AİLE İÇİ TERÖR Prof Dr Süheyla ÜNAL

... konulu sunumlar: "AİLE İÇİ TERÖR Prof Dr Süheyla ÜNAL"— Sunum transkripti:

1 AİLE İÇİ TERÖR Prof Dr Süheyla ÜNAL
İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD

2 Şiddet Diğer bir insanı ya da insanlarda korku, güvensizlik ve kendi kaderini kontrol edememe duygusu uyandıran herhangi bir eylem

3 Şiddet eylemleri Sözel ya da fiziksel zor ya da baskı uygulama
Hak ve özgürlüklerini kısıtlama Kendisinin bir uzantısı olarak görme Kendisinden farklı tutup, aşağılama Koşulsuz itaat isteme Paraya, yiyeceğe, çalışmaya bağlama Arkadaşlarını, telefonlarını, gezmelerini kontrol etme

4 Şiddet eylemleri Giyimini, görünümünü, hareketlerini kontrol etme
Duygusal ve cinsel aşağılama Sekse zorlama (taciz, tecavüz, ensest vs) Düşüğe zorlama, doğuma zorlama Hamileliği sırasında saldırıda bulunma İhmal etme, yoksun bırakma

5 Şiddet eylemleri Eşyalarına, hayvanlarına zarar verme Öldürme
İntihara yönlendirme Pornografi ve fuhuşa zorlama Savaşta ırza geçme …………………………………

6 Temel güdüler Eros-Yaşam içgüdüsü Tanatos-Ölüm içgüdüsü Yaşamın devamı
Neslin devamı Sosyalleşme Meydan okuma, macera Güvenlik ve rahatlık Saldırı-Varlığın genişletilmesi

7 İnsanın ihtiyaçları İlişkide olma Güven içinde olma Dokunulma, sarılma
Ait olma, diğerleriyle “bir” olma Farklı ve biricik olma Bakılma, sevilme Değerli olma Tanınma, saygı görme Yaşamda, ilişkilerinde güçlü olma Kendini gerçekleştirme

8 Ait olma, bağlanma Edilgenlik, bağımlılık-----işbirliği, birliktelik
“Bizler kaçınılmaz bir karşılıklılık ağıyla, kaderin ağıyla birbirimize bağlıyız” ML King

9 Toplumsal koşullar Bu ihtiyaçları karşılamada erkeğe etkin, kadına edilgin bir yol hazırlayan toplumsal koşullar, kadının bu ihtiyaçlarını karşılarken çatışma yaşamasına neden olmaktadır

10 Roller arası çatışma Kadının iş yaşamında etkin olmak için gerekli olan saldırganlık, rekabet, akılcı düşünme, risk alma, cesaret gibi özellikleri evde sürdürmesi olanaksızdır Kadın bağımlı, edilgin, hizmet ve bakım verme gibi geleneksel rollerini gerçekleştirmek durumundadır

11 Korkuları Başkalarından zarar görme Sevdiklerini kaybetme
Sahip olduklarını kaybetme Sağlığını, yaşamını kaybetme Başarısızlık Güç ve kontrol kaybı Özgürlüğünü, avantajlarını kaybetme Yanlış yaparken yakalanma Reddedilme Kaba davranılma

12 Güç ve kontrol Etkinlik, güç ------- yıkıcılık, saldırganlık
Yaşamımızı sürdürmek, dünya ile başa çıkmak için yeterli olmamız gerekir Tüm davranışlarımız “güç”e dayanır Kendi yaşamımızı kontrol etme Başkalarının yaşamını kontrol etme

13 Güçlerin dengesi Etkinlik, güç -------yıkıcılık, saldırganlık
Edilgenlik, bağımlılık-----işbirliği, birliktelik

14 Kontrol odağı İç kontrol Dış kontrol Özgür irade Kader

15 Kontrol ve sevgi döngüleri
Gerilim artışı Özür ve barışma GÜÇ KONTROL Şiddet

16 İyi günde

17 Kötü günde

18 Ev “Erkek için en güvenli yer evi iken, kadın için ev en az güvenli yer olabilir “ Edwards SM

19 Hem kadın, hem erkek yaşamın hızlı temposu içinde “etkin” ve “edilgin” rolleri hızla değiştirmek durumundadır Bu, aile içindeki rollerin yeniden düzenlenmesini gerektirir Erkek için bu süreç, bazı alanlarda güç ve yetki kaybı gerektirdiğinden tepkisine yol açar

20 Zalim-Kurban Hak ve ayrıcalıklarından ödün vermemek için gerekirse “fiziksel üstünlüğüne” başvurur. Kadın bu kez “kurban” kimliği ile pasif direnişe geçer. Küserek, susarak, somurtarak, vıdı vıdı ederek, cinsel ilişkiye yeterince katılmayarak, evdeki sorumluluklarını yerine getirmeyerek, ev içinde huzursuzluk yaratarak güç dengesini lehine çevirmeye çalışır.

21 Hasta olmak Yaşam sorunlarıyla başa çıkamamasının bir sonucu olarak kadın genellikle kaygı, depresyon, ağrılar geliştirmeye başlar ”Hasta” olmak geçici bir süre kadına farkında olmadan ilişkiyi kontrol etme gücü sağlar Erkek, eşinin hastalığı karşısında acıma, suçluluk, şefkat gibi duygularla özen ve ilgi göstermeye başlar

22 Ya sonra? Ancak hastalık geçmek bilmezse, bu duygular yerini duyarsızlığa, bıkkınlığa, ilgisizliğe bırakır Bu ilgisizlik karşısında kadın fazla dayanamaz ve tepkisini yüksek sesle göstermeye başlar

23 Şiddet Öfke, öfkeyi doğurur. Yükselen sesler arasına “şrak” sesi eklenir. Bu, karşıdaki insanı susturmanın en kestirme yolu olan dayağın, sorunu çözmek için imdada yetiştiğinin resmidir!

24 Şiddet Aslında bu ses gücün değil, çaresizliğin sesidir. Köşeye sıkıştırılmış, çaresiz kalan insan saldırganlaşır Dayağa maruz kalan, karşısındakinin bu çaresizliğini kolayca anlar ve ona bu duyguyu yaşatmak için canı yanma pahasına da olsa yeni fırsatlar yaratır

25 Erkek- Şiddete başvurma
Erkek kimliğinin sosyal yapılanması Gücün önemi Babaerkil ideolojiler Ego desteği olarak şiddete başvurma Patolojik kişilikler Alkol ve madde Düşük gelir

26 Kadın-Şiddete maruziyet
Kendilik saygısı düşüklüğü Edilgin başa çıkma mekanizmaları Eşe aşırı bağımlılık Anksiyete, depresyon Sosyal izolasyon İçselleştirilmiş suçlama Yakınmacı davranış r Ambivalan sadakat Çarpıtılmış atıflar Stresle ilişkili hastalıklar

27 Kontrol döngüsü GÜÇ KONTROL
Gerilim artışı Özür ve barışma GÜÇ KONTROL Barışma kısa sürer, kısır döngü kaldığı yerden devam eder Şiddet

28 Çocuklara yansıma Aile içi şiddet döngüsünden giderek çocuklar da nasibini alır Şiddete tanık olmanın travmasını yaşarlar Kişilerarası çatışmaların çözümünde şiddeti ve pasiviteyi öğrenir Çevreden izole olur

29 Kazanan yok! Bu savaşın galibi yoktur hiçbir zaman.
Mutsuzluk, huzursuzluk, aldatma, boşanma, hatta ölümdür en olası sonuçlar.

30 Ayrılamama Öğrenilmiş çaresizlik Olumsuz kendilik kavramı
Ekonomik güçlük Tek başına yaşamla başa çıkamama İş bulma, yeni arkadaş bulma güçlükleri Çocukların babaya ihtiyacı “dul kadın” etiketi Kocanın değişmesi umudu

31 Çözüm? İlişkide “güç” yerine “denge”yi aramakta, sorumlulukları paylaşmakta. Ev içi rollerde iki tarafa da güçlü olacağı alanlar bırakarak, saygı ve sevgiyi koruyacak, besleyecek bir ilişki tarzı geliştirmekte.

32 Güç yerine dengeyi koymak
Aslında erkek ve kadın birbirimizin tamamlayıcılarıyız. Yaşamın ve insan türünün devamını sağlamakla yükümlüyüz. Birimizin diğerine üstünlüğü değil, tamamlayıcılığı söz konusu. Yaşam herkes için zor, ancak işbirliği, elbirliği gönül birliği yaparsak güçlükleri aşarız.