92 Marmara Denizi Tabanında Durum Doğu Marmara Prof. Dr. Naci Görürden

93 Marmara Denizi Tabanında Durum Hersek Deltası Batısı Prof. Dr
Marmara Denizi Tabanında Durum Hersek Deltası Batısı Prof. Dr. Naci Görürden

94 Marmara Denizi Tabanında Durum Cınarcık Çukuru Prof. Dr. Naci Görürden

95 Sonuçta Yalova ve Çevresinin depremselliği

96 Yalova’nın %100’ü 1. Derecede Tehlikeli Deprem bölgesi

97 Ne Yapmalıyız Tehlike haritalarda açıkça görülüyor.
Nerede ne zaman ve hangi büyüklükte olacağı o kadar önemli değil artık. Çünkü Bölgede olabilecek tüm şiddetli depremlerin Yalova’yı etkileyeceği şüphesiz. Önemli olan biz hazır mıyız? Yapılarımız Altyapılarımız hazır mı? Depremler Yapılarımızı, Altyapılarımızı ve Ulaşım sistemimizi tehdit ediliyor. Onlardan sağlam olmayanlar da bizi tehdit ediyor. Olay bu kadar basit ve net. Öncelikle alt ve üst yapısı, ulaşımı ile depreme hazır olmalıyız. Yasa ve yönetmelikleri hassasiyetle uygulamalıyız. İnsanları eğitmeli, tatbikatlar yapmalı sivil toplumu bilinçlendirip kamuyla birlikte örgütlemeliyiz. Sigorta sistemini ivedilikle yaygınlaştırmalı ve devletten beklentiyi en aza indirmeliyiz.

98

99 Yalova Heyelan tehlikesi en yüksek illerimizdendir.

100 Yalova da Heyelan Tehlikesi için Kısaca
Yalova ilinde heyelan nedeniyle birçok alanda afete maruz bölge uygulaması mevcuttur. Afete maruz bölgelerde yapı, altyapı, sosyal donatı, vb. inşasına izin verilmemelidir. Önlemli alanlarda imar planına esas jeolojik ve jeoteknik raporlarda belirtilen tüm hususlara hassasiyetle uyulmalıdır. Jeoteknik etüt şartlı ve yeni imara açılacak alanlarda mutlaka detaylı jeolojik ve jeoteknik incelemeler yapılmalıdır. Temel, Yol vb. kazılar yamaçlarda veya yamaç topuklarında yapılıyorsa heyelan riski göz önüne alınarak kazı çok dikkatle planlanmalı ve gerekiyorsa şevleri destekleyecek tedbirler kazı öncesinde alınmalıdır. Kil + Su=Eğimli yamaçlarda heyelan formülüne göre; Yalova’da çok geniş alanlarda kil (Kılıç Formasyonu) mevcuttur. Yüzey drenajına önem verilmeli ve altyapı sisteminin kaçakları mümkün olduğunca engellenmelidir. …

101 Sarı renkli Genellikle alanlar heyelan riski yüksek killerdir
Sarı renkli Genellikle alanlar heyelan riski yüksek killerdir.(Kılıç ve Yalakdere Formasyonları)

102 Kısaca Doğu Marmara Depremi
Zaman ve ilgi varsa devam???

103 17 AĞUSTOS 1999 ve 12 KASIM 1999 DEPREMLERİ
AFET İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYETLERİ

104 17 Ağustos 1999 da meydana gelen Marmara Depremi'nin neden olduğu makroekonomik kayıplar şu şekilde gerçekleşmiştir. İç gelir kazançlarında 2 milyar USD kayıp, ihracat ve turizm gelirlerinde 1.9 milyar USD azalma ve ithalatta 200 milyon USD artışla toplam 4.1 milyar USD direkt gelir kaybı ortaya çıkmıştır. Dolaylı gelir kayıpları ise şöyledir. Faiz harcamaları 1.3 milyar USD artmış, vergi gelirleri 1.2 milyar USD azalmış, acil durum iyileştirme çalışmaları için 750 milyon USD harcanmış ve 5.7 milyar USD ilave afet vergisi toplanmıştır.

105 Doğal afetler ve sonuçları dikkate alındığında Türkiye dünya üzerinde doğal afetlerin etkilerini en fazla yaşayan ülkeler arasında yer almaktadır. Örnek verecek olursa deprem nedeniyle yıllık ölen insan sayısına göre Türkiye dünyada üçüncü sırada yer almaktadır. Yıllara göre deprem afetinden etkilene insan sayısına göre ise dünya ülkeleri arasında sekizinci sırada yer alan ülkemiz EMDAT Uluslararası Afet Veri tabanı sonuçlarına göre yılları arasında afetlerin neden olduğu ekonomik kayıplara göre tüm dünya ülkeleri içerisinde 5nci sırada yer almaktadır.

106 17 AĞUSTOS VE 12 KASIM DEPREMLERİ SONRASI HASARLI KONUTLARIN DAĞILIMI

107 17 AĞUSTOS VE 12 KASIM DEPREMLERİ SONRASI HASARLI İŞYERLERİNİN DAĞILIMI

108 AFET FONUNDAN GÖNDERİLEN ACİL YARDIM ÖDENEĞİ
RAKAMLARLA DOĞU MARMARA DEPREMİ AFET FONUNDAN GÖNDERİLEN ACİL YARDIM ÖDENEĞİ 6.332 TRİLYON TL.

109 RAKAMLARLA DOĞU MARMARA DEPREMİ
HASAR DURUMU KONUT İŞYERİ TOPLAM Ağır/Yıkık Orta Az Toplam

110 RAKAMLARLA DOĞU MARMARA DEPREMİ
GEÇİCİ İSKAN ALANLARININ ALT YAPI ÇALIŞMALARINDA a) Yapılan Dolgu : m³ b) Döşenen Su Borusu : m. c) Döşenen Kanalizasyon Borusu....: m.

111 52,249 TRİLYON TL HARCANMIŞTIR.
TÜM DEPREM BÖLGESİNDE 7652 BİNA VE KONUTUN YIKIM VE ENKAZ KALDIRMA İŞLEMİ TAMAMLANMIŞ VE BU İŞLER İÇİN 52,249 TRİLYON TL HARCANMIŞTIR.

112 18 GÜNDE ONARILAN OTOYOL UZUNLUĞU 50 KM

113 38 ADET ÇADIRKENT VE 28 ADET PREFABRİK KONUT ALANLARININ BAĞLANTI VE İÇ YOLLARI YAPIMI KAPSAMINDA 260 KM UZUNLUĞUNDA SERVİS YOLU ÇOK KISA SÜREDE HİZMETE GİRMİŞTİR. BU İŞLER İÇİN 2001 YILI BİRİM FİYATLARIYLA YAKLAŞIK 14 TRİLYON TL HARCAMA YAPILMIŞTIR. .

114 12,6 TRİLYON TL 22,1 TRİLYON TL 23,3 TRİLYON TL
DEPREMDE OTOYOL VE EKSPRES YOLLARDA MEYDANA GELEN HASARLARIN ONARIMI İÇİN * 1999 YILINDA 5 TRİLYON TL * 2000 YILINDA 12,6 TRİLYON TL * 2001 YILINDA 22,1 TRİLYON TL * 2002 VE SONRASINDA İSE 23,3 TRİLYON TL OLMAK ÜZERE TOPLAM 63 TRİLYON TL. HARCAMA YAPILMIŞTIR.

115 PREFABRİKE GEÇİCİ KONUTLARIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI

116 PREFABRİKE KONUTLARIN
- KİRA VE UNSUR BEDELİ, - ÜST YAPI VE ALT YAPI İMALATLARI İÇİN TOPLAM, 128.5 TRİLYON TL HARCAMA YAPILMIŞTIR.

117 MARMARA VE DÜZCE DEPREMLERİNDE
YAPILAN HARCAMALAR Bakanlığımızca bugüne kadar deprem bölgesinde; 1999 yılında 98,6 Milyon YTL = Milyon Dolar 2000 yılında 582,7 Milyon YTL= Milyon Dolar 2001 yılında 524,7 Milyon YTL= Milyon Dolar 2002 yılında 196,4 Milyon YTL= Milyon Dolar olmak üzere ; TOPLAM 1,402.4 Milyar YTL. = Milyon Dolar harcama yapılmıştır.

118 ORTA HASARLI KONUTLARIN ONARIMI İÇİN
46153 AFETZEDEYE 142,4 TRİLYON KREDİ VERİLDİ

119 ORTA HASARLI İŞYERLERİNİN ONARIMI İÇİN
3524 AFETZEDEYE 3 TRİLYON KREDİ VERİLDİ

120 KÖYLERDE VE ŞEHİRLERDE
E.Y.Y. VE 4133’E GÖRE 5311 AFETZEDEYE 55,7 TRİLYON KREDİ VERİLDİ (6 MİLYAR TL / KİŞİ)

121 HAZIR KONUT KREDİSİNDE TERCİH YİNE
DEPREM BÖLGESİNE 10388 AFETZEDEYE 21,876 TRİLYON ÖDEME YAPILDI

122 BİRİM KONUT MALİYETİ (YTL) DEFLATÖRE GÖRE BİR KONUTUN MALİYET (YTL)
TARİHLERİNDE MARMARA BÖLGESİNDE MEYDANA GELEN DEPREMLER NEDENİYLE BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞINCA VE BAŞBAKANLIKÇA (PROJE UYGULAMA BİRİMİ) YAPTIRILAN KONUT SAYILARI İLE BİRİM MALİYET VE YILI DEFLATÖRÜNE GÖRE MALİYETİ GÖSTERİR İCMAL İLİ KONUT KONUT SAYISI YILI BİRİM KONUT MALİYETİ (YTL) DEFLATÖRE GÖRE BİR KONUTUN MALİYET (YTL) MAHALLİNDEKİ BİR KONUTUN SATIŞ BEDELİ (YTL) BOLU BAKANLIĞIMIZ( 99 m2) 1.734 2000 14.300 54.786 60.000 DÜZCE 7.000 2001 13.157 30.551 45.000 PUB ( 122 m2) 1.470 15.855 36.815 50.000 SAKARYA 2.572 BAKANLIĞIMIZ ( 99 m2 4.656 15.796 36.678 KOCAELİ PUB (YENİKÖY) (100 m2) 1.120 2003 13.974 16.769 40.000 ( ŞİRİNKÖY) ( 77 m2 ) 3.568 11.598 26.931 30.000 BAKANLĞIMIZ ( 99 m2) 13.088 11.882 27.590 YALOVA BAKANLIĞIMIZ (99 m2) 5.476 10.938 25.398 İSTANBUL 1.369 15.712 36.483 80.000 NOT: 1) KONUT BİRİM MALİYETLERİNE ARSA BEDELİ İLAVE EDİLMEMİŞTİR.

123 DEPREM BÖLGESİNDE KALICI KONUTLAR İÇİN
- YER SEÇİMİ - İMAR PLANI ÇALIŞMALARI YAPILMIŞ VE TRİLYON TL ÖDENEREK 1554 HEKTAR ALAN KAMULAŞTIRILMIŞTIR.

124 MARMARA DEPREM BÖLGESİ
KONUT VE İŞYERLERİ 17 ağustos ve 12 kasım 1999 tarihlerinde Doğu Marmara bölgesinde meydana gelen depremler sonrasında hak sahipleri için Bakanlığımız, Başbakanlık Proje uygulama birimi ve hibeci kuruluşlarca TOPLAM ; KONUT VE 5.865 İŞYERİ YAPILMIŞTIR.

125 Kurumlara Göre Yapılan ve Satın Alınan Konut Dağılımı
Yapan Kuruluş Konut (adet) Bayındırlık Ve İskan Bakanlığı. 25.350 Başbakanlık Proje Uygulama Birimi 14.642 Hibeci Kuruluşlar 2.502 Bayındırlık ve İskan Bak. Satın alınan 559 TOPLAM 43053

126 FİNANSMAN KAYNAKLARI BAŞBAKANLIK PROJE UYGULAMA BİRİMİ TARAFINDAN YAPILAN İŞYERİ VE KONUTLARIN BEDELİ, OLAN ,00 YTL DÜNYA BANKASI VE AVRUPA YATIRIM BANKASINDAN;

127 Bakanlığımızca yapılan konutların bedelinin 236. 431
Bakanlığımızca yapılan konutların bedelinin ,00 Ytl’si Avrupa Konseyi Yatırım Bankasından, ,00 Ytl ise milli bütçeden karşılanmıştır.

128 İŞ YERLERİ 5.865 adet işyerinin tamamı Başbakanlık Proje Uygulama Birimince toplam ,63 Ytl bedelle yaptırılmıştır.

129 Konutlar ; İşyerleri ise ;
inşaatların alt yapı hariç maliyet bedeli üzerinden; 2 yılı ödemesiz 20 yıl vadeli ve faizsiz, İşyerleri ise ; toplam 5 yıl vadeli ve % 4 faizli olup borçlandırma işlemleri buna göre yapılmıştır. .

130 Sabrınız için teşekkürler
Verilerin Derlenmesi konusundaki katkılarından dolayı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Kırız Merkezi Başkanlığı çalışanlarına teşekkürlerimle. Ekrem DEMİRBAŞ Afet İşleri Genel Müdür Yardımcısı