Çiğdem ŞAHİN BAŞFIRINCI

Çiğdem ŞAHİN BAŞFIRINCI
ETKİLİ İLETİŞİM Çiğdem ŞAHİN BAŞFIRINCI

İnsan İlişkilerinde Beceri Kazanmak
Kimi insanlar, insan ilişkileri konusunda oldukça becerikli iken, birçoğu bu konuda sorun yaşamakta ve çaresizlik hissine kapılmaktadır. Bununla birlikte insan ilişkilerinde beceri kazanmak öğrenilebilir bir yetenektir.

İnsan İlişkileri Becerisi Nedir?
Kendi egonuzla diğer kişilerin egosunu dengede tutma becerisidir.

İnsan İlişkileri Becerisi Ne Değildir?
Kendi istek ve arzularınızı diğerlerine kabul ettirmek, Diğer insanların, arzularınıza itiraz etmelerini önlemek veya Kendinin ezilmesine izin vermek değildir.

İnsanlarla İyi İlişkiler Kuranların Temel Benzerlikleri Nelerdir?
“Her İnsan Değerlidir” düşüncesini taşırlar. Dengeli ve adaletli davranmaya çalışırlar. Güven yaratırlar. Sorun çözme ve verici olma eğilimindedirler. İnsanlara samimiyetle ama mesafeyi de koruyarak yaklaşırlar. Olumlu bir havaları ve gülümseyen bir ifadeleri vardır.

İnsan İlişkilerinde Beceri Kazanmak İçin Ne Yapmak Gerekir?
İnsan ilişkilerinde beceri kazanmak, iki temel faktör ile yakından ilişkilidir: Etkili iletişim Duygusal Zeka (Emotional Quotient)

İletişim Nedir? İletişimin tanımları İngilizce ve Fransızca da karşılığı olan “communication”,Latince’de “communis” yani “ortak” kelimesinden gelmektedir. İletişim insanların,toplu halde yaşamaya başlamalarından itibaren, toplumsal etkileşimlerde rol oynayan, sembolik mesajların karşılıklı ulaştırılmasıyla bazı anlamları aralarında paylaşmaları sürecidir.

İLETİŞİM YÖNTEMLERİ İnsanlar arasındaki iletişim sözlü ve sözsüz olmak üzere iki şekilde yürütülür. SÖZLÜ İLETİŞİM: A-KONUŞMA: Uyuduğumuz zamanın dışında kalan süreç içinde konuşmanın,yaşamımızda önemli bir yeri işgal ettiğini görüyoruz. Konuşma insanlar için günlük gereksinimdir.Konuşmanın etkili olmasında birçok faktör vardır.Bunlar;ses tonu,sözcüklerin seçimi,vurgu,içerik ,simgesel dil ve mizahın kullanımı,hız telaffuz,ses perdesi,hedefe yönelik konuşma,üslup-tarz,anlamlılık,zihinsel etkinlik ve kalıplardır.bunların birkaçına sırayla bakalım.

Sözü bilen kişinin, yüzünü ak ede bir söz Sözü pişirip diyenin işini sağ ede bir söz Söz ola kese savaşı, söz ola bitire başı Söz ola agulu aşı, yağ ile bal ede bir söz *** Kişi bile söz demini, Demeye sözün kemini Bu cihan cehennemini, Sekiz cennet ede bir söz Yunus şimdi söz yatından, söyle sözü gayetinden Pek sakın o sah katından, Seni ırak ede bir söz YUNUS EMRE

İnsanda dilince değişir kader,
Ya yurda baş olur, Ya başı gider. Kutadgu Bilig

"AKILLI İNSAN, DÜŞÜNDÜĞÜ HERŞEYİ SÖYLEMEZ; AMA HER SÖYLEDİĞİNİ DÜŞÜNÜR
"AKILLI İNSAN, DÜŞÜNDÜĞÜ HERŞEYİ SÖYLEMEZ; AMA HER SÖYLEDİĞİNİ DÜŞÜNÜR." ARİSTOTELES

"AKILLI KONUŞUR, ÇÜNKÜ SÖYLEMEK İSTEDİKLERİ VARDIR; APTAL KONUŞUR, ÇÜNKÜ KENDİSİNİN BİR ŞEYLER SÖYLEMEK ZORUNDA OLDUĞUNU SANIR." PLATON

1- SES TONU: Konuşmanın temelinde doğal olarak ses bulunur. Çünkü vericiden alıcıya mesajı ulaştıracak olan sestir.Konuşmada sesin yüksek veya alçak oluşu,tonlama,vurgulama,akıcılık,işitilebilirlik,tınlama,gibi farklılıklar mesajın anlaşılmasında olumlu veya olumsuz rol oynar. Ses tonu konuşmanın içeriğine de işaret eder,kızgınlık,sevinç gibi duyguları dinleyene aktarır. İletişim alanında çalışan uzmanlar,sesin yüksek ve alçak tonlarda beraber kullanılmasıyla daha etkili olacağının altını çizerler.Çünkü monoton bir ses makine gibidir,yaşamı aksettirecek duyguları içermez.Cümlelerin sonuna doğru yapılan vurgular bu konuda daha çok yardımcı olur. Konuşma sırasında,solunum sistemi gerektiği gibi kullanılmalıdır.Bunun için doğru soluk almasını öğrenmek gerekir.

2-SÖZCÜKLERİN SEÇİMİ: Sözcükler,insanın içinde doğduğu kültürün (aile kültürü,sokak kültürü vb.)sahip olduğu dilin tekrar tekrar duyulmasıyla öğrenilir.iki insanın iletişim kurmaları için aynı sözcük kalıplarına sahip olmaları gerekir. Bu da aynı dili konuşmayan kişilerin iletişim kurmalarını engeller ve ortak olan beden dili kalıplarına başvurmalarına neden olur. Etkili sözlü iletişimde kullanılan sözcüklerin anlamlarının açık olmasına dikkat edilmelidir. Konuşmalarda teknik sözcükler veya jargon kullanılması farklı mesleklerden veya alanlardan olan kişilerin konuyu anlamamalarına sebep olabilir. Türkiye’de sık rastlanılan durumlardan biri batı kaynaklı sözcükleri Türkçeye uyarlayarak kullanmaktır. Bu tür sözcüklerle oluşturulan tümceler özellikle bu yabancı dili kullanmayan kişilerin verilen mesajı anlamalarında zorluk yaşamalarına neden olabilir.

3- VURGU: Konuşurken veya sesli okurken bazı sözcüklerin veya sözcüklerdeki bazı hecelerin daha baskılı ve şiddetli olmasına vurgu denir(Önen,1998). Örneğin,yer adlarında vurgu genellikle ilk hecelerde bulunur. Vurgu sayesinde mesaj belirginleşir. 4-KONUŞMANIN İÇERİĞİ: Etkili sözel iletişim için,daima açık sözcükler kullanılmalıdır.Fazla teknik veya farklı cümleler kullanılmamalıdır.Dinleyicinin yaş,eğitim,kültür seviyesine mutlaka dikkat edilmeli ve uygun konuşma içeriği hazırlanmalıdır. Eğer dinleyiciler konuya yabancı iseler,örnek olay ve detaylar verilerek anlamaları sağlanabilir.

5-SİMGESEL DİLİN KULLANILMASI:
Mecaz,teşbih(benzetme),abartma,alay ve buna benzer simgeler konuşmaya renk katar ve anlamı kuvvetlendirir.Mecaz,bir sözcüğü gerçek anlamı dışında kullanmaktır.Kültürle yakından ilişkilidir.Örneğin,Türk kültüründe kızılan bir insana “domuz” demek bir başka kültürde aynı değerlendirmeyi vurgulamaz. 6-KONUŞMADA MİZAHIN KULLANILMASI: Konuşmadaki espriler dinleyenlerin dikkatlerini toplayabilir ve konuşmaya renk katar. Ama zorla yapılmış,dinleyenlere uymayan veya onların anlamadığı bir mizah konuşmanın tüm etkisini yok edebilir. Bu nedenle mizah kullanılacağı zaman dinleyicilerin durumu,konuşmanın içeriği dikkate alınmalıdır.

7-KONUŞMA HIZI: Konuşmada farklı hız kullanılarak dinleyenlerin dikkatlerini sürdürmeleri sağlanabilir. Etkili bir konuşmada,konuşma hızının dakikada kelimeyi geçmemesi gerekir. Bundan daha hızlı konuşmada,insanlar söyleneni anlamak yerine konuşmacının ne kadar hızlı konuştuğuna yoğunlaşırlar.Ancak etkili bir konuşma biçiminde ana mesajın verilmesine doğru,hız biraz artırılır.Ana mesaj verilir verilmez,hız kesilerek birkaç saniye bu mesajın sindirilmesine izin verilir.Konuşmada,çok hızlı konuşmak kadar,çok yavaş konuşmak da etkililiği azaltacaktır. Ayrıca ”eeeee ” gibi sesler çıkararak veya hiç ses çıkarmadan donup kalmak gibi aralıkları doldurmayı sağlayan duraksamanın da olması dinleyiciyi sıkacaktır.

SÖZSÜZ İLETİŞİM: Sözsüz iletişim sözcüklerle değil,hareket ve davranışlarla gerçekleşen bir iletişim sürecidir.Gündelik yaşamda çok sayıda uyaranın etkisinde olan insan,bilinçli ya da bilinçsiz olarak beden diline sık sık başvurulur.

Beden Dili Beden dili insanlık tarihi açısından en eski iletişim aracımızdır.

Etkili İletişimde İlk Adım
Etkin Dinleme.....

Etkili Biçimde Dinlendiğini Düşünen Kişiler:
Kişiler yargılanmadıkları için başlangıçta söylemeyi düşündüklerinin daha fazlasını söyler, Kendileri ile ilgili temelde yatan esas sorunun farkına varabilir, Kendi sorunlarına çözüm bulabilir, Yaşanmış ve bitmiş bir olay ile ilgili olarak çözümsüzlüğü kabullenir,

Etkili Biçimde Dinlendiğini Düşünen Kişiler:
“Anlaşıldım” duygusunu yaşar, karşısındaki kişiye olumlu duygular besler, Amaçları aşan bir şey söylediklerinde, bunu fark edip kendilerini düzeltebilir, Karşısındaki kişiyi dinlemeye ve anlamaya hazır duruma gelir.

İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler
1. Susun ; İyi bir dinleyici olmanın temeli “susma” yı becerebilmeye dayanır.

2. Konuşanı Rahatlatın; Karşınızdaki kişide konuşabileceği duygusunu uyandıran bir atmosfer yaratın.

3.Dinlemek İstediğinizi Gösterin; İlgi duyduğunuzu gösterin. Karşı çıkmak yerine anlamak için dinleyin.

4. Dikkat Dağıtıcı Öğeleri Uzaklaştırın; Elinizde anahtarlık sallamak, kağıtları karıştırmak gibi dikkat dağıtıcı davranışlardan kaçının.

5. Karşınızdaki Kişiye Empati Gösterin; (Duygusunu anlayın ve kabul edin.) Kendinizi karşınızdakinin yerine koyun ve onun ne hissettiğini anlamaya çalışın.

6. Zaman Tanıyın; Karşınızdakinin sözünü kesmeyin, Kendisini ifade etmesine imkan verin.

7. Öfke ve Olumsuz Duygularınızı Kontrol edin; Kızgın bir insan çoğunlukla karşısındakini yanlış anlar ve kendini güç durumda bırakacak tepkiler verir. Bu sebeple hemen karşılık vermeyin.

8. Soru Sorun; Soru sormak konuşan kişiye ilgi duyduğunuzu gösterir ve onu konuşmayı sürdürmek konusunda cesaretlendirir.

9. Yargılayıcı Olmayın; Eleştirici ve tartışmacı bir tutum, konuşanı savunucu olmaya yöneltir ve öfkelendirir.

İnsan İlişkilerinde Beceri Kazanmak İçin Ne Yapmak Gerekir?
İnsan ilişkilerinde beceri kazanmak, iki temel faktör ile yakından ilişkilidir: Etkili iletişim Duygusal Zeka

Duygusal Zeka Duygusal Zekanın Geliştirilmesi & Kullanılması 35

Zeka Nedir? Bilgiyi elde etmeyi, öğrenmeyi ve problem çözmeyi sağlayan bilişsel yetenekler bütünüdür.

Çoklu Zeka Sözel / dilsel zeka Mantıksal / matematiksel zeka
Görsel / mekansal zeka Bedensel / kinestetik zeka Müzikal / ritmik zeka Kişilerarası / sosyal zeka Benlik zekası

Beyin 1.5 kg ağırlığındadır
Yaşlanmaz. Öğrenme yoluyla beslenip çalıştığında daha da gelişir Yaklaşık 12 trilyon nöron (sinir hücresi) vardır Her hücre, hücreyle bağlantılıdır. Düşünme, beyin hücreleri arasındaki kimyasal iletilerdir. Bir bezelye büyüklüğündeki hücre dokusunda, tüm dünyadaki iletişim ağından daha karmaşık bir bağlantılılık vardır.

Beyin Sol Beyin Sağ Beyin Sözcükler Mantık Ritim Sayılar Bütünü görme
Analiz Listeleme Değerlendirme Kontrol Bedenin sağ yarısı Sağ Beyin Ritim Bütünü görme Hayal gücü Yaratıcılık Renk ve desenler Boyut İnsanlar ve duygular Bedenin sol yarısı

Duygu Duygu yürekten gelen, manevi bir oluşum değil, tümüyle maddesel ve bedensel bir olgudur. Hormonların bedenimizde ve beynimizde ortaya çıkan etkileridir. Hislerde ve zihinsel tutumda fizyolojik ve açıklayıcı davranışlarla ortaya çıkan bir “eylem”dir.

Duygular Duygularımız, bireysel olarak nasıl mutlu olacağımız ve toplumu nasıl mutlu edeceğimiz konusunda bize yön gösterir Duygular insanlara yardım edecek gizli güce sahiptir. Duygular iyi kararlar almanın temelidir. Duygular kişinin sınırlarını kurmasına yardım eder. Beden dili duyguları yansıtır. Beden dilimiz insanlarla iletişim kurarak onlara neye ihtiyacımız olduğunu söyler. Kişi duygularını ne kadar iyi iletebilirse, kendini o kadar iyi hisseder. Duygular insanları birbirine bağlama gücüne sahiptir 41

DUYGUSAL ZEKA Uzun zamandır insanların başarılı olmalarının derecesi IQ(Intelligence Quotient ) ile ölçülmektedir. Yapılan araştırma sonuçları “Duygusal Zekanın” “EQ”(Emotional Quotient) insanların kişisel ve mesleki alanda başarılı olmalarını önemli ölçüde etkilediğini göstermektedir.

Çoğunlukla duygusal zeka ile sezgisel zeka birbirine karıştırılır
*Çoğunlukla duygusal zeka ile sezgisel zeka birbirine karıştırılır.İçime doğdu,bu iş olacak” dedirten şey sezgisel zekadır ve genellikle altıncı his,ön sezi yada telepati gibi isimlerle anlatılır. *His her hangi bir şeye karşı zihinde veya bedende oluşan ve yoğunluğu yüksek olmayan bir duygusal tepkinin farkına varma işidir.

Duygusal Zeka Duygusal zeka; duygular çerçevesinde, bilinç ile hisler arasındaki pozitif etkileşim süreci olarak ele alındığında, günümüzde başarılı bir yaşam için geliştirilmesi gereken önemli bir zeka türüdür. 45

Duygusal Zeka İnsanı insan yapan niteliklerin çoğu duygusal zekadan gelmektedir. Kararlar,salt mantığa dayanarak alınamaz; kişinin güdülerine ve geçmiş deneyimlerden derlenmiş duygusal bilgeliğe ihtiyaç vardır. Kişisel açıdan doğru kararlar verebilmenin anahtarı, duygulara kulak vermektir.

Duygusal Zeka Duygusal zeka, bireyin çevresindeki sorunlarla, beklentilerle ve baskılarla başa çıkmasını sağlayan kabiliyet, yeterlik ve ustalıktır. Duygusal zeka, kişinin ne hissettiğini bilmesi, güçlü ve zayıf noktaları konusunda emin olması ve bu duyguları sağlam kararlar almada kullanması gibi çeşitli yeterlikler içeren bir kavramdır. En basit anlamıyla duygusal zeka, duyguları tanıma ve onlardan akıllıca yararlanmadır. 47

Neden Duygusal Zeka?

IQ (Entellektüel Zeka)
Neden Duygusal Zeka? IQ test sonuçları ve kişilerin kariyerlerindeki başarılar karşılaştırıldığında IQ (Entellektüel Zeka) EQ (Duygusal Zeka) ??? ???

Neden Duygusal Zeka? IQ test sonuçları ve kişilerin kariyerlerindeki başarılar karşılaştırıldığında IQ (Entellektüel Zeka) EQ (Duygusal Zeka) ??? % 4 - % 25

Neden Duygusal Zeka? IQ test sonuçları ve kişilerin kariyerlerindeki başarılar karşılaştırıldığında ; IQ (Entellektüel Zeka) EQ (Duygusal Zeka) % 75 - % 96 % 4 - % 25

Duygusal Zeka Yetkinlikleri
Duygusal zeka, temelde iki tür yetkinliğin bileşkesidir. Bunlardan biri, kişisel yetkinlikler, diğeri de sosyal yetkinliklerdir. 52

A. Kişisel Yetkinlikler
1. Kendini tanımak a) Duygusal farkındalık b) Kendini değerlendirme c) Özgüven 53

A. Kişisel Yeterlikler 2. Kendini yönetmek a) Kendini kontrol b) Güvenirlik c) Vicdanlı olma d) Yeniliklere açık olmak e) Uyum yeteneği 3. Motivasyon a) Başarı güdüsü b) Bağlılık c) Girişimcilik d) İyimserlik

B. Sosyal Yetkinlikler 4. Empati a) Diğer insanları anlama b) Başkalarını geliştirme c) Hizmete yönelik olma 5. Sosyal beceriler a) İletişim b) Etki yaratma ve etkileme c) Çatışma yönetimi d) İşbirliği e) Ekip çalışmasına yatkınlık f) Liderlik g) İlişki kurmak 55

Kişisel yetkinlik Sosyal yetkinlik Kendini tanımak Sosyal farkındalık
Duygusal farkındalık Kendini değerlendirme Özgüven Sosyal farkındalık Empati Örgütsel farkındalık Hizmet odaklılık Tanımak Kendini yönetmek Kendini kontrol Açıklık Uyumluluk Başarı isteği girişkenlik İlişkileri yönetmek İlham verici liderlik Başkalarını geliştirme Etkileme Değişim ajanlığı Çatışma yönetimi Takım çalışması & işbirliği Yönetmek

Duygusal Zekayı Kullanmak
Kendini Yönetmek Kendini Tanımak Empati Başkalarını Etkilemek Başkalarını Anlamak

KİŞİSEL YETERLİLİK 1. Kendini tanımak Kişinin kendi iç dünyasını tanıması, tercihlerini yapabilmesi, sahip olduğu kaynakların ve gücün farkında olmasıdır. Kişinin, kendisini gerçekçi bir şekilde görmesi ve olumlu bir tutumla değerlendirmesidir. "Duygularını, daha o duygular oluşurken fark edebilen insanlar, yaşamları hakkında daha sağlıklı kararlar alırlar. Gerçek duyguları fark edememek kişiyi, o duygunun insafına bırakır" Bu farkındalığı geliştiren kişiler, daha sonra çevrelerini de geliştirmeye başlarlar.

a) Duygusal farkındalık
KİŞİSEL YETERLİLİK a) Duygusal farkındalık Kişinin kendi duygularını ve bunların doğurduğu sonuçları fark etmesi ve dile getirmesidir. kişinin "kendi kendisiyle konuşmasını" izleyerek içinden gelen olumsuz mesajları yakalaması; bunların nedenlerinin farkına varması; korku, kaygı, üzüntü ve öfkeyle baş etmenin yollarını bulmasıdır. Kaygılardan, karamsarlıktan ve alınganlıklardan kurtulma yetenekleri gelişmiş olan bireyler, hayatın sürprizlerini daha iyi karşılayabilmekte ve olumsuz deneyimler sonrasında kendilerini daha kolay toparlayabilmektedir.

a) Duygusal farkındalık
KİŞİSEL YETERLİLİK a) Duygusal farkındalık Duygusal farkındalığı yüksek insan: Hangi duyguyu hissettiğini ve nedenini bilir. Kendi duyguları ile düşünceleri, yaptıkları ve söyledikleri arasında bağlar kurar. Duygularının performansını nasıl etkilediğini anlar. Kendi değerlerini ve amaçlarını fark edebilir.

b) Kendini değerlendirme
KİŞİSEL YETERLİLİK b) Kendini değerlendirme Kişinin kendi gücünü, zayıflıklarını ve sınırlarını bilmesi ve bunları kabullenmesidir. Bu yeterliğe sahip kişi: · Kendi güçlü ve zayıf yönlerinin farkında olur. · Yaşam deneyimlerinden dersler çıkarır. · Yeni bakış açılarına, öğrenmeye, kendini geliştirmeye ve geribildirimlere açık olur. · Kendisi hakkında mizah anlayışına sahiptir.

c) Özgüven KİŞİSEL YETERLİLİK Kişinin yeterliklerinin farkında olması ve bu yeterliklerle "değerli olduğuna" inanmasıdır. Bu yeterliğe sahip kişi, : · Baskılar ve tereddütlere rağmen etkili kararlar alabilir. · Kendisini, başkalarına özgüveniyle sunar. "Varım, önemliyim" duygusunu yaşar. · Doğru olduğuna inanıyorsa, hoş olmayan görüşleri de söyler.

2. Kendini yönetme KİŞİSEL YETERLİLİK Kişinin sahip olduğu dürtüleri, istekleri kontrol etmesi ve yönlendirmesidir

KİŞİSEL YETERLİLİK a) Kendini kontrol Kişinin dürtülerini ve içinden gelen olumsuz duyguları kontrol edebilmesidir. Kişinin duygusal tepkileriyle baş edebilme yeteneğidir. Bu yeterliğe sahip kişi: · İçinden gelen hisleri ve acı veren duyguları iyi bir şekilde yönetebilir. · Zorlandığı anlarda bile, olumlu ve sakin kalabilir. · Açık olarak düşünebilir ve baskı altında bile duruma odaklanabilir.

b) Güvenirlik KİŞİSEL YETERLİLİK Ahlaklı, dürüst ve tutarlı olmaktır. Doğruluk ve dürüstlük standartlarını korumaktır. Bu yeterliğe sahip kişi, : · Etik kurallara uyar. · Güvenirliliği ile çevreye de güven sağlar. · Kendi yanlışlarını kabul eder ve başkalarının etik olmayan davranışlarına karşı koyar.

KİŞİSEL YETERLİLİK c) Vicdanlı olma Kişinin ortaya çıkan sonuçlarla ilgili sorumluluk üstlenmesi, başkalarını suçlama yerine kendini sorgulamasıdır. Bu özellik, içselleşmiş sorumluluk anlayışının temelini oluşturur. Bu yeterliğe sahip kişi: · Daima verdiği sözleri tutar, vaatlerine uyar. · Amaçlarına ulaşmada, sorumluluklarının bilincindedir. · İşlerinde dikkatli ve düzenlidir.

d) Yeniliklere açık olmak
KİŞİSEL YETERLİLİK d) Yeniliklere açık olmak Kişinin yeni bilgi, yaklaşım ve fikirlere karşı açık ve rahat olmasıdır. Bu yeterliğe sahip kişi: · Geniş kaynak çeşitliliğinden taze ve yeni fikirler arar. · Problemlere orijinal çözümler bulur. · Yeni fikirler ortaya koyar. · Kendi düşüncelerinde yeni bakış açıları ve risk alır.

e) Uyum yeteneği Değişiklikleri idare etmede esnek olmaktır.
KİŞİSEL YETERLİLİK e) Uyum yeteneği Değişiklikleri idare etmede esnek olmaktır. Bu yeterliğe sahip kişi: · Karmaşık ve çeşitli istekleri, değişen öncelikleri ve hızlı değişiklikleri uygun olarak yönetir. · Olaylara bakış açısında esneklik gösterir. · Karşılaştığı çeşitli durumlarda uygun davranış gösterebilmek için, kendi tepki ve taktiklerini duruma uydurabilir

KİŞİSEL YETERLİLİK 3. Motivasyon Kişinin amaçlarına ulaşmak için duygularını yönlendirebilmesidir. Amaca ulaşmada duyguları kullanabilme, sıkıntılara rağmen umutlu kalabilme becerisidir.

KİŞİSEL YETERLİLİK a) Başarı güdüsü Kişinin mükemmelliğe ulaşmayı hedeflemesi ve sürekli gelişim çabası içinde olmasıdır. Bu yeterliğe sahip kişi: · Sonuç odaklıdır, kendi amaçlarına ve standartlarına ulaşmada kendini motive eder. · Hesaplanmış risk alır ve kendini zorlayıcı amaçlar koyar. · Kararsızlığı azaltmak için bilginin peşinden koşar ve daha iyisini yapmanın yollarını arar. · Kendi performansını nasıl geliştireceğini öğrenir.

KİŞİSEL YETERLİLİK b) Bağlılık Kişinin içinde bulunduğu ekibin ve kurumun amaçlarından heyecan duymasıdır. Kararlarının ve eylemlerinin sorumluluğunu üstlenmesi, verdiği sözleri sonuna kadar yerine getirmesidir. Bu yeterliğe sahip kişi: · Daha büyük kurumsal amaçlara ulaşmada bireysel ve ekip fedakarlıklarına hazırdır. · Kurumunun misyonu içinde kendi amaçlarını bulur. · Karar alma ve seçimleri ortaya koymada grubun öz değerlerini kullanır. · Ekip misyonunu yerine getirmek için fırsatları harekete geçirir.

KİŞİSEL YETERLİLİK c) Girişimcilik Kişinin fırsatları fark etmesi ve zorlukları bir fırsata dönüştürmek için eyleme geçmesidir. Fırsatları kullanmaya hazır olmasıdır. Bu yeterliğe sahip kişi: · Fırsatları yakalamak için hazırdır. · İhtiyaç duyulan veya kendinden beklenen amaçların peşinden koşar. · Gerektiğinde işi tamamlayabilmek için, sınırları zorlar ve kuralları yeniden düzenler. · Alışılmadık ve teşvik edici çabalarla diğer insanları organize eder.

KİŞİSEL YETERLİLİK d) İyimserlik Kişinin engeller ve güçlükler karşısında amacına ulaşmak konusunda kararlı olmasıdır. Engellere karşın amaçlara ulaşmada sabırlı ve ısrarlı olmasıdır. Bu yeterliğe sahip kişi: · Engel ve aksiliklere karşın, amaçları gerçekleştirme yönünde ısrar eder. · Başarısızlık korkusu yaşamak yerine, başarı umudu besler. · Durumları yönetebilmek için kişisel hatalara değil, durumdaki aksiliklere bakar.

Yüksek Duygusal Zeka Sahibi Bireyler
"Korku, kızgınlık, suçluluk, utanç, zorunluluk, hayal kırıklığı, çaresizlik, güçsüzlük, bağımlılık, aldatma, cesaretsizlik" gibi olumsuz duyguların esiri olmaz. Sözsüz iletişimi de kavrayabilir. Yaşamında duygularının kendisine yol göstermesine izin verir. Duygularını sebep, mantık ve gerçeklik ile dengeler. Bağımsızdır ve kendine güvenlidir. Kendi kendisini motive edebilir. 74

Duygusal olarak esnektir. İyimserdir. Başarısızlığı içselleştirmez. Diğer insanların duygularına ilgi gösterir. Duyguları hakkında konuşurken rahattır. Korku veya kızgınlık onu hareketsiz bırakmaz. Birden fazla duyguyu bir arada tanımlayabilir.

Yüksek duygusal zekalı insanlar, daha mutlu, sağlıklı ve ilişkilerinde daha başarılıdırlar. Yüksek duygusal zekalı bireyler, şu davranışları sergilerler: - Duygu ve neden arasında denge. - Kendi duygularıyla ilgili farkındalık. - Empati - İnsanlara karşı sevecenlik, şefkat. - Yüksek özgüven. 76

DÜŞÜK DUYGUSAL ZEKA

Düşük Duygusal Zeka Duyguları için sorumluluk almaz, aksine diğer kişileri sorumlulukları yüzünden suçlar. " hissediyorum" sözcüklerinden oluşan iki kelimeyi bir arada kullanamaz. Niçin o şekilde hissettiğini açıklayamaz veya bunu başka bir kimseyi suçlamaksızın yapamaz. Saldırır, suçlar, emreder, eleştirir, araya girer, hor görür, azarlar, öğüt verir, herkesi yargılar. Duygularınızı ifade ettiğiniz zamanlarda sizi çözümlemeye kalkar. Cümlelerine sık sık "Sanırım sen " diye başlar. Sizin üzerinizde suçluluk duygusu oluşturmak ister. 78

Düşük Duygusal Zeka Bilgiyi saklar veya duyguları hakkında yalan söyler. (Duygusal sahtekarlık) Duygularını abartır veya saklar Olayların gelişip daha sonra da yok olmasına seyirci kalır veya kendisine oranla küçük olanlara karşı güç kullanarak karşılık verir. Uyum sıkıntısı ve bilinç eksikliği gösterir. Kin tutucu ve acımasızdır. Onunla gerçekten anlaştığınız konuları bile anlatmaz. Ortalıkta olmaktan huzursuzluk duyar. Duyguları hakkında konuşmaktansa onları eylemleri ile açığa vurur.

Düşük Duygusal Zeka Oyun oynar; kaçamak ve aldatıcı davranır.
Başkalarının duygularına karşı hassas değildir. Empati kurmaz, sevecen ve hoşgörülü değildir. Dik kafalıdır ve esnek değildir. Kendini güvende hissetmesi için kurallara ve kalıplara gereksinim duyar. Duygusallıktan yoksundur. Eyleme geçmeden önce duygularınızı göz önüne almaz. kendisinin ileriye dönük duygularını bile hesaba katmaz. Güven telkin etmez ve savunucudur. Yanlışlarını kabullenmek, pişmanlık duymak veya samimiyetle özür dilemek zoruna gider. 80

Düşük Duygusal Zeka "Ne yapmamı bekliyordunuz ki?", "Başka şansım yoktu." gibi ifadelerle sorumluluktan kaçar. Kötümserdir ve çoğu zaman dünyanın adaletsiz olduğuna inanır. Sık sık kendini yetersiz, hayal kırıklığına uğramış, hüzünlü ve aldatılmış olarak görür. Genel olgulara karşı gelmeye kendini mecbur hisseder veya tehlike anında gemiyi terk eden ilk kişi olur. İnsanlarla dost olmaktan kaçınır ve onun yerine evcil hayvanlar, bitkiler veya hayali şeylerle kendisine alternatif oluşumlar seçer.

Düşük Duygusal Zeka Bir olayın detaylarından ve diğer kişilerin bu olay hakkındaki düşüncelerinden söz edebilir ancak kendi duygularını ifade edemez. Mantıksal gücünü diğerlerini yargılamak ve eleştirmek için kullanır. Bunu yaparken emredici, yargılayıcı ve eleştirel davranır ve hareketlerinin, karşısındaki insanların duygularını nasıl etkilediğinin farkında değildir. Kötü bir dinleyicidir. Sözünüzü keser. Hor görür. İletişim halindeki duyguları görmez. Duygulardan ziyade "gerçekler" üzerine yoğunlaşır 82

DUYGUSAL ZEKANIZI GELİŞTİRMEK
1) Düşük duygusal zeka sizin suçunuz değil 2) Kendinizi tanırsanız başkalarını çözersiniz 3) Yaşadıklarınızdan ders alın 4) Dinleyebilmek konuşmaktan daha zordur 5) Düşmanca duygulardan kurtulun 6) Sınırlar nerede başlar, nerede biter, tartın 7) Maceralı yolları değil, güvenlileri seçin 8) Empati gücünüzü geliştirin 9) Mucize beklemeyin, hiçbir şey birden değişmez

Duygusal Zekayı Kullanmak ve Geliştirmek
Duygusal zeka için genetik yeterlikler söz konusudur. Ancak, eğitimin de duygusal zekada genetik kadar önemli bir rol oynadığı bilinmektedir. Duygusal zeka öğrenilebilir ve geliştirilebilir. Duygusal zeka yaşla birlikte artmaktadır. Bireysel olarak insanlar duygusal bilgiyi anlamlandırma ve kullanmada farklı kapasitelere sahiptir. 84

Duygusal Zekayı Kullanmak ve Geliştirmek
Bir kişinin duygusal zekasının geliştirilmesi, samimi bir istek ve çaba olmadan gerçekleşemez. Yalnızca bir kitap okumak veya bir seminere katılmak yardımcı olamayacaktır. Etkili motivasyon (istek) ve çabayla duygusal zekanın yetkinliklerini geliştirmek ve beceriler kazanmak için pek çok şey yapılabilir. 85

İşyerinde Duygusal Zeka
Bazı bulgular İnsanların % 50'den fazlası, işi öğrenme ve geliştirme motivasyonu eksikliği çekmektedir. 10 kişiden 4'ü iş arkadaşlarıyla birlikte çalışma becerisine sahip değildir. Yeni işe başlayanların yalnızca % 20si iş alışkanlıklarına ilişkin kendini disiplin etme gücüne sahiptir. Liderlik eğitimlerine yapılan harcamaların getirisi beklenenin çok altında kalmaktadır. Değişim girişimlerinin % 70'i insanların, liderlik yeteneği, ekip çalışması, inisiyatif alma, değişime ayak uydurabilme gibi çeşitli sorunları yüzünden, beklenen sonuçları vermemektedir. 86

Eğer bir kurumda çalışanlar, görüş ve düşüncelerini birbirlerine rahatça açabiliyorlarsa, birbirlerini eleştirebiliyor ama bundan kimse incinmiyorsa, kurumda işbirliği ve dayanışma duygusu varsa, çalışanlar girişimde bulunabiliyor ve bu yönde destekleniyorsa, yani kurumda "biz" bilinci varsa o zaman bu kurum duygusal zeka boyutunda çalışıyor diyebiliriz. 87

Duygusal zeka, kendini ve diğer insanları anlamanın bir yoludur. İnsan ilişkileri şirketler için, zihinsel özelliklerden daha fazla hayati öneme sahiptir. Günümüz yönetim anlayışında bireysel üstün özellikler ve başarılar değil, ekiplerin üstünlükleri ve başarıları önem kazanmaktadır. Ekipte birlikte çalışabilmenin, başarılı ve verimli olabilmenin yolu da, ekip üyelerinin duygusal zekaya sahip olmalarıyla yakından ilişkilidir. 88

İyi ilişkiler, dinleme becerilerinin gelişimiyle başlar. Dinlemede başarısızlık, "sen önemli değilsin, ama ben önemliyim" mesajını gönderir. Dinleme becerileri olmayan bir çalışan, duygusal zekanın bir yönü olan, çalışma arkadaşlarını anlama ve empati kurmada başarısız olur. Çalışanlar öncelikle, hem birbirlerini, hem de kendi duygularını açık olarak anlamayı başardıklarında, şirketlerin gelişiminde gerekli olan yeteneği yapıcı eleştirilerle sağlamış olurlar. 89

Günümüz İK yöneticilerine göre, bir kişinin sahip olduğu zeka düzeyi (IQ), onun işe alınmasını sağlarken, duygusal zekası kişinin terfisini belirlemektedir. Günümüzde, en iyi performans gösterenler, IQ ya da teknik becerileri yüksek olanlar değil, iş arkadaşlarıyla sağlıklı iletişim kurabilen, ekip çalışmasına yatkın duygusal zekası yüksek kişilerdir. 90

Duygusal zeka, iş hayatının gereği olan ve kurumun başarısını etkileyen aşağıdaki faktörler üzerinde önemli bir farklılık oluşturmaktadır. Karar alma Liderlik Stratejik ve teknik atılımlar Açık, dürüst iletişim Güvenilir ilişkiler ve ekip çalışması İç ve dış müşteri bağlılığı Yaratıcılık ve yenilik 91

Bir kurumda rekabette başarılı kılan, insanların diğerlerinin performansını artırma becerisi ve hem çalışanların, hem de liderlerin duygusal zekalarının yüksek olmasına bağlıdır. Duygusal zekayı kullanan liderler daha sonra astlarında da duygusal zekayı geliştirecek etkileyici bir iş ortamı oluşturacaktır. 92

Duygusal Zeka: Kadın - Erkek
kadınların duygusal zekalarının erkeklerden çoğu zaman daha üstün olduğu gözlenmiştir. kadınlar, duyguları okumakta erkeklerden daha başarılılar. Ancak kadınlar arasında duygusal sorunlar yaşayanlar sayısı erkeklerden daha fazladır. Kadınlar sorunlarını akıllarından atamazken erkeklerin bunu yapmakta daha başarılı oldukları gözlenmiştir. 93

Bazı sonuçlar İnsanlar duygusal olarak eşit yaratılmamışlardır.
Hepimiz farklı mizaca sahibiz. Duygularımızı ortaya koyma, açıklama ve kullanma yollarımız önemli ölçüde değişebilir. IQ'nun tersine duygusal zeka önemli ölçüde yükseltilebilir.

Çiğdem ŞAHİN BAŞFIRINCI

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Çiğdem ŞAHİN BAŞFIRINCI"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

Çiğdem ŞAHİN BAŞFIRINCI

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Çiğdem ŞAHİN BAŞFIRINCI"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim