ÇORUM HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ

... konulu sunumlar: "ÇORUM HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ"— Sunum transkripti:

1 ÇORUM HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
SİGARA KULLANIMININ ZARARLARI Dr. Hicran ÜLGER

2 Sigara fiziksel, ruhsal ve sosyal zararları ile bireye, hastalıklar nedeniyle topluma, ekonomiye ve ülke kalkınmasına olumsuz etkileri olan önemli bir halk sağlığı sorunudur.

3 TÜTÜN ZEHİRLİ BİR BİTKİDİR VE İSTER ELDE İSTER FABRİKADA İŞLENSİN BU ZARARLI ETKİLERİNDEN KURTULUNAMAZ!

4 Sigara konusunda bilinmesi gereken bazı gerçekler
Her 8 saniyede bir kişi sigaradan ölmektedir. Halen dünya genelinde her 10 ölümden bir tanesi sigara kullanımı nedeniyle olmaktadır.

5 Sigara konusunda bilinmesi gereken bazı gerçekler
Yılda 5,4 milyon kişi sigara kullanımının neden olduğu sağlık sorunları sebebiyle ölmektedir. 2020’ de her üç erişkinden birinin ölümü sigaradan olacaktır.

6 Türkiye’de Her 6 dakikada 1 kişi Günde 275 Yılda ise en az 100,000 kişi Tütüne bağlı hastalıklar nedeniyle kaybedilmektedir.

7 Her yıl 100.000 kişi ne anlama geliyor?
Her gün bir uçak düşüyor ve 300 kişiye yakın insan ölüyor veya Her gün içi dolu 6 otobüs uçuruma yuvarlanıyor ve kimse sağ kalmıyor

8 Sigarayı bıraktığınızda
Sigara bırakıldığında… Yaşama yıllar katar (içilmeyen her bir sigara 15 dakika ömrü uzatır)

9 KİMYASAL MADDE BULUNMAKTADIR
SİGARA MI KİMYASAL MADDE DEPOSU MU? ? KIMYASAL MADDE DEPOSU MU ? SIGARA MI KIMYASAL MADDE DEPOSU MU ? SİGARA DUMANINDA 2000’i zehir 4000 ’İN ÜZERİNDE KİMYASAL MADDE BULUNMAKTADIR

10 MUM YAĞI KADMİNYUM BÜTAN ÇÖZÜCÜ BÖCEK İLACI RADON TUVALET
TEMİZLEYİCİSİ ASETON Sigarada çoğu toksik, karsinojenik ve mutajenik olduğu bilinen 4000’den fazla kimyasal madde olduğunu biliyoruz. METHAN BOYA ARSENİK EGZOS ROKET YAKITI

11 Sigaradaki en tehlikeli maddeler
NİKOTİN KARBONMONOKSİT KATRAN

12 Örnek olarak; Karbonmonoksit:Arabanın egzoz gazının aynısıdır,kanın oksijen taşıma yeteneğini azaltır. Nikotin:Kokain ve morfin kadar bağımlılık yapar.Kan basıncını(tansiyon) ve kalp hızını artırır. Karbonmonoksit ile birlikte koroner arter hastalığı ve beyin damar hastalığına yol açar. Katran:Kanserojen(kanser yapıcı) olup,bronşlarda birikerek ,akciğer kanseri,amfizem ve kronik bronşit yapar.

13 İÇİLEN ZEHİR SİGARA

14 SİGARA VE ÜST SOLUNUM YOLU HASTALIKLARI
Ağız kokusu,diş ve diş eti hastalıkları,diş kaybı ve tat alma duyusunda bozulma Bademcik iltihabı Sinüzit, burun iltihabı Koku alma duyusu azalır Orta kulak enfeksiyonları İşitme kayıplarına yol açmaktadır

15 SİGARA VE ALT SOLUNUM YOLU HASTALIKLARI
Hava yollarında kalıcı hasar, Akciğerin savunma sistemlerinde harabiyet, Akciğere yönelik tedavilerde cevapsızlık yaptığı için Kronik Bronşit- Amfizem gibi hava yolu darlığı yapan hastalıklara sebep olur

16 Normal Bronş Daralmış Bronş Bronşit

17 Sigara bırakıldığında…
24 saat sonra, akciğer mukus ve diğer sigara artıklarını temizlemeye başlar.

18 SİGARA Akciğer fonksiyonlarını ve gelişimini bozar
Tükrük salgısını azaltır Yemek borusunun alt ucunun basıncını azalttığı için reflü hastalığına yol açar Özellikle alkol ile tüketildiğinde pankreas ve karaciğer kanserine zemin hazırlar Akciğer fonksiyonlarını ve gelişimini bozar Öksürük, balgam, hırıltılı solunum, nefes darlığı yapar Fiziksel performansı, egzersiz yeteneğini bozar

19 Sigara,Kanser ve 15 ila 25 kat fazladır Ölüm Sigara içenlerin
kanserden ölüm oranı, içmeyenlerinkine göre 15 ila 25 kat fazladır

20 GIRTLAK, YUTAK ve DUDAK KANSERLERİ
Sigara dumanındaki zararlı maddeler ağız yolu ile içeri çekildiği için yanak, dudak, yutak ve gırtlak bölgelerine yapışarak oradaki dokuları zamanla tahrip ederler. Sonuç olarak sigara, bu bölgelerde ağrılı, tedavisi zor kanser gelişmesini kolaylaştırır.

21

22 SİGARA ve AKCİĞER KANSERİ
Sigaranızdan bir nefes çektiğinizde, 300 milyon ila 3 milyar arasında partikül akciğerlerinize girmektedir Dünyada en çok rastlanan ve en fazla ölüme yol açan kanser, akciğer kanseridir Akciğer kanserlerinin % 95’i sigaraya bağlıdır

23

24 Sigarayı bıraktığınızda
Sigara bırakıldığında… Akciğer kanseri,amfizem, bronşit riski azalır.

25 SİGARA-SİNDİRİM SİSTEMİ KANSERLERİ
Yemek borusu kanseri gelişiminde riski 5-10 kat arttırmaktadır Mide kanseri gelişiminde %20-35 oranında etkisi vardır Pankreas kanseri gelişiminde risk faktörüdür Sigara dumanı asit salgısını artırır. Gastrite,mide ve oniki parmak bağırsağı ülserlerine yol açar.Ülser tedavisinin başarısını azaltır.

26 SİGARA-MESANE KANSERİ
Sigaranın içindeki maddelerin biriktiği yerlerden biri mesanedir Sigara içenlerde mesane kanseri gelişme riski 3-5 kat artar

27 SİGARA VE KALP DAMAR HASTALIKLARI
Hipertansiyon oluşumunu kolaylaştırır. Kolesterol yüksekliği Damar tıkanıklıkları Kalp krizi riski 2.5 kat artmaktadır Kalp ritim bozuklukları

28 Sigara bırakıldığında…
1 yıl içinde kalp krizi riski yarı yarıya azalır.

29 SİGARA VE NÖROLOJİK HASTALIKLAR
Kanama 2 kat İnme (Felç) 3 kat Sigara erken bunamaya yol açar Parkinson hastalığının belirtilerinin ortaya çıkmasını geciktirdiğinden geç tanıya sebep olur

30 SİGARA VE BÖBREK Böbreğin kanlanmasını bozar
Böbreğin idrar süzmesini sağlayan tübüllerde hasara neden olur İdrarla protein kaybını artırır Hipertansiyonun kontrolünü zorlaştırdığı için böbrek yetmezliği gelişimine zemin hazırlar Böbrek naklinde başarısızlığa yol açar Böbrek tümörü için risk faktörüdür

31 SİGARA VE ENDOKRİN SİSTEM
Sigara şeker hastalarında; Kan şeker düzeyinde bozukluklar yapar Diyabete(şekere) bağlı böbrek yetmezliğine gidişi hızlandırır Sigara tiroid hormonlarının kan seviyesinde artış yapar Tiroid bezinin otoimmün hastalıklarını artırır

32 SİGARA VE KAN HASTALIKLARI
Kan hücrelerinin (eritrosit,lökosit,trombosit) yapısını ve fonksiyonlarını etkileyerek kan kanseri riskini arttırabilir

33 SİGARA VE GÖZ Sigaranın birçok göz hastalığına yol açtığı bilinmektedir Katarakt göz merceğinin bulanıklaşmasıdır. Göze ışığın gelmesini engeller ve körlüğe yol açabilir Günde 20 sigaradan fazla içenlerde katarakt gelişme riski 2 kat fazladır

34 SİGARA VE KEMİKLER Sigara içenlerin kemikleri yoğunluk kaybeder; kırıklar daha kolay olur ve iyileşme %80'e kadar daha yavaş olur Günde bir paketten fazla sigara içenlerde bel problemleri daha fazladır Bir çalışmada, sanayide çalışan işçilerde yaralanmalar sonrası bel ağrısı oluşma sıklığı sigara içenlerde 5 kat daha fazla bulunmuştur

35

36 Sigara bırakıldığında…
2-12 hafta içinde kan dolaşımı iyileşir. Bu da yürüme, koşma gibi fiziksel aktiviteleri kolaylaştırır.

37 SİGARA VE CİLT HASTALIKLARI
Kalıcı çizgi veya kırışıklıklara Deride ve tırnakta renk değişikliklerine Saçlı deride nikotine bağlı sarı renk değişiklikleri Ağız yaralarına Yara iyileşmesinde gecikmelere Deri hastalıklarının tedavisinde başarısızlıklara yol açar Sedef hastalığı sigara içenlerde 2 kat fazladır

38 Sigara bırakıldığında…
Nefes sigara kokmaz. Diş ve parmaklardaki sarı lekeler oluşmaz.

39 SİGARA VE BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ
Sigara vücudun bağışıklık sistemini baskılar Böylelikle ; Enfeksiyonlara zemin hazırlar Enfeksiyon hastalıklarının tedavisini zorlaştırır

40 SİGARA VE ERKEK Mesane ve prostat kanserine yol açar
Cinsel isteksizliğe yol açabilir Sperm kalitesini ve hareketini bozar

41 SİGARA VE KADIN Adet düzensizlikleri Kısırlık Erken menapoz
Kemik erimesi Hamilelik sırasında sigara içimi gr daha düşük ağırlıkta bebek doğmasına Ölü doğuma Ani bebek ölüm sendromuna sebep olmaktadır.

42 VÜCUDUNUZ KÜLLÜK OLMASIN!!!!!

43 PASİF İÇİCİLİK Sigara içmediği halde kişinin tütün dumanına ve içindeki zehirli kimyasallara maruz kalmasını anlatan bir terimdir.

44 PASİF İÇİCİLİK Sigara içtiği için ölen her 9 kişi, içmediği halde dumanını soluyan 1 kişinin de ölümüne neden olmaktadır.

45 Çevresel Tütün Dumanı Gerçekleri
“Güvenli seviyesi yoktur.” Korunmanın tek yolu %100 Dumansız Hava Sahası uygulamasıdır. Türkiye’de her yıl ’den fazla kişi, sigara içmedikleri halde sigara nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Çevresel tütün dumanı erişkinlerde ciddi kalp ve akciğer hastalıklarına, kanserlere, çocuklarda ani ölüme ve düşük doğum ağırlığına neden olmaktadır.

46 Çevresel Tütün Dumanı Gerçekleri
Çevresel tütün dumanına maruz kalan gençlerin sigara içme riski daha yüksektir. Sigaradan çıkan duman, havayı bir arabadan 10 kat daha fazla kirletmektedir. Pasif içicilerin kalp hastalığı nedenli ölüm oranı, içmeyenlere kıyasla %30 daha fazladır.

47 Rakamlarla pasif içicilik ve çevresel sigara dumanı
Sigara dumanı, meme kanserine yol açan 20'den fazla madde içermektedir. Pasif içicilerin meme kanserine yakalanma riski, içmeyenlere kıyasla %70 daha fazladır. Eşi sigara içen birisinin akciğer kanserine yakalanma riski, içmeyen birine oranla %30 daha fazladır.

48 Ev içinde sigara içiliyorsa
Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmaktadır

49 Ev içinde sigara içiliyorsa
Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmakta Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmakta Bebeklerde kolik tarzı karın ağrısı 2 kat artmakta Çocuklarda astım ve solunumsal enfeksiyon riski 2 kat artmakta Çocuklarda akciğer kanseri, kronik bronşit sıklığı artmakta Eşi sigara içen kadınlarda akciğer kanserinden ölüm 2-3 kat artmaktadır

50 KENDİNİZE ve ÇEVRENİZE BİR
KENDİNİZE ve ÇEVRENİZE BİR İYİLİK YAPIN SİGARAYI HAYATINIZDAN SONSUZA KADAR ÇIKARIN!

51 27 Ekim 2010’da 7 gün 24 saat esaslı olarak faaliyete geçmiştir.

52 Sigara Bırakma Poliklinikleri (SBP)
Tütün bağımlılarına yönelik ilaçla, ilaçsız veya her iki usulle de yapılan, bilimsel kanıta dayalı ve Bakanlık tarafından kabul edilen tedavi ve eğitim yöntemlerinin uygulandığı, kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde faaliyet gösteren birimlerdir.

53 Sigara Bırakma Poliklinikleri (SBP)
İlimiz Hitit Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 1,Göğüs Hastalıkları Hastanesinde 7,Sungurlu,İskilip,Osmancık Devlet Hastanelerinde 1’er tane olmak üzere toplam 11 sigara bırakma polikliniğimiz mevcuttur.

54 TURDEP-2 Erişkin yaştaki Türk toplumunda sigara içme oranı:
%29.8 %17.3 Sigarayı bırakma oranı: %3,8 %12,1

55 Türkiye’de sigara içenlerin oranı 12 yılda %42 azalmıştır.
TURDEP-2 Türkiye’de sigara içenlerin oranı 12 yılda %42 azalmıştır.

56

57 KOAH KOAH “Kronik (süreğen, müzmin) Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer Hastalığı” akciğerin kronik ilerleyici bir hastalığıdır. Önlenebilir ve Tedavi edilebilir bir hastalıktır

58 KOAH’dan Sorumlu Etkenler
KOAH’ın %90’ından tütün ve tütün ürünleri (sigara, pipo, puro, nargile vs.) sorumludur. Kişi sigara içmese bile sigara dumanına maruz kalması KOAH gelişimine neden olabilir.

59 KOAH’ın Oluşumu Hastalık büyük oranda sigara dumanı ve bazı kişilerde diğer zararlı gaz ve parçacıklara bağlı olarak gelişen soluk yollarının mikrobik olmayan bir iltihabı sonucu oluşur. Bu iltihaplanma sonucu hava yolları daralır. Normalde balon gibi rahatlıkla genişleyip daralabilen hava kesecikleri, bu özelliklerini yitirir, yıpranır ve normal boyutlarına geri gelemez hale gelir. Birey soluk verdiğinde bir miktar hava akciğerlerde hapis kalır. Bu durum kirli havanın dışarı atılmasını ve temiz havanın içeri alınmasını güçleştirir ve akciğerde kalıcı hasar geliştirerek KOAH’a neden olur.

60 KOAH Görülme Sıklığı Dünyada ve Türkiye’de her 10 kişiden ikisi KOAH’lıdır. Ancak KOAH’lıların ancak 10’da 1’i hastalığının farkındadır.

61 KOAH’ın Belirti ve Bulguları
KOAH’a ait belirti ve bulgular 50’li yaşlara gelmeden farkedilemeyebilir. Bunun başlıca nedeni hastaların KOAH bulgularını hekime başvurmaya değecek kadar önemsememeleri ya da bu bulguları yaşlanma, şişmanlık gibi başka nedenlere bağlayabilmeleridir. Çoğu KOAH hastası hastalığının erken döneminde sigara bırakmak istemediği için hekime başvurmayı erteleyebilir.

62 KOAH’ın Belirti ve Bulguları
Hastalığın en önemli belirtileri sinsi başlayan ve giderek şiddetini artıran nefes darlığı ve/veya kronik öksürük ve balgam çıkarmadır.

63 Yakınmalar Özellikle sigara içen 40 yaş üzeri bireylerde uzun süreli öksürük, balgam çıkarma ve giderek artan nefes darlığı yakınmalarından en az birinin gelişmesi halinde, yakınmalar çok şiddetli olmasa dahi göğüs hastalıkları uzmanına başvuru gereklidir. Hastalığın gerek başlangıcında gerekse ileri evresinde yakınmaları kontrol altına almak mümkündür.

64 KOAH Tanısı Nasıl Konur?
Solunum fonksiyon testi son derece basit bir test olup akciğer kapasitesini ölçer. SPİROMETRİ (Hava akımı obstrüksiyonu Reversibilite testi)

65 KOAH’dan Korunma KOAH’dan korunmanın en etkili yolu tütün ve tütün mamullerinin tüketilmemesi ve bu ortamlarda bulunulmamasıdır.