KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ÇÖZÜM YOLLARI KYOTO PROTOKOLÜ VE TÜRKİYE

... konulu sunumlar: "KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ÇÖZÜM YOLLARI KYOTO PROTOKOLÜ VE TÜRKİYE"— Sunum transkripti:

1 KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ÇÖZÜM YOLLARI KYOTO PROTOKOLÜ VE TÜRKİYE
Dr. Ümit Şahin Halk Sağlığı Uzmanı Çevre İçin Hekimler Derneği II. Başkanı Yeşiller İklim Değişikliği Grubu Üyesi

2 Kuraklık ve iklim değişikliği ???
11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

3 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

4 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ – ULUSLARARASI MEKANİZMALAR
Hükümetler Arası İklim değişikliği Paneli – IPCC Birleşmiş Milletler İklm Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi - UNFCCC 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

5 IPCC – Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli
WMO ve UNEP tarafından 1988’de kuruldu. 4 Değerlendirme Raporu yayınladı: 1990 1995 2001 2007 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

6 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

7 UNFCCC – BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi
1992’de kabul edildi. UNFCCC’nin 1995 Berlin Buyruğu’na göre IPCC raporları esas alınır. Kyoto Protokolü bu çerçeve sözleşmenin 1997’de kabul edilen ekidir. 1997 KYOTO SÜRECİ 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

8 Diğer mekanizmalar Bilimsel enstitüler Üniversiteler Politik çevreler
NASA Goddard, Hadley Centre, Postdam Institute, Wuppertal Institute, NOOA, Scripps... Üniversiteler Politik çevreler Sivil toplum örgütleri Kampanyalar İzleme mekanizmalar Alternatif bölgesel işbirliği örgütleri örneğin Asya-Pasifik Temiz Kalkınma ve İklim Ortaklığı 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

9 TÜRKİYE’NİN KONUMU Çerçeve sözleşmeyi çok geç onayladı (2004).
Kyoto mekanizmalarının tamamen dışında kaldı. UNFCCC toplantılarına çok düşük profilli ve savunmacı bir şekilde katıldı. İSTİSNAİ KONUM!!! FOSİL YAKIT BAĞIMLILIĞI... 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

10 BİLİMSEL KONSENSUS

11 IPCC 4. Değerlendirme Raporu’nun Farkları – ŞUBAT 2007
11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

12 IPCC 4. Değerlendirme Raporu’nun Farkları – ŞUBAT 2007
İklim değişikliğinin insan etkinliklerine bağlı olduğu ilk kez %90 kesinlikle söyleniyor. Pozitif geri beslemelerden bahsediliyor. En kötü senaryoya göre sıcaklık artışı 21. yy sonuna kadar 6,4 derece olabilir. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

13 IPCC 4. Değerlendirme Raporu’nun Farkları
11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

14 Bilimsel Konsensus Son 100 yılda (1906-2005) artış 0,74 derece.
1,5 derece kesin (boru hattındaki ısınma....) Son 50 yıldır 10 yılda 1,3 derece artış oldu. Önümüzdeki 20 yıl içinde 10 yılda 0,2 derece artış olacak. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

15 Bilimsel Konsensus 1850’den bu yana en sıcak 12 yıldan 11’i son 12 yılda yaşandı. 2005 tüm zamanların en sıcak yılıydı. 2005 1998 2002 2003 2006 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

16 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

17 1850’de 280 ppm 2006’da 384 ppm Bilimsel Konsensus
Atmosferdeki CO2 konsantrasyonu 1850’de 280 ppm 2006’da 384 ppm 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

18 Bilimsel Konsensus 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

19 Bilimsel Konsensus 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

20 Bilimsel Konsensus Isınmayı 2 derecede durdurmak için 450, ya da 400 ppm’de sınırlamak gerekiyor. Bunun için bütün dünyada emisyonların 2030’a kadar %60, 2050’ye kadar %80 kısıtlanması gerekiyor. Batı ülkeleri için 2050’ye kadar %95 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

21 Bilimsel Konsensus The Scientific Consensus on Climate Change.
Naomi Oreskes, Science, 3 Aralık 2004 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

22 Bilimsel Konsensus The Scientific Consensus on Climate Change. Naomi Oreskes, Science, 3 Aralık 2004 arasında hakemli bilimsel dergilerde yayımlanan konuyla ilgili 928 makaleyi taramış. Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi, Amerikan Meteoroloji Derneği, Amerikan Jeofizik Birliği ve Amerikan Bilimleri İlerletme Derneği tam bir konsensus içindedirler. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

23 Bilimsel Konsensus 928 makale
The Scientific Consensus on Climate Change. Naomi Oreskes, Science, 3 Aralık 2004 928 makale %75’i iklim değişikliği var ve insan etkinliklerine bağlı %25’i ise metodolojik çalışmalar. 0 – yok veya başka nedenlere bağlı 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

24 Kuşkucular... Fred Singer, Björn Lomborg,...
Global Climate Coalition... Ulusal Madenciler Birliği Amerikan Petrol Enstitüsü Amerikan Portland Çimento Birliği, Ulusal Petrokimya ve Rafineriler Birliği, Plastik Sanayi Derneği, ExxonMobil, Chewron, Texaco, Shell, General Motors, DuPont, Dow Kimyasalları 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

25 Kuşkucular... National Association of Manufacturers - NAM
2001’de üye şirket ve 18 milyon çalışanı adına Bush’a teşekkür mektubu... 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

26 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?

27 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

28 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

29 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

30 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
Enerji Elde Ediş Yollarımız Kömürlü Termik santrallar Doğalgaz Santralları Diğer fosil yakıtla elektrik üretimi 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

31 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
Ulaşım Biçimimiz (petrole bağımlılık %97) Otomobiller milyon  milyar 200 milyon Otobüsler Kamyonlar Uçaklar  %3 - %5 (AB) en hızlı artış 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

32 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
Sanayi, Fabrikalar Çimento Fabrikaları İnşaat Sektörü Petrokimya Tesisleri, Rafineriler Demir Çelik Endüstrisi Kimya Sanayi Yoğun Enerji Kullanan Tüm Diğer Sanayiler 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

33 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
Sanayi, Fabrikalar Çimento Fabrikaları İnşaat Sektörü Petrokimya Tesisleri, Rafineriler Demir Çelik Endüstrisi Kimya Sanayi Yoğun Enerji Kullanan Tüm Diğer Sanayiler Endüstriyel Tarım ve Hayvancılık 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

34 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
Küresel Ticaret Ülkeler arasındaki eşitsizlikleri arttırıp insanların ucuz iş gücü olarak daha fazla sömürülmesine neden oluyor Petrole dayalı deniz ve havayolu taşımacılığını arttırıyor 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

35 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
Küresel Ticaret Ülkeler arasındaki eşitsizlikleri arttırıp insanların ucuz iş gücü olarak daha fazla sömürülmesine neden oluyor Petrole dayalı deniz ve havayolu taşımacılığını arttırıyor Turizm 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

36 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
Küresel Ticaret Ülkeler arasındaki eşitsizlikleri arttırıp insanların ucuz iş gücü olarak daha fazla sömürülmesine neden oluyor Petrole dayalı deniz ve havayolu taşımacılığını arttırıyor Turizm Savaş! Silah sanayi Savaş için harcanan petrol vb. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

37 İklm Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
BİZ! Kullandığımız Elektrikli Cihazlar Elektrikli ev aletleri Bilgisayar, Televizyon, Buzdolabı vs. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

38 İklm Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
BİZ! Kullandığımız Elektrikli Cihazlar Elektrikli ev aletleri Bilgisayar, Televizyon, Buzdolabı vs. Otomobillerimiz 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

39 İklm Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
BİZ! Kullandığımız Elektrikli Cihazlar Elektrikli ev aletleri Bilgisayar, Televizyon, Buzdolabı vs. Otomobillerimiz Isınma ve Aydınlatma Tüm Evsel Isınma Biçimleri Evsel ve Sokak Aydınlatması 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

40 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
BİZ! Kullandığımız Elektrikli Cihazlar Elektrikli ev aletleri Bilgisayar, Televizyon, Buzdolabı vs. Otomobillerimiz Isınma ve Aydınlatma Tüm Evsel Isınma Biçimleri Evsel ve Sokak Aydınlatması Beslenme Biçimimiz 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

41 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
Ormansızlaşma (özellikle yağmur ormanları) Ağaçların Karbon Dioksit Emme Kapasitesinin Azalması 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

42 İklim Değişikliğine Neler Neden Oluyor?
Ormansızlaşma Ağaçların Karbon Dioksit Emme Kapasitesinin Azalması Geri Besleme Mekanizmaları Buzulların Erimesi (Albedo Etkisi) Su Buharının Artışı Okyanusların Karbon Dioksit Emme Kapasitesinin Azalması 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

43 BASİT FORMÜL Küresel ısınmaya neden olan sera gazlarının salımının azaltılması enerji, sanayi, ulaşım, tarım ve hayvancılık sektörlerinde, başta fosil yakıt kullanımının azaltılması yoluyla olmak üzere, gerekli politika değişikliklerine gidilerek sera gazı üretiminin sınırlandırılması. En önemli karbon tutucu olan ormanların korunması ve geliştirilmesi 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

44 KYOTO SÜRECİ VE TÜRKİYE

45 KYOTO SÜRECİ 1979 Dünya İklim Konferansı 1988 IPCC’nin kurulması
1972 Stockholm Zirvesi 1979 Dünya İklim Konferansı 1987 Montreal Protokolü 1989 Basel Konvansiyonu 1988 IPCC’nin kurulması 1990 İkinci Dünya İklim Konferansı 1992 Rio zirvesi ve Çerçeve Sözleşme 1995 COP 1 – Berlin Buyruğu 1997 COP 3 – Kyoto Protokolü 2005 Kyoto’nun yürürlüğe girişi 2007 Bali Zirvesi 18 YIL 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

46 EK 1 Başlangıçta 35 ülke ve AB 1998’de 40+1 ülkeye çıkıyor.
24’ü OECD ülkeleri, 10’u eski Doğu Bloku ülkeleri ve Monako 1998’de 40+1 ülkeye çıkıyor. Kyoto Protokolü’nde ÇErçeve sözleşmenin Ek 1 ülkeleri yükümlülük altında  39 ülke Başlangıçta Türkiye ve Beyaz Rusya hariç 2005’den sonra sadece Türkiye hariç 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

47 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

48 Ek B emisyon hedefleri [1](Ek-1 tarafı olan ülkeler)*
Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Avrupa Birliği, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Monako, Hollanda, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, Birleşik Krallık –8% Amerika Birleşik Devletleri** –7% Kanada, Macaristan, Japonya, Polonya –6% Hırvatistan –5% Yeni Zelanda, Rusya, Ukrayna Norveç +1% Avustralya** +8% İzlanda +10% [1] UNFCC Secreteriat, Kyoto Protocol Reference Manual on Accounting of Emissions and Assigned Amounts. UN, Şubat 2007 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

49 KYOTO PROTOKOLÜ’NE TARAF OLMAYAN ÜLKELER
Kyoto Sürecindeki Durum Ülke Sayısı Toplam Nüfus % İmzalamış ve/veya onaylamış, yürürlüğe sokmuş 166 5,922,327,505 91.0 İmzalamış, ancak onaylamayı ve yürürlüğe sokmayı reddetmiş 2 318,708,297 4.9 İmzalamış, ama onay süreci askıda 19,727,993 0.3 İmzalamamış ve onaylamamış 25 244,829,487 3.8 Toplam 195 6,505,593,282 100 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

50 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

51 Kyoto’ya taraf olan ve olmayan ülkeler
Kyoto Sürecindeki Durum Ülke Sayısı Toplam Nüfus % İmzalamış ve/veya onaylamış, yürürlüğe sokmuş 166 5,922,327,505 91.0 İmzalamış, ancak onaylamayı ve yürürlüğe sokmayı reddetmiş 2 318,708,297 4.9 İmzalamış, ama onay süreci askıda 19,727,993 0.3 İmzalamamış ve onaylamamış 25 244,829,487 3.8 Toplam 195 6,505,593,282 100 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

52 KYOTO PROTOKOLÜ’NE TARAF OLMAYAN ÜLKELER
REDDEDEN ÜLKELER: ABD ve Avustralya ASKIDA BIRAKAN ÜLKELER: Kazakistan Toplam 25 ülke protokolü ne imzalamış, ne de onaylamış, yani protokole hiçbir şekilde taraf olmamışlardır. Avrupa kıtasında Türkiye, Sırbistan, Karadağ ve Bosna Hersek Andora, San Marino ve Vatikan Ortadoğu ve Orta Asya ülkelerinden Irak, Afganistan ve Tacikistan; Afrika ülkelerinden Angola, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Somali, Batı Sahra, Zimbabve ve iki küçük ada devleti (Komor Adaları ve Sao Tomo ve Principe Adaları); Asya-Pasifik’ten Brunei Sultanlığı, Tayvan, Doğu Timor ve küçük bir ada devleti olan Tonga ile Karayibler’de küçük bir ada devleti olan San Kitts ve Nevis’dir. * Kyoto Protocol Status of Ratificaation, UNFCCC, 28 Eylül 2006 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

53 CO2 Emisyonunun Boyutu ve ÜLKELERİN SORUMLULUKLARI

54 CO2 Emisyonunun Boyutu 1751 yılından bu yana (255 yıldır) fosil yakıtların yakılmasıyla atmosfere salınan CO2 miktarı kaba bir tahminle toplam 305 milyar tondur. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

55 CO2 Emisyonunun Boyutu 1751 yılından bu yana (255 yıldır) fosil yakıtların yakılmasıyla atmosfere salınan CO2 miktarı kaba bir tahminle toplam 305 milyar tondur. Bu miktarın yarısı 1970’lerin ortalarından bu yana, son 30 yıldır salınmıştır. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

56 CO2 Emisyonunun Boyutu 1751 yılından bu yana (255 yıldır) fosil yakıtların yakılmasıyla atmosfere salınan CO2 miktarı kaba bir tahminle toplam 305 milyar tondur. Bu miktarın yarısı 1970’lerin ortalarından bu yana, son 30 yıldır salınmıştır. 2003 yılında salınan miktar 7,3 milyar tondur. 2002’ye göre %4,5 artış. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

57 Sera gazı salımını etkileyten faktörler ve TÜRKİYE
Endüstrileşme düzeyi (orta) Fosil yakıt bağımlılığı (yüksek) Enerjide %75, ulaşımda %91 Kalabalık nüfus (Dünyada 17.) Büyük ekonomi (Dünyada 19.) Yüksek enerji yoğunluğu (OECD ortalamasının 2 katı) 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

58 TÜRKİYE’NİN KÜRESEL ISINMANIN OLUŞUMUNDA PAYI
Türkiye küresel ısınmaya neden olan sera gazlarını orta derecede salan bir ülkedir. Sera gazı emisyonunda tüm dünyada ~ ilk 20’dedir. Payı hızla artmaktadır. Kişi başı sera gazı salımı orantısız biçimde yüksektir. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

59 EN BÜYÜK KARBON ÜRETİCİLERİ (2004)
ABD %23,6 (AB %15,3) Çin %13,8 Rusya %6,7 Japonya %4,5 Hindistan %4,3 Almanya %3,4 Kanada %2,5 Britanya %2,2 İtalya %1,9 Fransa %1,9 Avustralya %1,8 Güney Kore %1,5 İspanya %1,4 Meksika %1,4 Ukrayna %1,3 Polonya %1,3 İran %1,3 Güney Afrika %1,2 Suudi Arabistan %1,0 Brezilya %1,0 Endonezya %1,0 Türkiye %1,0 Tayland %08 Hollanda %0,7 Cezayir %0,5 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

60 EN BÜYÜK KARBON ÜRETİCİLERİ (2004) EK-1 Ülkeleri
ABD %39,4 Rusya %11,3 Japonya %7,6 Almanya %5,7 Kanada %4,2 Britanya %3,7 İtalya %3,2 Fransa %3,1 Avustralya %3,0 İspanya %2,4 Ukrayna %2,3 Polonya %2,2 Türkiye %1,6 Hollanda %1,2 Romanya %0,9 Belçika %0,8 Çek Cumhuriyeti %0,8 Yunanistan %0,8 Avusturya %0,5 Portekiz %0,5 Macaristan %0,5 Finlandiya %0,5 Yeniz Zelanda %0,4 Beyaz Rusya %0,4 İsviçre %0,4 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

61 Türkiye’nin İklim Değişikliğinde Payı Var mı?

62 Türkiye’nin İklim Değişikliğinde Payı Var mı?
Birleşmiş Millletler’in açıkladığı rakamlara göre Türkiye arasında sera gazı emisyonlarını en fazla arttırmış EK 1 ülkesi 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

63 1990-2004 arası %72,6 artış 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

64 Türkiye CO2 emisyonları
11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

65 Küresel Adalet Boyutu 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

66 Türkiye’de kişi başı sera gazı salımı
2004’de Türkiye Nüfus 70 milyon 4,2-5 ton Kişi başı milli gelir 5000 $ Örn. Almanya Nüfus 82 milyon 12 ton Kişi başı milli gelir $ Örn. Bangladeş Nüfus 150 milyon 200 kg (0,2 ton) Kişi başı milli gelir 400 $ 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

67 KYOTO PROTOKOLÜ’NÜN ÖZÜ
Küresel ısınmanın durdurulmasının yolu olarak sera gazı emisyonlarının azaltılmasının kabulü Sera gazı indirimini bir yılı baz, bir yılı hedef yıl alarak rakamsal hedefe bağlaması Sera gazı indiriminde hedefin toplam emisyon azaltımı olması Ortak ve farklılaşmış sorumlululuk ilkesi 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

68 KYOTO PROTOKOLÜ’NE GÖRE POLİTİKA DEĞİŞİKLİKLERİ
Enerji Kömürün azaltılması Ulaşım Petrolün azaltılması Sanayi Başta çimento olmak üzere yüksek sera gazı emisyonuna yol açan sanayilerin sınırlandırılması 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

69 JAMES HANSEN – 26 Şubat 2007 Karbon tutma teknolojileri gelişene kadar (ki en az 5-10 yıl var), yeni bir kömürlü termik santral kurulmasının önlenmesi için MOROTORYUM ilan edilmesi... Enerji verimliliği standartları kabul edilmesi... 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

70 KYOTO PROTOKOLÜ’NE GÖRE POLİTİKA DEĞİŞİKLİKLERİ
Kyoto Madde 2 Paragraf 1-a-(v)’e göre termik santallar, çimento fabrikaları, rafineriler gibi sera gazı salan sektörlere hiçbir teşvik, vergi muafiyeti, sübvansiyon vb. verilemez. Kyoto Madde 2 Paragraf 1-a-(iv)’e göre yenilenebilir enerji ve çevre dostu teknolojilerin kullanımı arttırılmalıdır; bu yöndeki araştırmalar teşvik edilmelidir. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

71 KYOTO PROTOKOLÜ’NE GÖRE POLİTİKA DEĞİŞİKLİKLERİ
Kyoto Madde 3’e göre emisyonlarla ilgili tüm bilgiler şeffaf bir şekilde verilmek zorundadır. Kyoto Madde 10-b’ye göre gelişmekte olan ülkeler de dahil olmak üzere enerji, ulaşım, sanayi, tarım, ormancılık, atık yönetimi gibi alanlarda “sera gazı salımı azaltıcı” önlemler alınmalıdır. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

72 Türkiye KYOTO’yu İmzalarsa?

73 Türkiye KYOTO’yu İmzalarsa?
İnkar politikasının sonu olur. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

74 Türkiye KYOTO’yu İmzalarsa?
İnkar politikasının sonu olur. Ciddi iklim politikalarına sahip olur. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

75 Türkiye KYOTO’yu İmzalarsa?
İnkar politikasının sonu olur. Ciddi iklim politikalarına sahip olur. Enerji politikalarını düzenlemek zorunda kalır. Termik santrallar açamaz, varolanları kapatır. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

76 Türkiye KYOTO’yu İmzalarsa?
İnkar politikasının sonu olur. Ciddi iklim politikalarına sahip olur. Enerji politikalarını düzenlemek zorunda kalır. Termik santrallar açamaz, varolanları kapatır. Ulaşım politikalarını düzenlemek zorunda kalır. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

77 Türkiye KYOTO’yu İmzalarsa?
İnkar politikasının sonu olur. Ciddi iklim politikalarına sahip olur. Enerji politikalarını düzenlemek zorunda kalır. Termik santrallar açamaz, varolanları kapatır. Ulaşım politikalarını düzenlemek zorunda kalır. Adaptasyon için politikalar belirler. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

78 Oysa Türkiye Ne Yapıyor?
Afşin-Elbistan A ve B’den sonra C ve D santralleri de yolda. A Ünitesi 1355 MW B Ünitesi 1440 MW C + D en az 2400 MW Toplam = 5200 MW 30 milyar kWs üretim yapacak =~ milyon ton CO2 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

79 Rüzgar enerjisi 2050 yılında dünya elektrik talebinin üçte birini üretebilir
2050 yılına kadar dünya elektrik ihtiyacının yüzde 34'ünü karşılayabilecek potansiyele sahip. Bu hedefe ulaşıldığı takdirde 2050 yılına kadar toplam 113 milyar ton karbondioksitin (CO2) atmosfere salınması da engellenmiş olacak. 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

80 Rüzgar enerjisi 2050 yılında dünya elektrik talebinin üçte birini üretebilir
Rüzgar kurulu gücü 1995'te MW 2005’de MW Rüzgar enerjisi dünya çapında 150 bin kişiye iş sağlamış durumda 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

81 51 MW 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007

82 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

83 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli
25 Ekim 2007

84 teşekkürler... 11. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi - Denizli 25 Ekim 2007