YATIRIM TEŞVİK VE DESTEKLERİ EĞİTİMİ

YATIRIM TEŞVİK VE DESTEKLERİ EĞİTİMİ
Diyarbakır Şanlıurfa Kalkınma Ajansı YATIRIM TEŞVİK VE DESTEKLERİ EĞİTİMİ 01-02 Şubat DİYARBAKIR İlhami BİRKAN Endüstri Mühendisi Yatırım Uzmanı

EĞİTİM KONULARI 0. Yatırımcı Yol Haritası
Yatırım Projeleri Fizibilitesi Yatırım Teşvikleri Çevresel Etki Değerlendirme Devlet Destekleri Krediler KOSGEB Destekleri İhracatı Geliştirme Destekleri Dahilde İşleme Rejimi Marka Tescili Sanayi Sicil Belgesi GİDEM Deneyimi Hakkında Bilgilendirme

YATIRIM PROJELERİ FİZİBİLİTESİ EĞİTİMİ

1. YATIRIM PROJESİ Yatırım Projesi; belirli bir dönemde mal ve hizmetlerin üretimini artırmak için bazı imkanları yaratma, genişletme ve / veya geliştirmeye dönük bir öneridir.

Yatırım projeleri bir kaynak sarfını gerektirirler bu kaynak kullanım sonucunda “MAL” yada “HİZMET” üretimine dönüşürler. Projeler üç boyutta planlanmalıdır. Maliyet Zaman Nitelik/Nicelik

1.1 Yatırımın türüne göre projeler
Yeni Yatırım Projeleri Genişletme Projeleri Yenileme Yatırım Projeleri Tamamlama ve Darboğaz Giderme Projeleri Modernizasyon ve İyileştirme Projeleri Araştırma-Geliştirme Projeleri

Birleşmiş Milletler Endüstriyel Kalkınma organizasyonu (UNIDO) proje aşamalarını üç ana etapta tanımlamaktadır

1.2 Yatırım Projesi Fizibilitesi
Öngörülen yatırımın sonuçları itibarıyla ne ölçüde cazip olup olmadığı konusunda fikir verir. Fizibilite çalışmalarından önce “Ön Yapılabilirlik Etüdü” ve/veya “Olanak Etütleri” gibi ön hazırlıkların yapılmasında yarar vardır. Ön yapılabilirlik etüdü alternatif yatırım konuları arasında önerilen yatırım konusunun önceliği hakkında fikir verir.

2. YATIRIM PROJESİ FİZİBİLİTELERİNİN KAPSAMI
1. Proje Tanımı Genel Bilgiler, proje konusu, amacı, gerekçesi, ortaklar, ihtiyaç ve sorun analizi 2. Pazar Analizi Pazar yapısı, mevcut kapasiteler, Pazar gelişiminin tahmini, pazarlama stratejilerinin belirlenmesi 3. Teknik Analiz Hammadde Etüdü, teknoloji seçimi, kapasite seçimi, makine donanım ihtiyacı, inşaat işleri, kuruluş yeri seçimi, proje organizasyonu 4. Finansal Analiz Yatırım tutarının hesaplanması, finans ihtiyacı, işletme sermayesi, proje gelir-gideri, nakit akım tablosu, hukuksal analiz 5. Proje Değerlendirme Ticari karlılık analizi, ekonomik analizler, sosyal analizler, risk analizleri, çevresel etkiler

2.1 Proje Tanımı ve Kapsamı
2.1.1.Genel Bilgiler Yatırımcı kuruluş hakkında bilgiler, Projenin sektör ve kapasite bilgileri ile maliyeti , Finansman kaynakları konularında bilgiler içermeli .

2.1.2 Projenin Konusu Katılımcı karar süreçleri ile belirlenmeli sorun analizine dayanmalı. Ön etüt-ön fizibilite raporu ile belirlenmeli. Projede konu seçimi, en önemli aşamadır. Elverişli yatırım konusunun belirlenmesinde, iki aşama önem kazanmaktadır: Birincisi, yatırım konusu ortaklarla birlikte ilgili uzmanların katıldığı “Katılımcı Karar Süreçleri” ile belirlenmeli ve “Sorun Analizleri”ne dayandırılmalıdır. Yatırım konusu, katılımcıların belirlediği temel sorunu çözecek ya da çözümüne önemli destek olacak kapsamda olmalıdır. İkinci aşama ise “Katılımcı Karar Süreçleri”nden sonra, uzmanlar tarafından hazırlanacak olan “Ön Yapılabilirlik Etütleri”nde veya “Proje Olanakları Etüdünde” yer alan öneriler doğrultusunda yatırım konusunun tartışmaya açılmasıdır. Bilindiği gibi “Ön Yapılabilirlik Etüdü”, “Proje Fikri” nin, alternatif yatırım konuları da tartışıldığı ve proje gerçekleştirme seçeneklerinin de etüt edildiği bir “Proje Oluşturma Süreci”dir.

2.1.3. Projenin Amacı Neyi sağlamak istiyoruz?” veya
“Ne yapmak istiyoruz?” sorularına cevap vermeli Amaç, varılmak istenen nihai hedef veya hedeflerdir. Projenin “genel” ya da “ana” ve “tali” ya da “yan amaçları” olabilir. Genel amaç, genel sorunun giderilmesi ile geçekleşmesi umulan/ortaya çıkması beklenen sonuç ortak hedeftir.

Projenin Gerekçesi Projede gerekçe, “neden?” sorusunun yanıtıdır. Proje niçin gerçekleştirilmek istenmektedir? İyi bir gerekçe tanımı, doğru bir proje hedefinin/hedeflerinin belirlenmesine destek olacaktır. Gerekçe kaynağını, ortakların sorunlarından-ihtiyaçlarından almalıdır. AB Destek programlarında, “gerekçe belirlenirken, projenin, nihai yararlanıcıların (ortakların) ne tür sorunlarına karşılık geldiği ve ne tür etkiler doğuracağı açıklanmalıdır” açıklaması yer almaktadır. Ayrıca, projenin dışsal dayanakları dikkatle göz önünde bulundurulmalı kamu sektör programları ve öncelikleriyle ilişkilendirilerek var olan kamusal destekler de proje gerekçelerinden biri veya birkaçı olarak kabul edilmelidir.

2.1.5. Ortakların İhtiyaç ve Sorun Analizleri
Çözüme giden yol, sorunların bilinmesiyle, tanınmasıyla başlar. Sadece sorunu tanımlamak, proje faaliyeti açısından yeterli olmayacaktır. Sorunların kaynağına inmek de önemlidir. Başka bir deyişle, sorunu doğuran etkileyen faktörlerin de bilinmesi gerekir. Sorunu doğuran faktörlerin temeline/ köküne, niçin sorusu sorularak inilir. Problem analizi tanımı, mevcut yapıda negatif görünüş arz eden unsurların belirlenmesine ve sorunlardan çıkış için bu unsurlar arasındaki sebep-sonuç ilişkisinin belirlenmesine dayanmaktadır. Sorun analizinde iki ana adım atılmalıdır: Temel problemlerin belirlenmesi, hedef grup ve yararlanıcıların katılımı ile gerçekleştirilmelidir. ( Burada sorulacak soru/sorular, sorun/sorunlar nedir biçiminde olmalıdır.) Ortaklar bazında çeşitlilik arz eden ihtiyaçlar belirlenmeden, sorunların çözümüne yönelik etkili adımların atılması mümkün olmayacaktır.

2.2 Pazar Analizi 2.2.1 Pazar Yapısı ve Özellikleri ( Tüketici Analizi) Proje Bölgesinde ve yakın alanda olan kapasiteler ürün niteliklerine göre etüt edilmelidir Ulusal düzeyde toplam talep-arz miktar ve eğilimleri incelenmelidir Ürün fiyat istatistikleri değerlendirilmelidir Taşıma,depolama, pazarlama ve dağıtım yöntemleri gözlemlenmelidir Satışı arttıracak ürün niteliğinin ne olduğuna ilişkin araştırmalar yapılmalıdır Önerilen proje ürününe ilişkin olarak, dış ticaret yapısı incelenmelidir Ürün veya ürün grupları için elverişli imkanlar sunan kuruluşlar incelenmelidir Dünyada proje ürününe ilişkin var olan ticaret eğilimleri incelenmelidir

2.2.2 Var Olan Kapasiteler ve Kapasite Kullanım Oranları (KKO )
Piyasanın arz yönüyle incelenmesi önemlidir. Öngörülen proje hedeflerine göre üretilecek olan mal-hizmet arzının toplam arz içindeki yeri ve büyüklüğü de analiz edilmelidir Piyasada var olan rakip ürün hacmini kestirebilmek için kapasite büyüklükleri analiz edilmeli ve Kapasite kullanım oranları izlenmelidir Piyasa düşük toplam kapasite ile çalışıyorsa nedenleri araştırılmalı, arz talep kaynaklı sorunlardan mı yoksa işletmelerin yönetim yapısından mı kaynaklandığı saptanmalıdır

2.2.3. Pazar Büyüklüğünün ve Gelişiminin Tahmini (Talep Tahmini)
Pazar büyüklüğü nitel ve nicel yöntemlerle belirlenebilmektedir. Nitel yöntemler istatistiksel veriler bulunmadığı veya yetersiz olduğu durumlarda kullanılır. ( Bireysel yargılar, uzman görüşleri ) Nicel yöntemler Var olan veriler değerlendirilerek geçmişte ortaya çıkan olayların gelecekte de devam edeceği varsayımına dayanır

2.2.4. Pazarlama Stratejisinin Belirlenmesi
Piyasa talebine ilişkin veriler doğrultusunda ürün niteliğinin ve satış usulünün belirlenmesidir. Pazarlama stratejisi neleri kapsamalıdır ? Ürün tasarımı ( çeşit ve marka, marka imajı ) Kalite politikaları Ürün fiyatı ve tahsilata ilişkin politikalar Ambalajlama, etiketleme ve dağıtım sistemi Garantiler ve üreticinin yasal sorumlulukları Tutundurma ( reklam, tanıtma, promosyon ve prim )

2.3 Teknik Analizler 2.3.1 Hammadde Etüdünün Yapılması Fiyat avantajı
Kalite ve ürün niteliğine uygunluk Sürekli Tedarik imkanı-yeterlilik Taşıma maliyeti- üretim maliyeti ilişkisi Alternatif hammadde kaynakları ile karşılaştırma

2.3.2 Teknoloji Seçimi ve Mühendislik
Ürün niteliklerinin belirlenmesi(rakip ürünler) Tüketici isteklerine uygunluğu Yatırım ve ürün maliyetlerine etkisi Gerektirdiği üretim kapasitesi Hammaddenin temin edilebilirliği Yedek parça temin maliyeti ve kolaylığı Lisans gerektirip-gerektirmediği Gıda standartlarına uygunluğu (Gıda kodeksi) belirleyici olur.

2.3.3 Optimal Üretim Kapasitesinin Belirlenmesi
Öz kaynak/dış kaynak oranı Kapasite düzeyinin maliyete yansımaları Piyasa talebi ile uyumu Seçilen teknolojinin kapasiteye ilişkin limitleri Hammadde potansiyeli ve tedarik imkanları Nitelikli işgücü gerektiriyorsa, temin imkanları Altyapı düzeyi Seçilen yerin uygun yatırım ortamını sunup sunmadığı Kamu teşvik politikaları

2.3.4 Makine ve Donanım İhtiyacının Belirlenmesi
Alternatiflerin üretim kapasiteleri Kalite avantajı İşgücü ihtiyacı Kullanım kolaylığı Beklenen arıza sıklığı ve süresi Bakım-onarım maliyeti Ekonomik ömrü ve hurda değeri İşçi sağlığı ve iş güvenliğine etkisi

2.3.5 İnşaat İşlerinin Tanımı ve Maliyet Tahmini
Bina ihtiyacının,makine yerleşim planına ve işletmenin hizmet fonksiyonlarına göre belirlenmesi İnşaat yönteminin belirlenmesi ve malzeme seçimi Yapı teknolojisinin kalite ve ruhsat standartlarına uygunluğu İnşaat maliyet tahmini Arazi yerleşim planının olması (arazi tedarik edilmiş ise) gereklidir

2.3. 6. Kuruluş Yeri Seçimi ve Çevresel Etkilerin Belirlenmesi
Kuruluş Yeri Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler Üretimin ve faaliyetlerin doğal koşullar ortamında sürdürülebilirliği ( Coğrafi konum, iklim ve su kaynakları imkanları ) Üretim maliyetine etkisi ( Hammadde kaynaklarına yakınlığı, ulaşım olanakları, işgücü kaynaklarına yakınlığı, iletişim olanakları ) Pazar bölgelerine yakınlığı ( Ürün-hizmet taşıma maliyetleri, ürünün raf ömrü ) Kamu politikalarından ve teşvik programlarından yararlanma imkanları ( kamu politikalarının sağladığı bölge-alan tanımlı teşvikler ) Çevresel Etkiler Çevresel Etki Değerlendirmesi ( ÇED ), atıkların çevreye olumsuz etkileri, drenaj sorunlarından kaynaklanan etkiler, havayı kirleten etmenler, gürültü ve emisyon etkileri vb. proje uygulaması ile ortaya çıkan ve çevrenin olumsuz etkilenmesine yol açan faktörlerin incelenmesidir.

2.3 7. İşletme Organizasyonunun ve İnsan Kaynakları İhtiyacının Belirlenmesi
İşletme yönetim yapılarının, yüksek hiyerarşiler yaratmaması, bölümler arasında kopukluk yaratacak olan “ düz yapılara” fırsat vermemesi ve esnek ağların kurulması imkanını tanımalıdır. Yönetim hizmetleri işletme fonksiyonlarına ve ölçeğine göre değişmekle birlikte, başlıca şu alanları kapsamalıdır. Genel yönetim, tedarik, üretim, satış-pazarlama, muhasebe-finansman ve insan kaynakları. İşletmenin çalışma sistemi, makine ekipman sayısı, vardiya sayısına göre işgücü ihtiyacı analizleri yapılarak belirlenir. İşletme ölçeğine göre üretim ile tedarik, muhasebe ile insan kaynakları birleştirilebilir. Yani ölçek küçüldükçe birçok fonksiyonun birleştirilebilme olanağı vardır.

2.3.8 Yatırım Uygulama Planının ( Termin Planının ) Hazırlanması
Yatırım – zaman planlamasını Yatırım faaliyet sürelerini Diğer faaliyetlerle ilişkilerini Hangi faaliyetten önce, sonra ya da birlikte yapıldığını Kim veya kimler tarafından gerçekleştirileceğini içermelidir

ZAMAN FAALİYET 1. ay 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Sorumlular ( kişi/ekip) 1…… 1.1.1…. 1.1.2…. 1.2 …. 2…. 2.1…. 2.2….

2.4 Finansal Analizler İşletme sahipleri koydukları yatırımlarının kârlılığını, işletmelerini çeşitli yönlerden hangi başarı noktasına getirdiklerini ve gelecekte işletmelerinin durumunun nasıl olacağını görmek isterler. Bu nedenle yatırım projelerinin finansal analizinin yapılması gerekmektedir. Projelerinde finansal analiz aşamalarını kısaca inceleyelim

2.4.1 Proje Yatırım Tutarı Tablosu ve Finansman Kaynakları
Yatırım Türü Gider (TL) I. Sabit Yatırım Tutarı II. İşletme Sermayesi ========== TOPLAM Finansman Kaynakları 1.Öz kaynaklar ( % ….. ) ========== 2. Kredi ( % …. ) Toplam Finansman

ÖRNEKTİR Yatırım Türü Gider (TL) I. Sabit Yatırım Tutarı
II. İşletme Sermayesi TOPLAM ÖRNEKTİR Finansman Kaynakları 1.Özkaynaklar ( % 100 ) 2. Kredi ( % 0 ) Toplam Finansman

2.4.2. Proje Sabit Yatırım Maliyeti Tablosu
Sabit Yatırım Harcama Türü Gider Tutarı (TL) Etüd- Proje Giderleri Patent ve Lisans Giderleri Arazi Gideri Arazi ve Çevre Düzenleme Giderleri İnşaat İşleri Giderleri 5.1 Ana Fabrika Binası 5.2 Yardımcı Tesisler 5.3 Sosyal Tesisler Makine-Ekipman Gideri 6.1 Ana Makine-Ekipmanlar 6.2 Yardımcı Makine-Ekipmanlar Demirbaş Alım Giderleri 7.1 Cansız Demirbaş 7.2 Canlı Demirbaş Makine Taşıma ve Sigorta Giderleri İthalat ve Gümrükleme Giderleri Montaj Giderleri İşletmeye Alma Giderleri Taşıt Araçları Giderleri Genel Giderler Beklenmeyen Giderler Yatırım Dönemi Faiz Gideri =============== ======= ======= ============== ===== ========= Sabit Yatırım Giderleri Toplamı Proje Sabit Yatırım Maliyeti Tablosu

ÖRNEKTİR Sabit Yatırım Harcama Türü Gider Tutarı (YTL)
Etüd- Proje Giderleri Patent ve Lisans Giderleri Arazi Gideri Arazi ve Çevre Düzenleme Giderleri İnşaat İşleri Giderleri 5.1 Ana Fabrika Binası 5.2 Yardımcı Tesisler 5.3 Sosyal Tesisler Makine-Ekipman Gideri 6.1 Ana Makine-Ekipmanlar 6.2 Yardımcı Makine-Ekipmanlar Demirbaş Alım Giderleri 7.1 Cansız Demirbaş 7.2 Canlı Demirbaş Makine Taşıma ve Sigorta Giderleri İthalat ve Gümrükleme Giderleri Montaj Giderleri İşletmeye Alma Giderleri Taşıt Araçları Giderleri Genel Giderler Beklenmeyen Giderler Yatırım Dönemi Faiz Gideri 20.000 13.500 98.192 25.000 50.000 Sabit Yatırım Giderleri Toplamı ÖRNEKTİR

Etüt-Proje Giderleri: Yatırım öncesi ve döneminde gerçekleştirilen etüt-ön yapılabilirlik raporu, yapılabilirlik raporu, mimari-uygulama projeleri ile yatırım dönemine ilişkin danışmanlık giderleri, bu kapsamda düşünülür. Patent ve Lisans Giderleri: Seçilen üretim teknolojisinin gerektirdiği patent ve know how için lisans giderlerini kapsar. Arazi Gideri: İşletmenin üzerine kurulacağı arazinin giderleri ile bu araziye ilişkin vergi, resim ve harçları kapsar. Arazi ve Çevre Düzenleme Giderleri: İnşaat işleri dışındaki ve arazi düzenleme faaliyetlerine yönelik kazı ve dolgu giderleri ile drenaj ve arazi yüzey çalışmalarına ilişkin giderler bu bölüme alınır. İnşaat İşleri Giderleri: İnşaat işlerine yönelik giderleri kapsar.

Makine-Ekipman Gideri: Makine–ekipman alımına ilişkin giderler toplamı bu bölüme alınır.
Demirbaş Alım Giderleri: Demirbaş alım giderleri iki ana başlık altında incelenebilir. Ofis için gerekli mobilya, mefruşat ve bilgisayar v.s. gibi donatım giderleri cansız demirbaşı, bir yıldan fazla kullanılabilecek canlı materyali ( Süt ineği, Damızlık sığır, koyun vb.) ise canlı demirbaşı ifade etmektedir. Makine Taşıma ve Sigorta Giderleri: İthal edilen ya da yurtiçinden sağlanan makine-ekipmanın taşıma, navlun ve sigorta giderleri bu bölüme alınır. İthalat ve Gümrükleme Giderleri: Yurt dışından sağlanan makine ve donanıma ilişkin vergi, resim ve harçlardan oluşur. Montaj Giderleri: makine-ekipmanın yerleşme planına göre monte edilmesine ve çalışır duruma getirilmesine ilişkin giderler toplamıdır.

İşletmeye Alma Giderleri: Deneme işletmesine ilişkin, kullanılan girdiler gideridir.
Taşıt Araçları Giderleri: İşletmenin mal ve hizmetleri için satın alınan taşıma araçları giderlerini kapsar. Genel Giderler: yatırım dönemine ilişkin seyahat, iletişim, kırtasiye, büro kirası ve hizmetleri, personel taşımaları, inşaat ruhsatı, ihale ve sözleşmesi giderleri, tanımlanmayan diğer faaliyetler için danışmanlık ücretleri, hasar v.s. için yapılan sigorta giderleri ile şantiye personeline ödenen ücretler, bu kapsamda düşünülür. Beklenmeyen Giderler: Önceden varsayılmamış harcama giderleri, fiziksel harcamalara ilişkin yapılmış hataların karşılanması giderleri, beklenmeyen fiyat artışları ( trend içinde gelişen genel enflasyon hariç) bu bölüme alınır. Beklenmeyen giderler, kendi dışındaki sabit giderlerin belirli bir oranının karşılığı olarak hesaplanabilir. Yatırım Dönemi Faiz Gideri: Bu bölümde öngörülen faiz giderleri, işletme faaliyetlerini karşılamak amacıyla alınan kredi faizlerini kapsamaz. Sadece, kesin işletmeye alma dönemine kadar gerçekleşen kuruluş giderleri faizini kapsar.

2.4.3 Proje Yıllık İşletme Giderlerinin Hesaplanması
GİDER KALEMLERİ TOPLAM GİDER 1. HAMMADDE 2. YARDIMCI MADDE VE İŞLETME MALZ. 3. KİRA GİDERİ 4. ENERJİ 5. SU 6. YAKIT 7. İŞÇİLİK - PERSONEL 8. BAKIM - ONARIM 9. PATENT - LİSANS 10. GENEL GİDERLER 11. PAZARLAMA-SATIŞ GİDERLERİ 12. FAİZ GİDERLERİ TOPLAM (TL)

TAM KAPASİTEDE TOPLAM GİDER
GİDER KALEMLERİ TAM KAPASİTEDE TOPLAM GİDER 1. HAMMADDE 2. YARDIMCI MADDE VE İŞLETME MALZEMELERİ 3. KİRA GİDERİ 4. ENERJİ 5. SU 12.000 6. YAKIT 7. İŞÇİLİK - PERSONEL 8. BAKIM - ONARIM 9. PATENT - LİSANS 10. GENEL GİDERLER 11. PAZARLAMA-SATIŞ GİDERLERİ 12. FAİZ GİDERLERİ TOPLAM (TL) ÖRNEKTİR

1. Hammadde Giderleri Şekil değiştirerek ürünün yapısını oluşturan girdilerin/malların maliyetidir. Hammaddelerin taşıma ve sigorta giderleri de bu maliyet kapsamında düşünülür. Katma değer vergisi bu maliyete yansıtılmamalıdır. Çünkü ürün satıldığında doğan bu vergi maliyeti geri alınmaktadır. Hammadde ihtiyacı hesaplanırken, hammaddenin mamule dönüşündeki firesi hesaba katılmalıdır. 2. Yardımcı Madde ve Malzeme Giderleri Yardımcı madde ve malzemeler, ürün elde edilirken, ürün bileşimine girmeyen ancak üretimi kolaylaştıran maddelerdir. Bu maddeler, sarf malzemesi niteliğindedir. (Örnek: Çorap üretiminde, iplik hammadde ise, çorap kutusu yardımcı madde ve malzemedir.)

HAMMADDE VE YARDIMCI MALZEME GİDERLERİ TABLOSU (Yıl 1) Ürün:
Tam Kapasitede Üretim: Hammadde 1 …. İçin Kullanılan Miktar Birim Üretim Kapasitesi (….. / yıl) Yıllık Toplam Kullanım Birim Alış Fiyatı Toplam Yıllık Maliyet (TL) Yıllık Toplam Hammadde Maliyeti (TL)

ÖRNEKTİR HAMMADDE VE YARDIMCI MALZEME GİDERLERİ TABLOSU (Yıl 1)
Ürün: Erkek Çorabı Tam Kapasite: düzine/yıl Hammadde 1 düzine İçin Kullanılan Miktar Birim Üretim Kapasitesi (düzine / yıl) Yıllık Toplam Kullanım Birim Alış Fiyatı Toplam Yıllık Maliyet (TL) Pamuk İplik 0,4 kg 6 Naylon İplik 0,075 40.500 10 Elastan İplik 0,025 13.500 8 Yardımcı Malzemeler Askı 12 adet 0,006 38.880 Etiket İç Kağıt 24 0,012 Barkod 0,005 32.400 Çorap Kutusu 1 Yıllık Toplam Hammadde Maliyeti (TL) ÖRNEKTİR

3.Kira Yatırımın içinde kiralama yapılacak yerin yıllık bedelidir 4.Elektrik Bir yıl süresince yapılacak elektrik harcamalarının yazılacağı kalemdir. Günlük çalışma süresi, yıldaki çalışma gün sayısına göre hesaplanır. 5.Su İşletmede kullanılacak su miktarının yıllık toplam maliyetidir 6.Yakıt Isınma, üretim sürecinde kullanılan yakıt ve araçlar için kullanılan yakıt maliyeti yıllık olarak bu kaleme yazılır 7.İşçilik ve Personel Giderleri Bu bölümdeki giderler, işçi ve personele ödenen ücret, sosyal yardım, sigorta ve prim ödemelerini kapsamaktadır.

İŞÇİLİK VE PERSONEL GİDERLERİ TABLOSU Personel Adet
Aylık Birim Brüt Maaş (TL) Toplam Aylık Gider (TL) Yıllık Çalışma Süresi ( Ay ) Toplam Yıllık Gider (TL) TOPLAM YILLIK PERSONEL GİDERİ (TL)

ÖRNEKTİR İŞÇİLİK VE PERSONEL GİDERLERİ TABLOSU (Yıl 1) Personel Adet
Aylık Birim Brüt Maaş (TL) Toplam Aylık Gider (TL) Yıllık Çalışma Süresi ( ay ) Toplam Yıllık Gider (TL) Genel Müdür 1 3.000 12 36.000 Üretim Mühendisi 2 2.000 4.000 48.000 Satın alma Sorumlusu 1.500 18.000 Satın alma Elemanı 1.000 12.000 Pazarlama Müdürü Pazarlama Elemanı Satış Elemanı 800 1.600 19.200 Ön Muhasebe 24.000 İK Müdürü Planlama Elemanı Ürün Tasarımcısı Ustabaşı Düz İşçi 50 500 25.000 Sekreter 6.000 Şoför Bekçi Aşçı TOPLAM YILLIK PERSONEL GİDERİ (TL) ÖRNEKTİR

8.Bakım-Onarım Giderleri
Özellikle, makine-ekipmanın bakım giderleri önem kazanmaktadır. Makine-ekipmanın ve diyelim ki taşıt araçlarının bakım-onarım giderleri, aslında bu kalemlerin imalatçılarınca önerilen tablolar incelenerek ve garanti süreleri dikkate alınarak hesaplanmalıdır. Proje ekonomisinde, bakım-onarım giderleri düzeyi, tedarik fiyatlarının %2,5 ile %5.0’i oranında gerçekleşebileceği varsayılmaktadır . 9.Teknoloji Ödemeleri ( Lisans ve patent ) Giderleri Bu giderlere ilişkin olarak iki durum söz konusudur. Birincisi, eğer teknoloji ödemeleri bir defada yapılacaksa bu gider yatırım giderlerine alınmalıdır. İkincisi, ödemeler işletme döneminde her yıl yapılacaksa, yıllık işletme giderlerine dahil edilir.

10.Genel Yönetim Giderleri
Bu bölüme, kira ve sigorta (emlak, araç, makine v.s) giderleri, vergi ( gelir ve kurumlar vergisi hariç), resim ve harçlar, kırtasiye, iletişim, eğitim v.s. gibi giderler alınır. 11.Satış ve Pazarlama Giderleri: Satış faaliyetlerinin gerektirdiği, taşıma, depolama, promosyon, reklam ve ambalajlama giderleri bu bölümde incelenir. 12. Faiz ( İşletme Dönemi ) Giderleri İşletme döneminde kredi kullanılmış ise faiz tutarları işletme gelir-gider tablolarına yansıtılır

2.4.4 Yıllık İşletme Giderleri Sabit Değişken Ayrımı
Değişken ve sabit işletme giderlerinin hesaplanması, projenin ticari-ekonomik analizlerinden bir bölümünün yapılabilmesi için gereklidir. Bu nedenle özenle hesaplanmalıdır. Değişken gider, işletmenin üretim miktarına bağlı olarak ve aynı oranda gerçekleşen gider türüdür. Sabit gider ise işletmenin üretim miktarına göre değişmeyen, sabit kalan giderdir. Sabit Giderlere Örnekler Sabit değerler için ödenen kiralar, Uzun vadeli borç faizleri, Arazi vergileri, kurumlar vergisi Yönetim personeli ücretleri, Emlak, tesis sigorta giderleri, Aydınlatma ve ısıtma giderleri ve v.s. Değişken Giderlere Örnekler Hammadde giderleri, Yardımcı madde ve malzeme giderleri, İşçilikler ve üretime bağlı olarak değişen personel giderleri, Gelir vergileri, Enerji vergileri ( üretime bağlı olarak değişen) Satış ve pazarlama giderleri ve v.s.

İŞLETME GİDERLERİ % Sabit % Değişken 1. HAMMADDE 2. YARDIMCI MADDE VE İŞLETME MALZEMELERİ 3. KİRA 4. ENERJİ 5. SU 6. YAKIT 7. İŞÇİLİK – PERSONEL 8. BAKIM – ONARIM 9. PATENT – LİSANS 10. GENEL GİDERLER 11. PAZARLAMA-SATIŞ GİDERLERİ 12. FAİZ GİDERLERİ

ÖRNEKTİR İŞLETME GİDERLERİ İÇİN SABİT - DEĞİŞKEN ORANLARI % Sabit
HAMMADDE 100 2. YARDIMCI MADDE VE İŞLETME MALZEMELERİ 3. KİRA 4. ENERJİ 20 80 5. SU 40 60 6. YAKIT 7. İŞÇİLİK - PERSONEL 8. BAKIM - ONARIM 9. PATENT - LİSANS 10. GENEL GİDERLER 11. PAZARLAMA-SATIŞ GİDERLERİ 30 70 12. FAİZ GİDERLERİ ÖRNEKTİR

2.4.5 Kapasite Kullanım Oranı ( KKO)
Teorik Kapasite ve Fiili Kapasite olmak üzere, iki tür kapasite tanımı vardır. Teorik kapasite, projede öngörülen-planlanan kapasite büyüklüğüdür. Fiili kapasite ise teorik kapasitenin kullanılan dilimini ifade etmektedir. Kapasite kullanım oranı sektörden sektöre, farklılıklar gösteren bir kavramdır. Sadece teknik kapasite olarak algılanmamalı. Çünkü fiili kapasiteyi talebin ve pazarın büyüklüğü de belirler. Formüle edersek ; KKO= (Fiili Kapasite/ Teorik Kapasite) x 100 Teorik kapasite tüm yatırımlar için 1, fiili kapasite ise sektörüne göre farklılıklar gösterir. Örneğin Üretim sektörü yatırımlarında 1.yıl için KKO şöyle belirlenir. KKO = ( 0,6 / 1 ) * 100 = % 60

YILLARA GÖRE KAPASİTE KULLANIM ORANLARI
1.Yıl 2.Yıl 3.Yıl 4.Yıl 5.Yıl 6.Yıl 7.Yıl 8.Yıl 9.Yıl 10.Yıl 60% 70% 75% 80% 85% ÖRNEKTİR

2.4.6 KKO’ya Göre Yıllık Reel İşletme Giderleri Hesaplaması
İşletme Giderleri tam kapasite kullanımına göre hesaplandıktan sonra sabit-değişken oranları baz alınarak giderlerin ayrımı yapılır. Daha sonra değişken giderler KKO’ya göre hesaplanarak tekrar sabit giderler ile toplanır. Sonuçta çıkan rakam KKO’ya göre reel giderleri verir. KKO’ya göre yıllık işletme giderlerinin Hesaplama formülü şöyledir (Gider Kalemi x % Sabit Oranı ) + ( Gider Kalemi x % Değişken Oranı x KKO )

KKO’ya göre 1 yıllık işçilik ve personel reel gideri =
Örneğin , Çorap Üretim tesisinde tam kapasitede 1 yıllık işçilik ve personel giderleri; TL Sabit Oranı = %20 , Değişken Oranı = %80 İşletmenin 1. yıl KKO Oranı = %60 Buna göre, KKO’ya göre 1 yıllık işçilik ve personel reel gideri = (Gider Kalemi x % Sabit Oranı ) + ( Gider Kalemi x % Değişken Oranı x KKO ) ( X 0,20) + ( X 0,8 X 0,6 ) = TL

KKO’NA GÖRE YILLIK İŞLETME GİDERLERİ TABLOSU
GİDER KALEMLERİ TAM KAPASİTEDE TOPLAM GİDER % SABİT SABİT GİDER % DEĞİŞKEN DEĞİŞKEN GİDER KKO'YA GÖRE DEĞİŞKEN GİDER REEL GİDER 1. HAMMADDE 2. YARDIMCI MADDE VE İŞLETME MALZEMELERİ 3. KİRA GİDERİ 4. ENERJİ 5. SU 6. YAKIT 7. İŞÇİLİK - PERSONEL 8. BAKIM - ONARIM 9. PATENT - LİSANS 10. GENEL GİDERLER 11. PAZARLAMA-SATIŞ GİDERLERİ 12. FAİZ GİDERLERİ TOPLAM (TL)

ÖRNEKTİR YILLIK İŞLETME GİDERLERİ TABLOSU - Yıl 1 GİDER KALEMLERİ
TAM KAPASİTEDE TOPLAM GİDER % SABİT SABİT GİDER % DEĞİŞKEN DEĞİŞKEN GİDER KKO'YA GÖRE DEĞİŞKEN GİDER REEL GİDER 1. HAMMADDE 100 2. YARDIMCI MADDE VE İŞLETME MALZEMELERİ 3. KİRA GİDERİ 4. ENERJİ 20 43.092 80 5. SU 12.000 40 4.800 60 7.200 4.320 9.120 6. YAKIT 7. İŞÇİLİK - PERSONEL 8. BAKIM - ONARIM 40.000 96.000 9. PATENT - LİSANS 10. GENEL GİDERLER 50.000 11. PAZARLAMA-SATIŞ GİDERLERİ 30 60.000 70 84.000 12. FAİZ GİDERLERİ TOPLAM (TL) ÖRNEKTİR

Bir makinenin teknik ömrü 20 yıl ise Amortisman oranı 1/20 = % 5 ‘tir
2.4.7 Amortismanlar Amortisman, bilançonun aktifinde yer alan sabit kıymetlerin değer kayıplarını karşılamak için ayrılan paraya denmektedir. Sabit kıymetin amortisman miktarını, öncelikle ekonomik ömrü tayin etmektedir. Bir makinenin teknik ömrü 20 yıl ise Amortisman oranı 1/20 = % 5 ‘tir Vergi Usul Kanununa göre varsayılan bazı sabit kıymetlerin Amortisman oranları şöyledir ; Etüt-proje için %20 Lisans-patent %20 İnşaat işleri %4 Ulaştırma tesisleri %6 Taşıt araçları %15 Makine-ekipman ve montaj giderleri için %10

YILLARA GÖRE AMORTİSMAN GİDERLERİ
Amortismanlar makine ekipman için 10 Yıl, Bina İnşaat için 20 yıl alınmıştır 1.Yıl Amortisman = Makine Ekipman Bedeli / 10 yıl + Bina İnşaat Bedeli / 20 Yıl Amortisman = TL / 10 yıl TL / 20 yıl = TL YILLARA GÖRE AMORTİSMAN GİDERLERİ 1.Yıl 2.Yıl 3.Yıl 4.Yıl 5.Yıl 6.Yıl 7.Yıl 8.Yıl 9.Yıl 10.Yıl 376715 ÖRNEKTİR

2.4.8 İşletme Sermayesinin Hesaplanması
Bir işletmenin üretim devreleri (dönemleri) vardır. Hammadde alımıyla başlayan süreç mamul haline gelip depoya kadar giren süreyi kapsamaktadır. Bu sürede işletmenin giderlerini karşılayabilmesi için sermayeye ihtiyacı vardır. Üretim devresinde, eğer ekonomik değerlerin/malların tamamı satılmamış da belirli bir dilimi stoklarda ( mamul+ hammadde stoku) tutulmuş ise bu stok sermaye için işletme sermayesi ayrılmalıdır. Yine üretilen malın müşteriye satışı vadeli yapılıyorsa ve satışın geri dönüş süresi varsa buna “Müşteriye Bağlı Mal Değeri” denir ve işletme sermayesine dahil edilir. Toplamda işletme sermayesi üretim evresi, stok evresi ve vadeli satış süresi maliyetlerinin tümünü kapsayan bir ihtiyaçtır.

+ + + İşletme Üretim Devresi/Dönemi Üretim Devresi
Hammadde ortalama stok süresi Bitmiş ürün stok süresi Müşteriye bağlı mal değeri süresi Üretim süresi + + +

ÖRNEKTİR + + + + + + Çorap Üretim İşletmesi Evreleri ve Süreleri
Hammadde ortalama stok süresi Bitmiş ürün stok süresi Müşteriye bağlı mal değeri süresi Üretim süresi + + + 5 gün + + + 10 gün 3 gün 22 gün ÖRNEKTİR 40 gün

İşletme Sermayesi İhtiyacı = Yıllık İşletme Giderleri x Üretim Devresi
Yıllık Çalışma Süresi Yıllık işletme giderleri toplamı TL’dir Yıllık çalışma süresi genellikle 300 gün olarak hesaplanmaktadır Üretim devresinin 40 gün olduğuna göre ; İşletme Sermayesi İhtiyacı = TL x 40 = ,20 TL’dir 300 ÖRNEKTİR

İşletme gelirleri şöyle hesaplanır
Satış geliri = Üretim Miktarı X Birim Satış Fiyatı YILLIK SATIŞ GELİRLERİ TABLOSU - Yıl 1 Ürün Adı Üretim Kapasitesi Birim Satış Fiyatı Toplam Satış Geliri ( TL / yıl) KKO’ya GÖRE YILLIK SATIŞ GELİRİ (TL) KKO %...

ÖRNEKTİR YILLIK SATIŞ GELİRLERİ TABLOSU - Yıl 1 Ürün Adı
Üretim Kapasitesi Birim Satış Fiyatı Toplam Satış Geliri ( TL / yıl) Erkek Çorabı düzine/yıl 13,500 TL / düzine KKO’ya GÖRE YILLIK SATIŞ GELİRİ (TL) % 60 * ÖRNEKTİR * Üretilen malların tamamının satılacağı öngörülmektedir. Stok yoktur.

2.4.10 İşletme Gelir - Gider Analizi Tablosu
AÇIKLAMALAR 1.YIL SATIŞ GELİRLERİ İŞLETME GİDERLERİ GELİR - GİDER FARKI

İŞLETME GELİR - GİDER ANALİZİ TABLOSU
AÇIKLAMALAR 1.YIL SATIŞ GELİRLERİ İŞLETME GİDERLERİ GELİR - GİDER FARKI ÖRNEKTİR

2.4.11 İşletme Karlılığının Hesaplanması
AÇIKLAMALAR YIL 1 1. SATIŞ GELİRLERİ 2. İŞLETME GİDERLERİ 3. AMORTİSMANLAR 4. FİNANSMAN GİDERİ 5. VERGİ ÖNCESİ KAR ( ) 6. VERGİLER 7. VERGİ SONRASI KAR 8. AMORTİSMANLAR 9. İŞLETME SERMAYESİ 10. SABİT YATIRIM 11.NET NAKİT AKIMLAR ( ) 12. KÜMÜLATİF NET NAKİT AKIMLAR

KARLILIK ANALİZİ TABLOSU
AÇIKLAMALAR YIL 1 1.SATIŞ GELİRLERİ 2.İŞLETME GİDERLERİ 3. AMORTİSMANLAR 4. FİNANSMAN GİDERİ 5. VERGİ ÖNCESİ KAR ( 1- (2+3+4 )) 6. VERGİLER ( %10 ) 7. VERGİ SONRASI KAR ( 5-6 ) 8. AMORTİSMANLAR 9. İŞLETME SERMAYESİ 10. SABİT YATIRIM 11. NET NAKİT AKIMLAR (7+8 ) – ( 9+10 ) 12. KÜMÜLATİF NET NAKİT AKIMLAR ÖRNEKTİR

2.4.12. İşletme Nakit Akım Tablosunun Oluşturulması
AÇIKLAMALAR YILLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 SATIŞ GELİRLERİ İŞLETME GİDERLERİ AMORTİSMANLAR FİNANSMAN GİDERİ VERGİ ÖNCESİ KAR VERGİLER VERGİ SONRASI KAR İŞLETME SERMAYESİ SABİT YATIRIM NET NAKİT AKIMLAR KÜMÜLATİF NET NAKİT AKIMLAR

ÖRNEKTİR NAKİT AKIM TABLOSU AÇIKLAMALAR YILLAR SATIŞ GELİRLERİ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 SATIŞ GELİRLERİ İŞLETME GİDERLERİ AMORTİSMANLAR FİNANSMAN GİDERİ VERGİ ÖNCESİ KAR VERGİLER VERGİ SONRASI KAR İŞLETME SERMAYESİ 53.448 22.906 21.379 20.043 SABİT YATIRIM NET NAKİT AKIMLAR KÜMÜLATİF NET NAKİT AKIMLAR ÖRNEKTİR

2.5 Projelerin Değerlendirilmesi
2.5.1 Basit Karlılık Oranı (BKO)= Seçilen Belirli bir yılın Net karı / Yatırım Tutarı 2.5.2 Yatırımın Geri Dönüş Süresi : Kümülatif net nakit akımların negatiften ( - ) pozitife ( + ) geçtiği yıldır 2.5.3 Net Bugünkü Değer ( NBD ) : Net nakit girişlerinin bugünkü değerleri toplamından, Yatırım harcamalarının bugünkü değerleri toplamı çıkarılarak, yatırım projesinin net bugünkü değeri bulunur. Bu yönteme göre; Net bugünkü değer pozitif ise (NBD>0) yatırım yapılır, Net bugünkü değer negatif ise (NBD<0) yatırım yapılmaz. Birden fazla yatırım projesi arasından en yüksek net bugünkü değere sahip olan proje seçilir. Eğer net bugünkü değer sıfıra eşit ise (NBD=0) bu noktada yatırımcı yatırımın diğer avantajları yada dezavantajlarına göre yatırım hakkında kararını verir.

Net Bugünkü Değerin Hesaplanması

2.5.4 İç Karlılık Oranı : İç karlılık oranı, “Net Bugünkü Değeri” sıfır (0) kılan ıskonto oranını ifade etmektedir. Yani, hangi ıskonto oranında, Yatırımın bugünkü değeri sıfır olmaktadır. İç Karlılık Oranının Hesaplanması

Basit Karlılık Oranı (BKO) :1.432.897 / 4.886.044 = 0,29 yani % 29
Yatırımın Geri Dönüş Süresi : Kümülatif net nakit akımların negatiften ( - ) pozitife ( + ) geçtiği yıl 3.yıldır Net Bugünkü Değer ( NBD ) : ,75 TL İç Karlılık Oranı : % 75 ÖRNEKTİR

YATIRIM TEŞVİKLERİ

Yatırım Teşvik Belgesi
Teşvik belgesi, yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan düzenlenen belgedir.

Kimler Başvurabilir ? Şirketler Adi ortaklıklar, Sermaye şirketleri,
Kooperatifler, İş ortaklıkları, Kamu kurum ve kuruluşları Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri *** Kurulacak şirketler adına yapılacak teşvik belgesi talepleri dikkate alınmaz

Sabit yatırım tutarı ne olmalı?
I. ve II. Bölgelerde en az 1 milyon TL III. ve IV. Bölgelerde en az 500 BİN TL Taşınma desteğinden yararlanacak tesisler için asgari sabit yatırım tutarı aranmaz. Ancak, bu tesislerde taşınılacak yerde asgari 50 kişilik istihdam şartının sağlanması gerekir.

Nereye Müracaat Edilir?
Tüm başvurular Hazine Müsteşarlığı’na yapılabilir Alternatif olarak ; 8 milyon TL’yi aşmayan imalat sanayi yatırımları için; Adana Sanayi Odası Ankara Sanayi Odası Aydın Sanayi Odası Balıkesir Sanayi Odası Denizli Sanayi Odası Ege Bölgesi Sanayi Odası Eskişehir Sanayi Odası Gaziantep Sanayi Odası İstanbul Sanayi Odası Kayseri Sanayi Odası Kocaeli Sanayi Odası Konya Sanayi Odası başvurular yapılabilir

Başvuru için gerekli belgeler
Dilekçe Temsil ve ilzama yetkili kişilere ait noter tasdikli imza sirküleri, Yatırım Bilgi Formu (imzalı ve kaşeli ) Merkez Bankası Hesabına 400 TL Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi SSK borcu yoktur yazısı Vergi Borcu Yoktur yazısı “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı” şartı aranması gereken yatırım konuları için Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan alınan Karar ve/veya Karara ilişkin yazı.

Teşvik Belgesi kapsamında Değerlendirilmeyen Bazı harcamalar
Hammadde, ara malı, işletme malzemesi Kullanılmış yerli makineler Arazi tipi olanlar dahil otomobil, minibüs vb. binek araçları Uçak ve helikopter ( Havayolu taşımacılık hizmetleri hariç )

Sağlanan Destekler Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası,
Vergi indirimi Yatırım yeri tahsisi Sigorta primi işveren hissesi desteği Faiz desteği

a. Gümrük Vergisi Muafiyeti
Yatırım amaçlı yurt dışından ithal edilecek makine teçhizatlardan gümrük vergisi alınmaz Yatırım süresinde ithalatına başlanmış ama tamamlanamamış makine ve teçhizat için 4 ay ek süre verilir Teşvik belgesi çıkarmadan gümrük vergisiz ithalat için vergi tutarı kadar teminat verilerek yapılır. Sonra 6 ay içinde belge çıkarılmalı İthal edilen bozuk ve arızalı makineler ile tamirat görmesi gereken makineler 1 yıl içinde gönderilip yenisi veya tamir edilmiş halde tekrar ithal edilir İkinci el kullanılmış makine veya tesis izne bağlı olarak ithal edilebilir ( 10 yaşından küçük olmalı ) *** Bu destekten Sorumlu Kurum : Gümrük İdaresi

b. KDV istisnası Teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri katma değer vergisinden muaftır. Teşvik belgesi kapsamında makine ve teçhizatın devir işlemlerinde, malların kısmi teslimlerinde de uygulanır.

Büyük Ölçekli Yatırımlar Büyük Ölçekli Yatırımlar
c. Vergi indirimi Bölgesel Uygulama Büyük Ölçekli Yatırımlar Bölgeler Yatırıma Katkı Oranı (%) KV İndirim Oranı (%) Uy. KV Oranı I 10 25 15 II 40 12 30 III 20 60 8 IV 80 4 45 31/12/2010 tarihine kadar yatırıma başlanması halinde ise ; Bölgesel Uygulama Büyük Ölçekli Yatırımlar Bölgeler Yatırıma Katkı Oranı (%) KV İndirim Oranı (%) Uy. KV Oranı I 20 50 10 30 II 60 8 40 III 80 4 IV 90 2 70

d. Yatırım yeri tahsisi OSB’ler içindeki araziler Diğer araziler
Başvuru Formu doldurularak talep edilir Şartlar ; 6 ay içinde inşaata başlama 2 yıl içinde üretime geçme 5 yıl üretime devam Şartlar sağlandıktan sonra tapu senin yoksa şerh var geri alınabilir Başvurular OSB Müdürlüklerine Diğer araziler Toplam yatırım tutarı, arazi rayiç değerin tarım ve hayvancılık yatırımı için bir, turizm yatırımları için iki, diğer yatırımlar için üç katından az olmamalı İmalat yatırımları için OSB’de yer kalmamışsa eğer başvurulabilir Yatırımın toplam tutarı on milyon Türk Lirasını aşan yatırımlarda fizibilite raporu ve finansman tablosu istenir 49 yıllık bağımsız ve sürekli nitelikte irtifak hakkı tahsis edilir Yatırımcı; Ek-1’de yer alan talep formunu doldurarak, Ek-2’de yer alan yatırımcılardan istenecek belgeler ve Ek-6’da yer alan yatırım bilgi formu ile başvurur. Başvuruda IV.Bölge için 1000 TL alınır Başvurular Milli Emlak

e. Sigorta primi işveren hissesi desteği
Sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasına yatırım tamamlandıktan sonra başlanabilir. SSK borcu olan şirketler yararlanamaz Doğrudan teşvik belgesine bağlı değildir 5084 sayılı yasa kapsamında yararlananlar aynen devam eder Başvuru Formu doldurularak SGK’ya teslim edilir Bölgeler tarihine kadar başlanılan yatırımlar tarihinden sonra başlanılan yatırımlar I 2 yıl - II 3 yıl III 5 yıl IV 7 yıl *** Bu destekten sorumlu kurum : SGK *** Maksimum Destek limiti 135 TL

f.Faiz Desteği III üncü ve IV üncü bölgelerde yapılacak yatırımlar ile Ar-Ge ve çevre yatırımları için faiz desteği öngörülebilir. En fazla sabit yatırım tutarının %70’ine kadar 2.el makineler için verilmez III.Bölge IV.Bölge Ar-Ge / Çevre TL 3 puan 5 puan $ , € 1 puan 2 puan Max. Faiz Desteği TL TL

Tekstil, konfeksiyon ve hazır giyim, deri ve deri mamulleri sektörlerine taşınma Desteği
I inci ve II nci bölgelerdeki illerden IV üncü bölgedeki illere 31/12/2010 tarihine kadar taşınması ve en az 50 kişilik istihdam sağlanması halinde; Kurumlar veya Gelir Vergisi nakil tarihinden itibaren 5 yıl süreyle %75 oranında indirimli uygulanır. Taşınma ile birlikte yapılacak ilave yatırımlar için yatırım yeri tahsis edilebilir Sigorta primi işveren hissesinin tamamı taşınma tarihinden itibaren beş yıl süre ile karşılanır

Yatırıma Başlama Nedir
Genel Olarak Belge için başvuru tarihi Arazi arsa alımı Altyapının hazırlanması İnşaata başlama Makine alımı Bölgesel uygulamalarda Sabit yatırımın en az %10’u oranında harcama Büyük ölçekli yatırımlarda En az 5 milyon TL harcama

ÇED ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ

1. ÇED Kavramı? Belirli bir proje veya gelişmenin, çevre üzerindeki önemli etkilerinin belirlendiği bir süreçtir. Bu süreç, kendi başına bir karar verme süreci değildir; karar verme süreci ile birlikte gelişen ve onu destekleyen bir süreçtir. Yeni proje ve gelişmelerin çevreye olabilecek sürekli veya geçici potansiyel etkilerinin sosyal sonuçlarını ve alternatif çözümlerini de içine alacak şekilde analizi ve değerlendirilmesidir. 90

2. Türkiye’de ÇED Kavramının Tarihçesi
Ülkemizde Çevre olgusunun ilk adımı 1982 anayasası ile atılmıştır. MADDE 56 : HERKES SAĞLIKLI VE DENGELİ BİR ÇEVREDE YAŞAMAK HAKKINA SAHİPTİR. ÇEVREYİ GELİŞTİRMEK, ÇEVRE SAĞLIĞINI KORUMAK VE ÇEVRE KİRLİLİĞİNİ ÖNLEMEK DEVLETİN VE VATANDAŞIN ÖDEVİDİR. Anayasanın bu direktifi doğrultusunda 1983 yılında 2872 sayılı Çevre Kanunu yayınlanmıştır. Çevre kanunu 2006 yılında AB mevzuatına uyum çerçevesinde revize edilmiştir. ÇED'İN ANA İLKELERİ Planlama süreciyle bütünleştirme Çevresel değerlendirme süreci, çevresel konuların dikkate alınmasını sağlamak için, planlama süreciyle bütünleştirilmelidir. İdeal bir durumda, değerlendirme projenin hazırlık süreciyle bütünleştirilir. Bu aynı zamanda değişik kısımlardan sorumlu ekiplerin veya kişilerin birbirlerinin çalışmalarına etkin şekilde katılmaları veya projeyi hazırlayanlarla değerlendirmeyi yürütenler arasında daha yakın temas ve bilgi alışverişi sağlamak anlamına gelir. Mümkün olan en erken aşamada diyalog Çevresel değerlendirme karar verme sürecinin mümkün olan en erken aşamasında uygulanmalıdır. Sürecin doğru şekilde çalışması açısından, değerlendirme verilerinin projenin hazırlanması sırasında elde olacağı şekilde bir zamanlama gereklidir. ÇED’in projeye ilişkin kritik kararlar verildikten sonra başlatılması, proje tasarımını, resmi olarak kabul edilmiş olmasa bile, değiştirilmesi zor bir hale getirmektedir. Sorumluluk Proje sahibi, proje hedefleri gerçekleştirilirken etkileri indirgemek açısından en iyi konumda bulunduğu için, ÇED Raporunu hazırlamakla sorumludur. Proje sahibi, çevresel hedeflerin gerçekleştirilmesinden sorumlu olan çevre makamlarıyla işbirliği yapmalıdır. Karar verme ÇED Raporu karar vericilere, proje teklifiyle birlikte sunulmalıdır. Yetkili makam, karar verilirken raporu da göz önünde bulundurmalıdır. Yetkili makam, teklif edilen bir plana ilişkin karar verdiği zaman, çevresel etki değerlendirme raporuna açık şekilde atıf yapmalıdır. Siyasi irade ve bilginin doğru kullanımı etkili bir ÇED süreci için gereklidir. Aksi taktirde, değerlendirme süreci ve çevresel değerlendirme ile proje hazırlığı arasındaki bağlantı tüm ilgili tarafların açık, geniş ve şeffaf katılımıyla çok başarılı şekilde yürütülse bile, karar verme üzerindeki etkiler zayıf olabilir. Bu durumda geleneksel ve ekonomik tercihler ön plana çıkabilir ve değerlendirmedeki önerilerin önüne geçebilir. Çevresel değerlendirmeyi başlatma ve kullanma konusundaki siyasi iradenin artırılması için şu araçlar kullanılabilir: Politikacıların ve kamuoyunun yeterli bilince sahip olmaları; Çevresel konular üzerine eğitim, Karar vericilerin üzerinde baskı oluşturmak üzere, karar verme sürecinde şeffaflık. Danışma ve katılım Projelerin çevresel değerlendirmeleri sürecinde ilgili tarafların geniş katılımı önem arzetmektedir. Halk da çevresel değerlendirme sürecine katılmalıdır. İlgili ve etkilenen gruplar projelerin çevresel değerlendirme sürecindeki adımlardan ve mevcut katılım fırsatlarından haberdar olmalıdır. Çevresel değerlendirme sürecinin sonuçları bu grupların anlayabileceği şekilde kendilerine iletilmelidir. Esneklik ÇED süreci danışma ve katılımdan sağlanan girdilere uygun şekilde cevap verebilmelidir. ÇED prosedürü bu nedenle esnek olmalıdır. Danışma ve halk katılımından elde edilecek muhtemel sonuçların tahmin edilmesi Erken bir aşamada ve sıkça ilgili gruplar ve kurumlarla iletişim kurulması, sinyallerinin alınması ve ÇED sürecinin net bir şekilde açıklanması; Beklenmedik sonuçlara cevap verebilmek için danışmanlarla kısa dönemli veya çerçeve sözleşmeler yapılması. Demokrasi Çevresel değerlendirmenin, bir ülkede projelere ilişkin karar verme sürecindeki demokrasi düzeyini yükseltebileceği görülmektedir: çevresel değerlendirmenin, değişik politika alanları ile devletin değişik düzeyleri ve halk katılımı arasında temin edeceği tutarlılık nihai olarak bu iyileşmeyi sağlayabilir.

Çevresel Etki Değerlendirmesi yönetmeliği ilk kez 1993 yılında 2872 sayılı çevre kanununa dayanılarak hazırlanmıştır ve 2004 yıllarında çeşitli revizyonlara uğradıktan sonra AB mevzuatına uyum çalışmaları çerçevesinde tarihinde yayınlanan son revizyonu halen yürürlüktedir. ÇED'İN ANA İLKELERİ Planlama süreciyle bütünleştirme Çevresel değerlendirme süreci, çevresel konuların dikkate alınmasını sağlamak için, planlama süreciyle bütünleştirilmelidir. İdeal bir durumda, değerlendirme projenin hazırlık süreciyle bütünleştirilir. Bu aynı zamanda değişik kısımlardan sorumlu ekiplerin veya kişilerin birbirlerinin çalışmalarına etkin şekilde katılmaları veya projeyi hazırlayanlarla değerlendirmeyi yürütenler arasında daha yakın temas ve bilgi alışverişi sağlamak anlamına gelir. Mümkün olan en erken aşamada diyalog Çevresel değerlendirme karar verme sürecinin mümkün olan en erken aşamasında uygulanmalıdır. Sürecin doğru şekilde çalışması açısından, değerlendirme verilerinin projenin hazırlanması sırasında elde olacağı şekilde bir zamanlama gereklidir. ÇED’in projeye ilişkin kritik kararlar verildikten sonra başlatılması, proje tasarımını, resmi olarak kabul edilmiş olmasa bile, değiştirilmesi zor bir hale getirmektedir. Sorumluluk Proje sahibi, proje hedefleri gerçekleştirilirken etkileri indirgemek açısından en iyi konumda bulunduğu için, ÇED Raporunu hazırlamakla sorumludur. Proje sahibi, çevresel hedeflerin gerçekleştirilmesinden sorumlu olan çevre makamlarıyla işbirliği yapmalıdır. Karar verme ÇED Raporu karar vericilere, proje teklifiyle birlikte sunulmalıdır. Yetkili makam, karar verilirken raporu da göz önünde bulundurmalıdır. Yetkili makam, teklif edilen bir plana ilişkin karar verdiği zaman, çevresel etki değerlendirme raporuna açık şekilde atıf yapmalıdır. Siyasi irade ve bilginin doğru kullanımı etkili bir ÇED süreci için gereklidir. Aksi taktirde, değerlendirme süreci ve çevresel değerlendirme ile proje hazırlığı arasındaki bağlantı tüm ilgili tarafların açık, geniş ve şeffaf katılımıyla çok başarılı şekilde yürütülse bile, karar verme üzerindeki etkiler zayıf olabilir. Bu durumda geleneksel ve ekonomik tercihler ön plana çıkabilir ve değerlendirmedeki önerilerin önüne geçebilir. Çevresel değerlendirmeyi başlatma ve kullanma konusundaki siyasi iradenin artırılması için şu araçlar kullanılabilir: Politikacıların ve kamuoyunun yeterli bilince sahip olmaları; Çevresel konular üzerine eğitim, Karar vericilerin üzerinde baskı oluşturmak üzere, karar verme sürecinde şeffaflık. Danışma ve katılım Projelerin çevresel değerlendirmeleri sürecinde ilgili tarafların geniş katılımı önem arzetmektedir. Halk da çevresel değerlendirme sürecine katılmalıdır. İlgili ve etkilenen gruplar projelerin çevresel değerlendirme sürecindeki adımlardan ve mevcut katılım fırsatlarından haberdar olmalıdır. Çevresel değerlendirme sürecinin sonuçları bu grupların anlayabileceği şekilde kendilerine iletilmelidir. Esneklik ÇED süreci danışma ve katılımdan sağlanan girdilere uygun şekilde cevap verebilmelidir. ÇED prosedürü bu nedenle esnek olmalıdır. Danışma ve halk katılımından elde edilecek muhtemel sonuçların tahmin edilmesi Erken bir aşamada ve sıkça ilgili gruplar ve kurumlarla iletişim kurulması, sinyallerinin alınması ve ÇED sürecinin net bir şekilde açıklanması; Beklenmedik sonuçlara cevap verebilmek için danışmanlarla kısa dönemli veya çerçeve sözleşmeler yapılması. Demokrasi Çevresel değerlendirmenin, bir ülkede projelere ilişkin karar verme sürecindeki demokrasi düzeyini yükseltebileceği görülmektedir: çevresel değerlendirmenin, değişik politika alanları ile devletin değişik düzeyleri ve halk katılımı arasında temin edeceği tutarlılık nihai olarak bu iyileşmeyi sağlayabilir.

3. ÇED Mevzuatının Ana İlkeleri
Planlama süreciyle bütünleştirme; ÇED süreci, planlama süreciyle bütünleştirilmelidir. Mümkün olan en erken aşamada diyalog; Çevresel değerlendirme karar verme sürecinin mümkün olan en erken aşamasında uygulanmalıdır. Sorumluluk; Proje sahibi, ÇED Raporunu hazırlamakla sorumludur. Karar verme; ÇED Raporu karar vericilere, proje teklifiyle birlikte sunulmalıdır. - Politikacıların ve kamuoyunun yeterli bilince sahip olmaları; - Çevresel konular üzerine eğitim, - karar verme sürecinde şeffaflık. Danışma ve katılım ÇED sürecinde ilgili tarafların geniş katılımı önem arz etmektedir. Esneklik ÇED süreci danışma ve katılımdan sağlanan girdilere uygun şekilde cevap verebilmelidir. Demokrasi ÇED süreci demokratik düzeye katkı sağlar. ÇED'İN ANA İLKELERİ Planlama süreciyle bütünleştirme Çevresel değerlendirme süreci, çevresel konuların dikkate alınmasını sağlamak için, planlama süreciyle bütünleştirilmelidir. İdeal bir durumda, değerlendirme projenin hazırlık süreciyle bütünleştirilir. Bu aynı zamanda değişik kısımlardan sorumlu ekiplerin veya kişilerin birbirlerinin çalışmalarına etkin şekilde katılmaları veya projeyi hazırlayanlarla değerlendirmeyi yürütenler arasında daha yakın temas ve bilgi alışverişi sağlamak anlamına gelir. Mümkün olan en erken aşamada diyalog Çevresel değerlendirme karar verme sürecinin mümkün olan en erken aşamasında uygulanmalıdır. Sürecin doğru şekilde çalışması açısından, değerlendirme verilerinin projenin hazırlanması sırasında elde olacağı şekilde bir zamanlama gereklidir. ÇED’in projeye ilişkin kritik kararlar verildikten sonra başlatılması, proje tasarımını, resmi olarak kabul edilmiş olmasa bile, değiştirilmesi zor bir hale getirmektedir. Sorumluluk Proje sahibi, proje hedefleri gerçekleştirilirken etkileri indirgemek açısından en iyi konumda bulunduğu için, ÇED Raporunu hazırlamakla sorumludur. Proje sahibi, çevresel hedeflerin gerçekleştirilmesinden sorumlu olan çevre makamlarıyla işbirliği yapmalıdır. Karar verme ÇED Raporu karar vericilere, proje teklifiyle birlikte sunulmalıdır. Yetkili makam, karar verilirken raporu da göz önünde bulundurmalıdır. Yetkili makam, teklif edilen bir plana ilişkin karar verdiği zaman, çevresel etki değerlendirme raporuna açık şekilde atıf yapmalıdır. Siyasi irade ve bilginin doğru kullanımı etkili bir ÇED süreci için gereklidir. Aksi taktirde, değerlendirme süreci ve çevresel değerlendirme ile proje hazırlığı arasındaki bağlantı tüm ilgili tarafların açık, geniş ve şeffaf katılımıyla çok başarılı şekilde yürütülse bile, karar verme üzerindeki etkiler zayıf olabilir. Bu durumda geleneksel ve ekonomik tercihler ön plana çıkabilir ve değerlendirmedeki önerilerin önüne geçebilir. Çevresel değerlendirmeyi başlatma ve kullanma konusundaki siyasi iradenin artırılması için şu araçlar kullanılabilir: Politikacıların ve kamuoyunun yeterli bilince sahip olmaları; Çevresel konular üzerine eğitim, Karar vericilerin üzerinde baskı oluşturmak üzere, karar verme sürecinde şeffaflık. Danışma ve katılım Projelerin çevresel değerlendirmeleri sürecinde ilgili tarafların geniş katılımı önem arzetmektedir. Halk da çevresel değerlendirme sürecine katılmalıdır. İlgili ve etkilenen gruplar projelerin çevresel değerlendirme sürecindeki adımlardan ve mevcut katılım fırsatlarından haberdar olmalıdır. Çevresel değerlendirme sürecinin sonuçları bu grupların anlayabileceği şekilde kendilerine iletilmelidir. Esneklik ÇED süreci danışma ve katılımdan sağlanan girdilere uygun şekilde cevap verebilmelidir. ÇED prosedürü bu nedenle esnek olmalıdır. Danışma ve halk katılımından elde edilecek muhtemel sonuçların tahmin edilmesi Erken bir aşamada ve sıkça ilgili gruplar ve kurumlarla iletişim kurulması, sinyallerinin alınması ve ÇED sürecinin net bir şekilde açıklanması; Beklenmedik sonuçlara cevap verebilmek için danışmanlarla kısa dönemli veya çerçeve sözleşmeler yapılması. Demokrasi Çevresel değerlendirmenin, bir ülkede projelere ilişkin karar verme sürecindeki demokrasi düzeyini yükseltebileceği görülmektedir: çevresel değerlendirmenin, değişik politika alanları ile devletin değişik düzeyleri ve halk katılımı arasında temin edeceği tutarlılık nihai olarak bu iyileşmeyi sağlayabilir.

4. ÇED Raporu ve Süreci ÇED Yönetmeliğine göre, ÇED Raporuna tabi kurum, kuruluş ve işletmeler özelliklerine göre iki gruba ayrılmıştır. Birinci grupta yönetmeliğin EK-1 listesinde yer alan veya Bakanlıkça "ÇED GEREKLİ“ dir kararı verilen bir proje için özel bir formata göre hazırlanacak ÇED Raporu yer alır. İkinci grupta ise, yönetmeliğin EK-2 listesinde yer alan projelere ÇED uygulanmasının gerekli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla, proje sahibi, bir dilekçe ekinde Ek-IV’ e göre hazırlayacağı üç adet Proje tanıtım dosyası ve eklerinde yer alan bilgi belgelerin doğru olduğunu belirtir taahhüt yazısını ve imza sirkülerini Bakanlığa sunar. Bakanlık, proje için hazırlanan proje tanıtım dosyasını Ek-IV de yer alan kriterler çerçevesinde toplam yirmi beş işgünü içinde inceler. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerde eksikliklerin bulunması halinde bunların tamamlanmasını proje sahibinden ister. Bu süreç sonucunda ÇED Gerekli" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı verilir. ÇED gerekli değildir kararı alınan faaliyetler için 5 iş günü askıda ilan ve halkın bilgilendirilmesi yapılır ve 5 yıl içinde yatırıma başlanmalıdır.

5. Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulama Yöntemi
a-) Çevresel etki değerlendirmesine tabi projeler b-) Seçme, Eleme Kriterleri tabi projeler

a. Çevresel etki değerlendirmesine tabi projeler
EK-I listesinde yer alan projeler, Seçme Eleme Kriterlerine tabi olup "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir" kararı verilen projeler, Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, kapasite artışı toplamı bu Yönetmeliğin EK-I’inde belirtilen eşik değer veya üzerindeki projeler,

Süreci Çevresel etki değerlendirmesi sürecinin başlatılması ve komisyonun kuruluşu Halkın katılımı toplantısı Komisyonun, kapsam ve özel format belirleme toplantısı Çevresel etki değerlendirmesi raporunun Bakanlığa sunulması Komisyonun çalışma usulü ve çevresel etki değerlendirmesi raporunun incelenmesi Nihai çevresel etki değerlendirmesi raporu ve ilgili dokümanların Bakanlığa sunulması Çevresel etki değerlendirmesi olumlu veya çevresel etki değerlendirmesi olumsuz kararı Çevresel etki değerlendirmesi sürecinin başlatılması ve komisyonun kuruluşu MADDE 8 – (1) Proje sahibi, dilekçesi ekinde bu Yönetmeliğin EK-III’ünde yer alan Çevresel Etki Değerlendirmesi genel formatı esas alınarak hazırlanmış iki adet Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası ile Bakanlığa başvurur. (2) Bakanlık, başvuru dosyasındaki bilgi ve belgeleri uygunluk bakımından inceler. Uygun hazırlanmadığı anlaşılan dosya tamamlanmak üzere proje sahibine iade edilir. Proje sahibi, eksikliklerini tamamlayıp dosyayı yeniden Bakanlığa sunar. (3) İnceleme sonucunda dosyanın uygun hazırlandığına karar verilmesi halinde Bakanlık tarafından başvuru dosyasındaki bilgiler dikkate alınarak, ilgili kurum ve kuruluş temsilcileri, Bakanlık yetkilileri ile proje sahibi ve/veya temsilcilerinden oluşan bir komisyon kurulur. (4) Proje ile ilgili olarak başvuru yapıldığına dair Çevresel Etki Değerlendirmesi başvuru dosyasının bir nüshası Bakanlık tarafından ilgili Valiliğe gönderilir. Valilik, halka yörede proje ile ilgili olarak başvurunun yapıldığını, Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinin başladığını ve Çevresel Etki Değerlendirmesi süreci tamamlanana kadar projeye ilişkin görüş, soru ve önerilerinin değerlendirilmek üzere Valiliğe veya Bakanlığa verilebileceğini anons, askıda ilan, internet gibi herhangi bir yöntemle duyurur. Ayrıca Bakanlık halka projeye ilişkin Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinin başladığını ve Çevresel Etki Değerlendirmesi süreci ile ilgili bilgilerin alınabileceğini internet aracılığı ile de duyurur. Halk projeye ilişkin görüş, soru ve önerilerini yukarıda belirtilen mercilere ulaştırabilir. (5) Bakanlık, proje sahibinden başvuru dosyasını komisyon üyelerinin sayısı kadar çoğaltmasını ister. Bu maddede öngörülen işlemler üç işgünü içinde tamamlanır. "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir" kararı verilen projeler için, proje sahibi bir dilekçe ekinde bu karar ve proje tanıtım dosyası ile Bakanlığa başvurur. Bu dosya başvuru dosyası olarak işlem görür. Bakanlık bu dosyayı inceler ve belirlediği komisyon üyelerinin sayısı kadar çoğaltılmasını proje sahibinden ister. (6) Bakanlık başvuru dosyasının bir kopyasını halkın katılımı toplantısı ve kapsam belirleme toplantısının tarihini ve yerini belirten bir yazı ekinde komisyon üyelerine gönderir ve komisyonu ilk toplantıya çağırır. Komisyona Bakanlık temsilcisi başkanlık eder ve komisyonun sekretarya hizmetleri Bakanlıkça yürütülür. (7) Bakanlık, gerekli gördüğü hallerde, projenin konusu, türü ve proje için belirlenen yerin özelliklerini de dikkate alarak, üniversiteler, enstitüler, araştırma ve uzman kuruluşları, meslek odaları, sendikalar, birlikler, sivil toplum örgütlerinden temsilcileri de komisyon toplantılarına üye olarak çağırabilir. (8) Komisyonda kurum ve kuruluş temsilcisi olarak görev yapan üyelerin, yeterli mesleki bilgi ve deneyime sahip olmaları ve temsil ettikleri kurum ve kuruluşların görev alanlarıyla sınırlı olmak üzere görüş vermeye yetkili kılınmış olmaları esastır. Halkın katılımı toplantısı MADDE 9 – (1) Komisyonun kapsam belirleme toplantısından önce, halkı yatırım hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere proje sahibi tarafından projenin gerçekleştirileceği yerde Bakanlık ile mutabakat sağlanarak belirlenen tarihte, halkın katılımı toplantısı düzenlenir. (2) Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinden önce proje sahibi tarafından, halkı bilgilendirmek amacıyla anket, seminer gibi çalışmalar yapılabilir. a) Toplantı yeri, Valilik ve proje sahibi tarafından belirlenir ve Valilik tarafından Bakanlığa bildirilir. Toplantı için projeden en çok etkilenmesi beklenen ilgili halkın kolaylıkla ulaşabileceği merkezi bir yerin seçilmesine özen gösterilir. b) Proje sahibi, toplantı tarihini, saatini, yerini ve konusunu belirten bir ilanı ulusal düzeyde yayımlanan bir gazete ile o yörede yayımlanan yerel bir gazetede toplantı tarihinden en az on gün önce yayınlatır. c) Toplantı İl Çevre ve Orman Müdürünün veya görevlendireceği bir yetkilinin başkanlığında yapılır. Toplantıda; halkın proje hakkında bilgilendirilmesi, görüş, soru ve önerilerinin alınması sağlanır. Başkan katılımcılardan görüşlerini yazılı olarak vermelerini isteyebilir. Toplantı tutanağı, bir sureti Valilikte kalmak üzere Bakanlığa gönderilir. (3) Valilik, halkın katılımı toplantısı ile halkın görüş ve önerilerini bildirebileceği süreç ile ilgili zamanlama takvimini ve iletişim bilgilerini halka duyurur. Halkın görüş ve önerileri zamanlama takvimi içerisinde komisyona sunulur. (4) Komisyon üyeleri, 8 inci madde de belirlendiği şekilde kendi isteklerine bağlı olarak kapsam belirleme toplantısı öncesinde proje uygulama yerini inceleyebilir; kendilerine iletilen tarihe göre halkın katılımı toplantısına katılabilirler. Halkın katılımı toplantısı çalışmaları ile ilgili sekretarya hizmeti, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından yürütülür. Komisyonun, kapsam ve özel format belirleme toplantısı MADDE 10 – (1) Halkın katılımı, bilgilenme, kapsam belirleme ve özel format verme işlemleri, on iki işgünü içerisinde tamamlanır. (2) Komisyonun, kapsam ve özel format belirleme amaçlı ilk toplantısında; a) Proje sahibi, proje hakkında komisyonu bilgilendirir. b) Bakanlık ve/veya İl Çevre ve Orman Müdürlüğü halkın katılımı toplantısı hakkında komisyonu bilgilendirir. Ayrıca halkın katılımı toplantısına katılmış bulunan komisyon üyeleri de görüş ve önerilerini bildirirler. c) Projenin hangi kapsamda ele alınmasının gerektiğini belirlemek üzere projenin önemli çevresel etkileri göz önüne alınarak bu Yönetmeliğin EK-III’ündeki Çevresel Etki Değerlendirmesi genel formatında ana başlıklar altında ele alınması gereken konular detaylandırılır, kapsam belirlenir. ç) Komisyon tarafından formata ilave edilmesi ya da formattan çıkarılması gereken hususlar tespit edilir. Halkın katılımı toplantısındaki görüş ve öneriler de dikkate alınarak özel format ile Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunu hazırlayacak çalışma grubu belirlenir. d) Komisyon tarafından belirlenen özel format, proje sahibi ve/veya temsilcisine bu maddede belirlenen süre içerisinde Bakanlık tarafından verilir. (3) Proje sahibi özel formatın veriliş tarihinden itibaren bir yıl içinde Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunu Bakanlığa sunmakla yükümlüdür. Bu süre içinde Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu sunulmaz veya gerekçesi belirtilerek ek süre isteminde bulunulmaz ise başvuru geçersiz sayılır. Proje sahibinin süre uzatım talebi Bakanlıkça uygun bulunması halinde altı ayı geçmemek üzere bir defaya mahsus ek süre verilir. Çevresel etki değerlendirmesi raporunun Bakanlığa sunulması MADDE 11 – (1) Proje sahibi tarafından bir dilekçe ekinde iki adet Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu, Bakanlığa sunulur. Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun özel formata uygunluğu ve belirlenen çalışma grubunda yer alması gereken meslek uzmanlarınca hazırlanıp hazırlanmadığı hakkındaki inceleme Bakanlık tarafından üç işgünü içinde sonuçlandırılır. Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun özel formata uygun olmadığı ve/veya belirlenen çalışma grubunca hazırlanmadığının anlaşılması halinde, bu hususların yerine getirilmesi için Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu proje sahibine iade edilir. Düzeltilen Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun üç ay içinde Bakanlığa sunulmaması durumunda başvuru geçersiz sayılır. (2) Özel formata uygun olduğu tespit edilen Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu, proje sahibi tarafından yeterli sayıda çoğaltılarak Bakanlığa sunulur. Bakanlık, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunu incelemek ve değerlendirmek üzere yapılacak toplantının tarihini ve yerini belirten bir yazı ekinde raporu komisyon üyelerine gönderir. (3) Proje ile ilgili inceleme değerlendirme sürecinin başladığı ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun halkın görüşüne açıldığı Bakanlık ve Valilik tarafından anons, askıda ilan, internet gibi uygun araçlarla halka duyurulur. (4) Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunu incelemek isteyenler, Bakanlık merkezinde veya İl Çevre ve Orman Müdürlüğünde duyuru tarihinden itibaren raporu inceleyerek zamanlama takvimi içerisinde proje hakkında Bakanlığa veya Valiliğe görüş bildirebilirler. Valiliğe bildirilen görüşler Bakanlığa iletilir. Bu görüşler komisyon tarafından dikkate alınır ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporuna yansıtılır. Komisyonun çalışma usulü ve çevresel etki değerlendirmesi raporunun incelenmesi MADDE 12 – (1) Komisyon Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunu, ilk inceleme değerlendirme toplantısından sonraki on işgünü içinde inceler ve değerlendirir. (2) Komisyon üye sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Komisyon üyeleri, temsil ettikleri merkezi ve yerel kurum ve kuruluşları ilgilendiren konulardaki yetki, görev ve sorumlulukları çerçevesinde görevlendirilirler; kurum ve kuruluşları adına görüş bildirirler. Komisyon başkanı, üyelerden görüşlerini yazılı olarak vermelerini isteyebilir. Yazılı görüş veren kurum temsilcilerinin sonraki toplantılara katılmamaya ilişkin istemleri komisyon başkanınca değerlendirilir. (3) Komisyon, proje sahibinden projesi ile ilgili geniş kapsamlı bilgi vermesini, araç gereç sağlamasını, konusu itibariyle Bakanlıkça ya da Bakanlıkça yetkilendirilmiş özel veya kamuya ait kurum ve kuruluşların laboratuarlarınca analiz, deney ve ölçümler yapmasını veya yaptırmasını isteyebilir. (4) Su, toprak ve benzeri analizlerde, tartışmalı durum olması halinde şahit numuneye başvurulabilir. Bu işlemlerde gerekli harcamalar proje sahibi tarafından karşılanır. (5) Komisyon gerekli görürse, görevlendireceği üyeleri aracılığı ile projenin gerçekleştirilmesi planlanan yerde ve benzer tesislerde inceleme yapabilir. (6) Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunda önemli eksiklik ve yanlışların görülmesi durumunda komisyon, bunların giderilmesini proje sahibinden veya ilgili kurumlardan ister. Bu durumda, inceleme değerlendirme süreci durdurulur. Eksiklikler tamamlanmadan veya gerekli düzeltmeler yapılmadan komisyon çalışmalarına devam edilemez. (7) Proje sahibinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunda gerekli görülen düzeltmeleri yapıp yeniden Bakanlığa sunmasından sonra, komisyon Bakanlıkça toplantıya çağrılır. Toplantının yapılması ile birlikte inceleme değerlendirme süreci kaldığı yerden işlemeye başlar. (8) Proje sahibinden Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunda değişiklik yapması en çok iki kez istenebilir. Yapılan düzeltme komisyonca yeterli görülmez ise durum bir tutanakla saptanır ve başvuru Bakanlıkça geçersiz sayılır. (9) Komisyon tarafından, inceleme değerlendirme toplantıları sırasında; a) Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu ve eklerinin yeterli ve uygun olup olmadığı, b) Yapılan incelemelerin, hesaplamaların ve değerlendirmelerin yeterli düzeyde veri, bilgi ve belgeye dayandırılıp dayandırılmadığı, c) Projenin çevreye olabilecek etkilerinin kapsamlı bir şekilde incelenip incelenmediği, ç) Çevreye olabilecek olumsuz etkilerin giderilmesi için gerekli önlemlerin tespit edilip edilmediği, d) Halkın katılımı toplantısının usulüne uygun yapılıp yapılmadığı, halkın katılımı toplantısında üzerinde durulan konulara yeterince çözüm getirilip getirilmediğine ilişkin inceleme ve değerlendirmeler yapılır. (10) Komisyon çalışmalarını, birinci fıkrada belirtilen süre içinde sonuçlandırır. Komisyonun değerlendirmeleri, üyeler tarafından imzalanarak tutanak altına alınır. Nihai çevresel etki değerlendirmesi raporu ve ilgili dokümanların Bakanlığa sunulması MADDE 13 – (1) Proje sahibi inceleme değerlendirme toplantılarının sona erdirilmesinden sonraki beş iş günü içinde aşağıdaki belgeleri Bakanlığa sunar: a) Komisyon tarafından incelenerek son şekli verilen iki adet nihai Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu, b) Nihai Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu ve eklerinin taahhüdü altında olduğunu belirten taahhüt yazısı ve noter onaylı imza sirküleri. Kamu kurum ve kuruluşlarından imza sirküleri istenmez. (2) Birinci fıkrada belirtilen belgeler öngörülen süre içinde gerekçesi belirtilmeden sunulmaz ise nihai Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu geçersiz sayılır. Çevresel etki değerlendirmesi olumlu veya çevresel etki değerlendirmesi olumsuz kararı MADDE 14 – (1) Komisyonun nihai ettiği Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu halkın görüş ve önerilerini almak üzere İl Çevre ve Orman Müdürlüğünde ve Bakanlıkta on işgünü görüşe açılır. Bakanlıkça projeyle ilgili karar alma sürecinde bu görüşler de dikkate alınarak üç işgününde komisyon üyesi sayısı kadar çoğaltılması istenir. Çoğaltılan Nihai Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu beş işgünü içerisinde Bakanlığa sunulur. (2) Bakanlık, Komisyonun rapor hakkındaki çalışmalarını dikkate alarak beş işgünü içinde proje için "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" ya da "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumsuz" kararı verir, bu kararı proje sahibine ve ilgili kurum ve kuruluşlara yazılı olarak bildirir. Valilik, alınan kararın içeriğini, karara esas gerekçelerini ve halkın görüş ve önerilerinin nihai Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporuna yansıtıldığını uygun araçlarla halka duyurur. (3) "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı verilen proje için yedi yıl içinde yatırıma başlanmaması durumunda "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı geçersiz sayılır. (4) "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumsuz" kararı verilen projeler için "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumsuz" kararı verilmesine neden olan şartların tamamında değişiklik olması durumunda proje sahibi yeniden başvuruda bulunabilir.

ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ AKIM ŞEMASI
ÇED PROSEDÜRÜ TARİHLİ YÖNETMELİK ( 38 İŞ GÜNÜ) PROJE TANITIM DOSYASI EK III ‘e GÖRE HAZIRLANIR BAKANLIĞA SUNULUR BAKANLIK PROJE TANITIM DOSYASINI İNCELER VE İDK KURULUR ( 3 İŞ GÜNÜ) HALKIN KATILIMI VE FORMAT VERİLMESİ ( 12 İŞ GÜNÜ) ÇED RAPORUNUN BAKANLIĞA SUNULMASI (MAX. BİR YIL İÇERİSİNDE) BAKANLIK RAPORUN FORMATA UYGUNLUĞUNU İNCELER (3 İŞ GÜNÜ) KOMİSYON ÜYELERİNCE İNCELEME VE DEĞERLENDİRME YAPILIR ( 10 İŞ GÜNÜ) NİHAİ ÇED RAPORU BAKANLIĞA SUNULUR ( 5 İŞ GÜNÜ) BAKANLIKÇA ÇED OLUMLU/OLUMSUZ KARARI VERİLİR ( 5 İŞ GÜNÜ) 5 YIL İÇERİSİNDE YATIRIMA BAŞLANMALIDIR YATIRIM YAPILAMAZ

b. Seçme, Eleme Kriterlerine Tabii Projeler
EK-II listesinde yer alan projeler, Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, kapasite artış toplamı bu Yönetmeliğin EK-II listesindeki eşik değer veya üzerindeki projeler,

Süreci Başvuru ve inceleme
Çevresel etki değerlendirmesi gereklidir veya çevresel etki değerlendirmesi gerekli değildir kararı

ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ AKIM ŞEMASI
EK II LİSTESİ TARİHLİ YÖNETMELİK ( 25 İŞ GÜNÜ) PROJE TANITIM DOSYASI EK IV ‘E GÖRE HAZIRLANIR PROJE TANITIM DOSYASI BAKANLIĞA SUNULUR, BAKANLIK UYGUNLUK YÖNÜNDEN İNCELER ( 5 İŞ GÜNÜ) ÇED PROSEDÜRÜ UYGULANIR ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR KARARI PROJE TANITIM DOSYASININ DEĞERLENDİRİLMESİ (15 İŞ GÜNÜ) BAKANLIĞIN KARAR VERMESİ (5 İŞ GÜNÜ) ÇED GEREKLİDİR

6.İzleme ve Kontrol Bakanlık, "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı verilen projelerle ilgili olarak, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya bu Yönetmeliğin Ek-IV’üne göre hazırlanan proje tanıtım dosyasında öngörülen ve proje sahibi tarafından taahhüt edilen hususların yerine getirilip getirilmediğini izler ve kontrol eder. Proje sahibi veya yetkili temsilcisi, "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararını aldıktan sonra yatırımın başlangıç, inşaat, işletme ve işletme sonrası dönemlerine ilişkin izleme raporlarını Bakanlığa veya Valiliğe iletmekle yükümlüdür. Yönetmeliğe aykırı uygulamaların durdurulması Yönetmeliğe aykırı uygulamaların durdurulması MADDE 19 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki projelerde; a) Çevresel Etki Değerlendirmesi incelemesi yapılmaksızın başlanan faaliyetler Bakanlıkça, proje tanıtım dosyası hazırlanmaksızın başlanan faaliyetler ise mahallin en büyük mülki amiri tarafından süre verilmeksizin durdurulur. "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" ya da "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı alınmadıkça yatırıma ilişkin durdurma kararı kaldırılmaz sayılı Çevre Kanununun ilgili hükümlerine göre işlem tesis edilir. b) "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı ya da "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı verildikten sonra, proje sahibi tarafından nihai Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya proje tanıtım dosyasında taahhüt edilen hususlara uyulmadığının tespit edilmesi durumunda söz konusu taahhütlere uyulması için projeyle ilgili Bakanlıkça/Valilikçe bir defaya mahsus olmak üzere süre verilebilir. Bu süre sonunda taahhüt edilen hususlara uyulmaz ise yatırım durdurulur. Yükümlülükler yerine getirilmedikçe durdurma kararı kaldırılmaz sayılı Çevre Kanununun ilgili hükümlerine göre işlem tesis edilir.

KREDİLER

HALK BANK Proje Yatırım Kredisi Proje Finans Kredisi
2 yıl ödemesiz toplam 7 yıl En az TL en çok TL Faizler, TRLIBOR, LIBOR ve EURIBOR bazında belirlenir Proje Finans Kredisi 1 yıl ödemesiz 5 yıl En çok TL Faizler, TRLIBOR(yıllık %7-8), LIBOR ve EURIBOR bazında belirlenir

Türkiye Kalkınma Bankası (www.tkb.com.tr ) Kaynaklı Yatırım Kredileri
Kimler Yararlanabilir Yatırımcıların uygun görülen sektörlerde yapacağı sabit yatırım tutarı harcamalarının finansmanında kullandırılır. Kredi Limiti Toplam sabit yatırım tutarının en fazla %80’inin finansmanında kullanılır. Vadesi 2 yıl ödemesiz dönem dahil 5 yıl vade olabilir.

Türkiye Kalkınma Bankası (www.tkb.com.tr ) Kaynaklı İşletme Kredileri
Kimler Yararlanabilir Uygun görülen sanayi ve hizmet sektörlerindeki yatırımcılar yararlanabilir. Kredi Limiti Bankaca yürütülecek değerlendirme çalışmasında belirlenecek tutar. Vadesi 1 yıl ödemesiz dönem dahil 3 yıl vade olabilmektedir.

Türkiye Kalkınma Bankası (www.tkb.com.tr ) Finansal Destek Kredisi
Kimler Yararlanabilir Sabit yatırım harcamaları dışında serbest kullanıma yönelik finansman ihtiyacı olan yatırımcılar yararlanabilir. Kredi Limiti Finansal Destek Kredisi limiti, şirketin yıllık brüt satışlarının %25'ini, her durumda 3 Milyon TL'yi aşamaz ve TL'den düşük olamaz.. Vadesi 1 yıl ödemesiz dönem dahil toplam 4 yıldır.

TSKB KOBİ Kredileri KOBİ kredilerinin amacı; özel sektöre ait imalat sanayii, tarıma dayalı sanayii, turizm ve hizmetler sektöründe faaliyet gösteren firmaların yatırım projelerine finansman sağlamaktır. Kredilerin vadesi projelerin verimliliğine göre belirlenmektedir ve kredilerin kriterleri kaynak yapısına göre farklılık göstermektedir.

Avrupa Yatırım Bankası( www.eib.org ) Kaynaklı Yatırım Kredisi
Kimler Yararlanabilir Toplam aktif büyüklüğü 25 Milyon EURO’dan az, çalışan sayısı 500 kişiden az, KOBİ kapsamında olmayan ortakların sermaye payı toplamı 1/3’den az olan sanayi (tarımsal sanayi dahil), turizm ve hizmetler sektöründe hizmet veren şirketler yararlanabilecektir. Kredi Limiti Kredi ile toplam yatırım tutarının maksimum % 50’si finanse edilmekte olup, kredi tutarı minimum EURO, maksimum EURO olabilecektir. Vadesi Maksimum 4 yıl ödemesiz dönem dahil 12 yıla kadar vade olabilmektedir.

İslam Kalkınma Bankası (www.isdp.org ) Kaynaklı Yatırım Kredisi
Kimler Yararlanabilir Yatırım Teşvik Belgesinde yatırımın finansmanı bölümünde kendilerine bir dış kredi öngörüsü yapılan ve ihracat potansiyeli olan yatırımcılar yararlanabilir. Kredi Limiti Minimum İslam Dinarı(İD), maksimum İD (1 İslam Dinarı = 1 SDR ) Vadesi Maksimum 3 yıl ödemesiz dönem dahil 10 yıla kadar vade olabilmektedir. Yatırımcıların yerli ve ithal makine teçhizat alımlarının ve bu makine teçhizatla ilgili montaj hizmetlerinin finansmanında kullandırılır.

Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası (www. coebank
Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası ( ) Kaynaklı Yatırım Kredisi Kimler Yararlanabilir Toplam aktif büyüklüğü 25 Milyon EURO’dan az, çalışan sayısı 500 kişiden az, KOBİ kapsamında olmayan ortakların sermaye payı toplamı 1/3’den az olan sanayi ve turizm sektöründe faaliyette bulunan şirketler yararlanabilecektir. Kredi Limiti Kredi ile toplam yatırım tutarının maksimum % 50’si finanse edilmekte olup, kredi tutarı minimum EURO, maksimum EURO olabilecektir. Vadesi Maksimum 5 yıl ödemesiz dönem dahil 10 yıl.

Dünya Bankası Yenilenebilir Kaynaklara Dayalı Enerji Kredisi
Kimler Yararlanabilir Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nca belirlenen “Yenilenebilir Enerji” tanımına ve Türkiye Çevre Mevzuatı ile Dünya Bankası Çevre Politikasına uygun olan, ilgili Kurulca getirilen düzenlemeler sonucu sahip olunması gereken tüm izin ve belgelere sahip olan yatırımcılar yararlanabilir. Kredi Limiti Kredilendirme oranı, projenin toplam yatırım tutarının maksimum % 50’si kadar olup, kredi limiti her bir proje için 40 milyon USD’ı geçemez. Proje’den istenilecek minimum öz kaynak oranı % 25 olacaktır. Vadesi Maksimum 4 yıl ödemesiz dönem dahil 12 yıl vade olabilecektir. Rüzgar, güneş, jeotermal, dalga, gel-git, biyokütle, biyogaz, hidrojen enerjisine dayalı üretim tesisleri ve kurulu gücü 100 MGW ve altında olan kanal veya nehir tipi hidroelektrik üretim tesisleri ile rezervuar hacmi 100 milyon metre küpün veya rezervuar alanı 15 kilometrekarenin altında olan hidroelektrik üretim tesislerinin mal, hizmet, inşaat giderleri ve bunlara ilişkin danışmanlık hizmetlerinin finansmanında kullandırılır

AKA (www.akabank.de ) Kaynaklı Döviz Yatırım Kredisi
Yatırımcıların Almanya ve diğer Avrupa Birliği üyesi ülkelerden ithal edecekleri makine teçhizatın finansmanında kullandırılır. Kimler Yararlanabilir Yatırım Teşvik Belgesinde yatırımın finansmanı bölümünde kendilerine bir dış kredi öngörüsü yapılan ve ihracat potansiyeli olan yatırımcılar yararlanabilir. Kredi Limiti Krediye konu yatırım malı sipariş tutarının en az EURO veya USD olması gerekmektedir. Makine teçhizat alımlarının kısmen veya tamamının finansmanı AKA tarafından kabul edilebilir bir ihracat sigorta kurumunun garantisinin sağlanması ile kullandırılır. Vadesi 6 ay ödemesiz dönem dahil 4-5 yıl vade olabilmektedir.

KFW http://www.kfw-foerderbank.de Kaynaklı Döviz Yatırım Kredisi
Yatırımcıların Almanya’dan ithal edecekleri Alman orijinli makine teçhizatın finansmanında kullandırılır. Kimler Yararlanabilir Yatırım Teşvik Belgesinde yatırımın finansmanı bölümünde kendilerine bir dış kredi öngörüsü yapılan ve ihracat potansiyeli olan yatırımcılar yararlanabilir. Kredi Limiti Krediye konu yatırım malı sipariş tutarının en az EURO olması gerekmektedir. Makine teçhizat alımlarının ve bu makine-teçhizatla ilgili montaj hizmetlerinin en fazla %85’inin finansmanında Alman İhracat Sigorta kurumu olan Hermes garantili olarak kullandırılır. Vadesi 6 ay ödemesiz dönem dahil 5 yıl vade olabilmektedir.

UBS (www.ubs.com ) Kaynaklı Döviz Yatırım Kredisi
Yatırımcıların İsviçre’den ithal edecekleri İsviçre orijinli makine teçhizat alımları ve bu makine teçhizatla ilgili montaj hizmetlerinin finansmanında kullandırılır. Kimler Yararlanabilir Yatırım Teşvik Belgesinde yatırımın finansmanı bölümünde kendilerine bir dış kredi öngörüsü yapılan ve ihracat potansiyeli olan yatırımcılar yararlanabilir. Kredi Limiti Kredinin kullandırılabilmesi için sözleşme tutarının CHF veya USD olması gerekmektedir. Makine Teçhizat Tutarı ve bu makine teçhizatla ilgili montaj hizmetlerinin en fazla %85’inin finansmanında kullandırılır. Vadesi 6 ay ödemesiz dönem dahil 5 yıl vade olabilmektedir.

Eximbank (www.eximbank.gov.tr ) Kaynaklı Sevk Öncesi İhracat Kredisi
İhracatçı ve imalatçıların ihracata hazırlık aşamasında finansman ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kullandırılır. Kimler Yararlanabilir Sevk Öncesi Türk Lirası ve Döviz İhracat Kredileri Eximbank tarafından Bankamıza tahsis edilen limit dahilinde A.Ş. statüsündeki İhracatçı (Dış Ticaret Sermaye Şirketleri hariç) veya imalatçı vasfını haiz ihracatçı firmalar ile ihracat bağlantılı mal üreten nihai mal üreticisi niteliğindeki imalatçı firmalara Eximbank'ca belirlenen Türk menşeili malların, serbest dövizle kesin olarak ihracı taahhüdü karşılığı kullandırılır. Kredi Limiti Bir firmanın kullanmakta olduğu Sevk Öncesi Türk Lirası veya döviz İhracat Kredisi'nin ana para bakiyeleri (Tüm bankalardan kullandığı) toplam 6 trilyon YTL'sını veya 10 milyon USD’ını aşamaz. Vadesi Azami 540 gün.

Fransız Kalkınma Ajansı (www.afd.fr ) Kaynaklı Döviz Yatırım Kredisi)
Kimler Yararlanabilir Başta enerji, sağlık ve eğitim sektörlerinde olmak üzere tüm iktisadi sektörlerde faaliyet gösteren özel sektör KOBİ’lerinin yatırımlarına finansman sağlamak. Enerji, sağlık ve eğitim hariç; diğer sektörlerde yapılacak yatırımlarda çalışan kişi sayısı 500 kişinin altında olmalıdır. Net sabit kıymetler 75 milyon Euro’nun altında olmalıdır. Kredi Limiti Kullandırılabilecek kredi miktarı toplam yatırım tutarının azami %85’idir Vadesi 6 ile 14 yıl arasında

BIC (www.jbic.go.jp ) Döviz Kredisi
Kimler Yararlanabilir Özel sektöre ait imalat sanayisi, tarıma dayalı sanayi, hizmet sektöründe faaliyet gösteren firmaların projelerine finansman sağlamak amaçlıdır. JPY cinsinden kullandırılır Çalışan sayısı 500 kişinin altında, net sabit kıymetler 75 milyon$'ın altında olduğu firmalara kullandırılır. Kredi Limiti Vadesi 1 + 5 yıl = 6 yıl

“KEFALET” kuruluşudur
Kredi Garanti Fonu “KEFALET” kuruluşudur

KOBİ’ler lehine açılmış bir “kredi” iken,
KGF’nin Kefalet’i; KOBİ’ler lehine açılmış bir “kredi” iken, banka için bir “teminat”tır.

Müracaatlar İki Şekilde Olur
KGF risk paylaşım esasına göre; kredinin en çok yüzde 80’i için KEFALET vermektedir. Müracaatlar İki Şekilde Olur Doğrudan müracaat. Banka aracılığı ile müracaat Komisyon tutarı nakdi krediler için yıllık %3, gayri nakdi krediler için yıllık %2 leasing işlemleri için yıllık % 2 Başvuru ücreti 200 TL

Avantajları Teminat sorununu ortadan kaldırır,
Kredi değerliliğini yükseltir, Krediye ulaşma imkanlarını kolaylaştırır, KOBİ’lerin uzun vadeli kredi kullanım imkanlarını arttırır, KOBİ’lerin rekabet gücünü artırır, Kredinin yapılandırılmasına yardımcı olur, Teknoloji yatırımlarının artırılmasını sağlar, Genç girişimcilerin önünü açar, KOBİ’lerin kullandığı kredi hacmini büyütür

KOSGEB DESTEKLERİ

KOSGEB 1990 yılında 3624 Sayılı Kanun ile İmalat Sanayi İşletmelerinin ekonomideki yerlerinin geliştirilmesi amacıyla kurulmuş bir kamu kuruluşudur. 2009 yılında imalat sanayi dışında yer alan sektörlerdeki KOBİ’lerin de geliştirilmesi görevi KOSGEB’e verilmiştir

Nasıl Kayıt Olunur internet sitesindeki ilk kayıt bölümünden KOBİ Beyannamesi KOBİ Bilgi Dokümanı doldurup, çıktılarını alarak Merkez Müdürlüğüne şirket resmi evrakları ile birlikte teslim edince veritabanına kayıt olunur İmalat Sanayi işletmeleri Stratejik Yol Haritası’da doldurmak zorundadır İmalat Sanayi işletmeleri resmi evraklar dışında kapasite raporu vermeliler

KOSGEB Destekleri - Krediler

KOSGEB Destekleri - Bilişim
Destek Adı Amacı Kimler Başvurabilir Destek Tutarı Bilgisayar Yazılımı Desteği İşletmelerin ulusal ve uluslararası platformlarda rekabet güçlerini artırmak ve kalite düzeylerini yükseltmek İmalat Sanayinde faaliyet gösteren işletmeler Max TL Max %50 E-Ticarete Yönlendirme Desteği (Sinerji Odaları için KOSGEB ile koordinasyon içerisinde kurulan Sinerji Odaklarının bilişim altyapılarını güçlendirmek için Bilgisayar, yazıcı, tarayıcı vb. donanımlarının ve yazılımlarının desteklenmek KOSGEB ile Sinerji Odası kuruluş Protokolü imzalayan kurum ve kuruluşlar Max TL Max %100

KOSGEB Destekleri – Bölgesel Kalkınma
Destek Adı Amacı Kimler Başvurabilir Destek Tutarı Ortak kullanım amaçlı makine-teçhizat desteği Aynı iş kolunda ve/veya birbirini tamamlayıcı iş kollarında faaliyet gösteren işletmelerin ve meslek kuruluşlarının kuracakları ve yararlanacakları ortak kullanım atölyeleri (ORTKA) ve ortak kullanım laboratuarları (ORTLAB) için satın alacakları makine ve teçhizat giderlerine destek İmalat sanayi de faaliyet gösteren firmalar En Az 5 firma Geri Ödemesiz finansal kiralama için TL + Geri Ödemeli Makine için TL 2 yıl ödemesiz 5 yıl (faizsiz ) Nitelikli eleman desteği İşletmelerin teknoloji düzeyinin yükseltilmesi, ürün kalitesinin ve yeni ürünlerin geliştirilmesi, verimliliğin ve yurtiçi-yurtdışı pazarlarda rekabet gücünün artırılmasının sağlanması amacı ile nitelikli eleman temini . 4 yıllık üniversite mezunu 1000 TL’den 18 ay 2 yıllık MYO 700 TL’den 18 ay Yerel ekonomik araştırma desteği Meslek kuruluşlarının tedarikçi firmalara yaptıracakları yerel ekonomik araştırmalar için verilecektir. Bu sayede yörenin potansiyelleri, problemleri ortaya koyulacak ve iyileştirme ve geliştirme için çözüm önerileri ortaya koyulacaktır. Meslek Kuruluşları Max TL Altyapı ve üstyapı uygulama projesi desteği Üretimin ve istihdamın artırılması ve teknolojilerin geliştirmesi amacı ile yeni yatırımlara altyapı ve üstyapı proje giderlerine destek vermek Max TL

KOSGEB Destekleri – Danışmanlık
Destek Adı Amacı Kimler Başvurabilir Destek Tutarı KOSGEB DANIŞMANLIK DESTEĞİ İşletmelerin, yeni girişimcilerin, girişimcilerin ve işletici kuruluşların, yatırım yönlendirme, atıl kapasitelerini değerlendirme, kalite ve verimliliklerini artırma, idari ve teknik mevzuat uygulaması, ürün - yöntem geliştirme ve benzeri hususlarda yapacakları çalışmalar danışmanlık ihtiyaçlarına destek verilmesidir. İşletmeler, Girişimciler, Yeni Girişimciler ve İşletici Kuruluşlar Max TL Max % 80 Max %100 – yeni girişimciler için KOSGEB ÖZEL EĞİTİM DESTEĞİ İşletmelerin, yurtiçi - yurtdışı pazarlarda rekabet edebilir düzeye gelmelerini temin etmek, istihdamı ve katma değeri artırabilmek için; planlama, yatırım, modernizasyon, teknolojik araştırma geliştirme, teknoloji adaptasyonu, üretim, pazarlama, finansman, enformasyon, yönetim, mevzuat, girişimcilik gibi konulardaki eğitim ihtiyaçlarının karşılanması için destek verilmesidir İşletmeler Max TL

KOSGEB Destekleri – Girişimciliği Geliştirme
Destek Adı Amacı Kimler Başvurabilir Destek Tutarı Genç Girişimci Geliştirme Programı Ortaöğretim sonrası örgün/yaygın eğitim kurumları ve üniversite öğrencilerinin kariyer planlaması yaptığı bir dönemde, girişimciliği önlerine bir seçenek olarak sunarak gençleri kendi işini kurmaya yöneltmek ortaöğretim sonrası örgün/yaygın eğitim kurumların öğrencileri Ücretsiz Genel Girişimcilik Eğitimi Girişimciliği bir seçenek olarak düşünen kişilere, iş planına dayalı iş kurma ve yönetme konusunda bilgi vermektir Herkes Yeni Girişimci Desteği ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarının çözümünün temel faktörü olan girişimciliğin desteklenmesi, yaygınlaştırılması ve başarılı işletmelerin kurulmasını sağlamak amacıyla yeni girişimcilerin desteklenmesidir Genç Girişimci Geliştirme programı veya genel girişimcilik eğitimi alan veya kurum kuruluşların girişimcilik eğitimilerinden mezun olanlar Geri Ödemesiz TL Geri Ödemeli TL 1 yıl ödemesiz 3 yıl İş Geliştirme Merkezi Desteği KOSGEB tarafından ulusal/uluslararası projeler dahilinde kurulan İş Geliştirme Merkezlerinin, ilgili projenin sona ermesinden sonra desteklendiği süreyi 36 aya tamamlanmak İŞGEM’ler TL

KOSGEB Destekleri – Kalite Geliştirme
Destek Adı Amacı Kimler Başvurabilir Destek Tutarı Kalite Geliştirme Destekleri İşletmelerin ürün kalitelerinin artırılması, yeni ürün geliştirmeleri, uluslararası pazarlarda talep edilen ürün belgelerinin temini için; KOSGEB laboratuarları dışında belirlenen kriterler çerçevesinde KOSGEB tarafından uygun bulunan yurtiçi/yurtdışı kamu veya özel sektör kurum/kuruluş laboratuarlarına yaptırdığı test-analiz, kalibrasyon hizmetleri ve CE işaretlemesi uygunluk değerlendirme faaliyetleri kapsamındaki test-analiz ve denetim giderlerine ve İşletmelerin TSE/TURKAK'tan alacakları Yönetim Sistem Belgeleri giderlerine destek verilmesidir. KOSGEB KOBİ tanımına uyan İşletmeler Genel Test Analiz için Max TL CE işaretlemesi için Max TL Sistem belgelendirme için Belge başına TL’den max TL

KOSGEB Destekleri – Pazar Araştırması –İhracatı Geliştirme
Destek Adı Amacı Kimler Başvurabilir Destek Tutarı Milli Katılım Düzeyindeki Yurtdışı Fuarlara Katılım Desteği İşletmelerin; uluslararası pazarlara giriş, yurtdışı pazar paylarını artırma, rakiplerini tanıma, yeni ürünler ve teknolojiler hakkında bilgi edinme ve ürünleri için marka imajı oluşturmalarını teminen, kendileri için hedef pazar olarak öngördükleri ülkelerdeki fuarlara katılım KOBİ tanımı içerisine giren ve imalat sanayinde faaliyet gösteren işletmeler En Az 9 m2 En çok 50m2 M2 başına max 400 TL Toplam MAX TL Milli Katılım Dışındaki Yurtdışı Fuarlara Katılım Desteği İşletmelerin kendileri için hedef pazar olarak öngördükleri ülkelerde organizatör kuruluşlar tarafından düzenlenen milli katılım dışında kalan yurtdışı fuarlara katılımlarına destek verilir. Yurtiçi Uluslararası Sanayi İhtisas Fuarlarına Katılım Desteği TOBB Web sayfasında yayınlanan fuar takviminde yer alan ve fuar düzenleyicileri tarafından başvuruda bulunulan fuarlar içerisinden konusu, türü ve ürün ve ürün grupları bazında KOSGEB Hedef kitlesi olan KOBİ'lerin faaliyet alanları ile örtüşen fuarlar En Az 6 m2 En çok 40m2 M2 başına max 110 TL Toplam MAX %70

KOSGEB Destekleri – Pazar Araştırması – İhracatı Geliştirme
Destek Adı Amacı Kimler Başvurabilir Destek Tutarı Tanıtım Desteği İşletmelerin; işletmelerini ve ürünlerini, özellikle yurtdışında tanıtmaları için gerçekleştirecekleri faaliyetlerine destek verilmesidir. KOBİ tanımı içerisine giren ve imalat sanayinde faaliyet gösteren işletmeler Katalog TL CD TL Web : KOBİNET’e ücretsiz kayıt Markaya Yönlendirme Desteği İşletmelerin kendi markaları ile ulusal ve uluslararası pazarlarda marka imajı oluşturmalarının özendirilmesi amacı ile yurtiçi ve yurtdışında markaya yönlendirilmeleri için gerçekleştirecekleri çalışmalara ilişkin giderlere destek verilmesidir. MAX TL Yurtiçi Sanayi Fuarlarına Katılım Desteği Bu destek iki ana başlıktan oluşur 1- Yurtiçi Sanayi İhtisas Fuarları 2- Yurtiçi Genel Sanayi Fuarları TOBB Web sayfasında yayınlanan fuar takviminde yer alan ve fuar düzenleyicileri tarafından başvuruda bulunulan fuarlar İhtisas En Az 6 m2 En çok 40m2 M2 başına max 60 TL Toplam MAX %60 Genel M2 başına max 50 TL Toplam MAX %50

KOSGEB Destekleri – Teknoloji Geliştirme ve Yenilik
Destek Adı Amacı Kimler Başvurabilir Destek Tutarı Teknoloji Araştırma ve Geliştirme Destekleri Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip işletmelerin, ulusal ve uluslararası platformlarda rekabet edebilecek teknolojik düzeyde kurulması, gelişmesi ve yeni ürün üretilmesi veya geliştirilmesi amacı ile bu işletmelere teknolojik araştırma ve geliştirme desteği verilir. Ar-Ge ve Teknolojik Yenilik Projesi TEKMER/DTİ Kurulları tarafından kabul edilen Yararlanıcılar Malzeme, teçhizat ve prototip üretimi Satın Alma TL Kiralama TL Kalite Geliştirme ve Teknolojik Donanım Satın Alma TL Kiralama TL Danışmanlık TL Ar-Ge Yayınlama TL Teknopark kira TL İşlik Tahsisi 24 ay Yurt Dışı Toplantılara Katılım ve Ziyaret 5.000TL Başlangıç Sermayesi TL İş Geliştirme TL Sınai Mülkiyet Hakları Desteği İşletmeler tarafından yapılan çalışmalar neticesinde, patent belgesi, faydalı model belgesi veya endüstriyel tasarım tescili ile sonuçlanan bir buluş veya tasarımın ortaya çıkması durumunda, yurtiçi ve yurtdışından tescil belgesi alınması için yapılan giderlere destek verilmesidir. KOSGEB KOBİ tanımına uyan İşletmeler Patent Belgesi TL Faydalı Model TL Endüstriyel tasarım tescil TL Entegre Devre topografyası TL Belgeler yurt dışından alınırsa üst limit TL’ye çıkar

KOSGEB Destekleri – Teknoloji Geliştirme ve Yenilik
Destek Adı Amacı Kimler Başvurabilir Destek Tutarı Tekno girişim Sermayesi Desteği Desteklenmesi uygun bulunan teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerinin, bir iş planı çerçevesinde, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmesinin teşvik edilmesi Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından 1 yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok 5 yıl önce almış kişiler. TL HİBE

KOSGEB Destekleri – Uluslar arası İşbirliği Geliştirme
Destek Adı Amacı Kimler Başvurabilir Destek Tutarı İhracat Amaçlı Yurtdışı İş Gezisi İşletmelerin hedeflerine yönelik ve uluslararası işbirliği geliştirme amaçlı olarak ihracat, teknik/teknolojik, ortak yatırım, mali ve benzeri işbirliği imkanları için araştırma, potansiyel ithalatçı işletme temsilcileri ile doğrudan ikili iş görüşmeleri yapma, tüketici tercih ve ürün fiyat düzeyi hakkında yerinde tespit, ekonomik yapı ve sanayi durumu ile ilgili bilgi edinme amaçlı yurtdışı iş gezisi programlarına katılımlarına destek verilmesidir. KOBİ tanımı kapsamında yer alan ve imalat sanayisinde faaliyet gösteren işletmeler Ulaşım 500 TL Konaklama 70 TL/gece en fazla 4 gece Eşleştirme Desteği Eşleştirme Merkezi Modelleri; büyük ölçekli sanayi ve ticaret işletmelerinin yaptıkları uluslararası işbirliklerini KOBİ’ler düzeyinde yaygınlaştırmayı amaçlamaktadır. İşletmelerin; ihracat, Türkiye’de ortak üretim/yatırım ve benzeri uluslararası işbirliğine yönelmeleri, uluslararası pazarlarda rekabet edebilmeleri ve pay alabilmeleri için hizmet vermek üzere çeşitli ülkelerde kurulan, uzun vadeli ticari işbirlikleri için zemin hazırlayan ve bu kapsamda faaliyet gösteren Eşleştirme Merkezleri?ne üye olan KOBİ’lere aldıkları hizmet karşılığı verilecek geri ödemesiz desteği kapsar. Temel Hizmetler 250 TL Organizasyonel hizmetler TL Danışmanlık hizmetleri TL Daimi sergi showroom TL

İHRACATA YÖNELİK DEVLET TEŞVİKLERİ

Bazı Tanımlar SDŞ:Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Normal yörelerde
1-250 arasında işçi çalıştıran Toplam sermayesi 500 bin YTL olan Aynı üretim dalında faaliyet gösteren Ortaklık payı en fazla %10 En az 10 KOBİ Kalkınmada öncelikli yörelerde Toplam sermayesi 250 bin YTL olan Ortaklık payı en fazla %20 En az 5 KOBİ

Bazı Tanımlar DTSŞ: Dış Ticaret Sermaye Şirketi
Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından “DTSŞ” statüsü verilen şirketlerdir. Ödenmiş sermayeleri en az 2 milyon YTL olan ve bir önceki takvim yılında gümrük beyannamesi bazında; en az (FOB) 100 milyon $ veya eşdeğerdeki ihracatı gerçekleştiren anonim şirketlere, her yılın Ocak ayının son gününe kadar başvurulması kaydıyla DTSŞ unvanı verilebilir. ÜD: Üretici Dernekleri Belirli bir üretim dalını temsil eden, üyelerinin en az % 30’u tarafından imal edilen, ürünler ile ilgili proje teklifinde bulunan, yeni üyeliklere açık olan, kar amacı gütmeyen, başvuruları tüm üyelerinin yararına yönelik yapan derneklerdir.

İhracata Yönelik Devlet Destekleri
Pazar Araştırması ve Pazarlama Ar-Ge Yurtiçi Fuarlara Katılım Yurtdışı Fuarlara Katılım Yurtdışı Ofis ve Mağaza Açma Çevre Marka & TURQUALITY ® İstihdam Eğitim & Danışmanlık

Pazar Araştırması ve Pazarlama
Pazar Araştırması Projeleri Pazar Araştırması Raporları Sektörel Nitelikli Ticaret Heyeti Programları E-ticaret Sitelerine Üyelik Uygulamacı Kuruluş: DTM, İGEME ve İBGS (İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri

a. Pazar Araştırma Projeleri
Amaç Ürünleri ve/veya Sektörleriyle İlgili Pazar Araştırması Potansiyel Pazarlar Hakkında Sistematik ve Objektif Bilgi Yeni İhraç Pazarları Yaratılması Geleneksel Pazarlarda Pazar Payımızın Artırılması Firma Görüşmeleri Genel esaslar Şirketler Yılda En Fazla 5 Adet SDŞ Yılda En Fazla 10 Adet Pazar Araştırması Projesi Destek Süresinin Başlangıç Tarihi Olarak İlk Başvuru Tarihi (6 aylık süre) Destek oran ve üst limitleri Şirketler %70 SDŞ %80 Proje Başına En Fazla ABD Doları

b. Pazar Araştırması Raporları
Amaç: Yurt dışına yönelik pazarlama stratejileri ve eylem planları Genel Esaslar Şirketler ve SDŞ en fazla 3 yıl Destek süresinin başlangıç tarihi olarak ilk destek ödemesine esas teşkil eden fatura, banka dekontu, çek tarihi vb. Destek Kalemleri Güncel pazar araştırması raporları (en fazla 2 yıllık) Pazar araştırması raporları ve istatistikler vb. Üyelik giderleri Destek Oran ve Üst Limitleri Şirketler % 50 SDŞ % 60 Yıllık En Fazla ABD Doları

c. Ticaret Heyetleri Amaç
Sektörel nitelikli ticaret heyeti programlarına iştirak Genel Esaslar Şirketler Yıllık En Fazla 5 Adet SDŞ Yıllık En Fazla 10 Adet Destek Süresinin Başlangıç Tarihi Olarak İlk Başvuru Tarihi Destek Oran ve Üst Limitleri Şirketler %50 SDŞ %60 Program Başına En Fazla ABD Doları Hedef Pazar Odaklı Heyetlerde; Şirketler % 60 SDŞ % 70

d. E-Ticaret Siteleri Amaç
Ürünlerin yurt dışına yönelik olarak elektronik ortamda pazarlanabilmesi Genel Esaslar Müsteşarlıkça uygun görülen ve nihai tüketiciye yönelik olmayan e-ticaret sitelerine üyelik Şirketler ve SDŞ’ler en fazla üç yıl Destek süresinin başlangıç tarihi ilk destek ödemesine esas teşkil eden fatura, banka dekontu, çek tarihi vb. Destek Oran ve Üst Limitleri Şirketler %50 SDŞ %60 Yıllık En Fazla ABD Doları

Ön Onay Almış E-Ticaret Siteleri

2. Ar-Ge Amaç Sanayi kuruluşlarının AR-GE projeleri vasıtasıyla teknolojik alt yapıların güçlendirilmesi Ekonominin teknoloji yoğun bir yapıya kavuşturulması Hedef grubu Sanayi sicil belgesi olan kuruluşlar, Yazılım geliştirmeye yönelik üretken hizmet alanında faaliyet gösteren kuruluşlar, Sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan bütün kuruluşlar.

Ar-Ge a. AR-GE Faaliyetlerinin Proje Bazında Desteklenmesi
Temel Destek Oranı: % 50 Azami Destek Oranı: % 60 Destek Süresi : 3 yıl Uygulamacı Kuruluş: TÜBİTAK b. Projelere Sermaye Desteği Sağlanması Temel Destek Oranı: % 50 Uygulamacı Kuruluş: TTGV Destek 2 şekilde veriliyor; Ürün geliştirme projelerine: Azami Destek Süresi: 2 yıl Azami Destek Tutarı : 1 milyon $ Stratejik odak konuları projelerine: Azami Destek Tutarı: $ Azami Destek Süresi: 1 yıl

3. Yurtiçi Fuarlara Katılım
Amaç Uluslararası nitelikteki yurtiçi fuarlarının dış tanıtımının yapılması Bu fuarlara uluslararası düzeyde katılımın arttırılması Hedef grubu: Fuar Organize Eden Firmalar Uygulamacı kuruluş: İhracatçı Birlikleri Destek oran ve üst limitleri: (% 50) Yurtdışı Tanıtım Faaliyetleri ABD Doları Önemli Alıcıların Ulaşım Giderleri ABD Doları Fuarın Konusuna İlişkin Organizasyon ABD Doları

4. Yurtdışı Fuarlara Katılım
Amaç: KOBİ, SDŞ’ler ve diğer firmaların yurtdışında düzenlenecek fuar ve sergilere katılımının artırılması ve böylece üretim ve ihracat artışının sağlanmasıdır. Faydalanan Hedef Kitle: Üretici firmalar, pazarlamacı firmalar, organizatör firmalar ve SDŞ’ler. Uygulamacı Kuruluş: İhracatçı Birlikleri Destek Çeşitleri: Milli Katılımların Desteklenmesi Bireysel Katılımların Desteklenmesi

a. Milli Katılımların Desteklenmesi
Organizatöre ödenecek fuar katılım bedeline destek verilmektedir. Firma ve Kurumlar için : % 50 SDŞ’ler için : % 75 Genel nitelikli fuarlarda azami destek miktarı Doları, Sektörel nitelikli fuarlarda Doları geçemez.

b. Bireysel Katılımların Desteklenmesi
İhracatçı Birliklerince belirlenen, TİM İCRA Komitesi’nin görüşü alındıktan sonra DTM’ce uygun görülen Sektörel Nitelikli Uluslararası Fuarlar Listesi’nde yer alan fuarlar desteklenmektedir. adresindeki listeye bkz. Boş stand kirası Nakliye harcamaları Firma ve Kurumlar % 50 SDŞ’ler % 100 % 75

5. Yurtdışı Ofis ve Mağaza Desteği
Amaç : Yurtdışı pazarlarda ürünlerin geniş çaplı ve uzun süreli tanıtımı Marka tescil faaliyetlerine hız verilmesi Yurt dışında mal ticaretinin arttırılması Faydalanan Hedef Kitle: Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan şirketler, SDŞ’ler, DTSŞ’ler ve yazılım şirketleri Desteklenen Giderler: Demirbaş ve dekorasyon, kira, hizmet, reklam, tanıtım ve pazarlama, yurtdışı marka tescil faaliyetleri Uygulamacı Kuruluş: İhracatçı Birlikleri, SDŞ’ler için DTM’dir. Desteklenen Faaliyetler: Mağazaların Desteklenmesi Ofis ve Showroomların Desteklenmesi Depoların Desteklenmesi Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Yurtdışı Marka Tescil Faaliyetlerinin Desteklenmesi

Demirbaş ve dekorasyon giderleri
a. Mağaza b. Ofis ve Showroom c.Depolar Demirbaş ve dekorasyon giderleri Kira giderleri Sınai / Ticari veya Yazılım Şti ile DTSŞ’ler % 50 azami $ $ azami $ Azami $ azami $ Ticari Şirketler $ $ azami $ azami $ SDŞ’ler % 60 azami $ azami $ azami $

d. Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi
YURT İÇİ MARKA TESCİLİ OLMAYAN ŞİRKET (Türk Ürünlerine İlişkin Reklam, Tanıtım ve pazarlama) YURT İÇİ MARKA TESCİLİ OLAN ŞİRKET (Ürünlerine İlişkin Reklam, Tanıtım ve Pazarlama) DTSŞ SDŞ YURT DIŞI BİRİM MEVCUT $ $ $ YURT DIŞI BİRİM YOK (Yurtiçi ve Tanıtım Yapacağı Ülkede Marka Tescil Belgesine Sahip) $

e. Yurtdışı Marka Tescil Faaliyetlerinin Desteklenmesi
DTSŞ SDŞ ŞİRKET Yurtiçi Marka Tescil Belgesine Sahip Oldukları Markalarının Yurt Dışında Tescili ve Korunması $

6. Çevre Desteği Amaç: Çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum Faydalanan Hedef Kitle: Türkiye’de yerleşik sınai faaliyette bulunan firmalar, Tarım ve Yazılım sektöründe iştigal eden firmalar, DTSŞ, SDŞ’ler. Uygulamacı Kuruluş: İhracatçı Birlikleri Desteklenen Kalite ve Çevre Belgeleri: Kalite Güvence Sistemi Belgeleri (ISO 9000 serisi), Çevre Yönetim Sistemi Belgeleri (ISO serisi), CE İşareti, DTM tarafından uygun görülen uluslararası nitelikteki diğer kalite ve çevre belgeleri ISO Gıda Güvenliği Yönetimi Sistemi Belgeleri, Tarım ürünlerine ilişkin belgelendirme işlemleri ve olumlu sonuçlanmak laboratuar analiz raporlarını alma masrafları Destek Miktarı: Söz konusu belgeleri almak için yapılmış harcamaların en fazla % 50’si ve azami $

7. Marka & TURQUALITY Desteği
Amaç: Markalaşma sürecinin hızlandırılması, Türk markalarının pazara giriş ve tutunmalarının kolaylaştırılması, Olumlu Türk malı imajının oluşturulması ve yerleştirilmesi, Global Türk markaları oluşturulmasıdır. Faydalanan Hedef Kitle: İhracatçı Birlikleri, Üretici Dernekleri, Üretici Birlikleri, Türkiye de ticari ve/veya sınai faaliyette bulunan şirketler. Uygulamacı Kuruluş: DTM (İhracat Genel Müdürlüğü) Yurtdışındaki Onay Yeri: Ticaret Müşavirliği / Ateşeliği veya Kons. Destek Oranı: Firmalar için % 50 İhracatçı Birlikleri için % 80 Destek Süresi: Marka Destek Programı kapsamındaki firmalar için 4 yıl TURQUALITY® Destek Programı kapsamındaki firmalar için 5 yıl

Marka & TURQUALITY Desteği
Destek kapsamında: İB yapacakları tanıtım ve reklam faaliyetleri için % 80max $, ÜD ve ÜB için % 50 max $, Firmalar için %50 Marka tescil gideri Max $ Reklam giderleri Max $ Birimlerin kira gideri Max $ Dekorasyon giderleri Max $ Reyon kira gideri Max $ Showroom kira/komisyon gideri Max $ Kalite belgeleri gideri Max $ Franchise giderleri Max $ Kurumsal kimlik oluş. / Stratejik şirket yap. Max $

8. İstihdam Desteği Amaç:
Uzman, tecrübeli ve eğitimli YÖNETİCİ ve ELEMAN istihdamı, Dış ticarette donanımlı ve yetkin personel kadrosu sağlamaktır. Faydalanan Hedef Kitle: SDŞ’ler Uygulamacı Kuruluş: DTM Destek Oranı: Yıllık brüt maaşın % 75’ni geçmemek şartıyla yöneticiler için $, elemanlar için $’ra kadar ve azami 1 yıl süreyle destek sağlanır. Destek Kapsamındaki Eleman Sayısı: 1 Yönetici, 2 Eleman

9.Eğitim & Danışmanlık ve Tasarım Desteği
Amaç Şirketlerin çalışanlarının kalite, verimlilik, yönetim teknikleri, tasarım, uluslararası pazarlama vb. ile dış ticaret işlemleri konusundaki eğitim giderleri ile bu konularda alınacak danışmanlık hizmetlerine ilişkin giderlerin ve ülkemizde düzenlenen tasarım yarışmalarında dereceye giren tasarımcıların, tasarım konusunda yurt dışı eğitim giderlerine ilişkin harcamalarının desteklenmesidir. Hedef Grubu Sınai ve/veya Ticari Faaliyette Bulunan Şirketler Yazılım Sektöründe İştigal Eden Şirketler Tasarımcılar Destek Kalemleri Eğitim Danışmanlık Tasarım

a. Eğitim Desteği b. Danışmanlık Desteği c.Tasarım Desteği
Destek Oranı % 90 Yıllık Toplam ABD Doları Program Bazında Süresi 6 (altı) Ay Yurtiçi Eğitim b. Danışmanlık Desteği Destek Oranı % 75 Yıllık toplam ABD Doları Maksimum 3 (üç) Yıl c.Tasarım Desteği Eğitim Destek Oranı % 100 Yaşam Gideri Destek Aylık ABD Doları En fazla 1 Yıl

İlgili İletişim Bilgileri
Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) Adres : İnönü Bulvarı Emek Ankara Tel : İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi (İGEME) Adres : Mithatpaşa Cad. No: 60 Kızılay Ankara Tel : Faks : Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Adres : Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere Ankara Tel : , , Faks : Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) Tel : Faks :

DAHİLDE İŞLEME İZİN BELGESİ

Nedir ? Dahilde İşleme Rejimi ihraç ürünlerinin üretimi için ithal edilen ve ithali gümrük vergisine tabi girdilere gümrük muafiyeti sağlayan bir rejimdir.

Türleri İthalatta şartlı muafiyet Sistemi
Firmalara Dahilde İşleme İzin Belgeleri kapsamında ihraç edecekleri mamullerin üretimi için gerekli olan ve ithali gümrük vergisine tabi girdileri teminatlı olarak ithal etme imkanı vermektedir. Eşdeğer Eşya Kullanımı Sistemi Serbest dolaşımdaki hammadde kullanılarak yapılacak nihai ürünün 3. ülkelere ihracatını takiben, her türlü vergiden muaf olarak ve teminat alınmaksızın ithalatına imkan sağlamaktadır. Geri Ödeme Sistemi İthalat Rejimi çerçevesinde her türlü vergisi ödenerek serbest dolaşıma giren malların kullanılması ile üretilen mamullerin Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında 3. ülkelere ihracı halinde ithalat esnasında tahsil edilen vergiler geri ödenmektedir.

Avantajları İhracat taahhüdünü üçüncü ülkelere yapılan ihracatla yerine getirmek şartı ile ithalatta kota ve gözetim önlemlerinden muafiyet 3. ülkelerden yapılan ithalatta gümrük vergileri, KDV ve diğer vergi, resim ve harçlardan muafiyet İhracat sayılan satış ve teslimler ile ilgili olarak gümrük vergisi muafiyetli ithalat Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden ithalde KDV ve diğer vergi, resim ve harçlardan muafiyet Dış Ticarette Standardizasyon ve Teknik Düzenlemeler mevzuatına tabi olmama Ödenmiş vergilerin geri alınması olanağı Eş değer eşya kullanımına olanak verilmesi. Belgeye tanınan Teminat Oranı indirimi kadar Vergilerde muafiyet

Nereye Başvurulur ? Dış Ticaret Müsteşarlığı
E-İmza Uygulamaları bölümünden

Başvuru Adımları 1 Öncelikle elektronik sertifikaya ihtiyaç var.
Bu sertifika sayesinde firma yetkilisi ya da kurum namına olarak elektronik imza atabilme yetkisine sahip olunur. Bu sertifika Türk Trust, E-güven, E-Tuğra şirketlerinden yaptırılıyor, Adresleri:

Başvuru Adımları 2 Kullanıcı Yetkilendirme başvurusunu adresinden yap Başvuru ekranında girilen TC Kimlik Numarası ve temsil edilen Firmanın Vergi Kimlik Numarasının doğru girilmesi gerekmektedir. Bir firmadan birden fazla kişi uygulamayı kullanacak ise her bir kişi için ayrı ayrı yetkilendirme başvurusu yapılmalıdır. Yetkilendirme başvurusunun onayı, istenilen belgelerin teslim edilmesinden sonra yapılacak değerlendirme sonucunda internet üzerinden yapılan başvuru ekranında yazılan e-posta adresine bildirilecektir.

Başvuru Dokümanları Dilekçe:
Kapasite Raporu: İhraç edilecek mamulün üretimi ile ilgili Kapasite Raporu (Ticaret ve/veya sanayi odalarınca tasdikli) İmza Sirküleri: Noter tasdikli imza sirküleri. Ticaret Sicil Gazetesi: Ticaret Sicil Gazetesinin aslı, noter veya Ticaret ve/veya Sanayi Odaları ile Ticaret Sicili Memurluklarından tasdikli örneği (Kuruluşa, varsa unvan değişiklikleri ile mevcut duruma ilişkin Ticaret Sicil Gazetelerinin her biri). Vergi Dairesi Belgesi: Firmaya ait Vergi Numarası Belgesi Firma Tanımlama Formu: Doldurulduktan sonra imza sirkülerinde yer alan yetkililerin adı ve soyadı belirtilerek imzalanmış olmalıdır. Yetkilendirmeye İlişkin Taahhütname: İhracatçı firmayı temsil ve ilzama yetkili kişi/kişiler tarafından nitelikli elektronik imza sertifika sahibi kişiye noter huzurunda imzalanarak verilen taahhütnamedir. İhracatçı Birliğe Üye Belgesi: İlk kez Dahilde İşleme Rejiminden yararlanacak imalatçı-ihracatçı veya ihracatçılar için İhracatçı Birliğe üyesi olunduğuna dair belge. Kişi Statü Belgesi: Gümrükçü onaylanmış kişi statü belgesi (eğer varsa)

Belgenin Kullanımı İthal için:
Belgeyi giriş gümrük Müdürlüğüne göstererek, ithal edilecek maddelerin Gümrük, Fon, KDV tutar toplamları kadar teminat mektubu vererek, ödeme yapmadan ithalat yapılabilir

Belgenin Kullanımı Yerli hammadde alımı için
Dahilde İşleme izin belgesinin bir fotokopisini satıcı firmaya verilmesi halinde, satıcı firma fatura üzerine "İşbu satış firmasının tarih ve D no.lu Dahilde İşleme İzin Belgesi Kapsamında yapılarak KDV istisnasından yararlandırılmıştır" yazısını yazarak KDV almayacaktır.

Yükümlülükler ve Bilinmesi Gerekenler
İthalatın yapılması: İthalat ve ihracatın belge süresi içinde yapılması zorunludur. İthalat miktarınıza karar verirken, belge süresi içinde ihraç edebileceğiniz kadar ithalat yapınız. Aksi halde elinizde kalan hammaddeler için ödemediğiniz KDV, gümrük ve fonu tutarlarını cezaları ile geri ödersiniz. İthal ve ihraç miktarı: Belgenizde yazılı hammaddelerin tümünü ithal veya ihraç etmek zorunda değilsiniz. İthal edilen hammaddenizi, imalatınızda kullanıp ihraç etmeniz yeterlidir. İthal edilmeyen hammadde için ihracat sorumluluğunuz yoktur. İhracat: İhraç edilen mamullerin Gümrük çıkış beyannamelerine, firmanızın adı ile Dahilde işleme izin belgesi tarih ve numarasının yazılması zorunludur. Yazılmazsa ihracatlarınız belgenize sayılmaz Beyannameler: Gümrük giriş ve çıkış beyannamelerinizin okunaklı birer fotokopilerini tarih sırasına göre bir klasörde saklayınız. Her beyannameyi dosya üzerindeki ithal veya ihraç listelerine yazınız. Bunlar kapatma sırasında istenecektir.

MARKA TESCİLİ

Marka nedir? Marka, bir işletmenin mal ve/veya hizmetlerini bir başka işletmenin mal ve/veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla, kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayımlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işarettir.

Marka Tescili nedir? Bu işaretlerin haksız ve bilinçsiz kullanımı engellemek ve bu sebeple doğacak her türlü zararın önüne geçmek için markayı koruma altına almaktır.

Neden marka tescili yaptırmalıyım?
piyasada mal ve/veya hizmetlerinizle ilgili olarak tekel hakkı sağlamak için marka tescili yaptırmalısınız. Marka tescili ile diğer firmaların düşük kaliteli ürünlerde markanızı kullanarak,markanıza verecekleri değer kaybını engelleyebilirsiniz. Tescilli markanın itibarından dolayı haksız avantaj elde edecek veya tescilli markanın ayırt edici karakterine zarar verecek nitelikteki herhangi bir işaretin izinsiz kullanılmasını önler

Elde Edilecek Haklar Başkasına devir edilebilir
Miras yolu ile intikal edilebilir Kullanma hakkının lisans konusu olabilir Rehin ve teminat olarak gösterilebilir

Ne Kadar Sürede Tamamlanır ? Nereye Başvurulur ? Nasıl Başvurulur?
Kimler Başvurabilir ? Marka tescili T.C. sınırları içersinde ikametgahı olan ya da sınai ticari uğraşıda bulunan gerçek veya tüzel kişilerce Ne Kadar Sürede Tamamlanır ? 10-12 Ay Nereye Başvurulur ? Türk Patent Enstitüsü’ne ( ) Nasıl Başvurulur? Marka Başvurusu internet üzerinden çevrimiçi ya da kağıt halde başvuru olarak TPE gelen evrak birimine elden teslim edilerek(ya da posta yolu ile) yapılabilir Tescil Süresi 10 yıl

Markamı tescil ettirmek istiyorum, ne yapmalıyım?
Tescil edilmesini istenen markanın, mal/hizmet eşya sınıflarındaki sektörlere göre hangi sınıflarda yer aldığını tespit etmek gerekir. Bu sınıfları belirledikten sonra markanın detaylı araştırmasını yapmak gerekecektir. ( ) Sektörel anlamda yapılan araştırmanın olumlu olması halinde gerekli evrakları hazırlanarak başvurulabilir

Hangi sınıflarda müracaat etmeliyim ?
İlk öncelikle faaliyet gösterilen ana sektörü tespit edip ilgili ürün ve/veya hizmetleri belirlemek gerekecektir. Bunun yanında ileride gerçekleştirmesi düşünülen yatırımlar, yeni ürünler, yeni hizmetleri de göz önüne alarak alternatif sınıflarda da müracaat etmek gerekir. Örneğin; Sadece “nevresim takımı” imal ediyorsanız ki bu emtia 24 sınıfın 2.paragrafında yer almaktadır, bunun yanında diğer alt bölümleri {örneğin; 23 (iplikler), 25 (konfeksiyon), 35 (mağaza hizmetleri) } almak iyi olur Ayrıca alınmayan sınıflarda başka firmaların bu sınıflarda marka tescilini alabileceğini düşünmek gerekir. Alternatif ve koruma kapsamını sağlamlaştırıcı sınıfların tescil edilmemesi halinde ileride tekrar müracaat gerekecek ve ayrı belge almak zorunda kalacaksınız

Başvuru için Gerekli Evraklar
Marka tescil müracaatı için faaliyet belgesi veya ticaret sicil gazetesi (fotokopi), Marka örneğiniz (logo varsa), Başvuru Formu

Maliyeti + Başvuru Zamanında; Tek Sınıflı Marka Başvuru Ücreti 121 TL
İki Sınıflı Marka Başvuru Ücreti 274 TL Üç Sınıflı Marka Başvuru Ücreti 428 TL Üç Sınıftan Fazla Her Sınıf İçin 228 TL + Tescil Aşamasında ( yaklaşık 8 ay sonra ) Belge Düzenleme ücreti 478 TL

SANAYİ SİCİL BELGESİ

Sanayi Sicil Belgesi Nedir?
6948 sayılı Sanayi Sicil Kanununun 1. maddesi kapsamında değerlendirilen sanayi işletmelerine ve devamlı ve seri halinde tamirat yapan işletmeler ile elektrik veya diğer enerji üreten santraller, gemi inşaatı gibi büyük inşaat yerlerine verilen bir belgedir.

Sanayi İşletmelerine Sağladığı Faydalar Nelerdir ?
İhraç kaydıyla mal teslimlerinde KDV Tecil-Terkin işleminden faydalanırlar. Elektrik faturalarını Sanayi Abonesi Tarifesinden öderler. Kamu İhale Kanununda yer alan yerli isteklilerin belirlenmesinde avantajlıdırlar. Dolaylı olarak iş imkanı sağlarlar. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının sağladığı desteklerden yararlanırlar.

Sanayi Sicil Belgesi Nasıl Alınır?
Bir sanayi işletmesinin sanayi siciline kayıt edilebilmesi için, gerekli belgeler ile birlikte üretim yerinin bulunduğu ilin Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğüne müracaat etmesi gerekmektedir

Başvuru Evrakları Sanayi Sicil Beyannamesi Yıllık İşletme Cetveli
Sansic A – Tüm işletmeler için Sansic C - Gayri Maddi Hak (Lisans, Know-how, Patent) kullanan işletmeler Yıllık İşletme Cetveli Sansic B - Firmanın bir önceki yılla ilgili faaliyetlerinin gösterildiği formdur. İlk müracaat haricinde, her yıl verilmesi zorunludur Kapasite Raporu Ticaret Sicil Gazetesi Kira Sözleşmesi

Belge Değişikliği Nasıl Yapılır?
Sanayi siciline kayıtlı olan sanayi işletmelerinin ünvan değişikliği, adres ilavesi ya da değişikliği, ürün değişikliği veya ürün ilavesi yapmaları durumunda, Sanayi Sicil Belgesi değişikliği yapılır. Sanayi Sicil Belgesi değişikliği için aşağıdaki belgeler istenir: Sanayi Sicil Belgesi’nin aslı (zayi olması halinde zayi ilanı), Sanayi Sicil Beyannamesi SANSİC A, Yıllık İşletme Cetveli SANSİC B, Değişiklik yapılmış ve sanayi işletmesinin bağlı olduğu Oda veya TOBB tarafından "aslı gibidir" onaylanmış Kapasite Raporu, Unvan değişikliği halinde, Ticaret Sicil Gazetesi fotokopisi veya Esnaf Sicil Gazetesi fotokopisi.

Belge İptali Nasıl Oluyor ?
Sanayi işletmesinin, faaliyetini tamamen sonlandırması halinde, Sanayi Sicil Belgesi aslını, şayet belge kayıp ise Gazete zayii ilanını bir dilekçe ekinde üretim yerinin bulunduğu İlin Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğüne verir. Sanayi işletmesinin iki yıl üst üste yıllık işletme cetvelini vermemesi halinde, sanayi işletmesinin faal olup olmadığı konusunda üretim yerinde denetim yapılır. Sanayi işletmesi belirtilen adreste üretim faaliyetinde bulunmuyor ve yeni adresine hiçbir şekilde ulaşılamıyor ise bu durum bir tutanak ile tespit edilir.

TEŞEKKÜRLER İlhami BİRKAN

YATIRIM TEŞVİK VE DESTEKLERİ EĞİTİMİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "YATIRIM TEŞVİK VE DESTEKLERİ EĞİTİMİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

YATIRIM TEŞVİK VE DESTEKLERİ EĞİTİMİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "YATIRIM TEŞVİK VE DESTEKLERİ EĞİTİMİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim