ORGAN NAKLİ ve ORGAN BAĞIŞI

... konulu sunumlar: "ORGAN NAKLİ ve ORGAN BAĞIŞI"— Sunum transkripti:

1 ORGAN NAKLİ ve ORGAN BAĞIŞI
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Organ Doku Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanlığı ERZURUM ORGAN ve DOKU NAKLİ BÖLGE KOORDİNASYON MERKEZİ Dr. Fatih KACIROĞLU

2 ORGAN NAKLİ NEDİR ? Hastalıklar nedeniyle,
görev yapamayacak derecede hasar gören organ(lar) yerine, sağlam organ(lar)ın(*), cerrahi işlemle takılarak hastanın tedavi edilmesi

3

4

5

6 ORGAN NAKLİ BİR TEDAVİDİR

7 ÜLKEMİZDE HANGİ ORGANLARIN ve DOKULARIN NAKLİ YAPILMAKTADIR ?
Nakil yapılan organlar: -Böbrek -Karaciğer -Kalp -Akciğer -Pankreas -İnce barsak Nakil yapılan dokular: -Kalp kapağı -Kornea -Kemik -Kemik iliği -Tendon -Deri

8 DÜNYADA ORGAN VE DOKU NAKLİNİN TARİHÇESİ
1902 yılı Viyana Dr.William J.Ullman hayvanlar üzerinde böbrek nakli 1933 yılı Sovyetler Birliği Dr. Ellen Voronov kadavradan böbrek nakli II.Dünya Savaşında doku nakilleri 1964 ABD Richard Herrick ilk karaciğer nakli, 1967 ABD kalp nakli

9 TÜRKİYE’DE ORGAN VE DOKU NAKLİ TARİHÇESİ
1969 KALP NAKLİ(başarısız) 3 kasım 1975 CANLI DONÖRDEN BÖBREK NAKLİ 1978 KADAVRADAN BÖBREK NAKLİ 1988 KADAVRADAN KARACİĞER NAKLİ 1989 İLK BAŞARILI KALP NAKLİ 1990 CANLI AKRABADAN KISMİ KARACİĞER NAKLİ 1991 KALP KAPAĞI NAKLİ 1998 KADAVRA KARACİĞERİ İKİYE BÖLÜNEREK İKİ KİŞİYE NAKLİ.

10 ORGAN NAKLİ KİMDEN YAPILIR?
Canlı Kadavra(ölmüş kişi)

11 CANLI DONÖR (VERİCİ) İhtiyacı olan hastaya organını veren yaşayan kişi Böbrek ve Karaciğer canlıdan nakil yapılabilen organlardır Kemik İliği canlıdan nakil yapılabilen dokudur

12 KADAVRA DONÖR Beyin Ölümü Gerçekleşmiş, Organları Bağışlanmış kişi

13 CANLIDAN ORGAN NAKLİ Organ naklinde en son başvurulacak çaredir.
Ülkemizde en çok yapılan nakil şeklidir

14 CANLIDAN ORGAN NAKLİ Alıcının dördüncü dereceye kadar kan ve kayın
hısımlarından yapılabilir. Doku gurubu uyumu aranmayabilir Bu kapsam dışında kalan organ ve doku verici adaylarının durumları, sayılı resmi gazetede yayınlanan yönetmelik değişikliğine göre kurulan Etik Kurulla belirlenir.Bu kurul İl Sağlık Müdürlüğünün bünyesindedir. Çapraz nakillerde Etik Kurul onayına gerek yoktur

15 BÖBREK NAKLİNDE ORGAN KAYNAKLARI
İNGİLTERE TÜRKİYE

16 BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR? Tüm beyin ve beyin sapı fonksiyonlarının tam
ve geri dönüşümsüz kaybıdır. Artmış kafa içi basınç veya kardiak arrest nedeniyle beyne kan ve oksijen sunumunun 8 dakikadan fazla durması sonucu gelişir

17 BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR? Beyin ölümü hayatın geri dönüşümsüz
sona ermesidir.Solunum ve kalp atımları yapay olarak kısa bir süre daha sürdürülebilir, ama beyin fonksiyonları yapay olarak sürdürülemez

18 Beyin 18

19

20 BEYİN ÖLÜMÜ NEDENLERİ Kafa Travmaları % 43 Beyin Kanamaları % 42
Beynin Oksijensiz kalması %8,5 Primer Beyin Tümörü % 1,5 Diğer (enfeksiyon..) % 5

21 Hepimizin donör(organ vericisi) olma ihtimali var
Hepimizin organ bekleyen hasta olma ihtimali var

22 BEYİN ÖLÜM KRİTERLERİ-1
1-Bilincin tam kaybı(geri dönüşümsüz koma) 2-Kendiliğinden olan hareketlerin bulunmaması 3-Ağrılı Uyaranlara Cevap Alınamaması 4-Doğal Solunumun Bulunmaması

23 BEYİN ÖLÜM KRİTERLERİ-2
5-Beyin Sapı Reflekslerinin Tamamen Kaybolması -Gözbebekleri ışığa yanıtsız ve geniş(4-9mm) -Kornea refleksinin yokluğu -Vestibulo-oküler refleks yokluğu -Okülosefalik refleks yokluğu -Faringeal ve Trakeal refleks yokluğu

24 BEYİN ÖLÜM KRİTERLERİ-3
7-Apne Testi

25 BEYİN ÖLÜMÜ TANISI ALMIŞ HASTALARIN HİÇBİRİSİ HAYATA DÖNMEMİŞTİR.
(Jennett,B.Br.J.Anaesth 53:1111,1981)

26 29.5.1979 tarih, 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun
Beyin ölümü ‘tıbbi ölüm’ olarak kabul edildi Bölüm III. Ölüden Organ ve Doku Alınması 11. Madde; “Tıbbi ölüm hali, bilimin ülkede ulaştığı düzeydeki kuralları ve yöntemleri uygulamak suretiyle; kardiyolog, nörolog, nöroşirürji, anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanından oluşan 4 kişilik hekimler kurulunca oy birliği ile saptanır”.

27 (*)Beyin Ölümü Belirleme Zamanı
Beyin ölümü kararı mümkün olan en kısa zamanda alınmalıdır. Beyin ölümünün erken tespiti, kullanılabilir organ oranını arttırmaktadır. Çünkü beyin ölümünden sonra primer patoloji ve mevcut travma otonomik fırtına Sebebiyle organ fonksiyonlarında bozulma başlar

28 İyi bir transplantasyon, ancak iyi korunmuş bir organla mümkündür!

29 AİLEDEN İZİN ALINMASI tarih, 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanuna göre ; Ölüden Organ ve Doku Alma Koşulu ve Cesetlerin Bilimsel Araştırma İçin Muhafazası Madde 14 - Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını veya dokularını, tedavi,teşhis ve bilimsel amaçlar için bıraktığını resmi veya yazılı bir vasiyetle belirtmemiş veya bu konudaki isteğini iki tanık huzurunda açıklamamış ise sırayla eşi,reşit çocukları,ana veya babası veya kardeşlerinden birisinin; bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakınının muafakatıyla ölüden organ ve doku alınabilir. Aksine bir vasiyet veya beyan yoksa, kornea gibi ceset üzerinde bir değişiklik yapmayan dokular alınabilir. Ölü,sağlığında kendisinden ölümünden sonra organ veya doku alınmasına karşı olduğunu belirtmişse organ ve doku alınamaz.

30 Donörün ve alıcıların kimlikleri ailelerin izni olmadan açıklanmaz.

31 ORGAN ALICILARI NASIL TESPİT EDİLİR?

32

33 ORGAN ALICILARI NASIL TESPİT EDİLİR?
Organ Alacak Hastalar (Acil Bekleme Listesinde değiller ise )Ulusal Bekleme Listesinden seçilir Öncelikle kan grubu uyumuna, Daha sonra da doku grubu uyumuna göre belirlenir.Ayrıca -Hastanın tıbbi aciliyet durumu -Organın ilgili nakil merkezine ulaşımı -Hastanın nakil merkezine ulaşımı -Nakil ekibinin o anki koşulları da etkendir. Cinsiyet,ırk, din, zengin-fakir ayırımı yapılmaz. GFHDHFH

34 BEKLEME LİSTESİNE KAYIT
Organ Nakil Merkezleri nakil bekleyen hastalarını Ulusal Bekleme Listesine kaydetmekle yükümlüdür Her hasta bir merkeze kaydolabilir. Hastaların ikametlerine yakın merkezlere kaydolmaları önerilir.

35 ULUSAL BEKLEME LİSTESİ

36 “Bütün olumlu gelişmelere rağmen bekleme listesinde organ beklerken ölümler devam etmektedir.”
372 20621 2079 234 42 TOPLAM 23353 2 3 2013 Yılı Bekleme Listesi

37 BEKLEME LİSTESİ ERZURUM BKM(*)
Böbrek:426 Karaciğer:89 (*) 2013 sayıları

38

39 ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ORGAN NAKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
Mayıs 2004 İlk Canlı Donörden Böbrek Nakli Temmuz 2005 İlk Kadavra Donörden Böbrek Nakli Mart 2008 İlk Kadavra Donörden Karaciğer Nakli Temmuz 2009 İlk Canlı Donörden Karaciğer Nakli

40 2012 YILINDA TOPLAM NAKİL SAYISI :292 38 BÖBREK VE 32 KARACİĞER
NAKLİ YAPILDI. 2013 YILINDA 37 BÖBREK VE 27 KARACİĞER NAKLİ YAPILDI 2013(EYLÜL Ayı itibariyle)

41

42

43

44 TÜRKİYE’DE ACİL ORGAN DAĞITIMI (KALP, KARACİGER ve BÖBREK)
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TEDAVİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI) UKM ULUSAL KOORDİNASYON MERKEZİ 24 SAAT HİZMET VERİR TÜRKİYE’DE ACİL ORGAN DAĞITIMI (KALP, KARACİGER ve BÖBREK) 9 TANE BÖLGE KOOR.MERKEZİ BAĞLIDIR

45 ORGANLARIN ÇIKARILMASI
Nakil merkezlerinde görevli ekipler tarafından, ameliyathane koşullarında ve yaşayan hastalara gösterilen özenle yapılır ve kapatılır. Cenaze genellikle ertesi gün aileye teslim edilir Aile isterse cenaze yıkanması ve kefenlenmesi de sağlanır.

46 Zamana Karşı Yarış

47 ORGANLARIN CANLILIK SÜRELERİ
KALP SAAT AKCİĞER SAAT PANKREAS SAAT KARACİĞER SAAT BÖBREK SAAT

48 Organ Transportu 2832 kara ambulansı, 3 uçak ve 17 helikopterle faaliyet gösteren Hava Ambulans sistemi, bir yandan asli görevini yaparken, diğer taraftan organların ve nakil ekiplerinin transportunun sağlanmasına destek vermektedir.

49 Kadaverik donör (Milyon nüfus başına)
T.C.S.B. TODS, 2010 yılında; Türkiye pmp İspanya pmp 2011 yılında; Türkiye pmp İspanya pmp 2012 yılında; Türkiye pmp İspanya pmp

50 ORGAN NAKLİ MALİYETİ DÜŞÜKTÜR ÖMRÜ UZATIR YAŞAM KALİTESİNİ ARTTIRIR
İŞ GÜCÜ KAYBINI KAZANCA DÖNÜŞTÜRÜR.

51 BEKLENEN YAŞAM SÜRELERİ (YIL)
DİYALİZ TX Erkek Kadın 15-19 y 16.8 15.4 39.5 40.2 20-24 y 14.2 13.1 35.6 36.5 25-29 y 11.9 10.9 31.6 32.5 35-39 y 8.3 8 23.8 25.2 45-49 y 6.2 6 17.6 19.4 55-59 y 4.5 12.6 14.6 60-65 y 3.8 10.5 12.5 USRDS 2002

52 M A L İ Y E T 287.000$/5 YIL DİYALİZ 102.000$/5 YIL ORGAN NAKLİ
DİYALİZ HASTASI

53

54 ORGAN BAĞIŞI NEDİR? KİŞİ HAYATTA İKEN, SERBEST İRADESİ İLE TIBBEN YAŞAMI SONA ERDİKTEN SONRA DOKU VE ORGANLARININ BAŞKA HASTALARIN TEDAVİSİ İÇİN KULLANILMASINA İZİN VERMESİDİR.

55 KİMLER ORGAN BAĞIŞINDA BULUNABİLİR?
2238 sayılı yasaya göre (18) onsekiz yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes organlarının tamamını veya bir bölümünü bağışlayabilir.

56 ORGAN BAĞIŞI NERELERE YAPILIR ?
Sağlık Müdürlüklerine Hastanelere Emniyet Müdürlüklerine (ehliyet alımı sırasında) Organ nakli yapan merkezlere Organ nakli ile ilgilenen vakıf, dernek...vb kuruluşlara organ bağışı işlemi yapılabilir

57 DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI DİN İŞLERİ YÜKSEK KURULU
tarih ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır. Kuran-ı Kerim’de “Kim bir insana hayat verirse onun tüm insanlara hayat vermişçesine sevap kazanacağı”beyan olunmaktadır. (Maide suresi, ayet 32)

58 TEŞEKKÜRLER