Neden İletişimde Farkındalık ???

... konulu sunumlar: "Neden İletişimde Farkındalık ???"— Sunum transkripti:

1 Neden İletişimde Farkındalık ???
1 Kg Çelik 0,42 dolar 1 Kg Mercedes 43 dolar 1 Kg DVD dolar 1 Kg İ.Kramer Gecelik dolar 1 Kg Altın dolar 1 Kg Viagra dolar 1 Kg Pentium III dolar Bilgi ve kişiler arası ilişkiler yeni ekonominin temelini oluşturuyor

2 Neden İletişimde Farkındalık ???

3 İletişim, anlam alış verişi ile sonuçlanan herhangi bir davranıştır.
İLETİŞİMİN TANIMI İletişim, bir kişinin bir bilgiyi anlaşılır şekilde başkalarına aktarabilmesidir. İletişim, bireyler arasında bilgi alıp vermek amacıyla oluşturulan bir ilişkiler sistemidir. İletişim, anlam alış verişi ile sonuçlanan herhangi bir davranıştır. İletişim, kişileri birbirine bağlayan bir süreçtir.

4 Etkili İletişim Önce Kendini Fark Etmekle Başlar !
Ben Kimim ? Kendime ilişkin benlik algım ne ? Kendimin farkında mıyım? Kendimi seviyor muyum? Kendimi değerli ve yeterli buluyor muyum? Yapabileceklerimi yapma gücüne sahip miyim ? Ne için yaşıyorum ? Neye değer veriyorum ? Dünya görüşüm ne? Güdülerim-dürtülerim ne? Rollerim neler? Kişisel gelişimim için neler yapabilirim?

5 Pasif isem; Önemli değil yerimi alabilirsin, bu kadar önemli değil,
Her söylenenden etkilenirim, kendi başıma karar alamam, Kaçınırım ya da vazgeçerim, Suçluluk, öfke, engellenme, güvensizlik

6 Saldırgan isem; Kendi doğrularım için diğerlerini harcayabilirim
Bu benim düşüncem,sen farklı düşünüyorsan aptalsın Savunabilmek için küçük düşürürüm, incitirim, insan yerine koymam Amacım kazanma, diğerlerini aşağılama, güç gösterme

7 Pasif - Saldırgan isem;
Düşünce ve duygularımı öyle ifade etmeliyim ki, başkaları yetenekli olduğumu anlamasın Size ne düşünce ve duygularımı tam olarak söyleyemem, umarım senden daha önemliymişim gibi davranırsın Her zaman suçlayacak birileri vardır

8 Atılgan-Kararlı-Girişken isem;
Dürüst ve açık biriyim Doğru kararlar alabilirim Etkili iletişim kurarım Kararlı beden dili kullanırım Başkalarının , görüşlerine, haklarına saygı duyarım bunu da anlaşılır ve net iletirim

9 Türk Zihin Haritası  (Benim Dışımdaki Hayat)
Akıllıyım...Sihirbazım...Ne İş Olsa Yaparım... Mutluymuşum... Samimi Değilim... Güvenmiyoruz... Kavgalıyız ??? Konuştuğumuz gibi yaşamıyoruz...

10 Türk Zihin Haritası  (Benim Dışımdaki Hayat)
Öğretmen Hakkımı Yedi... Hakem Taraf Tuttu... Amirim Diğer Kişiyi Kayırdı... Eşim Beni Anlamadı... Tavlada kazandık mı ? Bükülmeyen bilek, kaybettik mi zarları suçlarız... Bağımlı, çaresiz ve kurban anlayışının hakim olduğu özellikler ön planda.

11 İletişimde KENDİNİ TANIMAK
Benlik bilinci; kişinin kendisi hakkında sahip olduğu görüşüdür. Kendini açmak ; Birisiyle karşılıklı etkileşim sürecinde ki düşünce ve duyguları paylaşmaktır. Açık benliğimiz; bilinçli olarak yaptığımız davranışlar ve sarf ettiğimiz sözlerdir. Bunlar hem kendimiz hem de başkaları tarafından bilinen özelliklerimizdir.

12 İletişimde KENDİNİ TANIMAK
Kör benliğimiz; farkında olmadığımız, ancak başkaları tarafında bilinen özelliklerimizdir. (genellikle bunlar alınganlık vb. Savunma Gizli benliğimiz; başkalarının bilmediği ama bizim için açık olan düşüncelerimiz, duygularımız ve özlemlerimizdir.

13 İletişimde KENDİNİ TANIMAK
Bilinmeyen Benliğimiz ise, ne başkaları ne de kendimiz tarafından bilinmez. Buna bilinçaltı da deniliyor. İki kişi arasındaki en etkin iletişim, her iki tarafın da birbirine açık olduğunda gerçekleşir. Bir kişiyle etkileşim sırasında açık olabilmemizde güven önemli bir rol oynar.

14 Kendimizi Doğru İfade Etmek - Mesajlarımız
Konuşurken çok şey söyleriz, ama verdiğimiz mesajların dört öğeden oluştuğunu çoğu zaman fark etmeyiz. Gözlemler Düşünceler Duygular İhtiyaçlar

15 Etkin İfadenin Kuralları
Ne söylenmek isteniyorsa; Dolaysız, Hemen, Açıkça ve Dürüstlükle söylenmeli.

16 Hangisi Olmak İstiyoruz?
Kazanan (pozitif düşünen) Kaybeden(pozitif olamayan) der ki der ki .. -Yaşamımdan memnunum Hiçbir şey yolunda gitmiyor -Evet yaparım, hayır yapmam Belki... bakalım... sonra. -Yapmak için zaman bulurum Zaman ayırmamı nasıl beklersiniz -Kendimi tam olarak ifade edemedim Anlamıyorsun ki -Bu konuda farklı düşünüyoruz Fikrimi değiştirmem -Bunun daha iyi bir yolu olmalı Bunu her zaman böyle yaparız -Artık halledelim şu işi Yeniden denemenin anlamı yok -İnsan hergün bir şey öğrenir Benim bunca yıllık deneyimim boşuna mı -Daha esnek olabiliriz Ama buradaki talimat diyor ki -İyiyim ama kendimi geliştirmeliyim Diğerleri kadar kötü değilim

17 İletişimi Kolaylaştıran
İletişimi Engelleyen Davranışlar İletişimi Kolaylaştıran Ellerinizi kenetleyin, kollarınızı bağlayın, ayak ayak üstüne atın ve geriye doğru yaslanarak oturun. Kollarınızı bağlamadan, ayak ayak üstüne atmadan, elleriniz açık olarak öne doğru eğilin. Karşınızdaki insanın yüzüne bakmayın, mümkünse gözlerinizi kaçırın. Karşınızdaki insanın yüzüne bakın, mümkün olduğu kadar çok göz teması kurun. Karşınızdaki insanı ses çıkarmadan dinleyin veya karşınızdaki söyleyeceğini tamamlamadan sözünü kesin. Karşınızdaki konuşurken "evet", "demek öyle", "gerçekten mi?" gibi etkin dinlediğinizi belirten sözler söyleyin. İfadesiz bir şekilde durun Gülün

18 İletişimi Kolaylaştıran
İletişimi Engelleyen Davranışlar İletişimi Kolaylaştıran İlişkide olduğunuz insanın karşısına oturun İlişkide olduğunuz kişi ile 90 derecelik bir açı ile mümkün ise de yanına oturun. Konuştuğunuz kişinin adını öğrenmek için çaba harcamayın ve kullanmayın. Konuştuğunuz kişinin adını öğrenmeye gayret edin ve unutmamak için ilişkinin başlangıcında sık sık kullanın. Hiç soru sormayın ya da kapalı uçlu sorular sorun. İlişkide olduğunuz kişiye açık uçlu sorular sorun. Karşınızdaki kişinin söylediklerinden ne anladığınızı kontrol etmeyin. Karşınızdaki kişinin söylediklerinden ne anladığınızı tekrarlayın.

19 İletişimi Kolaylaştıran
İletişimi Engelleyen Davranışlar İletişimi Kolaylaştıran Karşıdaki kişinin fikir ve görüşlerinde boşluklar bulup, ortaya koyun. Karşınızdaki kişinin fikir ve görüşlerini geliştirecek yaklaşımlarda bulunun. Önce aynı fikirde olmadığınızı söyleyin, sonra nedenini söyleyin. Karşınızdaki kişi ile aynı fikirde değilseniz önce sebebini belirtin, sonra kendi görüşünüzü belirtin. Ketum olun ve karşınızdakini etkileyecek bile olsa onunla ilgili bilgiyi kendinizde tutun. Ne yaptığınızı ve ne yapmakta olduğunuzu açık olarak ortaya koyun. Karşınızdaki kişiden uzak durun ve ona hiçbir temasta bulunmayın. Uygun düşen durumlarda temas edin.

20 arasındaki iletişimi kapsar bir biriyle etkileşim halindedir.
Kişisel iletişim Kişinin iç dünyasını ilgilendiren psikolojik bir olaydır. Kendi kendini anlama ve çeşitli duyu organları arasında gerekli ilişkileri kurabilmesiyle ilgilidir. Düşünme eylemidir Toplumsal iletişim Kişi, grup ve örgütsel yapılar arasındaki iletişimi kapsar bir biriyle etkileşim halindedir.

21 Kişilerarası iletişim için koşullar
Kişiler arasında bir ilişkinin kurulmak istenmesi, Bir amacın bulunması, Belirli kuralların bulunması, Rol ilişkilerinin varlığı ve Ortak bir dilin varlığıdır.

22 İletişim Ortamı İletişim sürecini etkileyebilecek nitelikleri olan ve iletişim durumu içinde bulunan kişi, nesne ve olayların tümüne “iletişim ortamı” adı verilir. 1. İletişimde bulunan kişilere bağlı özellikler 2. İletişimin içinde oluştuğu ortamın sosyal özellikleri 3. İletişimin içinde oluştuğu ortamın fiziksel özellikleri

23 İLETİŞİM SÜRECİNDEKİ UNSURLAR
İletişimin kurulmasında birkaç unsur rol oynar.Bunlar;kaynak(verici),kodlama, mesaj,kanal(araç),alıcı ,alıcının eşik değeri, alıcının şablonları, kod çözme ve geribildirimdir. Eşik Mesaj Mesaj Değerler Kanal Verici Kodlama Mesaj Oluşturma Alıcı Geribildirim Şablonlar

24 1- KAYNAK: Kaynak (Verici) iletişimi başlatandır.Kaynak,mesajı iletilmek üzere veren,iletiler zinciri üreten,bir insan veya bir makine olabilir. Kaynak, bir konuşmada konuşmacıyı,bir tebliğde sunanı,eserde yazarı,şiirde şairi,kitle iletişim sürecinde ise yayının veya mesajın üretimine katkıda bulunan kişi veya gurubu kapsar. İkna olayının olabilmesi için kaynağın bir takım özellikleri taşıması gerekmektedir.Bunlar;güvenirlilik,sosyo-demografik özellikler,empati gibi özellikler sayılabilir.

25 2-KODLAMA: Kaynak iletmek istediği bilgileri bir dizi sembole çevirerek,sinyaller halinde kodlar.Kodlama olamadan,bilgilerin bir insandan diğerine nakledilmesi mümkün değildir. Örnek: Duman ateşin göstergesidir. Gazetenin kullanmış olduğu kod yazı,radyonun ki ses,televizyondaki ise ses ve görüntüdür.

26 3-MESAJ: Mesaj;”Konuşmacı ile dinleyici veya kaynak ile hedef arasındaki ilişkiyi sağlayan unsurdur (Gökçe,1993,52). Harf,rakam,renk,ses,ses tonu,yüz ifadesi,(jest ve mimik) her türlü görsel ve işitsel işaretler,her türlü sözlü ve yazılı ifadeler kaynağın alıcıya ulaştırmak istediği duygu,düşünce ve davranışların kodlanmış halidir. Bir mesajın istenilen amaca ulaşabilmesi ya da hedef kitle tarafından verilmek istenilen şekilde anlaşılabilmesi için şu özellikleri taşıması gerekir(Rigel,1995,142).

27 Mesaj,hedef kitlenin dikkatini ekecek şekilde kurgulanmalı ve sunulup dağıtılmalıdır.
Mesaj;anlamı bozmadan aktarabilecek şekilde hem kaynağı,hem hedef kitlenin ortaklaşa sahip oldukları yaşam deneyimlerini ifade eden işaretlerle verilmelidir. Mesaj,hedefte ihtiyaç uyandırmalı ve bu ihtiyaçların karşılanıp giderilmesi için bir şeyler önermeli ve yol gösterici olmalıdır. İhtiyaçların giderilmesinde ileti ile önerilen yol bireyin içinde bulunduğu grup normuna uygun düşmelidir.

28 4-KANAL: Kanal kaynakla alıcı arasındaki mesajın aktarılmasını,geçmesini sağlayan yoldur. Bu kavramın içine ışık ve ses dalgalarından iletişim araçlarına kadar mesajı aktaran tüm yollar girer ( Köknel,1986,51). İletişimde kanal,önemli işlevi olan unsurlardan biridir.Kanal olmadan iletişimin olması mümkün değildir.Yüz yüze iletişimde kişinin bedeni,yüzü,giysileri ve sesi kanal olarak nitelendirilirken,kitle iletişiminde ise gazete,radyo ve televizyon birer kanaldır.

29 5-HEDEF (ALICI): Vericinin mesajını algılayan kişi alıcıdır. Alıcının işlevi vericinin karşıtıdır. Alıcının gelen mesajı alabilmesi için,mesajı almaya hazır olması gerekir.Alıcının örneğin;yüz yüze iletişimde dinlemesi,telefonu veya faksı açması,televizyon veya radyonun düğmesini çevirerek mesajı almaya hazır olması gerekir. Mesajın algılanmasında alıcının içinde bulunduğu psikolojik durumun,vericiye ait ön yargılarının,eşik değerlerinin ve şablonlarının da rolü vardır.

30 6-GERİBİLDİRİM (FEEDBACK)
Geri besleme ya da yansıma olarak ta ifade edilebilen feedback iletişim sürecinin son aşamasıdır.Feedback,kaynağın gönderildiği mesaja karşılık hedef kitlenin verdiği cevap mesaj olarak tanımlanabilir(Cüceloğlu,1995,78). Geribildirimler birkaç şekilde olabilir. Karşıdakine bakış şekli Kişinin beden hareketleri Kişinin sözlü olarak söyledikleri Bütün bunların hepsinin beraber ortaya konması Sessiz kalma

31 TEMEL İLETİŞİM VARSAYIMLARI
1. İletişim kurmamak (iletişimsizlik) olanaksızdır Hiçbir şey yapmamanın da anlamı vardır. İletişim kurmak için belirli bir davranış göstermek zorunluluğu yoktur. İletişim kavramı ilişki kavramı ile karıştırılmamalıdır. 2. İletişim ilişki ve içerik düzeyleri vardır Aynı içerik iletişim kuran kişilerin ilişkilerine göre farklı biçimde ifade edilebilir. Gelir misin? (Eşit ya da güçlüsünüz) Gelir misiniz? (Eşit ama resmi ya da güçsüzsünüz) Gelmeyi düşünür müsünüz? (Eşit değil, güçsüz ya da karar özgürlüğüne saygılısınız)

32 TEMEL İLETİŞİM VARSAYIMLARI
3. Mesaj alışverişindeki dizisel yapının kendi başına bir anlamı vardır. İlişki türü mesajların oluşturduğu sıralamaya göre değişebilir. Bir dizi karşılıklı davranışta neden ve sonucu ayırt etmek her zaman mümkün değildir.(İşe geç gelme, derslere çalışmama) 4. Mesajlar dijital ve analojik olmak üzere iki tiptir. Dijital iletişimde mesajlar sözlü veya yazılı olarak bildirilir. Analojik iletişim sözel olmayan tüm iletişimi biçimlerini kapsar.

33 TEMEL İLETİŞİM VARSAYIMLARI
5. İletişim kuran kişiler ya eşit (simetrik) ya da eşit olmayan (tamamlayıcı) ilişkiler içindedir. Simetrik iletişimde taraflar eşit düzeydedir. Tamamlayıcı iletişim eşitsizlik temelinde ortaya çıkar.

34

35 “SEN DİLİ” .Kusur bulur, yargılayıcı, aşağılayıcı mesajlar taşır.
.Suçlayıcıdır. .Kusur bulur, yargılayıcı, aşağılayıcı mesajlar taşır. . İşbirliğinden uzaklaştırır. . Savunucu ve düşmanca tavırlara neden olur. . olumsuzlukları pekiştirir. (inandırır.) . İnsanlar kendilerini kızgın, incinmiş ve değersiz görür . Değişmeye direnç olur. . Kişi önemsenmediğini düşünür. . Kızgınlığı kışkırtır.  - Öç almaya hakkım var düşüncesini doğurur.

36 “BEN DİLİ” . Hissedilenleri ifade eder.
. İyi niyetle işbirliği çağrısıdır. . Çözüm getirmez, durumu açıklar. . Güven geliştirir. . Suçlamaz, yargılamaz. . Savunmaya itmez. . Paylaşmaya çağrıdır. . Karşıdaki kişide düşünme ve empati yaratır. . Hisler ve kaygılar açıkça dile getirilir. . Hislerin sorumluluğu yüklenilir.  . Durum, davranış ve olumsuz duygu belirtilir.  . "KİŞİLİGE SALDIRI YOKTUR

37 Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmıyorum
BEN MESAJLARI Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmıyorum Kapının açık kalması beni rahatsızediyor. Konuşmaya başlayıp sonunu Getiremeyince Sinirleniyorum Bu akşam kendimi yorgun hissediyorum, oyunu bir başka akşama erteleyelim. SEN MESAJLARI Kes şunu, baş belas Niçin kapıyı hep açık Çok kabasın her zama sözümü kesiyorsun Her zaman aynı şey, bıktım artık.... Bu kadar kavgacı olduğun

38 Sözünü pişirip diyenin
Sözünü bilen kişinin Yüzünü ağ ede bir söz Sözünü pişirip diyenin İşini sağ ede bir söz. Söz ola kese savaşı Söz ola kestire başı Söz ola oğulu aşı Bal ile yağ ede bir söz Yunus Emre

39 SÖZLÜ İLETİŞİMİN ÖZELLİKLERİ
Sözlü iletişim düşüncelerin sesli olarak ifade edilmesi anlamına gelmektedir. SÖZLÜ İLETİŞİMİN ÖZELLİKLERİ İletilecek fikir veya bilginin tanımlanması, Beklenen sonucun tanımlanması, Düşüncelerin dinleyicinin anlayabileceği bir dile dökülmesi, Dinleyicinin tepkisinin gözlemlenmesi, Kişisel kaygı ve endişelerin bir yana bırakılması, Karşımızdakilerin dikkatle dinlenmesi ve Sözsüz iletişim faktörlerinin kullanılması gerekmektedir.

40 SÖZLÜ İLETİŞİMDE TEPKİ GRUPLARI
DEVAM ETTİRİCİ TEPKİLER 1. HIM HIM TEPKİSİ 2. İÇERİK TEPKİLERİ (Söylenenin içeriğini özetler ve yansıtır. En son söyleneni; etkileşim sırasındaki çeşitli ifadeleri ya da tüm iletişimi özetleme biçiminde olabilir.) 3. DUYGU TEPKİLERİ (Karşımızdaki kişinin henüz adını koymadığı bir duygusunu yansıtmaya yardımcı olur. Bu nedenle bu tür tepkileri verebilmek zordur; çünkü ifade edilmeyen duyguyu bulmak, onu tanımlamak zordur.) Sanki bana ……… demek istiyormuşsun gibi geliyor Belki de …. hissediyorsun Sanki …. Hissediyorsun, çünkü ….. ÖNCE İÇERİĞİ ANLA, FARKINA VAR SONRA DUYGUYU ORTAYA KOY Bunun için DİKKATLİ DİNLE, NEYİ NASIL SÖYLEDİĞİNE ODAKLAN ve HİSSETTİKLERİNİ ANLAMAYA ÇALIŞ

41 SÖZLÜ İLETİŞİMDE TEPKİ GRUPLARI 2. TAVSİYE VEYA ÖNERİ VERME
YOL AÇICI TEPKİLER 1. SORU SORMA (Daha önce bilinmeyen, söz edilmeyen yeni bir bilgiyi elde etmek için kullanılır) Kapalı sorular: Evet ya da hayır gibi bir iki sözcükle yanıtlanabilen sorulardır Açık sorular: Dinlenilen kişiye tepkide bulunmak için geniş özgürlük sağlar. Nasıl ve ne ile başlar. Dolaysız ve dolaylı sorular: Doğrudan sorulan ya da sorulmayan sorulardır. Seçenekli sorular: En az iki seçenekten birini seçmeye zorlayan sorulardır. Niçin sorusu= Derinliğine anlama amacıyla sorulur, ancak yanıtlanması zordur. 2. TAVSİYE VEYA ÖNERİ VERME Seçenek davranışı (eylem ve düşünceleri) gösteren bir tepkidir. Sorun çözmeye yardımcı olabilecek eylem planlarından oluşur. 3. ETKİLEME Tutum ve davranışları dolaysız olarak değiştirmek için kullanılır. Düşünce ve ifadeleri olumlu ya da olumsuz olarak pekiştirmeyi amaçlar. Cesaretlendirme veya cesaretini kırma amacıyla kullanılır.

42 SÖZLÜ İLETİŞİMDE TEPKİ GRUPLARI
KENDİNDEN REFERANS VERME 1. KENDİNİ KATMA Kişinin karşısındakinin davranış, tutum ve kelimeleri gibi ifade ettiği bazı uyarıcılara verdiği kişisel tepkisidir. Kişinin kendi duyguları ile ilgilidir. Böyle yaptığında kendimi dışlanmış hissediyorum. 2. KENDİNİ AÇIĞA VURMA Kişinin kendisi ile ilgili gerçek bilgileri sunduğu tepkilerdir. !!! DİKKAT !!! Kendinden referans verirken kendi kişisel gereksinimlerimizi mi karşılıyoruz Karşımızdakinin tepkilerinin neler olabileceğini biliyor muyuz Bu tepkiler ilişkimizi nasıl etkileyecek

43 Dilde Peşin Hükümler EĞER DENEMEK
Seçenekler bulunduğuna işaret eder, bu nedenle bir insan seçenek sunarken kullanılmalı Eğer saat 14:00 için toplantı ayarlayabilirsem! Olası sonuç: Toplantı yok, ayarlayamadım DENEMEK Kullanımı başarısızlığın bulunduğuna işaret eder, bu nedenle başarısız bir insanın başarı şansını artırmak için kullanılmalı Dene ve cumaya kadar bitir Olası sonuç: Denedim ama zamanında bitiremedim

44 Dilde Peşin Hükümler AMA HİÇ BİRŞEY / HERKES / HİÇ KİMSE /HER ZAMAN
Sözcüğün etkisi bir önceki cümleyi olumsuz kılar, bu nedenle doğru kullanılmazsa karşınızdaki kişide direnç oluşturur Sizi anlıyorum ama Olası sonuç: Benim görüşümü önemsemediler HİÇ BİRŞEY / HERKES / HİÇ KİMSE /HER ZAMAN Olumsuz kullanımı tüm olumlu anlamları ortadan kaldırır, bu da aynı şekilde direnç oluşturur Hiçbir şey çalışmıyor! Hiç kimse beni anlamıyor! Herkes lafa dalmış!

45 Alternatifleri Eğer - Zaman Denemek - Yapmak Ama – Ve
Toplantıyı ayarladığınız zaman Denemek - Yapmak Cumaya kadar yapın lütfen Ama – Ve Sizi anlıyorum ve görüşlerinizi düşündük Hiçbirşey- Bazı şeyler / Herkes – Bazı kişiler/ Herzaman - Bazen

46 YAPMAAAAAAAAAAA HUZUR VER

47 SÖZSÜZ İLETİŞİMİN ÖZELLİKLERİ
Sözsüz iletişim, iletişimin harekete geçiricisidir, Sözsüz iletişim etkilidir, Sözsüz iletişim duyguları daha etkin olarak dile getirmeye olanak sağlar, Sözsüz iletişim belirsizdir, Sözsüz iletişim sözel içeriği daha iyi yansıtır, Sözsüz iletişim daha güvenilirdir, Sözsüz iletişim ilişkileri tanımlar ve belirler.

48 SÖZSÜZ İLETİŞİMİN UNSURLARI
GÖZ İLİŞKİSİ Etkili göz ilişkisi: Karşıdaki kişiyi dinlerken ve onunla konuşurken doğrudan bakmak şeklindedir. Göz ilişkisi spontan, rahat ancak ciddidir. Karşıdaki kişiye odaklanılmıştır. Etkili olmayan göz ilişkisi: Karşımızdaki kişiye bakmamak, göz ilişkisini çok sık koparmak, boş boş bakmak, çok derin bakmak veya aşağı-yukarı bakmak şeklindedir.

49 SÖZSÜZ İLETİŞİMİN UNSURLARI
BEDEN DURUŞU Etkili beden duruşu: Beden hafifçe öne eğiktir, karşımızdakine dönük durumdadır, rahat ancak açıktır, eller hafifçe birleşmiş olarak kucaktadır, önemli noktaları vurgulamak üzere arada sırada akıcı el ve kol hareketleri vardır, ayaklar paraleldir veya rahat bir şekilde birleşiktir. Etkili olmayan beden duruşu: Beden öne doğru çok fazla eğiktir veya arkaya doğru yaslanıktır, beden karşımızdaki kişiye doğru yan durumdadır, beden katı, gergin ve serttir, el ve kol hareketleri pek yoktur, kollar önde kapanmıştır.

50 SÖZSÜZ İLETİŞİMİN UNSURLARI
BAŞ VE YÜZ HAREKETLERİ Etkili baş ve yüz hareketleri: Yeri geldikçe baş hareketi ile onaylar şekildedir, uygun bir gülümseme vardır ve karşımızdakinin duyguları ile uyuşan ifadeleri vardır. Etkili olmayan baş ve yüz hareketleri: Sürekli veya çok az olarak baş ile onay yer alır, baş öne eğiktir, sürekli veya çok az gülümseme vardır, soğuk ve mesafeli bir ifade bulunur, yüz hareketleri çok katıdır ve abartılı duygusal yüz ifadeleri ile tepkide bulunulur.

51 SÖZSÜZ İLETİŞİMİN UNSURLARI
SÖZEL KALİTE Etkili sözel kalite: Hoş ve ilgili bir tonla, sesin tonunun uygun ve konuşma hızının orta olmasıyla, basit ancak yeterli bir dille doğal bir konuşma stilini kullanma ve akıcı bir konuşmayla belirgindir. Etkili olmayan sözel kalite: Monoton veya çok heyecanlı bir ses tonuyla, sesin çok yumuşak veya sert olmasıyla, konuşma hızının çok hızlı, çok yavaş veya kesik kesik olmasıyla, argo dilin aşırı kullanımıyla, aşırı formal bir konuşmayla veya teknik kelimelerin kullanılmasıyla, tamam mı, eeee, aaaa, gibi duraklamalarla belirgindir.

52 KİŞİSEL ALIŞKANLIKLAR
SÖZSÜZ İLETİŞİMİN UNSURLARI KİŞİSEL ALIŞKANLIKLAR Kişinin saçı, sakalı veya bıyığı ile oynaması, kalem gibi bir şeyle oynaması, sigara veya çay/kahve içmesi, ayakları veya elleriyle seri hareketler yapması, karşımızdaki kişinin dikkatini dağıtıcı ve rahatsız edici olacağından bunlar etkili olmayan sözsüz davranışlardır.

53 SÖZSÜZ İLETİŞİM VE İLETİŞİM ORTAMI
SÖZSÜZ İLETİŞİMİN UNSURLARI SÖZSÜZ İLETİŞİM VE İLETİŞİM ORTAMI İletişimde bulunan kişilere bağlı özellikler: Yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum vb. özellikler iletişimin niteliğini belirler. İletişimin gerçekleştiği ortamın sosyal özellikleri: Resmi bir ortamda bulunup bulunmama durumuna göre iletişim kalıpları değişir. Ortama ilişkin sosyal kurallar, normlar, değerler ve beklentiler iletişimin niteliği üzerinde etkilidir. İletişimin gerçekleştiği ortamın sosyal özellikleri: Büyüklüğü, biçimi, rengi, aydınlatma derecesi, ısısı, sessiz ya da tenha oluşu iletişimin niteliğini büyük ölçüde belirler.

54 Sosyal (toplum kurallarına uygun) mesafe: 80-200cmlik mesafeyi kapsar.
SÖZSÜZ İLETİŞİMİN UNSURLARI KİŞİLER ARASI MESAFE Mesafenin bir dili vardır, iletişimin niteliğini, kişiler arasındaki konum farklılıklarını, eşitliği ya da eşitsizliğini görmeye yardımcı olur. Mahrem (içli-dışlı) mesafe: bedenden başlayarak 35 cmlik mesafeyi kapsar. Kişisel, samimi mesafe: bedenden başlayarak cmlik mesafeyi kapsar. Sosyal (toplum kurallarına uygun) mesafe: cmlik mesafeyi kapsar. Genel topluma açık (kamusal) mesafe: Sosyal mesafenin bitiminden itibaren başlar.

55 SÖZSÜZ İLETİŞİMİN UNSURLARI
JESTLER Jestlerimiz ilişkinin dinamiği üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Jestlerimizle karşımızdaki kişiye kimi zaman bilinçli, kimi zaman da bilinçsiz olarak mesajlar göndeririz. Meydan okuma, üstünlük belirtme, gerginlik, çekingenlik, içe kapanıklık vb. gibi durumlarımızı jestlerimiz aracılığıyla aktarırız. BACAKLARIN KULLANIMI Bacak bacak üstüne atılmasının, ayakların çarpı konumunda tutulmasının, bacak kilitlemenin farklı anlamları vardır ve iletişimin niteliğini belirlemede önemli bir etkisi bulunmaktadır.

56 YETERSİZ DİNLEME VE SEBEPLERİ
TİPİK DİNLEME TÜRLERİ Görünüşte dinleme Seçerek dinleme Saplantılı dinleme Savunucu dinleme Tuzak kurucu dinleme Yüzeysel dinleme DİNLEME VE ANLAMA YETERSİZ DİNLEME VE SEBEPLERİ İşitme, doğal ve akustik enerjinin iç kulakta elektrokimyasal enerjiye dönüştüğü bir süreçtir. Dinleme süreci ise, bilişsel bir süreçtir ve temelde denetimimiz altındadır.

57 İLETİŞİMİN NİTELİĞİNİ BELİRLEYEN ÖNEMLİ YAPISAL DEĞİŞKENLER
AKTİF DİNLEME Aktif dinlemede, dinleyen, konuşanın söylediklerini açarak geri verir ve böylece konuşan, dinleyenin ne anladığını öğrenir. Bireyler iç dünyalarına kapanıp kendi anlamları içine gömülerek bir monolog geliştirme yerine, karşılarındaki kişiyle bir diyalog kurar, anlamlı bir ilişkiye girme olanağı bulmuş olurlar. İLETİŞİMİN NİTELİĞİNİ BELİRLEYEN ÖNEMLİ YAPISAL DEĞİŞKENLER Aile yapısı Arkadaş çevresi Çalışma ortamı

58 ETKİLİ İLETİŞİM BİLİNCİ
SORUN ÇÖZME YETENEĞİ TUTARLI VE DENGELİ OLMA DUYGULARI İFADE ETME İYİ İLİŞKİLER İÇİNDE OLMA UYUM İÇİNDE OLMA İYİ İLETİŞİM KURABİLME BAŞKALARINI SEVME VE SEVİLME BAŞKALARININ DÜŞÜNCELERİNE AÇIK OLMA GELİŞME VE DEĞİŞME

59 OLUMLU KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ OLUMSUZ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ
AÇIK VE SAVUNUCU İLETİŞİM OLUMLU KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ OLUMSUZ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ YUMUŞAK BAŞLI KONUŞKAN DİKKATLİ TUTUMLU DIŞA DÖNÜK TEDBİRLİ DÜZENLİ SAKİN GİRİŞKEN SORUMLU DİK BAŞLI SESSİZ DİKKATSİZ SAVURGAN İÇE DÖNÜK TEDBİRSİZ DÜZENSİZ ÇABUK KIZAN ÇEKİNGEN SORUMSUZ

60 AÇIK VE SAVUNUCU İLETİŞİM TUTUMLARI
AÇIK İLETİŞİMTUTUMLARI SAVUNUCU İLETİŞİM TUTUMLARI YARGILAYICI TUTUM DENETLEMEYE YÖNELİK TUTUM BELLİ BİR STRATEJİ İZLEYEN PLANLI TUTUM ALDIRMAZ, UMURSAMAZ TUTUM ÜSTÜNLÜK BELİRTEN TUTUM KESİN TUTUM TANITICI TUTUM SORUNA YÖNELİK TUTUM PLANSIZ, KENDİLİĞİNDEN OLUŞAN TUTUM ALDIRAN, UMURSAYAN TUTUM EŞİTLİK BELİRTEN TUTUM DENEMECİ TUTUM

61 İLETİŞİM SORUNLARI VE ÇATIŞMA
Alıcının kendisi hakkındaki imajı, Alıcının kaynak hakkındaki imajı, Sosyo-kültürel farklılıklar, Dil engelleri, Sembollerin yanlış anlaşılmasıdır.

62 İnsanları anlama becerisi; insanın sahip olabileceği
en büyük değerdir.

63 Algılama İletişim, algılama ve algılatmakla kurulur.
Biz bir şeyi algılarız ve algılarımız doğrultusunda da karşı tarafa algılatırız. Karşımızdaki kişi de bizim ona algılatmak istediğimizi, kendi algı sınırları içinde algılayıp yorumlar. Ne kadar doğru algılarsak, o kadar doğru algılatabiliriz. Algımızı ne kadar açarsak, algılayabilme yeteneğimiz de o kadar artar.

64 Haritalarımız Belirli bir dürtüye belirli bir tepki verecek şekilde koşullandırılıyoruz. Genetik determinizm: doğanızı temelde atalarınıza borçlu olduğunu söyler Psişik determinizm: aslında herşeye annenizin ve babanızın sebep olduğunu söyler, yetişme tarzı, karakter yapısı Çevresel determinizm: temelde herşeye patronun veya eşinizin, veya ekonomik durumun veya siyasi durumun neden olduğunu söyler. Yani durumunuzdan, çevrenizdeki biri veya bir şey sorumlu Determinizmle ilgili bu haritalar araziyi nereye kadar tanımlıyor?

65 Paradigma Paradigma; dünya görüşü, algılamak, anlamak, yorumlamak
Haritanın arazi olmadığını biliriz. Paradigma da bir kuram, bir açıklama veya bir şeyin modelidir Elinizde harita varsa; Davranışlar üzerinde çalışabilirsiniz; daha çok çaba gösterir, iki kat hızlanırsınız. Haritanız yanlışsa, yanlış yere iki kat hızlı gidersiniz! Tutum üzerinde çalışabilirsiniz; olumlu olabilirsiniz, yanlış yere gitseniz bile aldırış etmeyip orda da mutlu olabilirsiniz! Yine de yolunuzu kaybetmiş vaziyettesiniz! Harita doğruysa çaba ve tutumunuz önem kazanır

66 Paradigma Hepimizin kafasında birçok haritalar vardır
Şeyleri olduğu gibi gösteren.. Şeyleri olması gerektiği gibi gösteren.. Başımıza gelenleri bu zihinsel haritalara göre yorumlarız, doğru olup olmadıklarını ender olarak kendimize sorarız! “ Biz dünyayı olduğu gibi değil, olduğumuz gibi görürüz” Biz haritalarımızın ne kadar çok farkına varırsak, o kadar çok sorumluluklarını alır, bakış açımızı değiştirebilir, büyük resmi görebiliriz.

67 İletişim aynı zamanda;
-- Ne söyleyeceğimizi ve -- Bunu ne zaman söylemenin daha uygun olacağına bilmek, -- Nerede söylemenin doğru olduğuna karar vermek, -- En iyi nasıl söyleneceğini düşünmek, -- Olayları basitçe anlatabilmek, -- Akıcı bir dille ve karşımızdaki kişiyle göz kontağı kurarak konuşabilmek, -- Dikkati yoğunlaştırmak ve verdiğimiz mesajların alınıp alınmadığını fark edebilmektir.

68 ETKİN İLETİŞİMİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER
Korkularımız Önyargılarımız Duyarsızlığımız İsim takma merakımız (etiketleme) Kendimize güvensizliğimiz. Alınganlığımız Sürekli kendimizi öne çıkarma merakımız (Ben-merkezciliğimiz)

69 Korkularımız - Yeni durum ve insanlardan - Yanlış şeyler söylemekten
- Alaya alınmaktan - Başkalarının gözünde aptal görünmekten - Eleştirilmekten

70 KARŞIMIZDAKİNİ DİNLEME BECERİSİ
“Herkes konuşmak istiyor, bazıları düşünmekte istiyor ama hiçkimse dinlemek istemiyor.” KİŞİ, SÖYLENEN ŞEYİN İLGİNÇ, ÖNEMLİ VE YARARLI OLDUĞUNU DÜŞÜNDÜĞÜ ZAMAN DİNLER

71 NASYONEL & PANASONIC’IN SAHİBİ MATSU SITA’NIN FİRMASINDA ÇALIŞAN
1975 yılında kişiye = 1991 yılında kişiye = Fikir üretiştir. Toyota her işcisinden; yılda 300 öneri ve fikir almaktadır.

72 ETKİLİ VE DOĞRU DİNLEMENİN KURALLARI
Yapmakta olduğunuz işi bir tarafa bırakın. Biri bir şey anlatırken başka bir şeyle meşgul olmayın, başka şeyler düşünmemeye çalışın. Diğer düşüncelerinizi geri plana itin; dikkatinizi konuşmacının ne söylediğine verin. Konuya, olaya konsantre olun

73 Kendini beğenmiş biri güzel şeyler anlatamaz mı?
Konuşmacının gözlerine bakın. Konuşan kişiye doğru biraz eğilin Konuya ilişkin değerlendirme yapmadan önce, mesajın tamamlandığından emin olun. Hemen sonuca varmayın ve onu peşinen yargılamayın. Kendini beğenmiş biri güzel şeyler anlatamaz mı?

74 “Her zaman mı böyle yapar?
Başınızı sallayarak veya anlattıklarını kendi kelimelerinizle tekrar ederek konuşanı cesaretlendirin. Anlatılanları kendi kelimelerinizle tekrarlamanız dikkatinizi söylenenlere vermenizi sağlar. Aynı zaman da “Ben seni dinliyorum, sana değer veriyorum ve seni anlamaya çalışıyorum” mesajı verir. Sorular sorarak konuya açıklık kazandırın. “Çok mu üzüldün?” “Her zaman mı böyle yapar? Dinlerken kulaklarınız kadar gözlerinizi de kullanın Yüz ifadeleri

75 Anlamadığınızda yorum yapmayın, gerekirse doğrudan sorun
Çok kızdığınız ya da şaşkınlığa uğradığınız durumlarda bile önce gerçekte ne söylendiğini anlamaya çalışın. Kendinizi konuşanın yerine koyup, empati gösterin. Dinlerken kendinize şunu sorun; “Onun yerinde ben olsaydım ne düşünürdüm ne yardım?” Anlamadığınızda yorum yapmayın, gerekirse doğrudan sorun

76 ÖZETLE: Göz iletişimi sağlayarak, sorular sorarak, başınızı sallayarak, konuşmacının söylediklerini özetleyerek, (konuşulanlara dayanarak) bir şeyler ekleyerek, dinlemenizi engelleyecek telefonlara ve diğer engellere izin vermeyerek konuşmacıyı “gerçekten dinlediğinizi” onu ve söylediklerini önemsediğinizi belli edin.

77 sürekli mesaj veriyoruz
Boyumuzla (Yüksekliğin gücü) - Yüzümüzle - Sesimizle - Bedenimizle - Oluşturduğumuz ortamlarla sürekli mesaj veriyoruz

78 “NE SÖYLEDİĞİNİZ DEĞİL, NASIL SÖYLEDİĞİNİZ ÖNEMLİDİR.”
J. TSCHOHL

79 SÖZ VE DAVRANIŞLARIMIZDA
MESAJLAR SAKLIDIR 1- KABUL 2- REDDETME 3- UMURSAMAMA

80 “Allah büyüklük taslayan her zorbanın kalbini mühürler.” (Mümin 35)
“İnsanları küçümseyip yüz çevirme, yer yüzünde böbürlenerek yürüme. Allah kendini beğenip övünen hiç bir kimseyi şüphesiz ki sevmez.” (Lokman 18) “Üç şey helak edicidir: Kişinin kendini beğenmesidir.”

81 İNSAN KARŞISINDAKİNDEN NELER BEKLER?
İnsan ilişkilerinin temelinde karşılıklı sevgi ve saygının yattığını unutmayın. İnsanları oldukları gibi kabul edin, değiştirmeye çalışmayın. Kendinize ve başkalarına seçim hakkı tanıyın. Baskı ve zorlamalardan kaçının.

82 İnsanların övgü ve onay beklediklerini unutmayın.
Hatalı olduğunuzda özür dilemekten çekinmeyin. İnsanlara yardım edin ve onlara size yardım etme fırsatı verin.

83 Kırıcı ve kaba olmaktan kaçının. Daima nazik olun.
İyi bir dinleyici olun. Kırıcı ve kaba olmaktan kaçının. Daima nazik olun. Kendinizi geliştirmeye açık olun. Kendinize özen gösterin.

84 DUYGUSAL BANKA HESABINA ALTI YATIRIM
İki kişi arasındaki ilişki duygusal banka hesabı olarak düşünülebilir: 1. Kişiyi anlama 2. Küçük şeylere dikkat etme 3. Verilen sözü tutma 4. Beklentileri açıklığa kavuşturma 5. Kişisel bütünlük gösterme 6. Hata yapınca özür dileme

85 BİR ÖĞRENCİ MESAJI BENİ KABA DAVRANIŞLARIMDAN ÖTÜRÜ SEVMİYOR SANIZ; GÖRGÜ KURALLARINI ÖGRENEBİLİRİM. PİS OLDUGUM İÇİN BENİMLE İLGİLENMİYORSANIZ; TEMİZLENEBİLİRİM. BİLGİSİZLİĞİMDEN ÖTÜRÜ BENİ SUÇLUYORSANIZ; KENDİMİ YETİŞTİREBİLİRİM. FAKAT BENİ YETENEKLERİMDEN DOLAYI KÜÇÜMSÜYORSANIZ DEĞİŞMESİ GEREKEN SİZSİNİZ!..

86 YÖNETİCİLERİN İYİ BİR İLETİŞİM ORTAMI GELİŞTİRMELERİ İÇİN ŞU ÖZELLİKLERİ TAŞIMASI GEREKİR.
Kendisini iyi tanımalı İletişimin anlam ve işlevini iyi bilmelidir, İletişimin yönetimde her düzeydeki çalışanları kapsaması gerektiğini ve onlar için iletişimin temel bir ihtiyaç olduğunu bilmelidir. Çalışanlar arasında bireysel farklılıkları değerlendirebilmelidir. Duygusallıktan kaçınmalı,objektif olmalıdır. Anlatılanı dinlerken görselleştirme,canlandırma yapılamalıdır.

87 Konuşurken ses tonunu iyi ayarlayabilmelidir.
Aceleci olmamalıdır. Hoşgörülü olmalıdır. Göz temasını gerçekleştirmelidir. Söz kesmemelidir. Söylenenleri çarpıtmamalıdır.

88 Yönetici kendini ve düşüncelerini kabul ettirebildiği sürece liderdir ve iletişim yöneticinin ortak bir amaç için faaliyetleri ortak bir amaç için koordine etmesi ve üyelerin isteyerek amaca yönelik çalışmaları için motive edilmeleri,iletişim becerilerinin kullanımına bağlıdır.Ayrıca yöneticiler,etkin iletişim becerilerinin gelişme,yükselme ve ödüllendirmelerinin de önemli olduğunu bilirler.

89 Zaman Kullanımı – Etkin Karar Alabilme - Gelişim
Sıkıcı işleri önce yapın! Haftalık plan yaparak, günü de ona göre bloklara ayırın Operasyonel ve Yönetimsel işleri birbirinden ayırın Randevu verin ve ona uyun Toplantıların zamanında, ajandasına uygun yapılmasını sağlayın Ekibinizin de bunlara uymasını sağlayın Aklınızı ve zamanınızı çelenlere kısaca “HAYIR” deyin Yukarıdaki adımlar kişisel gelişimin bir parçasıdır

90 ÖĞRETMEN-ÖĞRENCİ ve VELİ İLİŞKİLERİ
İlköğretim kurumlarında,öğretmenle öğrenci arasında,öğrencinin bedensel ve zihinsel becerilerinin gelişmesini destekleyici bir ilişki kurulur.Bu ilişki öğrenciye rehber olur ve örnek teşkil eder.Şefkat ve dürüstlüğün ağır bastığı mesajlar güvenli davranışla verilmeye çalışılmalıdır. Öğretmenlerin velilerle olan ilişkilerinde, öğrencinin önce olumlu yanlarını söyleyerek söze başlaması ,velinin öğretmene saygısı ve onu dinlemeye yönelik eğilimini yönlendirir.Eleştirilerle başlamak ,velinin çocuğundan dolayı yara alan benliğini savunmaya geçirir veya kendisini bu duruma düşüren çocuğuna öfkeyle dolmasına neden olur.

91 SORULAR VE CEVAPLAR PK 21 BAKANLIKLAR / ANKARA Tel: