ÇOCUKLAR ÖĞRENDİKLERİNİ YAŞARLAR

... konulu sunumlar: "ÇOCUKLAR ÖĞRENDİKLERİNİ YAŞARLAR"— Sunum transkripti:

1 ÇOCUKLAR ÖĞRENDİKLERİNİ YAŞARLAR
Eğer bir çocuk tenkitle yaşamışsa Kınamayı öğrenir Eğer bir çocuk kin ve düşmanlıkla yaşamışsa Saldırganlığı öğrenir Eğer bir çocuk alayla yaşamışsa Utangaç olmayı öğrenir Eğer bir çocuk övgüyle yaşamışsa Takdir etmeyi öğrenir Eğer bir çocuk doğrularla yaşamışsa Dürüstlüğü öğrenir Eğer bir çocuk sevgiyle yaşamışsa Dünyayı sevmeyi öğrenir

2 AİLE İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM

3 HOŞGELDİNİZ

4 Amacımız Bu programın amacı, size öncelikle ve çevrenizle daha etkin iletişim kurma yolunda bir pencere açmaktır. Pencerenin ötesinde, sizin kendi iletişim tarzınızı gözden geçirmeniz, değiştirmek istediğiniz ve değiştirmek istemediğiniz davranışlarınızı fark etmeniz, karşınızdaki kişiyi etkin bir biçimde dinlemeniz...Duygu ve düşüncelerinizi etkin bir biçimde ifade etmeniz...Kendinizi ve karşınızdaki kişiyi olduğu gibi kabul etmenize uzanan bir yolculuk var. Umarız bu yolculuk sizin için daha sonraki yolculuklarınızın bir başlangıcı olur.

5 Olduğunuzu Biliyor musunuz?
ÇOCUĞUN SESİ Benim modelim sizsiniz. Yarın, nelerden yakınacak, Yapmamı istemeyecekseniz; Bugün Onları siz de yapmayın. Yemek seçmem ve Yaşam alışkanlığım gibi Bir çok huyumdan Bugün yakınıyorsanız, Bana bunları sizin kazandırdığınızı Unutmayın. Çünkü Benim her gün özdeşleştiğim bir “MODEL” Olduğunuzu Biliyor musunuz?

6 UNUTMAYIN; SİZİN ÇOCUĞUNUZ OLARAK DOĞMAK ONLARIN ELİNDE DEĞİLDİ, ANCAK SEÇME HAKLARI OLSAYDI, SİZDEN BAŞKA KİMSENİN ÇOCUĞU DA OLMAK İSTEMEZLERDİ.

7 1.BÖLÜM - İLETİŞİMİN TANIMI - ETKİLİ İLETİŞİM KURMANIN YOLLARI - İLETİŞİM ENGELLERİ

8 İLETİŞİM NEDİR?

9 İletişim, iletilen bilginin hem gönderici hem de alıcı tarafından anlaşıldığı ortamda bilginin bir göndericiden bir alıcıya aktarılma sürecidir. SÖZLÜ İLETİŞİM SÖZSÜZ İLETİŞİM

10

11 Anne/baba rol çerçevesinden çıkıp insan/insana iletişim kurabiliriz!

12 ÇOCUĞUMUZLA İLETİŞİM KURUYORMUYUZ?

13 ETKİN DİNLEME

14 İLETİŞİM TÜRLERİ EMPATİ KURMAK: KİŞİNİN KENDİSİNİ KARŞISINDAKİNİN YERİNE KOYARAK ONUN BAKIŞ AÇISIYLA BAKMASI, DUYGULARINI VE DÜŞÜNCELERİNİ DOĞRU OLARAK ANLATMASI VE HİSSETMESİDİR.

15 İLETİŞİM TÜRLERİ AKTİF DİNLEMEK: DİNLEYEN KİŞİ KONUŞANIN NE ANLATMAYA ÇALIŞTIĞINI DAHA İYİ ANLAR, ANLATTIKLARINI TEKRAR EDER.

16

17

18

19

20 ETKİLİ İLETİŞİM KURMANIN YOLLARI
DİNLEYENİN BEDENİNİN KONUŞAN KİŞİYE DÖNÜK OLMASI, DİNLEYENİN KONUŞAN KİŞİ İLE GÖZ TEMASI KURMASI, KONUŞANI DİNLERKEN BAŞINI AŞAĞI-YUKARI SALLAMASI, KONUŞAN KİŞİNİN PAYLAŞTIKLARIYLA UYUŞAN YÜZ İFADESİ GÖSTERMESİ ’’ hımm, evet, anlıyorum v.b.’’ MESAJLARI İLETMESİ, DİNLEYENİN ZAMAN ZAMAN ARAYA GİREREK KONUŞAN KİŞİNİN EN SON SÖYLEDİKLERİNİ AYNEN TEKRAR ETMESİ

21 Basit Kapı Arayıcıları
ÖRNEK (OLUMLU) Anlıyorum. İlginç Öyle mi ? Anlatacaklarını dinlemek istiyorum Bu senin için önemli gibi görünüyor. Basit Kapı Arayıcıları

22 İLETİŞİM ENGELLERİ

23 İLETİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
ÖĞÜT VERMEK YARGILAMAK,ELEŞTİRMEK DETAYLI SORU SORMAK, ARAŞTIRMAK, İNCELEMEK ETİKETLEMEK TESELLİ ETMEK, KONU DEĞİŞTİRMEK KIYASLAMAK ALAY ETMEK

24 ÖRNEĞİN: Öğüt vermek: ‘’Ben senin yerinde olsaydım…’’ Eleştirmek : ‘’Bugün her şeyi berbat yapıyorsun!’’ Detaylı soru sormak: ‘’ Bugün Ayşe sana iyi davrandı mı?, Bugün derste sıkıldın mı?’’ Etiketlemek : ‘’ Sen zaten anlamazsın!, sakarsın.’’ Teselli etmek: ‘’Aman boş ver neyse...’’ Kıyaslamak: ‘’Komşunun oğlu, kardeşin bile daha yüksek not getirdi…’’ ‘’Neden böyle yaptın ki? Aslında… Alay etmek: ‘’ Kızın da Fen sınavından 10 puan almış!’’ gibi başlayan cümleler etkili iletişim kurmaya engeldir.

25 TÜM BU TEPKİLER ÇOCUĞUN YANLIŞ ŞEYLER
HİSSETMESİNİ SAĞLAR Beni sorguluyorlar. Beni yargılıyorlar. Bana güvenmiyorlar. Babamın söylediği gibi ben her zaman haklıyım. Benim duygularımı önemsemiyorlar. İLETİŞİM ENGELLERİ Yorumlamak, Analiz Etmek, Tanı koymak Ç –Anne, öğretmen hep Ayşe’yi tahtaya kaldırıyor. A- Sen Ayşe’yi kıskanıyorsun. Ç- Ben Ayşe’yi hiç sevmiyorum. Onunla aynı sınıfta olmak istemiyorum. Güven vermek, Desteklemek, Avutmak, Duygularını paylaşmak Ç –Anne Ayşe beni hep itiyor. A- Sen arkadaşlarınla iyi geçininirsin. Ç-Ama hep canımı yakıyor. A-Üzülme, her şey düzelir. Soru sormak, Sınamak çapraz sorgulmak Ç –Anne galiba ben bugün kırcak bir şey yaptım.. A- Neden öyle yaptın ? Ç-Çünkü öğretmen onu daha çok seviyor. A- Bu fikri aklına kim soktu ? Sözünden dönmek, oyalamak, şakacı davranmak Ç –Anne bugün okulda çok mutsuzdum.. A- Okulu dinamitlemeye ne dersin. Ç-Anne ben şaka yapmıyorum. A-Bu konuyu yemekte konuşmayalım. Ç- Boş ver unut gitsin.

26 İLETİŞİM ENGELLERİ NELERE NEDEN OLUR?
KONUŞMALARINI ENGELLER SAVUNMAYA GEÇİRİR KAVGACI YAPAR, KARŞI SALDIRIYA YÖNELTİR YETERSİZ OLDUKLARINI HİSSETTİRİR KIZDIRIR, KÜSTÜRÜR OLDUKLARI GİBİ KABUL EDİLMEDİKLERİ DUYGUSUNU UYANDIRIR

27 İLETİŞİM ENGELLERİ NELERE NEDEN OLUR?
SORUNLARINI ÇÖZMEDE KENDİLERİNE GÜVENİLMEDİĞİNİ HİSSETTİRİR ANLAŞILMADIKLARINI HİSSETTİRİR DUYGULARININ YERSİZ OLDUĞUNU HİSSETTİRİR KIZDIRIR, YILGINLIĞA UĞRATIR SORGULANIYOR DUYGUSUNU YARATIR ANNE VE BABASININ KENDİSİYLE İLGİLENMEDİĞİ DUYGUSUNU UYANDIRIR.

28 ÖRNEK ( OLUMSUZ )

29 İLETİŞİM ENGELLERİ BEN DİLİ- SEN DİLİ

30

31

32

33 “Ben” iletisi ile Çocuklar Neler Söyler ?
Seni bu denli kızdırdığımı bilmiyordum.  Bana kırıldığını şimdi anladım. Ne hissettiğini neden daha önce söylemedin ?

34

35 ---"Sen" mesajı yerine... - Baba: Çok kabasın! Her zaman sözümü kesiyorsun! ---"Ben" mesajı verin... - Baba: Bir şey söylemeye başlayıp da bir türlü sonunu getiremediğim zaman çok rahatsız oluyorum. - Anne: Kes sunu!! Çekistirip durma kolumu!! - Anne: Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmiyorum.

36 ---"Sen" mesajı yerine... - Baba: Her aksam ayni şey, tutturuyorsun oyun oynayalım diye! Benim yorgun olabileceğim hiç aklına gelmiyor degil mi? Yaramaz ve simarik bir çocuk gibi davraniyorsun! ---"Ben" mesajı verin... - Baba: Bu aksam çok yorgun hissediyorum canim. İstersen oyun oynamayı başka bir aksama erteleyelim.

37 SEN DİLİ BEN DİLİ KİŞİLİĞE YÖNELİKTİR DAVRANIŞA YÖNELİKTİR
KARŞIMIZDAKİ İLE İLGİLİ BİRŞEYLER SÖYLER KENDİMİZ İLE İLGİLİ BİRŞEYLER SÖYLER BENLİK ALGISINI ZEDELER YA DA TÜMDEN YOK EDER BENLİK ALGISINA OLUMLU ETKİSİ VARDIR ÖFKE NEFRET DUYGULARI OLUŞTURUR SÖYLEYENE YARDIM İSTEĞİ DOĞURUR ÇEKİNGEN YA DA SALDIRGAN İNSANLAR YARATIR GÜVENLİ İNSANLAR YARATIR

38 Genelde anne-babalar " sen" iletileri gönderirler.
Yapma Şunu Onu bırakmazsan... Yaramazlık yapıyorsun Bebek gibisin Yapmamalısın Daha iyi öğren Gürültü etme Dikkat çekmek istiyorsun

39 Sen iletileri alan çocuk:
*Davranışını değiştirmeye karşı direnir. *“Bana yardım edecek bir yol bulacaklarına inanmıyorum.”diye düşünür. *Sevilmediğini düşünür. *”Sen de kötüsün.” “Sen de dır dır ediyorsun.” gibi tepkiler verir.

40 Derse, SEN MESAJI göndermiş olur. Bu iletide ,anne ya da babanın
*Sen mesajları yaşadığımız gerçek duyguyu iletmez. *Yorgun olduğu için çocuğuyla oynamak istemeyen anne, baba: -“Başımın belasısın.” Derse, SEN MESAJI göndermiş olur. Bu iletide ,anne ya da babanın yaşadığı duygu yoktur.

41 Baba KOD “ Sen başımın belasısın.”
Yorgun Baba KOD “ Sen başımın belasısın.” KODLAMA Bu baba “ sen” içeren bir ileti seçerse dinlenme gereksinimini doğru olarak kodlayamamıştır.

42 baba “ ben ” iletisi göndererek doğru kodlayama yapmıştır.
Yorgun Baba KOD “ Yorgunum” KODLAMA baba “ ben ” iletisi göndererek doğru kodlayama yapmıştır.

43 baba “ sen” iletisi göndererek yanlış kodlayama yapmıştır.
Ben kötüyüm Çocuk Yorgun Baba KODLAMA KOD “Beni rahatsız etmeyi bırak” ÇÖZÜMLEME baba “ sen” iletisi göndererek yanlış kodlayama yapmıştır.

44 baba “ ben ” iletisi göndererek doğru kodlama yapmıştır.
Babam yorgun Çocuk Yorgun Baba KODLAMA KOD “Çok yorgunum Daha fazla tenis oynayamayacağım ÇÖZÜMLEME baba “ ben ” iletisi göndererek doğru kodlama yapmıştır.

45 Kabul Edilmeyen davranış Kabul Edilmeyen davranış
Dikkatli yemediğin ve yere döktüğün için Duygu Çok kızıyorum Kabul Edilmeyen davranış Dikkatli yemediğin ve yere döktüğün için Duygu Çok kızıyorum Somut Etki Çünkü tekrar yerleri Silmek beni çok yoracak

46 Olumlu Davranışı takdir edin .

47 Olumlu davranışı takdir edin.
İkaz yerine not asın. Olumlu davranışı takdir edin.

48 Böyle yapacağınıza, Çevreyi değiştirin.

49 Önceden tedbir alıp nedenleri açıklayın.
Kızacağınıza, Önceden tedbir alıp nedenleri açıklayın.

50 Olay sırasında kızacağınıza,
Önceden önlem alın.

51 Kızacağınıza, Alternatif verin .

52 Suçlayacağınıza, Yol gösterin .

53 ALIŞTIRMA (SEN DİLİ & BEN DİLİ)
DURUM SEN DİLİ BEN DİLİ Çocuk annesiyle ayakkabı almak üzere çarşıya gitmeleri için, kararlaştırdıkları saatte eve gelmeyi unutur. Anne acele etmektedir. “Ne kadar düşüncesizsin, hep böyle yapıyorsun. Senin yüzünden geç kaldık” Çocuk yemeğe kirli yüz ve ellerle gelir. “Sorumluluk sahibi büyük bir çocuk gibi davranmıyorsun. Bu senin yaptığını küçük bir çocuk bile yapmaz.” Çocuk yatmayı sürekli erteler. Anne ve baba kendilerini ilgilendiren özel bir sorunlarını konuşmak isterler. Çocuk da ortalıkta dolaşarak konuşmalarını engeller. “Yatma zamanının geçtiğini biliyorum. Bizi sadece kızdırmak istiyorsun. Uykuya ihtiyacın var.” Yandaki odadaki çocuk anne ve babasının konuşmasını engelleyecek kadar teybi yüksek sesle dinler.” “Başkalarını biraz düşünemez misin? Teybin sesini niçin bu kadar çok açıyorsun?”

54 BEN İLETİLERİ ALAN ÇOCUKLAR;
EMPATİK, BENCİL OLMAYAN, BENLİK ALGILARI GELİŞMİŞ, GÜVENLİ, DUYARLI, İŞBİRLİKÇİ, GEREKTİĞİNDE KENDİLERİNE UYMAYAN DURUMLARA “HAYIR” DİYEBİLEN BİREYLER OLMAYA ADAYDIRLAR.

55 İKİ KAZAN KAYBET YÖNTEMİ
AYŞE : Hoşçakal baba. Ben okula gidiyorum. BABA : Tatlım, yağmur yağıyor, ama sen yağmurluğunu giymemişsin. AYŞE : Gerek yok. BABA : Gerek yok mu ?Islanırsın. Elbiselerin mahvolur.Hastalanırsın AYŞE : O kadar çok yağmıyor. BABA : Yağıyor.

56 AYŞE : Yağmurluk giymek istemiyorum.
BABA : Tatlım, bak,biliyorsun, giyersen hem üşütmez hem ıslanmazsın,dön ve giy, lütfen. AYŞE : O yağmurluğu hiç sevmiyorum. Giymeyeceğim. BABA : Hemen odana git ve yağmurluğu al. Böyle bir günde okula yağmurluksuz gitmene izin vermem AYŞE : Ama ben onu sevmiyorum. BABA : Aması maması yok. Giymezsen annenle ben sana zorla giydirmek zorunda kalacağız. AYŞE : ( Kızgınlıkla ) tamam tamam. Siz kazandınız. O aptal yağmurluğu giyeceğim

57 YÖNTEM 2 AYŞE : Hoşçakal baba. Ben okula gidiyorum. BABA : Tatlım, yağmur yağıyor, ama sen yağmurluğunu giymemişsin. AYŞE : Gerek yok. BABA : Gerek yok mu ?Islanırsın. Elbiselerin mahvolur.Hastalanırsın AYŞE : O kadar çok yağmıyor. BABA : Yağıyor. AYŞE : Yağmurluk giymek istemiyorum. BABA : Ben giymeni istiyorum. AYŞE : O yağmurluğu hiç sevmiyorum. Giymeyeceğim.Zorla giydirmeye kalkarsan hırkamı da çıkartır giderim. BABA : Tamam, vazgeçtim. Ne halin varsa gör. Seninle artık daha fazla tartışmak istemiyorum. Sen kazandın.

58 Çatışmaları çözmek için “ kaybeden yok” Yöntemi
ÖRNEK . AYŞE : Hoşçakal baba. Ben okula gidiyorum. BABA : Tatlım, yağmur yağıyor, ama sen yağmurluğunu giymemişsin. AYŞE : Gerek yok. BABA : Galiba çok yağıyor. Elbiselerin ıslanıp üşüteceksin diye endişeleniyorum, çünkü ucu hepimize dokunacak. AYŞE : Ama yine de yağmurluğumu giymek istemiyorum

59 BABA : Yağmurluğu giymemekte kararlısın.
AYŞE : Evet öyle. Ondan hoşlanmıyorum. BABA : Yağmurluğunu sevmiyorsun. AYŞE : Evet, çünkü ekoseli. BABA : Ekoseli yağmurluktan hoşlanmıyorsun öyle mi? AYŞE : Okulda kimse ekoseli yağmurluk giymiyor. BABA : Farklı bir şey giyen tek kişi olmak istemiyorsun. AYŞE : İstemiyorum. Herkes tek renkli yağmurluk giyiyor.

60 BABA. : Anlıyorum. Burada bir çatışmamız var
BABA : Anlıyorum. Burada bir çatışmamız var. Sen ekoseli olduğu için yağmurluğunu giymek istemiyorsun. Ama ben de üşütüp hasta olacaksın diye endişeleniyorum ve perişan olacak elbiselerin için temizlik parası vermek istemiyroum. İkimizin de kabul edebileceği bir çözüm düşünebilir misin ? Bu sorunu ikimizi de mutlu edecek bir şekilde nasıl çözebiliriz ? AYŞE : ( Duraklar ) Annemin pardesüsünü ödünç alabilir miyim ? BABA : O Nasıl ? AYŞE : Beyaz

61 BABA : Annen onu giymene izin verir mi acaba ?
AYŞE : Sorarım. ( Birkaç dakika sonra pardesüyü giymiş olarak döner. Kolları uzundur, kıvırır) Annem olur dedi. BABA : Beğendin mi? AYŞE : Evet güzel BABA : Bu senin ıslanmanı da önler. Bu çözümden memnunsun, ben de memnunum AYŞE : Peki hoşça kal ! BABA : Güle güle tatlım, iyi dersler.

62 2.BÖLÜM

63 ANNE –BABALARIN ERGENLE İLETİŞİMİ

64 DÜNYANIN EN ZOR İŞİ, ERGEN OLMAK;
ONDAN DA ZORU ERGEN ANNESİ VE BABASI OLMAK 64

65 2.BÖLÜM - ERGEN KİME DENİR? - ANNE VE BABAYA DÜŞEN GÖREVLER NELERDİR?

66 ERGEN KİME DENİR? Ergen; bireyin fiziksel, sosyal, psikolojik, cinsel alanlarda görülen değişim sürecidir. Dalto ‘’Ergenliği ikinci doğum’’ olarak tanımlar.

67 AİLELERE DÜŞEN GÖREVLER
Çocuğunuza verebileceğiniz en değerli hediye İLGİ, ZAMAN ve SEVGİDİR. UNUTMAYALIM Kİ ‘’Herkes annesi ve babası tarafından önemli olmak ve sevilmek ister.’’

68 AİLE TOPLANTILARI Aile toplantısı, çocuğun ailesini fark ettiği yerdir. Aile toplantısı; korku kültürünü yok ederek saygı kültürünü oluşturur. Aile toplantısı, bize aile olmanın hazzını yaşatır. Sağlıklı aile sağlıklı toplum başlangıcı aile toplantısıdır.

69 ‘’AYNI DİLİ KONŞANLAR DEĞİL, AYNI DUYGULARI PAYLAŞANLAR ANLAŞABİLİR
‘’AYNI DİLİ KONŞANLAR DEĞİL, AYNI DUYGULARI PAYLAŞANLAR ANLAŞABİLİR.’’ MEVLANA

70 ÇOCUĞUMUZU TANIMAK Çocuğunuz en çok hangi rengi seviyor?
En iyi arkadaşının adı ne? Onu tanıyor musunuz? Öğretmenini seviyor mu?Öğretmeninin adı ne? En çok kimi taklit ediyor? Büyüyünce kim gibi olmak istiyor? En çok ne yemekten hoşlanıyor?Sevdiği yemeğin adı ne? Neleri yapmaktan hoşlanıyor? Gelecekte nasıl bir iş olsun istiyor

71 ÇOCUĞUMUZUN ÖZGÜVENİNİ GELİŞTİRMEK
‘’EĞER, ÇOCUKLARIMIZA CESARET VE UMUT VERİRSEK NE KADAR İLERİYE GİDEBİLECEKLERİNİ KİMSE SÖYLEYEMEZ.’’

72 Vee ‘’ İnternet in ,cep tel.çocuklarımız üzerindeki olumsuz etkileri”

73 EYVAHHH! ÇOCUĞUM BENDEN UZAKLAŞIYOR ODASINDAN HİÇ ÇIKMIYOR
ARKADAŞLARINI BİZDEN DAHA ÇOK ÖNEMSİYOR

74 AMAN DİKKAT!!!!!!!!

75 ÇOCUĞUNUZA DERS ÇALIŞMA KONUSUNDA BASKICI TUTUMLA YAKLAŞMAYIN
Çocuğun ders çalışma yöntemine müdahale edilmemeli, bu konuda gereksiz tartışmalara girilmemeli, kendisine hissettirilmeden sistemli ve düzenli çalışması konusunda kontrol sağlanmalıdır.

76 AİLE BİREYLERİNİN EĞİTİME BAKIŞ AÇISI
Burada anne ve babaya düşen sorumluluk; çocuğun eğitimi üzerinde etkisi olan tüm aile bireylerinin eğitim hakkındaki görüş ve tutumları tutarlı olmalıdır.

77 KENDİ AMAÇALARINIZLA ÇOCUĞUNUZUN AMAÇLARINI BİRBİRİNE KARIŞTIRMAYIN
Kendi amaç ve isteklerinizi çocuğunuza benimsetmeye çalışmayın. Kendi amaç ve isteklerinizi çocuğunuza benimsetmeye çalışmayın.

78 ÇOCUĞUNUZUN ÇALIŞABİLMESİ İÇİN UYGUN ORTAM HAZIRLAYIN
Çocuğunuzun ders çalıştığı ortamı olanaklar dahilinde ışıklandırmak,havalandırmak,anlık doğabilecek ihtiyaçlarına cevap verebilecek şekilde düzenlemektir. Çocuğunuzun ders çalıştığı ortama yakın yerde Tv. Müzik seti gibi elektronik araçlar olmamalıdır. Eğer evinizde yeterli oda yoksa ve çocuğunuza çalışması için özel oda veremiyorsanız ona çalışma köşesi oluşturun

79 BUNLARIN DIŞINDA Çocuğunuzu kıyaslamayın,
Çocuklarınızı övün ve cesaretlendirin, Kendi kızgınlığınızı kontrol edin, çocuğunuzu öfke ile terbiye etmeyin, Çocuğunuza gereğinden fazla harçlık vermeyin,

80 SONUÇ OLARAK, İyi Anne ve İyi Baba Olmanın Sırları:
Sınırsız ve koşulsuz sevgi verin Ona inanın ve güvenin Dayanıklılığını arttırın Ekip olarak çalışın Uğraşılar bulun Sorumluluk alması ve uygulamasını sağlayın

81 Unutmayalım Gencin, size anlaması çok zordur, çünkü o hiç genç olmadı. Ama sizler genci anlayabilirsiniz, çünkü sizler genç oldunuz.

82 ÇOCUĞUNUZA ZAMAN AYIRDIĞINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…
ÖZEL MALTEPE GÖKYÜZÜ İLKÖĞRETİM OKULU REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BİRİMİ Gözdem ÖZGER Naciye YAKUPOĞLU