ÇOCUKLARDA SPOR VE LİSANS MUAYENESİ

... konulu sunumlar: "ÇOCUKLARDA SPOR VE LİSANS MUAYENESİ"— Sunum transkripti:

1 ÇOCUKLARDA SPOR VE LİSANS MUAYENESİ
Sanlı Sadi Kurdak Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Ekim Antalya

2 İçerik Tanım Egzersizin faydaları
Çocuklarda yaş guruplarına göre egzersiz Sıcaklık ve spor Kalp hastalıkları Egzersiz astım Diyabet ve spor Hemofili ve spor Lisans muayenesi

3 Şanghay Parolimpik 2007 Nazan Çaçan Toplam 55 madalya

4 TANIM Spor – Kişisel yada toplu oyunlar biçiminde yapılan genellikle yarışmayı amaçlayan, bazı belirli kurallara göre uygulanan beden hareketlerinin tümü Egzersiz – Vücudun gücünü artırmak için yapılan alıştırma.

5 İnsanlar neden spor/egzersiz yapar ?
Zevk Sağlıklı gelişmek, yaşamak, yaşlanmak. Rehabilitasyon Performans Amatör Profesyonel

6 Çocuklarda egzersizin faydaları
Günlük fiziksel aktivitesinde artma Performansının artması Motor yeteneklerinde artış Sakatlık insidansında azalma Sedanter yaşıtlarına oranla ileri yaş guruplarında kronik hastalık gelişme riskinin azalması Kişilik gelişimi

7 Çocuklarda Spor -1 2- 6 yaş Birşeyleri tutmaya çalışması İp atlamak
Takla atmak Yürümek Yüzmek Topa ayakla vurmak Bisiklete binmek Luebbers P.E. 2003, ACSM

8 Çocuklarda Spor -2 7 - 10 yaş Bisiklete binmek Futbol Tenis Jimlastik
Masa tenisi Yürümek Yüzmek Luebbers P.E. 2003, ACSM

9 Çocuklarda Spor -3 10 yaş ve üstü Temas sporları yapabilir
Aerobik antrenmanlara başlayabilir (maksimum haftada 3 kez, 30 dakika) Dayanıklılık antrenmanlarına başlayabilir. Ancak…. Luebbers P.E. 2003, ACSM

10 Çocuklarda Spor -4 Eğitimli insanların gözetiminde
Fizyolojik olarak immature oldukları unutulmadan Doğru tekniğin öğretilmesi ilk amaç Özellikle balistik hareketlerden kaçınma Vücut geliştirme amaçlı ağırlık antrenmanı yaptırılmadan Tam eklem açıklığında, çok eklemli hareketler Yoğunluk, süre ve frekansa dikkat ederek

11 Çocuklarda Spor -4 Eğitimli insanların gözetiminde
Fizyolojik olarak immature oldukları unutulmadan Doğru tekniğin öğretilmesi ilk amaç Özellikle balistik hareketlerden kaçınma Vücut geliştirme amaçlı ağırlık antrenmanı yaptırılmadan Tam eklem açıklığında, çok eklemli hareketler Yoğunluk, süre ve frekansa dikkat ederek

12 Çocuklarda Spor -4 Eğitimli insanların gözetiminde
Fizyolojik olarak immature oldukları unutulmadan Doğru tekniğin öğretilmesi ilk amaç Özellikle balistik hareketlerden kaçınma Vücut geliştirme amaçlı ağırlık antrenmanı yaptırılmadan Tam eklem açıklığında, çok eklemli hareketler Yoğunluk, süre ve frekansa dikkat ederek

13 Çocuklarda Spor -4 Eğitimli insanların gözetiminde
Fizyolojik olarak immature oldukları unutulmadan Doğru tekniğin öğretilmesi ilk amaç Özellikle balistik hareketlerden kaçınma Vücut geliştirme amaçlı ağırlık antrenmanı yaptırılmadan Tam eklem açıklığında, çok eklemli hareketler Yoğunluk, süre ve frekansa dikkat ederek

14 Çocuklarda Spor -4 Eğitimli insanların gözetiminde
Fizyolojik olarak immature oldukları unutulmadan Doğru tekniğin öğretilmesi ilk amaç Özellikle balistik hareketlerden kaçınma Vücut geliştirme amaçlı ağırlık antrenmanı yaptırılmadan Tam eklem açıklığında, çok eklemli hareketler Yoğunluk, süre ve frekansa dikkat ederek

15 Çocuklarda Spor -4 Eğitimli insanların gözetiminde
Fizyolojik olarak immature oldukları unutulmadan Doğru tekniğin öğretilmesi ilk amaç Özellikle balistik hareketlerden kaçınma Vücut geliştirme amaçlı ağırlık antrenmanı yaptırılmadan Tam eklem açıklığında, çok eklemli hareketler Yoğunluk, süre ve frekansa dikkat ederek

16 Çocuklarda Spor -4 Eğitimli insanların gözetiminde
Fizyolojik olarak immature oldukları unutulmadan Doğru tekniğin öğretilmesi ilk amaç Özellikle balistik hareketlerden kaçınma Vücut geliştirme amaçlı ağırlık antrenmanı yaptırılmadan Tam eklem açıklığında, çok eklemli hareketler Yoğunluk, süre ve frekansa dikkat ederek Luebbers P.E. 2003, ACSM

17 Çocuklarda spor yapabileceğine karar verirken
Herhangi bir sağlık sorunu olmamalı Yaş gurubu için uygun yükleme belirlenmiş olmalı Doğru giysileri giymeyi öğrenmeli Yapacağı aktivite çocuğa doğru anlatılmalı Egzersiz öncesi, sırası ve sonrasında hidrasyonundan emin olunmalı

18 5 – 12 yaş arası çocuklarda spor yapmaması gereken durumlar
Uzun süreli ağır antrenman Sıcak ve nemli ortam İyileşmeyen sakatlıklar

19 Genç Sporcularda Sık Görülen Sakatlıklar
Epifiz plak fraktürleri Apofizit Baş ve boyun yaralanmaları Sıcak çarpması Psikolojik sorunlar Luke A. 2003, ACSM

20 Normal koşullar altında vücudun iç sıcaklığı 35 Co – 41 Co arasında sabit tutulmak üzere programlanmıştır.

21

22 İSTİRAHAT VE EGZERSİZDE TERMODİNAMİ İSTİRAHAT MAKSİMAL EGZERSİZ
Vücudun sıcaklık üretimi Litre O2 tüketimi = 4.82kCal 0.25 L O2 / dak  1.2 kCal / dak 4.0 L O2 / dak  20 kCal / dak Buharlaşma ile soğuma kapasitesi 1 ml ter = 0.6 kCal  30 ml / dakika 18 kCal / dakika İç sıcaklıkta artış  1 oC artış / 5 – 7 dakika

23 Sportif aktivite sırasında termal stres
Kompanze termal stres Unkompanze termal stres

24 SICAKLIK VE EGZERSİZİN SU KAYBI ÜZERİNE ETKİSİ (ml/gün)
NORMAL SICAK SICAK + EGZERSİZ Hissedilmeyen Deri 350 320 Akciğer 250 650 Ter 100 1400 5000 Feçes 200 İdrar 1500 1200 500 Toplam 2500 3400 6700

25 BUHARLAŞMA CİLT KAN AKIMININ ARTMASI
KARDİAK DEBİNİN DAĞILIMI İLE İLGİLİ SORUNLAR SU VE ELEKTROLİT DENGESİNİN BOZULMASI

26 HAVA SICAKLIĞI oC 21.1 23.8 26.7 29.4 32.2 35 37.8 40.6 43.3 46.1 48.9 17.8 20.6 22.8 25.6 28.3 30.6 32.8 37.2 39.4 41.7 10 18.3 23.9 43.9 46.7 20 18.9 22.2 25 27.8 33.9 44.4 54.4 30 19.4 28.9 35.6 40 45 50.6 57.2 64.4 23.3 26.1 38.3 58.3 66.1 50 27.2 31.1 65.6 60 24.4 45.6 55.6 65 70 41.1 51.1 62.2 80 21.7 36.1 57.8 90 38.9 100 24.2 NEM %

27

28

29 Kalp hastalıkları Sürekli izlenmeli Kontrollü egzersiz
Antrenör ve ebeveyn eğitimi Doktor izni

30 Kalp hastalıkları Senkop atakları EKG Efor EKG Ekokardiyografi
PA akciğer grafisi Özel egzersiz türleri ve ortamı

31

32 Petersen A. M.W. ve B. K. P J. Appl. Physiol, 2005

33 Hareketsizlik – ASTIM İlişkisi
Orta şiddetteki fiziksel aktivite Kaygı Fiziksel aktivitenin belirgin azalması Hareketsiz yaşamda artma Hafif şiddetteki fiziksel aktiviteler sırasında nefes darlığı Hareketsiz yaşam

34 EGZERSİZ TESTİ

35

36

37 #: Başlangıca göre istatistiksel anlamlı farklılık

38 Ü. Adaş, Yüksek Lisans Tezi 2005

39 Diabetik çocuklarda spor
İskelet ve kas sistemini geliştirir. İnsuline verilen yanıt artar. Kilo kontrolünü sağlar. Kardiovasküler komplikasyon azalır Kişinin kendine güveni artar.

40 Diabetik çocuklarda spor
Doktor onayı şart Hipoglisemi Hiperglisemi

41 Diabetik çocuklarda alınması gereken önlemler
Kan şekeri ölçüm zamanı ayarlanmalı İnsulin dozu ve alım zamanı bilinmeli Doğru yemeli Su hafif gıdayı yanında bulundurmalı Acil yardım önlemleri alınmalı Antrenörü konu hakkında bilgi sahibi olmalı

42 HEMOFİLİLİ ÇOCUKLARDA SPOR

43 Hemofili, koagülasyon sisteminin önemli
unsurlarından olan faktör VIII ve faktör IX’ un eksiklikleri sonucu ortaya çıkan ve genetik geçiş gösteren bir hastalıktır.

44 HEMOFİLİ HASTALARINDA
Eklem içine tekrarlayan kanamalar ağrı nedeni ile eklemi giderek kullanılamaz hale getirmekte, kaçınmalar ve kullanılamama sonucu kollar yada bacaklardaki kaslarda küçülmeler ortaya çıkmakta.

45 Sadece 11 günlük mikrograviteye maruz kalan astronutlarda % 30 oranında kas atrofisi görülmekte
Dönüşte ise dünya yerçekimine uyumunda kas yırtılmaları oluşabiliyor

46 HEMOFİLİLİ ÇOCUKLAR HANGİ SPORU YAPSIN?

47 Lisans muayenesi Amaç: spor yapmaya başlayan insanların, spor yapmalarına engel bir durumun olup olmadığının belirlenmesi Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sağlık İşleri Daire Başkanlığının hazırlamış olduğu “Sporcu Sağlık Belgesi”

48 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DEKANLIĞI
Lisans muayenesi ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DEKANLIĞI T.C. Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sağlık İşleri Daire Başkanlığının B.021.GSM /769 Sayı, 09/08/2004 Tarihli Yazısı.

49 Lisans muayenesi Sporcuların sınıflandırmasında cinsiyet, yaş gurupları ve sportif aktivitelerinin türlerindeki çeşitlilik göz önünde tutulmalıdır. Performans sporcusu ile amatör bir sporcunun fiziksel aktivite sırasında karşılaşabileceği stres farlılık gösterebileceğinden lisans muayenelerinin belirli guruplara göre standardizasyonunu yapmak gerekir mi?

50 Lisans muayenesi Öz geçmiş Aile öyküsü Şu anki sağlık sorunları
Hastalık geçmişi Spor sakatlıkları Fizik muayene

51 Lisans muayenesi Avustralya Spor Komisyonu tarafından kullanılan soru formu (Christopher John Gore, Physiological Tests for Elite Athletes, Human Kinetics, 2000).

52 Baş boyun muayenesi Anormal bulgularla ilgili açıklayıcı bilgi. SAĞ
SOL NORMAL ANORMAL GÖZ KULAK BURUN BOĞAZ LENF NODÜLÜ Anormal bulgularla ilgili açıklayıcı bilgi.

53 Solunum sistemi 1. Hastanın anamnezi ile ilgili bilgiler NORMAL
ANORMAL SOLUNUM SESLERİ TORAKS DUVAR HAREKETİ HAVA YOLLARI 2. Anormal bulgularla ilgili açıklayıcı bilgi.

54 Kardiovasküler sistem
1. Hastanın anamnezi ile ilgili bilgiler 2. Dakika kalp atım sayısı 3. Kan Basıncı 4. Fizik Muayene Formu NORMAL ANORMAL KALP SESLERİ EKG PERİFERİK NABIZ 5. Anormal bulgularla ilgili açıklayıcı bilgi.

55 Santral Sinir Sistemi 1. Hastanın anamnezi ile ilgili bilgiler
2. Fizik Muayene Formu NORMAL ANORMAL REFLEKSLER PROPRİOSEPSİ DENGE PERİFERAL DUYU YÜRÜME KUVVET 3. Anormal bulgularla ilgili açıklayıcı bilgi.

56 Kas iskelet sistemi 1. Hastanın anamnezi ile ilgili bilgiler
2. Fizik Muayene Formu NORMAL ANORMAL SERVİKAL VERTEBRA TORAKAL VERTEBRA LOMBER VERTEBRA SAKRAL VERTEBRA KOKSA 3. Anormal bulgularla ilgili açıklayıcı bilgi.

57 Eklemler 1. Hastanın anamnezi ile ilgili bilgiler
2. Fizik Muayene Formu SAĞ SOL NORMAL ANORMAL OMUZ DİRSEK EL BİLEĞİ EL KALÇA DİZ AYAK BİLEĞİ AYAK 3. Anormal bulgularla ilgili açıklayıcı bilgi.

58 Laboratuar İdrar Testleri: Dansite Albumin Glukoz Hematürü Mikroskopi
Tam Kan Kan Biyokimyası Kreatin Kinaz SGOT SGPT LDH Albumin Gloubulin Na K Kreatinin BUN Glukoz Serum Ferritin Solunum Sistemi FEV1/FVC Pik Akım Hızı

59 Lisans işlemleri için yapılan sağlık muayenelerinin
uygulamasındaki sorunlar bu muayenenin gerçekten yapılıp yapılamadığı konusunda düğümlenmektedir.

60 Teşekkür ederim…