Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz

Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz

STRATEJİK YÖNETİM VE PLANLAMA.

Benzer bir sunumlar


... konulu sunumlar: "STRATEJİK YÖNETİM VE PLANLAMA."— Sunum transkripti:

1 STRATEJİK YÖNETİM VE PLANLAMA

2 Seminerimizin amacı; bütün kamu kurumlarının 5018 Sayılı “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu” na göre, Bakanlığımızca belirlenen takvime bağlı kalarak, yapılması zorunlu olan eğitim kurumlarımızdaki stratejik planlama çalışmalarının stratejik yönetim anlayışı içinde ilimizde başarıyla yürütülmesini sağlamak. (5018 Kanun-2013/26 Genelge-2010/33 Genelge)

3 Hedefi olmayan gemiye hiçbir rüzgar yardım edemez.
Montaigne

4 Akılsız başın zahmetini
Ayaklar çeker… Atasözü

5 Gündüz kandilini hazırlamayan, gece karanlığa razı demektir…
Cenap Şahabettin

6 Ayağı yürüten baştır… Aklına geleni işleme, her ağacı taşlama… Ayağını yorganına göre uzat… Son pişmanlık fayda vermez… Araba devrilince yol gösteren çok olur…

7 Plan nedir? Yapılacak bir işin önceden tasarlanmasıdır.
Neyi ne zaman niçin ve nasıl yapacağımızı bize gösteren bir taslaktır. İş yapılmadan önce hazırlanır. İşin üstesinden gelmek için gereklidir. Planlamanın amacı bir işin en düşük maliyetle, en etkili ve verimli bir şekilde yapılacağının önceden kestirilmesidir.

8 GÜNLÜK PLAN ÖRNEĞİ Öğretmenin Adı, Soyadı Okul: Sınıf: Şube: Süre: Konu: Amaç: HAZIRLIK SUNU UYGULAMA DEĞERLENDİRME Görsel-İşitsel Araçlar

9 FARELERIN TOPLANTISI  Bir gün fareler bir araya gelirler ve başlarına musallat olan bir kediden kurtulma planları yaparlar. Pek çok fikir öne sürülür. Hiçbiri kabul görmez. En sonunda genç bir fare kedinin boynuna bir çan asmayı önerir. Böylece kedi kendilerine yaklaşırken farkına varacak ve  kaçabileceklerdir. Bu öneri fareler tarafından alkışlarla onaylanır. Bu arada bir köşede sessizce onları dinlemekte olan yaşlı bir fare ayağa   kalkar ve bu önerinin çok zekice olduğunu, başarılı olacağından hiç kuşkusu olmadığını belirtir.   Fakat, der, Kafamı bir soru kurcalıyor. Çanı kedinin boynuna KİM asacak ??? DERSIMIZ; IYI BIR PLAN YAPMAK AYRI, O PLANI GERÇEKLEŞTIRMEK   AYRIDIR. *

10 Strateji nedir? Strateji kavramı yüzyıllar boyunca askeri bir kavram olarak kullanılmıştır. Buna göre strateji, savaş sanatı ve bir savaşta sonuca gitmek için yapılacak askeri harekatın planlanması ve uygulanması bilimidir. Strateji kelimesinin Türkçe karşılığı yoktur.

11 Strateji nedir? Kelimenin kökeni konusunda anlaşmazlık olmasına rağmen, genel bir yaklaşımla tüm tanımlamaların da benzer anlamlar taşıdığı söylenebilir. Bu da; yön göstermeyle ilgilidir.

12 STRATEJİ Belirlenen bir amaca veya hedefe ulaşabilmek üzere metod geliştirebilme becerisi Hedefe, hızlı, farklı, yaratıcı çözümler üreterek ulaşmak Kazanma oyunu Başarılı olmak için yaptıklarımız Kafalarımız içinde oluşan uzlaşıları kırmak sureti ile başarıyı yakalamaktır.

13 Strateji Nedir? Ulaşmaya değer bir gelecek için bugünden çalışmaktır.
Amaçlanan geleceğe ulaşabilmek için Fırsatları ve Tehditleri, Güçleri ve Zaafları bir kaldıraç olarak kullanabilmektir.

14 Bir konunun stratejik olabilmesi için;
Önemli sorunları içermeli. Uzun vadeli bakışla oluşturulmuş işbirliği olmalı. Riskleri yönetmemizi sağlamalı. Oyun teorisine uygun olmalı. Kaynak temini ve kullanımını göstermelidir. RİSK: BİLİNMEYEN

15 gitmesinin istendiğine
STRATEJİ Planlama ufku uzun kararlar dizisidir. Örgütün nereye ve nasıl gitmesinin istendiğine karar vermektir.

16 STRATEJİK PLAN NEDİR ? 1)Kuruluşun bulunduğu nokta ile ulaşmayı arzu ettiği durum arasındaki yolu tarif eder. 2) Kuruluşun amaçlarını hedeflerini ve bunlara ulaşmayı mümkün kılacak yöntemleri belirlemesini gerektirir. 3. Uzun vadeli ve geleceğe dönük bir bakış açısı taşır. 4. Kuruluş bütçesinin stratejik planda ortaya konulan amaç ve hedefleri ifade edecek şekilde hazırlanmasına, kaynak tahsisinin önceliklere dayandırılmasına ve hesap verme sorumluluğuna rehberlik eder.

17 Stratejik Planlama Bulunduğumuz nokta ile ulaşmayı arzu ettiğimiz durum arasındaki yoldur. 2010 2014 2011 2012 2013

18 Bu çerçevede stratejik planlama
a) Sonuçların planlanmasıdır b) Değişimin planlanmasıdır c) Gerçekçidir d) Kaliteli yönetimin aracıdır e) Hesap verme sorumluluğuna temel oluşturur f) Katılımcı bir yaklaşımdır

19 Günü kurtarmaya yönelik değildir:
(Uzun vadeli bir yaklaşımdır.) Bir şablon değildir: (Kuruluşların farklı yapı ve ihtiyaçlarına uyarlanabilen esnek bir araçtır.) Salt bir belge değildir: (Stratejik planın hazırlanması gerçekleştirilmesi için yeterli değildir. Planın sahiplenilmesi ve harekete geçirilmesi gerekir. Asıl olan stratejik plan değil,stratejik planlama sürecidir.) Sadece bütçeye dönük değildir: (Stratejik planlama sürecinde kaynak durumu dikkate alınmakla beraber, stratejik planın bütçeyi yönlendirmesi gerekiyor.)

20 Nereye ulaşmak istiyoruz? Nasıl ulaşabiliriz?
Stratejik Planlama 4N Neredeyiz? Nereye ulaşmak istiyoruz? Nasıl ulaşabiliriz? Nasıl ölçer ve değerlendiririz?

21 STRATEJİK PLANLAMA DÖNGÜSÜ
1 2 4 3

22 STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ
Plan ve Programlar GZFT Analizi Piyasa Analizi Hedef Kitle/İlgili Tarafların Belirlenmesi DURUM ANALİZİ NEREDEYİZ? Kuruluşun varoluş gerekçesi Temel İlkeler MİSYON VE İLKELER NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ? Arzu edilen gelecek VİZYON Orta vadede ulaşılacak amaçlar Spesifik, somut ve ölçülebilir hedefler STRATEJİK AMAÇLAR VE HEDEFLER Amaç ve hedeflere ulaşma yöntemleri Detaylı iş planları Maliyetlendirme FAALİYETLER VE PROJELER GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ? Raporlama Karşılaştırma İZLEME BAŞARIMIZI NASIL TAKİP EDER VE DEĞERLENDİRİRİZ? Geri besleme Ölçme yöntemlerinin belirlenmesi Performans göstergeleri Performans Yönetimi DEĞERLENDİRME VE PERFORMANS ÖLÇÜMÜ

23 2 4 3 1 5 UYGULAMA Nihai SP Mevzuat Analizi Benimsetme VİZYON
Mevzuat Analizi Benimsetme İLKELER MİSYON VİZYON Stratejik Planlama Ekibinin Oluşturulması Kritik Başarı Faktörleri Strateji Alanları Takım Bilincinin Oluşturulması Çalışma Normlarının Belirlenmesi Stratejik Amaçlar 2 Hedefler İş Takviminin Oluşturulması 3 Stratejiler 4 Durum Analizi Paydaş Belirleme Performans Kriterleri Performans Kriterleri Faaliyet ve Projeler Paydaş Analizi Paydaş Görüşmeleri Görüşlerin Alınması 1 5 Nihai SP Performans Planı GZFT ve Öneriler UYGULAMA Stratejik Konular

24 Stratejik Planlamanın Çalışmalarının Genel Yapısı
Hazırlık Çalışmaları Durum Analizi Stratejik Plan (5 Yıllık/ ) Performans Programı(Bakanlık)/İl Eylem Planları(Milli Eğitim Müdürlükleri)/Okul Gelişim Planı(Okul ve Kurumlar)(1 Yıllık) Faaliyet Raporu (Okul ve Kurumlar) (1 Yıllık) 24

25 STRATEJİK PLAN VE TKY Millî Eğitim Bakanlığı, Merkez ve Taşra Teşkilâtında, Kasım 1999 tarih ve 2506 sayılı Tebliğler Dergisinde yayımlanan, “MEB Toplam Kalite Yönetimi Uygulama Yönergesi” ile birlikte eğitimde kalite çalışmalarını başlatmıştır.

26 Yönetim: Kurumun sahip olduğu madde ve insan kaynaklarını kullanarak,
kurumun amaçlarını gerçekleştirme bilim ve sanatıdır.

27

28 TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
STRATEJİK PLANLAMA OKUL GELİŞİM PLANI BAŞARIYI ARTIRMA PLANI

29 STRATEJİK PLAN VE TKY DAYANAK:
Kasım 1999 tarih ve 2506 Sayılı Tebliğler Dergisinde yayınlanan “MEB Toplam Kalite Yönetimi Uygulama Yönergesi” Şubat 2002 tarih ve 2533 Sayılı Tebliğler Dergisinde yayınlanan “MEB Taşta Teşkilatı Toplam Kalite Yönetimi Uygulama Projesi” Ocak 2005 tarih ve 2568 Sayılı Tebliğler Dergisinde yayınlanan “MEB TKY Uygulamaları Ödül Yönergesi” MEB Personel Genel Müdürlüğünün tarih ve B.08.0.PGM /6434 sayılı 2004/3 Genelgesi. MEB Personel Genel Müdürlüğünün tarih ve B.08.0.PGM /51410 sayılı 2006/57 Genelgesi. MEB Personel Genel Müdürlüğünün tarih ve B.08.0.PGM /90223 sayılı 2006/85 Genelgesi.

30 STRATEJİK PLAN VE TKY Politika ve Stratejiler (Stratejik Plan)
EFQM (Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı) MÜKEMMELLİK MODELİ KRİTERLERİ Liderlik Politika ve Stratejiler (Stratejik Plan) İnsan Kaynakları Yönetimi Maddi Kaynakların, Bilgi Birikiminin ve İşbirliklerinin Yönetimi Süreçler (Yönetsel ve İşlevsel) Müşterilerle İlgili Sonuçlar Çalışanlarla İlgili Sonuçlar Toplumla İlgili Sonuçlar Temel Performans Sonuçları

31 OKUL VE KURUMLARDA TKY ÇALIŞMALARI
STRATEJİK PLAN VE TKY OKUL VE KURUMLARDA TKY ÇALIŞMALARI TKY EFQM Modelinde bulunan kriterlere bağlı olarak, EK-1 Formunda yer alan TKY işlem basamaklarının gerçekleştirilmesi ve bu formun 6 ayda bir Milli Eğitim Müdürlüğe gönderilmesi TKY Ödül Yönergesi ile ilgili iş ve işlemler (Gönüllülük) Her yıl yayınlanan Genelge ile Ödül Takvimi belirlenir. 1.Yılın Kaliteli Kurumu Kategorisi (EFQM Modeline göre 3 yıllık gelişiminin kurum açısından fotoğrafı) 2. Yılın Kaliteli Ekibi Kategorisi

32 STRATEJİK PLAN VE TKY TKY UYGULAMA İŞLEM BASAMAKLARI
1. Basamak Kalite Kurulu (KK), Kalite Geliştirme Ekibi (KGE) ve OGYE’nin Oluşturulması: a) Kalite Kurulu ve Kalite Geliştirme Ekibinin Oluşturulması (Bu madde sadece öğrencisi olmayan kurumlar içindir) İl ve İlçe milli eğitim müdürlükleri, sağlık eğitim merkezleri, Halk Eğitim Merkezi, Rehberlik Araştırma Merkezi ve Mesleki Eğitim Merkezi gibi öğrencisi olmayan kurumlar kalite kurulu ve kalite geliştirme ekiplerini temmuz-eylül ayları içinde kuracaklardır. Bu kurullar TKY Uygulama Kurulları çalışma kılavuzunda belirtilen esaslara göre oluşturur. Oluşturulan kurul ilk toplantısında TKY Uygulama planını hazırlar. Bu uygulama planı TKY Uygulamalarına ilişkin işlem basamakları ve zaman çizelgesini içerir. (TKY uygulamalarına ilişkin işlem basamakları örneği için bakınız EK 1, TKY uygulamaları zaman çizelgesi için bakınız EK 2). Kalite kurulu her ay toplanır ve aylık kararlar alır. Kalite Kurulu bu toplantıları ilgi a’daki “MEB Taşra Teşkilatı TKY Uygulama Projesi Kılavuzu” doğrultusunda ilgi b ile uygulamaya konan ve ilgi c ile güncelleştirilen TKY uygulama kurulları çalışma kılavuzunda yer alan örneğine uygun formları kullanarak karara bağlar ve her ay faaliyetlerinin gerçekleşme durumunu değerlendirerek bir tutanak hazırlar. Her ay alınan kararlar ve bir önceki ayın çalışmalarıyla ilgili hazırlanan tutanaklar karar defterine yazılarak kalite kurulu tarafından imzalanır.

33 STRATEJİK PLAN VE TKY b) Okul Gelişim Yönetim Ekibinin (OGYE) Oluşturulması: ( Bu madde öğrencisi olan kurumlar içindir) Öğrencisi bulunan kurumlar TKY Uygulama Kurulları Çalışma Kılavuzundaki açıklamalar doğrultusunda Mart ayı itibariyle OGYE lerini oluştururlar. Seçimle belirlenecek üyeler ikinci kanaat dönemi öğretmenler kurulunda belirlenir. Oluşturulan OGYE ilk toplantısında TKY Uygulama planını hazırlar. Bu uygulama planı TKY Uygulamalarına ilişkin işlem basamakları ve zaman çizelgesini içerir. (TKY uygulamalarına ilişkin işlem basamakları örneği için bakınız EK 1, TKY uygulamaları zaman çizelgesi için bakınız EK 2). Okullar Mart ayı itibariyle 15 aylık olarak on iki işlem basamağının zamanını planlar. OGYE nin okul dışı üyeleri yalnızca genel planlama (stratejik planlama, orta vadeli gelişim planı, yıllık gelişim planı) toplantılarına katılır. OGYE aylık toplantılarını; “MEB Taşra Teşkilatı TKY Uygulama Projesi Kılavuzu” doğrultusunda TKY uygulama kurulları çalışma kılavuzunda yer alan örneğine uygun formları kullanarak karara bağlar ve her ay faaliyetlerinin gerçekleşme durumunu değerlendirerek bir tutanak hazırlar. Her ay alınan kararlar ve bir önceki ayın çalışmalarıyla ilgili hazırlanan tutanaklar karar defterine yazılır.

34 STRATEJİK PLAN VE TKY 2. ve 3. Basamak Okul/Kurum (O/K)Temsilcisinin (KGE Yöneticisi) Belirlenmesi ve Eğitimi: Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün gün ve 14/ makam onayı ve /07/2001 tarih ve 364/37554 sayılı yazısı ekinde yer alan “MEB Taşra Teşkilatı TKY Uygulama Projesi” doğrultusunda bir personel kurum temsilcisi olarak eğitim almak amacıyla belirlenir. Okul/kurumu temsil edecek bu kişi aynı zamanda öğrencisi olmayan kurumlarda KGE’nin başkanı olur. İl MEM tarafından eğitim öğretim yılında her okul ve kurumdan bir temsilci şu an yetiştiriliyor. Bu temsilciler aldığı eğitimi kendi okul/kurum personeline verir ve TKY işlem basamakları uygulamalarını koordine eder. Eğer okul/kurumda TKY uygulamaları yürümüyorsa ve bu, temsilciden kaynaklanıyorsa yeni bir kişi temsilci olarak seçilir.Yeni seçilecek temsilcinin bu işe gönüllü olması beklenir.Bu yeni seçilen temsilcinin eğitilmesi için İl/İlçe MEM’in düzenleyeceği eğitimlerden faydalanılır. Daha önceden seçilmiş ve eğitilmiş temsilcinin okul/kurum değiştirmesi ya da başka özel durumlarda yeni bir temsilci seçilerek il/ilçe Milli Eğitim Müdürlüklerinin TKY eğitim fırsatlarından yararlandırır.

35 STRATEJİK PLAN VE TKY 4. Basamak Okul/Kurumun Stratejik Planının Hazırlanması ve Ana Gelişim Hedeflerinin Belirlenmesi : Okullar Mart-Haziran döneminde, diğer kurumlar Eylül-Aralık dönemlerinde, taşra teşkilatı özdeğerlendirme çalışmaları paralelinde anket ve iş sonuçlarından da yararlanarak özel gurup çalışmasıyla MEB Personel Genel Müdürlüğünün gün ve sayılı yazısı ekinde yer alan “MEB taşra teşkilatı TKY uygulama projesi kılavuzu” içinde yer alan Stratejik Plan Hazırlama Yönergesi doğrultusunda kurumun vizyon, misyon, ilke, değer, hedef ve stratejilerini belirler.

36 STRATEJİK PLAN VE TKY 5. Basamak Öz değerlendirmenin Yapılması :
ÖZDEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI İÇİN BİLGİ NOTU Okullar ve öğrencisi bulunan kurumlar Mart-Haziran döneminde, öğrencisi olmayan diğer kurumlar Eylül-Aralık dönemlerinde; TKY ve Öz değerlendirme Uygulamalarına İlişkin Olarak Okul/Kurum Personelinin Bilgilendirilmesi, özdeğerlendirme veya Kriter Ekiplerinin Oluşturulması, Kriter Ekiplerinin Eğitimi, Mükemmellik Modeli Kriterlerinin Alt Alanlarının Kuruma Uyarlanması, Veri Toplama Yöntem ve Araçlarının (Soru Demeti, Gözlem, Belge İnceleme vb.) Oluşturulması, Verilerin Toplanması, Verilerin Değerlendirilerek; 1)Kuvvetli Yönlerin Belirlenmesi, 2) İyileştirmeye Açık Alanların Belirlenmesi İyileştirme Planında Yer Alacak Konular için uzlaşım Toplantısının Yapılması ve Kalite Kuruluna/OGYE) Sunulması işlemlerini gerçekleştirilmelidirler

37 STRATEJİK PLAN VE TKY TKY Ve Özdeğerlendirme Uygulamalarına İlişkin Oıarak Okul Personelinin Bilgilendirilmesi: Okul toplumunu oluşturan tüm kesimlerin katılacağı bir toplantı düzenlenerek toplam kalite yönetimi, özdeğerlendirme çalışmaları ve Mükemmellik Modeli ile ilgili bilgi verilmelidir. TKY eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi ve TKY uygulamalarının yaygınlaştırılması amacı ile il Formatörleri tarafından okullara danışmanlık yapılacaktır. Okul konu ile ilgili olarak Milli Eğitim Bakanlığı'nın ilgili birimleri üniversite, sivil toplum örgütleri ve araştırma kurumları ile iş birliği yaparak gerekli desteği sağlayabilir.

38 STRATEJİK PLAN VE TKY b. Kriter Ekiplerinin Oluşturulması:
Burada geçen kriter ekibi ifadesi . Mükemmellik Modeli doğrultusunda dokuz ana kriter bazında okulda oluşturulacak ekiplerdir. Kriter ekiplerinin. kriterlerin çalışma alanlarına ve özelliklerine göre en az iki en çok beş kişiden oluşturulması ekibin sağlıklı çalışması bakımından önemlidir, Kriter ekipleri: dokuz ana kriter (Liderlik. Politika ve Strateji Çalışanlar, İş Birlikleri ve Kaynaklar. Süreçler. Müşterilerle ile ilgili Sonuçlar. Çalışanlar ile ilgili Sonuçlar. Toplum ile ilgili Sonuçlar. Temel Performans Sonuçları) (bk, Ek-17 s: 1 76) ve bu kriterlerin altında yer alan alt kriter ve açınımları esas alınarak Çeşitli veri toplama araçlarını kullanacak, hedefe ilişkin okulun mevcut durumunu , kuvvetli yönler ve iyileştirmeye açık alanlar olarak belirleme çalışmasını yapacaklardır. Okulun personel yapısı, personel sayısı gibi özellikler dikkate alındığında kriter ekipleri iyileştirme ekipleri olarak çalışmalarını sürdürebilirler yada kriter ekipleri çalışmalarını tamamladıktan sonra iyileştirme çalışmaları için “iyileştirme ekipleri (çalışma grupları)” oluşturulabilir.

39 STRATEJİK PLAN VE TKY c. Kriter Ekiplerinin Eğitimi:
Kriter ekiplerinin Mükemmellik Modeli'nin nasıl kullanılacağı ve özdeğerlendirme çalışmasının nasıl yapılacağı İle ilgili olarak bir eğitim almaları gerekmektedir. Bu eğitimler okul temsilcisi veya ihtiyaç halinde 1. basamakta belirtilen ''İl Formatörleri'' tarafından verilecektir. Okulda Toplam Kalite Yönetimi uygulamaları, Mükemmellik Modeli, özdeğerlendirme çalışması, özdeğerlendirme çalışması süresince her kriter bazında nasıl bir çalışma yapılacağı ve sonuçların nasıl değerlendirileceği iIe ilgili olarak eğitimler verilecek ve danışmanlık yapılacaktır.

40 STRATEJİK PLAN VE TKY d. Mükemmellik Modeli Kriterlerinin Alt Alanlarının Kuruma Uyarlanması: Mükemmellik Modeli'nde belirtilen dokuz ana kriterin (Liderlik, Politika ve Strateji, Çalışanlar, İş Birlikleri ve Kaynaklar, Süreçler, Müşteriler İle İlgili Sonuçlar, Çalışanlar İle İlgili Sonuçlar, Toplum İle İlgili Sonuçlar, Temel Performans Sonuçları) altında yer alan ait kriter ve alt kriterlerin altında yer alan açınımların okula uyarlanması çalışmasıdır. Bu basamakta Mükemmellik Modeli'nde belirlenen dokuz ana kriter, alt kriterler ve açınımlar incelenecek, alt kriterlerin ve bunların açınımlarının okula uyarlanması çalışması yapılacaktır. Alt kriterlerden okula uygun kriterlerin belirlenmesi çalışması her bir kriter ekibi tarafından ayrı ayrı yapılacaktır.

41 STRATEJİK PLAN VE TKY e Veri Toplama Yöntem ve Araçlarının (Soru Demeti, Gözlem, Belge İnceleme vb.) Oluşturulması: Kriter ekipleri, üzerinde çalışacakları kriterlerin alt alanlarını okula uyarlama çalışmasını tamamladıktan sonra, uygun veri toplama araçlarından yararlanarak kriterler ile ilgili veri toplama çalışmasını yapacaklardır . f. Verilerin Toplanması: Kriter ekipleri tarafından belirlenecek bir veri toplama tekniği ile öğretmen, veli, öğrenci, okul yönetimi, OGYE, iş birliği yapılan kişi, kurum ve kuruluşlardan sağlanacak bilgilerin toplanması basamağıdır. g. Verilerin Değerlendirilerek Kuvvetli Yönlerin ve İyileştirmeye Açık Alanların Belirlenmesi: Çeşitli veri toplama araçları kullanılarak, sağlanan bilgilerin taşıdığı özelliklere göre sınıflandırılması, değerlendirilmesi ve mevcut durumun her bir kriter bazında kuvvetli yönler ve iyileştirmeye açık alanlar olarak belirlenmesi basamağıdır.

42 STRATEJİK PLAN VE TKY h. Uzlaşım Toplantısının Yapılarak İyileştirme Planında Yer Alacak Konuların Belirlenmesi ve OGYE'ye Sunulması: Kriter ekipleri dokuz ana kriter bazında belirlenen kuvvetli yönler ve iyileştirmeye açık alanlar ile ilgili bilgilerin yer aldığı bir rapor hazırlayacaklardır. Bu raporda her bir kriter için .'kuvvetli yönler'' ve ..iyileştirmeye açık alanlar'' ayrı ayrı belirtilecektir. Okulun dokuz kriter bazındaki mevcut durumu OGYE.nin ve tüm kriter ekiplerinin katılacağı bir uzlaşım toplantısı ile ortaya konacaktır. Öz değerlendirme süreci sonunda. ''mevcut durum'' ile ''hedeflenen durum'' arasındaki fark ortaya konup, bu farkın nasıl kapatılacağı yönünde öncelikler belirlenecek ve iyileştirme çalışmaları başlatılacaktır.

43 STRATEJİK PLAN VE TKY 6. Basamak Öz değerlendirme Sonuçlarına Göre İyileştirmeye Açık Alanların Önceliklendirilmesi ve İyileştirme Ekiplerinin (Çalışma Grubu) Oluşturulması : Öz değerlendirme sonuçları doğrultusunda ortaya çıkan iyileştirmeye açık alanlar, önceliklendirilerek hedef cümleleri haline getirilecektir. Bu önceliklendirmede, çabuk iyileştirilebilecek olup kuruma en fazla yarar sağlayacak alanlar öncelikle dikkate alınmalıdır. Belirlenen öncelikli hedefler veya iyileştirmeye açık alanlardan ekip halinde çözülmesi öngörülenler doğrultusunda ekipler oluşturulacak ve ekip çalışmaları; “ MEB Taşra Teşkilatı TKY Uygulama Projesi Kılavuzu, temel alınarak yapılacaktır.

44 STRATEJİK PLAN VE TKY 7. Basamak Okul/Kurumun İyileştirme Planlarının Hazırlanması: Her bir İyileştirme Ekibi kendi iyileştirme alanıyla ilgili İyileştirme Planlarını Haziran ayı ilk haftası içinde hazırlamalıdır. 8. Basamak İyileştirme Planları Doğrultusunda Yıllık Okul/Kurum Gelişim Planının Hazırlanması Yıllık Okul/Kurum Gelişim Planı; İyileştirme ekiplerince hazırlanan İyileştirme Planları doğrultusunda OGYE tarafından Haziran ayının ikinci haftası içerisinde hazırlamalıdır. 9. Basamak Yıllık Okul /Kurum Gelişim Planının Uygulanması: OGYE tarafından hazırlanan Yıllık Okul /Kurum Gelişim Planını Eğitim öğretim sürecinin başladığı Eylül ayında uygulamaya konulur I.Yarıyıl sonuna kadar devam eder.

45 STRATEJİK PLAN VE TKY 10. Basamak Gözden Geçirme ve Biçimlendirici Değerlendirme : Birinci dönemin son haftası içinde Yıllık Okul /Kurum Gelişim Planının OGYE tarafından Gözden Geçirme ve Biçimlendirici Değerlendirmesi yapılır MEB Taşra Teşkilatı TKY Uygulama Projesi ile Gün ve sayılı yazısı ekinde yer alan “ MEB Taşra Teşkilatı TKY Uygulama Projesi Kılavuzu doğrultusunda hazırlanan yıllık gelişim planının gerçekleşme durumu değerlendirilerek, yıllık gelişim planında gerekli düzeltmeler gerçekleştirilecektir. 11. Basamak Düzeltilmiş Yıllık Okul /Kurum Gelişim Planının Uygulanması Düzeltilmiş Yıllık Okul /Kurum Gelişim Planı İyileştirme Ekipleri tarafından II. Dönem başından Haziran ayına kadar uygulanır.

46 STRATEJİK PLAN VE TKY 12. Basamak Son Değerlendirme ve Rapor Yazımı
Her bir iyileştirme ekibi ( Okul Gelişim Modeli Ank.2002 baskısı syf. 137’deki Ek-14’te belirtilen Tablo 5’i kullanılarak Son Değerlendirme yapacaklar ve Son Değerlendirme Formunu OGYE’ye teslim edeceklerdir. OGYE’de iyileştirme Ekiplerinden almış olduğu Son değerlendirme Raporlarını kullanarak Yıllık Okul Gelişim Raporunu Haziranın 3. haftasının sonuna kadar yazacaktır. Okul Gelişim Raporu Haziran Sonunda Öğretmenler Kurulunun bilgisine sunulur. Bu “OKUL GELİŞİM RAPORU” nun bir kopyası gelecek yılın OGYE’sine verilecektir M EB Kasım 1999 tarih ve Sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayınlanan TKY Uygulama Yönergesi, MEB YÖDGED in tarih ve 14 Sayılı Genelgesi, MEB YÖDGED in hazırlamış olduğu TKY Uygulama Projesi, Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün Gün ve 14/ makam onayı ve /07/2001 tarih ve 364/37554 sayılı yazısı ekinde yer alan MEB Taşra Teşkilatı TKY Uygulama Projesi, Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün Gün ve sayılı yazısı ekinde yer alan “ MEB Taşra Teşkilatı TKY Uygulama Projesi Kılavuzu” doğrultusunda EFQM Modelinde yer alan kriterler esas alınarak, kurumun kuvvetli yönlerini ve kurumda yapılan iyileştirmeleri periyodik gerçekleşme durumlarını açıklayan bir rapor yazılacaktır.

47 STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ
I.BÖLÜM STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ A.MEB STRATEJİK PLAN MODELİ B.STRATEJİK PLAN ÇALIŞMALARI 1.Yasal Çerçeve 2.Hazırlık Dönemi (Planlamanın Planlanması a) Hazırlık Programı b) Kurul ve Ekiplerin Oluşturulması 3. Eğitim Dönemi 4. Planın Hazırlanması a) Durum Analizi b) Stratejik Planın Oluşturulması 5. Planın Uygulanması, İzleme ve Değerlendirme

48 Planlamanın Planlanması
Genelge Üst yöneticilerle görüşme SP anlayışı konusunda uzlaşma SP ekibinin seçim kriterleri Takım oluşturma çalışmaları Çalışmanın ana unsurlarının zamanlanması Benimsetme Stratejik Planlama Ekibinin Oluşturulması Takım Bilincinin Oluşturulması Çalışma Normlarının Belirlenmesi İş Takviminin Oluşturulması Planlamanın Planlanması

49 II. BÖLÜM DURUM ANALİZİ A. TARİHSEL GELİŞİM
B. YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER VE MEVZUAT ANALİZİ C. FAALİYET ALANLARI İLE ÜRÜN VE HİZMETLER D. PAYDAŞ ANALİZİ E. KURUM İÇİ ANALİZ VE ÇEVRE ANALİZİ

50 2 3 4 1 UYGULAMA Nihai SP Mevzuat Analizi Benimsetme VİZYON
Mevzuat Analizi Benimsetme İLKELER MİSYON VİZYON Stratejik Planlama Ekibinin Oluşturulması Kritik Başarı Faktörleri Strateji Alanları Takım Bilincinin Oluşturulması Çalışma Normlarının Belirlenmesi Stratejik Amaçlar 2 Hedefler İş Takviminin Oluşturulması 3 Stratejiler 4 Durum Analizi Faaliyet Alanları Performans Kriterleri Paydaş Belirleme Faaliyet ve Projeler Paydaş Analizi Paydaş Görüşmeleri Görüşlerin Alınması 1 Nihai SP Performans Planı GZFT ve Öneriler UYGULAMA Stratejik Konular

51 A-Tarihi Gelişim Kuruluşun hangi tarihte hangi amaca hizmet etmek için kurulduğu ve geçirdiği kritik aşama ve değişimlerin değerlendirildiği bölümdür.

52 B-Yasal Yükümlülükler ve Mevzuat Analizi
Kuruluşun mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri tespit edilir. Faaliyet alanını düzenleyen mevzuat gözden geçirilir ve yasal yükümlülükler listesi oluşturulur. Yasal yükümlülükler ve mevzuat analizinin çıktıları daha sonraki aşamada faaliyet alanlarının belirlenmesine ve kuruluşun misyonunun oluşturulmasına katkı sağlar.

53 Yasal Yükümlülük (Görevler)
Dayanak(Kanun, Yönetmelik, Genelge adı ve no’su) Her Türk çocuğuna iyi bir vatandaş olmak için gerekli temel bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıkları kazandırmak; onu milli ahlak anlayışına uygun olarak yetiştirmek. 1739 Sayılı kanunun 23.md. *222 Sayılı kanunun 1. Md. * İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 5.Md. Her Türk çocuğunu ilgi, istidat ve kabiliyetleri yönünden yetiştirerek hayata ve üst öğrenime hazırlamak. 1739 Sayılı kanunun 23.Md. * Öğrencilere, Atatürk ilke ve inkılaplarını benimsetme; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na ve demokrasinin ilkelerine, insan hakları, çocuk hakları ve uluslar arası sözleşmelere uygun olarak haklarını kullanma, başkalarının haklarına saygı duyma, görevini yapma ve sorumluluk yüklenebilen birey olma bilincini kazandırmak. * İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 5.Md. ……………………………………….. ………………

54 C-Faaliyet alanları ile ürün ve hizmetlerinin belirlenmesi
Kuruluşun ürettiği temel ürün ve hizmetler belirlenir ve belirli faaliyet alanları altında toplulaştırılır. Faaliyet Alanı – Ürün/Hizmet FAALİYET ALANI 1 Ürün/Hizmet 1 Ürün/Hizmet 2 Ürün/Hizmet 3 FAALİYET ALANI 2

55 Faaliyet Alanı – Ürün/Hizmet
FAALİYET ALANI 1 EĞİTİM Ürün/Hizmet 1 Ürün/Hizmet 2 ……………….. FAALİYET ALANI 2 ÖĞRETİM FAALİYET ALANI 3 YÖNETİM İŞLERİ FAALİYET ALANI 4 SOSYAL-KÜLTÜREL-SPORTİF FAALİYETLER

56 FAALİYET ALANI: EĞİTİM FAALİYET ALANI: YÖNETİM İŞLERİ
Hizmet–1 Rehberlik Hizmetleri Veli Öğrenci Öğretmen …………. Hizmet–1 Öğrenci işleri hizmeti Kayıt- Nakil işleri Devam-devamsızlık Sınıf geçme vb …….. Hizmet–2 Sosyal-Kültürel Etkinlikler Halk oyunları Koro Satranç ……….. Hizmet–2 Öğretmen işleri hizmeti Derece terfi Hizmet içi eğitim Özlük hakları ………. Hizmet–3 Spor Etkinlikleri Futbol, Voleybol Atletizm Güreş ………………. ……………. ……………… Hizmet–4 İzcilik Etkinlikleri ……. ………………… FAALİYET ALANI: ÖĞRETİM FAALİYET ALANI: MESLEK EDİNDİRME Hizmet–1 Müfredatın işlenmesi Hizmet–2 Kurslar Yetiştirme Hazırlama Etüt …………………….. Hizmet- 3 Proje çalışmaları AB Projeleri Sosyal Projeler Fen Projeleri ……………………. FAALİYET ALANI: ………….. …………

57 Okul İçin Ürün/Hizmet Listesi
Öğrenci kayıt, kabul ve devam işleri Eğitim hizmetleri Öğrenci başarısının değerlendirilmesi Öğretim hizmetleri Sınav işleri Toplum hizmetleri Sınıf geçme işleri Kulüp çalışmaları Öğrenim belgesi düzenleme işleri Diploma Personel işleri Sosyal, kültürel ve sportif etkinlikler Öğrenci davranışlarının değerlendirilmesi Burs hizmetleri Öğrenci sağlığı ve güvenliği Yurt hizmetleri Okul çevre ilişkileri Bilimsel vs araştırmalar Rehberlik Yaygın eğitim Staj çalışmaları Mezunlar (Öğrenci) …………… …………………

58 D-Paydaş Analizi 1) Paydaşların tespiti ,
2) Paydaşların önceliklendirilmesi , 3) Paydaşların değerlendirilmesi, 4) Görüş ve önerilerinin alınması ve değerlendirmesi Aşamalarından oluşur.

59 Paydaşlar, kuruluşun ürün ve hizmetleri ile ilgisi olan, kuruluştan etkilenen veya etkileyen kişi, grup veya kurumlardır. İç paydaş, Dış paydaş olarak gruplanabilir. Paydaş Analizi ile Stratejik planın temel unsurlarından biri olan katılımcılık sağlanabilir, Paydaşların dikkate alınması sağlanacak ve plan sahiplenilecektir, Verilen hizmetlerin yararlanıcıların ihtiyaçlarına göre şekillendirilmesi sağlanacaktır.

60 Paydaş Görüşlerinin Alınması ve Değerlendirilmesi
Bu aşama öncelikli paydaşların kuruluş hakkındaki görüş ve önerilerinin alınması ve plana yansıtılmasını oluşturur. Paydaş görüşleri alınırken; Mülakat, Anket Uygulaması, Atölye Çalışması, Toplantı, gibi yöntemlerden faydalanılır.

61 Paydaş Görüşlerinin Alınması ve Değerlendirilmesi
Paydaş görüşlerinin alınmasında ölçülmek istenen başlıklar ise temel olarak şunlardır: Hangi faaliyetlerimiz ve hizmetlerimiz paydaş için önemlidir? Olumlu veya olumsuz bulduğu yönlerimiz nelerdir? Geliştirmemiz gereken yönlerimiz nelerdir? Bizden beklentileri nelerdir?

62 E. KURUM İÇİ ANALİZ VE ÇEVRE ANALİZİ
a) Teşkilat Yapısı b) İnsan Kaynakları c) Teknolojik Altyapı ve Teknolojiyi Kullanma Düzeyi d) Eğitim Finansmanı (Mali Kaynaklar) e) İstatistiki Veriler 2. Çevre Analizi a) PEST Analizi b) Üst Politika Belgeleri 3. GZFT (SWOT) Analizi a) Güçlü Yanlar b) Zayıf Yanlar c) Fırsatlar d) Tehditler

63 1-TEŞKİLAT YAPISI (Örgütsel Yapı) Teşkilat Yapısı (Örgütsel Yapı)

64 b) İnsan Kaynakları Eğitim Düzeyi ……… Yılı İtibari İle Kişi Sayısı %
……… Yılı Kurumdaki Mevcut Yönetici Sayısı: Görevi Erkek Kadın Toplam 1 Müdür 2 Müdür Yard Kurum Yöneticilerinin Eğitim Durumu: Eğitim Düzeyi ……… Yılı İtibari İle Kişi Sayısı % Önlisans Lisans Yüksek Lisans Kurum Yöneticilerinin Yaş İtibari ile dağılımı: Yaş Düzeyleri ……… Yılı İtibari İle Kişi Sayısı % 20-30 30-40 40-50 50+...

65 b) İnsan Kaynakları İdari Personelin Hizmet Süresine İlişkin Bilgiler:
Hizmet Süreleri ……….. Yılı İtibari İle Kişi Sayısı % 1-3 Yıl 4-6 Yıl 7-10 Yıl 11-15 Yıl 16-20 Yıl üzeri İdari Personelin Katıldığı Hizmet-içi Eğitim Programları: Adı ve Soyadı Görevi Katıldığı Çalışmanın Adı Katıldığı Yıl Belge No Müd/Müd.Yrd.

66 b) İnsan Kaynakları ……….. Yılı Kurumdaki Mevcut Öğretmen Sayısı:
Öğretmenlerin Yaş İtibari ile Dağılımı: Branşı Erkek Kadın Toplam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 TOPLAM Yaş Düzeyleri ……….. Yılı Kişi Sayısı % 20-30 30-40 40-50 50+... Öğretmenlerin Hizmet Süreleri: Hizmet Süreleri ……….. Yılı İtibari İle Kişi Sayısı % 1-3 Yıl 4-6 Yıl 7-10 Yıl 11-15 Yıl 16-20 Yıl üzeri

67 b) İnsan Kaynakları Kurumda gerçekleşen öğretmen sirkülâsyonunun oranı: Yıl İçerisinde Kurumdan Ayrılan Öğretmen Sayısı Yıl İçerisinde Kurumda Göreve Başlayan Öğretmen Sayısı 2007 2008 2009 TOPLAM Öğretmenlerin katıldığı hizmet-içi programlar: Adı ve Soyadı Branşı Katıldığı Çalışmanın Adı Katıldığı Yıl Belge No ………. Yılı Kurumdaki Mevcut Hizmetli/ Memur Sayısı: Görevi Erkek Kadın Eğitim Durumu Hizmet Yılı Toplam 1 Memur 2 Hizmetli 3 Sözleşmeli İşçi 4 Sigortalı İşçi

68 b) İnsan Kaynakları Çalışanların Görev Dağılımı ÇALIŞANIN UNVANI
GÖREVLERİ İlçe milli eğitim müdürü Şube müdürü Okul /kurum müdürü Müdür baş yardımcısı Müdür yardımcısı Atölye ve bölüm şefleri Öğretmenler Yönetim işleri ve büro memuru Yardımcı hizmetler personeli ……………………… ……………………. Örnek için Kılavuz sayfa 26

69 ………………. OKULU İNSAN KAYNAKLARI DAĞILIMI VE BİLGİSİ
İnsan Kaynakları Bilgi Tablosu*(örnek) ………………. OKULU İNSAN KAYNAKLARI DAĞILIMI VE BİLGİSİ ÖĞRETMEN İHTİYAÇ DURUMU VE DAĞILIMI ÖĞRETMEN MESLEKİ GELİŞİM DÜZEYİ KADRO DURUMU EĞİTİM DURUMU HİZMET İÇİ EĞİTİM Sıra no Adı soyadı Görev Branş Kıdem Okuldaki kıdemi Normu var mı? Mevcut(Kadrolu) İhtiyaç Ön lisans Lisans Yüksek lisans Geçmiş yıllar da aldığı HİE saati toplamı ortalaması Son yılki hie süresi Aldığı ödüller ve cezalar Yaptığı bilimsel Çalış malar ve kitaplar  1  2  3  4  5  6  7

70 c) Teknolojik Alt Yapı ve Teknolojiyi Kullanma Düzeyi
Okulun/kurumun teknolojiyi kullanma düzeyini anlatmalıdır. Örneğin; hangi işlemler veya yazışmalar kağıt kullanılmadan elektronik ortamda yapılabiliyor? Gelecek dönemde hangi işlemlerin elektronik ortamda yapılması düşünülüyor. Okul/Kurumun Teknolojik Altyapısı: Araç-Gereçler 2008 2009 2010 İhtiyaç Bilgisayar Yazıcı Tarayıcı Tepegöz Projeksiyon Televizyon İnternet bağlantısı Fen Laboratuvarı Bilgisayar Lab. Fax Video DVD Player Fotograf makinası Kamera Okul/kurumun İnternet sitesi Personel/ adresi oranı Diğer araç-gereçler …………

71 c) Teknolojik Alt Yapı ve Teknolojiyi Kullanma Düzeyi
Okul/Kurumun Teknolojik Altyapısı: Araç-Gereçler 2008 2009 2010 İhtiyaç Bilgisayar Yazıcı Tarayıcı Tepegöz Projeksiyon Televizyon İnternet bağlantısı Fen Laboratuvarı Bilgisayar Lab. Fax Video DVD Player Fotograf makinası Kamera Okul/kurumun İnternet sitesi Personel/ adresi oranı Diğer araç-gereçler …………

72 c) Teknolojik Alt Yapı ve Teknolojiyi Kullanma Düzeyi
Okul/Kurumun Fiziki Altyapısı: Fiziki Mekan Var Yok Adedi İhtiyaç Açıklama Öğretmen Çalışma Odası Ekipman Odası Kütüphane Rehberlik Servisi Resim Odası Müzik Odası Çok Amaçlı Salon Ev Ekonomisi Odası İş ve Teknik Atölyesi Bilgisayar laboratuarı Yemekhane Spor Salonu Otopark Spor Alanları Kantin Fen Bilgisi Laboratuvarı Atelyeler Bölümlere Ait Depo Bölüm Laboratuvarları Bölüm Yönetici Odaları Bölüm Öğrt. Odası Teknisyen Odası Bölüm Dersliği Arşiv ………… c) Teknolojik Alt Yapı ve Teknolojiyi Kullanma Düzeyi

73 d) Mali Kaynaklar (Eğitim Finansmanı)
(Okul/kurumun kaynaklarını artırıcı unsurlar ile tasarruf imkanlarının neler olabileceği ifade edilmelidir). Okul/Kurum Kaynak Tablosu: Kaynaklar 2010 2011 2012 2013 2014 Genel Bütçe Okul aile Birliği Özel İdare Kira Gelirleri Döner Sermaye Vakıf ve Dernekler Dış Kaynak/Projeler Diğer …….. TOPLAM

74 d) Mali Kaynaklar (Eğitim Finansmanı) Okul/Kurum Gelir-Gider Tablosu:
YILLAR 2008 2009 2010 HARCAMA KALEMLERİ GELİR GİDER Temizlik Küçük onarım Bilgisayar harcamaları Büro makinaları harc. Telefon Yemek Sosyal faaliyetler Kırtasiye Vergi harç vs  ………….. GENEL

75 e) İstatistiki Veriler
b), c), ve d) maddelerinde gerekli ve yeterli istatistiki veriler varsa, e) maddesini işlemeye gerek kalmayabilir.

76 Politik/Hukuki Faktörler
2- ÇEVRE ANALİZİ a) (PEST Analizi) Politik/Hukuki Faktörler İlgili yasalar Vergi sistemi Hükümetin öncelikleri Hükümetin değişmesi Hükümet politikaları Mevcut hükümetin durumu Devletin müdahalesi Uluslar arası ilişkiler

77 Ekonomik Faktörler a) (PEST Analizi) Dünyadaki genel ekonomik durum
Uluslar arası ekonomik kuruluşlar Ticari döngüler Enflasyon ve değişim oranları Ekonomik büyüme İş gücü mevcudiyeti Para ve kredi kaynakları

78 Sosyal/Kültürel Faktörler
a) (PEST Analizi) Sosyal/Kültürel Faktörler Çevreye olan hassasiyet Tüketici eğilimleri Yeni ihtiyaç ve istekler Toplumun yaş ve eğitim dağılımı Doğum artış oranı ve ortalama ömür Toplumdaki etik değerler

79 Teknolojik Faktörler a) (PEST Analizi)
Internet kullanımının yaygınlığı Yeni ürünler Altyapı teknolojisi Enerji kaynakları ve kullanabilirlik ARGE harcamaları Teknoloji transferi

80 Okul/kurumlar İçin PEST Analizi
Politik ve Yasal Etmenler Ekonomik Çevre Değişkenleri * İlçe, il ve bakanlık stratejik planlarının incelenmesi, * Yasal yükümlülüklerin belirlenmesi, * Personelin yasal hak ve sorumlulukları, * Oluşturulması gereken kurul ve komisyonlar, * Okul çevresindeki politik durum, * Okulun bulunduğu çevrenin genel gelir durumu, İş kapasitesi, * Okulun gelirini arttırıcı unsurlar, * Okulun giderlerini arttıran unsurlar, * Tasarruf sağlama imkânları, * İşsizlik durumu, * Mal-ürün ve hizmet satın alma imkânları, * Kullanılabilir gelir . Sosyal-kültürel çevre değişkenleri Teknolojik çevre değişkenleri * Kariyer beklentileri, ailelerin ve öğrencilerin bilinçlenmeleri, * Aile yapısındaki değişmeler (geniş aileden çekirdek aileye geçiş, erken yaşta evlenme vs.), * Nüfus artışı, * Göç, * Nüfusun yaş gruplarına göre dağılımı, * Doğum ve ölüm oranları, * Hayat beklentilerindeki değişimler (Hızlı para kazanma hırsı, lüks yaşama düşkünlük, kırsal alanda kentsel yaşam), * Beslenme alışkanlıkları * MEB teknoloji kullanım durumu * e- devlet uygulamaları, * e-öğrenme, internet olanakları, * Okulun sahip olmadığı teknolojik araçlar * Bunların kazanılma ihtimali, * Çalışan ve öğrencilerin teknoloji kullanım kapasiteleri, * Öğrenci ve çalışanların sahip olduğu teknolojik araçlar, * Teknoloji alanındaki gelişmeler * Okulun yeni araçlara sahip olma imkanları, * Teknolojinin eğitimde kullanımı

81 b) Üst Politika Belgeleri
9. Kalkınma Planı Orta Vadeli Program AB Müktesebatına Uyum Programı TUBİTAK Vizyon 2023 Eğitim ve İnsan Kaynakları Raporu MEB Sürekli Kurum Geliştirme Projesi, TÜSSİDE Sonuç Raporu Bilgi Toplumu Stratejisi Millî Eğitim Strateji Belgesi Hayat boyu Öğrenme Strateji Belgesi 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Stratejik Plan Hazırlama Yönetmeliği Kamu Kurum ve Kuruluşları İçin Stratejik Planlama Kılavuzu DPT MEB Stratejik Plan Hazırlık Programı MEB Stratejik Plan Durum Analizi Raporu Hükümet Programı 60. Hükümet Eylem Planı MEB Bütçe Raporu Bakanlık ve İl MEM Stratejik Planları Millî eğitim ile ilgili mevzuat Üst politika belgelerinde yer alan eğitimle ilgili hedefler derlenerek kılavuzda tablo (EK-4) halinde verilmiştir.

82 3.GZFT(SWOT) Analizi Bir kurum veya kuruluşun iç ve dış çevresinin değerlendirilmesinde kullanılan bir analiz tekniğidir.

83 “Güçlü olan, zayıf yanını herkesten iyi bilendir.
Daha güçlü olan ise, zayıf yanına hükmedebilendir.” Konfüçyüs

84 SWOT (GZFT) ŞEMASI POZİTİF NEGATİF İÇSEL GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF DIŞSAL
FIRSATLAR TEHDİTLER

85 GZFT (SWOT) T G Z F KURUM ÇEVRE
SWOT Analizinin ortaya çıkışı Orta Asya ya dayanmaktadır. DÜŞMANINI TANI, KENDİNİ TANI, HAVAYI TANI, TOPRAĞI TANI Hava ve Toprak çok önemlidir. Hitlerin hava yüzünden yenilgisi, Sarıkamış, 99 depremi ÇEVRE

86

87 Güçlü Yönlerin Saptanmasında,
*Üstün noktalarım nelerdir ? *Neleri iyi yaparım ? *Başkaları, güçlü yanlarım olarak neleri görmekteler ? *Hangi tür işleri daha iyi yapıyorum?

88 Zayıf Yönlerin Saptanmasında,
*Neleri kötü yapıyorum ? *Neleri iyileştirmeye gereksinimim var ? *Başkaları hangi konularda benden daha iyiler ? *Başkalarının gözüyle ne gibi zayıflıklarım var ?

89 Fırsatların Saptanmasında,
*Çevremde ne gibi ilginç gelişmeler yaşanıyor, neler olup bitiyor ? *Önümde duran fırsatlar neler?

90 FIRSAT Bazen yanı başımızdaki fırsatları, sahip olduğumuz güzellikleri görmeyiz, illa biri mi anımsatmalı?.....

91 Tehditlerin Saptanmasında,
*Önümde ne gibi engeller var ? *Rakiplerim ne durumdalar ? *İş, ürün veya hizmet standartlarında her hangi bir değişim söz konusu mu ? *Değişen teknoloji her hangi bir şekilde beni tehdit ediyor mu ? *Finansal sorunlarım var mı, yoksa hangi durumlarda çıkabilir?

92 GZFT tablosunu dolduralım.
Güçlü Yönler Zayıf Yönler Fırsatlar Tehditler

93 Güçlü Yönler Zayıf Yönler Fırsatlar Tehditler
Bütün branşlardan öğretmen bulunması, Okul yönetiminin çevre ile iletişiminin güçlü olması, Okul binasının yeni olması, İdareci ve öğretmenlerin genç ve istekli olmaları, Tüm sınıf öğretmenlerin ve branş öğretmenlerin kadrolu olması, Fiziki mekanların yeterli olması, Ders araçlarının yetersizliği Sınıf tekrarını fazla olması Kitap okuma alışkanlıkların zayıf olması, Öğretmenlerin nöbet hizmetlerindeki özensizliği, Spor ve eğitici faaliyetlerin yetersizliği Okul içi yaralanmalı kazaların çok olması, Matematik, fen ve teknoloji ve yabancı dil dersindeki başarısızlık, Öğrenci devamsızlığının çok olması, Öğretmenlerin okulda kalma sürelerinin kısa olması, Fırsatlar Tehditler Okulun merkeze yakın ve ulaşımının kolay olması, Yakınında sağlık ocağının olması , RAM’ın yakın olması, Çevre okullardaki spor salonundan yararlanılabilmesi , Velinin ilgisiz olması, Okulun mevcudunun süreli olarak artması, Öğrenci nakil gelme ve gitme oranının yüksek olması, Okul çevresinde kontrolsüz internet kafelerin bulunması, Mahalledeki gençlerin çoğunluğunun işsiz olması, Okulun sürekli göç alan bir yerleşim yerinde bulunması Medyanın (Özellikle TV Dizileri ve Magazin programlarının) öğrenciler üzerindeki olumsuz etkilerinin bulunması,

94 TOWS ANALİZİ Kurum İçi Analiz Güçlü Yönler Zayıf Yönler Tehditler
Fırsatlar GZFT analizi, güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler arasında ilişki kurulması ve stratejilerin geliştirilmesine temel teşkil eder. Kurumu temsil eden bir grup kurumun güçlü ve zayıf yanlarını tespit etmesi gerekir. BİR ÖZELİK KURUMUN HEM GÜÇLÜ YANI HEMDE ZAYIFYANI OLABİLİR. ÖR: Kurumun bir kamu kurumu olması hem zayıf yön hemde güçlü yön olabilir Çevre Analizi

95 III. BÖLÜM GELECEĞE YÖNELİM
A. MİSYON, VİZYON, TEMEL DEĞERLER 1. Misyon 2. Vizyon 3. Temel Değerler B. TEMALAR, STRATEJİK AMAÇLAR VE HEDEFLER 1. Eğitim Öğretim Hizmetleri 2. Eğitime Destek Hizmetleri

96 A. MİSYON, VİZYON, TEMEL DEĞERLER
Misyon bir kuruluşun varlık sebebidir; kuruluşun ne yaptığını, nasıl yaptığını ve kimin için yaptığını açıkça ifade eder. Misyon bildirimi, kuruluşun sunduğu tüm hizmet ve faaliyetleri kapsayan bir şemsiye kavramdır. Misyon bildirimi kuruluşun üst yönetimi tarafından planlama ekibi ile birlikte diğer birimlerin görüşleri de dikkate alınarak geliştirilir.

97 Özlü, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilir,
Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, amacını tanımlar, Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan görev ve yetkiler çerçevesinde belirlenir, Kuruluşun hizmet sunduğu kişileri belirtir, Sunduğu hizmet veya ürünler tanımlanır. MİSYON; Amaç tanımı, Görev ve yetkiler, Hizmet alanları ve hizmet veya ürün tanımından oluşur.

98 MİSYON: Kurumun içindeki ve dışındaki herkese kim olduğunu, ne yaptığını, kime yaptığını, nasıl ve neden yaptığını belirleyen, bugün olduğu durumla birlikte gelecekte arzulananı yansıtan ve var oluş amacını belirleyen bir görev bildirgesidir.

99 Biz kimiz? Ne yapıyoruz? Kimin için yapıyoruz? Neden yapıyoruz?
Misyon ifadesi yazılırken şu sorulara dikkat edilir. Biz kimiz? Ne yapıyoruz? Kimin için yapıyoruz? Neden yapıyoruz? Nasıl yapıyoruz?

100 BİZ KİMİZ+NEDEN + NASIL + KİME + NE = MİSYON İFADESİ
……Okulu/Kurumu olarak misyonumuz; uygun öğrenme ortamlarında öğrencilerimizi etik değerlere bağlı kalarak ve kendimizi sürekli geliştirerek, hayata ve ortaöğretime hazırlayarak, okulumuzda Türk Milli Eğitiminin temel amaç ve ilkelerini en üst seviyede gerçekleştirmektir.

101 Hep birlikte kurumumuza ait
bir misyon ifadesi yazalım.

102 Örnek bir misyon ifadesi;
Biz; çağın gerekleri ile donanmış uygun eğitim ortamlarında, bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak, özgür düşünen, kendisi ve toplumla barışık, milli ve evrensel değerleri benimsemiş, bilgiyi üreten ve bireyleri bir üst eğitim kurumuna ve hayata hazırlamak için varız.

103

104 VİZYON Sanki oradaymışız gibi, ulaşmak istediğimiz durumu tanımlayan nitelikli bir hedef seçimidir. Mevcut sorunların üstesinden gelinebildiği takdirde kurumun ideal olarak bulunacağı konumu anlatan kısa bir ifadedir.

105 Vizyon, kurum açısından iddia, çalışanlar açısından hedefe ulaşma yolunu gösteren geleceğe yolculuğun haritasıdır.Gelecekle ilgili verilmiş sözdür.

106 VİZYON ifadesi geliştirirken;
Kısa, özet ve akılda kalıcı olmalı, Etkileyici ve iddialı olmalı, İdealist olmalı, İdeali tanıtıcı olmalı, mevcudun ötesine geçmeli, Kurum içi ve dışı paydaşlara uygulanabilir olmalı, Geleceğin hizmet düzeyini tanıtmalı, İlham verici, slogansı olmalı, Devamlılığı içermelidir.

107 Vizyon Örnekleri; “İstikrar içinde büyüyen, gelirini daha adil paylaşan, küresel ölçekte rekabet gücüne sahip, bilgi toplumuna dönüşen ve AB’ye üyelik için uyum sürecini tamamlamış bir TÜRKİYE.” (9.Kalkınma Planında Türkiye vizyonu.) “Eğitim kültürünü öğretim yöntemleri modalarına kapılma kültüründen, başarı, profesyonellik ve sonuç alma kültürüne çevirmek.” (ABD Eğitim Bakanlığı vizyonu)

108 Muasır medeniyetler seviyesinin ÜSTÜNE çıkmak…
Bir vizyon örneği Muasır medeniyetler seviyesinin ÜSTÜNE çıkmak… K. ATATÜRK

109 Bir vizyon örneği Can taşıma liyakatini, canların canı uğrunda can vermeyi cana minnet sayacak kadar gözü kara ve o nispette strateji ve taktik sahibi bir gençlik… Necip Fazıl

110 Bir vizyon örneği Bir hayalim var benim… Gün gelecek, dört büyük çocuğum, derilerinin rengine göre değil, karakterlerinin yapısına göre değerlendirilecekleri bir ülkede yaşayacaklar… Martin Luther KING

111 Vizyon örnekleri Japon ürünlerinin yaygın kötü imajını değiştiren firma olmak, (Sony- 1950’ler) Her evde bir bilgisayar ve üzerinde Microsoft’un ürünü, (Microsoft- 1970’ler) Ticari havacılıkta egemen oyuncu olmak ve dünyayı jet çağına getirmek,(Boeing-1950)

112 Vizyon örnekleri Adidas’ı silmek, (Nike-1960 lar)
Yamaha’yı imha edeceğiz, (Honda-1970 ler)

113 Vizyon örnekleri “Eğitimde öncü konuma gelerek dünyanın en kaliteli okulları arasında yer almak.” “Özgün çalışmalarıyla model gösterilen kurum olmak.” “Bilim ve teknolojinin ışığında geleceğe yön vermek.” “Çevrenin bilim, kültür ve sanat merkezi bir okul olmak.” “Öğrencilerin mezun olmak istemeyecekleri okul olmak.”

114 Ay’a yükselmeyi hedefle, ulaşamazsan bile...
...yıldızların altına düşersin.

115 Hep birlikte kurumumuza ait
bir vizyon ifadesi yazalım.

116 TEMEL DEĞERLER Kurumun kurumsal ilkeleri ve davranış kuralları ile yönetim biçimini ifade eden kavramlardır. Çalışma felsefesi Kuruluşun çalışmalarına temel teşkil eden değerler, standartlar ve idealler Çalışanlarca benimsenen değerler ve inançlar

117 Uğruna ölen yoksa, ortada bir değer de yoktur. Einstein.

118 Temel Değerler; Kurum kültürü haline gelmiş ifadelerdir.
Kuruluşun kararlarına, seçimlerine ve stratejilerin belirlenmesine rehberlik ederler. İnançları açık ve kesin bir dille ortaya koymalıdırlar. Çalışanların iş ve işlemlerinde verim ve etkinliği iade edecek ve motivasyon sağlayacak ifadeler olmalıdırlar. Vizyonun gerçekleştirilmesini sağlayacak sistem ve süreçleri desteklemelidir.

119 Temel Değerler Oluşturulurken;
Okulun değerleri çalışanlarla birlikte belirlenir. Belirleme çalışmalarında öncelikli olan, okulda var olan değerler ortaya çıkarılır. Ardından okulda olmayıp ta olmasını istediğimiz değerler belirlenir.

120 Temel Değerler Oluşturulurken;
Değerlerin belirlenmesinden sonra katılımcı bir anlayışla bu değerler öncelik sırasına konur. Bu şekilde belirlenen değerlere göre okulda bundan sonra bir kurum kültürü oluşturulur. Kurum kültürünün oluşması için değerler, kurumda çalışanlar tarafından okulda davranışlara yansıtılması gerekir.

121 Temel Değerler Oluşturulurken;
Okul/Kurum için önemli olan nedir? Çalışma felsefemiz nedir? Bizi, benzer kurumlardan farklı yapan şeyler nelerdir? Okul/Kurumun nasıl bir kimliği var? Okul/kurum ile ilgili olarak övünç duyduğumuz anılar, başarılar ve gerçekleşmesini istediğimiz hayallerimiz nelerdir? Değerlerimiz çevreyi anlayışımızı nasıl şekillendirir?

122 TEMEL DEĞERLERE ÖRNEKLER
Kalite, Güncellik, Güvenilirlik, Mesleki uzmanlık, Tarafsızlık ve şeffaflık, Kişisel verilerde gizlilik, Veri sağlayıcı ve kullanıcılarına saygı (TUİK SP Taslağı )

123 Ferdin ve Toplumun İhtiyaçlarını gözetme, Yöneltme, Eğitim Hakkı,
Genellik ve Eşitlik, Planlılık, Ferdin ve Toplumun İhtiyaçlarını gözetme, Yöneltme, Eğitim Hakkı, Fırsat ve İmkân eşitliği, Süreklilik, Atatürk İnkılâp ve İlkeleri ve Atatürk Milliyetçiliğine bağlılık, Demokrasi Eğitimi, Laiklik, Bilimsellik, İşbirliğine Açıklık, Her Yerde Eğitim. (MEB için örnekler)

124 Litmus testi

125 Hep birlikte kurumumuza ait
Temel Değerleri(İlkeler) yazalım.

126 B. TEMALAR, STRATEJİK AMAÇLAR VE HEDEFLER

127 TEMALAR Birimin temel görev alanlarını belirler.
Mümkün olduğunca kısa yazılmalıdır. Bir iki kelimeyi geçmemesi gerekir. Tema başlıkları birimler görev dağılımlarından çıkarılabilir. Ancak birebir olmamalıdır. Görev ayrımları sadece örnek olarak alınmalı ve gruplama yapılmalıdır. İdeal olan tema başlığı sayısının 5-6 ‘yı geçmemesidir. Uzun vadede stratejik amaçlar değişse dahi tema sabit kalabilir. Ortak belirlenen temalar çerçevesinde Kurumlar, Birimler, İller arasında karşılaştırma yapılabilme olanağı sağlar.

128 TEMALARA ÖRNEK (İl Millî Eğitim Müdürlükleri için)
YÖNETİM HİZMETLERİ (Personel Hizmetleri, idari işler, İstatistik Hizmetleri, Bütçe Yatırım Hizmetleri) EĞİTİM-ÖĞRETİM HİZMETLERİ (Okulöncesi eğitim, zorunlu eğitim, Taşımalı Eğitim, Orta öğretim, Rehberlik ve Yönlendirme, Mesleki ve Teknik Eğitim, Özel Eğitim- Özel Öğretim, Yaşam Boyu Eğitim, Sosyal-kültürel sportif faaliyetler) ARAŞTIRMA, REHBERLİK VE DENETİM HİZMETLERİ (Araştırma, danışmanlık, rehberlik ve teftiş.)

129 TEMALARA ÖRNEK Politika Belirlemeye Katkı,
Kamu Kaynaklarının Etkin Yönetimi, Kurumsal Gelişim, Denetim ve Danışmanlık, AB UYUM ( Maliye Bakanlığı Stratejik Planı)

130 TEMALARA ÖRNEK(Okullar için..)
İnsan Kaynakları Fiziki Durum Mali Kaynaklar Akademik Başarı Sosyal, Kültürel ve Sportif Faaliyetler Paydaş İlişkileri Disiplin Sektörel İşbirliği

131 STRATEJİK AMAÇLAR Stratejik amaçlar belirli bir zaman diliminde kuruluşun ulaşmayı hedeflediği kavramsal sonuçlardır. Stratejik amaçlar ve hedefler stratejik planlama sürecinde kuruluşun “Nereye ulaşmak istiyoruz?” sorusuna cevap verir.

132 STRATEJİK AMAÇLAR Stratejik amaç ve hedefler GZFT analizi sonuçlarından (Özellikle zayıf yönleri iyileştirmeye yönelik, fırsatları yakalamaya yönelik olarak) paydaş beklentilerinden ve yasal görevlerden yola çıkılarak belirlenmelidir.

133 Stratejik Amaçların Özellikleri:
 Misyon, vizyon ve ilkelerle uyumlu olmalıdır.  Kuruluşun misyonunu yerine getirmesine katkıda bulunmalıdır.  İddialı, ama gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır.  Kuruluşun şimdiki durumundan gelecekteki arzu edilen durumuna dönüşümünü sağlayabilecek nitelikte olmalıdır.

134 AMAÇLARIN ÖZELLİKLERİ
Üst Belge ve bilgilerle uyumlu olmalıdır. Bu uyum amacın sonunda bilgi olarak verilmelidir. Kuruluş SP’nda en az 1 tane olmalıdır. Üst sınır olmamakla birlikte 10’u geçmemesine dikkat edilmelidir. Ulaşılmak istenen sonucu açık ifade edilmelidir. Yani neyin, kim tarafından ve nasıl ortaya konacağı net bir şekilde belirtilmelidir. Amaçlar tüm çalışanlara iyice açıklanmalıdır. Okul toplumunun çoğunluğu tarafından kabullenilmelidir.

135 AMAÇLARIN ÖZELLİKLERİ
Amaçlar gerçekçi ve çekici olmalıdır. Amaçlar esnek olmalıdır. Üzerinde değişiklik yapılabilir olmalıdır. Amaçlar motive edici olmalıdır. Amaçlara ulaşılınca ne gibi teşvikler düşünüldüğü açıklanmalıdır. Amaçlar uyumlu ve tutarlı olmalı, başka amaçlarla çelişmemelidir. Amacın faydası maliyetinden fazla olmalıdır. Sayısal ifadelerden ve görev tanımlarından kaçınılmalıdır. Yapılacaktır, edilecektir gibi gelecek yönelimi ile veya yapmak etmek gibi mastar ekleriyle yapılmış tanımlamalarla biterler.

136 ! STRATEJİK AMAÇLAR GELECEKTE SİZE KEŞKE ? DEDİRTMEMELİ

137 Amaçların Okul İçin Yararları
Amaçlar , okulun içinde bulunduğu çevre içinde kendisini daha kolay tanımlamasını sağlar. 2. Yöneticilerin davranışlarına kaynak seçimi, politika belirleme, faaliyet programlarının yapılması ve bu programların uygulanması konusunda yardımcı olur. Okul çalışanlarını güdüler ve çalışanlar için bir hedef koyar. Okul başarısının ölçülmesine standart getirir. Okulun kendisini değerlendirmesinde kolaylık sağlar. Okul yönetiminin uyguladığı prosedürlere dayanak oluşturur.

138 STRATEJİK AMAÇ ÖRNEKLERİ
Öğrencilerin bedensel, bilişsel, duygusal, sosyal, kültürel, dil ve hareket gibi çok yönlü gelişimlerini destekleyecek modern çağın gereksinimlerine uygun eğitim ortamı hazırlamak. İlimizde yaşam boyu eğitim anlayışının benimsenmesi sağlanarak, her çağdaki nüfusun beceri kazanma ve meslek edinme faaliyetlerini çağa uygun hale getirmek. (9.kalkınma Planı) İlköğretim ve ortaöğretim düzeyinde rehberlik uygulamasını etkin hale getirmek ve mesleki rehberlik ve danışmanlık hizmetlerini geliştirmek. (Hükümet Programı)

139 Stratejik Planlardan SAM Örnekleri
Kentsel estetik seviyeyi yükseltmek. (Denizli İÖİ SP) Sağlık hizmetlerinin performansını ve kalitesini artırmak, hesap verebilirlik, şeffaflık, hizmete erişimde eşitlik, etkinlik ve verimlilik sağlamak. (Sağlık Bakanlığı Stratejik Plan Taslağı) Oluşturulacak politika ve standartlar temelinde Bakanlık bilgi sistemleri arasında entegrasyonunu sağlamak. (Maliye Bakanlığı Stratejik Planı) Bakanlık kaynaklarının etkin ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlayacak etkin bir iç kontrol sistemi kurarak eğitimde fırsat eşitliğine katkıda bulunmak. (Millî Eğitim Bakanlığı Stratejik Plan Taslağı) (9.Kalkınma Planı, 5018 sK)

140 HEDEFLER Stratejik amaçların gerçekleştirilebilmesi için ortaya konulan spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır. Stratejik amaçların aksine, hedefler sayısal olarak ifade edilirler ve daha kısa vadeyi kapsarlar. Bir stratejik amacı gerçekleştirmeye yönelik olarak birden fazla hedef belirlenebilir.

141 HEDEFLERİN ÖZELLİKLERİ
Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda olmalıdır. Ölçülebilir olmalıdır. İddialı olmalı, fakat imkansız olmamalıdır. Sonuca odaklanmış olmalıdır. Zaman çerçevesi belli olmalıdır.

142 STRATEJİK HEDEF ÖRNEĞİ
Bebek ölüm oranı, 2008 yılına kadar binde 5 oranında azaltılacaktır. SPESİFİK ÖLÇÜLEBİLİR ZAMAN ÇERÇEVESİ SAYISAL

143 Stratejik Hedef Örnekleri
SAM 1 : Eğitim kurumlarımızın iletişim ve bilgi teknolojileri altyapılarını Dünya standartlarına çıkarmak. SH 1.1 İlimizdeki okulların %92’sinde olan ADSL bağlantıları 2013 yılı sonunda %100 düzeyine çıkarılacaktır. SH yılı sonuna kadar mevcut bilgi sistemlerimizin tümünün (ilsis, mebsis, e-okul, e-performans, e-personel, e-evrak) tek çatı altında toplanması sağlanacaktır. SH 1.3 Kurum çalışanlarının tümünün 2012 yılı sonuna kadar bilgi teknolojileri alanında sertifika sahibi olmasını sağlamak.

144 Stratejik Hedef Örnekleri
2007 yılında olan pansiyon kontenjanını 2013 yılında ’e çıkarmak. 2013 yılına kadar Okul aile birliklerinde Uluslar arası standartlara uygun bir muhasebe sistemi kurmak. (PG: Standartlara uygun okul aile birliklerinin oranı.) Politika belirleme ve karar alma süreçleri için kaynak teşkil edecek istatistiki verilerden AB tanımlarına uygun, ulusal ve uluslararası kurumlarca ihtiyaç duyulan göstergeler geliştirilmesini sağlamak. PG: AB Tanımlarına uygun gösterge sayısı

145 SSÖÖG-Z Kuralı Spesifik (özgün daraltılmış, sınırları belirgin) Somut
Önemli Ölçülebilir Gerçekleştirilebilir Zaman ilişkili Örnek : İlimizde okul öncesi eğitimde 2008 yılında %55 olan okullaşma oranı, 2013 yılı sonuna kadar %75’e çıkartılacaktır.

146 AMAÇ VE HEDEFLERE ÖRNEKLER
TEMA: Nitelikli Eğitim Öğretim Stratejik Amaç 1. Değişen ve gelişen eğitim sistemine uyum sağlayan ihtiyaçlara göre eğitimini güncelleyen buna bağlı olarak kendine güvenen, sağlıklı iletişim kurabilen personele sahip, dinamik, ahenkli bir kurum haline gelmek. Stratejik Hedef 1.1 Okulumuzda görev yapan tüm öğretmenlerin her yıl en az iki farklı konuda hizmetiçi eğitim almalarını sağlamak. Stratejik Amaç 2. Okulumuzun nitelikli bir eğitim hizmeti verebilmesi için her türlü donanım ihtiyacını karşılamak. Stratejik Hedef 2.1 Okulumuzda plan dönemi sonuna kadar ihtiyaç analizi sonuçlarına göre tüm sınıfların donanım ihtiyacını karşılamak. Stratejik Amaç 3. Öğrenme ortam ve süreçlerini bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığıyla zenginleştirmek. Stratejik Hedef 3.1. Öğretmen ve öğrencilerden bilgi-iletişim teknolojileri araçlarını kullanabilenlerin sayısını 2013/2014 eğitim öğretim yılına kadar %100’e yükseltmek.

147 AMAÇ VE HEDEFLERE ÖRNEKLER
TEMA: Akademik Başarı Stratejik Amaç 4. Sorgulayan, yorum yapabilen, kendini ifade edebilen ve bilgiye ulaşabilen öğrenciler yetiştirmek, okulumuzun akademik başarısını arttırmak. Stratejik Hedef 4.1. Sınav sonuçlarına göre çeşitli türdeki Fen ve Anadolu liselerine yerleştirilen öğrenci sayısının her yıl % 3 oranında arttırılarak 2014 yılı sonunda yerleştirilen öğrenci oranının %27’ ye çıkartmak. Stratejik Hedef 4.2. Okulumuzda 2010 yılında …. olan sınıf tekrarı yapan öğrenci sayısını 2014 yılında ….. ya düşürmek. Stratejik Amaç 5 .Öğrencilerimizin akademik başarı düzeylerini arttırmak için, okul veli işbirliğini geliştirerek teknolojinin daha etkin kullanıldığı yüksek nitelikte eğitim öğretim hizmetleri sunmak. Stratejik Hedef yılında 3,50 olan öğrenci ders başarı ortalamasını 2014 yılına kadar 4,30’a çıkarmak Stratejik Hedef yılında 325 olan SBS başarı ortalamasını 2014 yılına kadar 370’e çıkarmak .

148 AMAÇ VE HEDEFLERE ÖRNEKLER
TEMA: Okul-Veli İşbirliği Stratejik Amaç 7. Okul veli ilişkilerinin içeriğini yapılandırarak velilerin eğitime ilişkin duyarlılıklarını yükseltmek ve eğitimi ailenin temel önceliklerinden biri haline getirmek. Stratejik Hedef 7.1. Okulumuzda 2010 yılında %….. olan veli memnuniyet oranını 2014 yılına kadar %…. ‘e çıkarmak. Stratejik Amaç 8. Velileri sağlık, eğitim ve kişisel gelişim konularında bilinçlendirerek, veli -okul iş birliği içerisinde öğrencilere okulda ve okul dışında sağlıklı eğitim ortamı hazırlamak; velilerin okuldaki etkinliklere katılımını arttırmak. Stratejik Hedef 8.1. Plan dönemi sonuna kadar tüm velileri, anne-baba sorumlulukları ve çocuğun gelişim aşamaları konularında bilinçlendirmek.

149 AMAÇ VE HEDEFLERE ÖRNEKLER
TEMA: Sosyal, kültürel ve Sportif Faaliyetler Stratejik Amaç 9. Sosyal alanda başarılı bir insan olabilmeleri için öğrencilerimizin kültürel, sosyal ve sportif faaliyetlere katılımını artırmak. Stratejik Hedef 9.1. Kültürel (Şiir, kompozisyon, resim, tiyatro, kitap okuma, masal anlatma, müzik vb. ) yarışmalarının tümüne katılmak ve 2010 yılında öğrencilerin % 1’inin dereceye girmeleri ve her yıl bu oranı % 1 oranında artırarak 2014 yılı sonunda öğrencilerin % 15’inin dereceye girmelerini sağlamak. Stratejik Amaç 10. Okulun çevresiyle uyumunu sağlayarak güvenli bir eğitim ortamı oluşturmak ve öğrencilerin okul içi ve dışındaki olumsuz davranışlarını en aza indirgemek. Stratejik Hedef Olumlu davranış sergileyen ve derslerinde yüksek performans sağlayan öğrencilerin her ay % 2’sinin bir yıl içinde öğrencilerin % 30’unun oödüllendirilmesini sağlamak.

150 STRATEJİK PLAN MİSYON VİZYON İLKELER STRATEJİK AMAÇ 1 HEDEF 1.1
Faaliyet 1.1.1 Faaliyet1.1.2 HEDEF 1.2 Faaliyet 1.2.1 Faaliyet 1.2.2 Faaliyet 1.2.3 AMAÇ 2 HEDEF 2.1 Faaliyet 2.1.1 Faaliyet 2.1.2 Faaliyet 2.1.3 HEDEF 2.2 Faaliyet 2.2.1 Faaliyet 2.2.2 HEDEF 2.3 Faaliyet 2.3.1 Faaliyet 2.3.2 Faaliyet 2.3.3 AMAÇ 3 HEDEF 3.1 Faaliyet 3.1.1 Faaliyet 3.1.2 Faaliyet 3.1.3 Faaliyet 3.1.4 HEDEF 3.2 Faaliyet 3.2.1 Faaliyet 3.2.2

151 Vİzyondan faalİyete

152 BAŞARIMIZI NASIL TAKİP EDER VE DEĞERLENDİRİRİZ?
İzleme ve Değerlendirmede temel sorular; Ne yaptık? Başardığımızı nasıl anlarız? Uygulama ne kadar etkili oluyor? Neler değiştirilmelidir? Gözden kaçanlar nelerdir?

153 PERFORMANS HEDEFLERİ 5 yıllık olarak belirlenen stratejik hedefin her bir yılı için performans hedefleri belirlenmelidir. Performans hedefleri bir yıllık hedeflerdir. Özellikle rakamsal ifadelerle belirlenmesi gerekmektedir.

154 ÖRNEK PERFORMANS HEDEFLERİ
Stratejik Amaç1: Okul toplumunun tamamında okuma beceri ve alışkanlığını yaygınlaştırmak. Stratejik Hedef1: 2010/2011 eğitim öğretim yılında 1839 olan okul ve sınıf kütüphanesindeki kitap sayısını, 2014/2015 eğitim öğretim yılına kadar 5000’e çıkarmak. Performans Hedefi 1. Okul ve sınıf kütüphanesindeki kitap sayısını 2010 yılı sonunda 3000’e çıkarmak Performans Hedefi 2. Okul ve sınıf kütüphanesindeki kitap sayısını 2011 yılı sonunda 3500’e çıkarmak Performans Hedefi 3. Okul ve sınıf kütüphanesindeki kitap sayısını 2012 yılı sonunda 4000’e çıkarmak Performans Hedefi 4. Okul ve sınıf kütüphanesindeki kitap sayısını 2013 yılı sonunda 4500’e çıkarmak Performans Hedefi 5. Okul ve sınıf kütüphanesindeki kitap sayısını 2014 yılı sonunda 5000’e çıkarmak

155 FAALİYET VE PROJELER Faaliyet ve proje, belirli bir amaca ve hedefe yönelen ve başlı başına bir bütünlük oluşturan yönetilebilir ve maliyetlendirilebilir üretim veya hizmet birimidir. Öncelikli stratejik amaç ve hedefleri gerçekleştirmek üzere hangi tür faaliyet ve projelerin yerine getirileceğine karar verilir. Stratejik amaç ve hedefler ile performans hedefleri, okul/kurumun neyi başaracağını, faaliyet ve projeler ise bunun nasıl başarılacağını ifade eder.

156 Okul/Kurum İçin Örnek Faaliyetler (Örnek)
Kurslar Ölçme değerlendirme Soru bankası oluşturma Gezi gözlem Bilgilendirme faaliyeti Veli toplantıları Veli ziyareti faaliyeti Hizmet içi eğitim faaliyeti Okul içi eğitim faaliyeti Fiziki yapı planlaması Ödüllendirme faaliyeti Etkin öğrenme yöntemleri semineri Bireysel danışmanlık projesi Ortak sınav faaliyeti . ………………………

157 Okul/Kurum İçin Örnek Projeler (Örnek)
1. SMS sistemi oluşturma 2. Web sayfası 3. Ek derslik projesi 4. Sağlık taraması 5. Toplum hizmeti projesi 6. Akıllı tahta projesi 7. Kitap toplama kampanyası 8. …………………….

158 Faaliyet ve projelerin maliyetleri toplamı ilgili hedefin maliyetini ortaya çıkarır. Hedeflerin maliyeti de ilgili amacın maliyetini teşkil eder. Amaçların maliyeti de stratejik planın maliyetini yani okul/kurumun bütçesini oluşturacaktır. Maliyetlendirme eylem planları aracılığı ile yıllık olarak yapılacaktır.

159 EYLEM PLANLARI Amaç ve hedeflere yönelik stratejiler doğrultusunda gerçekleştirilecek faaliyet ve projeler ile bunların kaynak ihtiyacı bu aşamada belirlenir. Her bir Faaliyet veya Projenin tahmini maliyetleri belirlenmelidir. Maliyetlendirme, okul/kurumun stratejik planı ile bütçesi arasındaki bağlantıyı güçlendirmeyi ve harcamaların önceliklendirilmesi sürecine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

160 EYLEM PLANLARI Plan içerisinde bir yıl içerisinde yapılacak faaliyetlerin maliyetleri eylem planı aracılığıyla belirlenmelidir. Okul/kurumlar performans programı hazırlamayacakları için yıl içerisinde yapılacak olan faaliyetlerin maliyetlendirmesini yıllık eylem planları hazırlayarak yapacaklardır. Eylem planları stratejik planın yıllık uygulama dilimleri olacaktır.

161 ………….OKUL/KURUMU STRATEJIK PLANI 2011 YILI EYLEM PLANI
Amaç No STRATEJİK AMAÇLAR STRATEJİK HEDEFLER FAALİYETLER VEYA PROJELER MEVCUT DURUM PERFORMANS GÖSTERGELERİ SORUMLU KİŞİLER / KURUMLAR BÜTÇE KAYNAKLAR ZAMANLAMA (FAALİYET-PROJELERİN BAŞLAYIŞ-BİTİŞYILI) OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 2011 2012 2013 2014

162 “Problemler yaratıldıkları bilinç içinde düşünülerek çözülemezler.”
Albert Einstein

163 Stratejiler Amaç ve hedeflere ulaşmak için neler yapılabilir?
Kuruluşun amaç ve hedeflerine nasıl ulaşacağını gösteren kararlar bütünüdür. GZFT analizinde ortaya koyulan veriler strateji üretmede TOWS analizi aracılığıyla kullanılırlar. Amaç ve hedeflere ulaşmak için neler yapılabilir? Olası sorunlar nelerdir ve bu sorunları nasıl aşabiliriz? Amaç ve hedeflere ulaşmak için izlenebilecek alternatif yol ve yöntemler nelerdir? Alternatiflerin maliyetleri, olumlu ve olumsuz yönleri nelerdir?

164 Stratejiler Stratejiler belirlenirken durum analizi sonuçlarından yararlanılmalıdır. Stratejiler sadece hedefler bazında değil, stratejik amaç, hedefler, faaliyet ve projeler bir bütün olarak değerlendirilip stratejik amaçlar düzeyinde yazılmalıdır.

165 T G F Z TOWS MATRİSİ – Stratejilerin belirlenmesinde kullanılır.
TEHDİT VAR VE GÜÇLÜSÜN! TEHDİTİ UZAKLAŞTIRMAK İÇİN GÜÇLÜ YÖNLERİNİ KULLAN FIRSAT VAR VE SEN GÜÇLÜSÜN! FIRSATLARIN AVANTAJI İÇİN GÜÇLÜ YÖNLERİNİ KULLAN. F T TEHDİT VAR VE SEN ZAYIFSIN! ZAYIFLIĞINI AZALT VE TEHDİTTEN KURTUL. FIRSAT VAR VE SEN ZAYIFSIN! ZAYIFLIĞINI YENMEK İÇİN FIRSATI KULLAN. Z TOWS MATRİSİ – Stratejilerin belirlenmesinde kullanılır.

166 TOWS ANALİZİ Kurum İçi Analiz Güçlü Yönler Zayıf Yönler Tehditler
Fırsatlar GZFT analizi, güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler arasında ilişki kurulması ve stratejilerin geliştirilmesine temel teşkil eder. Kurumu temsil eden bir grup kurumun güçlü ve zayıf yanlarını tespit etmesi gerekir. BİR ÖZELİK KURUMUN HEM GÜÇLÜ YANI HEMDE ZAYIFYANI OLABİLİR. ÖR: Kurumun bir kamu kurumu olması hem zayıf yön hemde güçlü yön olabilir Çevre Analizi

167 Strateji Örnekleri AMAÇ : Verilen hizmetler tam ve zamanında yerine getirilerek, hizmet alanların memnuniyeti ve güveni sağlanacaktır. (Hizmet içi Eğit.D.Bşk.) Stratejiler; Hizmetlerin mümkün olduğunca yerinden karşılanması, Hizmetlerden yararlanmak isteyenlerin başvurularının web ortamında yapılmasının sağlanması, Eğiticiler için sertifikasyon sistemine geçilmesi, vb…

168 PERFORMANS GÖSTERGESİ

169 PERFORMANS GÖSTERGESİ
Performans göstergeleri, stratejik hedeflerin ölçülebilir olarak ifade edilemediği durumlarda hedefin performansını ölçmek için kullanılan araçlara denir. Bu göstergeler, istenilen sonuca ne derece ulaşıldığını ölçmeye yarar.

170 PERFORMANS GÖSTERGESİ
Performans göstergesi, gerçekleşen sonuçların önceden belirlenen stratejik amaç ve hedeflerle ne ölçüde örtüştüğünün ortaya konulmasında kullanılır. Yani hedeflere ulaşmadaki başarımızı ölçebileceğimiz temel değerlerdir. Stratejik planda hedefe yönelik performans göstergelerine yer verilmesi gereklidir. Stratejik Hedefler için oluşturulan Performans Göstergeleri kurum düzeyinde, Performans Hedefleri için oluşturulan Performans Göstergeleri Harcama Birimi düzeyinde değerlendirilir ve raporlanır.

171 PERFORMANS GÖSTERGESİ TÜRLERİ
1. Girdi Göstergeleri Hedefte istenilen sonuçları almak için kullanılacak beşeri, mali, fiziksel kaynaklara dönük olarak belirlenir. (Personel sayısını azaltma, girdiyi azaltma, daha az kaynak kullanma)

172 1. Girdi Göstergelerine örnekler
Etkinlikte görev alacak öğrenci sayısı Kullanılacak bilgisayar sayısı Çözülecek soru sayısı Harcanacak para miktarı Tamir edilecek bilgisayar sayısı Alınacak bilgisayar sayısı Gezide görev alacak öğretmen sayısı

173 2. Çıktı Göstergeleri Çıktı göstergeleri, üretilen ürünlerin ve sunulan hizmetlerin niceliğine ilişkin bilgileri gösterir. Yani üretilen ürün ya da sunulan hizmetlerin miktarıdır. (hedefi gerçekleştirme, eğitilen kişi sayısı, üretim sayısı, bina sayısı, öğrenci sayısı)

174 2. Çıktı Göstergelerine örnekler
Tamiri tamamlanan bilgisayar sayısı Toplantıya katılan veli sayısı Çözülen soru sayısı Mezun olan öğrenci sayısı Sınavı kazanan öğrenci sayısı Üst öğrenime devam eden mezun sayısı Üretilen proje sayısı Bölge sergisine katılma hakkı kazanan proje sayısı

175 3. Sonuç Göstergeleri Okulun ürettiği ürün ve hizmetlerin, ürünleri kullanan ve hizmetten yararlananlar veya toplum üzerindeki etkilerini gösterir. Elde edilen çıktıların, amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesinde nasıl ve ne ölçüde başarılı olduklarını gösterir. (Toplum için net sonuçlar, yüzde kaça düştü, sorunlar ne ölçüde azaldı, ne ölçüde iyileşme oldu?)

176 3. Sonuç Göstergelerine örnekler
Yeni bilgisayar alımından sonra öğrenci notlarında artış miktarı Okula gelen ve okul aile birliğine yardım yapan veli sayısındaki artış miktarı Boşa yanan ampulleri kapatma ile yapılan tasarruf miktarı Bilgisayar sınıfından yararlanan öğrenci oranı Ödevlerini bilgisayarda hazırlayan öğrenci oranı

177 4. Verimlilik Göstergeleri
Verimlilik, üretim sırasında kullanılan insan gücü, hammadde, malzeme, makine ve teçhizat, enerji, su, toprak gibi girdiler ile elde edilen çıktılar arasındaki ilişkidir. Verimlilik göstergeleri, belirlenen girdilerle mümkün olan en yüksek çıktı düzeyine ulaşılıp ulaşılmadığını gösterir. Verimlilik göstergeleri, çıktı ile girdi miktarı birbirine oranlanarak hesaplanır. (Birim maliyeti azaltma derecesi)

178 4. Verimlilik Göstergelerine örnekler
Alınan bilgisayar sayısı / Bilgisayar kullanan öğrenci sayısı Bilgisayar başına düşen öğrenci sayısındaki düşüş miktarı Çözülen soru sayısı /Soru çözen öğrenci sayısı Sınav kazanan öğrenci sayısındaki artış Açılan kurs sayısı/kursa gelen öğrenci sayısı Kurs sonucunda sınav kazanan öğrenci sayısındaki artış

179 5. Etkinlik/Etkililik Göstergeleri
Etkinlik göstergeleri hedeflere ulaşma derecesini gösterir. Etkinlik göstergeleri, çıktı ile sonuçlar arasındaki ilişkileri yani, çıktıların beklenen sonuçlara yol açıp açmadığını inceler. Etkinlik göstergeleri sonuç/çıktı formülü kullanılarak hesaplanır.

180 5. Etkinlik/Etkililik Göstergelerine Örnekler
Meslek edindirme kursunu başarı ile bitirenlerden bir yıl içinde iş bulabilenlerin oranı Yeni alınan bilgisayarlardan iki yıl içinde tamire ihtiyaç göstermeyenlerin oranı Bakımı yapılan bilgisayarlardan iki yıl içinde tamire ihtiyaç göstermeyenlerin sayısı

181 6. Kalite Göstergeleri Kalite göstergeleri, okulca üretilen ürün ve hizmetlerin kalitesinin ölçülmesinde kullanılan araçlardır. Beklentilerin karşılanma düzeyini gösterir. (tatmin, moral, rahatlık, kullanışlılık, memnuniyet)

182 6. Kalite Göstergelerine Örnekler
Kursa gelen öğrencilerin kurstan memnuniyet oranı Bilgisayar sınıfını kullanan öğrencilerin memnuniyet oranı Denetim raporlarında övülen hususların oranı Kutlama törenlerine katılan velilerin memnuniyet oranı Velilerin yapılan toplum hizmetinden memnuniyet oranı

183 Performans Göstergesi Örnekleri
Stratejik Amaç: Bilişim teknolojileri ile ilgili gelişmeleri takip ederek, teknolojiyi eğitim ve öğretimde etkili ve verimli bir şekilde kullanmak. Stratejik Hedef: Okulumuz BT sınıfının aylık bakım onarımlarını yaparak bilgisayarların hayat sürelerini uzatmak. Faaliyet/Proje: BT sınıfının bakım-onarım faaliyeti Performans göstergeleri: Girdi: Bakımı yapılacak bilgisayar sayısı Çıktı: Bakımı yapılan bilgisayar sayısı Sonuç: 1- Bilgisayarların periyodik bakımı sonrasında bilgisayar dersinde öğrenci başarısındaki artış miktarı (%) Sonuç: 2- Bilgisayarların periyodik bakımı sonrasında arızalanan bilgisayar sayısındaki düşüş miktarı (%) Verimlilik: Bilgisayar başına düşen öğrenci sayısı Etkinlik: Bakımı yapılan bilgisayarlardan bir yıl içinde tamire ihtiyaç göstermeyenlerin sayısı Kalite: Bilgisayar sınıfını kullanan öğrencilerin memnuniyet oranı. (%)

184 Performans Göstergesi
Performans göstergeleri izleme-değerlendirme ve raporlama çalışmalarını kolaylaştırmak için tablolaştırılarak yazılmalıdır. Mümkünse göstergelere yönelik geçmiş yıllara ait veriler varsa onlarında tabloda gösterilmesi gerekir.

185 Performans Göstergeleri(örnek tablo)

186 “Problemler yaratıldıkları bilinç içinde düşünülerek çözülemezler.”
Albert Einstein

187 İZLEME VE DEĞERLENDİRME

188 İzleme, stratejik plan uygulamasının sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır. Değerlendirme ise, uygulama sonuçlarının amaç ve hedeflere kıyasla ölçülmesi ve söz konusu amaç ve hedeflerin tutarlılık ve uygunluğunun analizidir. Eylem planının yürütülmesinden sorumlu olan kişi ya da gruplar aynı zamanda da hedef ve amaçların yerine getirildiğini/getirilmediğini de izlemekle yükümlüdürler. İzleme, yönetime yardımcı olan sistemli bir faaliyettir. Raporlama izleme faaliyetinin temel aracıdır.

189 ………………...OKUL/KURUMU FAALİYET İZLEME VE DEĞERLENDİRME RAPORU
TEMA Stratejik Amaç 1:……… Stratejik Hedef 1.1: Faaliyet/Projeler İzleme Değerlendirme Faaliyetin Başlama ve Bitiş Tarihi Faaliyetten Sorumlu Kurum/birim/ kişi Maliyeti Ölçme yöntemi ve raporlama süresi Performans Göstergeleri Faaliyetin durumu Tamamlan -mama nedeni Öneriler (..) Tamamlandı (..)Devam Ediyor (..) İptal Edildi ONAY

190 RAPORLAMA Plan dönemi içerisinde ve her yılın sonunda Okul/Kurumun Stratejik Planı uyarınca yürütülen faaliyetler, önceden belirlenen performans göstergelerine göre hedef ve gerçekleşme durumu ile varsa meydana gelen sapmaların nedenleri okul hakkında genel ve mali bilgileri içeren faaliyet raporu hazırlanacaktır. İzleme raporları haftalık, aylık, üçer aylık, altı aylık veya yıllık olabilir. Ancak faaliyet raporları yıllık olarak hazırlanacaktır. Okul/Kurumların hazırlayacağı faaliyet raporları ile ilgili hususlar MEB ve İl MEM tarafından belirlenecektir.

191 Unutulmamalıdır ki, ölçemediğimiz bir şeyi denetleyemez ve yönetemeyiz.

192 I. ……………………………………………………………… …………İlköğretim okulu
Tema başlığı: Donatım Stratejik Amaç 1: Eğitim ortamlarını çağın gerekleri ve bilimin ışığında düzenleyerek okul toplumunun gözünde cazibesini artırmak Stratejik Hedef yılında 4 olan projeksiyonlu sınıf sayısını planlı dönem sonunda 32 ye çıkarmak. Strateji ve politikalar: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Performans Hedefi yılında 4 olan projeksiyonlu sınıf sayısını 2010 yılında 10’a çıkarmak Stratejik Hedef 1.2.: ……………………………………………………………………. Stratejik Hedef 1.3: …………………………………….. Faaliyet ve Projeler: ……………………………………. Performans Göstergeleri: PG1: Projeksiyonlu sınıf sayısının toplam sınıf sayısına oranı PG 2: Projeksiyon kullanım seminerine katılan öğretmen sayısı

193 Hayatta ya tozu dumana katarsınız ya da tozu dumanı yutarsınız.
L İ D E R K PERFORMANS DENETİMİ e-devlet PERFORMANS PROGRAMI STRATEJİK PLAN PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ BÜTÇE PERFORMANS YÖNETİMİ FAALİYET RAPORU Hayatta ya tozu dumana katarsınız ya da tozu dumanı yutarsınız.

194 STRATEJİK PLANLAMA EKİBİ
Hazırlayanlar: Ömer MADEN Zennur AKSU Alaattin CEREN Teşekkürler


"STRATEJİK YÖNETİM VE PLANLAMA." indir ppt

Benzer bir sunumlar


Google Reklamları