Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
YayınlayanAkin Koca Değiştirilmiş 9 yıl önce
1
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş Ders Hocası Hüseyin R. BÖRKLÜ
MÜHENDİSLİK TASARIMI - SİSTEMATİK YAKLAŞIM G. Pahl ve W. Beitz J. Feldhusen ve K.H. Grote Ders Hocası Hüseyin R. BÖRKLÜ HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
2
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
3
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
4
Makine elemanları – Mühendislik tasarımı
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
5
Tasarım metodolojisi neyi amaçlar?
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş Tasarım metodolojisi neyi amaçlar? HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
6
Mühendislik ve endüstriyel tasarım
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
7
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
KISALTMALAR ST - Sistematik Tasarım / Yaklaşım MT - Mühendislik Tasarımı KT - Kavramsal Tasarım ŞT- Şekillendirme Tasarımı AT - Ayrıntılı Tasarım FY - Fonk(siyon) Yapısı E, M, S - Enerji, Malzeme, Sinyal HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
8
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
1. GİRİŞ Mühendislik Tasarımcısı Görev ve Faaliyetler Mühendis; teknik problemleri çözer ürünün düzen / tertibi – tasarım mühendisi fiziksel gerçekleşmesi – üretim mühendisi Tasarımcının yetenek + kapasitesi ürün geliştirmeyi doğrudan etkiler HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
9
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
“Mühendislik Tasarımı” ne demek? HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
10
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Uygulamalı doğal bilimler; yani objektiflik Ticari yatırım; yani maddi kazanç Problem çözme; yani hedefe kilitlenme Endüstriyel üretim; yani iş bölümü Tasarlama; yani geometri ve malzeme özel-liklerini tanımlamak “Mühendislik Tasarımı” ne demek? HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
11
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
İş bölümü: tanım ve gerçekleştirme HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
12
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Tasarım, belirli istekleri olası en iyi tarzda karşılamada harcanan tüm çabalardır: yaşamın yaklaşık tüm alanlarını etkiler bilimsel görüş / yasalara dayanır özel deneyimle gelişir çözümleri gerçekleştirme koşulları sağlar profesyonel işbirliği gerektirir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
13
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Mühendislik tasarımı, teknik ve kültürel iki akımın ortasında yer alır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
14
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Mühendislik tasarımının merkezi rolü HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
15
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Psikolojik açıdan tasarım; özel alan bilgi ve deneyimi yanında temel mühendislik konula-rına dayanması gereken yaratıcı bir faali-yettir girişim, kararlılık, ekonomik anlayış, iyimserlik ve ekip çalışması tasarımcı için yararlı olur HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
16
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Sistematik açıdan tasarım; kısmen çelişen sınırlayıcılar altındaki amaçları (istekleri) optimize etmektir Özel bir çözüm etkilendiği koşullar altında optimize edilebilir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
17
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Örgütsel açıdan tasarım; ürün yaşam dön-güsünün temel bir parçasıdır Ürün planlamayla başlar ve imha ile son bulur HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
18
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Bir ürünün yaşam döngüsü HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
19
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Tasarımcı görev ve faaliyetleri bazı karakter-istiklerden etkilenir: Görevin başlangıç noktası Organizasyon Yenilik Parti boyutu Branş Amaçlar HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
20
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Görevin başlangıç noktası: Seri / parti üretim projeleri piyasa analizi sonrası başlatılır (büyük tasarım çözüm uzayı) Sipariş / küçük parti durumunda daha katı ihti-yaçlar vardır (önceki çözümlerden yararlanılır) Geliştirme yalnız bir parçayı içeriyorsa ihtiyaçlar / tasarım uzayı daha da katıdır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
21
Bir seri üretim ürünü geliştirmek
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
22
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Organizasyon, tasarım işi öncelikle şirket örgüt yapısına bağlıdır: Ürün-odaklı şirketlerde iş, farklı birimler arasında bölünür (döner komp / pistonlu komp. birimi gibi) Problem-odaklı şirketler, tüm görevi alt gö-revlere ayırır (makine müh, kontrol sistemleri, malzeme seçimi gibi) HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
23
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Bir tasarım hedefine ulaşma stratejileri: Çözüm-odaklı, tasarım uzayı ve ihtiyaçlar birlikte incelenirken bir ilk çözüm önerilir, analiz edilir ve sürekli değiştirilir Problem-odaklı, birçok olası çözüm oluşturma öncesi soyutlama ve problem yapısı analiz edilir “nasıl”: bir tasarım hedefine ulaşma stratejileri HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
24
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
VDI 2221’e göre probleme odak-lanma gelişimi HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
25
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Probleme odaklanma: ihtiyaç listesi HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
26
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Çözüme odaklanma: ruh hali çizelgesi HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
27
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Çözüme odaklanma: ruh hali çizelgesi HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
28
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Yenilik orijinal tasarımdaki yeni görev ve problemler yeni çözüm ilkeleriyle yapılır uyarlama tasarımda bilinen çözüm ilkesi korunur ve şekillendirme yeni ihtiyaçlara uyarlanır değişken tasarımlarda parça / montaj ön-ceden tasarlanmış ürünlere ait sınırlar içinde değiştirilir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
29
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Keşfetme – İcat etme Keşfetme (Discovery) Malzeme dünyasında mevcut olmakla birlikte bilinmeyen nesne / nesne özelliklerine fark etmektir İcat etme (Invention) Malzeme dünyasında mevcut olmayan ve bu nedenle bilinmeyen nesne / nesne özellikleri geliştirmektir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
30
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
İcat etme – Yenilik İcat etme (Invention) Yeni bilimsel bulgular / saptanan bilimsel bilgiye ait yeni birleşimleri tekniğe uygulamaktır Yenilik (Innovation) Dar manada Piyasaya yeni bir ürün sunmak / yeni bir üretim işlemi başlatmaktır Geniş manada Bir icat ve dar manadaki yenilikten oluşan tüm işlem Yenilik (Innovation) işlemi Genel manadaki bir yenilik işlemini belirtir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
31
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Tasarım ikilemi Ürün maliyetinin yaklaşık %70’i tasarımla belirlenir Ancak tasarım maliyeti toplam ürün maliyetinin sadece %2-10’unu içerir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
32
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Parti boyutu: Bir defalık özel / küçük parti ürün tasarımında riskleri azaltacak fiziksel işlem ve şekillendirme detayları yapılır Büyük parti ürünlerinde ise test numunesi / prototipleri yapılır Makine mühendisliği geniş bir alanı içerir ve özel uygulamalara bağlı önemli hususlar vardır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
33
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Amaçlar: Tasarım sürecinde bazı sınırlayıcılar dikkate alınarak amaçlar optimize edilir Yeni işlevler, uzun ömür, düşük maliyet, üretim sorunları ve değişen ergonomik sorunlar, yeni tasarım amaçları saptama nedenleridir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
34
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Tasarımcı faaliyetleri, kabaca: Kavramlar geliştirme Şekillendirme Detaylandırma Hesaplama, temsil ve bilgi derleme (her aşamada olur) Ayrıca doğrudan ve dolaylı tasarım faali-yetleri şeklinde de tasnif yapılabilir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
35
Bir şirkette tasarım işleminin yeri
Ürün maliyetinin yaklaşık %70’i tasarımla belirlenir Ancak tasarım maliyeti toplam ürün maliyetinin sadece %2-10’unu içerir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
36
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Bölümler arası bilgi akışı HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
37
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Eğilimler: CAD sistemleri ve yazılımları Ayrıca yetkinlik (uzmanlık) alanı CIM, Eşzamanlı mühendislik, Mekatronik HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
38
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Tasarımcılar: yeni teknolojik gelişmeleri (yeni üretim / montaj işlemleri, mikro-elektronik ve yazı- lımlar gibi) ve yeni malzemeleri (kompozit, seramik ve geri dönüşüm malzemeleri gibi) hesaba katmalıdır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
39
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Yeni kuşak tasarımcılar: daha yetenekli + güncel bilgiler / araçlar kullanma kapasitesine sahip olmalıdır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
40
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
ST Önemi: İyi / optimum ve kaliteli çözümler sağla-yacak bir tasarım işlemi sunmak HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
41
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Yöntem / Metodoloji Yöntem (Method) Belirli bir hedefe sistematik ulaşma yoludur Metodoloji (Yöntemler bilimi) Belirli bir hedefe sistematik ulaşmada birçok yöntem ve destek kullanma yoludur HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
42
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Tasarım bilimi Teknik sistemlerin oluşum ve ilişkilerini analiz için bilimsel yöntemler kullanır Tasarım metodolojisi Tasarım bilimi, bilişsel psikoloji ve çeşitli pratik deneyimlere bağlı somut teknik sistem tasarlamaya etki eder HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
43
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Çözüm bulma: Sezgisel veya Etkileşimli (adım adım) olabilir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
44
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Tasarım metodolojisi: Tasarımcı yeteneklerini beslemeli ve rehberlik etmeli Yaratıcılığı artırmalı Objektif değerlendirme sağlamalıdır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
45
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Tasarım / üretimi rasyonelleştirmek için ST: Orijinal tasarımda tekrar kullanılabilir çözümler sağlar Boyut aralığı / modüler ürün geliştirme yakla-şımı, önemli bir tasarım rasyonelleştirme başlan-gıcı olmakla birlikte üretimde daha da önemlidir Bir tasarım metodolojisi bilgisayar destekli iş ve işlemleri de kolaylaştırır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
46
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Tasarımcı, çok yönlü / birikime sahip olmalı Farklı üretimlere gerekli bilgi / deneyim dikkate alınırsa, tasarım işi sabit bir kalıba sığmaz Tasarım, üretimin teknik ve ekonomik de- ğerinde çok önemlidir Üretim yöntemleri, tasarımcının belirlediği çerçevede optimize edilir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
47
Bir tasarım metodolojisi:
Her tür tasarıma uygulanabilmeli Yaratıcılık / anlamayı kolaylaştırmalı Diğer disiplinlerle uyumlu olmalı Tesadüfen çözüm bulma sağlamamalı Benzer görevlerde bilinen çözümler kul-lanmayı kolaylaştırmalı HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
48
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Bilgisayarla uyumlu olmalı Kolay öğretilmeli / öğrenilmeli Bilişsel psikoloji ve modern yönetim bilimi bulgularını yansıtmalı Bütünleşik ve disiplinler arası ürün geliş- tirmede planlama ve ekip çalışmasını ko- laylaştırmalı Ürün geliştirme liderine rehberlik sağlama-lıdır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
49
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Her geçen gün tasarım; daha mantıklı, düzenli, şeffaf ve düzeltilebilir olmaktadır. Tasarımcı yöntem ve çalışma sitilinin bilimsel gelişme ve endüstriyel pratiklere paralel olması tasarımcı katkı ve konumu-nu daha da artıracaktır. HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
50
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Sistematik bazı işlemler tasarlama ve icat yeteneğini geliştirir. Etkileşimli / sistematik bir yaklaşım sezgiyi de ölçer (sezgi olmadan gerçek başarı olamaz). HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
51
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Tasarım öğretiminde öğrencinin tek başı- na çalışması yaratıcılık gelişmesinde çok önemlidir. Öğrenci evde de çalışmalıdır (yetenek ve kapasitesi gelişir). Sistematik işlemler, basit tasarım yapma ve öğretmen yükünü hafifletmeye katkı sağlar. HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
52
Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş
Öğretmen de bazı doğma fikirlere sahip olabilir ve bu konuda öğrenci uyarılmalı- dır. Öğrenci, bilinçsizden - bilinçli ve zevkli istikametlerde çalışmaya yönlendirilmelidir. Tasarımcı, diğer uzmanlarla çalıştığında, kendi görevi yanında liderliği üstlenme ve yürütmeye hazır olmalıdır. Sistematik Mühendislik Tasarımı / Giriş HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü HR. BÖRKLÜ - G.Ü. TEF Makina
53
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
‘Sistematik Tasarım’ ile doğru çözümler oluşturularak her zaman kullanılabilir. Bu, rasyonel proje planına dayalı uygu- lanabilir iş planı belirleme de sağlar. Tasarımcı; fizibilite, çözüm bulma ve sonuçları değerlendirme gibi süreleri iyi tahmin eder. HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
54
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Tarihsel Arka Plan Sanayi devrimi öncesi tasarım, sanat ve çizimle sıkı bir ilişki içindeydi HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
55
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
19. yy’da bazı karakteristik / ilkeler belirlendi Yeterli dayanım Yeterli direngenlik Az aşınma Düşük sürtünme Minimum malzeme kullanma Kolay oluşturma (elde etme) Kolay montaj ve Maksimum akılcılık HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
56
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
MT gelişiminde önemli katkıya sahip Bach ve Riedler: M seçimi üretim yöntemleri belirleme ve yeterli dayanım sağlamanın eşit önemli olduğunu ve birbirini de etkilediğini fark etmişlerdir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
57
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Röstscher ise: belirlenen amaç etkin yük yolları etkili imalat ve montaj tasarım karakteristiklerine değinir. HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
58
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Yükler, eğilme momentinden ziyade eksenel kuvvetler uygulanarak en kısa yoldan taşınmalıdır Uzun yük yolu, M israfı ve maliyet artışı yanında oldukça fazla biçim değişikliği de gerektirir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
59
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Laudien: rijit bir bağlantıda parçaları yük doğrultusunda birleştirme esneklik gerekirse parçaları dolaylı yük doğrul- tusunda birleştirme gereksiz önlemler alınmaması aşırı özellikler belirlememe gereksiz talepleri karşılamama sade ve ekonomik kons ile tasarrufu önerir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
60
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Erkens, ~1920’de ilk ST çalışmasını yaptı: Sürekli deneme ve değerlendirme ile işlemlerle çelişen istekleri dengeleyen bir yaklaşım geliştirdi HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
61
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Wögerbauer’ın çalışması ST’a başlangıç nokta-sı kabul edilir: tüm görevi alt görevlere ve ardından işlemsel ve uygulanabilir alt görevlere ayırır sınırlayıcılar arası ilişkileri inceler çözümün az-çok sezgisel keşfi ile işe başlar; temel biçim, M ve üretim yöntemlerine göre bunu geliştirir olası birçok çözüm, test etme ve değerlendirmeyle azaltılır (maliyet ölçütü ile) HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
62
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Franke, farklı fiziksel elemanlara dayalı bir mantıksal – fonksiyonel analoji kullanarak kapsamlı bir aktarma sistemler yapısı keşfetmiştir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
63
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
ST gereksinimi 2. Dünya Savaşı öncesi his- sedilmekle birlikte: güvenilir soyut gösterim vasıtası olmaması tasarımın sanat dalı olduğu inancı gelişimi engelledi Diğer bir neden de yetişmiş personel eksikliği idi. HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
64
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Modern ST’ın fikir babaları: Kesselring, Tschocher, Niemann, Matousek ve Leyer Öncü rolleri yanında ST’ın gelişim ve bilimsel olmasına büyük katkı sağladılar HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
65
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Kesselring, 1942’de ortaya koyduğu ardışık yaklaştırma yönteminde: En az imalat maliyeti ilkesi En az boşluk gereksinimi ilkesi En az ağırlık ilkesi En az kayıplar ilkesi ve Optimum oluşturma ilkesinden söz eder HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
66
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Tschochner, çalışma ilkesi, M, şekil ve boyut olarak dört tasarım faktöründen bahseder Bunlar, iç içe geçmiştir ve istekler, birim sayısı, maliyet vb. faktörlere bağlıdır Tasarımcı, çalışma ilkesiyle başlayıp M ve biçimi belirler, seçilen boyutlarla karşı-laştırır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
67
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Niemann, ana boyutlar ve genel düzeni gösteren tasarıma ait ölçekli bir çizimle işe başlar sonra tüm tasarımı paralel geliştirilecek parçalara ayırır görev tanımından sistematik çözüm de-ğişim ve optimum seçimine dek işlemleri sürdürür (yeni yöntemler benzeri) HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
68
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Matousek, çalışma ilkesi, M, imalat ve biçim olarak dört tasarım faktörü sıralar Daha sonra genel bir çalışma plan detayı sunar (maliyet yüksek ise bu faktörler, tekrar gözden geçirilir). HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
69
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Leyer, genelde biçim tasarımını ele almış; bu amaçlı kılavuz ve ilkeler geliştirmiştir Üç tasarım aşaması: fikir / buluşla çalışma ilkesini belirleme gerçek tasarım ve uygulama alanıdır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
70
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
İkinci aşama esnasında: sabit et kalınlığı ilkesi hafif ağırlıkta konstrüksiyon ilkesi en kısa yük nakil yolu ilkesi homojen olma ilkesi gibi bazı ilke ve kurallar dikkate alınır Genelde ST / bu amaçlı ilkeler: hassas, güç nakli / elekro-mekanik sektörün-den oldukça etkilenmiştir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
71
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Hansen, 1950 başlarında dört aşamalı bir ST yaklaşımı önermiştir: görevin analiz, değerlendirme ve belirlenmesi => geliştirme temel ilkesi sistematik çözüm elemanları araştırma, çalış- ma yöntem ve ilkelerinde birleştirme çalışma yöntem yetersizliğini (özellik ve karak- teristiklere göre) analiz etme optimum çalışma yöntemi belirlemek için çalışma yöntemini değerlendirme HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
72
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Hansen’den sonra Rodenacker orijinal tasarım yöntemi geliştirmiştir Mantıksal, fiziksel ve şekillendirme iliş-kileri sırayla belirlenir ve çalışma ilişkisi geliştirilir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
73
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Ayrıca: fiziksel işlemi formüle esnasında olabildiğince erken olumsuz etki ve hatalar belirlenir / azal- tılır basitten zora bir seçim stratejisi kullanılır nicel, nitel ve maliyet ölçütlerine göre değer- lendirme yapılır Burada ikili mantığa önem verilir ve yeni teknik sistemler geliştirme metodolojisi de ele alınır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
74
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Mevcut Yöntemler 1. Sistemler Teorisi Karmaşık ve büyük sistemleri ele alır ve bu amaçla analiz, planlama, seçim ve optimum tasarımlarına ait özel yöntem ve işlemler kullanır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
75
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Sistem yapısı. S: sınır; S1–S5: S’nin alt sistemleri; S21–S24: S2’nin alt sistem / elamanları; І1–І3: girdiler; O1–O2 çıktılar HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
76
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Teknik yapılar: düzenli eleman gruplarından oluşan yapay, somut ve genelde dinamik sistemlerdir bir sınıra sahip olurlar girdi ve çıktılar arası ilişkiyi belirten bir fonk ve sistem büyüklük değişimi tanımlanabilir Tasarım işlemine sistemler teorisi uygulanabilir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
77
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Sistemler yaklaşımı adımları HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
78
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Sistemler yaklaşımı modeli HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
79
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
2. Değer Analizi Maliyeti düşürmeyi amaçlar Genelde mevcut bir tasarımla başlanır ve gerekli fonk ve maliyete göre analiz edilir Sonra yeni amaçları karşılayacak çözüm fikirleri önerilir ST’la birçok ortak yanı vardır Değer Analizi, KT aşamasında başlatılmalıdır HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
80
Değer Analizinin temel çalışma basamakları
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
81
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
3. Tasarım Yöntemleri VDI 2221 düzenli ve genel bir teknik sistem ve ürün tasarım yaklaşımı önermektedir Yaklaşım; makine, hassas işler, kontrol, yazılım ve işlem mühendislik alanlarına uygulanabilir HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
82
HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Genel tasarım yaklaşımı HR. BÖRKLÜ – G.Ü. TEF Makine Bölümü
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.