BUSİAD Stratejik Yönetim Uzmanlık Grubu Stratejik Yönetim Modeli

... konulu sunumlar: "BUSİAD Stratejik Yönetim Uzmanlık Grubu Stratejik Yönetim Modeli"— Sunum transkripti:

1 BUSİAD Stratejik Yönetim Uzmanlık Grubu Stratejik Yönetim Modeli
Hazırlayan : BUSİAD Stratejik Yönetim Uzmanlık Grubu

2 “Olduğun yerde durmak, hızla değişen dünyada en hızlı geri gitme yoludur“

3 Stratejik Yönetim Neden Gereklidir ?
3

4 Rekabet yolculuğunda geminin kaptan köşkünde oturmak da, sadece bir yolcu olarak seyahat etmek de mümkündür. Ama en kötüsü geçip giden gemiyi kıyıda durup seyredenler arasında olmaktır. G. HAMEL

5 21.Yüzyılda ayakta kalıp başarıya ulaşacaklar ile tarihin dipnotlarına gömülecek şirketler arasındaki fark, açık fikirli bir tevazu ile müşteriler için kendini yeniden icat edebilme yeteneği olacaktır. M. HAMMER

6 Oyunda kalabilmek için rakiplerin düzeyine ulaşmak elbette çok önemlidir. Ancak asıl oyunu yepyeni oyunlar icat etme yeteneğine sahip olan kuruluşlar kazanacaklardır. G. HAMEL Voleybol Ayak Voleybolu

7 200 Önemli Sanayi Şirketinin Ömrü
1900`lü yılların başından bu yana...(ABD) Sıra Şirket adı 1. US Royal Lastikleri 4. Rabak 13. Çiftçiler Ticaret ve Sanayi 16. Koruma Tarım İlaçları 19. İktisadi ve Sınai Tesisler A.Ş. 20. İstanbul Meşrubat Sanayi İMSA 21. Çelik Montaj Ticaret 23. İttihat Değirmencilik 32. Çelik Endüstrisi A.Ş. 33. Elektrometal Sanayi 35. Türkkablo Anonim ortaklığı 36. İdeal Standart Isı Sanayi 37. Türk Çimentosu ve Kireci 38. Emayetaş Madeni Eşya Sanayi 39. Şark Değirmenleri 40. Mataş Ticaret A.Ş. 41. Türk General Elektrik 42. Türkay Endüstrisi 43. Oto Yol Sanayi 44. General Elektrik TAŞ. 45. Boyner Sanayi Limited 46. Akın Tekstil 47. Teknosan Büro Makineleri 48. Aker Ticaret 49. Kasımpaşa Un Fabrikası 50. Plastel Plastik ve Kauçuk Sanayi

8 Stratejik Yönetim Neden Gereklidir ?
Belirsiz, değişken ve oldukça riskli bir çevrede işletmeye yön kazandırır Yöneticiye yaratıcı ve sezgisel düşünce yollarını açmaktadır Çevreyi değerlendirme ve geleceği tahmin etme imkanı verir Fırsat ve tehditleri izleme ve değerlendirme imkanı verir Herkesin (alt bölümler ile beraber) ortak hareket noktasını oluşturur 8

9 Stratejik Yönetim Neden Gereklidir ?
Dünya çok ciddi bir şekilde değişiyor, eski alışkanlıklarla iş yapmak giderek zorlaşıyor. İş yapma biçimlerimizi yeniden düşünmek zorundayız. Organizasyon yapılarımızı, pazarımızın tanımını, pazarlama anlayışlarımızı, Liderlik yaklaşımlarımızı ve Dünyayı yeni bir şekilde algılamak zorundayız. Her şeyi yeniden düşünmek zamanı.  İşe başlamak için, bir strateji teorisine ihtiyacımız var. Maliyetleri düşürmek,toplam kalite,süreçleri gözden geçirme gibi konularda olduğu gibi strateji konusunu da bir kurum becerisi haline getirmeliyiz. Stratejiyi her kurum birinci öncelikli konu olarak kabul etmeli, Şirket içinde liderlik ve yönetim tarzlarını yeni baştan gözden geçirmelidir. 9

10 BUSİAD Strateji Yönetim Uzmanlık Grubu
Üyeler; İnanç Elbizim (Elvin Tekstil), Mümtaz Erdoğan (Nevruz Grup), Ayhan Gürbay (Farba A.Ş), Nilgün Saryal (Bosch), Gülnur Levent (Farba A.Ş), Bilçin Tak (U.Ü), Fahri Baş (Ficosa), Mehmet Selam (Ficosa), Melih İyigüllü (İyigüllü Boya), Alper Fındık (Bosch) Toplantı; Salı günleri 17:30-19:30 saatleri arasında Farba’da veya Busiad’ta toplantı yapılmaktadır.

11 Bu Çalışmaya Neden İhtiyaç Duyduk ?
Başta BUSIAD üyesi firmalar ve Bursa'daki Kobi'ler olmak üzere stratejik yönetim ve kurumsallaşma konusunda bilgilendirmeye ihtiyaç duyulması. Amacımız : Uzun dönemde tüm kuruluşları risk, tehdit veya fırsatlar beklemektedir. Kuruluşların uzun vadeli (min 3-5 yıl) stratejik planlamalar yaparak risk ve tehditleri probleme dönüşmeden önlemeleri ve fırsatları avantaja çevirerek rekabet güçlerini arttırmaları ve varlıklarını sürdürmeleri mümkündür. Stratejik planlama ve yönetim konusunda firmalara kolay uygulanabilir bir klavuz sunarak, kurumsallaşma konusunda katkıda bulunmaktır.

12 Benchmark - Kıyaslama

13 1. Çalıştay Bosch evinde çalıştay yapılmıştır. Benchmarkingler sonucu elde edilen bilgiler ile stratejik yönetim ana iş akışı oluşturulmuştur. Busiad Dergisi’ nden

14 Stratejik Yönetim Farkındalık Araştırması
1. Araştırmanın Amacı Çalışmanın amacı, orta ve küçük ölçekli işletmelerin stratejik bir yaklaşım ile yönetilip- yönetilmediğini tespit etmektir. Bir sanayi kenti olan Bursa’da faaliyette bulunan işletmelerin ülke geneline ilişkin çıkarım yapılmasını sağlayacağı varsayılmıştır. Bu nedenle de araştırma bulgularının ülkemizde faaliyette bulunan küçük ve orta ölçekli işletmelerin stratejik bir yaklaşım ile yönetilme derecesinin ortaya konması beklenmektedir. 14

15 Stratejik Yönetim Farkındalık Araştırması
2. Araştırmanın Örneklemi Araştırmanın örneklemi, Bursa’da faaliyet gösteren 470 işletmeden oluşmaktadır. Örneklem seçiminde Bursa’da faaliyette bulunan KOBİ niteliğindeki işletmelerin kayıtlı olması beklenen iki ayrı kuruluşun üye listeleri esas alınmıştır. Bu çerçevede KOSGEB’e kayıtlı 198 işletme ile Bursa Sanayicileri ve İşadamları Derneği (BUSİAD)’ne üye 272 kuruluş örnekleme dahil edilmiştir. Geri dönme oranı yaklaşık %20 olarak hesaplanmıştır. Aşağıda raporlanan bulgular, söz konusu 90 işletme tarafından verilen yanıtları içermektedir. 15

16 Stratejik Yönetim Farkındalık Araştırması
3. Araştırmanın Sonucu Analiz Önem Oranı Uygulama Oranı %80 %40 Strateji Planlama %89 %18 Uygulama %80 %18 Gözden Geçirme Değerlendirme %80 %40 Güncelleme İyileştirme Bu bulguları genel olarak yorumlamak gerektiğinde, KOBİ kategorisindeki işletmelerin stratejik yönetim sisteminin önemi konusunda farkındalık seviyelerinin yüksek olduğu sonucuna ulaşmak mümkündür. Ancak, uygulama açısından sorunları oldukları da açıktır.

17

18 Stratejik Yönetim Nedir ? Neden Stratejik Yönetim Gereklidir ?
Neleri Paylaşacağız ? Strateji Nedir ? Stratejik Yönetim Nedir ? Neden Stratejik Yönetim Gereklidir ? BUSİAD için Stratejik Yönetim Modeli Stratejik Yönetimde : Analiz Strateji Planlama Uygulama Gözden Geçirme ve Değerlendirme Güncelleme ve İyileştirme

19 Strateji Yönetim danışmanı Jagdish Sheth, bu durumu şöyle açıklıyor.
“Birçok şirket, yani bir dönem hayli başarılı olmuş şirketler, rutin bir şekilde inişe geçiyor ve büyük bölümü de bütünüyle başarısız oluyor”. Ona göre her şirket için sektör yada konjonktürden kaynaklanan inişler olabilir. Önemli olan, inişi engellemek ya da iniş süresini kısa tutup tekrar çıkış pozisyonuna geçmektir. “ Doğru zamanlama ve doğru bir pike tekniği İle yere çarpmadan daha yükseğe çıkılabilir 19

20 Strateji Strateji Geleceği kurmaktır.
Strateji: farkı yaratmaktır.Aynı müşteriye rakiplerden daha çok farklı yararlar sunabilmektir. Strateji daha iyi yapmakla ilgili değildir. Strateji, daha farklı yapmakla ilgilidir. Strateji: Müşteri tercihlerindeki değişimleri görebilmek, çalışma alışkanlıklarındaki değişimleri Gözlemleyebilmektir. Strateji oluştururken; bütün sektör sınırları yeniden tanımlanmalı, sektörde iş yapma biçimleri Yeniden algılanmalı, müşterilerin dahi düşünmedikleri yararlar onlar adına düşünülmelidir. Stratejiyi bir devrim olarak görmek gerekir.Kesinlikle olmaz yargılarına karşı neden olmasın sorusunu sormak, yıkıcı olmak gerekir. Strateji sürecinin başlangıcı: Bakış Açısıdır. Kuruma,çalışanlara,sektöre,rekabete ve yönetim anlayışına farklı bir bakış açısı. 20

21 Strateji Başarı sürekli olarak “değer yaratabilmektir”.
İle sağlanmaktadır 4) Hem de “sürekliliği sağlayacak yapılanma” 3) Hem “işin fark yaratacak şekilde yapılması” Değer yaratmada sürekliliği sağlayabilmek ise; 2) Hem “işin doğru yapılması” 1) Hem “doğru işin yapılması” 21

22 Strateji “Stratejik Yönetim” Nedir ? “Bir işin misyonunu baştan sona düşünmek ve “Bizim işimiz nedir, ne olmalıdır?” sorularını sorarak, belirlenen amaçlar doğrultusunda, belirlenen kararların yarınki sonuçları vermesini sağlamaktır“ (Peter F. Drucker, 1999) Gazeteci, profesör, tarihçi, ekonomist, yönetim bilimci olarak 95 üretken yıl... En önemli katkısı işletme alanındaydı. Keynes ekonomi için, Deming kalite için neyse, Drucker da yönetim için oydu. Bugün kullanılan neredeyse tüm modern yönetim kavramlarını önce o ifade etti ya da geliştirdi. 22

23 Kritik Beş Soru Stratejik Yönetim İçin Strateji Bugün Neredeyiz ?
Rotamız Ne Olacak ? Nasıl Gideceğiz ? Nelere İhtiyacımız Var ? Doğru Yolda Olduğumuzu Nasıl Anlayacağız ?

24 Stratejik Yönetim Modeli
Analiz Strateji Planlama Uygulama Gözden Geçirme Değerlendirme Güncelleme İyileştirme

25 Stratejik Yönetim Modeli
Bugün Neredeyiz ? Rotamız Ne Olacak ? Nasıl gideceğiz ? Nelere ihtiyacımız var ? Doğru yolda olduğumuzu nasıl anlayacağız ?

26 Analiz Stratejik Planlama Uygulama Gözden Geçirme Değerlendirme
Güncelleme İyileştirme

27 İnsanların yaptığı işleri nasıl yaptığı ve
Misyon Misyon Nedir ? Bir kimse, kurum veya kuruluşun varoluş nedeni veya kuruluşun yapması beklenen görevi dir. Misyon Neleri İfade Eder ? İnsanların yaptığı işleri nasıl yaptığı ve Bunu yaparken nasıl farklılık yarattığını Kısaca anlatır. - Hizmet alanlarımızı gösterir - Ne yapmamız gerektiğini belirler - Kurumun değişmez karakterini tanımlar

28 Özlü, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilir,
Misyon Misyon Nasıl İfade Edilmelidir ? Özlü, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilir, Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, amacını tanımlar, Hangi yöntem, yaklaşım ve değerler ile NASIL üretiyoruz ? Nasıl çalışıyoruz ? Sorularına cevap olur Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan görev ve yetkiler çerçevesinde belirlenir, Kuruluşun hizmet sunduğu kişileri belirtir, Sunduğu hizmet veya ürünler tanımlanır.

29 Misyon Örnekleri “Topluma, yaşam kalitesini koruyacak ve arttıracak, üstün nitelikli ürün ve hizmetler sunmak”  (Merck-İlaç Şirketi) “İnsanların ve onların mallarının zarar görmesini engellemek, güvenliklerini arttırmak, halkı acil durumlarda yapılması gerekenler ve hızlı ve etkili tepkiler verme konusunda eğitme için elimizden geleni yapacağız.” (Bir İtfaiye Kurumu) “Mükemmellik kültürünü yaşam biçimine dönüştürerek, ülkemizin rekabet gücünün ve refah düzeyinin yükseltilmesine katkıda bulunmak. ” (Kalder)

30 Vizyon Vizyon Nedir ? Gelecekte olması arzulanan durumun ifadesidir. İnsanları birarada tutup geleceğe yönlendirir. Motive eder, rehberdir Vizyon Neleri İfade Etmelidir ? Meydan okuyabilmeli, Hedef koymalı, Hedef birliği sağlamalı, Hedeflere yönlendirmelidir Ve kuruluşu misyonu konusunda heveslendirmelidir

31 İdealisttir; yürekten gelmesi, hissedilmesi gerekir
Vizyon Vizyon Nasıl İfade Edilmelidir ? İdealisttir; yürekten gelmesi, hissedilmesi gerekir Özgündür; Aidiyeti belirtir Ayırt edicidir; Diğer kurumlardan farklı olmalıdır Çekicidir; Kurum içinden olan/olmayan herkesin ilgisini çeker Kısa ve akılda kalıcıdır İlham ve heyecan vericidir Gelecekteki başarıları ve ideal olanı tanımlar Doğru yada yanlış değildir Zaman içerir (Belirli bir hedef zamanı vardır)

32 Vizyon Vizyon Ne Gibi Avantajlar Sağlar ?
Çalışanların faaliyetlerine anlam kazandırır, Çalışanların enerjilerini temel hedeflere odaklayabilmesine yardımcı olur, Dikkatimizi günlük eylem ve sorunların üzerine çıkarıp gidiş yönümüzün doğru olduğunu görmemizi sağlar. Değişim için bir gerekçe- zorunluluk sunar, Mevcutla yetinmeden daha ileriye ve yukarıya bakmamızı sağlar.

33 Vizyon Örnekleri Şirketi Japon ürünlerinin dünya genelindeki kalitesizlik imajını değiştirmekle tanınır hale getirmek. (Sony 1950) Dünyanın gelmiş geçmiş en güçlü, en iyi hizmet veren, en etkili finansal kurumu olmak. (Citicorp 1915) Dünya uçaklarında en önde gelen şirket olmak ve dünyayı jet çağına geçirmek. (Boeing 1950) Adidas’ı ezmek. (Nike 1960) Batının Harward’ı olmak. (Stanford Üniversitesi 1940) Dünyanın en iyi binicileri, Dünya çapındaki yarışmalarda bizim ürünlerimizi kullanıyor olacaklardır. Fransa turunu kazananlar, dünya şampiyonları ve olimpiyatlarda altın madalya kazananlar bizim kasklarımızı giyerken kazanacaklar. Müşterilerimizden, ‘’B iş alanında çalıştığınız için teşekkür ederiz.Sizin Kasklarınızdan biri benim hayatımı kurtardı ‘’ şeklinde telefon ve mektuplar alacağız. Çalışanlarımız şimdiye kadar çalıştıkları en iyi iş yeri olduğunu hissedecekler.İnsanların bisiklet işinde en büyük ve gözde şirketin hangisi olduğu sorulduğunda büyük bir kısmı GİRO diyecek.

34 Misyon - Vizyon Misyon Vizyon
Misyon ve Vizyonun Birbirinden Farkı Nedir ? Misyon ( Biz kimiz ? ) Vizyon ( Ne olmak istiyoruz ? ) Bugünü yansıtır Yarınları gösterir Müşterileri belirler İlham vericidir Temel süreçleri belirlemeye yarar Kurumun gitmek istediği yönü belirler Performans ölçütlerini belirlemeye yarar Stratejik karar ölçütlerini belirlemeye yarar

35 Değerler “Değerler” Hangi Başlıklarda İncelenmelidir ?
Değerler kuruluşlara faaliyetlerini sürdürürken rehberlik eden temel ilkelerdir. Değerleri belirlerken, biz neye inanıyoruz? Sorusuna cevap aranmalıdır. Örnekler: 1.İnsana odaklanma, 2.İnsiyatif kullanma, 3.Verimli çalışma , 4.Ekip çalışması , 5.Sürekli öğrenme, 6.Dürüstlük, 7.Karşılıklı uzlaşma

36 (Vazgeçilmezlerimiz)
Değerler Kuruluşların “DEĞERLERİ” Neleri İfade Etmeli ? Davranış biçimleri Kontrol metotları İlişkiler Hedefler Karakter işletme felsefesi DEĞERLER (Vazgeçilmezlerimiz) tarz Dünya görüşü inançlar

37 Organizasyon / kontrol
Değerler “Değerler” Hangi Başlıklarda İncelenmelidir ? Organizasyon / kontrol ile ilgili değerler: Görünür üst yönetim, İyilerin fark edildiği düzenleme,meslek ahlakı, “kurallar ile değil, kültür ile yönetim”, güvenli, mali olarak kontrol atlında İlişkiler ile ilgili değerler: İşbirlikçi, rekabetçi, onlar ve biz, hoşgörülü, resmi, uzlaşmacı, “cinsiyet, din, etnik ayrımı yapmayan”, eşitlikçi, arkadaşlarına saygılı, sözünü tutan, bağışlayıcı Stil ve karakter ile ilgili değerler: Araştırmacı, çalışkan, problem çözücü, enerji dolu, girişimci, disiplinli, gerçekçi, yenilikçi, radikal, muhafazakar. İşletme felsefesi ile ilgili değerler: Yatırımcı, kısa vadeli düşünen, sinerji yaratan, pazara kalite getiren, borçtan korkan, politikalara bağlı. Hedefler ile ilgili değerler: Sonuçlara yönelik, kaliteye bağlılık, kar amaçlı, hizmet odaklı, büyümeye açık, iyi sonuçlar için çarpışan Sosyal değerler: Açık, müdahaleci, Köşeleri düzelten, saygın, güçlü yerel bağlar kuran, zorlu pazarlıklara dayanıklı, evrensel.

38 Değerler - Örnekler Toplumsal sorumluluk Her açıdan kesin mükemmellik
Bilime dayanan buluşçuluk Dürüstlük ve doğruluk Kar, ama insanlığın yararına olan işten gelen kar (Merck-İlaç Şirketi) Müşteri hizmeti her şeyin üzerindedir Çok çalışma ve bireysel üretkenlik Asla tatmin olmama Saygınlıkta mükemmellik, özel bir şeyin parçası olma (Nordstrom) Japon kültürünü ve ulusal statüsünü geliştirme Öncü olma, diğerlerini izlememe, olanaksızı gerçekleştirme Bireysel yeteneği ve yaratıcılığı destekleme (Sony)

39 Analiz İç ve Dış Çevre Analizi Ne Demektir ? Bir işletmenin çevresinden kaynaklanan ; Tehdit, tehlike ve beklenmedik sürprizlerin farkına varabilmek, Uzun dönemde sağlıklı yaşamasını sürdürebilmek için gerekli haber ve bilgileri toplamasına “iç ve dış çevre analizi” diyebiliriz. Çevre Analizi İç çevre Dış

40 Analiz Kuruluşun Analiz Alanı Nereleridir ? Makro Çevre Sosyo-Kültürel

41 Analiz “Makro Çevre Analizinde Hangi Parametreler İzlenebilir ?
1-Sosyo-Kültürel Çevre Faktörleri Ülkenin genel refah düzeyi Nüfus artış hızı Yaşam tarzı değişimi Tüketici Eğilimleri(hareketleri) Nüfusun demografik yapısı Toplumun eğitim ve kültür seviyesi Şehirleşme yapısı ve hızı Toplumun genel problemleri Sosyo-Kültürel 2- Teknolojik Çevre Faktörleri Yeni ürünler Ar-Ge için ayrılan bütçe/Devlet destekleri Makineleşme ve otomasyon derecesi Enerji kullanımı ve maliyeti Teknolojinin değişim ve gelişme potansiyeli

42 Analiz “Makro Çevre Analizinde Hangi Parametreler İzlenebilir ?
3-Ekonomik Çevre Faktörleri Milli Gelirin Yapısı (toplam MG,yıllık artış oranı,fert başına düşen) Ekonomik Büyüme ve Gelişme Ekonomik büyüklük ve Büyüme oranı, Yatırım teşvik alanları ve oranları Kamu ve özel sektör harcamaları Kalkınma planları İstihdam ve İşsizlik İşsizlik oranları Çalışabilir nüfus ve özellikleri Enflasyon Oranları Ekonomide Dalgalanmalar Kişi veya Kurumlardan Alınan Vergiler Dış Ticaret Şartları Gümrük Mevzuatı, İth. İhr şartları Hükümetin Para ve Maliye Politikaları Para değeri ile ilgili düzenlemeler, Faiz oranları, fon kullanımları, Merkez Bankası müdahaleleri(emisyon-faiz-kur) Makro Çevre Sosyo-Kültürel

43 Analiz “Makro Çevre Analizinde Hangi Parametreler İzlenebilir ?
4- Politik Çevre Faktörleri Çalışma Hayatına İlişkin Düzenlemeler İş kanunu,Sendikalar,grev-lokavt,toplu pazarlık , sosyal sigortalar Kanunu, işsizlik sigortası, Tekelcilik – Mülkiyete İlişkin Politikalar Devletin Dışa Açılma Tercihi Devletin Yabancılara Karşı Tutum Değişikliği Devletin Asgari Ücret, Devlet Yatırımları, Teşvik Uygulamaları, Çevre İle İlgili Yasaları Uluslar arası anlaşmalar (AB-NATO-Enerji) Makro Çevre Sosyo-Kültürel 5-Tabii Çevre Faktörleri Toprak -Hava –Su Durumu ve Özellikleri İklim Şartları Çevre Kirliliği

44 Analiz “Operasyonel Çevre Analizinde Hangi Parametreler İzlenebilir ?
3-Satıcılar (Tedarikçiler) Analizi - Tedarik Firmalarının Özellikleri (Sayıları,büyüklükleri) - Üretim Özellikleri (Üretim ve ith.şartları, teknolojileri,ülke ve uluslar arası şartlardan etkilenmeleri) - Satıcı Pazarının Sayısı (İşletmeler arası rekabet,pazara giriş-çıkış şartları) - Ürünlerin İkame Edilebilirliliği - Firma Değiştirme Maliyetleri 1-Pazar Analizi - Pazarın Temel Yönelimi Mal-Hizmet, İhracat, İç Pazar, Pazarın Türü: tüketici-kullananlar-ulusal/uluslar arası Pazar payı Pazarın karlılığı ve çekiciliği Talebin yapısı (düzenli-düzensiz)a 4-Pazara Giriş Engelleri - Sermaye İhtiyacı-Fiyat Değişiklikleri - Dağıtım Kanalları - Hammaddeler 2-Rakip Analizi - Rakiplerin Sayısı ve Büyüklüğü - Rakiplerin Ürettiği Mal/Hizmetin Özellikleri (Miktar,çeşit,kalite,Pazar payı) - İkame Mallar Varsa Özellikleri - Pazara Giriş ve Çıkış Engelleri - Rakiplerin Üretim ve Pazarlama Teknikleri - Rakip İşletmelerin Yönetici Değerleri ve Psikolojisi - Yeni Rakipler 5-Diğer Çevre Faktörleri - İşletmenin Sermaye Kaynakları - Finansman Kuruluşlarının Özellikleri (Kredi Kullanım Koşulları-İlişkilerin Niteliği - Mahalli İdarelerin Tutumu (Karşı tutumları-Destek / Teşvikleri) - İşçi – İşveren – Sendika İlişkileri (Grev-Lokavt) - Devletin Sermaye Piyasalarına Etkisi

45 Analiz “İç Çevre Analizinde Hangi Parametreler İzlenebilir ?
1- Örgüt Yapısı Faaliyetleri Sermaye Yapısı: -Ödenmiş sermaye,Kısa ve uzun vadeli borçlar, -Çalışma sermayesi(işte dönen), -Hazır Kıymetler,sabit sermaye, -Sermaye kaynakları ve maliyetleri Yatırım Bütçelemesi -Finansal planlama,tahsilat ve ödemelerin denkliği, -Yatırımın geri dönme oranı Finansal Analiz -Bilanço,Kar/Zarar tablosu,Fon akım tablosu,karlılık,likidite oranı Amortismanlar Örgüt Yapısı: - Örgütün büyüklüğü,esnekliği,resmi ve g.resmi yapısı Stratejik Amaçları - Bütün,bölüm,kısım amaçları ve hedefleri, - Mevcut stratejiler ve buna göre kaynak dağılımı - Uygulanan politikalar Yönetim Süreçleri - Liderlik tarzı,haberleşme ve bilgi akış sistemi,karar verme ve yönetime katılma, motivasyon,ceza ve ödüllendirme. Muhasebeleştirme -Hesap planı,muhasebe organizasyonu Ar-ge Faaliyetleri -Temel Uygulama, araştırma, araştırma personeli-ehliyeti,sayısı -Araştırma için ayrılan fon, Patent -yeni ürün sayısı, İnsan Kaynakları: Çalışanların özellikleri: -Çalışan sayısı,yaşı,cinsiyeti,kişilik ve -Mesleki özellikleri, yöneticilerin iş ve sosyal yaşamları, -Çalışanların kıdemleri,performans- başarı/ başarısızlıkları -İşe devam durumu,İş gücü verimliliği

46 Analiz “İç Çevre Analizinde Hangi Parametreler İzlenebilir ?
2-Pazarlama Faktörleri Mal/Hizmet Özellikleri: - Kalitesi,fiyatı,ambalajı,garantisi,marka imajı,mal/hizmet geliştirm - Pazar payı,büyüme oranı,karlılık,nakit ihtiyacı, - Yeni mal/hizmet kararları,Yatırımların elden çıkarılması. Fiyatlandırma: - Fiyatların genel seviyesi,fiyat değişiklikleri ve sebepleri, - Fiyatlandırma usul ve politikaları Dağıtım: - Dağıtım kanalları, özellikleri - Alternatif dağıtım kanalla 3-Üretim Faktörleri Tedarik Şartları: -Hammadde temin etme şartları,satıcı özellikleri, - Depolama masrafları,israf ve fire oranları, stok kontrolü Üretim süreci ve teknolojisi: - Fabrika yerleşim düzeni, mamul dizaynı ve üretim süresi, - Teknolojinin gelişmişliği ve yenilenebilme imkanı, - Üretim sürecinin özellikleri(tek tek-seri kitle), - Otomasyon,uzmanlaşma derecesi, bakım onarım sistemi, - Know-how ve patentler Kapasite Kullanım Oranı: - Kalite Kontrolü: Süreci-masrafları,israf ve fire oranları Tanıtma ve Tutundurma: İlan ve reklam özellikleri ve etkileri, Halkla ilişkiler, Şahsi satış çalışmaları özellikleri ve maliyeti, Bu faaliyetlerin sonuçlara etkisi.

47 ? Analiz İç ve Dış Çevre Analizi Amacı Nedir ?
İç ve dış çevre analizi verileri ile; işletme Stratejik Analiz Ekseni’nin neresinde olduğuna karar verilebilmelidir İşletmenin İçinde bulunduğu sektörün durumu ne? Y Ekseni İşletme sektörün neresinde? X ekseni Sektör büyüyor, büyüyecek ? İşletme sektörde etkinliği yok, yok olacak İşletme sektörde tekel, tekel olacak Sektör küçülüyor, küçülecek Stratejik Analiz Ekseni

48 Analiz İç ve Dış Çevre Analizin Anlamı ?
İşletme nerelere gidebileceğini görür Gitmek istediği yoldaki tehlikeleri önceden fark eder Gitmek istediği yerin potansiyelini görür Ulaştığı noktada neler olabileceğini önceden öğrenir İşletmenin oluşturacağı strateji “üst düzey” olabilir ve bu durum işletmenin vizyonunun değişmesine neden olabilir. Bu yüzden iç ve dış çevre analizinin kapsamlı olması kritiktir.

49 Analiz İç ve Dış Çevre Analizde Faydalanabilecek Kaynaklar
Yazılı Kaynaklar DİE, DPT, Tübitak, Sanayi ve Ticaret Odaları, Odalar Birliği, TÜSİAD, Üniversiteler, Sendikalar, Meslek Teşekkülleri ve Derneklerin yayınları-dökümanları, Sözlü Kaynaklar Radyo ve TV özel programları,Bilimsel çalışma ve araştırmaların sunulduğu toplantılar,Belgeseller,Devlet adamları-siyasiler-bürokratların açıklamaları,demeçleri, müşteri, acenta ve uzmanlardan toplanan bilgiler Alan Araştırmaları İşletmeler; daha sağlam verilere ulaşmak için, anket,mülakat gözlem yoluyla, ilgili kişi ve kuruluşlardan doğrudan bilgi toplarlar İnternet Gayri Resmi Kaynaklar Rakip işletmeyi iyi tanıyanlardan-rakip işletmelerde çalışanlardan alınan bilgiler.    

50 Analiz SWOT Analizi Nedir ? SWOT Analizi İle Amaçlanan Nedir ? SWOT,
Özellikle stratejik yönetimde genel durumunuzu ve yapmanız gerekenleri değerlendirmek ve görselleştirmek için yaygın bir şekilde kullanılan bir analiz tekniğidir. SWOT Analizi İle Amaçlanan Nedir ? SWOT tekniği sayesinde; Strateji geliştirilmeden önce mevcut durum hakkında bilgi verir Değerlendirme sürecine aktif katılımı sağlar/sağlamalıdır İşletmenin sadece aktif değil aynı zamanda pro-aktif olmasını sağlar

51 Analiz S-Güçlü yönler SWOT Analizinin İçeriği Nasıldır ?
SWOT tekniği sayesinde aşağıda verilen soruların cevapları sistematik bir şekilde gösterilmesi amaçlanır. S-Güçlü yönler İşletmenin rakiplerine göre ve sektör beklentilerine göre W-Zayıf Yönler O-Fırsatlar İşletmenin sektördeki fırsatları veya sektörün dış çevredeki fırsatları değerlendirilir. T-Tehditler İşletmenin sektördeki tehditleri veya işletmenin dış çevredeki tehditler değerlendirilir.

52 Analiz SWOT Analizinin İçeriği Nasıldır ?

53 Analiz Stratejik Planlama Uygulama Gözden Geçirme Değerlendirme
Güncelleme İyileştirme

54 Stratejik Planlama Strateji Belirlemede “SWOT” Nasıl Kullanılır ?
Zayıf yönlerini ve tehditleri, güçlü yön ve fırsatlara dönüştür Güçlü yönlerini, fırsatları değerlendirmek için kullan

55 Strateji Belirleme Hedef ve Stratejilerin Önceliklendirilmesi Nasıl Yapılır ? Hedeflerin önceliklendirilmesi Stratejilerin önceliklendirilmesi 3 1 2 1 ulaşılabilirlik etkinlik 4 2 4 3 gereklilik etkililik

56 5. Hangi temel yetkinlikler geliştirilmelidir?
Strateji Belirleme 1. Bu sektörün beş ya da on yıl içinde nasıl biçimlenmesini istiyoruz ? 2. Sektörün bizim için en avantajlı olacak şekilde gelişmesini sağlamak için ne yapmalıyız ? 3. Gelecekte sektörün tepelerinde yer alabilmek için, bugün hangi beceri ve yetenekleri oluşturmaya başlamalıyız ? 4. Mevcut iş birim ve bölümlerinin sınırları içine tam oturmayan fırsatlar için nasıl bir örgütlenmeye gitmeliyiz ? 5. Hangi temel yetkinlikler geliştirilmelidir? 6. Hangi ürün konseptlerine öncülük edilmelidir? 7. Hangi yeni ittifaklara gidilmelidir.? 8. Hangi uzun vadeli düzenleme çalışmaları yapılmalıdır? Strateji Belirlemede Hangi Soruları Kendimize Sormalıyız ?

57 Analiz Uygulama Stratejik Planlama Gözden Geçirme Değerlendirme
Güncelleme İyileştirme

58 UYGULAMA Uygulama Fazında Hangi Ana Faaliyetler Yapılır ?
İş Planlarının oluşturulması 3-5 Yıllık Genel İş Planı Yıllık Detaylı İş Planı Performans Göstergelerinin Belirlenmesi - Kaynak planlama / uygulama - Finansal planlamalar ( bütçe - kredi - yatırım maliyet ) - Organizasyon Yapısı - Teknoloji planlama-uygulama

59 İş Planlarının Oluşturulması

60 3-5 Yıllık Planın Hazırlanması
3-5 Yıllık Plan İçin Örnek Format

61 Yıllık Firma Hedeflerinin Belirlenmesi
Yıllık Firma Hedefleri İçin Örnek Format (Balance Score Card Yöntemine Göre )

62 Yıllık Bölüm Hedeflerinin Belirlenmesi
Yıllık Bölüm Hedefleri İçin Örnek Format

63 Yıllık Takım / Bireysel Hedeflerinin Belirlenmesi
Yıllık Takım/Bireysel Hedefleri İçin Örnek Format

64 Organizasyon Yapısı Belirlenen Strateji Doğrultusunda Organizasyonel Yapının Düzenlenmesi Nasıl Yapılır ? İzlenen stratejinin başarı sağlaması için organizasyonel yapının uyumlu hale getirilmesi ve kaynak tashihine ilişkin kararların alınması gereklidir. Yeni birim veya bölümlerin yaratılması, yeni kadroların atanması veya görev değişikliklerinin yapılması kaçınılmazdır. Daha önemlisi yönetsel kontrol ve koordinasyon mekanizmasının yeniden yapılandırılması gerekmektedir. Hatta yönetim stilinin değişmesi bile gündeme gelebilmektedir. Örneğin: fonksiyonel bir örgütte yenilikçiliği ve esnekliği temel alan bir stratejik tercih hem hiyerarşik ilişkilerin - dolayısıyla iş tanımlarının ve ardından performans hedeflerinin vb- hem de örgüt modelinin değişmesi temel zorunluluklardan sadece bir kaçını oluşturur. Altın Kural : Yapı stratejiyi izler

65 Aksi takdirde direniş gözlenir. Stratejik değişim gerçekleştirilemez.
Organizasyon Yapısı Strateji ve Kültür İlişkisi ? Strateji doğrultusunda organizasyonel yapı ve işleyiş sisteminin değişmesi insan kaynaklarına ilişkin süreçlerin de yeniden yapılandırılmasını gerektirir. Temel yetenekler bireysel yetkinliklerin de bazen önemini yitirmesine ve bazen de olağanüstü önem kazanmasına neden olur. Bu durumda organizasyonel roller ve statüler değişebilir. Yeni strateji neyin önemli olduğuna ilişkin varsayım ve inanışları değiştirebilir. Bu durum değerlerin , normların , sembollerin kısacası örgüt kültürünün yeniden gözden geçirilmesini zorunlu kılar. Aksi takdirde direniş gözlenir. Stratejik değişim gerçekleştirilemez. Altın Kural: Stratejiye , başarılı bir değişim yönetimini eşlik eder.

66 Analiz Stratejik Planlama Uygulama Güncelleme İyileştirme
Gözden Geçirme Değerlendirme Güncelleme İyileştirme

67 Ölçmezsek, yönetemeyiz…..
Gözden Geçirme ve Değerlendirme Gözden Geçirme ve Değerlendirmeler İçin Neler Yapmalıyız ? İş Sonuçlarımız Ne Durumda ? Performansını İzleyeceğimiz Göstergeler Belli mi ? Gösterge Örnekleri : Toplam satış cirosu Toplam üretim hacmi Pazar payı Personel kapasitesi Kâr Gelişimi Çalışan başına genel katma değer Ürün maliyeti değişimi Verimlilik İç hata maliyeti Hammadde Stoku Nakit akışı Makine duruş oranı Darboğaz marinaların duruş oranı ……………. Ölçmezsek, yönetemeyiz…..

68 Gözden Geçirme ve Değerlendirme
Gözden Geçirme ve Değerlendirmeler İçin Neler Yapmalıyız ? İş Sonuçlarımız Ne Durumda ? Göstergeleri Hangi ortamlarda Kimlerin takip edeceği Belli mi ? Ortam Örnekleri : Üretim alanı toplantıları Bölüm / kısım toplantıları Bölümler arası değerlendirme toplant. Fabrika sevkiyat toplantıları ( Adetler / kalite ve sevkiyat ) Maliyet ve yatırım görüşmeleri İş planı gözden geçirme toplantıları Firma stratejileri gözden geçirme topl. Yönetim kurulu toplatıları …………………………………..

69 Gözden Geçirme ve Değerlendirme
Gözden Geçirme ve Değerlendirmeler İçin Neler Yapmalıyız ? İş Sonuçlarımız Ne Durumda ? Sonuçların Duyurulacağı - Raporlamalar ve Periyotları Belli mi ? Raporlama Örnekleri : Kalite raporları Sevkiyat raporları Mali raporlar Verimlilik ve maliyet raporları İş güvenliği raporları Proses kıyaslama raporları Stratejik yönetim raporları …………………………………..

70 Gözden Geçirme ve Değerlendirme
Gözden Geçirme ve Değerlendirmeler İçin Neler Yapmalıyız ? İş Sonuçlarımız Ne Durumda ? Takip Edilen Göstergelerin, Nerede ve Kimler Tarafından Nasıl Değerlendireceği Belli mi ? Değerlendirme Seviyelerine Örnekler Operatörler Mühendis / Beyaz yaka çalışanlar İlk kademe yöneticiler Orta ve üst düzey yöneticiler Yönetim kurulu üyeleri …………………………….

71 Analiz Stratejik Planlama Uygulama Gözden Geçirme Değerlendirme
Güncelleme İyileştirme

72 Güncelleme / Revizyon / İyileştirme
Güncelleme ve İyileştirmeler Ne İçin Yapılır ? Gerektiğinde, değişen çevre koşullarına göre, hedefleri ve bu hedefe yönelik iş planlarını güncellemek Hedefe gidilen yolda, karşılaşılan bariyerleri ortadan kaldırmak Gerekiyorsa hedefe gidilen yolu (yöntemi) değiştirmek ve buna yönelik performans sergilemek Hedefe gidilen yolda ; Performans yeterli değilse, performansı daha da artırıcı aksiyonlar planlamak Güncelleme / Revizyon / İyileştirme

73 Kaynakça Kitap Adı Yazar Adı İyiden Mükemmel Şirkete Jim Collins
Stratejik Yönetim Prof. Dr. Erol Eren Strateji Haritaları Robert S.Kaplan Uygulamaya Yönelik İşletme Politikası ve Stratejik Pazarlama Doc. Dr. Ömer Akat Geleceği Şekillendirmek Yılmaz Ergüden Yeniyi Düşünmek Roger La Salle Stratejik Düşünme Avinash K.Dixit Rekabet Stratejisi Michael E.Porter Balanced Scorecard Robet S.Kaplan Kalıcı Olmak Tomes C.Collins Yaşayan Şirket Arie de Geus Stratejide İlerleme Harvard Review Business Stratejik Yenilenme Harvard Review Business Şirket Stratejisi Harvard Review Business Yeşil İş Stratejisi Harvard Review Business Stratejik Düşünme Erol Mütercimler Yeni Dünyada Strateji ve Yönetim Prof. Dr. Arman Kırım Mavi Okyanus Stratejisi W.Chan Kim Business Policy and Strategic Management Willan F.Glueck Strategic Managemet and Business Policy Thomas L.Whellend and David Hunger Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası Ömer Dinçer