YARALANMALAR.

... konulu sunumlar: "YARALANMALAR."— Sunum transkripti:

1 YARALANMALAR

2 Hayatı tehdit eden durumların düzeltilmesi
Tedavi her zaman tanının önünde yer alır

3 Yara nedir ? Bir travma sonucu deri yada mukozanın bütünlüğünün bozulmasıdır. Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir. Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon riski artar. Yaralanmalar

4 YARALARIN SINIFLANDIRILMASI
Yaranın patojen mikroorganizmalar tarafından kirlenme durumuna göre ; a)Temiz yaralar -Cerrahi insizyonlar -Yaralanmadan 2 saat sonraya kadar olan yaralanmalar b)Şüpheli yaralar; Yaralanmadan 6-12 saat sonra tedavisiyle alınan yaralar c)Kirli Yaralar; -Kesik yaralar -Parçalanma yaraları -Ezik yaralar -Delinme yaraları -Isırma “ -Yaralanmadan 12 saat sonra tedaviye alınan yaralar.

5 Yumuşak Doku Yaralanmaları
İkiye ayrılır; Açık yumuşak doku yaralanmaları Kapalı yumuşak doku yaralanmaları

6 Açık Yumuşak Doku Yaralanmaları
Deri bütünlüğü bozulmuştur, En önemli tehlike; Kanama Enfeksiyon

7 Açık Yumuşak Doku Yaralanmaları
Önemli durumlar; Enfekte yara Kontrol edilemeyen kanama İmplante objeler Sinir, kas, tendon yaralanmaları Ağız, dil ve genital bölge yaralanmaları İnsan veya hayvan ısırması ile oluşmuş yaralanmalar

8 Kaç çeşit yara vardır? Kesik Yaralar Ezikli Yaralar Delici Yaralar
Parçalı Yaralar Enfekte Yaralar Yaralanmalar

9 Abresyon Sert bir yüzeye sürtünme sonucu epidermis veya dermisin bir bölümünün kaybıdır. Kapiller kanama olabilir. Dermisin her tabakası zarar görmez. Ağrılıdır, çünkü sinir uçlarının bulunduğu kısım zarar görmüştür.

10 Kesik(Laserasyon)yaralar:
Bıçak, çakı, cam gibi kesici aletlerle oluşur. Genellikle basit yaralardır. Derinlikleri kolay belirlenir. Yaralanmalar

11 Yaralanmalar

12 Laserasyon Keskin veya sivri uçlu bir cisimle oluşan kesiktir.
Kesi düzgün ya da parçalı olabilir. Darbe veya künt travma ile meydana gelebilir. SC dokuya, kasa, alt dokudaki damar ve sinirler zarar görebilir. Enfeksiyona açıktır.

13 Delici (Penetran)yaralar:
Uzun ve sivri aletlerle oluşan yaralardır. Yüzey üzerinde derinlik hakimdir. Aldatıcı olabilir tetanos tehlikesi vardır. Yaralanmalar

14

15 Parçalı yaralar: Dokular üzerinde bir çekme etkisi ile meydana gelir.
Doku ile ilgili tüm organ , saçlı deride zarar görebilir. Yaralanmalar

16 Yaralanmalar

17 Enfekte yaralar: Mikrop kapma ihtimali olan yaralardır.
Enfeksiyon riski yüksek yaralar şunlardır: Gecikmiş yaralar (6 saatten fazla), Dikişleri ayrılmış yaralar, Kenarları muntazam olmayan yaralar, Çok kirli ve derin yaralar, Ateşli silah yaraları, Isırma ve sokma ile oluşan yaralar. Yaralanmalar

18 Ateşli Silah Yaralanmaları
Genelde birden fazla yaralanma vardır. Yaralanma sırasında hangi çeşit silah kullanıldığı ve ateş mesafesi öğrenilmeye çalışılmalıdır. Çıkış deliği de aranmalıdır. Genelde çıkış deliği giriş deliğinden büyüktür. Kanama ile birlikte en önemli tehlike enfeksiyondur. Yakın mesafeden yaralanmalarda giriş deliğinde barut izi bulunur.

19 Avülsiyon Derinin bir kısmı kopmuştur veya sarkıyordur.
Genellikle iş kazaları sonucunda ve el, parmak, kulak vb organlarda görülür.

20 Ezikli yaralar: Taş , yumruk yada sopa gibi etkenlerin şiddetli olarak çarpması ile oluşan yaralardır. Yara kenarları eziktir. Çok fazla kanama olmaz , ancak doku zedelenmesi ve hassasiyet vardır. Yaralanmalar

21 CRUSH (Ezik yaralar): Crush sendromu ise, ezilmeye bağlı kas harabiyeti (rabdomiyoliz) sonucunda ortaya çıkan tablodur. Depremler, maden çökmeleri, trafik kazaları ve savaş yaralanmalarında ortaya çıkar. Bütün sendromların % 2-5’inde ortaya çıkar. Crush sendromlu hastaların % 2-5’ inde ABY ortaya çıkar. Kaslar vücuttaki en büyük organdır. Vücut ağırlığının % 40’ını ve tüm vücut K+ nun yaklaşık %70’ini, Na-K ATPaz pompasının da en büyük kısmını içinde bulundurur. Kaslar, visseral organlar gibi kemiklerle korunmadığından travmaya çok açıktırlar.

22 İskelet kası hücrelerine miyosit, hücre membranına sarkolemna adı verilir. Rabdomiyoliz myositlerin harabiyeti anlamına gelir. Rabdomiyoliz, crush sendromunda olduğu gibi, fizik etkenler (yaralanmaların yanı sıra, hipertermi,, konvilzyon ve ağır egzersiz de kas hasarına neden olabilir) sonucunda gelişebileceği gibi myositleri etkileyen metabolik hastalıklara da bağlı olabilir. Kas dokusunda ‘crush hasarı’ ile sarkolemna bütünlüğü bozulur ve, Hücre dışından hücre içine kalsiyum, sodyum ve su girerken, Hücre içindeki K+, PO-4, SO-4, purinler ve myoglobin dolaşıma geçer. Böylece hastalarda, hipovolemi, hipokalsemi, hiperpotasemi, metabolik asidoz ve myoglobinüri açığa çıkar. Hipovolemi başlangıçta ABY nedenidir.

23 Yaraların ortak belirtileri nelerdir?
Kanama Yara kenarının ayrılması Yaralanmalar

24 Yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır?
Yaşam bulguları değerlendirilir (ABC), Yara yeri değerlendirilir, - Oluş şekli - Süresi - Yabancı cisim varlığı - Kanama Yaralanmalar

25 Yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır?
Kanama durdurulur, Üzeri kapatılır, Sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır, Tetanos konusunda uyarıda bulunulur, Yaradaki yabancı cisimlere dokunulmamalıdır Yaralanmalar

26 Yaralanmalar

27 Yaralanmalar

28 Yaralanmalar

29 Yaralanmalar

30 Ciddi yaralanmalar nelerdir?
Kenarları birleşmeyen veya 2-3 cm den büyük olan yaralar, Kanaması durdurulamayan yaralar, Kas veya kemiğin göründüğü yaralar, Delici aletlerle oluşan yaralar, Yabancı cisim saplanmış olan yaralar, Hayvan veya insan ısırıkları, Görünürde iz bırakma ihtimali olan yaralar. Yaralanmalar

31 Ciddi yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır?
Yaraya saplanan yabancı cisimler çıkarılmaz Yarada kanama varsa durdurulur , Yara içi kurcalanmamalıdır , Yara temiz bir bezle örtülür (nemli bir bez), Yara üzerine bandaj uygulanır, Tıbbi yardım istenir (112) Yaralanmalar

32 Yaralanmalar

33 Yaralanmalar

34 Yaralanmalar

35 Yaralanmalar

36 Yaralanmalar

37 Yaralanmalar

38 Delici göğüs yaralanmalarında ne gibi sorunlar görülebilir?
Yoğun ağrı Solunum zorluğu Morarma Kan tükürme Açık Pnömotoraks (Yarada Nefes Alıyor Görüntüsü ) Yaralanmalar

39 Delici göğüs yaralanmalarında ilkyardım nasıl olmalıdır?
Hasta/yaralının bilinç kontrolü yapılır, Hasta/yaralının yaşam bulguları değerlendirilir (ABC), Yara üzerine plastik poşet naylon vb. sarılmış bir bezle kapatılır, Yaralanmalar

40 Yaralanmalar

41 Yaralanmalar

42 Delici göğüs yaralanmalarında ilkyardım nasıl olmalıdır?
Nefes alma sırasında yaraya hava girmesini engellemek, nefes verme sırasında havanın dışarı çıkmasını sağlamak için yara üzerine konan bezin bir ucu açık bırakılır, Hasta/yaralı bilinci açık ise yarı oturur pozisyonda oturtulur Yaralanmalar

43 Delici göğüs yaralanmalarında ilkyardım nasıl olmalıdır?
Ağızdan hiçbir şey verilmez, Yaşam bulguları sık sık kontrol edilir, Açık pnömotoraksta şok ihtimali çok yüksektir. Bu nedenle şok önlemleri alınmalıdır, Tıbbi yardım istenir (112). Yaralanmalar

44 Delici karın yaralanmaları
Karın bölgesindeki organlar zarar görebilir, İç ve dış kanama ve buna bağlı şok oluşabilir, Karın tahta gibi sert ve çok ağrılı ise durum ciddidir, Bağırsaklar dışarı çıkabilir. Yaralanmalar

45 Delici karın yaralanmalarında ilkyardım nasıl yapılmalıdır?
Hasta/yaralının bilinç kontrolü yapılır, Hasta/yaralının yaşam bulguları kontrol edilir, Dışarı çıkan organlar içeri sokulmaya çalışılmaz, üzerine geniş ve nemli temiz bir bez örtülür, Yaralanmalar

46 Delici karın yaralanmalarında ilkyardım nasıl yapılmalıdır?
Bilinç yerinde ise sırt üstü pozisyonda bacaklar bükülmüş olarak yatırılır, ısı kaybını önlemek için üzeri örtülür, Ağızdan yiyecek yada içecek bir şey verilmez, Yaşam bulguları sık sık izlenir, Tıbbi yardım istenir (112). Yaralanmalar

47 Yaralanmalar

48 Yaralanmalar

49 Yaralanmalar

50 Bir kazada kopan uzvu nasıl muhafaza edip acil servise ulaştırırsınız?

51 doğru cevap: Kopan uzuv temiz bir beze sarılı şekilde bir torbaya konulur, sonra buz dolu başka bir kaba konulur, amaç kopan parçanın buza direk temasını önlemektir.

52 Amputasyon Vücut parçası tamamen kopmuştur.
Trafik ve iş makineleri kazalarında görülür.

53 Amputasyon Üç çeşit amputasyon vardır:
Tam amputasyon: Vücut parçası tamamen kopmuştur. Kısmi amputasyon: Vücut parçasının % 50'sinden fazlası kopmuştur. Vücut parçasının bir bölümünün sıyrılıp ayrılması: Cilt ve yağ dokusu sıyrılıp ayrılmıştır fakat alttaki doku kalmıştır.

54 Amputasyon Kanamanın durdurulması çok önemlidir. Diğer yöntemler denenmeden turnike uygulanabilir. Şoka karşı önlem alınmalıdır. Çift damar yolu, 5 – 10 cc/kg 10 – 15 dk içerisinde gidecek, Tam ampütasyonda parça iyi korunmalıdır. Parça önce steril pansuman malzemesine sarılmalı, Su geçirmeyecek bir poşetin içine konulmalı, Bu poşet içi buz veya soğuk su dolu ikinci bir poşete bir poşete konulur.

55 Replantasyon

56 (: KOPAN PARMAK YERİNE USB Finlandiya'da motosiklet kazası geçiren bir
bilgisayar programcısı bakın nasıl bir çözüm buldu... Geçtiğimiz yaz motoruyla Helsinki yakınlarında kaza yapan Jerry Jalava, hemen hastaneye gitse de doktorlar kopan parmağını yerine dikemeyeceklerini söyledi Parmağındaki yaraların iyileşmesinin ardından kendisine özel bir protez yaptıran Jalava, protezin tırnak bölümünün içerisine çıkartılabilir bir USB taktırdı. Jalava, arkadaşlarının kazanın ardından yaptıkları şakalardan esinlenerek hazırlattığı protez sayesinde 'dünyanın 2 gigabayt'lık tek parmağına sahip olduğunu söyledi. (gazeteport)

57 Kopan parmak yerine USB..

58 Kapalı Yumuşak Doku Yaralanmaları
Yaralanmada hasar fazla ise, kapiller damarların yanı sıra büyük damarlar da yırtılarak cilt altında kan göllenmesine yol açar, buna hematom denir, hematom daha sonra karakteristik rengi olan mavi-siyaha dönüşerek ekimoz adını alır.

59 Kapalı Yumuşak Doku Yaralanmalarında Acil Bakım
I – Ice Buz C – Compresyon Basınç E – Elevasyon Yükseltmek S – Splint Atel

60 KAFATASI VE OMURGA YARANLAMALARI

61

62 Trafik kazalarında ölümlerin %80’i kafatası ve omurga yaralanmalarından olmaktadır.

63 BİYEM

64 DİKKAAAAT!!!!!!!!!!!!!!!!! Bilinci kapalı tüm yaralılarda
kafa ve omurga yaralanması olduğu varsayılmalıdır. BİYEM

65 Kafatası Yaralanması Çeşitleri
Saçlı deride yaralanmalar Kafatası , beyin yaralanmaları Kafatası Kırıkları Yüz Yaralanmaları Omurga (bel kemiği) Yaralanmaları Yaralanmalar

66 Kafatası ve Omurga Yaralanmalarının Nedenleri
Yüksek bir yerden düşme Baş ve Gövde Yaralanması Otomobil yada Motosiklet Kazaları Spor ve İş Kazaları Yıkıntı Altında Kalma Yaralanmalar

67 Kafatası ve omurga yaralanmaları çok önemlidir
Darbenin şiddetine bağlı olarak kafatası boşluğunda yer alan merkezi sinir sistemi etkilenebilir. Bel kemiğindeki yaralanmalarda omurgada ani sıkışma yada ayrılma meydana gelebilir. Bunun sonucunda sinir sistemi etkilenerek bazı olumsuz sonuçlar oluşabilir. Yaralanmalar

68 Belirtiler Baş ağrısı Bilinç ve hafıza değişiklikleri
Burun ve kulaktan BOS-kan Kulak ve göz çevresinde morluk Denge kaybı Elde ve parmaklarda karıncalanma Felç Baş-boyun-sırtta ağrı-şekil bozukluğu-kanama Yüz ve köprücük kemiği yaralanmaları BİYEM

69 Kafatası yaralanmaları çeşitleri :
Saçlı deride yaralanmalar : Saç derisi kafatası yüzeyi üzerinde kolaylıkla yer değiştirebilir ve herhangi bir darbe sonucu kolayca ayrılabilir. Bu durumda çok fazla miktarda kanama olur, bu nedenle öncelikle kanamanın durdurulması gereklidir. Yaralanmalar

70 Kafatası, beyin yaralanmaları:
Kafatası kırıkları: Kafatası kırıklarında beyin zedelenmesi, kemiğin kırılmasından daha önemlidir. Bu nedenle beyin hasarı bulguları değerlendirilmelidir. Yaralanmalar

71 Yüz yaralanmaları: Ağız ve burun yaralanmalarında solunum ciddi şekilde etkilenebilir ve duyu organları zarar görebilir. Bir yüz yaralanması sonucunda burun, çene kemiği kemiklerinde yaralanma görülebilir. Yaralanmalar

72 Boğaz Yaralanamarı Boyundaki yumuşak doku yaralanmaları, kanama ve ödeme neden olarak havayolunu tehdit eder. Vertebra yaralanması gözden kaçırılmamalıdır. Nadiren de olsa trakea ve larenks kırıkları karşımıza çıkabilir. En önemli bulgusu boyun bölgesinde subcutan anfizemin oluşmasıdır. Yine nadirde olsa implante obje ile karşılaşabiliriz.

73 Omurga (bel kemiği) yaralanmaları:
En çok zarar gören bölge bel ve boyun bölgesidir ve çok ağrılıdır. Kazalarda en çok boyun etkilenir. Yaralanmalar

74 Ancak, hastada hiçbir belirti yoksa bile,
Yüz ve köprücük kemiği yaralanmaları Tüm düşme vakalarında Trafik kazalarında Bilinci kapalı tüm hasta / yaralılar kafa ve omurga yaralanması olarak var sayılmalıdır. Yaralanmalar

75 Kafatası ve omurga yaralanmalarında ilkyardım nasıl yapılmalıdır
Bilinç kontrolü yapılır, Yaşam bulguları değerlendirilir, Hemen tıbbi yardım istenir (112), Bilinci açıksa hareket etmemesi sağlanır, Her hangi bir tehlike söz konusu ise düz pozisyonda sürüklenir, Yaralanmalar

76 Kafatası ve omurga yaralanmalarında ilkyardım nasıl yapılmalıdır
Baş-boyun-gövde ekseni bozulmamalıdır, Yardım geldiğinde sedyeye baş-boyun-gövde ekseni bozulmadan alınmalıdır, Taşınma ve sevk sırasında sarsıntıya maruz kalmaması sağlanır, Tüm yapılanlar ve hasta/yaralı hakkındaki bilgiler kaydedilmeli ve gelen ekibe bildirilmelidir, Asla yalnız bırakılmamalıdır. Yaralanmalar

77 KAFATASI VE OMURGA YARALANMALARI
TAŞIMA emniyetli şekilde yapılmalıdır!

78 Karın Yaralanmaları

79 BATIN TRAVMALARINDA BELİRTİLER
Batında ekimozlar Emniyet kemeri izleri Ateşli silah yaralanması izi Kesici alet yaralanma izi ve laserasyonlar Hipovolemi bulguları Batında defans veya tahta batın Batında distansiyon Bulantı kusma Rektal kanama

80 İç-dış kanama buna bağlı şok oluşabilir
Karın tahta gibi sert ve çok ağrılı Bağırsaklar dışarı çıkabilir BİYEM

81 Kesici delici alet yaralanması
ABDOMİNAL TRAVMALAR Kesici delici alet ile yaralanmış, batın içi organları bu yaradan dışarı çıkmış böyle bir hastada ise yara eksplorasyonu veya diğer tetkikleri yapmaya gerek bile yoktur. Sadece operasyona hazırlamak için laboratuvar tetkikleri yapılabilir. Kesici delici alet yaralanması

82 Eviserasyon Batın duvarının yaygın laserasyonları bazı batın organlarının dışarı çıkmasına neden olur. Dışarı çıkan organlar kesinlikle içeriye sokulmaya çalışılmamalıdır. Bunun yerine ıslak, steril örtüyle örtülür.

83 BİYEM

84 ABDOMİNAL TRAVMALAR Bu görünümde bir hastada ilk bakışta bize oldukça ürkütücü ve batın içinde büyük bir organ hasarı oluşturmuş gibi düşündürebilir.

85 Delici alet yaralanması
ABDOMİNAL TRAVMALAR Yine batına nafiz demir ile delici yaralanması olan bu hastada sadece sağ kolon serozasında minimal hematom dışında başka bir patoloji saptanmamıştır. Delici alet yaralanması

86 Karaciğer Yaralanması (Gr IV) Künt Travma
ABDOMİNAL TRAVMALAR Karaciğer Yaralanması (Gr IV) Künt Travma

87 Dalak Yaralanması (Gr II) 32y erkek tr.kazası
ABDOMİNAL TRAVMALAR Dalak Yaralanması (Gr II) 32y erkek tr.kazası

88 İlkyardım Bilinç CAB Çıkan organlar içeri sokulmaz!!!!!!!!!!
Geniş ve nemli temiz bir bez Bilinç açık ise sırt üstü bacaklar bükülmüş Üzeri örtülür Ağızdan bir şey verilmez Yaşam bulguları sık sık izlenir 112 BİYEM