Ses bilgisi.

... konulu sunumlar: "Ses bilgisi."— Sunum transkripti:

1 ses bilgisi

2 1-]soru 1. Köylüler, yolda kaldılar. 2. Tarlayı traktörle sürdü dayım.
3. Bağdan salkım salkım üzüm kopardı. 4. Erikleri ağaçtan topladık. Numaralanmış cümlelerin hangisinde Türkçenin ses yapısına aykırı sözcük kullanılmıştır? A)1. B)2. C)3. D)4.

3 Cevap-çözüm İkinci cümledeki “traktör” sözcüğü iki ünsüzle başladığı
ve ilk hecenin dışında “o” ünlüsü kullanıldığı için Türkçenin ses özelliklerine uymamaktadır. Yanıt: B

4 2-]soru Aşağıda altı çizili sözcüklerden hangisinde kaynaşma sesi yoktur? A) Burslu okumayı aklına koymuş. B) Kalemini yere düşürmüşsün. C) Cevap anahtarını henüz hazırlamadım. D) Yeni sokak lambalarını gördün mü?

5 Cevap-çözüm Cevap Neden A C v D de kaynaşma sesi vardır B de ise yoktur.

6 3-]soru Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapım eki alırken bir ünlü kaybına uğramıştır? A) Oktay Akbal’ın kitaplarıyla tanışmamın uzunca bir öyküsü var. B) Dün akşam Azra Erhat’ın Mavi Yolculuk adlı kitabını fazlaca okudum. C) Sait Faik’in öykülerinin özelliklerini ayrıca anlatacağım. D) Deniz, Cahit Külebi’nini Sivas Yollarında adlı şiirini iyice ezberledi.

7 Cevap-çözüm A B ve D eek alırken ünlü kaybına uramıştır. C ise uğramamıştır.

8 4-] soru Aşağıdaki sözcüklerden hangisi Türkçe olduğu halde küçük ünlü uyumuna uymaz? A) salon       B) düşman      C) orman       D) çamur

9 Cevap-çözüm A B ve C uyar D ise uymaz

10 5-]SORU Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi gerçek anlamıyla kullanılmıştır? A) Bir yudum sevgi için neleri feda etmezdi. B) Onun bu kadar dar görüşlü olabileceğini hayal bile edemezdim. C) Hayatım renkleniyor, geleceğim ışıl ışıl parlıyordu. D) Öğrenciler sıkıntılı bir şekilde sınıfa girdiler.

11 6-]SORU Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz benzeşmesine örnek yoktur? A) Neye yarar, neye yarar dedikçe insan hiçbir şey yapamaz olur. B) Kendi varlıklarından memnun olanlar, iyi sonuçlar yaratırlar. C) Bilgi farklılık yaratan bir bağdır D) O, insanın öğrenme kapasitesinin ne kadar büyük ve şaşırtıcı olduğunu biliyordu.

12 CEVAP-ÇÖZÜM A C veD de vardır B ise yoktur.

13 7]-soru 7) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bileşik sözcük kuruluşu bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Köyceğiz’de bir başka mavidir gökyüzü. B) Aydınlarımız günlük kaynaklarının kaybolmasından korkarlar. C) Sevgi nedir, nasıl hissedilir, nasıl verilir? D) Fuat Bey, emredersiniz efendim, diyerek uzmanları çağırttı.

14 Cevap-çözüm A hepsinden farklıdır.

15 8-soru Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlamca karşıt sözcükler bir arada kullanılmıştır? A) Hayat hem acı hem de tatlı sürprizlerle doludur. B) Sınavda yaptığı yanlışlar, Meltem’i bütün doğrularını götürmüş. C) Burkulan ayağını ılık suyla değil soğuk suyla yıkamalısın D) aydınlığa ulaşmaya çalıştıkça karanlığa gömülüyoruz sanki.

16 Cevap-çözüm A B ve D de kullanılmamıştır. C de kullanılmıştır.

17 Cevap-çözüm A B veC de kullanılmamıştır.D kullanılmıştır.

18 9-]soru 10) ‘ Dünyamız Oysaki insanlar vardır yeryüzünde İşimiz, derdimizin ortağı Dostumuz kardeşimiz insanlar Onları düşündüğüm zaman Öyle bağlanıyorum ki hayata Gecelerim gündüz olur.’ Yukarıdaki şiirde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) bileşik sözcük B) ünsüz düşmesi C) ünsüz yumuşaması D) türemiş sözcük

19 Cevap-çözüm A C ve D de yoktur. B de vardır.

20 10-]soru Türkçede ekler, eklendikleri sözcüklerin son hecesindeki ünlüye uyar.” Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bu kurala uymayan bir sözcük kullanılmıştır? A) Gazetedeki trafik kazasını görünce gözlerim yaşardı. B) Damar sertliğine şişmanlarda daha çok rastlanıyor. C) Hanımböceği, çiçeklerin üzerinde çok zarif duruyor. D) Sabahki kavgadan sonra evin huzuru kaçtı.

21 Cevap-çözüm A B ve C de kullanılmamıştır D de ise kulanılmıştır

22 11-]soru Bir sözcüğün ilk hecesindeki ünlü düz ise, ondan sonra gelen ünlüler de düz olur.” Aşağıdaki sözcüklerden hangileri, tümüyle bu kurala örnektir? A) azık-ölgün-uzak B) bilge-süzgeç-sulak C) kahve-durgun-yüzden D) yazıcılar-başlamak-yıkanmış

23 Cevap-çözüm A B ve C de kurala örnek değildi r

24 12-]soru “Ada gelen “etmek, olmak, eylemek vb.” yardımcı eylemler, birleşik eylem öbeğini oluşturur. Bu öbeği oluştururken ad soylu sözcükte kimi kez ünlü yitmesi olur.” Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yukarıdaki sözü edilen türden hece düşmesi olayı vardır? A) Akşama kadar öğrencilik günlerinden söz ettik. B) Sorunlarını en kısa zamanda halledecekmiş. C) Kazadan ucuz kurtulduğumuza şükrettim. D) Sinemaya gelmek için çok naz etti.

25 Cevap-çözüm A B ve D de hece düşmesi yoktur C de vardır

26 13-]soru Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ses düşmesi yoktur? A) Küçücük çocuk, bize bakıyor. B) Üsteğmen olunca annesi sevindi. C) Alçacık bir duvardan atladım. D) Kedilerin en miniği soğuktan ölmüş

27 Cevap-çözüm A B ve C de ses düşmesi vardır D de ise yoktur

28 14-]soru Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama yapılabilir?
A) Başarılı roman yazmak, hayalini işletebilen yazarlara özgüdür. B) Şiir çevirisinde başarı, çevirmenin şiiri iyi anlamış olmasına bağlıdır. C) Düşüncelerimizi konuşarak daha canlı ve etkili bir biçimde anlatabiliriz. D) Sanatta önemli olan, anlamın gizli kalmasıdır.

29 Cevap-çözüm A B ve C deki sözcüklerle ulama yapılamaz ama D de yapılır

30 15-]soru Pilav yiyen, kaşığını yanında taşır.
Bu atasözünde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Ünsüz benzeşmesi B) Ünsüz yumuşaması C) Ünlü daralması D) Kaynaşma

31 Cevap-çözüm Atasözündeki “yiyen” sözcüğünde ünlü daralması,
“kaşığını” sözcüğünde ünsüz yumuşaması ve bu iki sözcükte kaynaştırma ünsüzü kullanılmıştır. Yanıt: A

32 16-]soru Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ses düşmesi yoktur? A) Küçücük çocuk, bize bakıyor. B) Üsteğmen olunca annesi sevindi. C) Alçacık bir duvardan atladım. D) Kedilerin en miniği soğuktan ölmüş

33 Cevap-çözüm A B ve C de ses düşmesi vardır D de ise yoktur

34 17-]soru Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -yor ekinin daraltıcı etkisi (özelliği) yoktur? A) Dünden beri adını sayıklıyor. B) Her okul çıkışı beni bekliyor. C) Çarşıdan her gördüğünü istiyor. D) Yapma çiçeklerden harikalar yaratıyor.

35 Cevap-çözüm A B ve C de vardır D de ise yoktur

36 18-]soru Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, “ünsüz değişimine” örnek olamaz? A) Durağı yolun gerisine taşımışlar. B) Yurdunu korumak senin görevindir. C) Dalgıcı görünce oğlum korktu. D) Dolabın çekmecelerini yerleştirdim.

37 Cevap-çözüm B C ve D deki cümlelerde örnek olur A da ise olmaz

38 19-]soru Geniş, düz ünlüyle biten eylem köklerine -yor eki getirilince sözü edilen eylemin kökündeki ünlü darına dönüşür.” Aşağıdaki sözcüklerin hangisi bu kurala uymaz? A) Elliyor B) Başlıyor C) Temizliyor D) Soluyor

39 Cevap-çözüm A B ve C deki cümlelerde kurala uyar D de ise kurala uymaz

40 20-]soru Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama yapılamaz?
A) Çevirmen, eseri kendine özgü üslubuyla şekillendirerek okuyucuya ulaşmaya çalışır. B) Bir çevirmen, her eserin çevirisinde başarılı olmayabilir. C) Çevirmen, üslupça kendine yakın sanatçıların eserlerini seçmelidir. D) Sanatçıların belirli kurallara uyma zorunluluğu vardır

41 Cevap-çözüm A B ve C deki cümlelerde ulama yapılır D de ise yapılmaz