EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA İSG

... konulu sunumlar: "EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA İSG"— Sunum transkripti:

1 EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA İSG

2 EKRANLI ARAÇLAR

3 Konuyla ilgili olarak yayımlanan en son yönetmelik:
EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK Resmi Gazete Tarihi: Sayı: 28620

4 Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Çalışanların Bilgilendirilmesi ve Eğitimi Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Aranacak Asgari Gerekler Bilgisayar Programlarında Aranacak Asgari Gerekler

5 Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, ekranlı araçlarla çalışmalarda alınacak asgari sağlık ve güvenlik önlemlerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir

6 Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren ve ekranlı araçlarla çalışmaların yapıldığı tüm işyerlerini kapsar. (2) Bu Yönetmelik hükümleri; a) Hareketli makine ve araçların kumanda kabinlerinde ve sürücü mahallinde, b) Taşıma araçlarında aracın kumandasındaki bilgisayar sistemlerinde, c) Toplumun kullanımına açık bilgisayar sistemlerinde, ç) İşyerinde kullanımı sürekli olmayan taşınabilir sistemlerde, d) Hesap makineleri, yazar kasa ve benzeri veri veya ölçüm sonuçlarını gösteren küçük ekranlı cihazlarda, e) Ekranlı daktilolarda, uygulanmaz.

7 İşverenin yükümlülükleri
MADDE 5 – (1) İşveren, işyerinde gerçekleştireceği risk değerlendirmesinde; çalışma merkezlerinde ekranlı araçların kullanımından kaynaklanan riskleri, özellikle görme, fiziksel sorunlar ve mental stresle ilgili riskleri de dikkate alarak, bu risklerin etkileri, yol açabileceği ilave etkiler ile risklerin bir arada olmasından kaynaklanabilecek olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması veya en aza indirilmesi için her türlü sağlık ve güvenlik önlemlerini alır. (2) Bu Yönetmelik kapsamında alınacak önlemlerin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz. (3) Ekranlı araçlarla çalışmalarda aranacak asgari gerekler ek-1’de yer almaktadır.

8 ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ VE EĞİTİMİ
Çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitimi İşveren; çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilişkin mevzuat hükümlerini de dikkate alarak ekranlı araçlarla çalışanlara, işe başlamadan önce ve çalışma koşullarında önemli bir değişiklik olduğunda gerekli eğitimi verir. Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri; ilgili mevzuatta belirtilen periyotlarda ve işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarının gerektirdiği durumlarda tekrarlanır.

9 Eğitim, özellikle aşağıdaki konuları içerir:
a) Ekranlı araçlarla çalışmalarda riskler ve korunma yolları, b) Doğru oturuş, c) Gözlerin korunması, ç) Gözleri en az yoran yazı karakterleri ve renkler, d) Çalışma sırasında gözleri kısa sürelerle dinlendirme alışkanlığı, e) Gözlerin, kas ve iskelet sisteminin dinlendirilmesi, f) Ara dinlenmeleri ve egzersizler.

10 Günlük Çalışma Düzeni Madde 7 —　1) İşveren, ekranlı araçlarla yapılan çalışmalardan kaynaklanan iş yükünü ve etkilenmeyi azaltmak amacıyla, uygun çalışma planı yaparak operatörlerin periyodik olarak ara vermesini veya dönüşümlü olarak başka işlerde çalışmalarını sağlar Çalışanların Görüşlerinin Alınması ve Katılımlarının Sağlanması Madde 8 —　(1) İşveren, çalışanların ve temsilcilerinin bu Yönetmelikte belirtilen konularda 6331 sayılı Kanunda belirtildiği şekilde görüş ve önerilerini alır ve katılımlarını sağlar

11 EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA ARANACAK ASGARİ GEREKLER

12 1. EKİPMAN a) Genel hususlar
Bu tür ekipmanın kullanımı işçiler için risk kaynağı olmayacaktır. b) Monitör -Ekranda görünen karakterler kolayca seçilebilecek şekil ve formda, uygun büyüklükte olacak, satır ve karakterler arasında yeterli boşluk bulunacaktır. -Ekran görüntüsü stabil olacak, görüntünün titremesi ve benzeri olumsuzluklar bulunmayacaktır. -Parlaklık ve karakterler ile arka plan arasındaki kontrast, operatör tarafından kolaylıkla ayarlanabilecektir. -Ekran, operatörün ihtiyacına göre kolaylıkla her yöne döndürülerek ayarlanabilir olacaktır. Ekranın ayrı bir kaide veya ayarlanabilir bir masa üzerinde kullanılması mümkün olacaktır. Kullanıcıyı rahatsız edebilecek yansıma ve parlamalar önlenecektir

13 1. EKİPMAN c) Klavye -Klavye, operatörün el ve kollarının yorulmaması ve rahatça çalışabilmesi için ekrandan ayrı ve hareketli olacaktır. -Klavyenin ön tarafına, operatörün bileklerini dayayabileceği özel destek konulacaktır. -Operatörün elleri ve kolları için klavyenin önünde yeterli boşluk olacaktır. -Klavyenin rengi mat olacak ve ışığı -yansıtmayacaktır. -Klavye karakterlerinin yerleri kullanımı kolaylaştıracak şekilde düzenlenmiş olacaktır. -Çalışma pozisyonuna göre, tuşlar üzerindeki semboller kolaylıkla seçilebilecek, düzgün ve okunaklı olacaktır.

14 1. EKİPMAN d) Çalışma masası veya çalışma yüzeyi
-Çalışma masası veya çalışma yüzeyi; ekran, klavye, dokümanlar ve diğer ilgili malzemelerin rahat bir şekilde düzenlenebilmesine olanak sağlayacak şekilde ve yeterli büyüklükte olacak ve yüzeyi ışığı yansıtmayacak nitelikte olacaktır. -Operatörün rahatsız edici göz ve baş hareketleri ihtiyacını en aza indirecek şekilde yerleştirilmiş ve ayarlanabilir özellikte doküman tutucu kullanılacaktır. -Çalışanın rahat bir pozisyonda olması için yeterli alan olacaktır. e) Çalışma sandalyesi -Sandalye dengeli ve operatörün rahat bir pozisyonda oturabileceği ve kolaylıkla hareket edebileceği şekilde olacaktır. -Oturma yerinin yüksekliği ayarlanabilir olacaktır. Sırt dayama yeri öne-arkaya ve yukarı-aşağı ayarlanabilir, sırt desteği bele uygun ve esnek olacaktır. -İstendiğinde operatöre uygun bir ayak dayanağı sağlanacaktır.

15

16 2. ÇALIŞMA ORTAMI a) Gerekli alan
Operatörün oturma şeklini değiştirebilmesi ve rahatça hareket edebilmesi için çalışma merkezi yeterli genişlikte olacak ve uygun şekilde düzenlenecektir. b) Aydınlatma Operatörün gereksinimleri ve yapılan işin türü dikkate alınarak uygun aydınlatma şartları sağlanacak, arka planla ekran arasında uygun kontrast bulunacaktır. Yapay aydınlatma kaynaklarının yeri ve teknik özellikleri ekrandaki ve diğer ekipmanlar üzerindeki parlama ve yansımaları önlenecek şekilde olacaktır. c) Yansıma ve parlama Pencereler, açıklıklar ve benzeri yerler, saydam veya yarı saydam duvarlar ve parlak renkli cisim ve yüzeylerden ekran üzerine direk ışık gelmeyecek ve mümkünse yansımalar önlenecektir. Ekrana gelen gün ışığının kontrol edilebilmesi için yatay ve dikey ayarlanabilir perdeler kullanılacaktır.

17 2. ÇALIŞMA ORTAMI a) Gerekli alan
Operatörün oturma şeklini değiştirebilmesi ve rahatça hareket edebilmesi için çalışma merkezi yeterli genişlikte olacak ve uygun şekilde düzenlenecektir. b) Aydınlatma Operatörün gereksinimleri ve yapılan işin türü dikkate alınarak uygun aydınlatma şartları sağlanacak, arka planla ekran arasında uygun kontrast bulunacaktır. Yapay aydınlatma kaynaklarının yeri ve teknik özellikleri ekrandaki ve diğer ekipmanlar üzerindeki parlama ve yansımaları önlenecek şekilde olacaktır. c) Yansıma ve parlama Pencereler, açıklıklar ve benzeri yerler, saydam veya yarı saydam duvarlar ve parlak renkli cisim ve yüzeylerden ekran üzerine direk ışık gelmeyecek ve mümkünse yansımalar önlenecektir. Ekrana gelen gün ışığının kontrol edilebilmesi için yatay ve dikey ayarlanabilir perdeler kullanılacaktır.

18 2. ÇALIŞMA ORTAMI d) Gürültü
Çalışma merkezlerinde kullanılan ekipmanların gürültüsü çalışanların dikkatini dağıtmayacak ve karşılıklı konuşmayı engellemeyecek düzeyde olacaktır. (55 dB) e) Isı Çalışma merkezindeki ekipmanlar çalışanları rahatsız edecek düzeyde ortama ısı vermeyecektir. f) Radyasyon Çalışma merkezindeki görünür ışık dışındaki tüm radyasyonların sağlığa zarar vermeyecek düzeylerde olması için gerekli önlemler alınacaktır. g) Nem Çalışma ortamındaki nemin uygun düzeyde olması sağlanacak ve bu düzey korunacaktır.

19 3. Operatör-Bilgisayar ara yüzü
İşveren, ekranlı araçlarla yapılacak işin düzenlenmesinde ve kullanılacak programların seçiminde aşağıdaki hususlara uyacaktır. a) Programlar işe uygun olacaktır. b) Programlar kolay kullanılabilir ve eğer uygunsa operatörün bilgi düzeyine ve deneyimine göre ayarlanabilir olacaktır. Operatörün bilgisi dışında programlara müdahale edilemeyecektir. c) Sistemler çalışanların verimini artıracak ve kolaylık sağlayacak şekilde geri beslemeli olacaktır. d) Sistemler operatöre uygun hız ve formatta bilgi verecek şekilde olacaktır. e) Programlar, özellikle verilerin algılanması ve kullanılması konusunda ergonomi prensiplerine uygun olacaktır.

20 Soru-1 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği aşağıdakilerden hangisinde uygulanır? a-Taşıma araçlarındaki bilgisayar sistemlerinde b-Ekranlı daktilolarda c-Çalışma merkezlerinde kullanılan bilgisayar sistemlerinde d-Toplumun kullanımına açık bilgisayar sistemlerinde

21 Soru-1 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği aşağıdakilerden hangisinde uygulanır? a-Taşıma araçlarındaki bilgisayar sistemlerinde b-Ekranlı daktilolarda c-Çalışma merkezlerinde kullanılan bilgisayar sistemlerinde d-Toplumun kullanımına açık bilgisayar sistemlerinde

22 Soru-2 Ekranlı araçlarla çalışanlara verilen eğitimlerden hangisi İş Sağlığı ve Güvenliği kapsamına girmez? a-Hızlı yazma teknikleri b-Zorlayıcı travmalar ve korunma yolları c-Gözlerin korunması d-Doğru oturma şekilleri

23 Soru-2 Ekranlı araçlarla çalışanlara verilen eğitimlerden hangisi İş Sağlığı ve Güvenliği kapsamına girmez? a-Hızlı yazma teknikleri b-Zorlayıcı travmalar ve korunma yolları c-Gözlerin korunması d-Doğru oturma şekilleri

24 Soru-3 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik yayımlandığı tarihte faaliyette olan çalışma merkezlerinin en fazla kaç yıl içinde Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilmeleri zorunludur? a-1 b-2 c-3 d-4

25 Soru-3 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik yayımlandığı tarihte faaliyette olan çalışma merkezlerinin en fazla kaç yıl içinde Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilmeleri zorunludur? a-1 b-2 c-3 d-4

26 Soru-4 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliğine göre aşağıdaki durumların hangisinde işçilerin göz muayenelerinin yapılması uygun değildir? a-Ekranlı araçlarla çalışmaya başlamadan önce b-Düzenli aralıklarla c-Ekranlı araçla çalışmalardan kaynaklanacak görme zorluğu olduğunda d-Ekranlı araçların sistemlerinde bir bozukluk olduğunda

27 Soru-4 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliğine göre aşağıdaki durumların hangisinde işçilerin göz muayenelerinin yapılması uygun değildir? a-Ekranlı araçlarla çalışmaya başlamadan önce b-Düzenli aralıklarla c-Ekranlı araçla çalışmalardan kaynaklanacak görme zorluğu olduğunda d-Ekranlı araçların sistemlerinde bir bozukluk olduğunda

28 Soru-5 I Çalışma Merkezi II Çalışanların Bilgilendirilmesi ve Eğitimi
III Zorlayıcı travmalardan kaçınmak Yukarıdakilerden hangileri işverenin sorumluluğundadır? a) I, III b) I, II c) II, III d) I, II, III

29 Soru-5 I Çalışma Merkezi II Çalışanların Bilgilendirilmesi ve Eğitimi
III Zorlayıcı travmalardan kaçınmak Yukarıdakilerden hangileri işverenin sorumluluğundadır? a) I, III b) I, II c) II, III d) I, II, III

30 Soru 6 Göz muayeneleri hangi durumlarda yapılmalıdır?
A) İlk girişlerde-Düzenli aralıklarla- Görme Sorunu yaşandığında B) Düzenli aralıklarla- Görme Dorunu Yaşandığında C) İlk girişte-Ekranlı malzemelerin değişmesinde-Düzenli aralıklarla D) İlk girişte-Görme Sorunu yaşandığında

31 Soru 6 Göz muayeneleri hangi durumlarda yapılmalıdır?
A) İlk girişlerde-Düzenli aralıklarla- Görme Sorunu yaşandığında B) Düzenli aralıklarla- Görme Dorunu Yaşandığında C) İlk girişte-Ekranlı malzemelerin değişmesinde-Düzenli aralıklarla D) İlk girişte-Görme Sorunu yaşandığında

32 Soru 7 Uygulanan işlemin içeriğine bakılmaksızın ekranında harf, rakam, şekil, grafik ve resim gösteren cisimlere ne denilmektedir? A) Ekranlı araç B) Klavye C) Monitör D) Çalışma alanı

33 Soru 7 Uygulanan işlemin içeriğine bakılmaksızın ekranında harf, rakam, şekil, grafik ve resim gösteren cisimlere ne denilmektedir? A) Ekranlı araç B) Klavye C) Monitör D) Çalışma alanı

34 Soru 8 Operatörün rahatsız edici göz ve baş hareketleri ihtiyacını en aza indirecek şekilde yerleştirilmiş ve ayarlanabilir özellikte doküman tutucu kullanılması hangi ekipmanın özelliğidir? A) Monitör B) Klavye C) Çalışma masası veya çalışma yüzeyi D) Çalışma sandalyesi

35 Soru 8 Operatörün rahatsız edici göz ve baş hareketleri ihtiyacını en aza indirecek şekilde yerleştirilmiş ve ayarlanabilir özellikte doküman tutucu kullanılması hangi ekipmanın özelliğidir? A) Monitör B) Klavye C) Çalışma masası veya çalışma yüzeyi D) Çalışma sandalyesi

36 Soru 9 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğe göre aşağıdakilerden hangisi ekranlı araçlarla çalışmalarda aranacak asgari gereklerden değildir? a. Ekran, sabit bir şekilde monte edilmiş olacaktır. b. Operatörün oturma şeklini değiştirebilmesi ve rahatça hareket edebilmesi için çalışma merkezi yeterli genişlikte olacak ve uygun şekilde düzenlenecektir. c. Oturma yerinin yüksekliği ayarlanabilir olacaktır. d. Çalışma merkezindeki ekipmanlar çalışanları rahatsız edecek düzeyde ortama ısı vermeyecektir.

37 Soru 9 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğe göre aşağıdakilerden hangisi ekranlı araçlarla çalışmalarda aranacak asgari gereklerden değildir? a. Ekran, sabit bir şekilde monte edilmiş olacaktır. b. Operatörün oturma şeklini değiştirebilmesi ve rahatça hareket edebilmesi için çalışma merkezi yeterli genişlikte olacak ve uygun şekilde düzenlenecektir. c. Oturma yerinin yüksekliği ayarlanabilir olacaktır. d. Çalışma merkezindeki ekipmanlar çalışanları rahatsız edecek düzeyde ortama ısı vermeyecektir.

38 Soru 10 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğe göre aşağıdakilerden hangisi "Çalışanların Bilgilendirilmesi ve Eğitimi Konuları" ile ilgili değildir? a. Gözleri en az yoran yazı karakterleri ve renkler b. Doğru oturuş c. Bel ve boyun dinlendirilmesi d. Çalışma sırasında gözleri kısa sürelerle dinlendirme alışkanlığı

39 Soru 10 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğe göre aşağıdakilerden hangisi "Çalışanların Bilgilendirilmesi ve Eğitimi Konuları" ile ilgili değildir? a. Gözleri en az yoran yazı karakterleri ve renkler b. Doğru oturuş c. Bel ve boyun dinlendirilmesi d. Çalışma sırasında gözleri kısa sürelerle dinlendirme alışkanlığı