2012 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ SORULARI

... konulu sunumlar: "2012 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ SORULARI"— Sunum transkripti:

1 2012 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ SORULARI

2 2012 KPSS Yaşamın ilk iki yılında, bebeğin deneyimlerine bağlı olarak duyusal motor alanında kapsamlı bir gelişme olur. İç kulaktaki vestibular sistem, hareket ve denge duyularını yönetir ve diğer duyu sistemlerini etkiler. Bazı bulgular, bebeklerde ve yeni yürümeye başlayan çocuklarda vestibular sistemin yeterince uyarılmamasının daha sonra öğrenme zorluklarına neden olabildiğini göstermektedir. Bu sistemin, yaşamın ilk yıllarında yeterince uyarılmaması sonucunda ortaya çıkan öğrenme zorluklarını aşağıda verilen gelişim kavramlarından hangisi en iyi açıklar? Olgunlaşma Kritik dönem İlerleme Büyüme Dengeleme

3 2012 KPSS Büyük bir hevesle ilköğretime başlayan Hakan, ikinci dönemde okuma ve yazmayı öğrenir. Ancak yıl sonunda annesinin istediği gibi, çizgiyi taşırmadan düzgün bir şekilde yazmayı başaramaz. Hakan’ın düzgün yazamamasının sebebi aşağıdakilerden hangisiyle en iyi açıklanabilir? Okuldan bıkması Annesinin düzgün yazması için baskı yapması Küçük kas gelişiminin yeterince tamamlanmaması Öğretmeninin yeterince ilgi göstermemesi Ellerini, kollarını etkili kullanamaması

4 2012 KPSS Zihin gelişiminde ‘’hacim korunumu’’ özelliğinin kazanılmasıyla ilgili ilkel kabile çocukları üzerinde yapılan bir deneyde, aynı miktarda su çocukların gözlerinin önünde farklı biçimlerdeki cam bardaklara doldurulmuş ve miktarının değişip değişmediği sorulmuştur. Çocukların bu soruya yaşından önce doğru cevap veremedikleri gözlenmiştir. İlkel kabile çocuklarının, bardağın biçimi değişse bile, suyun miktarının değişmeyeceğini ayırt edememelerinin en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? Eğitim eksikliği Yeterince olgunlaşmama Yetersiz beslenme Yaşantı eksikliği Yaşlarının küçük olması

5 2012 KPSS İlköğretim birinci sınıfa devam eden Emre, birgün okuldan geldikten sonra “Baba, öğretmenimiz ‘okulların tatil olmasına aşağı yukarı iki hafta kaldı.’ dedi. Aşağı yukarı ne demek?’’ diye sorar. Emre’nin zihinsel gelişim dönemi özellikleri dikkate alındığında, babasının aşağıdakilerden hangisini yapması daha uygun olur? Birbirine yakın büyüklükteki iki nesneyi göstermesi “Hemen hemen’’, “yaklaşık olarak” anlamına geldiğini söylemesi Sözlükten bakıp anlamlarını anlatması Merdivenden, önce aşağı inip sonra yukarı çıkarak göstermesi Henüz yaşının küçük olduğunu, zamanı gelince anlayacağını söylemesi

6 2012 KPSS Kemal Bey çok disiplinli, otoriter bir babadır. Evdeki herkesi sürekli kendi koyduğu kurallara uymaya zorlayan ve koyduğu kuralların tartışılmasına kesinlikle izin vermeyen birisidir. Örneğin, hafta sonlarında, tatillerde bile evdeki herkesin en geç saat 07.00’de kalkmasını ve kahvaltıda hazır olmasını ister. Kemal Bey’in katı, kuralcı ve kurallarından taviz vermeyen kişiliği, hangi gelişim dönemindeki olumsuz ve yanlış ana baba tutumları sonucunda oluşmuş olabilir? A) Genital B) Oral C) Fallik D) Latent E) Anal

7 2012 KPSS Savaş, lise son sınıfta olmasına rağmen hâlen ne yapacağına, ne olmak istediğine karar verememiştir. Henüz kendine özgü bir dünya görüşüne ve geleceğiyle ilgili bir plana sahip olmadığı gibi bunun için bir şeyler yapmaya da çalışmamaktadır. Savaş’ın kendi kimliği ve geleceğiyle ilgili henüz bir karar verememesi ve vermek için de bir çaba göstermemesi, hangi kimlik statüsünün göstergesidir? A) Sorumsuz B) Sorundan kaçan C) İpotekli D) Kaygısız E) Dağınık

8 2012 KPSS Arkadaşına gitmek isteyen Seher, izin vermediği için annesine çok kızmış ve onunla tartışmıştır. Bu olaya şahit olan babaannesi Seher’e “hanım kız’’ olması, öfkesini kontrol etmesi ve annesine saygılı olması gerektiğini söyler. Bu olayda, babaannenin tavsiyesinde hangi ahlaki gelişim özelliği vurgulanmaktadır? Kanun ve düzene uyma İyi çocuk olma Sosyal sözleşme Evrensel ahlak Toplum kurallarına uyma

9 2012 KPSS Birgül’ün annesi; bazen ona bir zarar gelir diye, bazen de yapamaz, beceremez diye Birgül’ün yapacağı birçok işi kendisi yapar ve onun yapmasına izin vermez. Annenin bu aşırı koruyucu tutumu, Birgül’ün öncelikle hangi kişilik özelliğini kazanmasını engeller? Yeterlilik Çalışkanlık Özerklik Özsaygı Verimlilik

10 2012 KPSS 70 yaşındaki Hüseyin Dede sinirli, hırçın ve mutsuz birisidir. Sürekli evdekilere bağırır, çağırır ve hiçbir şeyden memnun olmaz. Mutsuzluğunun nedeni olduklarını düşündüğü için devamlı çevresindekileri suçlar. Psikososyal gelişim kuramına göre, Hüseyin Dede’nin psikolojik durumu aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? Stres Umutsuzluk Yalnızlık Hoşnutsuzluk Değersizlik

11 REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİMLE
İLGİLİ ORTAK SORU 2012 KPSS Oya Hanım tiyatroyu çok sever ve fırsat bulduğunda sık sık tiyatroya gider. Son zamanlarda işlerinin yoğunluğundan yeni bir oyuna gidememiştir. Bu yüzden, uzun zamandır tiyatroya gidememenin eksikliğini hissetmekte ve tiyatroya gitmenin bir fırsatını kollamaktadır. Oya Hanım’ın tiyatroya gitme ihtiyacı, hangi türden bir ihtiyaçtır? Rahatlama Bilme, tanıma Yakınlık Estetik Saygınlık

12 REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİMLE
İLGİLİ ORTAK SORU 2012 KPSS Yapılan bir araştırmada; bakımevine getirilen terk edilmiş, yeni doğmuş bebeklerin bakıcılar tarafından beslenme, temizlik gibi günlük bakımlarının yapılmasına rağmen bazılarının yaşamadığı görülmüştür. İhtiyaç kuramına göre, gerekli bakımları yapıldığı hâlde bebeklerin yaşamlarını yitirmelerinin en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir? Sevgi, ilgi görme ihtiyacı da hayatta kalma ihtiyaçlarındandır. Bakımevleri, bebeklerin gelişim özelliklerine göre düzenlenmemiştir. Bakımevleri, ait olma ihtiyacını karşılamada yetersizdir. Bebekler, kendilerini güvende hissetmemektedir. Bakımevleri, asgari koruma standartlarına göre düzenlenmiştir.

13 2012 KPSS Doğuştan görme engelli Ahmet, yetişkinlik döneminde gerçekleştirilen bir ameliyatla görme yetisini kazanır. Ancak bu yetiyi kullanma düzeyi, görme problemi olmayan bireylerle aynı seviyeye ulaşamaz. Bu durum, aşağıdakilerden hangisiyle en iyi açıklanabilir? Uyum sağlama Bireysel farklılıklar Dengeleme Olgunlaşma Yaşantı

14 2011 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ SORULARI

15 2011 KPSS Yapılan boylamsal bir çalışmada, ikiz erkek kardeşlerin 5 yaşındaki ilgi alanları arasında 0,80; aynı çocukların 18 yaşındaki ilgi alanları arasında ise 0,60 korelasyon katsayısı saptanmıştır. Buna göre, ilgi alanları arasındaki korelasyon katsayısı farklılığını, aşağıdakilerden hangisi en iyi açıklar? Olgunlaşma Kritik dönem Yaşantı Cinsiyet Büyüme

16 2011 KPSS Motor gelişimin incelendiği bir çalışmada, 16 aylık tek yumurta ikizleri her biri bir grupta olacak şekilde iki gruba ayrılırlar. Birinci gruba tırmanmayı gerektirecek çok sayıda eşyanın bulunduğu bir ortamda altı hafta boyunca merdiven tırmanma eğitimi verilir (E). İkinci grupla ise tırmanacakları herhangi bir eşyanın bulunmadığı bir ortamda, motor gelişimle ilgili olmayan oyunlar oynanır (O). İki grubun motor performanslarının her hafta ölçüldüğü bu çalışmanın sonunda, verilen merdiven tırmanma eğitiminin motor gelişim hızını bir süre için artırdığı, bu süreden sonra eğitime devam edilmesinin motor gelişim hızını artırmada bir etkisinin olmadığı ve normal çocuklara yaklaştıkları görülür. Bu sürede normal yaşamda var olan tırmanma etkinliklerinin yerine başka oyunların oynatıldığı grupta (O), motor gelişim hızının yavaşladığı ancak bir süre sonra onların da normal çocuklara yaklaştıkları gözlenir. Normal gelişimin (N) kesikli çizgiyle gösterildiği aşağıdaki grafiklerden hangisi, bu araştırma sonucunu en doğru şekilde yansıtmaktadır?

17

18 2011 KPSS Gelişimle ilgili yapılan araştırmalar, akranlarına göre konuşmayı geç öğrenen çocukların okumayı da geç öğrendiklerini göstermektedir. Bu durumu en iyi açıklayan gelişim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir? Gelişimde bireysel ayrılıklar vardır. Gelişim yordanabilir bir sıra izler. Gelişim genelden özele doğrudur. Gelişim nöbetleşe devam eder. Gelişimin hızı her dönemde aynı değildir.

19 2011 KPSS Beş yaşındaki bir çocuğun çizdiği resim aşağıda verilmiştir. Çocuğun kraliçeye ilişkin şemasını taç takan bir kadın, arıya ilişkin şemasını ise kanatları ve iğnesi olan bir böcek olarak oluşturup daha sonra iki şemayı birleştirerek bu resimde kraliçe arıyı taç takan dişi bir böcek olarak çizmesi, Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? Toplumsal aktarım Odaklanma Canlandırmacılık Örgütleme Gecikmiş taklit

20 2011 KPSS Şehirlerarası bir seyahat sırasında dört yaşındaki Merve ile yan koltukta oturan Hatice Teyze arasında şöyle bir konuşma geçer:  Hatice Teyze: Nerede oturuyorsunuz? Merve: Ankara’da. Hatice Teyze: Ankara Türkiye’ de mi? Merve: Evet. Hatice Teyze: Ankara’da oturanlar, Türkiyeli midir? Merve: Hayır, Ankaralıdırlar. Hatice Teyze: Hiç Türkiyeli tanıdın mı? Merve: Tanıdım ama çok değil. Hatice Teyze: Nerede oturuyorlar? Merve: Bilmem… Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, Hatice Teyze’nin sorularını Merve’nin yanlış yanıtlaması, aşağıdakilerden hangisinin tam olarak gelişmediğini gösterir? A) Toplummerkezci düşünme B) Canlandırma C) Odaklanma D) Özelden özele akıl yürütme E) Parça bütün ilişkisini kavrama

21 2011 KPSS Küçük bir kasabada doğan Fatma, çocukluğunda babasından sık sık dayak yer ve ev işlerinin ağırlığından bunalan annesinin ilgisinden de yoksun büyür. Lisede sınıf arkadaşları hangi bölümde okuyacaklarını uzun uzun araştırırken Fatma’nın tek düşüncesi evden uzaklaşmak olur. Açıkta kalmayacağı bölümleri tercih listesine yazar. Bunlardan birini kazanır ve üniversite eğitimi için İstanbul’a gider. Bu eğitimi sırasında, bazıları birbirine zıt olan çeşitli dinsel ve politik gruplara katılır fakat içlerinde barınamaz. Bir ara sınıf arkadaşı Emine ile eve çıkarlar ancak ona da yakınlık gösteremez, adeta kendisinden uzaklaştırır. Emine eşyalarını toplayıp evi terk ederken Fatma bunu umursamıyormuş gibi davranır çünkü o kimsenin yardımına gereksinim duymuyor ve her konuda kendine yetiyormuş gibi görünmek ister. Gerçekte kendine güvenmeyen, duygusal ama göstermeyi sevmeyen, sıkılgan, isteksiz ve duyarsız biri olarak Fatma’nın böyle görünmesi çok da zor olmaz. Yukarıda anlatılanlara göre, Fatma hangi bağlanma biçimini geliştirmiş olabilir? İkircikli Saplantılı Korkulu Kayıtsız Rol Karmaşası

22 2011 KPSS Küçük bir kasabada doğan Fatma, çocukluğunda babasından sık sık dayak yer ve ev işlerinin ağırlığından bunalan annesinin ilgisinden de yoksun büyür. Lisede sınıf arkadaşları hangi bölümde okuyacaklarını uzun uzun araştırırken Fatma’nın tek düşüncesi evden uzaklaşmak olur. Açıkta kalmayacağı bölümleri tercih listesine yazar. Bunlardan birini kazanır ve üniversite eğitimi için İstanbul’a gider. Bu eğitimi sırasında, bazıları birbirine zıt olan çeşitli dinsel ve politik gruplara katılır fakat içlerinde barınamaz. Bir ara sınıf arkadaşı Emine ile eve çıkarlar ancak ona da yakınlık gösteremez, adeta kendisinden uzaklaştırır. Emine eşyalarını toplayıp evi terk ederken Fatma bunu umursamıyormuş gibi davranır çünkü o kimsenin yardımına gereksinim duymuyor ve her konuda kendine yetiyormuş gibi görünmek ister. Gerçekte kendine güvenmeyen, duygusal ama göstermeyi sevmeyen, sıkılgan, isteksiz ve duyarsız biri olarak Fatma’nın böyle görünmesi çok da zor olmaz. Marcia’nın kimlik statüleri yaklaşımına göre, Fatma hangi kimlik statüsünü geliştirmiş olabilir? A) Ters B) Askıya alınmış, C) İpotekli D) Asosyal E) Dağınık

23 2011 KPSS Androjen Erkeksi Kadınsı Belirsiz Feminist
Küçük bir kasabada doğan Fatma, çocukluğunda babasından sık sık dayak yer ve ev işlerinin ağırlığından bunalan annesinin ilgisinden de yoksun büyür. Lisede sınıf arkadaşları hangi bölümde okuyacaklarını uzun uzun araştırırken Fatma’nın tek düşüncesi evden uzaklaşmak olur. Açıkta kalmayacağı bölümleri tercih listesine yazar. Bunlardan birini kazanır ve üniversite eğitimi için İstanbul’a gider. Bu eğitimi sırasında, bazıları birbirine zıt olan çeşitli dinsel ve politik gruplara katılır fakat içlerinde barınamaz. Bir ara sınıf arkadaşı Emine ile eve çıkarlar ancak ona da yakınlık gösteremez, adeta kendisinden uzaklaştırır. Emine eşyalarını toplayıp evi terk ederken Fatma bunu umursamıyormuş gibi davranır çünkü o kimsenin yardımına gereksinim duymuyor ve her konuda kendine yetiyormuş gibi görünmek ister. Gerçekte kendine güvenmeyen, duygusal ama göstermeyi sevmeyen, sıkılgan, isteksiz ve duyarsız biri olarak Fatma’nın böyle görünmesi çok da zor olmaz. Bem’in cinsiyet rolleri yaklaşımına göre, Fatma hangi cinsiyet rolünü geliştirmiş olabilir? Androjen Erkeksi Kadınsı Belirsiz Feminist

24 2011 KPSS Tek yumurta ikizleri ile tek doğan çocukların dil gelişimlerinin incelendiği bir araştırmada, ikizlerin tek doğan çocuklara göre dil gelişimlerinin daha yavaş ilerlediği bulunmuştur. Araştırmacılar özellikle ilk yıllarda gözlenen ancak zaman içinde kapanan, tek çocuklar ve ikizler arasındaki bu farklılığın, ikizlerin anneleriyle olan konuşma sürelerinin az olmasından ve daha çok birbirleriyle iletişim kurmalarından kaynaklanabileceğini ileri sürmüşlerdir. Bu araştırma sonucuna bağlı olarak dil gelişimiyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? Dil gelişiminde yaşamın ilk yıllarında çevresel, sonraki yıllarında kalıtsal faktörler daha etkilidir. Yaşamın sonraki yıllarında tek doğan çocukların dil gelişimlerinde bir duraklama görülürken ikizlerde bir artış gözlenir. Kalıtım tek doğan çocukların dil gelişimlerini hızlandırırken ikizlerinkini yavaşlatmaktadır. Dil gelişiminde kritik dönemin etkisi tek doğan çocuklara göre ikizlerde daha azdır. İkizler ve tek doğan çocuklar farklı yaşantılar geçirmektedirler.

25 2011 KPSS Lise 1. sınıf öğrencisi Arda okul rehber öğretmenine şunları anlatır: Bence ilkokul öğretmenlerinin insanlar üzerindeki etkisi en fazla. Örneğin bizim, öğretmenimiz matematik ve fen derslerine çok önem verirdi. Ben ise derslerde sürekli resim yapardım. Bu durum öğretmenimin hoşuna gitmez ve “Yaptığın resimler bir işe yaramıyor, ileride sakın resimle ilgili bir bölüm seçme.” diyerek benim şevkimi kırmaya çalışırdı. Ona çok kızardım ve dünyanın en iyi ressamı olacağım diye kendime sözler verirdim. Bu nedenle resim dergileri satın aldım, kurslara katıldım. Bu arada arkadaşlarımın benden daha iyi resim yapmalarına dayanamazdım. Örneğin, iki yıl önce bir resim yarışmasına katılmış, benden daha iyi resim yapan bir arkadaşıma da yarışmayı haber vermemiştim. Çok güzel olmasına karşın resmim dereceye giremediği için yıkılmıştım. Erikson’un psikososyal gelişim kuramına göre, Arda’nın dünya çapında bir ressam olmaya yönelik çabaları, aşağıdaki duyguların hangisinden kurtulmaya yöneliktir? A) Güvensizlik B) Umutsuzluk C) Durgunluk D) Utanç E) Yetersizlik

26 2011 KPSS Lise 1. sınıf öğrencisi Arda okul rehber öğretmenine şunları anlatır: Bence ilkokul öğretmenlerinin insanlar üzerindeki etkisi en fazla. Örneğin bizim, öğretmenimiz matematik ve fen derslerine çok önem verirdi. Ben ise derslerde sürekli resim yapardım. Bu durum öğretmenimin hoşuna gitmez ve “Yaptığın resimler bir işe yaramıyor, ileride sakın resimle ilgili bir bölüm seçme.” diyerek benim şevkimi kırmaya çalışırdı. Ona çok kızardım ve dünyanın en iyi ressamı olacağım diye kendime sözler verirdim. Bu nedenle resim dergileri satın aldım, kurslara katıldım. Bu arada arkadaşlarımın benden daha iyi resim yapmalarına dayanamazdım. Örneğin, iki yıl önce bir resim yarışmasına katılmış, benden daha iyi resim yapan bir arkadaşıma da yarışmayı haber vermemiştim. Çok güzel olmasına karşın resmim dereceye giremediği için yıkılmıştım. Freud’un psikanalitik kuramına göre, sınıf öğretmeninin tutumu karşısında, Arda’nın resim çalışmalarına aşırı zaman ayırmaya devam etmesi, aşağıdaki savunma mekanizmalarından hangisine örnek olabilir? Ketlenme Ödünleme Bastırma Yüceltme Düşünselleştirme

27 2011 KPSS Otobüs durağında bekleyen yaşlı bir kadın, sigara içen bir gencin sigara dumanından rahatsız olur. Yaşlı kadın gence, astım hastası olduğu için sigaradan uzak durması gerektiğini açıklar. Genç, “Üzgünüm, açık alandayız, burada sigara içmek yasak değil.” der. Yaşlı kadın “Biraz ötede sigaranı içemez misin?” diye sorar. Genç, “Teyzeciğim, buna da itirazınız olmaz herhâlde.” diyerek birkaç adım uzaklaşır ve dumanı yaşlı kadını hâlâ rahatsız etmesine karşın sigarasını içmeye devam eder. Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramına göre, gencin içinde bulunduğu ahlaki evre aşağıdakilerden hangisi olabilir? İtaat ve ceza Saf çıkarcı Kişiler arası beklentiler Kanun ve düzen Sosyal sözleşme

28 2010 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ SORULARI

29 2010 KPSS Bir araştırmacı çocukların yaşa bağlı konuşma gelişimi örüntüsünü incelemek ister. Bu amaçla iki, dört ve altı yaşlarından ellişer çocuğu rastgele örnekleme yöntemiyle seçerek toplam 150 çocuktan tek seferde veri toplar. Daha sonra verileri çözümleyerek farklı yaşlarda dil gelişimine ilişkin genellenebilir sonuçlar ortaya koyar. Bu araştırmacının kullandığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir? Meta-analiz Kesitsel Örnek olay Nitel İzleme

30 2010 KPSS Fiziksel gelişimleri bakımından erkek ve kızların yaşlara göre boylarındaki artış miktarlarını en iyi gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir? (Grafiklerde kesikli çizgiler erkekleri, düz çizgiler kızları göstermektedir.)

31 2010 KPSS Bebeklikten itibaren ayrı büyütülmüş bir grup yetişkin ikiz üzerinde boylamsal bir araştırma yapılmıştır. Bu araştırmada ilk çocuklukta tek yumurta ikizlerinin çift yumurta ikizlerine göre daha benzer davrandıkları ancak çocuklar büyüdükçe benzerliğin azaldığı görülmüştür. Bununla birlikte, yetişkinlikte bu benzerliğin ikizlerin dinsel, siyasal görüşlerinde, ilgi alanlarında ve eş seçimlerinde daha az; sayısal ve sözel yeteneklerinde, yürüyüşlerinde, gülüşlerinde ve ses tonlarında ise daha fazla olduğu gözlenmiştir. Bu araştırmaya göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine varılamaz? Bazı davranışların gelişiminde çevre, bazılarında ise kalıtım baskındır. Davranış gelişiminde çevrenin etkisi yaşa bağlı olarak artmaktadır. Kalıtım ve çevrenin etkileri bireysel farklılıklara bağlı olarak değişir. Tek yumurta ikizlerinde gelişimin çeşitli alanlarındaki etkileşim, çift yumurta ikizlerinden daha fazladır. Erim genişliği (ranj) fazla olan özelliklerde çevrenin etkisi, dar olanlara göre daha fazladır.

32 2010 KPSS Öğretmen: Otomobile başka ne deriz? Öğrenci: Araba.
Öğretmen: Araba ne işimize yarar? Öğrenci: Arabaya bineriz. Öğretmen: Bindiğimiz arabalara “taşıt” deriz. Öğrenci: Öyleyse otomobil de bir taşıttır. Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, yukarıdaki soru-cevap tekniğini uygulayan bir öğretmen, öğrencisinde aşağıdaki süreçlerden hangisinin gelişmesine yardımcı olmaya çalışmaktadır? Ayırt etme Tümdengelim Özümleme Özelden özele akıl yürütme Toplu monolog

33 2010 KPSS Dört yaşındaki Beste, babasına “Sana kitap okuyayım mı?” der ve bir hafta önce satın alınan masal kitabının resimlerine bakarak masalı okur gibi anlatır. Daha önce annesi birkaç kez okuduğu için masalı ezberleyen Beste, babasına masalı okurken bazı bölümleri unutur. Babası hatırlattığında, Beste ezberlediğinden emin, “Sen bu masalı bilmiyorsun.” Diyerek karşı çıkar. Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, Beste’nin babasına karşı çıkmasının altında yatan bilişsel süreç aşağıdakilerden hangisi olabilir? Özelden özele akıl yürütme Uyum kurma Odaktan uzaklaşma Benmerkezci düşünme Aynılık-değişmezlik ilkesi

34 2010 KPSS Babası bir kâğıda yazar ve Banu’ya sonucun ne olduğunu sorar. Banu bir elinde 2, diğerinde 3 parmağını kaldırıp parmaklarını 1’den başlayarak sayar ve sonucun 5 olduğunu söyleyip boş kutunun içine yazar. Bununla birlikte, farklı sayılarla birkaç toplama işleminin ardından, babası yazarak Banu’dan tekrar toplamasını ister. Banu bu işlemin sonucunu her defasında parmaklarını kullanarak hesaplar, aynı sayfada daha önce yaptıklarına bakmayı düşünemez. Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, Banu’nun daha önce yaptığı işlemler için parmaklarını kullanıp aynı sayfada daha önce yaptıklarına bakmayı düşünememesi, aşağıdaki bilişsel becerilerden hangisinin tam olarak gelişmediğini gösterir? Özelden özele akıl yürütme Tümevarımsal düşünme Odaktan uzaklaşma Hipotetik düşünme Aynılık-değişmezlik ilkesi

35 2010 KPSS Suç ve Ceza romanının kısa özeti:
Maddi nedenlerle üniversite eğitimini yarıda bırakan Raskolnikov iş bulamaz ve birçok kimseye borçlanır. Vaktinin çoğunu hayal kurarak geçiren Raskolnikov kendisinin de borçlu olduğu tefeci Ivanovna’yı öldürmeyi aklından geçirir. Birini öldürmeyi düşündüğü için kendinden nefret eden Raskolnikov, insanların düşkünlüğünü kullanıp servet edinen, kendi kardeşi Lizaveta’yı bile kullanmaktan çekinmeyen ihtiyar bir kadını öldürmenin, binlerce kişiyi mutlu edecek yüce bir görev olduğunu düşünerek yaşadığı çatışmadan kurtulur. Lizaveta’nın dışarıda olduğunu öğrendiği bir akşam tefecinin evine giden Raskolnikov, önce yaşlı kadını daha sonra, o sırada eve gelip olanları gören Lizaveta’yı feci şekilde öldürür. Yaşadığı vicdan azabı yüzünden suçunu daha sonra polise itiraf etse de bu durum Raskolnikov’un zulme uğrayanları kurtarmak için tefeciyi öldürdüğü gerekçesine ters düşer. Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramına göre, Raskolnikov’un içinde bulunduğu evre ve bu evrede bulunma nedeni aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir? Evre Neden İtaat-ceza Lizaveta’ya yaptıklarından ötürü, Ivanovna’yı cezalandırdığından Saf çıkarcı Borçlarından kurtulmak için Ivanovna’yı öldürdüğünden Kişilerarası eğilim Başkalarının yaşadığı sıkıntıları gidermek için cinayet işlediğinden Kanun-düzen İşlediği suçu daha sonra polise itiraf ettiğinden Evrensel ahlak Cinayetlerden sonra vicdan azabı duyduğundan

36 2010 KPSS Suç ve Ceza romanının kısa özeti:
Maddi nedenlerle üniversite eğitimini yarıda bırakan Raskolnikov iş bulamaz ve birçok kimseye borçlanır. Vaktinin çoğunu hayal kurarak geçiren Raskolnikov kendisinin de borçlu olduğu tefeci Ivanovna’yı öldürmeyi aklından geçirir. Birini öldürmeyi düşündüğü için kendinden nefret eden Raskolnikov, insanların düşkünlüğünü kullanıp servet edinen, kendi kardeşi Lizaveta’yı bile kullanmaktan çekinmeyen ihtiyar bir kadını öldürmenin, binlerce kişiyi mutlu edecek yüce bir görev olduğunu düşünerek yaşadığı çatışmadan kurtulur. Lizaveta’nın dışarıda olduğunu öğrendiği bir akşam tefecinin evine giden Raskolnikov, önce yaşlı kadını daha sonra, o sırada eve gelip olanları gören Lizaveta’yı feci şekilde öldürür. Yaşadığı vicdan azabı yüzünden suçunu daha sonra polise itiraf etse de bu durum Raskolnikov’un zulme uğrayanları kurtarmak için tefeciyi öldürdüğü gerekçesine ters düşer. Raskolnikov’un aşağıdaki savunma mekanizmalarından hangisini öncelikle kullanarak yaşadığı çatışmadan bir süreliğine kurtulduğu söylenebilir? Mantığa bürüme Hayal kurma Ödünleme Yüceltme Karşıt tepki oluşturma

37 2010 KPSS Başarı güdüsü; engelleri aşma, çaba harcama, zor bir görevi en kısa sürede ve en iyi şekilde yapmaya çalışma olarak tanımlanmaktadır. Buna göre, çocukların başarı güdüsünü güçlendirmek isteyen anne babalara önerilecek en uygun yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir? Çocuğa bir şey yaptırmanın değil, çocukla bir şey yapmanın önemli olduğunu bilmeleri Çocuğa başarısızlığın mutsuzluk getireceğini anlatmaları Çocuğu başarılı olsun olmasın sevmeleri ve bunu ona ifade etmeleri Çocuğu erken yaştan başlayarak davranışlarının sorumluluğunu almaya teşvik etmeleri Çocuğa ulaştığı yerin yeterli olmadığını, daha çok çaba gösterirse daha iyi olabileceğini anlatmaları

38 2010 KPSS Gülce ile annesi oynamaktadır.
Gülce: Anne bana “Kızım ne yapıyorsun?” diye sor. Anne: Kızım ne yapıyorsun? Gülce: Gemi yüzdürüyorum. Gülce: Şimdi de “Nereye gidiyorsun?” diye sor. Anne: Nereye gidiyorsun? Gülce: Anneanneme gidiyorum. Yukarıdaki karşılıklı konuşmada Gülce’nin davranışları dil gelişimiyle ilgili aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? İçsel konuşma Telgraf konuşması Yansıtıcı konuşma Toplu monolog Benmerkezci dil

39 2010 KPSS Lise 2. sınıf rehber öğretmeni Işıl Hanım “Ergenlerde Bağlanma Biçimleri” adlı bir seminere katıldıktan sonra, öğrencilerinin arkadaşlarına bağlanma biçimleriyle sosyal bir etkinliğe birlikte katılma istekleri arasında ilişki olabileceğini düşünür. Öğrencilerine Sosyometri uygular ve aşağıdaki sosyogramı hazırlar. Sosyogramda etkinliğe birlikte gitme isteğini düz, bunu reddetmeyi ise kesikli çizgilerle gösterir. Ayrıca çift yönlü ilişkileri ile tek yönlü ilişkileri ise → ile belirtir. Kaçınmalı bağlanma biçimine sahip olanların kendilerini ve başkalarını olumsuz gördükleri, reddedilme korkusuyla yakın ilişkilerden uzak durdukları düşünüldüğünde, yukarıdaki sosyogramda bu tanıma uygun öğrenciler aşağıdakilerden hangisi olabilir? Yalnız F K ve S L ve M M ve T L, M ve T

40 2010 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ SORULARI

41 2010 KPSS Orhan Veli’nin bu şiiri gelişim psikolojisine özgü aşağıdaki kavramlardan hangisi öğretilirken kullanılabilir? Bağlanma türleri Cinsiyet rolleri Kimlik arama Özyeterlik Mizaç Bir okla yaralı kalbim, Boyacının sandığında; Güvercinim kâğıt helvasında; Sevgilim kayığın burnunda; Yarısı balık, Yarısı insan; İn miyim? Cin miyim? Ben neyim?

42 2010 KPSS Ayrı ve birlikte yetiştirilmiş 2-6 yaşları arasındaki ikiz çocuklar üzerinde yapılan bir araştırmada, kardeşlerin zekâ puanları arasındaki korelasyon katsayıları (r) şöyle bulunmuştur: Ayrı yetiştirilen tek yumurta ikizleri r = 0, 77 Birlikte yetiştirilen tek yumurta ikizleri r = 0, 76 Ayrı yetiştirilen çift yumurta ikizleri r = 0, 52 Birlikte yetiştirilen çift yumurta ikizleri r = 0, 54 Buna göre, aşağıdakilerden hangisi ikiz kardeşlerin zekâ puanları arasındaki korelasyonları en iyi açıklar? Kalıtım Kritik dönem Çevre Olgunlaşma Yaş

43 2010 KPSS Kritik dönem kavramı, çevresel etkenlerin gelişimi nasıl etkilediğini anlamada çok önemlidir. Gelişim süreci incelendiğinde insana ait her organ ya da davranışın, belirli yönlerinin sabit zamanlarda geliştiği görülmektedir. Bu sabit zamanlara kritik dönem denilmektedir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi gelişim sürecinde kritik dönemlerin bulunduğu görüşünü doğrulayan bir örnek olabilir? Ters doğan Ayşe, doğum sırasında beynine bir süre oksijen taşınmaması sonucu ileriki yıllarda normalin altında zekâya sahip olmuştur. Gebeliğin ilk üç ayında “X” ilacı kullanan Fatma, kolsuz bir bebek dünyaya getirmiştir. Prematüre doğan İlker, iyi beslenerek birkaç ay içinde normal doğan çocukların kilosuna erişmiştir. Başından geçen olumsuz bir olay sonrasında kekelemeye başlayan Sabri, tüm çabalara rağmen kekeme kalmıştır. Doğuştan hipermetrop olan Zehra’nın bu görme bozukluğu yaşla birlikte giderek artmıştır.

44 2010 KPSS Fiziksel büyüme temelde ....(I)….. bağlı olarak gerçekleşen bir süreç olmakla birlikte .....(II)….. yetersizliği bu süreci olumsuz etkileyebilir. Fiziksel gelişimle ilgili bu metinde, I ve II rakamlarının yerine aşağıdaki hangi kavramlar getirilmelidir? I II____ Öğrenmeye Sosyal çevre Yaşantıya Olgunlaşma Fiziksel çevreye Sosyal çevre Kalıtıma Beslenme Olgunlaşmaya Uyarıcı

45 2010 KPSS Gelişim psikolojisinde kullanıldığı anlamıyla “bağlanma” kavramı aşağıdakilerden hangisine işaret eder? Belirli bir gelişim döneminin sağlıklı bir şekilde tamamlanamaması sonucu o dönemde takılı kalmaya Çocuk ve bakım veren kişi arasında karşılıklı duygulanımı içeren fiziksel yakınlığı sürdürme isteğine Ergenlik döneminde karşı cinsten özel biriyle tanışma isteğine Çocuğun kendisi açısından önem taşıyan bir yetişkine yaşının gerektirdiğinden daha fazla bağımlı olmasına Bir yetişkinin, birlikte olduğu kişiyle başkalarının ilgilenmesini istememesine

46 2010 KPSS Mehmet Rauf’un Eylül romanının kısa bir özeti:
Çocukluğunda ailesini kaybeden Necip’in öğrencilik yaşamı yatılı okullarda geçer. Yaşadığı kimsesizlik duygusundan kurtulmak için okul yıllarında çok ders çalışır, yetişkinlikte ise kadınlarla birlikte olur ancak bir kısmı başkalarıyla evli olan bu kadınların ihanetine uğrar. Kuzeninin karısı Suad ile karşılaşıncaya dek gerçek aşkın sonsuza dek sürmediğini ve kendinden geçecek kadar âşık olmanın sadece film ya da romanlarda olduğuna inanır. Necip, Suad’ın önce başka kadınlar gibi davrandığını düşünür ancak onun kocası Süreyya’ya olan sevgisine hayranlık duyar ve zamanla bu hayranlık tek taraflı aşka dönüşür. Necip bir yandan Suad’ın kocası olduğu için Süreyya’dan nefret edip suçluluk duyar, diğer yandan Suad’a yakın olabilmek için ona dostça davranır. Suad başlangıçta Necip’in ilgisini fark etmez, öğrendikten sonra ise görmezden gelir. Bundan sonra Necip, Suad’ın her hareketinden bir anlam çıkarmaya çalışır. Bir süre sonra Suad da Necip’ten etkilenmeye başlar. Necip her şeyi bırakıp kendisiyle gelmesini istediğinde, Suad “Süreyya ihaneti hak etmedi, onu terk edemem, üstelik kimse bu ilişkiyi onaylamaz.” der. Necip ve Suad birlikte gidemeyeceklerini çaresizlik içinde kabul ederler.

47 Necip’in kişiliğiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Suad’dan etkilenmeden önce kadınlar tarafından sık sık aldatıldığı için yalıtılmışlık duygusu içindedir. Davranışları id’in denetimi altındadır. Bu yüzden Süreyya’dan nefret ettiği için suçluluk duymaktadır. Evli bir kadına bile kolaylıkla âşık olması, güvenli bağlanma stiline sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Yalnızlık duygusundan kurtulmak için yetişkinlik yıllarında kadınlara yönelmesi yansıtma mekanizması kullandığını gösterir. vli bir kadınla ilişki yaşamak istemesi cinsel kimlik karmaşası yaşadığını gösterir.

48 Aşağıdakilerden hangisi Suad’ın davranışlarını süperegosu’nun yönettiğini kesin destekler?
Eşi Süreyya’ya olan duygusal bağlılığı Necip’in ilgisini başlangıçta fark etmemesi Necip’in ilgisini fark ettiğinde bir süre hiçbir şey yokmuş gibi davranması Necip’in ilgisine kayıtsız kalamaması Başkaları onaylamayacağı için Necip’le birlikte gitmemesi

49 2010 KPSS Buğra ile Arda amca çocuklarıdır. Buğra ile yengesi Ebru arasında şöyle bir konuşma geçer: Buğra: Bir teyze vardı. O, Arda’nın anneannesi mi yoksa babaannesi mi? Ebru: O, anneannesi. Senin babaannen onun da babaannesi. Buğra: Benim iki tane babaannem yok ki! Buğra’nın son ifadesinin altında “Benim bir babaannem var, Arda’nın da bir babaannesi var. Onun babaannesi benim de babaannemse benim iki tane babaannem olur.” düşüncesi yatmaktadır. Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, Buğra’nın bu düşüncesi aşağıdaki bilişsel becerilerden hangisinin tam gelişmediğini gösterir? Özümleme Benmerkezci düşünme Canlandırma Odaktan uzaklaşma Aynılık ilkesi

50 2010 KPSS Mert ile Doğa oynarken Mert’in babası Doğa’ya kaç yaşında olduğunu sorar. Doğa 6 yaşında olduğunu söyler. Mert “Ben de 5 yaşındayım.” der. Doğa’nın teyzesi “Mert 5, Doğa da 5 yaşında” der. Bunun üzerine Doğa teyzesine “Ben 6 yaşındayım, bir kere benim doğum günüm olurken sen evde yoktun.” Diyerek karşı çıkar. Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, Doğa’nın, yaşını doğum gününde evde bulunmadığı için teyzesinin bilemeyeceğini düşünmesi, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? Özelden özele akıl yürütme Tümevarım Odaktan uzaklaşma Mantığa bürüme Yaş korunumu

51 2010 KPSS Duyusal-motor dönemde “nesne sürekliliğinin” kazanılması bilişsel gelişimde önemli bir başlangıçtır. Bu başlangıç, aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olabilir? Kendisinde var olan şemaları düzenlemeye başladığının Deneme yanılma öğrenmesinin oluşmaya başladığının Çocuğun ilk bilişsel şemalarının oluştuğunun Belleği kullanmaya başladığının Yeni bilişsel yapılar geliştirmeye başladığının

52 2010 KPSS Hasan odasında diz çöküp, arabalarından birini sağ, diğerini de sol eline alarak yarıştırır. Arabalarını hızla ileri geri hareket ettirerek motor, fren ve korna sesleri çıkarır. “Şimdi sarı araba geçiyor, şimdi mavi hızlandı.” diye bağırır. Hasan’ın ağzıyla oyununa tempo tutar gibi konuşması dil gelişimiyle ilgili aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? Monolog Sözel senkretizm Tekrarlama İçsel konuşma Toplumsallaşmış dil

53 2010 KPSS Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramına göre, aşağıdakilerden hangisi gelenek öncesi ahlak anlayışını kesin yansıtır? Eğer camı kırdığımı itiraf etmeseydim tüm sınıf ceza alacaktı. Kopya çekmedim çünkü yakalanırsam okuldan atılırım. Hiçbir suç cezasız kalmamalıdır. Elimden geleni yapmasaydım kendimi suçlu hissederdim. Adaletli olmak merhametli olmaktan önemlidir.

54 2009 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ SORULARI

55 2009 KPSS Bir araştırmada ilköğretim öğrencilerine bir yıl arayla iki kez ilgi envanterinin uygulanmasından 0,62; üniversite öğrencilerine uygulanmasından 0,80 korelasyon kat sayısı elde edilmiştir. Aynı çalışmada ilköğretim öğrencilerine ölçme aracının üç yıl arayla iki kez uygulanmasından 0,31; üniversite öğrencilerine aynı zaman aralığında iki kez uygulanmasından 0,63 korelasyon kat sayısı hesaplanmıştır. Ayrıca üniversiteden sonra yaşamın sonuna kadar ilgi puanlarındaki kararlığın 0,70 civarında olduğu gözlenmiştir. Bu araştırmaya göre, ilgi puanlarındaki kararlığın artışı, gelişim psikolojisine özgü aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) Büyüme B) Öğrenme C) Hazırbulunuşluk D) Kritik dönem E) Yaş

56 2009 KPSS Aileler üzerinde yapılan bir araştırmada, anne babasından biri ya da her ikisi ressam olan çocukların resim yeteneklerinin, ailesinde ressam olmayan çocuklardan daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bu araştırma sonucuna göre, resim yeteneğiyle ilgili aşağıdaki etkenlerden hangisinin daha önemli olduğu söylenebilir? Büyüme Öğrenme Kalıtım Duyarlı dönem Hazırbulunuşluk

57 2009 KPSS İPTAL EDİLDİ (CEVABI YOK!)
Eşey hücrelerinde (I) kromozom bulunmaktadır. Bunlardan cinsiyet üzerinde etkisi bulunmayan (II) tanesine (III) adı verilmektedir. Eşey hücrelerinin birleşmesi sonucu meydana gelen yapıya (IV) denilmekte, dış etkenler sonucu bu yapıda meydana gelen kalıcı farklılaşmalar ise (V) olarak tanımlanmaktadır. Fiziksel gelişimle ilgili yukarıdaki metinde I, II, III, IV ve V rakamlarının yerine getirilmesi gereken kavramlar, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? I II III IV V____ 46 tane 44 gonozom genom fenotip 23 çift 22 gonozom mayoz adaptasyon 46 çift 44 otozom zigot genetik kod 23 çift 22 gonozom zigot dominant 23 tane 22 otozom genotip mutasyon

58 2009 KPSS Ahmet akranlarına göre normal bir gelişim göstermekte ve Ahmet’in ciddi bir sağlık sorunu bulunmamaktadır. Buna karşın, annesi Ayşe Hanım, okula günde birkaç defa telefon ederek Ahmet’in yemeklerini yiyip yemediğini ve sağlık durumunun nasıl olduğunu sormaktadır. Annesinin koruyucu tutumu yüzünden Ahmet’in okulda genellikle öğretmene yakın yerlerde bulunmayı tercih ettiği ve öğretmenden izin alarak bireysel etkinliklere katıldığı gözlenmektedir. Ahmet’in okuldaki davranışları aşağıdakilerden hangisinin gelişmemiş olmasıyla daha çok ilişkilidir? Paylaşma duygusunun İç denetimin Problem çözmenin Kuralları ayırt etmenin Yaratıcılığın

59 2009 KPSS Mustafa Öğretmen derste Cumhuriyet Döneminde elde edilen kadın hakları konusunda bir tartışma ortamı yaratır. Öğrencilerden Nazan söz alarak, “Atatürk kadınlara erkeklerle eşit haklar verilmesini sağlamasaydı, ben sınıf arkadaşım Kemal’le aynı sırada oturamayacaktım.” der. Nazan’ın bu sözü, Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? Özelden özele akıl yürütme Benmerkezci düşünme Bağdaştırma Tümdengelim Tümevarım

60 2009 KPSS Buğra ilköğretim I. sınıfa devam etmektedir. Amcasıyla arasında şöyle bir konuşma geçer: Amcası: Okumayı öğrendin mi? Buğra: Evet. Amcası: O hâlde, bana “A” harfiyle başlayan üç isim söyle? Buğra: Ayva, … Ayşe, Ay. Amcası: Peki “Be” harfiyle başlayanları söyle? Buğra: … (sessizlik olur) Amcası: Beste … Buğra: Olmaz ki! “Bı” ile başlayan demeliydin. Biz öyle öğrendik. Buğra okulda “B” harfini “Bı” sesiyle öğrendiği için soruyu yanıtlayamamıştır. Bu durum Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) Tümevarımsal düşünme B) Canlandırmacılık (animizm) C) Tümdengelimsel düşünme D) Anoloji E) Özelden özele akıl yürütme

61 2009 KPSS Hasan, internette Selma’yla tanışır ve görüşmeye karar verirler. İkinci görüşmenin sonunda Selma, mesleğiyle alay eden, garsonlara kaba davranan, çok sigara içip gerginlik yaşadığında tırnaklarını yiyen Hasan’ı kendisine uygun bulmaz ve bir daha onunla görüşmek istemez. Hasan iş yerinde de müşterileriyle iletişim sorunları yaşamasına karşın Selma’nın kararını, boyunun 1,55 m ve ağırlığının 113 kg olmasına bağlar. Selma’yı sadece fiziksel özelliklere önem vermekle suçlamasına rağmen Hasan fazla kilolarından kurtulmak için bir terapistten yardım almayı düşünür. Hasan gerçekten kendisini seven bir kadınla birlikte olursa hem yalnızlıktan kurtulacağına hem de kilo verip sigarayı bırakacağına inanmaktadır. Hâlbuki, Hasan’ın ailesinde de herkes şişmandır. Annesi bugün gülerek anlatsa da bebekken acıktığında Hasan’ı sakinleştirmek için çok telaşlandığını, bazen kısa süre önce doyurduğunu da unutarak mama hazırlamak için ne kadar acele ettiğini hatırlar. Yukarıdaki bilgilere bağlı olarak Freud’un psikanalitik kuramına göre, Hasan’la ilgili aşağıdaki sonuçlardan hangisine varılabilir? Selma’nın mesleğiyle alay ettiği ve garsonlara kaba davrandığı için oral mazoşist bir kişilik tipi geliştirmiştir. Bir kadın tarafından sevilirse işlerin yoluna gireceğini düşündüğü için fallik döneme saplanmıştır. Reddedilme gerekçelerini farklı sebeplere dayandırdığından, çarpıtma savunma mekanizmasını kullanmaktadır. Karşı cinsle ilişki kurma becerileri kazanması gerektiğinden, terapide bilinçli yaşantılar üzerinde odaklanılması gerekir. Davranışlarını egosu kontrol etmektedir.

62 2009 KPSS Fen bilgisi öğretmenliği 1. sınıf öğrencisi Gökçe, otobiyografisinin bir bölümünde şunları yazar: “Annem çok fazla ilgilenir benimle. Örneğin patenlerim, gitarım vb. bana sorulmadan, çok önceden alınmıştır. Ancak, evde tembellik yapmaya bile hakkım yoktur. Babama göre bir spor dalıyla ilgilenmeli, anneme göre en az bir müzik aleti çalmalıyım. Kısacası çok şey beklendi benden. Hepsini gerçekleştirmek için çabalamam, çok fazla zorlanmama da neden oldu. Doktor olmamı istediler, çok çalıştım tıp fakültesini kazandım ama yürütemedim. Önceleri bana sağlanan bütün olanaklara karşın isteklerini yerine getiremediğim için çok suçladım kendimi. Bugün, ailemin istediği gibi bir doktor olamayacaksam da bu bölümde okumaktan çok mutluyum. Ben mutlu olunca ailem de mutlu oldu. Keşke bunu daha önceden anlayıp başka okullara gitmek, sonra kayıt dondurup tekrar ÖSS’ye hazırlanmak zorunda kalmasaydım.” Bu bilgilere göre, Gökçe’nin mesleki açıdan hangi kimlik statüsüne sahip olduğu söylenebilir? Başarılı kimlik Bağımlı (ipotekli) kimlik Ters kimlik Ertelenmiş (moratoryum) kimlik Kimlik dağınıklığı

63 2009 KPSS Burak arkadaşlarının oyunlarını bozan, aşırı hareketli bir öğrencidir. Bu konuda diğer öğretmenlerden de sık sık şikâyet duyan okul rehber öğretmeni Ayşe Hanım, Burak’la bir sözleşme yapmaya karar verir. Aralarında yaptıkları sözleşmeye göre, Burak arkadaşlarıyla kavga etmeyecek ve onları şikâyet etmeyecektir. Sözleşme yapıldıktan bir hafta sonra okuldan eve döndüğünde, ailesi Burak’ın bir dişinin kırıldığını fark eder. Ailesi ısrar etmesine karşın Burak, dişini kendisine saldıran bir öğrencinin kırdığını söylemez. Burak’ın rehber öğretmenle yaptığı sözleşmeye uyduğu için dişini kıran öğrencinin adını gizlemesi, Kohlberg’in ahlaki gelişim evrelerinden hangisinde olduğunu gösterir? İtaat ve ceza eğilimi Saf çıkarcı eğilim İyi çocuk eğilimi Kanun ve düzen eğilimi Sosyal sözleşme eğilimi

64 2009 KPSS Leyla annesine resim yapmak istediğini söyler. Annesi boyaları ve kâğıdı masaya bırakır. Leyla masaya oturur. Bir çiçek resmi çizerken yanında annesi olmadığı hâlde, “Bir çiçek, çiçek çizeceğim, çiçek yapacağım.” der. Leyla’nın resim çizerken yaptığı konuşmalar dil gelişimiyle ilgili olarak aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? İçsel konuşma Yansıtıcı konuşma Tekrarlama Monolog Telgraf konuşma

65 2009 KPSS Yasemin Hanım ve Aslan Bey bir süre önce şiddetli geçimsizlik yüzünden boşanırlar. Bu olaydan kısa bir süre sonra ana sınıfına devam eden kızları Azra okula gitmek istemez, yalnız uyumakta zorlanır ve geceleri altını ıslatır. Yasemin Hanım okul rehber öğretmeninden Azra’yla görüşmesini ister. Görüşme sırasında Azra, uslu bir çocuk olmadığı için babasının evden ayrıldığını ve annesinin de kendisini bırakıp gitmesinden korktuğunu söyler. Bu görüşmeden sonra rehber öğretmen, annesine “Azra istemese de onu okula gönderin, sabrınızı taşırsa da onu cezalandırmayın.” der. Şiddetli geçimsizlik yüzünden anne babasının boşanma nedenini Azra’nın doğru anlayamaması, Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? Benmerkezci düşünme Tümevarımsal düşünme Kişilerin sürekliliği Dönüşümsel düşünme Canlandırmacılık (animizm)

66 2009 KPSS Babası evden ayrıldıktan sonra, Azra’da gözlenen davranış değişikliklerinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? Kaçınmalı bağlanma Ayrılık kaygısı Okul fobisi Enuresis (altını ıslatma) Öğrenme güçlüğü

67 REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİMLE
İLGİLİ ORTAK SORU 2009 KPSS Fakir bir ailede dünyaya gelen Cahit Bey, ekonomik sıkıntılar yüzünden çocuk yaşta çalışmaya başlar. Bugün büyük bir servete sahip olmasına karşın Cahit Bey çocukluğundaki yoksul günlere dönmekten korkar. Bu yüzden ilerleyen yaşına rağmen işiyle ilgili ekonomik gelişmeleri anlamaya ve mesleki bilgilerini artırmaya çalışır. Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisine göre, Cahit Bey’in yaşam biçimi öncelikle hangi ihtiyacını doyurmaya yöneliktir? Fizyolojik ihtiyaçlar Güvenlik Bilme – anlama Saygı – saygınlık Kendini gerçekleştirme