İstanbul Kuyumcular Odası Vizyon Toplantıları “Krizde Yol Almak”

... konulu sunumlar: "İstanbul Kuyumcular Odası Vizyon Toplantıları “Krizde Yol Almak”"— Sunum transkripti:

1 İstanbul Kuyumcular Odası Vizyon Toplantıları “Krizde Yol Almak”
Rönesans Değişim ve Yönetişim Bilimleri Enstitüsü Canip Altay

2 Picasso

3 Velazquez

4 Picasso ve Velazquez

5 Ülkemizde 10 yılda bir karşılaştığımız krizlerin nedeni ne?

6 Onlar hani çok güçlü idi, neden krize girdiler?
Amerika ve Avrupa Onlar hani çok güçlü idi, neden krize girdiler?

7 Son 25 yılda dünya neden bu kadar değişti?

8 Bu son yaşadığımız üstelik tüm dünyada oluşan krizlerin sebebi ne ve bu hep böyle olacak mı?

9 Ne zaman bitecek bu kriz?

10 Neden bir ülkede başlayan kriz tüm dünyayı sarıyor?
Bu son yaşadığımız üstelik tüm dünyada oluşan krizlerin sebebi ne ve bu hep böyle olacak mı? Neden bir ülkede başlayan kriz tüm dünyayı sarıyor?

11 Neden eskisi gibi hayat değişmeden kendini tekrarlamıyor?
Neden arkamıza bakıp geleceği eskisi gibi göremiyoruz, önümüz neden karanlık? Geleceğin lambalarını kim söndürdü?

12 Pazar ve Müşteri Tarafında da Farklı Bir Şeyler Oluyor
Pazarı ve fiyatları neden belirleyemez olduk? Artık rakipleri izlemek yetmiyor. Teknolojik üstünlük de tam çare değil. Süper kalite maliyetleri arttırıyor. Ürün ve hizmetlerimizi eskisi gibi neden pazarlayamaz olduk. neden?

13 Sürekli bir şeyler değişiyor.
Çünkü; Sürekli bir şeyler değişiyor. Her türlü değişim, değişimi fark edemeyenlere riskler yaratıyor. Üstelik bu değişim son 25 yıldır çok hızlı

14 Son 25 Yılda; 1986 da Soğuk savaş bitti. (Bloklar arası silahlanma)
1989 Doğu Batı Almanya Duvarının yıkılması ile Avrupa ve dünya 2 kutuplu olmaktan çıktı arasında dünyada sadece Bosna savaşı yaşandı 1992 yılından sonra silaha giden paralar bilgiye gitti Bilgi teknolojileri gelişerek sınırları kaldırdı ve önce bilgide sonra mal ve sermayede küreselleşme başladı de ilk küreselleşmenin krizini yaşadık.

15 Son 10 Yılda; arasında kurulan yeni savaşsız dünya düzeni bazı taşları yerinden oynattı ve tarihin bu şekilde yazılmasında çıkarları bozulanlar bu değişime karşı çıkarak eski düzenlerini farklı bir bloklaşma ile koymaya çalıştılar. arası yaşadığımız ana özeti BATI/ İSLAM çatıştırılması idi. Bu dönemde savaşlar yaşandı, milyonlarca insan öldü, Aynı dönemde petrol fiyatları fırladı, silahlar satıldı, dünyada ekonomik büyüme yaşandı, yani birileri zenginleşti.

16 Son 2 Yılda; Bu zenginlik yaratılırken oluşan likit ide fazlalığı yeni bir sınıfı “YATIRIMCI” ve bu sınıfın “hokus pokusçularını” yarattı. Bu hokus pokusçular eski “titan”cılar gibi sadet zincirleri oluşturdu.Oluşan içi boş balon zenginlikler ise 2008 de patladı. Yatırımcılarda nereye saldıracaklarını bilemediler ve panikle birlikte her girdikleri piyasayı allak bullak ettiler.

17 Son iki yılda kaç banka battı?
Uluslararası finans krizinin başlangıcı olarak kabul edilen Ağustos 2007 tarihinden bu yana ABD’de batan banka sayısı 15’e ulaştı. Banka iflasları 2008 yılında hızlandı ve sadece 2008 de 11 banka iflas bayrağını çekti. Batan bankaların aktif büyüklüğü toplamı ise 173 milyar 800 milyon dolar düzeyinde bulunuyor.

18 Peki bu yatırım bankaları neden battılar?
2001 de kule krizi ve ABD halkının tüketim eğiliminin düşmesi karşısında o yıllarda düşürülen faiz ve uzun vadeli konut alımlarındaki artış 2006 sonrasında faizlerin arttırılması nedeni ile ödenemeyen konut kredilerinin yarattığı finansal kriz ortamı Tüketim ekonomisine dayalı ABD’ deki ekonomik belirsizlik nedeniyle geleceğe güven endekslerinde düşme sonucunda azalan tüketim ve durgunluk

19 Peki bu yatırım bankaları neden battılar?
Yatırım bankaları, döneminde yaratılan 7 trilyon dolarlık riskli konut ve tüketici kredilerine yatırım yaptı. Bu krediler, 1999’daki miktarın iki katından fazlaydı. Yatırım bankaları, konut sektörünün büyüdüğü ve dünyanın her yerindeki yatırımcıların hazine kağıdı kadar güvenilir olduğu düşünülen mortgage’a dayalı menkul kıymetleri aldığı dönemde, rekor kârlar elde etti. Ancak konut fiyatlarının düşmeye başlamasıyla, yatırım bankalarının gereken önlemleri almadığı ortaya çıktı.

20 Oluşan Sanal Ekonomi Lehman Brodhers ’ın aktif büyüklüğü 600 milyar $
Türkiye 'nin ekonomik büyüklüğü milyar $ Türk bankalarının toplam aktif büyüklüğü milyar $ Hedge fonlar 2007 ’de trilyon $ Türev ürünler 2007 ’de trilyon $ Küresel ekonominin büyüklüğü trilyon $

21 Peki Kim Batırdı Bu Bankaları? Tabiî ki Sanal Ekonomi Sihirbazları
Finans mühendisleri Harika çocuklar Finans sihirbazları Hokus pokus finansmancıları Finansman üçkağıtçıları Sanal finansmancılar Var olanı yönetmek yerine, var olduğunu düşündüklerini var sayıp, var sayımlarını yönettiler yeni dönem ALCAPON’ları

22 Bende diğer insanlar gibiydim,
tek yaptığım talebi karşılamaktı Al Capone

23 Çocukken yatmadan önce tanrıya bana
bir bisiklet vermesi için dua ederdim. Bir gün tanrının çalışma tarzının bu olmadığını anladım. Ertesi gün gittim kendime bir bisiklet çaldım ve yatmadan önce tanrıya günahlarımı affetmesi için dua ettim. Al Capone

24 Ülkemizde Ekonomik Görünüm ve Siyasal Risk Algılaması
Dünyadaki ekonomik gelişmelerden etkilenen piyasalar Buna rağmen 70 milyar dolar dövizdeki varlık nedeniyle halihazırda göğüslenebilen küresel ekonomik kriz. Siyasi belirsizlik ve çatışma ortamının yarattığı tüketim eğiliminde düşme ve piyasalarda hızlanan bekleme ve harcamama eğilimi Küresel sermayenin ilgisinin ve tedirginliğinin artması AB sürecinin yavaşlamasının getirdiği tedirginlik 2009 yılında özel sektörün ödeyeceği 45 milyar dolar borcu düşük kurdan ödemek için pompalanan kriz algısı ve MIF ten 45 milyar dolar anlaşmaya zorlayarak kurların düşürülme arzusu.

25 Krizin Sonu Geldi mi? Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn: Global krizin en kötü dönemini atlattığımızı söyleyemem. Finansal krizin sonuçları henüz geçmedi Ekonomik toparlanma 2009 sonunda olabilir. Fed’in eski Başkanı Alan Greenspan: Bu yüzyılda bir yaşanabilecek olay. krizin daha da devam etmesini bekliyorum. Euro Ülkeleri Ekonomik Grup Başkanı ve Lüksemburg Başbakanı Jean-Claude Juncker: Piyasalardaki kriz henüz sona ermedi.

26 Krizin Küresel Etkileri
Bu kriz küresel entegrasyonu artıracak Ekonomide regülasyonlar yaşanacak Sermaye ve firmaların el değişimi yaşanacak Ekonomi batıdan doğuya, kuzeyden güneye kayacak Küresel yönetimden yönetişime geçilecek Küresel örgütlerin misyonu yenilenecek Borsaların işleyişi regüle edilecek Bir anlamda oyun masası yeniden kurulacak , masaya yeni oyuncular oturacak ve yeni bir oyun kurulacaktır.

27 Krizin Şirketlere Etkileri
Kriz karşısında pozisyon alamayan firmalar piyasadan çekilecek, kalan şirketler küresel tam rekabet şartlarına kendilerini hazırlayacaklardır. Şirketlerde kurumsallaşma ve pazardan ve müşteriden hareket etme hızlanacak, şirketler daha fazla halka açılacaktır. Tüm piyasa aktörleri silkelenişten geçecek, Hedge fonlar sonlanacak, Finansal türev ürünleri sadeleşecek, Yatırımcıların risk tercihleri değişecektir.

28 Krizin Türkiye'ye Etkileri
Kriz travması nedeniyle tüketicimizin gelecekten korkup tüketmekten vazgeçmesi Küresel kriz algısı nedeniyle borsadaki düşüş TL nin değer kaybı Likidite akışının durması İhracat pazarlarında 50 ye varan daralma İhracatta tahsilat sorunlarının yaşanması İç pazarda daralma İç pazarda vadelerin uzaması ve tahsilat problemleri yaşanması Büyümenin yavaşlaması

29 2008 Sonu İtibari İle Satın Alma Paritesine Göre GSYİ Hasıla (IMF Verileri)
1- ABD ,0 2- Çin ,7 3- Japonya ,7 4- Hindistan ,8 5- Almanya ,4 6- Rusya ,6 7- İngiltere ,9 8- Fransa ,6 9- Brezilya ,5 10-İtalya ,9 11-İspanya ,8 12-Meksika ,9 13-Kanada ,3 14-G. Kore ,9 15-Türkiye ,4 16-Endonezya ,7 17-İran ,9 18-Avustralya ,0 19-Tayvan ,7 20-Hollanda ,4

30 İlk 17 Büyük Ekonomi Büyüme Oranları 2001=100 Cari Fiyatlarla GSYİH’ya Göre
Ülke Toplam Çin Hindistan Rusya Türkiye G.Kore Brezilya Avustralya İspanya Meksika Kanada ABD İngiltere Hollanda Fransa Japonya Almanya İtalya

31 DIŞ TİCARET VERİLERİ Yıllar    İhracat İthalat Toplam Dış ticaret hacmi Years '000 $ % 1983 -0,3 4,4 62,0 1993 4,3 28,7 52,1 2000 4,5 34,0 51,0 2001 12,8 -24,0 75,7 2002 15,1 24,5 69,9 2003 31,0 34,5 68,1 2004 33,7 40,7 64,8 2005 16,3 19,7 62,9 2006 16,4 19,5 61,3 2007 25,4 21,8 62.9 2008 23.4 21.4 65.6 2009 -16.6 -30.6 78.6

32 ÜLKELER BAZINDA İHRACAT
2007 Dikey % 2008 Yatay % TOPLAM 100 23 A-AVRUPA BİRLİGİ ÜLKELERİ 56 48 5 B- KUZEY AMERİKA 4 C-DİĞER ÜLKELER 37 46 54 1-Diğer Avrupa (A.B Hariç) 44 2-Kuzey Afrika 45 3-Diğer Afrika 65 4-Orta Amerika ve Karayipler 51 5-Güney Amerika 75 6-Yakın ve Orta Doğu 69 7-Diğer Asya 35 8-Avustralya ve Yeni Zelanda 27 9-Diğer Ülke ve Bölgeler D-TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ 3 2

33 Kriz Öncesi Mali Politikalarımız
2001_2008 doların Euro karşısında sürekli değer kaybettiği yıllar Türkiye ekonomik politikaları “düşük kur, yüksek faiz” Yüksek faize gelen bol yabancı döviz ve yükselen TL Dış ticarete dayalı büyüme Ucuz dolarla Asya’dan ithalat yap Yüksek Euro ile Avrupa’ya ihracat yap Cari açığı da gelen küresel sermaye ile finanse et

34 Kriz Sonrası Mali Politikalarımız
2008_2009 Euro’nun dolar karşısında sürekli değer kaybetmesi 2009 Türkiye ekonomik politikaları “yüksek kur, düşük faiz” Azalan yabancı döviz girişi ve dolar ve Euro karşısında değer kaybeden TL Reel ekonomiye dayalı büyüme Kurlar nedeniyle pahalılaşan ithalat yerine iç pazardan alım yap ve reel ekonomiyi büyüt Euro’nun cazibesini kaybetmesiyle ve pazarın daralmasıyla sadece Avrupa’ya değil her yere ihracat yap Cari açığı da ithalatın azalması ile ortadan kaldır

35 Fiyat Riski ve Altın Fiyatları (usd/ons)
12/ 12/ 12/ 12/ 12/ 12/ 12/ 12/ 12/ 12/ 12/ 12/ 01/ 02/ 03/ 04/ 05/ 06/ 07/ 08/ 09/ 10/ 11/ 12/ 00/01/ 00/02/ 00/03/ 19/04/ 20/04/ 21/04/ 22/04/ 23/04/ 24/04/ 25/04/

36 Faiz Riski ve Merkez Bankası Yıl Sonu Gecelik Faiz Oranları
(21 Şubat) ,5 ,5 (30 Ocak) (17 Nisan) ( Satış 9.75)

37 Kur Riski ve Döviz Fiyatları ve Çapraz Kurlar
Tarih USD EURO EORO/USD YEN USD/YEN 31/12/ , , , 31/12/ , , , 27/10/ , , , 31/12/ , , , 23/02/ , , , 30/06/ , , , 22/10/ , , , , 31/12/ , , , , 30/06/ , , , , 31/12/ , , , , 25/03/ , , , , 30/06/ , , , , 31/12/ , , , , 30/06/ , , , , 31/12/ , , , , 30/06/ , , , , 31/12/ , , , , 26/06/ , , , , 31/12/ , , , , 30/06/ , , , , 31/12/ , , , , 30/06/ , , , , 16/07/ , , , , 24/10/ , , , , 31/12/ , , , 25/04/ , , ,

38 ÜFE Bazlı Reel Döviz Kuru (1995 sonu=100 ise)
(kur 1500 YTL) TL ÜFE’ye göre %34 daha değerli (Olması gereken rakam 2000 TL)

39 2009 Yılı Bütçe Rakamları(Milyar TL)
Gelir Toplamı ,1 Harcama Toplamı ,1 Bütçe açığı ,0 Öngörülen GSYİH ,022,0 Büyüme %- 3,6 Cari Açık ,0 İşsizlik ,5 Enflasyon ,5 İhracat ,0 İthalat ,0 Hazine Payı % 30 Maliye Payı % 23 Milli Eğitim % 11 Sosyal Güvenlik % 10 Milli Savunma % 6 Sağlık % 5 Diğer % 15

40 Yıl Sonu İç Borç Stoğu TL(Milyon)
Yıllar Tahvil H.Bono Toplam GSYİH Borç/GSYİH , , , , % 42 , , , , % 43 , , , , % 40 , , , , % 38 , , , , % 33 , , , , % 30 , , , , % 28

41 Eylül 2008 İtibari İle Dış Borç Stoğu
Toplam Borç ,3 Milyar USD %100,0 Özel Sektör ,2 Milyar USD % 67,8 Kamu Sektörü ,8 Milyar USD % 27,2 Merkez Bankası 14,3 Milyar USD % 5,0

42 Yıllar İtibariyle Kamu Borç Ödemeleri (milyon $)
(Özel sektör borç ödeme miktarı 49 milyar dolar, 2010’da 28 milyar dolar)

43 M.B Döviz Rezervleri USD(Milyon)
30/06/ 31/12/ 26/06/ 31/12/ 30/06/ 31/12/ 30/06/ 31/12/ 31/01/ 28/02/ 31/03/ 27/10/ 31/12/ 23/02/ 30/06/ 22/10/ 31/12/ 30/06/ 31/12/ 25/03/ 30/06/ 31/12/ 30/06/ 31/12/

44 M.B Yıl Sonu Altın Rezervi (Milyon USD)
(17 Nisan)

45 CNBC-e Tüketici Endeksleri (2002=100)
2008 Ocak 2008 Şubat 2008 Mart 2008 Nisan 2008 Mayıs 2008 Haziran 2008 Temmuz 2008 Ağustos 2008 Eylül 2008 Ekim 2008 Kasım 2008 Aralık 2009 Ocak 2009 Şubat 2009 Mart Güven 85,21 71,87 69,08 54,46 62,98 64,43 67,69 80,78 69,62 54,44 53,60 60,35 63,19 72,05 65,46 Beklenti 69,98 60,08 55,77 44,36 52,22 51,18 56,53 69,92 56,20 45,29 46,42 49,31 53,44 64,62 56,13 T.Eğilim 144,10 115,35 124,57 91,31 98,72 114,45 116,62 120,89 119,50 91,13 95,74 117,75 125,32 133,80 138,73 Tüketim 149,81 149,21 158,62 156,52 159,07 160,63 161,55 165,05 167,21 156,89 150,72 159,84 143,34 144,07 168,12

46 İMKB Ulusal 100 Endeksi Yıl Puan 1998 2758 1999 17512 2000 9467
(02) (10) Ay Ay/Gün 2009 15/ 01/ 15/ 01/ 15/ 01/ 05/ 10/ 15/ 20/ 22/ 24/

47 Değişimin bu kadar hızlı olmasının
nedeni ne ?

48 Sebebi? 40 milyon cep telefonu,
17 milyonun üzerinde aktif mail adresi, Yılda basılan farklı kitap Hızla artan yerel gazeteler ve TV kanalları, Yani 1989 kırılması ve ters yüz olan her şey Yeni bir dünya ve yeniden pozisyon almak zorunda olan biz sağlayıcılar

49 Eski ve başarılı stilimizde acaba uzatmalarımızı oynuyoruz?
İşte bu değişen pistte o piste uygun yeni bir stile ihtiyacımız yok mu? Eski ve başarılı stilimizde acaba uzatmalarımızı oynuyoruz? Artık yeni piste ve stile doğru bir yolculuğu başlatmak gerekmiyor mu? Peki bu yolculuğu kim ya da kimler başlatacak?

50 Ne Yapmalıyız ??? Hızlı olmak zorundasınız Panik yapmamalısınız
Stabil kalmalısınız Durup baltanızı bilemeyi bilmelisiniz Duygusal davranmayın Yaptığınız işi doğru yapın Kendinize güvenin ve paylaşımcı olun Uzlaşmacı bir kimliğe sahip olun Yağlarınızı atın ki kaslar çalışsın

51 Ancak yanlışlıkla yağ yerine kaslarınızı atmayın
Kaynaklarınızı yeniden gözden geçirin ve borçlanma kabiliyetlerinizi nasıl geliştireceğinize karar verin. Varlıklarınızı yani stoklarınızı yani alacaklarınızı kriz döneminde daha efektif hale getirin Müşteri beklentilerinize uygun ama farklılaştırılmış işler yapın. Karlılığınızı “maliyet yönetimi” stratejisi ile arttırmaya çalışın. Risklerinizi yönetin. Değişime açık olun ve yeni iş yapma biçimleri geliştirin

52 Her gün bir yerden göçmek ne iyi,
Her gün bir yere konmak ne güzel Bulanmadan, donmadan akmak ne hoş, Dünle beraber gitti cancağızım, Ne kadar söz varsa düne ait, Şimdi yeni şeyler söylemek lazım. Mevlana

53 Avrupa'dan Baktığımızda Fırsatlarımız
Dinamik, hayalleri ve hala hedefleri olan, hem tüketen hem de üreten, genç ve atak ve sürekli büyüyen, 25 yıl içinde yaklaşık 100 milyon insan kaynağı, Oysa içinde bulunduğumuz, nüfusu sürekli azalan yaşlı AVRUPA, 25 yıl içinde 25 milyon işgücü kaybedecek olan ve aynı sürede yaklaşık bir o kadar emeklilerini arttıracak olan yaşlı Avrupa.

54 Ekonomik büyümesinin son yıllarda % 1 civarında olan Avrupa,
Gelecekte üretmek, üretmek için genişlemek zorunda kalacak olan Avrupa'nın, Türk ve Müslüman kimliği ile Asya’ya ve Afrika’ya , Ortadoğu’ya açılacak anahtarı Türkiye, Gelecekten bakanlar için Avrupa’nın vizyonu Türkiye

55 Dünyadaki Konumumuz Açısından Baktığımızda Fırsatlarımız
Enerji, lojistik ve su köprüsü Son 8 yılda ortalama %6 sürdürülebilir büyüme oranını yakalamış dünyada 4. ülke Avrupa’da 6. Dünya’da 15. büyük ekonomi 25 yıl içinde ilk 10 büyük ekonomiye aday ülke Batıdan Doğuya dönen dünyanın ana köprüsü Gelecekte yeni finans merkezi İstanbul Gelecekte yeni ticari küresel merkez İstanbul Kuyumculukta İhracatta da ithalatta da ilk 3 ülke içinde olan Türkiye

56 Sonuç Olarak; Öncelikle değişen şarkıların farkına varmak sonra yeni şarkılar söylemek, daha sonra ise değişen pistte bildiğimiz dansları unutup yeni dansları oynamak lazım.

57 Sorun Bunu Nasıl Başaracağımızda .
Geçmişte değişim bu kadar hızlı değildi. Küresel rekabet koşulları tam oluşmamıştı. Müşterilerde bu kadar baskın ve seçenekli değildi. Biz girişimci ve yöneticiler mevcut bilgimiz ve becerilerimizle, hiyerarşiye dayalı organizasyonlarımızla işlerimizi götürebiliyorduk. Üstelik birde başımızda aile şirketleri olmaktan kaynakla sorunlarımız var

58 Başarmak İçin; Önce bizim kendimize inanmamız ve kendi eksikliklerimizi tamamlayarak kendimizi harekete geçirmemiz gerekiyor. (Kendi kişisel yolculuğumuza LİDERLİK) Daha sonra da çevremizi, tüm mesai arkadaşlarımızı, harekete geçirmemiz, bu değişimin hayata geçmesine liderlik yapmamız gerekiyor. (Prosesimize, takımımıza ve kurumumuza LİDERLİK)

59       “ Ya ümitsizsiniz. Ya da ümit sizsiniz. Ya çaresizsiniz. Ya da çare sizsiniz “ Behçet Necatigil     

60 Çaresizliklere Rağmen Hem kendisini Hem Çevresini Harekete Geçirmiş Bir Liderin Yaşam Öyküsü
7 yaşındayken babasını kaybederek yetim kaldı, 8 yaşında okuldan alındı ve köyde yaşadı, 10 yaşında yeni okul hocasından kanlar içinde dayak yedi, 17 yaşında hayalindeki okulun puanını tutturamadı, 24 yaşında tutuklandı ve 2 ay tek başına hücrede kaldı, 25 yaşında sürgüne gönderildi, 30 yaşında işsiz kaldı,

61 37 yaşında böbrek hastalığından 2 ay Viyana’da hasta ve yalnız halde yattı,
37 yaşında yeni atandığı ordu dağıtıldı, 38 yaşında görevden alındı, 38 yaşında, en yakın arkadaşları, kongre üyesi olmasını önlediler, 39 yaşında idam cezasına çarptırıldı, Yılmadı; 42 yaşında Cumhurbaşkanı oldu! O bir Liderdi, önce kendisini sonra çevresini harekete geçirdi . O