Yeni Yayın Teknolojileri:

... konulu sunumlar: "Yeni Yayın Teknolojileri:"— Sunum transkripti:

1 Yeni Yayın Teknolojileri:
Etkileşimli Televizyon (iTV) IPTV İsteğe Bağlı Video (Video on Demand) Özgür COŞAR Elektrik-Elektronik Yüksek Mühendisi TRT Araştırma ve İmalat Dairesi, Başmühendis

2 Yeni Yayın Teknolojileri Yeni Yayın Teknolojileri
Teknoloji her alanda hızla gelişiyor. Özellikle IT alanındaki gelişmeler bir çok sektörü etkiliyor. Televizyonda renkli yayına geçilmesinden sonra ekranların büyümesi, iletim ortamının değişmesi gibi yenilikler yaşansa bile hiçbiri TV izleme alışkanlıklarını değiştirmedi. Etkileşimli televizyon (eTV) bu anlamda büyük yenilikler getirecek gibi görünüyor. IPTV ve İsteğe Bağlı Video'nun yaygınlaşması biraz daha uzun zaman alacak gibi. Ancak, IT sektörünün gelişme hızı düşünüldüğünde öngörümde yanılma olasığım yüksek. Mobil ortamda yayıncılık konusu ayrı bir sunumda ele alınmasını gerektirecek kadar ayrıntılı ve önemli. Aynı şekilde radyodaki yenilikler (DAB, DRM vb) farklı bir sunumda ele alınmalı. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

3 Sayısal Televizyon Sayısal Video Yayını (Digital Video Broadcasting-DVB), analog televizyon işaretini 0'lar ve 1'ler olarak kodlayıp, göndermektir. Daha fazla yayını, daha kaliteli olarak daha uzak mesafeye göndermeye olanak sağlar. DVB, göndermek için hangi ortamı kullandığınıza göre, farklı isimler alır. Bunlar: Uydu kullanılıyorsa DVB-S (satellite) Kablo kullanılıyorsa DVB-C (cable) Karasal vericiler kullanılıyorsa DVB-T (terresterial) Mobil cihazlara yayın gönderiliyorsa DVB-H (handheld) İsim ne olursa olsun, bir takım farklarla (kodlama) birlikte, hepsi sayısal televizyon yayıncılığıdır. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

4 Neden Sayısal ? Yayıncı kuruluş sayısı arttıkça yayın yapılabilecek sınırlı yer (frekans) dar gelmeye başladığı için, Birazdan detaylandıracağım yeni teknolojilere olanak tanıyan bir ortam olduğu için, Daha düşük güçteki vericilerle aynı kapsama alanını sağlayarak elektrik tüketimini azalttığı için, Ekonomik sistem, yeni ürünler sunarak tüketimde sürekliliği sağlamak zorunda olduğu için, (özellikle Yüksek Tanımlamalı TV (High Definition TV) konusu buna en iyi örnektir) Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

5 Sayısal Karasala Geçiş
Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

6 Haziran 2005 Sonu Avrupa Sayısal TV Giriş eTV IPTV İBV Dünya'da Durum
Türkiye'de Durum Sonuç

7 Etkileşimli Televizyon (eTV)
Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç Televizyon yayınını sadece izlemek yerine, “oyunun bir parçası” olmaları şeklinde tanımlayabiliriz. İlk eTV uygulaması olarak 1953 yılında ABD'de yayınlanan “Winky ve Sen” isimli çizgi film olarak gösterilir. Winky Dink çesitli tehlikelerle boğuşmak zorunda kalan bir çizgi film kahramanıdır. Bir macerasında vahşi bir kaplan peşine takılır. Çocuklardan Winky Dink'e yardımcı olmaları istenir. Tabi bu yardım öncesinde çocukların marketlerde satılan plastik bir malzemeyi almaları ve bunu televizyona uygun şekilde yapıştırmaları gerekir. Ancak bundan sonra çocuklar yapıştırdıkları plastik malzemenin üstüne bir köprü çizip Winky Dink'i kurtarabileceklerdir..

8 eTV ile neler yapılabilir?
Neredeyse her şey: Maçları farklı kameralarla izleyebilirsiniz. İzlediğiniz programla ilgili daha detaylı bilgi alabilirsiniz. Bilgi yarışmalarına katılabilirsiniz. Başka kişilerle oyun oynayabilirsiniz. Bankacılık işlemleri yapabilirsiniz. e-devlet projelerini, vergi ödeme gibi, gerçekleştirebilirsiniz. Dizi izlerken, oyuncunun kazağından siz de sipariş verebilirsiniz. Mesaj gönderip, alabilirsiniz. İnternete bağlanabilirsiniz. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

9 eTV için ne gerekli? eTV'yi oluşturan 2 temel parçadan söz edilebilir. Bunlar: 1. Televizyon Üstü Kutu (SetTopBox-STB): Televizyona bağlanan ve sayısal yayını, etkileşimli içeriği ile birlikte, alıp televizyona aktaran cihaz. 2. Yayıncı kuruluşun eTV içeriği hazırlayıp sayısal işaretine bindirmesi. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

10 Televizyon Üstü Kutu Televizyon cihazlarımız analog yayınları almaya uygun olarak imal edilmiştir. Sayısal yayınları gösterebilmeleri için bu yayını alıp analog işarete çevirecek cihazlar kullanılır. Sayısal uydu alıcıları, Digitürk kutusu STB örnekleri olarak gösterilebilir. Her STB eTV yayınlarını almaya uygun değildir. Bir kısmı sadece kanallar arası geçişi sağlar. Bunlar Zapper Box olarak adlandırılır. Zapper Box'lar eTV yayınları almaya uygun kutulardan daha ucuzdur. STB'lerin eTV yayınlarını almaya uygun olanları diğerlerinden faklı olarak Middleware olarak adlandırılan ara yazılımlara sahiptir. API olarak da adlandırılan ara yazılımlar kutunun donanımı ile uygulama arasında yer alırlar. Günümüzde birden fazla API vardır. Bunların en yaygın olanları MHEG-5, MHP, OpenTV, Liberate, Microsoft TV'dir. 12 milyonun üzerinde kutu satılmış olan İngiltere'de MHEG-5 yaygın olarak kullanılmaktadır. Open TV ülkemizde Digitürk tarafından kullanılırken İtalya, Almanya ve kuzey Avrupa ülkeleri MHP'yi tercih etmiştir. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

11 Ara yazılım (Middleware)
Ara Yazılım (Middleware), STB’lerde işletim sisteminin üstünde çalışan ya da onun yerini alan yazılım katmanıdır. Çalışma yeri, alıcının sürücüleri ya da işletim sistemi ile uygulamalar arasındadır. Giriş Sayısal TV eTV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

12 Ara Yazılım Her API'nin olumlu ve olumsuz yanları vardır.
İhtiyaç duydukları donanımlar farklı olduğundan son kullanıcı fiyatları çeşitlidir. Şu an için bir API ile hazırlanmış içeriğin diğer bir API'ye sahip cihaz tarafından görüntülenebilmesi olanaklı değildir. Teknoloji buna uygun olsa bile böyle bir uygulama yoktur. İngiltere'de kamu yayıncısı BBC, hazırladığı eTV uygulamalarını piyasadaki tüm API'ler için ayrı ayrı hazırlamaktadır. 14,5 milyon hanelik bir pazar olan Türkiye'de hangi API'nin tercih edileceği oldukça önemlidir. Tüketici açısından bakıldığında sektörün büyük oyuncuları ile kamu yayıncısının ve düzenleyici kuruluşların birlikte alacağı karar ile anlaşacakları bir API'nin kullanılması yararlı olacaktır. Bu sayede DVB-T ile birlikte farklı paketler seçebilecek kullanıcı, her paket için ayrı kutu alma zorunluluğundan kurtulacaktır. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

13 Ara Yazılım Farklı API/Middleware/Ara Yazılımların ihtiyaç duyduğu donanım özellikleri: Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç Avrupa Komisyonu tarihli raporunda API tercihi ile ilgili açık standartlı API'leri (MHP ve MHEG-5) desteklemeye devam etme kararı aldı.

14 Nasıl “etkileşeceğiz”?
Belkide eTV'ye ilk modern örnek olan uzaktan kumanda ile. Genellikle kumandanın üzerindeki, teletekstte hızlı erişimi sağlasın diye konulmuş olan, kırmızı, sarı, mavi ve yeşil tuşlarını kullanarak. Bunlara ek olarak bir kaç tuş eklenmiş kumanda örnekleri de var. Bizim yaptığımız seçimler, STB'mizde çalışan bir uygulama ile, ya TV merkezine gönderiliyor (bilgi yarışması, alışveriş gibi) ya da STB'deki programda dallanmaya neden oluyor (herhangi bir konuda ek bilgi istenmesi, sonraki programı sorgulamak gibi). Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

15 eTV ve ticaret? İlk akla gelen elbetteki reklamlar. eTV'de reklam normal TV yayınına göre çok daha fazla olanak sunuyor. Reklamı göndereceğiniz kitleyi seçebilirsiniz. Çektiğiniz dizide kullandığınız “her şeyi” izleyiciniz hiç yerinden kalkmadan sipariş edebilir. TV kanalı olarak, izleyicilerinize farklılar sunarak izlenilirliğinizi arttırabilirsiniz. Ayrıca programların yayın hakkını almak için etkileşimli içerikle yayınlayacak olmanız büyük koz olacaktır. BBC Wimbledon yayınını elinde tutayı bu sayede yapabilmiş. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

16 Örnek Uygulamalar Örnekler için Cabot firmasına teşekkürler eTV Giriş
Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

17 eTV nereye? Televizyon artık bildiğimiz televizyon olarak kalmayacak. TV ile bilgisayar bir noktada birleşecek. Bu birleşme STB denen cihazların daha akıllılarının yapılması ve aslında gelişmiş bir PC'ye 3-4 “tuner” takılarak aynı zamanda TV haline çevrilmesi ile olacak. Gelişmiş STB'ler sayesinde eTV uygulamaları giderek gelişecek. TV programı yapımcılığı şekil değiştirecek. eTV'nin yaygınlaşması 3 Boyutlu TV geliştirilinceye kadar ilk TV yayıncılığından bu yana yaşadığımız en büyük değişim olacak. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

18 IPTV İnternet protocol'ün kısaltması olan ip bilgisayar ağlarının yaygınlaşması ile adını sıkça duyduğumuz bir kavram. Sayısal TV ve sıkıştırma tekniklerinin gelişimi, zaten varolan internet ağının ayrı ücret ödenmeden kullanılabiliyor oluşu IPTV'nin gelişme nedenleri. Ülkemizde son yıllarda ADSL'in yaygınlaştırılması ile görülmeye başlanan geniş bant internet erişimi IPTV'nin olmazsa olmaz koşulu. Ancak IPTV ≠ webcast 1999 yılından bu yana Avrupa'da IPTV örnekleri var. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

19 IPTV = BTV ≠ Webcast IPTV Giriş Sayısal TV eTV İBV Dünya'da Durum
Türkiye'de Durum Sonuç

20 tipik IPTV sistemi IPTV Giriş Sayısal TV eTV İBV Dünya'da Durum
Türkiye'de Durum Sonuç

21 tipik IPTV sistemi IPTV Giriş Sayısal TV eTV İBV Dünya'da Durum
Türkiye'de Durum Sonuç

22 IPTV Televizyon kuruluşlarından ziyade Telco olarak adlandırılan Türk Telekom benzeri operatörler ile internet servis sağlayıcıların sunduğu bir hizmet olarak görülüyor. Televizyonlar, içerik sağlayıcı rolü üstleniyor. Genellikle telefon ve internet hizmeti ile birlikte sunuluyor. “triple play” olarak adlandırılıyor. İleride mobil servislerin de sunulmasıyla dört hizmeti tek firmadan alma modelleri gelecek. Televizyonların arşivlerini değerlendirmeleri, tematik kanallar kurmaları için uygun bir platform. İzleyici profillerini takip edebilir, izleyiciye özel reklam-yayın yapılabilir. Microsoft gibi yazılım devinin IPTV işiyle ilgileniyor olması konunun barındırdığı potansiyeli gösteriyor. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

23 İsteğe Bağlı Video (İBV)
İstediğiniz yayını istediğiniz zaman seyretmenize olanak tanıyacak sistem olarak tanımlanabilir. Bir başka ifade ise yerinizden kalkmadan “videocu”ya gitmektir. Neredeyse isteğe bağlı (NİB), ya da tam olarak isteğe bağlı olarak ikiye ayrılabilir. NİB'de filmler, diziler ayrı kanallarda sıklıkla tekrarlanır. İzleyici, izlemek istediği film için sadece bir sonraki yayın kadar (ki bu da genellikle dakika gibi kısa bir süredir) beklemek zorundadır. Tam İBV'da ise izleyici istediği programı listeden seçip başlatır, istediği yerde duraklatır, geri sarar, ileri sarar. Elinin altında video varmış gibi her şeyi yapabilir. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

24 İsteğe Bağlı Video (İBV)
İBV'yi gerçekleştirmenin bir başka yolu, sunumda daha önce bahsettiğim, STB'lerin gelişmiş modellerini kullanmaktır. Bu modellere Kişisel Video Kaydedici (Personal Video Recorder-PVR) ya da Sayısal Video Kaydedici (Digital VR-DVR) da denmektedir. PVR'ların nasıl kayıt yaptığına geçmeden Elektronik Program Rehberi (Electronic Program Guide-EPG)'den bahsetmek gerekiyor. Temelde eTV uygulaması olan EPG, yayıncı kuruluşların programlarının başlama saati, içeriği, süresi gibi bilgileri belirli bir biçim (format) ile oluşturup göndermesi olarak tanımlanabilir. EPG'de program başı ve sonu işaretleri de yer alır. İzleyici izlemek istediği yayını EPG menüsü üzerinden işaretler. PVR, izleyicinin istediği program başladığında, kendi üzerindeki sabit diske kayıt yapar. İzleyici istediği zaman bu programı izleyebilir. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

25 Dünya'da durum İngiltere'de eTV yaygın biçimde kullanılıyor.
ABD, Japonya ve Uzak Asya'da da, özellikle G.Kore ve Tayvan, bu konuda oldukça fazla yol alınmış. Çeşitli ülkeler için farklı tarihler olsa bile 2015 yılında Avrupa'da, analog TV yayınlarının kalmayacağını söylemek yanlış olmaz. Sayısal yayın sadece TV için değil radyo için de uygulanıyor (DAB ve DRM gibi tekniklerle). İtalya, 2004 yılı başında eTV uygulamalarına geçmesine karşın kısa zamanda çok yol almıştı. Özellikle MHP'li kutularda devlet desteğinin kalkması ile bu hız kesildi. Avrupa'nın bir çok ülkesinde eTV uygulamaları beklenen ilgiyi görmedi. Triple-play uygulamaları çoğalıyor. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

26 Türkiye'de durum İlk eTV uygulaması DIGITURK tarafından yapıldı.
Kamu yayın kuruluşu olan TRT'nin eTV ile ilgili yürüttüğü bir proje var. DVB-T deneme yayınları başladı. Şimdilik 3 kentte devam ediyor. Diğer illere yaygınlaşması için uzun süre beklememiz gerekmeyecek gibi DVB-C ile ilgili gelişmeleri merakla bekliyoruz. Türk Telekom ya da büyük ISP'ler, IPTV konusuyla ilgilenecektir. eTV, eDevlet uygulamaları için en doğru platform olabilir. İtalya'da bu kullanılıyor. Uzaktan eğitim projeleri için uygun ve ucuz yöntem olarak eTV den yararlanılabilir. İBV yatırım yapmak için iyi bir sektör. Mobil uygulamalar, ülkemizde cep telefonu sahipliği düşünüldüğünde, yeni fırsatlar açabilir. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

27 Sonuç Hayatımıza renk katacak bir yenilik olarak eTV önemli.
Teknolojik yenilikler bir çok yeni fırsatlar ortaya koyuyor. Önemli olan bunları doğru şekilde kullanabilmek. Elektrik Mühendisleri Odası'na bu fırsatı verdiği için teşekkür ederim. Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç

28 Kaynakça http://www.mhp.org http://www.cabot.co.uk http://www.ebu.ch
Giriş Sayısal TV eTV IPTV İBV Dünya'da Durum Türkiye'de Durum Sonuç EBU – TECH 3308 Broadband Television Opportunities and Challenges EBU – BPN 064 PRELIMINARY INFORMATION ON BROADBAND TELEVISION Broadband Television Fundamentals, Lieven Vermaele VRT Analogue Switch-off Strategies to end analogue terrestrial television in Europe, DigiTAG Avrupa Komisyonu Brussels, COM(2006) 37 final sayılı kararı.

29 Teşekkürler ve Sorular