Mega Etkinliklerin Mega Projeleri Saikleri - Sonuçları

... konulu sunumlar: "Mega Etkinliklerin Mega Projeleri Saikleri - Sonuçları"— Sunum transkripti:

1 Mega Etkinliklerin Mega Projeleri Saikleri - Sonuçları
İstanbul’dan 3 Örnekle Mega Etkinliklerin Mega Projeleri Saikleri - Sonuçları TEMPO DERGİSİ

2 Mega-Projeler? Altyapı ve Ulaşım Projeleri Maden / Petrol/ Kömür vb.Çıkartma (extractions) Üretim Odaklı: Sanayi bölgeleri, fabrikalar 4. Tüketim Odaklı : Büyük turizm projeleri, alışveriş merkezleri, tema parklar, emlak geliştirme Su kenarları ve rıhtımlardaki binaların yeniden canlandırılması Atıl fabrika ve depoların yeniden canlandırılmaları Orta-üst gelir gruplarının özel tüketim taleplerine yönelik olarak tarihi kent merkezlerinin yenilenmeleri Mega-Etkinlikler: Olimpiyatlar, büyük futbol turnuvaları, EXPOlar Bunlar genelde bir arada olurlar. Bir proje içinde birden çok proje bulunabilir.

3 Yeni Mega-Projeler? Gellert –Lynch 2003
Yeni mega –projeler geniş anlamıyla: Çok göze çarpan bir şekilde, doğal peyzajı ve çevreyi, hızla, kasten, isteyerek ve ciddi bir biçimde dönüştüren, Sermaye ile devlet gücünün eşgüdümüne ihtiyacı olan projelerdir. Genellikle küresel Kuzey’den ithal edilmiş ağır iş makineleri ve sofistike teknolojiler kullanılmakta Ayrıca uluslararası finans sermayesi eşgüdümlü, sermaye akışlarına ihtiyaçları vardır.

4 ‘’Yaratıcı Yıkım’’ Schumpeter’ın (1947) terimini genişleterek, mega-projelerin, gerçek anlamda ‘’yaratıcı yıkım’’ getirdiklerini iddia ediyoruz. Bu projeler, dağların tepelerini, ırmakları flora ve faunayı ve aynı zamanda insanları ve toplulukları yerlerinden sökerek, doğal peyzajı ve çevreyi hızla ve radikal bir biçimde dönüştürüyorlar. Gellert –Lynch 2003

5 Devasa Ölçek Şaşkınlık verici, göz alıcı ve bazı açılardan birer kıyım addedilebilecek denli saçma mega kentsel projeler…, …elde edilen artı sermayeyi emmek üzere, en göze batan, toplumsal olarak en adaletsiz ve çevre açısından en zararlı biçimlerde ortaya çıktı. Harvey 2012

6 Sermaye Birikimi David Harvey (1985, 1989, 2008, 2012)
Sermayenin 1. çevirimi: Endüstriyel üretim Aşırı birikim krizi Aşırı birikimin 2. çevirime aktarılmasıyla çözüm: Kentsel yapılı çevrenin üretilmesi :Fabrikalar, hastaneler, okullar, konut alanları, alışveriş merkezleri…. Devlet veya piyasa aracılığıyla ikinci döngüye aktarılan birikimin büyük bir bölümünün kentsel mekâna yatırılmasıyla aşırı birikim problemine çare bulunur, Yeni taleplere bağlı olarak gerçekleşecek tüketim sayesinde sermayenin birinci döngüsünde ortaya çıkan krizin çözülmesi söz konusu olur Yapılı çevre sabit sermaye haline gelir

7 Kent, üretimin kendisi olmuştur Tarık Şengül 2013
Kentin kendisinin bir meta haline geldiği, bir meta formu olarak üretildiği bir durum. Kapitalist birikim açısından birikimin kendisini temsil eden bir kentten söz ediyoruz, birikimin yapıldığı yerden değil. Geçmişte kent, fabrikanın olduğu, metanın üretildiği yerdi. Bugün o yer, metanın kendisi Kentsel mekan sermaye birikimi için üretilen ve yeniden üretilen bir metaya dönüşür.

8 Türkiye Türkiye kentleri, 2000’lerden itibaren, sermayenin yeniden üretimine yönelik arz yönlü kentsel politikalarla, bu politikaların ürünü rant odaklı kentsel projelerle ve bu projelerin gerektirdiği kentsel yayılma ve dönüşüm süreçleri ile yönetiliyor. Rekabetçilik, yatırım çekme, marka kentler, kentsel pazarlama, girişimci yönetimler… M. Penpecioğlu 2011

9 ‘’Çılgın’’ Projeler Yakın dönemde Türkiye'nin gündemine gelen 21 mega projenin mali büyüklüğü 138 milyar doları aşıyor. Kamu ve özel sektör eliyle gerçekleştirilen projelerin toplam maliyeti 130 ülkenin milli gelirini geride bıraktı. Haydarpaşaport /Galataport / Haliçport 3. Köprü / 3. Havalimanı / Kanal Lastikli Tüp Geçiş /Marmaray Yassıada- Sivriada Maltepe-Yenikapı Dolgu Alanları 2 Yeni Şehir/ Biocity İstanbul Akkuyu ve Sinop Nükleer santralleri ….sırada ne/ler var???

10 ‘’Çılgınlığın ekonomi politiği’’
Üretkenliğini yitiren sermayenin toprağa dayalı çıkarlarla yeniden üretim yollarını aramaya çalışması, kapitalizmin eşitsiz geliştiği Türkiye gibi ülkelerde rastlantı olmasa gerekir. Bu şu anlama geliyor: Siyasi iktidarın geleceğini, siyasi konular yanı sıra, başta İstanbul olmak üzere büyük kentlerimizde üretilmiş olan gereğinden fazla imarlı alana yatırılmış sermayeyi harekete geçirebilmek ya da geçirememek belirleyecektir. Mustafa Sönmez

11 Sermayenin kentsel mekan istilası
O nedenle, basına yansıdığı başlıklarıyla “çılgın projeler”, son döneme damgasını vuran kentsel dönüşüm projeleri, hep bu dile getirilen, gereğinden fazla üretilmiş olan imarlı alanda sermaye dolaşımını sağlayabilmeye, ölü sermayeyi canlandırmaya ve kentsel mekandaki ve yapılı çevredeki sermaye dolaşımının önündeki kara delikleri ortadan kaldırmaya yöneliktir Mustafa Sönmez

12 İktidarın Varoluş Koşulları
Yapılı çevre üretimi ve emlakle ilgili uluslararası ağların parçası olan sermayeye yeni yatırım alanlarının açılması, siyasi iktidarın neredeyse var oluş koşullarını oluşturuyor. Çağatay Keskinok Öyle bir yere geldik ki buradan ilerletmek zorunda, ancak inşaatla ilerliyor, sanayi beceremedi . Mustafa Sönmez

13 İnşaat AKP’yi tanımlayan bir sektördür Mustafa Sönmez
Türkiye’de sermaye birikimi inşaata odaklı; çılgın projeler birikimi sürdürmenin olmazsa olmaz koşulları İktidara yakın sermaye grupları, onların önünü açacak projeler Büyük maliyetli, Limak-Kolin-Cengiz elektrik dağıtım özelleştirmelerinden de aldılar Özelleştirme idaresinden, kamu kuruluşlarından aldıkları önemli ihaleler var. Mustafa Sönmez

14 Son 10-15 yıl inşaat odaklı büyüme
İnşaat, beraberinde sektöre girdi üreten çimento, tuğla, seramik, plastik, cam, ağaç, demir-çelik, metal, ısıtma, aydınlatma, boya, kimyasallar ve daha birçok sanayi sektörünün çarklarını çeviren sektör demektir. Ulaştırma, depolama, bankacılık, sigortacılık, emlakçilik için de rüzgârdır inşaat Tamamlanan konutların donanımı, ev tekstili, dayanıklı tüketim eşyaları, beyaz eşyası, elektroniği, kapısının önüne otomobili ile ilgili harcamayı da yaptıran, ağırlıkla inşaattır. İstihdam yaratılıyor Mustafa Sönmez

15 ‘’İstanbul adeta bir arı kovanı gibi yeniden inşa ediliyor’’
3. havalimanı, tüp geçit, 3. köprü, Kanal İstanbul, İstanbul'a komşu yeni şehir projeleri, kentsel dönüşüm gibi çalışmalar İstanbul'u yerel ve global sermaye için cazibe merkezi haline getiriyor. İstanbul Genç Girişimciler Derneği Başkanı İnanç Kabadayı

16 ‘’İstanbul Türkiye’yi taşıyor’’
İBB Başkanı Kadir Topbaş, dünyada artık şehirlerin yarıştığını ve konuşulduğunu belirtiyor. İstanbul’un Türkiye’yi taşıdığını söylüyor. Funda Ferhanoğlu

17 ‘‘Bir İstanbul kadar moloz!’’
Rantın büyüklüğü nedeniyle yıkımın hedefi olan İstanbul semt semt, mahalle mahalle yıkıma sürükleniyor. Belki bir İstanbul kadar moloz, hafriyat çıkarılıyor; kamyonların, kullanılan yakıtın, gürültünün ve diğer yollarla çevreye verilen zararın sözü edilmiyor. 3. Köprü ve getireceği doğa katliamı bunun üzerine eklendiğinde, korkunç bir tablo ortaya çıkıyor. Serdar M. Değirmencioğlu, Evrensel, 20 Ekim 2013

18 ‘’Kamyoncular Yol Kapadı’’
Tam bir ay önce yaklaşık 2000 hafriyat kamyonu saatlerce TEM otoyolunu kapattı. Gazetelere yansıyan bilgilere göre, İstanbul Anadolu Yakası'nda çalışan hafriyatçılar bu eylemi kendilerine döküm yeri gösterilmediği gerekçesiyle gerçekleştirmişler.

19 Çılgın Dolgu Alanların Mantığı?
Ağaoğlu yöneticisi Rahvalı'nın verdiği bilgilere göre, şirketin Finans Merkezi inşaatında toplam 8 milyon metreküplük hafriyat çıkartılıyor. 1 Günde= hafriyat kamyonu Finans Merkezi inşaatından bugüne dek 3,5 milyon metreküplük hafriyat çıkartılmış, ve bu hafriyatın 1,7 milyon metreküpü Maltepe'deki dolgu alanına dökülmüş.

20 AĞAOĞLU MARKALI DOLGU!

21 Devlet –Sermaye Elele İstanbul’un gereğinden fazla yaratılmış olan imarlı alanına yatırılmış sermayeyi harekete geçirmek ve uluslararası şirketlerinin yer aldığı emlak piyasasını canlı tutmak ve döndürebilmek ve bütün bunları da bir birikime dönüştürmek için kamu yatırımına gerek vardır. Başbakanın ağzından bu kente ilişkin proje açıklamaları yapılması bile, İstanbul’da tümüyle spekülatif amaçla yeri göğü imara açan emlak piyasasına hayat öpücüğü olmaya yetiyor Çağatay Keskinok

22 Söylentilerden bile…. Bölgeden bir emlakçiye göre, havalimanı söylentileri çıktığı günden itibaren metrekaresi 50 lira olan arazi fiyatları 200 liraya fırlamış. Tayakadın’da tek katlı, 500 metrekare arsası olan müstakil bir köy evi bile 200 bin liradan satılıyormuş.

23 3. HAVALİMANI Limak-Cengiz-Mapa-Kolin-Kalyon ortaklığı tarafından 22 milyar 152 milyon Euro ihale bedeli ödenen proje tamamlandığında, İstanbul, yıllık 150 milyon yolcu kapasitesi ile dünyanın en büyük havalimanına sahip olacak TEMPO

24 Kestanelik Köyü Yeni havalimanı ve 3. köprü bağlantı yolu geçiyor.
Köyde sürekli emlakçiler ofis açıyor. Bölgede Kasım ayına kadar metrekaresi 50 lira olan araziler, Haziran ayına gelindiğinde 200 liraya ulaştı. Arazi bulmanın artık zor olduğu bölgede, arazilerin % 60’ının el değiştirdiği ifade ediliyor. 1 yıl içinde 3-4 kez el değiştiren araziler olduğunu kaydeden 2 bin 500 nüfuslu Kestanelik köyünün Muhtarı Mehmet Çakır, yeni havalimanın yerinin belli olmasıyla birlikte bölgede fiyatların bir anda yükseldiğini söyledi.

25 ‘’İmara bakılmıyor’’ Bölgeye arazi almak için gelenlerin imar iznine bakmadığına değinen bir emlak komisyoncusu, “Yatırımcılar için tapu olması yetiyor. Zaten onlar da aldıkları fiyata göre arazi değer kazanınca hemen satıyor” diye konuştu. Bölgede emlak alanında ‘Tahtakale’ benzeri bir yapının oluştuğunu belirten emlakçı, “Özellikle Arnavutköy Tapu Kadastro binasında çok büyük kalabalıklar oluşuyor. Çevrede birçok emlakçı ve emlak komisyoncusu bulunuyor” diye konuştu.

26 Çanakça: ‘‘Köylüde arazi kalmadı’’
Kestanelik köyüne komşu Çanakça’da da durum farklı değil. Arazilerin değerinin bir anda artış gösterdiğini kaydeden Köy Muhtarı Ayhan Tutun, köy halkının elinde pek fazla arazi kalmadığını ifade ediyor. 3500 nüfuslu köyde köy halkı sahip olduğu arazilerin % 70’ini elden çıkardı

27 Yitirilmiş Şanlı Geçmişe Dönüş
Farklılaşmak, fark yaratmak, anonimlikten sıyrılmak; kişiler, kurumlar, nesneler, binalar ve kentler, herkes ve her şey için “marka” ve “kimlik” ile anılmak, benzer olmamak, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye kentlerinde de dönüşümün düşünsel anlamda en önemli tetikleyici faktörü gibi görünüyor. Bu açıdan, kentsel dönüşüm projeleri, tarih yazma ve şanlı geçmişi yaşatma hedefleri için yerel yönetimlerin elinde önemli bir araç haline geliyor. Funda Ferhanoğlu

28 Dubai / Shanghai örnekleri
Sermayeyi çekmek üzere mega proje yarışına giren kentlerin aksine, Shangai ve Dubai gibi yerlerde, dev inşaat projeleri bu kentlerin iktidara yükselişlerinin sembolü olurlar.

29 İstanbul'u dünyanın merkezi yapacağız Başbakan R.Tayyip Erdoğan 2008
İstanbul'u bir dünya kenti, Dünyanın merkezi yapacağız dedik. İstanbul dünyanın merkezi olarak yerini alıyor ve alacak.

30 ‘’2020 Olimpiyatları senin hakkın Aziz İstanbul’’
İnsanlık, Türkiye’ye “Hayır” denilen 2000, 2004, 2008 ve 2012’den sonra hem aynı anda iki kıtada hem de Müslüman, laik ve demokratik bir cumhuriyette düzenlenen ilk olimpiyat oyunları fırsatını bu kez kaçırmamalı Akşam 7 Eylül 2013 ‘’…hem de Müslüman çoğunluğa sahip laik, demokratik bir ülkede" ilk kez Olimpiyatların yapılması…..’’ Başbakan Erdoğan

31 Epistemik Camia İktidardan yana siyasi tutumlar için gerekli ideolojileri üreten ve bunların yayılmasını sağlayan entellektüellerden oluşan uzman topluluk: Özel sektör (inşaat şirketleri, gayrimenkul yatırımcıları en başta) Devlet kurumları ve bürokratları ( TOKİ, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri, Bayındırlık Hizmetleri başta olmak üzere ) Özel ya da devlete ait uluslar arası finans –kredi kurumları, fon vericiler, bankalar ÇED yapıcılar, akademisyen, plancı, mimarlar, basın… NGO’lar ve diğer sivil toplum üyeleri mega-projelere önemli destek sağlayan ulusalüstü epistemik camiayı oluştururlar. Gellert –Lynch 2003

32 Meşrulaştırma Büyüme, gelişme odaklı modernist söylem,
Her kesimin yarar sağlayacağı ekonomik gelişme, kazanç, kamu yararı Kamu hizmetleri, altyapı yatırımlarının sağlanması, istihdam yaratılacağı retoriği , Büyük devlet / güçlü millet imajı Zararların giderileceğine inanç ( ‘’Ağaç Diktik’’!) bu projelerin ardında yatan gerçek hedefler ile yıkıcı sonuçlarının tartışılmalarını zorlaştırır. Böylece, bu projelerin olmazsa olmazlıkları kabul ettirilir Epistemik camianın bakışı toplumu şekillendirir. Modernist bir bakışla, karşı çıkanlar gerici / gelişme karşıtı olarak damgalanır Kent üzerine yapılan araştırmalarda da mega-projeler verili bir gerçeklik olarak kabul edilerek bunlara karşı alternatiflerin önü kapatılır. Fernando Diaz Orueta and Susan S. Fainstein 2009

33 Başbakan’dan Medeniyet Tanımı
Biz ammeye hizmet ediyoruz bireye değil. Bireye hizmet söz konusu olsa bu dediğinizi kaale alırız. Biz kamuya hizmet veriyoruz. Yol uğruna her şey feda edilebilir, çünkü yol medeniyettir. Ama medeni olmayanlar yolun kıymetini bilmezler.  Modernist dil: Bireyin hak ve özgürlükleri toplumun genel faydası için feda edilebilinir, yok sayılabilir. ZEMİN KAYDIRMA

34 Nicelik Niteliğin Önüne Geçiyor
Hepsinin ortak özelliği dev ölçekli olmaları ve niteliklerinden çok niceliklerine vurgu yapılması. “3. Havalimanı uzaydan görülebilecek” “3. Köprü dünyanın 9. büyük köprüsü olacak” gibi cümleler çoğu zaman projelerin içeriğinin önüne geçiyor Nazım Akkoyunlu (2012)

35 EPİSTEMİK KORO Çılgın projeler İstanbul'a değer katacak/ İstanbul Dünya Liginde yerini alacak
İstanbul'un hükümetin açıklamış olduğu yeni ekonomik ve kentleşme hedefleri ile dünyanın önemli merkezlerinden biri haline geleceğine inandığını anlatan Dumankaya İnşaat YK Üyesi Ali Dumankaya, İstanbul'a yabancı ilgisinin daha da artacağını kaydetti. GYODER Başkanı Işık Gökkaya Işık Gökkaya: İstanbul dünya liginde yerini alacak Ali Ağaoğlu: Bu süreçler birbirine zincirleme bağlı süreçler. Yabancıya gayrimenkul satışı fiyatların artmasını sağlayacak, ülkeye döviz girdisi artacak ve de Türkiye'nin en büyük sorunu cari açığın düşürülmesinde önemli bir yol alınmış olacaktır.

36 Hükümet ve belediye görevlilerine göre, söz konusu projeler kamunun yararına; fakiri fukarayı ev sahibi edecek, yoğun transit trafiğini rahatlatacak ve muazzam istihdam sağlayacak Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım: İstanbul şehir içi trafiğindeki yoğunluk azaltılacak. Proje (3. Köprü) için toplam 50 bin kişi istihdam edilecek.

37 Tayakadın’dan Üçüncü havalimanı projesini sonuna kadar destekliyoruz. Herkes bizleri kıskanır oldu. Hiç kusura bakmasınlar! Müsaade edin de arsa fiyatlarımız uçsun. Artık bizim de yüzümüz gülecek. (Tek isteğimiz köyümüzün ve yeşil alanların korunması). ????????? Bölge kalkınacak, köylü ihya olacak.

38

39 Internet: Etkili Bir Pazarlama/ Yönlendirme Aracı
İnternet bağlantı hızının artması ve HD video çeken kameraların dahi "ayağa düşmesi", Youtube başta olmak üzere internetteki video yayınını destekleyen en önemli unsur. Youtube'a - kendi verilerine göre - ayda 1 milyar tekil kullanıcı geliyor, her ay 4 milyar video seyrediliyor, her dakikada 72 saatlik video yükleniyor vs.vs. Facebook, 21 Ağustos’da IOC’un Ara Değerlendirme Raporunda İstanbul’u olumsuz gösteren tabloyu siliyor OlimpikTurk

40 Falcon city of wonders Dubai

41 Zihinsel Çitleme Kapitalist İçselleştirme / Öznelleştrme
Favoriniz Hangisi? Kanal / Marmaray / Yeni Şehir Videoları Verili kabul ettirme Sorgulamayı, araştırmayı, muhalefeti ortaya çıkmadan yok etme

42 İstanbul kaç para eder. http://www. radikal. com
Fransızlar, Paris'in değerini tarihi yapılarıyla 718 milyar euro hesapladı. Uzmanlardan alınan görüşle yapılan hesaplamaya göre İstanbul'un değeri ise 470 milyar euro. Kentin mücavir alanının, bir önceki yerel seçimler öncesi maksimum düzeyde genişletilmesiyle ortaya çıkan yeni tarla-arsa geçiş arazileri ve arsa niteliği kazanmış gayrimenkuller Kanal İstanbul, 3. Havalimanı ve 3.Köprü projeleri ekseninde tarla-arsa fiyat artışları, diğer küresel metropollerde olmayan bir değer ortaya çıkarıyor.

43 TALAN 2020

44 Olimpiyat Etkisi Son 10 yıldır İstanbul’da inanılmaz boyutta şantiye alanına dönüştürülüşüne tanık oluyoruz. Finans ve turizm merkezli küresel kent vizyonunu tamamlayacak olan Kanal İstanbul Projesi, 2 Yeni Şehir Projesı 3. Köprü, 3. Havaalani ve caddelerde devasa boydaki reklamlarini görerek öğrendiğimiz İstanbul’un 2020 Olimpiyat Oyunlari adaylığı ile bu gidişat önüne geçilemez bir hal almak üzere Cüneyt Kozakoğlu OlimpikTurk

45 Mega Etkinlikler Vasıtasıyla Meşruiyet İnşası ile:
Kentsel dönüşüm /yenileme Mahalle yıkımları ve zorla tahliyeler Ekosistem ve doğal çevrenin tahribatı Kentsel arazi değerlerinde ani spekülasyonlar /soylulaştırma etkileri

46 Amaç Spor mu? Görünürdeki istek sporun bu gurur ve güç gösterisi konumundaki organizasyonunu ülkeye kazandırmak ve tarihe bu yolla da geçmektir ama ben olimpiyat isteğinin bu kadar da masum, ve de sportif olduğu kanısında değilim. Bu şehr-i İstanbul, sürekli silueti ve eski manzara-i umumiyesi değişen bir oyuncak alanıdır ve de muazzam bir rantkapısıdır. Olimpiyatlar da bu rant kapısının yeni kollara ve yollara açılması ve tarihsel adres için ‘2025’ olarak gösterilen‘Çılgın proje’ler yolunda önemli bir dönemeçtir. Cüneyt Kozakoğlu OlimpikTurk

47 4 farklı yerde konumlandırılması öngörülen Olimpiyat köylerine cıkıyor
3. Köprünün ucu, 4 farklı yerde konumlandırılması öngörülen Olimpiyat köylerine cıkıyor Olimpiyatlara Hayır / Boycott Istanbul 2020

48 TOKİ ve İstanbul 2020 'Karabel’in son vurgusu, Marmaray, 3. havaalanı, köprü, olimpiyat köyünün olduğu bölüm vs. şeklinde İstanbul’da yepyeni bir şehir kurulacağı yönündeydi. TOKİ’nin inanılmaz ölçülerdeki inşaat atılımının tanıtımı dışında, İstanbul 2020 TOKİ inşaat bütçesinin $4.8 milyar dolar olduğu, TOKİ’nin şehrin 420km2’lik bir kısmını olimpiyat köyü ve çevresi olmak üzere baştan aşağı yeniden kuracağı. 420 km2 =İstanbul toplam km2, Şişli ilçesi 30 km2 Kadıköy ilçesi 25 km2. 8 tane Şişli 17 tane Kadıköy Olimpiyatlara Hayır /Boycott Istanbul 2020

49 27 milyar dolarlık bütçenin üçte ikisi üçüncü köprünün de içinde olduğu inşa projelerine

50 GÜZERGAHI DEĞİŞTİRİLEN KANAL

51 3. Havalimanının Ekonomi Politiği Think-tank Betam’ın Raporu
Betam reporters note that, in order to make profit out of the 3rd Airport project, the developers will resort to construction on the land allocated. Since ‘’…all the firms in the consortium are in construction, and so they may be “hoping” to get some extra income from ‘extracurricular’ rent-seeking activities such as real estate and infrastructure development around the airport.’’ Olimpiyatlara Hayır/ BOYCOTT ISTANBUL 2020

52 YENİ İSTANBUL 1 milyon kişinin yaşayabileceği şekilde,
ticaret, kültür ve spor merkezlerinin bulunduğu bir yaşam merkezi

53 Orman alanları ve su havzalarından geçen bu projelerin ortak tarafı ise kamulaştırma maliyetlerinin düşük olması. Ancak kamulaştırma maliyetleri ne kadar düşükse, sosyal-ekolojik maliyetleri de o kadar yüksek olacak. Nazım Akkoyunlu (2012)

54 THE COST IS GREAT: WATER BASINS/ FORESTS/GREEN PLOTS, FORCED EVICTIONS
… THE COST IS GREAT: WATER BASINS/ FORESTS/GREEN PLOTS, FORCED EVICTIONS EXPROPRIATIONS

55 8 ilçe etkileniyor: Avcılar, Küçükçekmece, Bakırköy, Esenyurt, Başakşehir, Esenler, Arnavutköy ve Eyüp. Avrupa Yakası’nın 1/8 i 42 bin 300 hektar

56 27 milyar dolarlık bütçenin üçte ikisi üçüncü köprünün de içinde olduğu inşa projelerine

57 Olimpiyatlar için öngörülen tesisler tam da bugünlerde tartışma konusu haline gelen İstanbul’un Kuzey’ine, akciğerlerinin olduğu bölgeye yapılacak; hatta, olimpiyatlar üçüncü köprüsü, üçüncü havaalanı, iki yeni şehir ve çakma kanal’ı ile yağmalanmak istenen ormanlık bölgeye saldırmanın yeni gerekçesi olacak. Olimpiyat köyü kuracağız diye bütün bu bölgenin istilasına, “spor, turizm, kalkınma” kılıfı bulmuş olacaklar. Muhalefeti de gelişmeye karşı olmakla karalamaya çalışacaklar. Mustafa Sönmez

58 Olimpiyat Tesislerinin Yerlerinin Seçimi
Haydarpaşa, Belgrad Forests, Yedikule and Northern regions of the city, as spelled out in the Candidature file, comprise natural presevation and cultural heritage areas. The reason lying behind the choice of these particular venues is not the Olympic spirit. These are profitable regions of urban rent where it has not been easy to intervene before due to their natural and historical values or urban resistance Olimpiyatlara Hayır / Boycott Istanbul 2020

59 Atatürk Olimpiyat Stadı Formula 1 Pisti-İstanbulpark

60 Küçükçekmece- Ayazma/ Tepeüstü’nden Olimpiyat Stadına Bakış
Tüm kent yoksullarının öyküleri AYAZMAN! E. EREN

61 Olimpiyat Stadyumunun Etkisi
146 milyon dolarlık Atatürk Olimpiyat Stadyumu, 2001 sonunda tamamlandı. Giderek değeri artan bölgenin dönüşümünü hızlandırdı. Stadyum çevresindeki mahalleler kentsel dönüşüm altına alındı Mega-etkinlik hayata geçmeden, bölge nüfuslarını olumsuz şekilde etkiledi Yıkımlar, zorla tahliyeler ve hak ihlalleriyle malul bir yeniden iskan süreci getirdi.

62 AYAZMAN’da TUTUNAMAYANLAR
KÜÇÜKÇEKMECE AYAZMA 2005 AYAZMAN’da TUTUNAMAYANLAR ‘’İlk balyoz Olimpiyat Köyü çevresindeki gecekondulara indirilecek’’ Aziz Yeniay 2004 J.F.PEROUSE

63 KÜÇÜKÇEKMECE Resim2.jpg

64 Ötekiler olarak sayılabilecek bir nüfus profiline sahip bir bölge…
‘‘Yaşam standardı İstanbul standardının çok altında. Anadolu'da dahi göremediğimiz bir yaşam standardı ile karşı karşıyayız. Üstelik uluslararası alanda prestij olan Olimpiyat Stadyumu'nun yanı başında TEM otoyolundan hemen görülebilecek bir noktada.’’ K.Çekmece Bel. Başkanı Aziz Yeniay Radikal Yerel yönetimin vazifesi nedir? Girişimcilik mi hizmet mi? Prestijli 1 mahalde ‘ötekiler’e yer yok

65 ..\AYAZMA FOTOLAR\YAKIN ÇEVRE.JPG

66 AYAZMA 2007

67 AYAZMA 2013 20% sold to Dubai and Gulf Arab Countries
Thanks to the new law

68 TESADÜF MÜ? AFET DÖNÜŞÜM ALANLARI Zorla tahliyeler

69 FORMULA 1 PİSTİ : İSTANBULPARK

70 FORMULA 1 –İSTANBULPARK
Funda Ferhanoğlu

71 Ömerli Havzası sınırları içerisinde, yapılaşmaya elverişli olmayan özel bir ekolojik alan üzerinde
Vakıflar Genel Müdürlüğü idaresinde olan parsellerin, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin tarafından gün ve 1746 sayılı olurla, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca, 20 yıl süreyle “Formula 1 Yatırım A.Ş”ye yap-islet-devret yöntemiyle kiraya verilmiştir. Formula 1 pistinin ruhsat durumuna baktığımızda ise Akfırat Belediyesi tarafından tarihinde söz konusu pistin ruhsata bağlandığı görülmektedir. Funda Ferhanoğlu

72 ÇED gerekli değildir! Formula İstanbul yatırım A.Ş’ne ait “Formula İstanbul Otomobil ve Diğer Motorlu Araçlar Spor ve Yarışma Alanları Yapımı” projesine Valilik oluru ile “ÇED gerekli değildir kararı” verilmiştir. Belgeyi veren kurum T.C. İstanbul Valiliği Çevre ve Orman İl Müdürlüğü olup belgenin karar tarihi ’tür. Funda Ferhanoğlu

73 F1: Gizlenenler ve Gerçek
Formula 1’in ve İstanbul Park tesislerinin ekonomik yapısının tartışılmasının önü kesildiği gibi ekolojik maliyetinden de hiç bahsedilmemektedir. Çünkü ödenen ekolojik bedelin karşılığında Akfırat’ta yaşanan mekânsal dönüşüm, yani kentsel toprak üzerinde yeni yatırım alanlarının ortaya çıkması devlet ve büyük sermaye açısından asıl arzulanan ve hedeflenen durumdur. Funda Ferhanoğlu

74 Mekansal Dönüşüm Formula 1 etkinliğinin bölgeye girişi ile önemli bir mekânsal dönüşüm gerçekleşmiş, bölgedeki arazi el değiştirmeleri artıs gösterirken, emlak değerleri hızla yükselmiştir. Tarım arazilerinin imara açılması yolu ile geniş konut alanları yaratılmış, bu alanlar üst sınıflara hitap eden çok sayıda kapalı site inşaatı ile doldurulmuştur Funda Ferhanoğlu

75 Akfırat’a F1 Piyangosu! Fomula 1 öncesi metrekaresi 5 dolar olan arsalar bir yıl içinde 20 kat değerlenerek 100 dolara çıkmıstır. Büyük bölümü dev holdingler tarafından kapısılan arsaların tümüne villa ruhsatı verilmistir. Belediyeden alınan villa ruhsatı 2005 itibari ile 1127’ye ulasmıs, villa fiyatları ise 500 bin Euro’ya yükselmistir. Funda Ferhanoğlu

76 Hangi Şirketler? Kaç Dönüm Yer Satın Aldı?
Sabancı Holding 270 As İnsaat 280 Koç Holding 400 Ertas İnsaat 100 Ülker Grubu 1000 Okan Holding 160 MilPa 140 Nevak İnsaat 100 MNG Holding 1000 Çiftçiler İnsaat 100 Yapı Merkezi 350 D İnsaat 150 Aziz Yıldırım 280 Tır Defsan 100 Korkmaz Yiğit 200 Enka 50 Mustafa Özkan 10,000 Saray Halı 100 Yalım Erez 600 Çelik İnsaat 50 Funda Ferhanoğlu

77 Aralarında Yön konut, Yapı konut A.Ş,
Belde civarındaki arsalar değer kazanarak peynir ekmek gibi satılmaya başladı Aralarında Yön konut, Yapı konut A.Ş, D inşaat, As İnşaat gibi isimlerin bulunduğu 17 şirket, toplam dönümlük arazi satın aldı. Talep o kadar fazla ki, beldede satılacak arsa kalmadı. Bunun yanı sıra beldede biri Okan, diğeri devlet üniversitesi olmak üzere iki üniversite açılacak. Funda Ferhanoğlu

78 fakat kamu yararı bulunmadığı gibi birçok açıdan zararla sonuçlanan
Bu sebeple elestirilere kulak tıkayarak reklam-turizm-imaj değerleri üzerinden üretilen söylem ile yapılmak istenen kamu kaynakları kullanılarak gerçekleştirilen fakat kamu yararı bulunmadığı gibi birçok açıdan zararla sonuçlanan kanun dışı yollarla gerçekleştirilen bir etkinliğin kamu yararı olarak gösterilme ve aynı zamanda olası ekonomik zararların ve bunun sonucunda oluşabilecek negatif eleştirilerin önünü kesmeye çalışmaktır Funda Ferhanoğlu

79 Cazibe Merkezinin Tahribatı
Çevre Düzeni Planı’nda, İstanbul'un içme suyunun önemli bir bölümünün sağlandığı Ömerli Barajı etrafındaki gecekondu yapılaşması, önüne geçilmesi gereken bir felaket olarak gösterilirken, Formula 1 sebebiyle Akfırat-Kurtköy'ün “cazibe merkezi” olarak ilan edilmelerinin yanında, bu bölgede gelişen lüks konut alanlarının doğal çevreye verdiği/vereceği tahribat yok sayılmaktadır. Funda Ferhanoğlu

80

81 Yol yaparız / Ağaç dikeriz
İBB olarak 90 trilyon lira harcayarak Formula 1 pistine 22 km yeni yol yaptıklarını, 6 ayrı güzergah yolunu yenilediklerini, 300 bin m2 yeşil alan hazırladıklarını ve 30 bin ağaç diktiklerini ifade ediyor Funda Ferhanoğlu

82 ‘’İşin delisi olduk’’ İBB olarak diğer ilgili kuruluşlarla birlikte ise sahip çıktık, adeta işin delisi olduk… Sayın Başbakanımızın talimatları doğrultusunda bölgeye 10 ayrı helikopter pisti de insa ediyoruz ... Formula 1’in şehrimize reklam ve tanıtım girdisi bizim harcadığımız paranın çok çok üstünde olacak İstanbul kazanacak. Bu organizasyonun İstanbul’un turizmine ve ekonomisine çok büyük katkıları olacak İBB İstanbul Bülteni 2005 Aktaran F. Ferhanoğlu

83 Malumun İlanı:İstanbul Park zarar ediyor
2007: Zarardan çıkış yolu olarak tesisin isletme hakları 2021 yılına kadar FAO’ya ve dolayısıyla Formula 1 patronu Ecclestone’a devredilmistir. İTO Başkanı Yalçıntas :İstanbul Park’tan çift rakamlı milyon dolar zarar ettiklerini ve bu yeni anlasma ile pistin FAO’ya devredilmesinin temiz bir sayfa açmak olduğunu söylemiştir. Bu anlaşmayla beraber İstanbul Park tesisi ve Formula 1 pisti kullanımı Türk motor sporcularına ve etkinliklerine ücretli olmak koşuluyla açık bir hale gelmiştir. Funda Ferhanoğlu

84 Sonuç Zaten kamu yararı içermeyen proje, yabancı bir sermayenin tüm kamu olanaklarını kullanarak ve anlaşmanın yerel tarafının zarar edeceğini bile bile girdiği bir yatırımdan, son derece kazançlı çıkmasıyla sonuçlanmıştır. İstanbul’un en önemli havza alanı tahrip edilmiş, yoğun yapılaşmanın baskısı altında bırakılmış, geri dönüsü mümkün olmayan bir zarar sürecine sadece ekonomik değil ekolojik olarak da girilmiştir Funda Ferhanoğlu

85 Kimin Yararı? Gidişatı doğru okumak Ders çıkartmak
Mücadele yöntemleri (+ uluslararası işbirliği) Yeni Mücadele Alanı: İzmir EXPO 2020 Mega-Projelere HAYIR Grubu

86 TEŞEKKÜR EDERİM Cihan Uzunçarşılı Baysal