DEĞİŞKENLER TEMEL KAVRAMLAR.

... konulu sunumlar: "DEĞİŞKENLER TEMEL KAVRAMLAR."— Sunum transkripti:

1 DEĞİŞKENLER TEMEL KAVRAMLAR

2 Değişken nedir? Gözlemden gözleme değişik değerler alabilen özelliklere Değişken denir. Firmanın büyüklüğü Hane halkı geliri Öğrencilerin başarısı Projenin süresi Proje başarısı …..

3 Niceliksel (Kantitatif) Değişkenler Birimlerin ölçüm ve tartım sonucu değerleri belirlenen sayısal özelliklerini belirten değişkenlerdir. Uzunluk,ağırlık, personel sayısı…

4 Niteliksel (Kalitatif) değişkenler Kalite, kategorik, yada isimsel (nominal) olarak tanımlanan özellikleri belirten değişkenlerdir. Cinsiyet, kan grubu, renk, meslek, iş usulü, ihale usulü….

5 Süreksiz Değişken Kesin değerler alan ve sayım yöntemi ile elde edilen değişkenlerdir. Nitel değişkenlerin hemen hepsi süreksiz değişkendir.

6 Sürekli Değişken Ölçme ve tartma yoluyla elde edilen verilerdir
Sürekli Değişken Ölçme ve tartma yoluyla elde edilen verilerdir. Ciro, ağırlık, uzunluk… Noktadan sonraki hane sürekli veri olduğunu gösterir

7 Ölçekler a. Nominal (Sınıflama):sadece niteliksel (kalitatif) sınıflandırmalarda kullanılırlar. Bu değişkenlerin miktarı ölçülemez ve sıralanamaz. Irk Cinsiyet Renk İhale usulü: açık/kapalı İş usulü: maliyet art, birim fiyat

8 b. Ordinal (Sıralama/Sıralı ölçek) : Ölçülen değerlerin hangisinin diğerinden belirli bir kritere göre farklı olduğunu gösterir. Aralarında bir sıralama vardır ama değerlerin birbirlerinden ne kadar fazla ya da az oldukları söylenemez. Küçük ,orta, büyük Geleneksel , çağdaş Kötü, orta iyi, pekiyi

9 Interval (Aralıklı ölçek): Ölçtüğümüz değerleri sıralar ve değerler arasındaki farklılıkları karşılaştırmamızı ve ölçmemizi sağlar. Fahrenheit veya Celcius olarak ölçülen sıcaklık interval ölçekte ölçülür. Ancak mutlak bir 0 noktası yoktur. Dolayısıyla toplama ve çıkarma işlemleri yapılabilirken çarpma ve bölme işlemleri yapılamaz.

10 Birimler arasındaki fark eşittir.
Uygun bir nokta başlangıç noktası olarak seçilir

11 Proje yöneticileri kendilerinden beklenen işlevi yerine getiriyor
Proje yöneticileri kendilerinden beklenen işlevi yerine getiriyor. Bu fikre, ( )1. Kesinlikle katılıyorum ( )2. Katılıyorum ( )3. Kararsızım ( )4. Katılmıyorum ( )5. Kesinlikle katılmıyorum

12 Hükümetin uygulamalarını nasıl buluyorsunuz?
( )1. Çok iyi ( )2. İyi ( )3. Orta ( )4. Kötü ( )5. Çok kötü

13 Rasyo(Oranlı ölçek) : İnterval değişkenlerin özelliklerine ek olarak, mutlak bir sıfır noktasına sahiplerdir. Ağırlık Uzunluk Parasal değerler

14 İşlemselleştirme Kavramların ölçülebilir değişkenler haline getirilmesi sürecine işlemselleştirme denir

15 Değişkenlerin ölçümü Değişkenlerin tanımlanması
Değişkenlerin işlemselleştirilmesi

16 Aşağıdaki kavramlar nasıl “ölçülebilir” hale getirilir?
Zeka Beklenen ömür Yorgunluk Üniversite başarısı Isı Şiddet Sinerji Bürokrasi

17 İşlemselleştirme Soyut kavramların ölçülebilir değişkenler haline getirilmesi. Ağırlık Kapasite Agresiflik İş yükü İşe bağlılık Örgüt kültürü Örgütsel değişim

18 Güvenilirlik ve geçerlik
Bilimsel araştırmalarda kullanılan ölçme araçlarının geçerlik ve güvenirlik düzeyleri araştırma sonuçlarının kullanışlılığı açısından kabul edilebilir olmalıdır

19 Güvenilirlik Bir ölçme aracının ölçtüğü şeyi tutarlı ve kararlı bir şekilde ölçmesi Bir ölçme aracının güvenilir olması için o ölçme aracını aynı koşullar altında tekrar uyguladığımızda aynı ya da benzer sonuçları vermesi gerekir.

20 Geçerlilik Bir ölçeğin ölçmeyi amaçladığını ölçüp ölçmediğini gösterir. Araç, "ölçmek istenilen şeyi, başka şeylerle karıştırmadan ölçmekte midir?

21 Değişkenlerin ölçümünde yazından yararlanılır
Değişkenlerin ölçümünde yazından yararlanılır. Değişkenin kullanıldığı önceki araştırmalarda değişken nasıl ölçülmüştür? Uluslararası yazında geçerliliği-güvenirliliği kanıtlanmış ölçekler kullanılabilir.

22 Örnek: iş tatmininin ölçülmesi
“İş Tanımlama Endeksi (Job Descriptive Index): Bu ölçek 1969 yılında Smith, Kendal ve Hulin tarafından geliştirilmiştir (Smith vd, 1969). Bu endekste işin özellikleri, yönetim, ücret, yükselme olanakları, kişiler ile iletişim, gözetim gibi alt ölçekler yer almaktadır (Barrows ve Wesson, 2000). En çok kullanılan analitik yöntemlerden biridir.

23 Örnek Minnesota Doyum Anketi (Minnesota Satisfaction Questionnaire): Bu ölçek 1967 yılında Weiss, Davis ve England tarafından geliştirilmiştir (Weiss vd, 1967). Bu ölçekte iş koşulları ile iş tatmini ilişkilendirilmektedir. Koşullar; yönetim, yaratıcılık, insan ilişkileri, bağımsızlık, teknik denetim ve çalışma şartları başlıkları altında toplanmaktadır (Fraze ve Ritz, 2000)

24 Porter Gereksinim ve Doyum Anketi (Porter Need and Satisfaction Questionnaire): Porter’ ın geliştirmiş olduğu ölçek Maslow’ un gereksinimler hiyerarşisine dayanmaktadır (Porter, 1961). Maslow’un teorisi insanın öncelikle birincil gereksinimlerinin karşılanması (fizyolajik ve güvenlik gereksinimleri), daha sonrada ikincil gereksinimlerinin (sevme-sevilme, sayma-sayılma ve kendini kanıtlama gereksinimleri) karşılanması gerektiği üzerine dayanmaktadır. Porter buradan hareketle işgörenin algıladığı mevcut koşullar ile ideal kabul ettiği koşullar arasında ilişki kurmaktadır (Strawser, 2000).

25 Yüz Çizelgesi: Kunin’in 1955 yılında geliştirdiği bu ölçekte altı adet yüz resmi bulunmaktadır (Kunin, 1955). Bu ölçekte anketi yanıtlayan kişi iş, ücret, yönetim, yükselme olanakları, iş arkadaşları ile ilgili olarak yöneltilen soruları, kendisini ifade eden en uygun yüz resmini seçerek yanıtlamaktadır.” Tütüncü,Ö., Çiçek, O., İŞ DOYUMUNUN ÖLÇÜLMESİ: İZMİR İL SINIRLARINDA FAALİYET GÖSTEREN SEYAHAT ACENTALARI ÜZERİNE BİR İNCELEME, web.deu.edu.tr/kalite/dosyalar/ulusal_makale/Ek7.doc

26 «Örgütsel Bağlılık: Örgütsel bağlılık, Meyer, Allen ve Smith (1993) tarafından geliştirilen 18
maddelik örgütsel bağlılık ölçeği ile ölçülmüştür. Örgütsel bağlılığın duygusal, devam ve normatif boyutları her biri 6 soru ile ölçülmüştür. İşten Ayrılma Niyeti: İşten ayrılma niyeti, Hanisch ve Hulin (1990; 1991) tarafından geliştirilen işten ayrılma niyeti ölçeğinin uygun 3 maddesi Türkçe’ye uyarlanarak ölçülmüştür (örneğin, “Gelecek bir yıl içinde, emekliliğim dolmadığı halde, çalıştığım kurumu bırakmayı düşünüyorum”).Sarıdede, U., Doyuran, S., EĞİTİM ÖRGÜTLERİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİ, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya

27 VERİ TOPLAMA

28 Birincil/ikincil kaynaklar
Birincil kaynaklar: Birincil kaynaklar doğrudan doğruya araştırmacı tarafından gözlem, anket, mülakat gibi elde edilen kaynaklardır. İkincil kaynaklar: İkincil kaynaklar, araştırmacı problemini tespit etmeden önce veri bankaları gibi bir takım kurum ve kişilerce toplanmış verilerdir. BİZİM TANIMLANMIŞ PROBLEMİMİZE GÖRE HANGİSİ UYGUNDUR?

29 Mülakatlar: Mülakatlar:
Yapılandırılmamış mülakatlar: Planlanmış bir soru sekansı(sıralaması) yoktur. Açık uçlu sorulardan oluşur: “Sizce yöneticinizin yönetim stili projelerde süre sapmalarını etkiler mi?” Bu soruda ne gibi hatalar vardır?

30 Soru kağıdı Soru kağıdı/ Anket uygulamasıyla ilgili temel kararlar:
Kim tarafından uygulanacak? Araştırmacı tarafından Posta yoluyla E-posta yoluyla… Kime uygulanacak? Yöneticilere Çalışanlara

31 SORU KAĞIDININ DÜZENLENMESİ Kapalı/açık uçlu sorular
Kapalı uçlu sorularda, cevap seçenekleri, araştırmacı tarafından belirlenir. Yanıtlaması kolaydır. Değerlendirilmesi kolaydır. (Kodlanma /sayısallaştırma ve çözümleme açısından) Tüm soruların cevaplanması olasılığı daha yüksektir

32 Dezavantajları: Katılımcıların verebilecekleri cevaplar kısıtlanır Yeni fikirler ve konuların üretilmesine açık değildir Sonuna açık uçlu sorular eklenerek zayıf yönleri giderilebilir

33 Açık Uçlu Sorular. Katılımcı kendisine yöneltilen soruya istediği cevabı verir. Önceden düzenlenen cevap seçeneklerinden birini seçmesi istenmez.

34 Açık Uçlu sorular Yararları: Yeni konuların ortaya atılmasına uygundur Katılımcılar kendilerini daha rahat hissederler Kapalı uçlu bir anketten önce anket sorularını belirlemek üzere yapılabilir Keşfedici araştırmalarda uygun olabilir. Yeni ya da hassas konularda daha kolay bilgi edinilmesini sağlayabilir. Hazırlanması diğer sorulara göre daha kolaydır. Yanıtlayıcıların duygusal içerikli konularda hislerini belirtmeleri sağlanabilir. )

35 Dezavantajları: Daha zor yönetilen bir anket türüdür. Yanıtların kaydedilmesi daha zordur Kodlanması çok daha zordur Analizi çok daha zordur Bazı soruların cevapsız kalma olasılığı vardır.

36 Pilot anket Hazırlanan soru kağıdı önce bir ya da birkaç denek üzerinde denenir. Sorular farklı anlamalara yol açıyor mu? Akla gelmeyen yanıtlarla karşılaşılıyor mu? Uzun/kısa/ yorucu/ sıkıcı mı?

37 Anketin hazırlanması Sunuş mektubu: Çalışmanın ve anketin amacı
Kim tarafından yapılmakta olduğu (araştırmacının ve bağlı olduğu kurumun künyesi) Cevapların gizliliği konusunda güvence Geri besleme: anket sonuçlarının katılımcılara iletilmesi Soru kağıdının doldurulması hakkında yönerge

38 Demografik sorular

39 Soruların sıralanması
Kolay yanıtlanabilecek sorular başa koyulmalıdır. Basitten karmaşığa: "huni "yöntemi Sorular ilgi sırasına göre dizilmelidir. (örneğin strateji ile ilgili sorular/şirket büyüklüğü/teknolojisi ile ilgili sorular…) Kendisinden sonra gelecek soruları koşullandıracak ya da yönlendirecek bir soru öne koyulmamalıdır. , Açık uçlu sorular sona yerleştirilmelidir.

40 Soruların uzunluğu Sorular okuyucuyu zorlayacak, sıkacak uzunlukta olmamalıdır. Maks. 20 kelime

41 Kullanılan dil ve sözcükler
Soruların hazırlanmasında kullanılan sözcükler hedef kitlenin konuşma özelliklerine, eğitim ve bilgi düzeyine uygun olmalıdır. Belirli bir alanın «jargonu» ve özel terimler kullanılmamalıdır. Örgütsel yapı Konstrüktif değişiklikler ERP tekniklerini hangi sıklıkla kullanıyorsunuz? Kimlerle Benchmarking Yapabilirsiniz?

42 Muğlak sorular Birden fazla anlama gelecek sözcük ve birden fazla yoruma neden verebilecek sorulardan kaçınılmalıdır. Örneğin; “geçen yıl” yerine, “2011yılı içerisinde” ya da “son 12 ay içerisinde” deyimini kullanın. Örneğin; yanıt şıklarında “düzenli olarak”, “sık sık”, “daha yaşlı” gibi ifadeler kullanmayın, bunların yerine “ayda üç kez”, “50-60yaş arası” gibi ifadeler kullanın.

43 Muğlak sorular «İş tatmininiz ne düzeydedir?» «Ne sıklıkla sinemaya gidiyorsunuz? (1)Hiç (2)Arasıra (3)Bazen (4)Sıklıkla (5)Her zaman» «Bir yılda ne sıklıkta mimari proje çizersiniz? • Çok sık • Sık • Ara sıra • Seyrek • Hiç «

44 İki sorunun aynı anda sorulması (çift namlulu sorular)
Bir soru içinde «tek» soru sorulmalıdır. İşyerinizde iş güvenliğinizden ve kazancınızdan memnun musunuz? Bu ipucunun ilginç ve yararlı olduğuna inanıyor musunuz? Eğitim ortamı ve eğiticiler nasıl olmalıdır?

45 Firmanız tarafından hazırlanan projelerin sahada tasarlanıp çizildikleri şekilde uygulanması hususunda sorunlarla karşılaşıyor ve bu sorunları çözüyor musunuz? O Evet O Hayır Sizce firmanızın elemanları ne derece hızlı ve kaliteli iş üretiyorlar ? Sizce,imar yolsuzluklarıyla mücadele etmek için mevcut yasalar yeterli midir,yoksa,yeni bir yasaya gerek var midir? O Evet o Hayır

46 Hafızaya dayalı sorular
- Kişilere anımsamaları çok zor olacak sorular sormayın. Örneğin; “son beş yıl içinde kaç projeye teklif verdiniz?» yerine, “ arasında yaklaşık kaç projeye teklif verdiniz?” diye sorun ve yardımcı olabilecek yanıt şıkları hazırlayın. (1-2, 3-4, 5-6, 7-8 gibi) “X departmanında hangi yıllar arası bulundunuz?” Firmanız tarafından son beş yılda bitirilen projeler nelerdir ve büyüklükleri (metrekare) nedir?

47 Taraflı/yönlendirici sorular
Katılımcılara taraflı / yönlendirici soru sorarsanız, sizin yönlendirdiğiniz biçimde yanıt verebilirler. Kampüste park etmenin sor olduğuna siz de katılıyor musunuz? Şirketinizin ortalamaya göre yüksek ücret ödediğine katılıyor musunuz?

48 Bu hacimdeki aydınlatma sisteminin çok başarısız olduğuna siz de katılıyor musunuz?

49 Yargı yüklü sorular -İnsan hakları ihlalleriyle anılan Çin’de yatırım yapılmasını nasıl karşılıyorsunuz? Eğitim sizce ne kadar önemlidir? Önemsiz Pek önemli değil Önemli Çok önemli Firmanız tarafından hazırlanan projelerin sahada tasarlanıp çizildikleri şekilde uygulanmasını takip ediyor musunuz? O Evet O Hayır

50 Büyük mimari firmaların yöneticileri tasarımda emek yoğun uygulamaların verimsizliği konusunda hemfikirdirler. Siz de öyle mi düşünüyorsunuz?

51 Firmanız tarafından hazırlanan projelerin sahada tasarlanıp çizildikleri şekilde uygulanması gerektiğine inanıyor musunuz? O Evet O Hayır (Halo effect)

52 Çakışan cevap şıkları Birbiri ile çakışan seçenekler cevaplayanın aklını karıştırabilir. Örneğin haftada 2 saat spor yapan bir kişi için aşağıdaki soru cevaplanabilir değildir: Haftada kaç saat spor yapıyorsunuz? Hiç yapmıyorum Haftada 1-2 saat Haftada 2-3 saat Haftada 3-4 saat Haftada 4 saatten fazla

53 Çakışan cevap şıkları Bir haftalık süre içerisinde, planlama eğitimine harcadığınız zaman için aşağıdaki seçeneklerden siz en uygun olanını yuvarlak içine alınız. 1. Hiçbiri 2. Haftalık bir saatten az 3. Haftada bir iki saat 4. Haftada iki üç saat 5. Haftada üç dört saat 6. Haftada dört saatten fazla

54 Prestij kaygısına yol açacak sorular
İnsanlarda prestij kaygısına yol açacak sorular sormayın.(örn. yani arabanızın markası nedir? sorusu arabası olmayan insanları yalandan bir araba markası yazmaya yönlendirebilir.) Son bir ay içinde aşağıdaki kitaplardan birini okudunuz mu?

55 Hassas konular Hassas konularda dolaylı sorular sorun.
Dini inançlar, cinsel tercihler,gelir düzeyleri,politik tutumlar, etnik kökenler gibi konular genellikle hassas konulardır.

56 Varsayımsal sorular Kritik yörünge yöntemini kullanırken karşılaştığınız sorunlar nelerdir? 3ds max da edit poly de temel uygulama sorunları nelerdir?