YERŞEKİLLERİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ ALAN-UZUNLUK HESAPLAMA

... konulu sunumlar: "YERŞEKİLLERİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ ALAN-UZUNLUK HESAPLAMA"— Sunum transkripti:

1 YERŞEKİLLERİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ ALAN-UZUNLUK HESAPLAMA
HARİTA BİLGİSİ HARİTALAR ÖLÇEKLER YERŞEKİLLERİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ İZOHİPSLER ALAN-UZUNLUK HESAPLAMA

2 Harita Çeşitleri Konularına göre: -Fiziki (Yer şekilleri)
-Siyasi (İdari-Sınırlar) -Beşeri ve Ekonomik -Özel (Turizm, Tarım) Ölçeklerine Göre: -Planlar -Büyük -Orta -Küçük ölçekler

3 NOT: Plan, bir ölçeğe göre çizilir, kroki ise ölçeksiz kabataslak çizilir.

4 NOT: Bir harita çizmeye başlamadan öncelikle, konu (başlık, kullanım amacı) belirlenmeli.

5 SİYASİ (İDARİ-SINIRLAR)

6 FİZİKİ (YERŞEKİLLERİ)

7 A. Siyasi B. Beşeri C. Ekonomik D. İklim E. Fiziki
Sarı çizmeli Mehmet Ağa bir bölgede toprak satın alıp makineli (Traktör) tarım yapmak istiyor. Bu bölge hakkında karar vermek için hangi haritaya bakarak fikir edinebilir? A. Siyasi B. Beşeri C. Ekonomik D. İklim E. Fiziki

8 A. Siyasi B. Beşeri C. Ekonomik D. İklim E. Fiziki
Sarı çizmeli Mehmet Ağa bir bölgede toprak satın alıp makineli (Traktör) tarım yapmak istiyor. Bu bölge hakkında karar vermek için hangi haritaya bakarak fikir edinebilir? A. Siyasi B. Beşeri C. Ekonomik D. İklim E. Fiziki

9 ÖLÇEKLER BÜYÜK ÖLÇEK 1/200.000 den büyük ORTA ÖLÇEK
1/ ile 1/ arası KÜÇÜK ÖLÇEK 1/ den küçük

10 BÜYÜK ve KÜÇÜK ÖLÇEKLER
Küçük ve dar alanları gösterir. Ayrıntı fazladır. Paydaları küçüktür. İzohips aralığı küçüktür. İzohips sayısı fazla. Fazla yükselmeden çizilir. Büyük ve geniş alanlar gösterilir. Ayrıntı azdır. Paydaları büyüktür. İzohips aralığı büyük ve sayısı azdır. Çok yükselerek çizilir

11 KÜÇÜK ÖLÇEK -Payda küçük -Payda büyük -Alan küçük -Alan büyük
BÜYÜK ÖLÇEK -Payda küçük -Alan küçük -Ayrıntı fazla -Küçültme oranı az -Kağıtta çok yer kaplar. KÜÇÜK ÖLÇEK -Payda büyük -Alan büyük -Ayrıntı az -Küçültme oranı fazla -Kağıtta az yer kaplar

12 HARİTA ÖLÇEKLERİNE ÖRNEKLER
1/  Dünya 1/  Asya 1/  Türkiye 1/  İzmir 1/  Aliağa 1/  İstiklal Caddesi 1/  Zafer Yay. Dershanesi

13 Aşağıda verilen aynı boyuttaki kağıtlara çizilmiş beş farklı bölgenin hangisi daha ayrıntılı çizilmiştir? A. 1/ B. 1/ C. 1/10.000 D. 1/ E. 1/

14 Aşağıda verilen aynı boyuttaki kağıtlara çizilmiş beş farklı bölgenin hangisi daha ayrıntılı çizilmiştir? A. 1/ B. 1/ C. 1/10.000 D. 1/ E. 1/

15 HARİTALARDA YERŞEKİLLERİNİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ
Gölgelendirme Tarama İzohips (Eş yükselti eğrileri) Kabartma Renklendirme

16 GÖLGELENDİRME YÖNTEMİ

17 TARAMA YÖNTEMİ

18 TARAMA YÖNTEMİ

19 KABARTMA YÖNTEMİ (AĞRI DAĞI)

20 Yükselti Basamakları (m)
RENKLENDİRME YÖNTEMİ Yükselti Basamakları (m) Kullanılan Renkler 0-200 Yeşil Açık Yeşil Sarı Turuncu Açık Kahverengi 2000 ve üzeri Koyu Kahverengi

21

22 Renklendirme yöntemi ile çizilmiş bir haritada yeşil renk ile gösterilen bir yer aşağıdakilerden hangisi olabilir? A. Orman B. Göl C. Plato D. Delta E. Dağ

23 Renklendirme yöntemi ile çizilmiş bir haritada yeşil renk ile gösterilen bir yer aşağıdakilerden hangisi olabilir? A. Orman B. Göl C. Plato D. Delta E. Dağ

24 KITA SAHANLIĞI (ŞELF) Kıyıdan 200 m derinliğe kadar olan sahaya kıta sahanlığı (şelf alanı) denir. Yüksek kıyılarda şelf alanı dar (Karadeniz ve Akdeniz kıyıları), alçak kıyılarda şelf alanı geniştir. (Ege ve Marmara kıyıları).

25 KITA SAHANLIĞI (ŞELF) DENİZ DENİZ

26 Bir harita çiziminde öncelikle aşağıdakilerden hangisi belirlenmelidir?
A. Ölçek B. Çizim yöntemi C. Lejant D. Harita ebatları E. Kullanım amacı

27 Bir harita çiziminde öncelikle aşağıdakilerden hangisi belirlenmelidir?
A. Ölçek B. Çizim yöntemi C. Lejant D. Harita ebatları E. Kullanım amacı

28 Türkiye siyasi haritasından aşağıdakilerden hangisi elde edilemez?
A. Ankara’nın matematik konumu B. Kızılırmak’ın uzunluğu C. Kırıkkale-Amasya arası yükselti farkı D. Afyon’un izdüşüm alanı E. Ankara-Konya arası kuş uçuşu uzaklık

29 Türkiye siyasi haritasından aşağıdakilerden hangisi elde edilemez?
A. Ankara’nın matematik konumu B. Kızılırmak’ın uzunluğu C. Kırıkkale-Amasya arası yükselti farkı D. Afyon’un izdüşüm alanı E. Ankara-Konya arası kuş uçuşu uzaklık

30 “izo” lar İzohips: Eş yükselti İzobat: Eş derinlik
İzoterm: Eş sıcaklık İzobar: Eş basınç İzozeist: Eş deprem dalgası İzoyet: Eş yağış

31 LEJANT (İŞARETLER)

32

33 ÇİZGİ (ÇİZİK) ÖLÇEK 10 10 20 30 40 km 1 cm 5 cm 1/

34 2.yol İki çentik arası 3cm 3 cm = 15 km 1 cm = 5 km
1.yol 9cm = 45 km 45 / 9 = 5 km 1/ 2.yol İki çentik arası 3cm 3 cm = 15 km 1 cm = 5 km Ölçek: ? 15 15 30 km 9cm

35 UZUNLUK HESAPLAMA G.U. H.U. x Ö.P.

36

37 ALAN HESAPLAMA G.A. H.A. x Ö.P² ölçek= √ G.A. H.A.

38 Aşağıdaki ölçekleri verilen haritalardan hangisi diğerlerine göre daha geniş alanları gösterir?
A.1/ B.1/ C.1/ D.1/ E.1/

39 Aşağıdaki ölçekleri verilen haritalardan hangisi diğerlerine göre daha geniş alanları gösterir?
A.1/ B.1/ C.1/ D.1/ E.1/

40 Gerçekte 50 km’lik uzaklık haritada 5 cm olarak gösterilmiştir.
Aynı haritada 27cm2 lik yer kaplayan bir göl gerçekte kaç km2 dir? A B C D E

41 50/5=10km 1/ ölçekli bir haritadır. 27.100=2.700

42 GERÇEK ALAN ve İZDÜŞÜM ALAN
*** İzdüşüm alan; herhangi bir yerin eğim-engebe özelliği dikkate alınmadan, izdüşümü alınarak bulunan alanıdır. *** Gerçek alan ise; bir bölgenin eğim-engebesi hesaba katılarak bulunan alanıdır. *Not-1: Gerçek alan her zaman izdüşüm alandan fazla olur. Çünkü her yerde azda olsa eğim vardır. *Not-2: Gerçek alanın artması yükseltiye değil eğimin artmasına ve çok değişken yükseltilerin bulunmasına bağlıdır.

43 GERÇEK ve İZDÜŞÜM ALAN GERÇEK ALAN İZDÜŞÜM ALAN

44

45 Projeksiyon Dünya'nın küreselliği nedeniyle, haritalarda ortaya çıkan hataları en aza indirmek için çeşitli yöntemler kullanılır. Bunun için yerkürenin paralel ve meridyen ağının belirli kurallara göre düz bir kağıda geçirilmesi gerekir. Bu sisteme projeksiyon denir.

46 KONİK PROJEKSİYON Daha çok kutuplar çevresini göstermek için kullanılır.

47 SİLİNDİRİK PROJEKSİYONLAR
Ekvatora yakın ve orta enlemleri gösterirken daha çok işe yarar. Duvar haritalarının bazıları bu tür projeksiyonla çizilir. Ancak kutuplar çevresinin bozuk olduğu görülür.

48 DÜZLEM PROJEKSİYONLAR
Daha dar alanlarda büyük ölçekli haritaların çiziminde kullanılır. Bu projeksiyonla çizilmiş haritaların ayrıntı gücü yüksektir. Örnek: Ülke haritaları.

49 PARÇALI PROJEKSİYON Dünya projeksiyonla düzlem üzerine aktarıldıktan sonra çeşitli parçalara ayrılabilir. Parçalı Projeksiyonlar genellikle dünya siyasi haritasının çiziminde kullanılır.

50 İZOHİPS (EŞYÜKSELTİ) EĞRİLERİ
Deniz seviyesinden itibaren aynı yükseklikteki noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğrilere izohips eğrileri denir.

51 ÖZELLİKLERİ İç içe kapalı eğrilerdir.
Yeryüzü şekillerinin yükseltilerini ve biçimlerini canlandırırlar. Sıfır (0) m izohipsi deniz seviyesinden başlar. Kara ile denizin birleştiği deniz kıyısını düz bir çizgi halinde takip eder. Buna kıyı çizgisi adı verilir. İzohips eğrileri dağ doruklarında nokta halini alır. Buralar zirve olarak tanımlanır.

52 YERYÜZÜNÜN PROFİLİ

53

54 YERŞEKİLLERİNİ GÖSTERME YÖNTEMİ İZOHİPS

55 İzohipsler, yeryüzü şekillerinin kuşbakışı görünümüdür.
En geniş izohips halkası en alçak yeri, en dar izohips halkası ise en yüksek yeri gösterir. Aynı izohips üzerinde bulunan bütün noktaların yükseltileri birbirine eşittir. İki izohips eğrisi birbirini kesmez. Birbirini çevrelemeyen komşu iki izohipsin yükseltileri aynıdır.

56 İzohipslerin sıklaştığı yerler eğimin arttığını, seyrekleştiği yerler ise eğimin azaldığını gösterir. Çukurluklar, derinlik istikametinde ok işareti konularak gösterilir. (Krater, çukur) Her izohips eğrisi kendisinden daha yüksek bir izohipsi çevreler. Ancak çukur yerlerde bunun tersi geçerlidir. İki izohips eğrisi arasındaki yükselti farkına eküidistans (izohips aralığı) denir.

57 ÇANAK VADİ ve SIRT BOYUN DELTA

58 yamaç sırt

59 ÇANAK (ÇUKUR)

60 V DENİZ

61 İZOHİPSLERDE AKARSULAR

62 ÇUKUR (KRATER) ve BOYUN