BİRİNCİ BASAMAKTA PANDEMİ YÖNETİMİ

... konulu sunumlar: "BİRİNCİ BASAMAKTA PANDEMİ YÖNETİMİ"— Sunum transkripti:

1 BİRİNCİ BASAMAKTA PANDEMİ YÖNETİMİ
DR. FATİH ŞUA TAPAR Tokat Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

2 Öncesi… AVİEN İNFLUENZA PANDEMİ PLANI

3 GİRİŞ Bir influenza pandemisi karşısında morbiditeyi, mortaliteyi, sosyal sorunları ve bunların ekonomik sonuçlarını önlemek ya da en aza indirmek için Tokat ili olarak hazır mıyız?

4 Asıl hedef ise baştaki soruya sürekli “EVET” cevabı verebilmektir
PANDEMİ PLANI İÇİN AMAÇ VE HEDEFLER Pandemik planlamanın amacı; ilimizdeki tüm kişi, kurum ve kuruluşların influenza pandemisini tanımalarını ve sorumluluklarını yerine getirmek üzere hazırlık yapmalarına yardımcı olacak bilgileri sağlamak.. İyi bir planlama ile pandemik suşun bulaşmasını, hasta sayısını, hastanede yatmayı ve ölümleri azaltmak, kamu hizmetlerinin sürekliliğini sağlayarak pandeminin ekonomik ve sosyal yükünü azaltmak.. Hedefi: hastalığın ilimizde kişilere bulaşmasını engellemek, hastalık bulaşanları yayılma olasılığını bertaraf etmek için izole etmek, hastalığın toplum arasında yayılımını durdurucu önlemleri planlı bir şekilde kararlılıkla hayata geçirmektir. Asıl hedef ise baştaki soruya sürekli “EVET” cevabı verebilmektir

5 PLAN İÇERİĞİNDE NELER VAR ? …

6 İDARİ DURUM İLÇE ADI BELEDİYE SAYISI KÖY SAYISI MERKEZ 10 105 TURHAL 7
47 ZİLE 5 109 NİKSAR 9 87 ERBAA 8 73 REŞADİYE 14 77 ALMUS 11 35 ARTOVA 2 27 PAZAR 3 15 YEŞİLYURT SULUSARAY 12 BAŞÇİFTLİK TOPLAM 76 609

7 NÜFUS DURUMU İLÇE ADI İLÇE MERKEZ NÜFUS BUCAK VE KÖY NÜFUSU TOPLAM NÜFUS MERKEZ 49.577 TURHAL 64295 23583 87878 ZİLE 34966 30928 65894 NİKSAR 29928 28427 58355 ERBAA 55341 39054 94395 REŞADİYE 8149 19996 28145 ALMUS 4435 17406 21841 ARTOVA 3001 7643 10644 PAZAR 4668 10414 15082 YEŞİLYURT 5082 5988 11070 SULUSARAY 3260 6389 9649 BAŞÇİFTLİK 1528 2098 3626 TOPLAM 345508 241503 587011 Planımız ETF nüfuslarına göre yapılmış ve il nüfusu olarak baz alınmış ayrıca ilçe nüfusları da planlama sırasında yuvarlatılmıştır.

8 SAĞLIK ALTYAPISI İLÇE ADI TOPLAM NÜFUS SAĞLIK OCAĞI SAYISI
SAĞLIK EVİ SAYISI HASTANE VE YATAK SAYISI KAMU FAKÜLTE ADI YATAK SAY. Merkez 180432 21 45 Tokat DH 514 GOP Üniversitesi Tıp Fakültesi 62 Tokat Doğumevi 125 Medical Park Tokat Hastanesi 47 Turhal 87878 14 24 Turhal D.H. 200 Kazova D.H 75 Zile 65894 13 42 Zile D.H. 150 Erbaa 94394 17 33 Erbaa D.H. Niksar 58355 39 Niksar D.H. Reşadiye 28145 11 32 Reşadiye D.H. 50 Almus 21841 Almus D.H. 25 Pazar 15082 3 7 Pazar D.H. Artova 10644 12 Artova D.H. Yeşilyurt 11070 5 Sulusaray 9649 2 Başçiftlik 3626 1 Toplam 587011 114 261 1575

9 İL PANDEMİ SENARYOLARI
Tablo 1 - (Bakanlığımızdan gelen /12521 sayılı yazı uyarınca atak hızı %15 olarak alarak hazırlanmıştır) (İlimiz nüfusu olarak alınmıştır.) İL NÜFUSU Kümülâtif atak hızı İnfluenza olan kişi sayısı Sağlık kurumuna başvuran kişi sayısı Hastaneye yatan kişi sayısı Tüm vakalar arasında ölümle sonuçlanan vaka sayısı (sağlık kurumuna başvuran ve başvurmayanlar) 0,15 90.000 45.000 2475 3330 Buna göre(atak hızı %15, hastaneye yatış hızı %5.5, fatalite hızı %3.7 olarak alındığında) bir grip mevsiminde vaka görülebileceği, bunların yarısının hastane ve sağlık ocaklarına başvurması halinde, toplam poliklinik başvurusu olacağı, 2475 kişinin influenzaya bağlı komplikasyonlar nedeniyle hastaneye yatacağı ve tüm vakalardan (hastaneye yatan, sağlık kurumuna başvuran ya da başvurmayanlar dahil) 3330 influenzaya bağlı ölüm olabileceği tahmin edilebilir. Tedavi için gerekli minimum hastane yatak sayısı: 2475x5 gün yatış = gün hastane yatağı

10 Toplam vaka içindeki pay
TABLO 2- İNFLUENZA PANDEMİSİ İNFLUENZA MEVSİMİNDE GÖRÜLÜR VE 15 HAFTALIK BİR SÜRE DEVAM EDERSE HAFTALIK VAKA SAYISI, HASTANEYE YATAN KİŞİ SAYISI VE ÖLÜM SAYILARI Hafta No Toplam vaka içindeki pay Atak hızına göre başvuru sayısı/ hastaneye yatan kişi sayısı/ ölen kişi sayısı) Atak hızı 0,15 İnfluenza olan kişi sayısı Sağlık kurumuna başvuran Hastaneye yatan Ölümle sonuçlanan 1 0,1 90 45 2 3 0,2 180 5 7 0,8 720 360 20 27 4 3,1 2790 1395 77 103 10,6 9540 4770 262 353 6 21,6 19440 9720 535 719 21,2 19080 525 706 8 14,3 12870 6435 354 476 9 9,7 8730 4365 240 323 10 7,5 6750 3375 186 250 11 5,2 4680 2340 129 173 12 2,6 1170 64 87 13 1,6 1440 40 53 14 0,9 810 405 22 30 15 0,7 630 315 17 23 Toplam 100,0 90.000 45.000 2477 3333

11 TOKAT MERKEZ Kümülâtif atak hızı İnfluenza olan kişi sayısı Sağlık kurumuna başvuran kişi sayısı (50%) Hastaneye yatan kişi sayısı Tüm vakalar arasında ölümle sonuçlanan vaka sayısı (sağlık kurumuna başvuran ve başvurmayanlar 0,15 26.650 13.375 730 986 PANDEMİ DURUMUNDA KURUMSAL SAĞLIK HİZMETİ PLANLANAN KURUMLAR VE HİZMET PLANI %15 Atak hızına göre ilçeler bazında veriler aşağıdaki gibidir. NOT: Nüfus değişikliklerinin çok az olması nedeniyle aşağıdaki verilerde değişiklik yapılmamıştır. Pandeminin 15 haftalık bir süre devam edeceği öngörülürse en fazla vakanın görüleceği 6. haftanın toplam vaka içindeki payı 21.6 (yaklaşık 22) olacaktır. Altıncı haftaya göre bu hafta içerisinde başvuru olacak ve bunlardan 165 yatış görülecektir. Toplam 725 yatak bulunan merkezde hasta yatışında sorun olmayacağı görülmektedir. Başvurulara cevap verilmesinde de hekim ve yardımcı sağlık personeli açısından sorun yoktur. Ancak ilçelerden sevk olduğu takdirde -ki mutlaka olacaktır- belirlenen binaların seyyar hastane olarak kullanılması mecburiyeti doğabilecektir.

12 İL PANDEMİ PLANLAMA KOMİTESİ LİSTESİ
SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Müdür Yardımcısı Bulaşıcı Hastalıklar Şube Müdürü Bulaşıcı H. Şube Tabibi Sağlık Ocakları Şube Müdürü Diğer Sağlık Yetkilileri Dr. Cevdet Aykan DH. Başhekim Tıp fakültesi H. Başhekim Dr. Cevdet Aykan DH. İntaniye Uzm. Tokat Doğumevi Başhekim GOP Üniv. Tıp Fak. İntaniye Uzm. Tarım İl Müdürlüğü Hayvan sağlığı Şb. Md. Tabip Odası Tb. Odası Başkanı Eczacı Odası EczacıOdası Başkanı İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü Müdür Yard. Belediye Temsilcisi Başkan Yrd.) Gönüllü Kuruluş Temsilcisi (Kızılay Tokat Şube Bşk.) Medya Temsilcisi İHA temsilcisi

13 İL KRİZ MERKEZİNİN YAPILANMASI, GÖREV VE SORUMLULUKLARI
(Sağlık Müdürlüğü dışındaki görev paylaşımı) TOKAT VALİLİĞİ İl Hıfzısıhha Kurulunun kararlarının uygulanması Karantina, izolasyon, okul ve işyeri kapatma, tatil edilme gibi uygulamaların gerçekleştirilmesi Toplum düzeninin sağlanması, sağlık kuruluşlarında gerekli güvenlik önlemlerinin alınması Hastane olarak kullanılacak kamu binaları ve seyyar hastanelerin hazırlanması Sağlık Müdürlüğünce talep edilen uygulamaların kriz yönetimi kapsamında gerçekleştirilmesi MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ Okullarda eğitim verilmesi Gerektiği hallerde okulların tatil edilmesi Gönüllü personel temininde destek verilmesi TARIM VE KÖYİŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ Sağlık Müdürlüğü ile bilgi paylaşımının sağlanması Topluma eğitim verilmesi GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR Sağlık Bakanlığının belirlediği standartlarda topluma eğitim verilmesi Gerektiği hallerde gönüllü personel temini Gerektiği hallerde, seyyar hastane veya e hastanelerin ihtiyaçlarının karşılanması Sağlık Müdürlüğünün talepleri olduğu takdirde destek sağlanması DİĞER KURUM VE KURULUŞLAR Gerektiği takdirde her türlü personel, araç, gereç ve malzeme temininde yardımcı olunması Personel veya hasta transferi gereken durumlarda araç ve ulaşım desteği sağlanması Sağlık Müdürlüğünce talep edilen uygulamaların kriz yönetimi kapsamında gerçekleştirilme

14 İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ OPERASYON MERKEZİNİN YAPILANMASI, GÖREV VE SORUMLULUKLARI
BAŞKAN: İL SAĞLIK MÜDÜRÜ BAŞKAN YARDIMCISI: İL SAĞLIK MÜDÜR YARDIMCISI KURUMLARARASI KOORD. SORUMLUSU: İL SAĞLIK MD. YRD. SÜRVEYANS HİZMETLERİ: BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK OCAKLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ İSTATİSTİK ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI MÜDÜRÜ LOJİSTİK HİZMETLER : İDARİ VE MALİ İŞLER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK OCAKLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜDr. İLAÇ VE ECZACILIK ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE SAĞLIĞI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HASTANE HİZMETLERİ: YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI ŞUBE MÜDÜRL AÇSAP ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ 112 VE ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ ŞUBE MÜDÜRL. BASIN VE HALKLA İLİŞKİLER : BASIN BÜROSU EĞİTİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ GENEL İDARİ HİZMETLER:

15 İL PANDEMİ İZLEME KURULU
İL SAĞLIK MÜDÜRÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBE MÜDÜRÜ HASTANE BAŞHEKİMLERİ ENFEKSİYON HAST. ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ UZMANLARI ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI UZMANLARI GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANLARI HALK SAĞLIĞI UZMANLARI ACİL TIP UZMANLARI KONU İLE İLGİLİ DİĞER UZMANLAR

16 PANDEMİ DURUMUNDA İL GENELİNDE KURULACAK SEYYAR HASTANE VE HASTA BAKIM MERKEZLERİ HAZIRLIK PLANI
İLÇE SEYYAR HASTANE VE HASTA BAKIM MERKEZLERİ HİZMETİ ALACAĞI KURUM TOKAT MERKEZ Sağlık Meslek Lisesi Kredi ve yurtlar Kurumu Öğrenci yurdu Tokat DH. Tıp Fakültesi Hastanesi TURHAL Sağlık meslek lisesi Turhal DH. ZİLE Zile DH. ERBAA Erbaa DH. NİKSAR Niksar DH REŞADİYE Halk Eğitim Merkezi Reşadiye DH. ALMUS Pansiyonlu Cumhuriyet ilköğretim Okulu Almus DH. PAZAR Dökmetepe Ali Şevki Erek YİBO Pazar DH. ARTOVA Yatılı Bölge Okulu Artova DH. YEŞİLYURT Yakınlığı nedeniyle Sulusaray ilçesi ile ortak bir kurum kullanılacaktır. Yeşilyurt Sağlık Ocağı SULUSARAY Fatih İlköğretim Okulu Sulusaray SO BAŞÇİFTLİK Başçiftlik İlköğretim Okulu Başçiftlik SO

17 LOJİSTİK DEPOLAMA VE DAĞITIM PLANI
SAĞLIK PERSONELİ KORUYUCU MALZEME KİTİ (Bir adet koruyucu gözlük, Beş adet maske, Beş çift nonsteril eldiven, Beş çift galoş, 500 ml el dezenfektanı) ÇALIŞTIĞI KURUM PERSONEL SAYISI MALZEME İHTİYACI NEREDEN KARŞILANACAĞI SAĞLIK BAK. I. BASAMAK TOPL. 1300 1350 Sağlık Bakanlığı personeli için SB tarafından karşılanacak. Diğer kurumlar kendisi alacak. SAĞLIK BAK. II. BASAMAK TOPL. 2467 2500 ÜNİVERSİTE TOPLAMI 377 400 ÖZEL SAĞLIK KURUMLARI 200 İL GENELİ TOPLAM 4344 4450 CERRAHİ MASKE HEDEF GRUP KİŞİ SAYISI MASKE İHTİYACI İL GENELİNDEKİ KAMU KURUM VE KURULUŞLARI İLE İŞYERLERİ Kurumların ayrı ayrı alım yapması yerine İl Özel İdaresinde alım yapılmasına karar verilmiştir. İL GENEL NÜFUSUNUN %5-10 60.000 SAĞLIK MÜD. ALACAK

18 LOJİSTİK DEPOLAMA VE DAĞITIM PLANI
SAĞLIK PERSONELİ İÇİN DİSPOSİBLE ÖNLÜK ÇALIŞTIĞI KURUM PERSONEL SAYISI ÖNLÜK İHTİYACI NEREDEN KARŞILANACAĞI SAĞLIK BAK. I. BASAMAK TOPL. 1300 2600 SAĞLIK MÜD. ALACAK SAĞLIK BAK. II. BASAMAK TOPL. 2467 4934 KURUMLARI ALACAK ÜNİVERSİTE TOPLAMI 377 754 ÖZEL SAĞLIK KURUMLARI 200 400 İL GENELİ TOPLAM 4344 8688 PANDEMİ ÖNCESİ DÖNEMDE AŞILAMA HEDEF GRUP KİŞİ SAYISI AŞI İHTİYACI Sağlık Personeli 4560(%5 fire) SAĞLIK BAKANLIĞI GÖNDERECEK Huzurevi ve kronik hasta veya yaşlı bakımı ile ilgili işlerde çalışanlar 150 Grip Hastalığının Yaşamsal Risk Oluşturduğu Kişiler 65.000 KURUMLARI ÖDEYECEK 60 Yaş üstü nüfus 72.000 KENDİLERİ ALACAK

19 LOJİSTİK DEPOLAMA VE DAĞITIM PLANI
ANTİVİRAL İLAÇ / Rakamlar yaklaşık olarak belirlenmiştir. 1. Aşının kontrendike olduğu veya influenza teması öncesinde aşılamanın yapılmadığı hasta grupları, 2. İnfluenzaya bağlı morbidite ve mortalite açısından yüksek risk taşıyanlara bakım hizmeti veren sağlık personeli ve bu kişilerle evde temas edenler, 20.000 SAĞLIK BAKANLIĞI GÖNDERECEK 3. Bağışıklık sistemi baskılananlar ve aşıya yetersiz cevap vermesi beklenenler, 4. Aşılanan, ancak bağışıklık cevabı geliştirmek için yeterli vakit olmayan yüksek risk taşıyanlar, 5. İnfluenza mevsimi veya influenza aktivitesinin en yüksek olduğu dönemde, yüksek riskli ve aşılanmamış kişiler, 6. İnfluenza yayılımının ve etkisinin azaltılmasının istendiği kurumlar [bakımevleri, huzurevleri, hastaneler ve bağışıklık sistemi baskılanmış hastalara (HIV/AIDS’li hastalar gibi) hizmet veren kuruluşlar] 7. Aşı henüz yeni virüs tipine karşı etkin olmayacağı için, yeni bir alt tip ile gelişen salgınlar. 15.000 İL GENELİ TOPLAM 55.000

20 Vakaların enfeksiyonu bulaştırma riskini azaltmak için önlemler
TOPLUMDA ALINMASI GEREKEN ENFEKSİYON KONTROL ÖNLEMLERİ İLE İLGİLİ PLAN Bu amaçla yapılması planlana başlıca aktiviteler aşağıda özetlenmiştir: Eğitim: Risk altında bulunanlar için bilgilendirme, Genel hijyen alışkanlıkları için tavsiyeler Vakaların enfeksiyonu bulaştırma riskini azaltmak için önlemler Vakaların tanımlanması ve izolasyonu Maske kullanımı Temaslarla enfeksiyonun geçme riskini azaltmaya yönelik önlemler Temaslıların sürekli izlenmesi ve gerekirse gönüllü karantina Temaslıların etkilenmeyen bölgelere seyahati için kısıtlamalar

21 Sosyal mesafeyi arttırmak için önlemler
TOPLUMDA ALINMASI GEREKEN ENFEKSİYON KONTROL ÖNLEMLERİ İLE İLGİLİ PLAN Sosyal mesafeyi arttırmak için önlemler Semptomatik kişilerin gönüllü ev hapsi Çocukların bir araya gelmesini azaltıcı önlemler (Okulların kapatılması vb.) Erişkinlerin bir araya toplanmasını engelleyici önlemler ( kilit görevlerde çalışmayanlar için izin, işyerleri kapatılması, kitle toplantılarının engellenmesi,) Gerekirse halka açık alanlarda maske kullanımı Semptom başlangıcı ve hasta izolasyonu arasındaki aralığı azaltmak için önlemler Kendi tanılarını koymak için halkın eğitilmesi Etkilenen bölgelerde günlük ateş ölçme konusunda eğitim Ambulans destekli telefon hatları kurulması Uygun enfeksiyon kontrolü ile birlikte ateş klinikleri kurulması Ülke içindeki enfekte bir bölgeye giren veya çıkan kişilerle ilgili önlemler Enfekte yerleşim yerlerine seyahat kısıtlaması

22 SONRASI…

23 Aşıyla ilgili tartışmalara yanıtlar…

24 Ben aşı olmayacağım çünkü içinde cıva varmış…
Aşıda cıva var…. Söz konusu edilen bir cıva bileşiği olan Thiomersal’dır ve yıllardır aşılarda güvenle kullanılan koruyucu maddelerden biridir. Thiomersal etil cıvadır.. (5- 50 mcg) Aşılara aşının steril halde kalması için eklenir. (Çok dozlu aşılara) Thiomersal içeren aşılar yıllardır bebek, çocuk ve hamilelere yapılan aşılar da dahil yıllardır güvenle kullanılmaktadır. Vücutta birikme özelliği yoktur. Vücutta birikebilecek ve zararlı olabilecek olan Metil civadır ve ne yazık ki pek çok kişinin farkında olmadığı bir gerçek: Metil civa deniz ürünleri başta olmak üzere pek çok yiyeceğin içinde bulunmaktadır… Ben aşı olmayacağım çünkü içinde cıva varmış…

25 Aşının içinde adjuvan var…
* Adjuvanlar, aşıların içine bağışıklık sisteminin verdiği yanıtı arttırmak için eklenen yardımcı maddelerdir. * Adjuvanlar bir doz aşıdaki virüs içeriğinin 2-8 kat azalmasını sağlamaktadır. * İçinde Alüminyum bileşiği adjuvan içeren aşılar 80 yıldan bu yana bir çok aşıda kullanılmaktadır. * Adjuvan olarak skualen içeren grip aşısı, 1997 yılından bu yana, 12’si Avrupa’da olmak üzere 23 ülkede kullanılmaktadır. DSÖ aşı üreticilerine pandemi sırasında daha fazla aşının üretimini sağlayacağı gerekçesiyle adjuvanlı aşı üretmelerini tavsiye etmiştir. İnsan aşılarında squalen kullanımıyla ilgili çok fazla sayıda deneyim/çalışma var. Squalen içeren adjuvanlarla ilgili olarak yapılan 70 den fazla klinik çalışmada güvenlikle ilgili herhangi bir belirgin artış/sorun bildirilmemiş. Adjuvanlar; eklendikleri aşılarda - özellikle mutasyon durumunda - etkinliği daha iyi korumaktadır..

26 Bu yeni bir aşı… İlk defa uygulanıyor.. Kobay olmak istemiyorum..
Bu aşının içeriğinde yeni olan tek içerik antijendir (inaktif H1N1 virüsü) Geriye kalan bütün adjuvan, koruyucu maddeler ve diğer içerikler yıllardır değişik aşılarda bulunmaktadır. Aşıyla ilgili yapılan spekülasyonların en büyük yanılgılarından biri budur Pandemik aşı bugüne kadar dünyada 70 milyona yakın insana uygulanmıştır..

27 Aşı Felç / Guillian Barré Sendromu (GBS) yapıyormuş..
Grip aşısı yapılmakla GB sendromu gelişme riski 1 milyonda 1’den az; İnfluenza hastalığının kendisini geçirirken GB sendromu olma olasılığı ise 1 milyonda 40’dan fazla !! GB oluşmasında en yüksek oranda suçlanan etken Campylobacter jejuni enfeksiyonu; ayrıca HIV enfeksiyonu, CMV, M. pneumonia, EBV’de belirgin olarak yüksek oranda etken olabiliyor. Daha az olarak da su çiçeği, Herpes simpleks virüs, influenza virüsünün kendisi, H. influenza ve E. coli gibi bakteriler de etken olabiliyor.

28 Aşının çok yan etkisi varmış…
Her kimyasal maddenin bazı yan etkileri vardır.. Bunu görmek için ilaçların prospektüsüne bakılması yeterlidir. Aşı da bir kimyasaldır ve bazı yan etkileri vardır. Yan etki sadece domuz gribi aşısı değil tüm aşılar için geçerlidir.. Yan etkilerine rağmen bir ilacı alıyorsak faydası zararından daha fazla olduğu içindir. Aşı kimyasal ürünler arasında fayda / zarar oranı en efektif üründür.. DSÖ 19 KASIM 2009 AÇIKLAMASI 16 ülkeden gelen ve 65 milyon doz aşının yapılması sonucu bildirilen verilere göre: Yan etki hızı : 1 / Bunların ancak %5 ciddi YE 12 Geçici Guillain – Barre olgusu 30 Ölüm bildirilmiş ancak aşıyla ilgisi kanıtlanmamış.. (Tesadüfi birliktelik) Hastalık nedeniyle kayıtlara geçen ölüm sayısı 8000 den fazla…

29 Hastalananların çoğu hafif atlatıyor
Hastalananların çoğu hafif atlatıyor. Hastalığı geçirerek de bağışık olunabilir. Hem ilacı da var.. (Oseltamivir / Tamiflu ) Bu doğru olsa da hastalığın olası yan etkileri aşıyla karşılaştırılamayacak derecede yüksektir ve ayrıca ölüm riski de vardır.. Hastaların sağlık kurumlarını olağan dışı işgali başka ciddi hastalığı olanlar içinde sorun yaratabilmektedir.. (ikincil sorunlar) İlacın da YE vardır.. Özellikle bazı gruplarda (Altta yatan hastalığı olanlar – Gebeler – 2 yaş altı çocuklar gibi ) bu yargı asla önerilmez!! . Grip ilacı içeriği: Bir şişe 30 g süspansiyon için toz içinde g oseltamivir fosfat içerir. 52 ml içme suyu ile sulandırıldığında hazırlanan %1.2 konsantrasyondaki süspansiyon 12 mg/ml oseltamivir içerir. Diğer maddeler: Sodyum dihidrojen sitrat (E 331), ksantan zamkı (E 415), sodyum benzoat (E211), sakarin sodyum (E954), titanyum dioksit (E171) ve tutti frutti aroması. Tamiflu %1 den fazla advers etki bildirimi vardır.

30 Aşıdan şurada, burada, şu kadar… insan ölmüş…
(Hep farazidir.. Net bilgi yoktur.. Ölenlerin kimlikleri yoktur.. Dedikodu olduğu çok bellidir.. Aşının içindeki hangi maddenin nasıl öldürmüş olabileceği düşünülmemiştir .. Anaflaksi dışında aşıyla ölüm olması olağandışıdır. Anaflaksi ise aklınıza gelen her kimyasal ürünle başınıza gelebilir. EK BİR YORUM: 0.5 ml (500 mg) aşının içinde antijen ve yardımcı maddeler toplamı mg. civarındadır. Kalanı sudur. Bu kadar küçük bir miktar anaflaksi hariç ölüme neden olmaz. (Bir karşılaştırma: Siyanür en öldürücü zehirlerden biridir. Hidrojen siyanür için ölümcül doz 50 mg, sodyum ve potasyum tuzları için ise mg'dir. )

31 Mevsimsel grip daha çok öldürüyor..
Göreceli olarak doğrudur ancak mevsimsel gripte ölümler daha çok dolaylıdır. Pandemik gripte ise doğrudan olmaktadır. Örneğin mevsimsel influenza esas olarak sekonder pnömoni yaparken domuz gribi olgularında %25 oranında primer pnömoni gelişmektedir. Yani virüs doğrudan akciğere yerleşip pnömoniye neden olmaktadır !!! Pandemik gripte ayrıca altta yatan hiçbir hastalığı olmayan sağlıklı insanlarda da ölüm görülebilmektedir. Bu mevsimsel gripte olağan bir durum değildir.

32 Virüs mutasyon geçirmiş.. Bu aşının faydası yok..
Mutasyon geçirdiğinde aşının etkisi yok olmamakta ancak azalmaktadır. Mutasyon kötü yönde geçirdiğinde aşısız olanlar çok daha büyük bir risk altında olacaklardır. EK BİLGİ: * Mutasyon iyi yönde de olabilir * Şu anda yaygın mutasyon yoktur.. * Yapılan aşının koruyuculuğu mutasyon durumunda devam edecektir. * Adjuvanlı aşların mutasyon geçiren virüse karşı koruyuculuğu adjuvansız aşılara göre daha yüksektir..

33 Amerika’da farklı aşı kullanılıyor… O aşıdan olsa yaptırırdım..
ABD aşılarında adjuvan kullanılmamaktadır. (Tek fark budur, diğer özellikler aynıdır.) Bunun ülkeye özel nedenleri vardır ancak bu durum ABD nin doğru iş yaptığını göstermez. 20 kasım 2009 da reuters in sağlık haberleri arasında yer alan sağlık ve bilim editörü tarafından yazılan bir metinde bizim ülkemizde olanın tam tersinin amerika için tartışma konusu olduğunu görebilirsiniz.. Fazla antijen kullanıp adjuvan kullanmayarak hem gereksiz ekonomik kayıp olduğu, hem daha az insanın aşılanabildiği, aşısız kalan daha fazla insanın risk altında bırakıldığı anlatılıyor. Ayrıca adjuvanlı aşının genç erişkinlerde daha fazla immün yanıt oluşturduğu ve avrupada kullanılan tipte adjuvanlı aşının neden kullanılmadığı sorgulanıyor. Did U.S. make mistake in skipping vaccine additive?  By Maggie Fox, Health and Science Editor / WASHINGTON (Reuters) ..

34 Neden kağıt imzalatılıyor.. Demek ki bir sorun var..
Kullanılan her ilacın içinden prospektüsü çıkıyor ve içinde bir sürü YE yazıyor.. Buna rağmen faydası riske göre daha fazla olduğu için ilacı kullanıyoruz.. Yapılan sadece bu uygulamanın aşı için de kullanılmasıdır… İmzalatılan kağıda “aydınlatılmış onam” denmektedir. Aşı uygulaması sizlere yetkililer tarafından tavsiye edildiği için onayınızın alınması amaçlanmaktadır ve bilimsel yaklaşım açısından doğru bir uygulamadır. Yetkilileri bu uygulamaya biraz da çıkan tartışmalar yöneltmiştir. Sizler her ilaç aldığınızda içinden prospektüs çıkmıyor mu.. Yapılan aşı için de prospektüsünün gösterilmesidir.. Aydınlatılmış onam.. Ne demek anlatılmalıdır..

35 Faz çalışmaları bitmeden (ruhsat alınmadan )piyasaya sürülmüş..
Konuyu bilmeyenlerin dile getirdiği ancak doğruluk payı da olan bir yargıdır: Aşılar (ve pek çok ilaç) hayvan deneylerinden sonra dört fazdan geçerler.. Fazlar gönüllü insanlar üzerinde denenir. En önemlisi birinci fazdır ve ciddi yan etkiler gözlenir.. Fazların üçü az sayıda gönüllüler üzerinde geçildikten sonra 4. faz uygulama sırasında izlenir. Dolayısıyla fazlar hiçbir zaman bitmez. Dördüncü fazın uygulama demek olduğu hiç bilinmiyor.. Ruhsat almadan bir ilaç / aşının piyasaya verilmesinin mümkün olmadığı.. Aşının ABD’de FDA, Avrupa’da EMEA denilen kuruluşlardan onay almadan piyasaya sürülmesi imkansızdır..

36 Şimdi bir şey yapmasa da yıllar sonra etkileri çıkacakmış…
Bir kimyasal maddenin yıllar sonra etkisini göstermesi için: 1 – Doz artırımı olması 2 – Vücutta metabolize olmadan beklemesi gerekir.. Aşıda 1 – Yılda bir kez olduğu için bu madde geçersizdir.. 2 – Antijenler (virüsler) ve onlara karşı oluşan antikorlar vücutta kalıcı olabilirler.. Ancak bundan korkarak aşı olmayanlar hastalığa yakalanarak çok daha fazla antijen almayı göze almış olmaktadır. Yıllar sonra YE korkusu çok yaygındır.. Temelsiz bir düşünce olduğu açıklanmalıdır..

37 Aşı olmayı düşünmüyoruz çünkü kanser yapıyormuş….
Aşı kanser yapıyormuş… Aşı olmayı düşünmüyoruz çünkü kanser yapıyormuş…. Günde 2 – 3 paket sigara içen birinin aşıya laf etmesinin anlamsızlığı… Aşının içeriğinde kanserojen madde yoktur.. Olsa da bu miktarlarda mümkün değildir.

38 Türkiye’de İnfluenza Sezonundaki Değişim
Artık çok geç bu saatten sonra aşı olsam ne olur… Türkiye’de İnfluenza Sezonundaki Değişim İnfluenza Sezonu Başlangıç Haftası Pik Haftaları Bitiş Haftası 49 1-2 8. 47 8-9* 17. 4-5 44 2-3 18. 48 3. ve 10. 21. Bu tablo İstanbul lab. Sonuçları.. Görüldüğü gibi mevsimsel grip pik zamanı hep ocak ayı içerisinde.. (2005 – 2006 sezonunda pik uzaması kuş gribi nedeniyledir..) Pik olmadan aşı yapılmasında fayda vardır.

39 Kanada’ ya verilen aşılar geri çekilmiş…
Basın da çıkan bu haber inanılmaz derecede yanıltıcıdır ve büyük bir sorumsuzluk örneğidir.. Haberi yapanlar büyük vebal almışlardır.. Domuz Gribi aşısında şok karar! Türkiye'ye de grip aşısı veren ilaç firması Glaxosmithkline, Kanada'nın aldığı domuz gribi aşılarından büyük bölümünü geri çekti.. AŞISI GRİBİNDEN BETER! 24 Kasım 2009 Salı 17:28 Domuz Gribi aşısı, hastalıktan beter çıkınca piyasadan geri çekildi. Türkiye'de de tartışmalara neden olan ilaç konusunda Başbakan haklı çıktı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), GlaxoSmithKline ilaç şirketine ait domuz gribi aşısının Kanada"ya gönderilen bir partisinin "ciddi" alerjik reaksiyona neden olduğunu, söz konusu aşının geri çekildiğini bildirdi. Söz konusu grip aşısıyla ilgili olarak Başbakan işle Sağlık Bakanı ters düşmüş ve Başbakan Erdoğan, aşı vurduran Bakanın aksine "aşı olmam" demişti...

40 Olayın aslı… Aşılar üretim bandından “lot” denilen partiler halinde çıkarlar.. Herhangi bir lotta uygulama sırasında beklenenden fazla sayıda YE görülürse o lot geri çekilir ve bunun nedeni incelenir. Sonuçta aşıyla ilgisi bulunmazsa geri dağıtılır, bulunursa imha edilir.. Bu durum rutin aşılarda da ara ara yaşanır. Bu nedenle aşı kaydında lot numarasının da yazılması esasdır.

41 Virüs olayı hikaye, aşı satabilmek için abartıyorlar..
Pek çok ülke aşıyı kendisi üretmektedir. Bu doğru ise neden rusya, çin gibi ülkeler dünyanın parasını ayırıp aşı üretiyorlar… Bu teoriler yerine belki de şu tabloya kafa yormalıyız: Biz neden yokuz!!

42 Mevsimsel grip aşısını her yıl oluyorum.. Domuz gribi olmayacağım..
Bu seneki mevsimsel grip aşısı içeriği: A/Brisbane/59/2007 (H1N1)-benzeri virüs A/Brisbane/10/2007 (H3N2)-benzeri virüs B/Brisbane/60/2008-benzeri virus Güney yarıküre için yılının aşı içeriği A/Perth/16/2009 B/Brisbane/60/2008H1N1 A/California/7/2009(H1N1) (şu andaki domuz gribi aşısı !!!!) Sonuç: Kuzey yarımkürede de gelecek sene mevsimsel grip aşısının içeriğine H1N1 suşu konacak.. Gelecek yıl zaten rutin aşının içine konacak bir aşı için kopan tartışmaya anlam vermek zor..

43 Trafik kazalarından ölme, saldırıya uğrayarak ölme, yataktan düşerek ölme, suda boğularak ölme, zehirlenerek ölme vs. vs… İhtimalleri domuz gribinden ölme ihtimaline göre çok daha fazladır.. İnternette buna benzer mailler dolaşmakta ise de kurulan mantık yanlıştır.. Kontrol edemeyeceğimiz faktörleri kontrol edilebilecek bir faktörle karşılaştırmak elma ile armutu toplamak gibidir..

44 Gereksiz bir panik havası yaratılıyor.. Buna tepki gösteriyorum..
Bu “gerçekten” gereksiz paniği basın körüklemektedir.. Ne hastalık ne de aşı için bu tür yaklaşımlara gerek yoktur, yararsızdır ve pek çok risk yaratır.. Panik yapmamak, sadece doğru bilgileri edinmek yeterlidir. Hastalıkla ilgili panik oluşturacak şekilde yayın yapan basının, bununla orantılı olacak şekilde aşıyı desteklemesi gerekirken anti bilimsel yaklaşımla aşının önüne ket koyucu haberler yapması da trajikomik bir durumdur. . Domuz gribinde kıyamete 2 kala! Domuz gribi öldürerek yayılıyor. Krtik eşiğe sadece iki hafta kaldı. Bakanlık, alınması gereken önlemleri açıkladı. Geçtiğimiz günlerde Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın önümüzdeki iki ay içinde virüsün çok hızla yayılabileceğini söylemesi ve ''Domuz gribinde kritik eşik 15 Aralık" demesinin ardından dikkatler aralık ayına odaklandı İnternet Haber: 29 Kasım 2009

45 Başbakan aşı olmayacağını söyledi.. Var demek ki bir bildiği…
Cevap içinde gizli.. Başbakan aşı olmayın demiyor, sadece kendi adına konuşuyor.. Siz de kendi adınıza karar vermelisiniz çünkü herkesin şartları birbirinden farklıdır.. Bilimsel konularda yetkili otoritelerin açıklamalarını dikkate almakta fayda vardır. NOT: (Pek çok kişi bu bu gerekçeyi kullanmakta ise de bu biraz da bireysel sorumluluğu üstümüzden atma eğilimidir ve doğru değildir..)

46 Imuneks / Vitaminler / Pnömokok aşısı sorunu…
Diğerleri… Geçenlerde çok kötü grip oldum.. Hastalığı geçirdiğimi düşünüyorum. Aşı olmama gerek yok.. (Konfirme edilmiş – laboratuarda sonucu alınmış- kişiler için aşıya gerek yoktur ama yapılırsa da zararı olmaz.. İlave antikora sahip olursunuz) Her şeye alerjim var, aşının da alerji yapmasından korkuyorum.. (Anaflaksi tarzı bir alerji olmadıkça sorun yoktur.. Endişe edildiği durumlarda acil serviste aşı olunabilir.) Imuneks / Vitaminler / Pnömokok aşısı sorunu… İğneden çok korkuyorum. ABD deki gibi burundan olsaydı.. (ABD de burundan sprey tarzında yapışan aşı canlı bir aşıdır.. Canlı aşılar inaktive aşılara göre daha risklidir ve özel uygulama gerektirir.. ABD de ilk uygulamalar canlı aşı ile yapılmış ve arkasından inaktive aşılara geçilmiştir..) * Veremden, sıtmadan dünyada ne kadar insan ölüyor.. Neden onlar dile getirilmiyor da varsa yoksa domuz gribi..

47 Diğerleri… Doktor arkadaşlarıma sordum yaptırma dedi.. Hem doktorlar da yaptırmıyor.. (doktorlar da birer insandır ve halktan biridir.. Bu durumda otoritelere bakmak lazım) Kısırlık yapıyormuş.. (Yıllardır eskimeyen komplo teorisi.. Çocuk felci için de öyle demişlerdi.. Bu aşıyı almayan çocuk kalmadı.. Doğru olsaydı nüfusumuz yarıya inmeliydi..) Aşının içinde domuz proteini var.. Haramdır. (domuzla tek ilgisi anlatıldı.. Başka ne denir ki..) Bana bir şey olmaz.. Pandemi kendisini ancak toplumun yaklaşık yarısı bağışık olunca sınırlayacaktır.. Bu demektir ki: Ülkemiz de yaklaşık 36 milyon kişi ya aşı olacak ya hastalığa yakalanacak.. Bunun arkasında başka ülkeler var ! (iyi de önlem almayalım mı?) Bunlar bitmez……

48 RİSK: FAYDA: RİSK ANALİZİ Aşı olanlar…. Hafif YE riski: 1/10 – 1/100
Önemli YE riski: 1/ – 1/ Aşıya rağmen hastalığa yakalanma: H1N1 koruyuculuk %90 lar civarındadır. Aşıya rağmen hastalık geçirilebilir ama sağlıklı kişilerde ağır tablo görülmeyecektir. Biraz işletmeci anlayışla yaklaşarak risk analizi yapalım.. FAYDA: Hastalıktan yüksek oranda korunma Böylece hastalığın neden olacağı uzun süreli iş gücü kaybı, çok daha yüksek oranlarda YE ler ve ölüm riskinden kurtulma Virüs mutasyon geçirdiğinde hazırlıksız yakalanmama

49 HASTALIĞA YAKALANANLAR… RİSK:
RİSK ANALİZİ HASTALIĞA YAKALANANLAR… RİSK: Yüksek oranda YE riskleri (ilerleyen yıllarda sinir sistemi hastalıkları görülme oranı hastalığı geçirenlerde daha fazladır) Ağır grip tablosu nedeniyle hastanede yatma ve Grip komplikasyonları nedeniyle yoğun bakım / solunum desteği riski Hafife alınmayacak ölüm riski Pandemi de hastalıkla ilgili oranlar: Klinik atak hızı: % 30 Komplikasyon oranı: Klinik vakaların % 15’i Hastaneye yatma oranı : Klinik vakaların %2’si Vaka ölüm hızı: Klinik vakaların % ’si FAYDA: Aşıya göre biraz daha fazla bağışıklık oranı (ancak virüs mutasyon geçirdiğinde aşının avantajı daha fazladır. Domuz gribini atlatmış olma ile gururlanma.. 

50 AŞI….. Aşı kararında bilimsel düşünce akışı…
Bu hastalıktan korunma için Aşı var mı? Bu hastalıktan korunma için Aşı gerekli mi ? Hastalığın seyri ve bulaşma yoluna göre bu soruya cevap verilir. ( Seyri hafifse hastalığı geçirerek bağışıklık göze alınabilir ve , Bulaşma yolları sınırlıysa bireysel korunma tercih edilebilir. ) Ben Aşı önerilen grupta mıyım? Aşı olmama engel bir durumum var mı? Eğer bir hastalıkta ciddi hastalık bulguları, sakatlık ve ölüm riski varsa aşı ile koruma tartışılmayacak bir biçimde önerilir..

51 Lütfen nimete basmayalım…
ÖZET… Aşıların yok ettiği hastalıklar: Çiçek: 1975 den beri vaka yok Çocuk Felci yılından beri vaka yok Boğmaca – Difteri – Tetanoz - Kızamık : 0 vaka düzeyine yaklaştı Hepatit B – Yayılımı durduruldu ve sınırlandı Pnömoni – Menenjit : Vaka sayılarında belirgin düşüşler Ülkemizde 1970 lerdeki bebek ölüm hızının 150/ 1000 lerden 15 / 1000 lere düşmesinde en büyük rol aşılarındır.. Aşının önemini vurgulayan slayt.. Sondaki sözü Prof. Dr.Levent Akın’dan duymuştum.. SONUÇ: Aşı bir nimettir.. Lütfen nimete basmayalım…

52 Dr. Gülden Yörüten’in anısına saygıyla…
TEŞEKKÜRLER