DERS I Yrd. Doç. Dr. Meral ELÇİ GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ

... konulu sunumlar: "DERS I Yrd. Doç. Dr. Meral ELÇİ GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ"— Sunum transkripti:

1 DERS I Yrd. Doç. Dr. Meral ELÇİ GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ
İş Yaşamında Etik DERS I Yrd. Doç. Dr. Meral ELÇİ GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ

2 Dersin amacı Bu ders kendinizde ve başkalarında etik davranışları nasıl uyandırabileceğiniz konusunda sizlere fikir verecektir. Bu dersin hedefi, sizin kendiniz ve şirketiniz için etik değerlerin geçerli olduğu bir çalışma ortamının yaratılmasında, yönetici olarak ne kadar büyük bir sorumluluk taşıdığınızı göstermektir.

3 Dersin amacı Etik anlayışı bilincinin oluşturulması ve geliştirilmesini sağlamak. Öğrencilerin iş hayatında alacakları iş kararlarını "Etik Gözlüğü" ile değerlendirme becerilerini geliştirmek. İş hayatında lider olacak gençlerin, mesleklerini, iş ahlakı ve etik değerlere uygun olarak ve toplumun yararına, icra etmelerine yardımcı olmak. Etik değerlerin geçerli olduğu bir çalışma ortamının önemini kavramak. Etik değerlere aykırı davranışların bedelini anlamak.

4 Etiği Anlamak Yozlaşlma ve etik dışı davranışlar, bütün toplumları ve kurumları tehdit eden evrensel sorunlar hâline gelmiştir. Yozlaşma kavramı; yolsuzluklar, yasalara ve hizmet standartlarına uymamayı içermesinin ötesinde, etik değerlere uymamayı da kapsayan bir kavramdır. Etik, yalnızca yozlaşma ve yolsuzluklar ortaya çıktığında hatırlanan ve önemsenen bir değerler ve ilkeler manzumesi değildir ve olmamalıdır. Etik; yozlaşmaya giden yolları engelleyen, toplum, siyaset, yargı ve yönetim sisteminin düzgün işlemesini sağlayan, onların kalitesini artıran, bireylerle kurumlar arasında güven unsurunu güçlendiren ve dolayısıyla pozitif dışsallığı yüksek olan değerler ve davranışlar bütünüdür. Kaynak: Bilal ERYILMAZ, 2009

5 Bu dersimizde şu konulara değinilecektir:
İş etiğiyle ilgili kavramlar İş etiğinin konuları İş etiğinin tarihsel gelişimi İş etiğine duyulan ihtiyacın artmasına neden olan faktörler İş etiği öğretilebilir mi? Etik ikilem Etik davranış hangi faktörlerden etkilenir? Neden etik davranmalıyız?

6 FELSEFE VE ETİK FELSEFE (Philosopyh): insanın bilme arzusunun bir yansımasıdır. İnsanın evrene, varoluşa, bilgiye ve değerlere ilişkin sorulara yanıt arama çabasıdır. "love of wisdom” Felsefe bu soruların içeriğine göre alt dallara ayrılır. Epistemoloji (bilgi bilim) Ontoloji (varlık bilim) Estetik Etik Yunanca "seviyorum, peşinden koşuyorum, arıyorum" anlamına gelen phileo ve "bilgi, bilgelik" anlamına gelen sophia sözcüklerinden türeyen terimin işaret ettiği entelektüel faaliyet ve disiplin. Buna göre, felsefe Yunanlılar için, "bilgelik sevgisi" ya da "hikmet arayışı" anlamına gelmiştir. Başlangıçtaki bu özgün anlama göre, her türden bilimsel araştırmacıya filozof adı verilmiştir. Filozoflar genellikle şu soruların cevaplarını ararlar: Gerçek nedir? Bir ifadeyi nasıl veya niye doğru veya yanlış olarak tanımlarız? Nasıl karar veririz? Bilgi mümkün müdür? Bildiğimizi nasıl biliriz? Doğru bilginin kökeni ve sınırları? Ahlaken doğru veya yanlış hareketler (veya değerler, veya kurumlar) arasında bir fark var mıdır? Hangi hareketler doğrudur, hangileri yanlıştır? Değerler mutlak mı, izafi midir? Yani nasıl yaşamak gerekir? Ahlakın kaynağı nedir? Gerçeklik nedir ve neler gerçek olarak nitelendirilebilir? Gerçek olan şeylerin doğası nedir? * Bazı şeyler algımızdan bağımsız olarak var olabilir mi? Zaman ve mekanın doğası nedir? Düşünme ve düşüncenin doğası nedir? Birey olmak ne demektir? Güzel nedir? Güzel şeylerin farkı nedir? Sanat nedir? ("L.N. Tolstoy - Sanat Nedir?" adlı kitap) Estetik izafi midir? Belirli sınırları var mıdır? Din kavramının kökeni nedir? Tanrı insanların korkularından kaynaklanan bir varsayım mıdır? Tanrı var mıdır? Varlık, zaman ve mekan arasında ne tür bir bağ vardır? Esasen bu kavramlar arasında herhangi bir bağ var mıdır?

7 İş etiğiyle ilgili kavramlar
Ahlak (Morals): eylemlerimizde bize rehberlik eden ilke ve kurallar setidir. Etik=Ahlak felsefesi (Ethics): ahlak üzerine düşünebilme etkinliğidir. Ahlak alanında geçen kavramları analiz eder, iyinin, doğrunun anlamını açıklayıp, bir eylemi iyi ya da kötü kılan ölçütler üzerinde yoğunlaşır. İyi ve kötü hakkındaki inancımızı epistemolojik olarak temellendirme çabası, etiğin en önemli sorunsalıdır.

8 İş etiğiyle ilgili kavramlar
Meslek ahlakı (Professional ethics): belirli bir meslekte uyulması gereken davranış kurallarını konu edinir. İş Etiği (Business ethics): iş dünyasında hüküm süren doğru ve yanlış davranışları ele alır. Uygulamalı etik olup, karar verme durumundaki yöneticilerin ve çalışanların ahlaki sorumluluklarının incelenip netleştirilmesini içerir. Mesleklere gelince her mesleğin kendine göre ilkeleri vardır hatta daha argo söylenecek olursa mesleğin raconu vardır. Kaçakçılık, şantajcılık –bunlar meslek grubuna giren ekonomik faaliyetler değil ama- ın da ilkeleri varmış. İki kötülük bir arada olmaz ilkesi şantajda. Şantajcı parayı aldığı zaman elinde bulunan şeyi vermek zorundadır. Vermemek gibi bir şey yapamaz çünkü vermezse şantajcılık diye bir kurum, bir para kazanma yolu ortadan kalkar, yaşayamaz. Çünkü hiç kimse inanmaz, parayı da getirmez veya değişik yollara başvurur. Gayrimeşru mesleklerin bile yasaları vardır. Mesela mafyanın suskunluk yasası var bunu ihlal ettiği zaman kişinin kaderi mutlaka ölümdür. İnsana zarar verebilecek yasal mesleklerde etik kurallar, ahlak kuralları çok daha katıdır. Sağlık meslekleri bunların başında gelir. Sağlık alanında yapılacak istendik veya istenmedik çoğunlukla kasıtsız hatalar ölümle sonuçlanır

9 İŞ ETİĞİNİN KONULARI SİSTEMLE İLGİLİ KONULAR:
İşlerin yürütülmesinde işlerliği olan ekonomik, politik, yasal vs. sosyal sistemlerin ahlakiliği sorgulanır. Örn. Kapitalizm, liberalizm, yasalar, yönetmeliklerin ahlakiliğinin sorgulanması. KURUMSAL KONULAR Şirket veya kurumların faaliyetlerinin, politkalarının, uygulamalarının veya yapılarının ahlakiliği sorgulanır. KİŞİSEL KONULAR Şirket içindeki kişilerin aldığı kararların, davranışların ve kişilik özelliklerinin ahlakiliği tartışılır. SİSTEMLE İLGİLİ KONULAR: Kapitalizmin özgürlükçü yapısı, kişinin bilgisine, becerisine değer vermesi, çeşitli ahlâk ve değer yargıları karşısındaki yansızlığıyla çoğulcu bir yaşam tarzına fırsat vermesi, sürekli ilerleme ve gelişmeyi sağlayarak devamlı değerler üretebilmesi, etkinliği, değişimlere karşı duyarlı olması, dinamik yapısı gibi önde gelen meziyetlerini otaya koyan görüşler olduğu gibi olumsuz noktalarını ortaya koyan görüşler de olmuştur. Bu olumsuzlukları ekonomik teknik boyuttan ele alındıkları gibi sistemin sosyal ve kültürel hayatta yarattığı boşluklar dikkate alınarak ahlâkî, manevî ve ideolojik yönleri dikkate alınarak da eleştirilmiştir. Karl Marks: “Kapitalizm esas itibariyle gayri ahlâkîdir zira işçinin hak ettiği ücreti çalmadan varolması mümkün değildir”

10 İŞ ETİĞİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ
Altmışlı yıllar öncesi ; Dini açıdan ele alınmış, Ahilik (12. yy), protestan çalışma ahlakı (16.yy) haksız fiyat artışları, sıkı çalışma, tutumlu olma gibi konulara ağırlık verilmiştir. Altmışlı yıllar ; 1962 de J.F. Kennedy tarafından yayınlanan tüketici hakları bildirisi önemli köşe taşı olmuş, güvenlik hakkı, seçme, haber alma hakkı gibi temel tüketici hakları tanımlanmıştır. özellikle otomobil endüstrisine yönelik güvenliğin arttırılmasına ilişkin girişimler dikkat çekicidir. Her ne kadar etik anlayışının tam olarak ne zaman başladığı bilinmese de, Dünya'nın farklı yerlerinde birçok farklı toplulukta çok eski çağlardan beri etik anlayışının var olduğu bilinmektedir. Dinler târihi, felsefe târihiyle antropolojik ve arkeolojik bulgular bunu kanıtlar niteliktedir. Ahi düşüncesi her zümreden insana hitap etmekle birlikte özellikle esnaf birlikleri şeklinde müesseseleşmiştir.

11 İŞ ETİĞİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ
Yetmişler; İş etiği ayrı bir çalışma alanı olarak oluşmaya başlamış, rüşvet, yanıltıcı reklamlar, çevre güvenliği gibi konular gündeme gelmeye başlamıştır. Seksenler; Konuya ilgi iyice artmış, şirketler tarafından etik komiteleri kurulurken, bu konularda sosyal örgütler de oluşmaya başlamıştır. ABD’de konuyla ilgili konferanslar düzenlenmiş, etik konusunda felsefeciler tarafından yazılan kitaplarda artış olmuş, fakültelerde iş etiği dersi okutulmaya başlamıştır. Her ne kadar etik anlayışının tam olarak ne zaman başladığı bilinmese de, Dünya'nın farklı yerlerinde birçok farklı toplulukta çok eski çağlardan beri etik anlayışının var olduğu bilinmektedir. Dinler târihi, felsefe târihiyle antropolojik ve arkeolojik bulgular bunu kanıtlar niteliktedir. Ahi düşüncesi her zümreden insana hitap etmekle birlikte özellikle esnaf birlikleri şeklinde müesseseleşmiştir.

12 İŞ ETİĞİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ
Doksanlar; Kurumlarda etik kodlar geliştirilmeye başlanmıştır. Türkiye’de etik konusu “yükselen değerler” temasıyla gazete ve dergilerde yer almaya başlamış, iş etiği dersleri işletme bölümü müfredatlarına girmiştir. İkibinler; İş etiği konuları gittikçe çeşitlenirken tüm kuruluşlarda iş etiğinin hayata geçmesi temel standart olma yolundadır. Türkiye’de etik STK’nın ilgi alanına girmeye başlamıştır. Türkiye 1980’den sonra korumacı bir ekonomik düzenden rekabetçi bir düzene geçtikten sonra iş etiğinde kayda değer bir erozyon yaşanmıştır. Batılı tüketim toplumunun kalıplarına ulaşmaya çalışan Türk toplumunda üretim ve milli gelir düzeyi bu tüketimi karşılamaya yeterli olmayınca kişisel ve kurumsal düzeyde, gayri ahlaki uygulamalar görülmüştür. Örn: Banker skandalları, hayali ihracatlar, naylon faturalar, bankaların içinin boşaltılması, rüşvetin yaygınlaşması

13 Endüstri devrimi sonrasının karmaşıklaşan dünyasında iş etiğinin varlığı çok daha kaçınılmaz hale gelmiştir İş hayatında başarılı olmak ve firmalarının başarı grafiklerini yükseltmek, yöneticiler ve firma sahipleri için eskiden daha kolaydı. Etik değerler ve değer yargılarının sınırlarının daha kesin çizildiği bu dönemin geride kalması ve rekabete dayalı bir piyasanın günümüz iş hayatına egemen olmasıyla, yönetici olmak ve iş etiğine bağlı kalmak gün geçtikçe daha da zorlaşmaktadır. Küreselleşme sonucunda değişik kültürlerden gelen insanların çokuluslu firmalarda çalışması yeni ahlaki sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu tür ortamlarda insanlar birbirlerini anlamalı ve bir diğerinin kültürüne saygı göstermelidir.

14 Endüstri devrimi sonrasının karmaşıklaşan dünyasında iş etiğinin varlığı çok daha kaçınılmaz hale gelmiştir "Özellikle son 40 yılda tüketicilerin farkındalık ve duyarlılık düzeyleri yükselmiş, tüketici örgütleri daha bilinçli ve güçlü duruma gelmiş, çevreci kuruluşlar işletmecileri zorlamaya başlamış, sivil toplum kuruluşları ve medya, işletmelerin topluma ne katkıda bulunduklarını sorgular hale gelmiş, çalışanların eğitim düzeyi ve beklentileri yükselmiş, devletin çeşitli konularda denetleme-düzenleme girişimleri artmıştır. İşletmeler de tüketiciyi, toplumu, çevreyi ve çalışanını gözeten sorumlu ve etik firma imajını yaratmanın gerekliliğini fark etmişlerdir. Bir bakıma mali sermaye kadar itibar sermayesi de önem kazanmıştır." Kaynak: Ü. Berkman, 2009

15 Siyah ile beyazın arasındaki gri rengin giderek iş hayatındaki etik değerlere hâkim olması birçok firmanın piyasa payını kaybetmesine bir kısmının ise daha da büyümesine yol açmaktadır.

16 GRİ ALAN Herhangi bir düzenleyici yasa, düzenleme, politika ve prosedürün olmaması nedeniyle doğru davranışın hangisi olduğuna açıkça ve kolaylıkla ulaşamama durumu.

17 İş etiğine duyulan ihtiyacın artmasına neden olan faktörler
İşletme dışı faktörler İşletme içi faktörler

18 İşletme dışı faktörler:
İş etiği anlayışının gerilemesine ve dolayısıyla kendisine duyulan ihtiyacın artmasına neden olan bazı faktörler İşletme dışı faktörler: 1. Hayat tarzının değişimi ve buna bağlı olarak tüketimdeki aşırı artış 2. Kitle iletişim araçlarının etkisiyle kültürlerin hızlı değişimi 3. Adalet mekanizmasının etkin olmayışı 4. Haksız kazanç yollarının artışı 5. Genel olarak toplum ahlakının zedelenmesi 6. Ekonomik yapının işletmeleri ahlaksızlığa teşvik etmesi

19 B. İşletme içi faktörler:
İş etiği anlayışının gerilemesine ve dolayısıyla kendisine duyulan ihtiyacın artmasına neden olan bazı faktörler B. İşletme içi faktörler: Karın maksimizasyonu amacının sosyal sorumluluk amaçlarının önüne geçmesi İşletme sahipleri, ortakları ve yöneticilerinin kişisel ahlaki algılamaları, hırsları Yöneticilerin çalışanlara ulaşılması zor hedefler koyması Çalışanların iş hedeflerine yetişme kaygısı Kriz zamanlarında batmamak için her yolun denenmesi

20 İŞ ETİĞİ ÖĞRETİLEBİLİR Mİ?

21 Etik konusunda 2 önemli yanılgı…
İş etiği öğretilemez Yetişkinler etik forma sokulamaz

22 İŞ ETİĞİ ÖĞRETİLEBİLİR Mİ?
Önyargı: Kişi eğer ailesinden, okuldan ve öğretmenlerinden etiği öğrenmemişse, ne yazık ki, artık çok az şey yapılabilir. Etik problemler “çürük elmalar” dan kaynaklanır. İşletmelerde etik olmayan davranışlardan kurtulmanın yolu bu “çürük elmaları” işletmeden uzaklaştırmakla mümkündür. İŞ ETİĞİ ÖĞRETİLEBİLİR Mİ?

23 One bad apple spoils the whole bunch
OYSA… Çürük elmaları işletmeden uzaklaştırmak işletmenin etik olmayan davranışlar sergilemesini illaki önlemez. Kaldı ki, “iyi insanlar” da etik olmayan kararlar alabilir.

24 Sonuç olarak… İyi niyet ve iyi terbiye yeterli değildir.
Günümüzün karmaşık iş dünyasında etik kararlar almak kolay bir iş değildir. İyi niyet ve iyi terbiye yeterli değildir. Spesifik bilgi ve beceri etik kararlar almayı kolaylaştırır. Bu bilgi ve beceriler öğretilmeli ve geliştirilmelidir.

25 Sonuç olarak… Etik problemlere tamamen “çürük elmalar” sebep olmaz. Çalışma ortamı, liderler, yöneticiler, kültürel şartlar ve çevre etik davranmayı etkileyen önemli kaynaklar arasındadır. Eğitim kurumları ve organizasyonlar bireyleri etik konularda bilgilendirmeli, onlara rehberlik etmelidir.

26 BÖYLE BİR DURUMDA SİZ OLSAYDINIZ NE YAPARDINIZ?
Yaşanmış bir olay… İmalat aşamasında kimyasallar kullanan orta ölçekli bir firmanın genel müdürüsünüz. Firmanız, imalat aşamasında şu an için EPA tarafından yasaklanmış maddelerden biri kullanılmakta. Söz konusu maddenin zararlarının anlaşılabilmesi için EPA tarafından yeniden test edilmekte olduğunu biliyorsunuz. Bu testlerin sonuçlarının açıklanması için 3 aylık bir süreye ihtiyaç var. Ancak, bu maddenin onaylanmasını beklemek, üretimin durması, fabrikanın kapatılması ve yüzlerce işçinin işten çıkarılması anlamına gelmektedir. BÖYLE BİR DURUMDA SİZ OLSAYDINIZ NE YAPARDINIZ?

27 ETİK İKİLEM Birbiri ile yarışan değerler arasında hangisini tercih edeceğimiz sorunudur.

28 ETİK İKİLEM Kanuna harfiyen uymak

29 Etik Eğitim Etik problemleri tahmin etmede ve etik ikilemleri tanımada donanım sağlar. Her işletmenin birbirinden farklı olduğu iş dünyasında “en doğruya” ulaşmamız konusunda bize destek olur.

30 Etik davranış şu faktörden etkilenir
Sosyal çevre Kişisel Ahlak İş etiğine uygun ya da uygun olmayan davranış ŞEKİL ’de görüleceği üzere etik davranış, sosyal çevre, kişisel ahlak ve işletme özelliklerinin oluşturduğu bir bütündür Kişilerin bir örgüt içinde ahlaki ya da ahlaki olmayan davranışları, yaşamını sürdürdüğü sosyal çevrenin, aileden aldığı eğitimin, dinin ve çalıştığı firmanın örgüt kültürünün etkisiyle ortaya çıkar. Karar almamızı etkileyen unsurlar: Bilişsel sınırlamalar ve yanlılık “en doğru” kararlar almamızı engeller. İnsanlar neyin doğru olduğunu bilse bile, “organizasyonun baskısı” nedeniyle doğru kararı almakta zorlanırlar. Örgüt Kültürü: İş görenin davranışlarına yön verir ve doğruyu yanlıştan ayırt edebilecek ahlaki ilkeler setini oluşturur. Herkes çalıştığı kurumun kültürü içinde tuttuğu yolun doğru olduğuna inanır. Ancak işgören, örgütünden dışarı çıkıp gerçek dünya ile karşılaştığı zaman, hiç de doğru yolda olmadığını anlayabilir.   Alt Kültür: Örgütsel ortamda çalışan kişi, belli bir alt grubun üyesi olur. Her alt grubun ya da informal grubun kendine özgü gerçeği olabilir. Bir alt grup, güçlü bir alt kültür oluşturmuş ise bu grup diğer grup üyelerini etkileyebilir. İkna gücü yüksek olan alt grup, diğer alt grupları ve genel olarak formal örgütü etkileyebilir. Böylece doğru, güçlü alt grubun doğrusuna göre biçim kazanır. Kişilik ve Felsefe: Önem verdiğimiz duygular veya güçlü kişiliğimiz bizim gerçeğe ilişkin bakış açımızı değiştirebilir. Aynı zamanda felsefi derinlik içinde sunulan etkili düşünce sistemleri de doğrularımızı değiştirebilir. meslek aile ülke içinde bulunulan bölge Din Arkadaşlar Kanunlar Patron/amir Mesai arkadaşları İşletme özellikleri TÜGİYAD,1992, S.8

31 NEDEN ETİK DAVRANMALIYIZ
NEDEN ETİK DAVRANMALIYIZ? Kurum açısından Çalışanlar açısından Toplum açısından

32 NEDEN ETİK DAVRANMALIYIZ? (Kurum açısından)
Güçlü bir kamu imajı ve halkla ilişkiler sağlar. Kurumun kamuoyu nezdindeki saygınlığını arttırır. Müşteriler, tedarikçiler ve işortakları ile daha adil, dürüst, güvene dayalı ve uzun soluklu bir ilişki kurulmasını sağlar. Bu bağlamda, çalışanlar arasında yüksek bağlılık, yatırımcıların yatırım yapmada daha istekli davranması ve müşteri memnuniyetinin artması gibi faydalar işletmenin finansal performansının genel olarak artmasını sağlayacaktır.

33 NEDEN ETİK DAVRANMALIYIZ? (Kurum açısından)
Çalışanlar, etik açıdan çelişkili durumlarda kendilerinden beklenenlerin bilincinde olurlar. Ekip çalışmasını ve verimliliği arttırırlar. Çalışanlar birbirlerinin değerlerine ve kuruma bağlılık hissederler. Bu bağlamda, çalışanlar arasında yüksek bağlılık, yatırımcıların yatırım yapmada daha istekli davranması ve müşteri memnuniyetinin artması gibi faydalar işletmenin finansal performansının genel olarak artmasını sağlayacaktır.

34 NEDEN ETİK DAVRANMALIYIZ? (Kurum açısından devam)
Etik program bir nevi sigortadır. Etik davranan organizasyonlar; yasal kovuşturmalardan, haksız rekabet suçlamalarından, iş kazaları ve meslek hastalıkları gibi sorunlardan, ayırımcılık, taciz gibi dava konularından, devletin, sendikaların ve çevre örgütlerinin baskılarından kendilerini daha kolay koruyabilirler.

35 NEDEN ETİK DAVRANMALIYIZ? (Kurum açısından devam)
Özellikle sosyal çalkantı dönemlerde ahlaki çöküşü azaltır, kurum ve toplum açısından kötü niyetli girişimlere karşı önleyici rol oynar. Etik ilke ve kuralların işletmelerde uygulama alanı bulması belirsizliği azaltarak, geleceğin tahmin edilmesine olanak sağlar.

36 NEDEN ETİK DAVRANMALIYIZ? (Kurum açısından devam)
Gelişen iletişim ve bilgi teknolojilerinin yarattığı sürat ve yeni haber açlığı nedeniyle, Tokyo’daki etik açıdan yanlış bir karar verildiğinde, bunu Londra’dan duyabiliyoruz. Dolayısıyla pragmatik bir bakış açısıyla şunu söyleyebiliriz: şirketiniz etik değerlere uygun olmayan bir karar aldığında bir gün mutlaka haberlerde yer alırsınız.

37 NEDEN ETİK DAVRANMALIYIZ? (Çalışanlar açısından)
Çalışanların gereksinimlerini ve amaçlarını destekler. Stresi azaltırlar. 

38 NEDEN ETİK DAVRANMALIYIZ? (toplum açısından)
Etik programlar kurumların sosyal sorumluluklarını düzenli bir şekilde yerine getirmesini sağlar. Etik, haksız rekabetin engellenmesinde de rol oynar. Kurumların iş etiği konusundaki adımları, daha yaşanabilir bir topluma doğru atılmış birer adımdır.

39 NEDEN ETİK DAVRANMALIYIZ? (toplum açısından)
Artan çevre kirliliği çevreye duyarlı bir iş dünyasını zorunlu kılmaktadır. Tüm dünyada daha fazla demokrasi ve insan haklarına talep vardır ve iş hayatında da bu ilkeler önemli hale gelmektedir. Küresel beklentilere uyum sağlamak ve geri kalmamak açısından Küreselleşme sonucunda değişik kültürlerden gelen insanların çokuluslu firmalarda çalışması yeni ahlaki sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu tür ortamlarda insanlar birbirlerini anlamalı ve bir diğerinin kültürüne saygı göstermelidir.

40 TEŞEKKÜRLER…