AVUKATLARIN SERBEST MESLEK MAKBUZU VE BEYANNAME DÜZENLEME ESASLARI

... konulu sunumlar: "AVUKATLARIN SERBEST MESLEK MAKBUZU VE BEYANNAME DÜZENLEME ESASLARI"— Sunum transkripti:

1 AVUKATLARIN SERBEST MESLEK MAKBUZU VE BEYANNAME DÜZENLEME ESASLARI
Av. Dr. Serkan AĞAR Ankara Barosu Vergi ve İdare Hukuku Kurulu Başkanı 06 Mart 2014

2 Avukat, ne zaman “serbest meslek erbabı” kabul edilir? GVK m. 66
“Serbest meslek faaliyeti”nde bulunmalı “GVK m. 65/2: Sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya uzmanlığa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tâbi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması” Faaliyetini mutat meslek halinde yapmalı “İşe başlama belirtileri (VUK m. 155): - “Yazıhane” açmak - İşyerine tabela, levha gibi mesleki faaliyette bulunulduğunu gösteren alâmetleri asmak - Baro levhasına yazılmak”

3 Örneğin; bir şirkette sigortalı olarak çalışan avukatın çalıştığı şirketten elde ettiği gelir “ücret”, aynı avukatın çalıştığı şirket haricinde üçüncü kişilere ait hukuki işlemleri takip etmek suretiyle elde ettiği kazanç ise “serbest meslek kazancı”dır.

4 Avukatın serbest meslek kazancı nasıl tespit edilir?
Gelir: Bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların sâfi tutarı (GVK m. 1). Serbest meslek kazancı: Bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan fark (GVK m. 67)

5 Avukatın serbest meslek kazancı nasıl tespit edilir?
Gelirin tespitinde kazanç, gerçek ve safi miktarları ile dikkate alınır (GVK m. 2). Avukatlık Asgari Ücret tarifesi altında vekalet ücreti kararlaştırılamaz (Av. K. m. 164/4). Serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teşekküllerince tespit edilmiş bir tarife varsa, hizmetin bedeli, bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamaz (KDV Kanunu m. 27/5).

6 Serbest meslek kazancı ne zaman elde edilmiş sayılır?
Tahsil esası geçerlidir (GVK m. 67). Aşağıdaki durumlar “tahsil” hükmündedir: - Bilgi sahibi olmaları kaydıyla adlarına kamu müessesine, icra dairesine, bankaya, notere veya postaya para yatırılması, - Serbest meslek kazancı olarak doğan alacağın başka bir kişiye temliki veya müvekkiline olan borcu ile takası Maliye, hizmetin ifası ile KDV doğduğundan (Tahakkuk esası; KDV Kanunu m. 10/a), tahsil edilmediği halde asgari bedel üzerinden KDV hesaplanması gerektiği görüşündedir.

7 Serbest meslek makbuzunda hangi bilgiler yer alır?
Serbest meslek erbabı olarak avukat, mesleki faaliyetine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu düzenlemek ve bir nüshasını müvekkiline vermek, müvekkili de bu makbuzu istemek ve almak zorundadır (VUK m. 236). Maliye Bakanlığı’ndan izin almış matbaalarda bastırılır veya boş olarak notere onaylattırılır. - Makbuzu verenin adı, soyadı veya unvanı, adresi, vergi dairesi ve numarası, - Müvekkilin adı, soyadı veya unvanı ve adresi, - Alınan paranın miktarı, - Paranın alındığı tarih, yazılır ve avukat tarafından imzalanır. Seri ve sıra numarası dâhilinde teselsül ettirilir (VUK m. 237).

8 Serbest meslek makbuzundaki tutarlar nasıl hesaplanır?
Gelir Vergisi Kesintisi (Stopaj) KDV Avukatın müvekkili GVK m. 94 kapsamında stopaj yapmakla yükümlü vergi mükellefi kişi veya kurumlardan ise, serbest meslek makbuzunda %20 stopaj gösterilir. Brüt tutar üzerinden hesaplanan bu tutar, müvekkilin bağlı bulunduğu vergi dairesine avukat adına yatırılır ve avukat bu tutarı gelir vergisinden mahsup eder. Avukatın müvekkili stopaj yapmakla yükümlü kişi veya kurumlardan olsun olmasın, avukatlık ücretinin brüt tutarı üzerinden KDV hesap edilerek makbuzda gösterilir.

9 Stopaj Serbest meslek faaliyetiyle uğraşanlara yapılan ödemeler esnasında ödemeyi yapanlar tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekir. Serbest meslek faaliyetiyle uğraşanlara yapılan ödeme esnasında yapılan kesinti bir ön vergileme olup, bu kesinti yıllık beyannamede hesaplanan vergiden mahsup edilir. Mahsubu yapılan kesinti tutarı, beyannamede hesaplanan vergiden fazla olduğu takdirde, vergi dairesince mükellefe yazı ile bildirilir ve mükellefin tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde başvurusu üzerine kendisine iade edilir.

10 SERBEST MESLEK MAKBUZU ÖRNEKLERİ

11 KDV ve Stopaj Dâhil 1.500,00 TL (Karşı taraf vekâlet ücreti)
Makbuz Müvekkil Vergi Mükellefi Kişi veya Kurumsa Yazılacak Tutar (TL) Müvekkil Vergi Mükellefi Değilse Yazılacak Tutar (TL) Brüt (KDV Hariç) 1.271,19 (1.500,00 / 1,18) Stopaj (%20) 254,24 Net Ücret 1.016,95 KDV (%18) 228,81 Toplam Tahsil Edilen 1.245,76 1.500,00

12 KDV ve Stopaj Hariç 1.500,00 TL Makbuz
Müvekkil Vergi Mükellefi Kişi veya Kurumsa Yazılacak Tutar (TL) Müvekkil Vergi Mükellefi Değilse Yazılacak Tutar (TL) Brüt (KDV Hariç) 1.875,00 1.500,00 Stopaj (%20) 375,00 Net Ücret KDV (%18) 337,50 270,00 Toplam Tahsil Edilen 1.837,50

13 KDV Dâhil Stopaj Hariç 1.500,00 TL
Makbuz Müvekkil Vergi Mükellefi Kişi veya Kurumsa Yazılacak Tutar (TL) Müvekkil Vergi Mükellefi Değilse Yazılacak Tutar (TL) Brüt (KDV Hariç) 1.530,61 (1.500,00 / 0,98) 1.271,19 Stopaj (%20) 306,12 Net Ücret 1.224,49 KDV (%18) 275,51 228,81 Toplam Tahsil Edilen 1.500,00

14 KDV Hariç Stopaj Dâhil 1.500,00 TL
Makbuz Müvekkil Vergi Mükellefi Kişi veya Kurumsa Yazılacak Tutar (TL) Müvekkil Vergi Mükellefi Değilse Yazılacak Tutar (TL) Brüt (KDV Hariç) 1.500,00 Stopaj (%20) 300,00 Net Ücret 1.200,00 KDV (%18) 270,00 Toplam Tahsil Edilen 1.470,00 1.770,00

15 Ya da en kolayı…

16 Serbest meslek kazancında KDV yönünden vergiyi doğuran olay?
Gelir vergisinde hizmet verilse de bedel tahsil edilmedikçe vergi doğmaz (GVK m. 67). Oysa bu durum “hizmet ifası” olarak kabul edilir ve KDV doğar (KDV Kanunu m. 10/a). Maliye ve Danıştay, KDV’nin “hizmetin verildiği an” doğduğu düşüncesindedir. Bu görüş, serbest meslek faaliyetinin sürekliliği ilkesine uygun değildir.

17 Ne yapılmalı? Sadece KDV’nin beyanı için düzenlenen serbest meslek makbuzunda “İŞBU MAKBUZ SADECE KDV BEYANI İÇİN DÜZENLENMİŞ OLUP, BEDELİ TAHSİL EDİLMEMİŞTİR.” şeklinde bir şerhin düşülmesi uygun olur. KDV Kanunu’nun 10/a maddesine parantez içinde “serbest meslek faaliyetinde bedelin tahsil edilmesi” hükmü eklenmelidir.

18 Karşı taraf vekâlet ücretinde stopaj ve KDV meselesi
Avukat hizmet ifa etmediği karşı tarafa neden makbuz düzenler?! (KDV Kanunu m. 1’e aykırı) Karşı taraf vekâlet ücreti yargılama gideridir (HMK m. 323/1-ğ). Stopaj, “hizmet” ilişkisi varsa hesap edilir. Avukatın karşı taraf ile hizmet ilişkisi yoktur.

19 Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı 24/05/2008, GVK-61-28
Karşı taraf aleyhine hükmedilen vekâlet ücreti ödemesi yapan borçlunun vergi mükellefi olmaması veya herhangi bir nedenle tevkifat yapılmadan ödemede bulunulması halinde elde edilen serbest meslek kazancı avukat tarafından verilen yıllık beyannamede vergilendirilecektir. Vekâlet ücretini ödeyen karşı tarafın ödeme esnasında stopaj yapmaması durumunda elde edilen hâsılatın avukat tarafından yıllık beyannameye dâhil edileceği tabiidir.

20 Avukat için gelir kaybı!
20.000,00 TL vekâlet ücreti için serbest meslek makbuzu Brüt (KDV Hariç) ,15 Stopaj (%20) ,83 Net Ücret ,32 KDV (%18) ,85 Toplam Alınan ,17 Gelir vergisi ,00 (2013 hesap dönemi) Verginin stopaj yoluyla ödenmesi daha avantajlıdır. Aksi durumda avukatın gelir kaybı ortaya çıkıyor.

21 Lehe Mahkeme kararları
İstanbul (6). Vergi Mahkemesi, 29/05/2012, 2011/1985 E., 2012/1304 K. (Onandı). İstanbul (11). Vergi Mahkemesi, 14/05/2012, 2011/1275 E., 2012/1046 K. (Danıştay 9. D., 2012/7625 E. Temyiz incelemesinde) Ankara (6). Vergi Mahkemesi, 12/06/2012, 2011/2297 E., 2012/688 K. (Onandı) Sayıştay (2). Dairesi, 20/11/2008, K.

22 Karşı taraf vekalet ücreti üzerinden stopaj ve KDV hesaplanması, AAÜT altında ücret belirleme yasağına aykırıdır. 1 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nin “Emsal bedel ve emsal ücret” başlıklı G bendinin 7. fıkrası: “(…) Tespit edilmiş bir tarife varsa, hizmetin bedeli, bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamayacaktır. Mesela, Türkiye Barolar Birliği tarafından belli bir dava türüne ilişkin olarak tespit edilen vekalet ücreti TL ise, bu hizmeti ifa eden bir avukatın serbest meslek makbuzunda gösterdiği bedel hiçbir şekilde TL’den düşük olmayacaktır.”  

23 İcra takiplerinde karşı taraf vekâlet ücreti ve belgelendirilmesi
375 sıra numaralı VUK Genel Tebliği - Borçlu adına iki nüsha serbest meslek makbuzu düzenlenmeli, - Bir nüshası icra dosyasına konulmalı, bir nüshası avukatta kalmalıdır.

24 Vekalet Ücreti Sorunları

25 İYUK m. 28/2 (Değişik: 02/07/ /m. 58) Konusu belli bir miktar paranın ödenmesini gerektiren davalarda hükmedilen miktar ile her türlü davalarda hükmedilen vekâlet ücreti ve yargılama giderleri, davacının veya vekilinin davalı idareye yazılı şekilde bildireceği banka hesap numarasına, bu bildirim tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde yatırılır. Bu sürede ödeme yapılmaması halinde genel hükümler dairesinde infaz ve icra olunur.

26 Av. K. 168/2 (Ek cümle: 16/06/ /m. 35) Şu kadar ki hazırlanan tarifede; genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalar ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un uygulanmasından doğan her türlü davalar için avukatlık ücreti tutarı maktu olarak belirlenir.

27 Kamulaştırma Kanunu Geçici m. 6/7
“Bu madde kapsamında açılan davalarda mahkeme ve icra harçları ile her türlü vekalet ücretleri bedel tespiti davalarında öngörülen şekilde maktu olarak belirlenir.”

28 İzmir (4). Ağır Ceza Mahkemesi’nin “Dava sonunda kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir.” şeklindeki Av. K. 164/son hükmü Anayasa’ya aykırıdır iddiası “(…) Ülkemizin ekonomik koşulları da göz önüne alındığında avukata ödeyeceği ücretin hiç değilse bir kısmını geri alamayacak olan bir kimse haklı olduğu halde yargı mercileri önünde hakkını arama imkânından yoksun kalacaktır. Her halükarda hakkından avukata verdiği ücret kadar bir kısmı eksik kalacak ve onun haklı olmasına rağmen bu zararı karşılanmayacaktır. Bu da evrensel hukuk ilkelerine de aykırıdır (…)”

29 “(…) Oysaki 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 164/son fıkrası olmasaydı karşı tarafa yüklenecek ücret müvekkil asile verilecek ve hiç değilse bu miktar kendisine geri dönmüş olacak, hakkından çok fazla zarar etmeyecektir. Bu zarar etme düşüncesi var olduğu sürece insanlar mahkemelere dava açmaktan çekinebilirler. Bu da hak arama özgürlüğüne aykırıdır (…)”

30 “Avukat sözleşmesindeki ücretini dava lehe de sonuçlansa, aleyhe de sonuçlansa nasıl olsa alacaktır. Davanın lehe ya da aleyhe sonuçlanması avukatın malvarlığında bir değişiklik yapmayacak, davanın tarafının malvarlığında artış ya da azalış yapacaktır. Dava aleyhe bittiğinde karşı tarafa verilecek avukatlık ücreti, (avukatın müvekkilinden alacağı sözleşmedeki ücretten mi kesilecek; ya da bu ücreti karşı tarafa davayı kaybeden tarafın avukatı mı ödeyecek de) karşı taraftan alınacak ücret avukatın olsun? Böyle bir şey adaletli olabilir mi? Bu hüküm adalet anlayışına, adalet ilkelerine aykırıdır.”

31 Anayasa Mahkemesi Kararı (03/03/2004, 2004/8-28)
“Avukatların hukuksal bilgi ve tecrübelerinden yararlanma hak arama ve savunmada başvurulacak meşru yol ve vasıtaların başında gelir. Vekalet ücreti, savunma hakkının en önemli parçası olan hukuki danışmanlık görevinin, konunun uzmanı hukukçular tarafından yapılmasının doğal bir sonucudur. Avukatların mesleklerini serbestçe ve herhangi bir kaygı olmadan yapabilmeleri için yaptıkları hizmetin karşılığı olan makul bir ücret almaları gerekir. Avukatla yapılacak sözleşmede ücret kararlaştırılırken, dava sonunda karşı tarafa yüklenecek avukatlık ücretinin gözetilmesi engellenmediğinden, itiraz konusu kuralla hak arama özgürlüğünün kullanılmasının zorlaştırıldığından ya da itiraz konusu kuralın adalet anlayışına aykırı olduğundan söz edilemez.”

32 Serbest meslek kazançlarında geçici vergi

33 Serbest meslek kazancı elde eden mükellefler cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, üçer aylık dönemler halinde tespit edilecek kazançları üzerinden % 15 oranında geçici vergi öderler. Geçici vergi, takvim yılının üçer aylık dönemleri itibariyle serbest meslek kazancı üzerinden hesaplanır. Aynı dönem içinde tevkif edilmiş olan gelir vergisi, hesaplanan geçici vergiden mahsup edilir ve kalan tutar ödenir. İlgili hesap döneminin üçer aylık dönemlerine ilişkin olarak ödenen geçici vergi yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir.

34 Ödenmeyen geçici vergi tutarı, hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilemez ve terkin edilir. Ancak terkin edilecek tutar için üçer aylık geçici vergi dönemlerine ait geçici vergi tutarlarının vade tarihinden, yıllık beyannamede mahsup edileceği tarihin başlangıcı olan 1 Mart tarihine kadar gecikme zammı hesaplanır. Geçmiş dönemlere ait geçici verginin %10’u aşan tutarda eksik beyan edilmesi halinde %10’u aşan kısım için re’sen veya ikmalen geçici vergi tarh edilir. Bu durumda tarh edilecek ek vergi için vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi uygulanır. Geçici vergi beyannamesi vermeyen mükellefler için %10’luk yanılma payı uygulanmaz. %10’luk yanılma payı, beyan edilmesi gereken (beyan edilmiş olan değil) geçici vergi matrahı üzerinden hesaplanır.

35 Geçici vergi dönemleri
Beyan Zamanı Ödeme Zamanı Ocak-Şubat-Mart 14 Mayıs 17 Mayıs Nisan-Mayıs-Haziran 14 Ağustos 17 Ağustos Temmuz-Ağustos-Eylül 14 Kasım 17 Kasım Ekim-Kasım-Aralık 14 Şubat 17 Şubat

36 Avukat neleri gider yazabilir? GVK m. 68
Hasılattan indirilebilecek giderler Beyannamede indirilecek giderler

37 Avukatın hasılattan indirebileceği giderler

38 Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler
- Kanunda tanımı yoktur. - Kira, aydınlatma, ısıtma, telefon, kırtasiye, mesleki faaliyet ile ilgili ulaşım, posta, bina, demirbaş, taşıt alımı dolayısıyla alınan borçlara ödenen faizler, onarım giderleri, işin hacmi ile orantılı temsil ve ağırlama giderleri “gider” olarak indirilebilir. - İndirim konusu yapılabilecek giderler, münhasıran mesleki kazancın elde edilmesi için yapılmalıdır.

39 İkametgâh işyeri olarak kullanılıyorsa?
İkametgâhlarının bir kısmını büro olarak kullananlar, ikametgâh için ödedikleri kiranın tamamını, ısıtma ve aydınlatma gibi giderlerinin ise yarısını gider olarak indirebilirler. İş yeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, ikametgâhı kendi mülkü olup bunun bir kısmını işyeri olarak kullananlar amortismanın yarısını gider yazabilirler.

40 Örnek Kira ile oturduğu dairenin bir odasını avukatlık bürosu olarak kullanan bir avukat 2013 yılında ödediği ,00 TL tutarındaki kiranın tamamını; ısıtma, aydınlatma ve su için ödediği ,00 TL’nin ise yarısı olan 5.000,00 TL’yi kazancından indirebilir.

41 İşyeri kira ödemelerinin belgelendirilmesi
İşyeri kiralamalarında miktar sınırlaması olmaksızın kira ödemelerinin banka veya PTT tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunludur. İşyeri kirasının, müvekkilden alınan çek ile ödenmesi durumunda çekin kiralayana elden ciro edilmesi ve bu kişinin bankadan çeki tahsil etmesi ile tevsik şartı yerine getirilmiş sayılır. Banka veya PTT aracı kılınmak suretiyle para yatırma veya havale, çek veya kredi kartı gibi araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetveli düzenlendiğinden bu belgeler tevsik edici belge kabul edilir. Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamdadır.

42 Personel giderleri Avukat yanında çalışan personelin;
- İşyerinde veya işyerinin müştemilatındaki yemek ve barınma giderleri, - Tedavi ve ilaç giderleri, - Ödenen ücretleri, bu ücretler ile ilgili işveren payları, işsizlik primi işveren payları, - İhbar ve kıdem tazminatları, gider yazılabilir.

43 Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri
Seyahat maksadının gerektirdiği süre ile sınırlı olmak kaydıyla gider yazılabilir. Seyahat işle ilgili olmalı, bunun açıklanabilmesi ve yapılan seyahat harcamalarının VUK’nda gösterilen belgeler ile tevsik edilmelidir.

44 Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve envantere kayıtlı taşıtlar için VUK’na göre ayrılan amortismanlar Bedeli 800,00 TL’yi aşmayan demirbaşlar, münhasıran avukatın işyerinde kullanılıyor olması şartıyla, amortismana tâbi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir.

45 Kiralanan veya envantere dâhil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri
Tamir, bakım, yakıt ve benzeri cari masrafları gider yazılabilir. Taşıt için ödenen ÖTV ve KDV'nin maliyet bedeline eklenmesi veya gider olarak dikkate alınması ihtiyari olup, aracın maliyet bedeli üzerinden envantere dâhil edilmesi gerekir. Envantere dâhil edilen taşıta ilişkin olarak ödenen trafik sigortası ve kasko giderleri ödendiği dönemin gideri olarak dikkate alınabilir. Binek otomobil için yüklenilen KDV, gelir vergisinin tespiti bakımından doğrudan gider yazılabilir.

46 Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller
Mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedelleri

47 SGK’ya ödenen giriş ve emeklilik aidatları
Tutar sınırlaması olmaksızın gider yazılabilir. Kanunla kurulmuş olsa dahi sigorta kuruluşu veya emeklilik kuruluşlarına ihtiyari olarak ödenen bedeller indirim konusu yapılamaz.

48 Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen mesleki, ilân ve reklam vergileri ile işyerleri ile ilgili vergi, resim ve harçlar Mesleki faaliyetle ilgili olarak kanun, ilâm ve sözleşmeye göre ödenen tazminatlar

49 Avukatların Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Üzerinden Yapabilecekleri İndirimler

50 Hayat/Şahıs Sigortası Primleri
Yıllık beyanname veren mükellefler, beyan ettikleri gelirin %15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla kendisine, eşi ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin %50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin tamamını vergi matrahlarının tespitinde indirim olarak dikkate alacaklardır. 2013 yılı asgari ücretin yıllık brüt tutarı ,60 TL’dir.

51 Mesleki sorumluluk sigortası primleri gider olarak yazılabilir mi?
Mesleki sorumluluk sigortası, “şahıs sigortası” değildir. Avukatlık hizmeti için yaptırılması hususunda kanuni zorunluluk bulunmadığından serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak yazılamaz veya vergi matrahının tespitinde beyanname üzerinden indirim konusu yapılamaz.

52 Eğitim ve sağlık harcamaları indirimi
Eğitim ve sağlık harcamaları, beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması şartıyla yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirilir: - Eğitim ve sağlık harcamaları Türkiye’de yapılmalıdır. - Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmelidir. - Söz konusu harcamalar mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olmalıdır.

53 Engellilik indirimi Serbest meslek faaliyetinde bulunan mükelleflerden çalışma gücünün asgari % 80’ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece engelli, asgari % 60’ını kaybetmiş bulunanlar ikinci derece engelli, asgari % 40’ını kaybetmiş bulunanlar üçüncü derece engelli sayılır ve beyan edilen gelirlerine aylık engellilik indirimi tutarları göz önüne alınarak hesaplanan yıllık indirim uygulanır (Bu indirimden bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan serbest meslek erbabı da yararlanır). 2013 yılı için belirlenen aylık engellilik indirimi tutarları: - Birinci derece engelliler için 800,00 TL, - İkinci derece engelliler için 400,00 TL, - Üçüncü derece engelliler için 190,00 TL.

54 Bağış ve yardımlar Beyan edilen gelirin %5’ini geçmemek şartıyla genel bütçeye dâhil dairelere, katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, kamu menfaatine yararlı derneklere, Bakanlar Kurulu tarafından vergi muafiyeti tanınan vakıflara yapılacak bağış ve yardım indirilebilir.

55 Bağış ve yardımlar Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tâbi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin ve Gençlik ve Spor Bakanlığı’na ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı yıllık beyannamede bildirilecek gelirden indirilebilir.

56 Bağış ve yardımlar Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığı’nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı yıllık beyannamede bildirilecek gelirden indirilebilir.

57 Avukatların gider yazamayacakları ödemeler
Suçlardan doğan tazminatlar, Her türlü para, trafik ve vergi cezaları, 6183 sayılı kanun kapsamında ödenen cezalar ve gecikme cezaları, Mesleki faaliyet ile ilgili olmayan yayın, kurs, seminer ve konferanslara yapılan ödemeler, bunlarla ilgili yol ve konaklama giderleri, Şahsi harcamalar, Mesleki faaliyette kullanılmayan GSM telefonu, sabit telefon ödemeleri.

58 Beyannameyi SMMM’ye imzalatma zorunluluğu
2013 yılı gayrisafi hasılatı ,00 TL’yi aşan avukatlar gelir vergisi beyannamelerini serbest muhasebeci mali müşavirlere imzalatmak zorundadır.

59 Yıllık gelir vergisi beyannamesi düzenleme esasları

60 Avukatlar, mesleki faaliyetinden kazanç elde etmemiş olsa bile yıllık beyanname vermek zorundadır (GVK m. 85). Mart ayının 25. günü akşamına kadar verilmelidir (GVK m. 92). 31 Mart’ta ve 31 Temmuz’da iki eşit taksitte ödenir (GVK m. 117).

61 Yıllık beyannameye eklenecek belgeler
“Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi-1001 A” ile “Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Eki”nde yer alan “Serbest Meslek Kazançlarına İlişkin Bildirim” tablosu ile “Performans Derecelendirme Bildirimi” tablosu doldurulacaktır. Serbest meslek faaliyetinden elde edilen kazanç dışında bir gelirin bulunması halinde, bu kazançlara ait diğer tablolar da doldurulacaktır.

62 Tarife TL'ye kadar % 15 TL'nin TL'si için TL, fazlası %20 TL'nin TL'si için TL (ücret gelirlerinde TL'nin TL'si için TL), fazlası % 27 TL'den fazlasının TL'si için TL (ücret gelirlerinde TL'den fazlasının TL'si için TL), fazlası % 35 oranında vergilendirilir.

63 Örnek-1 Serbest çalışan Av. (C), 2013 yılında;
- Avukatlık hizmetinden toplam ,00 TL hasılat elde etmiştir. - Mesleki giderleri toplamı ,00 TL’dir. - Yıllık 9.000,00 TL Bağ-Kur primi ödemiştir. - Merkezi Türkiye’de bulunan (X) sigorta şirketine küçük çocukları için ,00 TL hayat sigortası primi ödemiştir. - Kesinti yoluyla ,00 TL vergi ödemiştir. - Ödediği geçici vergi toplamı 8.250,00 TL’dir.

64 Örnek-1 Hayat sigortasına ödenen primin indirim konusu yapılabilecek yıllık toplam tutarı, beyan edilen gelirin %15’ini aşmayacak şekilde katkı payının %50’si (10.000,00 x %50) olan 5.000,00 TL’dir. Gayrisafi (Toplam) Hasılat ,00 TL Toplam Mesleki Gider ,00 TL Bağ-Kur Primi 9.000,00 TL Beyan Edilecek Serbest Meslek Kazancı (90.000, ,00=) ,00 TL Hayat Sigortası Primi 5.000,00 TL Gelir Vergisi Matrahı (46.000,00 – 5.000,00=) ,00 TL Hesaplanan Gelir Vergisi 8.715,00 TL Önceki dönemde ödenen geçici vergi ve tevkifat toplamı hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir.

65 Örnek-2 Avukat (D)’nin 2013 yılında ,00 TL gayrisafi hasılatı, ,00 TL indirilecek gideri vardır. Ödediği geçici vergi toplamı 7.200,00 TL’dir. Kesinti yoluyla ödediği vergi yoktur. Bakmakla yükümlü bulunduğu çocuğu için 1. dereceden engellilik indiriminden yararlanmakta olup, ayrıca yıl içinde 7.000,00 TL Bağ-Kur primi ödemiştir. Serbest Meslek Kazancı ,00 TL İndirilecek giderler ,00 TL Safi Kazanç (60.000, ,00 =) ,00 TL Bağ-Kur Primi 7.000,00 TL Engellilik indirimi tutarı 2013 yılı için yıllık (800,00x12=) 9.600,00 TL Gelir Vergisi Matrahı [( ( )=] ,00 TL Hesaplanan Gelir Vergisi 6.123,00 TL Önceki dönemde ödenen geçici vergi ve tevkifat toplamı hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir.

66 Örnek-3 Avukat (E), 2013 yılında serbest meslek kazancı ,00 TL, işyeri kira geliri (tevkifata tâbi tutulmuş) ,00 TL elde etmiştir. Beyan edeceği gelir toplamı ,00 TL’dir. Avukat E., ,00 TL serbest meslek kazancı için mutlaka yıllık gelir vergisi beyannamesi verecektir. Serbest meslek kazancı ile brüt işyeri kira gelirinin toplamı olan ( =) TL, 2013 yılı beyanname verme sınırı olan ,00 TL’yi aştığından yıllık gelir vergisi beyannamesine işyeri kira geliri de dâhil edilir. Önceki dönemde ödenen geçici vergi ve tevkifat toplamı hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir.

67 Serbest meslek kazancı ile ilgili Maliye’nin görüşleri

68 Bilgi Talebi Taahhütnameye istinaden, Bedel Tespitiyle Acele El Koyma Davaları ve diğer işlemler için verilecek olan avukatlık hizmeti karşılığında tahsil edilecek vekalet ücretinin %30'unun kurum geliri olarak EPDK banka hesap numarasına yatırılacağından bahisle, bu bedel için düzenlenecek serbest meslek makbuzunda bedelin tamamı mı, yoksa %70'i üzerinden mi KDV hesaplanacağı, gelir vergisi tevkifatının yapılıp yapılmayacağı ile tevkifat yapılması halinde hangi bedel üzerinden yapılacağı hakkında bilgi istenilmiştir.

69 Samsun Vergi Dairesi Başkanlığı, 23/02/2012, B. 07. 1. GİB. 4. 55. 15
Samsun Vergi Dairesi Başkanlığı, 23/02/2012, B.07.1.GİB GVK-ÖZE Elde edilen gelir serbest meslek kazancıdır. Hükmedilen vekalet ücretinin tamamı üzerinden ödemeyi yapan adına düzenlenecek serbest meslek makbuzunda %20 gelir vergisi tevkifatı yapılması ve ödemenin tamamının serbest meslek kazancına hasılat olarak dâhil edilmesi gerekir. EPDK ile yapılan sözleşmeye istinaden kuruma bırakılan %30'luk kısım, kurum tarafından VUK uyarınca düzenlenen geçerli bir belgeye dayalı olarak GVK’nun 68/1 maddesine göre indirim konusu yapılabilir. KDV Kanunu’nun emsal bedeli ve emsal ücreti başlıklı 27/5 maddesi çerçevesinde AAÜT’nde belirlenen avukatlık ücretinden aşağı olmamak üzere, EPDK tarafından kesilen %30'luk kısmı da dâhil toplam bedel üzerinden KDV hesaplanmalıdır.

70 Bilgi Talebi Müvekkilleri adına kayıtlı olan gayrimenkullerdeki yapıların kaldırılması davası açtığını, bu davayı başlangıçta men davası olarak değerlendirerek maktu harç ödeyerek açtığını, dava devam ederken mahkeme tarafından gayrimenkuller üzerindeki yapıların enkaz bedellerinin belirlendiğini ve bu bedeller üzerinden nispi harç ödenmesine karar verildiğini ve bu nispi harcı yatırdığını, mahkemece müvekkilleri lehine 3.409,76 TL nispi vekalet ücretine hükmedildiğini, ancak davalılar tarafından kararın temyiz edildiğini ve bu kararın bozulduğunu, önceki karar bozulmakla yeni esas numarası verilerek yargılamaya tekrar başlandığını, mahkeme tarafından Yargıtay’ın kararına uyularak davalılar aleyhine “vekalet ücretine ve mahkeme masrafına hükmedilmesine yer olmadığına” karar verildiğini, maktu vekalet ücreti için serbest meslek makbuzu düzenlediğini belirterek, almış olduğu maktu vekalet ücretini nispi vekalet ücretine tamamlatmasının ve nispi vekalet ücreti için serbest meslek makbuzu düzenlemesinin gerekip gerekmediği hakkında bilgi istemiştir.

71 Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir ve Kurumlar Vergileri Müdürlüğü B.07.1.GİB /GVK.ÖZ / Serbest meslek kazancının vergilendirilmesinde tahsil esası geçerli olduğundan serbest meslek makbuzu mesleki faaliyete ait ücretin tahsili esnasında düzenlenmelidir. Müvekkillerinizden dava takibi adı altında 600,00 TL avukatlık ücreti aldığınız ve karşılığında serbest meslek makbuzu düzenlediğiniz anlaşılmıştır. Ayrıca mahkemece lehinize hükmedilen 3.409,76 TL’nin Yargıtay tarafından bozulması ve mahkemece “vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına” karar verilmesi nedeniyle tahsil edilmeyen maktu ya da nispi vekalet ücreti için serbest meslek makbuzu düzenlenmesine gerek yoktur.

72 Bilgi Talebi SGK Başkanlığı’nca hizmet satın alınması ve vekalet akdi yolu ile avukat çalıştırılmasına ilişkin “SGK Avukatlık Sözleşmesi” ve “SGK Vekalet Akdi Yoluyla Sözleşmeli Avukat İstihdamında Uygulanacak Esaslar”a dayanılarak kurumunda çalıştırılmak üzere kadrolu personel sıfatı ile sözleşmeli avukat alındığını, ancak sözleşmeli avukatların GVK’nun 61. maddesine göre ücret karşılığı çalıştırılmalarına rağmen ilgili avukatın bu gelirini belgelendirmesi bakımından serbest meslek makbuzu düzenleyip düzenlemeyeceği konusunda tereddüde düşüldüğü belirtilerek sözleşmeli avukat ücret ödemelerinde nasıl bir işlem yapması gerektiği konusunda görüş istenmiştir.

73 Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir ve Kurumlar Vergileri Müdürlüğü B.07.1.GİB /GVK.ÖZ.09.61/ Kurumunuz tarafından avukatlara yapılan ödemelerde ücret bordrosu düzenlenmesi ve yapılan ödemelerden de GVK’nun 94/1 maddesi gereğince aynı kanunun 103. maddesinde belirtilen tarifeye göre gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmekte olup, yapılan stopaj kesintilerinin bağlı bulunduğunuz vergi dairesine muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekir. Ayrıca, avukatlar tarafından bu ücret gelirleri için serbest meslek makbuzu düzenlenmesine gerek yoktur.

74 Bilgi Talebi Senet ve çek tahsilatı işlemlerinizde avukatlık ücretini kendi müvekkilinden değil de, çek veya senedin borçlusundan tahsil ettiğini belirterek, bu durumda serbest meslek makbuzunu kimin adına düzenleyeceği ve stopaj yapıp yapmayacağı konularında özelge talep edilmiştir.

75 Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir ve Kurumlar Vergileri Müdürlüğü B.07.1.GİB /GVK.ÖZ.09.35/ Mahkeme veya icra veznesince borçludan alınarak müvekkili adına takibat yapan alacaklı taraf avukatına ödenmesine karar verilen avukatlık (vekalet) ücretinin avukata ödediği anda, avukat tarafından borçlu adına en az 2 nüsha serbest meslek makbuzu düzenlenecek ve bir nüshası ödemeyi yapan memura verilecektir. Bizzat karşı/borçlu tarafın, mahkeme veya icra dairesinin tespit ettiği vekalet ücretini elden (nakden) ödemesi halinde ödemenin yapıldığı esnada, banka havalesi ile ödemesi halinde havalenin banka hesaplarına alındığının öğrenildiği anda; mahkeme veya icra dairesince, yargılama giderleri ile birlikte davayı kazanan müvekkile herhangi bir şekilde ödeme yapılması ve müvekkilin de borçlu tarafından alınan vekalet ücretini avukata ödemesi halinde ise ödemenin yapıldığı esnada, mahkeme veya icra veznesince ödenmesi halinde olduğu gibi serbest meslek makbuzu düzenlenmesi gerekmektedir. Ödemeyi yapan kişinin vergi mükellefi ise, ödemenin tevkifata tâbi tutulması, aksi halde tevkifat yapılmaması gerekir. Ayrıca serbest meslek makbuzu ödemeyi yapan adına düzenlenmelidir.

76 Bilgi Talebi Kurumunun taraf olduğu çeşitli davalardan dolayı avukatlara vekalet ücreti ödemesi yapılırken GVK’nun 94. maddesi gereği tevkifat ve damga vergisi kesintisi yaptığını, ancak bir kısım avukatların vekalet ücreti alacaklarını vergi kesintisi yapılmaması ve makbuz kesmek zorunda kalmamak için icra yoluyla tahsil ettiklerini, vekalet ücreti ödemeleri açısından idareleri ve icra müdürlükleri arasında farklı bir uygulamanın olduğunu belirterek, icra yoluyla tahsil edilen vekalet ücretinden gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı konusunda özelge talep edilmiştir.

77 Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir ve Kurumlar Vergileri Müdürlüğü B.07.1.GİB /GVK.ÖZ.05.94 Dava sonunda mahkeme kararı ile tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenilecek vekalet ücretinin GVK’nun 65 ve 66. maddelerine göre serbest meslek erbabı olan avukatlara ödenmesi halinde GVK’nun 94. maddesi uyarınca %20 oranında tevkifat yapılması gerekir.

78 Bilgi Talebi Avukatlık faaliyetine ilişkin vekalet ücretinin tahsilinde düzenlediği serbest meslek makbuzunda KDV hesaplanıp hesaplanmayacağı ile gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı konularında özelge talep edilmiştir.

79 Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Diğer Vergiler ve Anlaşmalar Uygulama Müdürlüğü B.07.1.GİB /KDV-ÖZG / Dava sonunda kararla tarifeye dayanılarak karsı tarafa yüklenilecek vekalet ücretinin GVK’nun 65 ve 66. maddelerine göre serbest meslek erbabı olan avukatlara ödenmesi halinde GVK’nun 94. maddesi uyarınca sorumlularca %20 oranında gelir vergisi tevkifatına tâbi tutulması gerekir. Mahkeme ilamına göre karşı taraf avukatına ödenen veya icra dairelerince alacaklı taraf avukatına ödenmesine karar verilen vekalet ücretini tahsil eden avukatın VUK’nun 236. maddesi uyarınca ödemeyi yapan adına serbest meslek makbuzu düzenlemesi ve düzenlenen bu belgede ayrıca KDV’nin de hesaplanıp gösterilmesi gerekir. Avukatlık hizmeti karşılığında tahsil ettiğiniz avukatlık ücreti için serbest meslek makbuzu düzenlenmeniz ve düzenlediğiniz serbest meslek makbuzunda KDV ve gelir vergisi tevkifatını göstermeniz gerekir. 

80 Bilgi Talebi Serbest meslek faaliyetinde kullanmak üzere almış olduğu binek otomobili demirbaş kayıtlarına aldığını belirterek, söz konusu aracı demirbaş kayıtlarına almasında bir mahsurun olup olmadığı ile bahsi geçen araca ait tamir, bakım, onarım, benzin, kasko giderleri ve ayrılan amortismanların gider olarak indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususunda görüş talep edilmiştir.

81 ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü) 13/07/2011, B.07.1.GİB GVK Serbest meslek erbabı, envantere dâhil olan binek otomobillerinin giderlerini ve VUK hükümlerine göre ayrılan amortismanlarını gider olarak hasılattan indirebilir. Bu nevi giderlerin hasılattan indirilebilmesi için söz konusu binek otomobillerin envantere dâhil edilmesi şarttır. Bu araçların akaryakıt, bakım, onarım ve sigorta gibi giderleri de hasılattan gider olarak indirebilir. Ancak bu taşıtların motorlu taşıtlar vergisi gider olarak dikkate alınmaz. Serbest meslek faaliyetinizde kullanmak üzere satın aldığınız araç için envantere kaydedilmek suretiyle amortisman ayrılması ve kıst amortisman yönteminin kullanılması mümkün bulunmakta olup, bu şekilde envantere dâhil edilen ve işte kullanılan araca ilişkin ayrılan amortismanlar ile tamir, bakım, onarım, yakıt ve sigorta giderleri serbest meslek kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilir.

82 Bilgi Talebi Bir anonim şirkette idari işlerde yarı zamanlı çalıştığını ve arta kalan zamanda avukatlık mesleğini icra etmek istediğini belirterek, şirket bünyesinde yarı zamanlı çalışırken dava avukatlığını da yaparak serbest meslek geliri elde etmesi durumunda vergi mükellefiyetinin nasıl olacağı ve serbest meslek gelirine ilişkin beyannamelerin internet aracılığıyla nasıl beyan edileceği hususlarında bilgi talep edilmiştir.

83 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü) 23/08/2013, [ /77]-1298  İcra edeceğiniz avukatlık faaliyetinden elde edilecek kazançlar serbest meslek kazancı olarak değerlendirilecek olup, buna ilişkin serbest meslek kazanç mükellefiyeti tesis ettirilerek elde edilen kazancın yıllık beyannameyle bildirilmesi gerekir. Ayrıca avukatlık faaliyetinden dolayı tarafınıza yapılan ödemelerin GVK’nun 94/1 maddesinde sayılan kişilerce yapılması durumunda bu ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmalıdır. Anonim şirkette idari işlerde çalışmanız dolayısıyla aldığınız ücret, GVK’nun 86. maddesi uyarınca serbest meslek kazancı kapsamında verilecek beyannameye dâhil edilmez. Ancak başka bir işverenden de ücret geliri elde etmeniz ve birden sonraki işverenden elde ettiğiniz ücretlerin toplamının 2013 yılı için ,00 TL’yı aşması halinde, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş tüm ücretlerin yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekir.

84 Bilgi Talebi Müvekkili olduğu kişilerden vekalet ücreti dışında yapılacak masraflardan dolayı (yol gideri gibi) alınan paralar için yansıtma faturası mahiyetinde serbest meslek makbuzu düzenlenerek alınan bedelin belgelendirilmesi sırasında stopaj uygulanması konusunda tereddüde düştüğünü, ayrıca yol masrafı için alınan bedelden kendi aracına akaryakıt almasının söz konusu olacağı, alınan belgede aracının plakası yazılı olacağından karşı firmaca yansıtma faturası istenildiği belirtilerek yapılacak işlemin bildirilmesi talep edilmiştir.

85 Afyonkarahisar Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü 22/07/2011, B. 07
Afyonkarahisar Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü 22/07/2011, B.07.4.DEF Müvekkili olduğunuz kişilerden, vekalet ücreti dışında yaptığınız masraflar için alınan paraların (yol gideri dâhil) hasılat olarak dikkate alınması, serbest meslek makbuzu düzenlenerek belgelendirilmesi ve alınan bedel üzerinden GVK’nun 94. maddesi uyarınca  %20 gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekir.

86 Bilgi Talebi Bakmış olduğunuz bir dava dolayısıyla mahkeme kararına istinaden Vergi Dairesi Müdürlüğü'nün vekalet ücreti ödeyeceğini, söz konusu ödemenin yapılabilmesi için düzenlediği serbest meslek makbuzunun adı geçen vergi dairesi tarafından yanlış düzenlendiği gerekçesiyle düzelttirildiğini belirterek, söz konusu vekalet ücreti üzerinden stopaj ve KDV’nin nasıl hesaplanacağı hususunda bilgi istenmiştir.

87 Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü 09/02/2011, B.07.1.GİB GVK Dava sonunda mahkeme ilamına göre veya icra takibi sonucu verilen kararla avukatlık tarifesine dayanılarak karşı tarafa yüklenilecek vekalet ücretinin serbest meslek erbabı olan avukatlara ödenmesi halindesorumlularca % 20 nispetinde gelir vergisi tevkifatına tâbi tutulması gerekir. Mahkeme kararında "KDV hariç" şeklinde bir ifadenin yer almaması nedeniyle vekalet ücretine KDV dâhil kabul edilecek ve iç yüzde oranı uygulanmak suretiyle KDV hesaplanacaktır. Vekalet ücreti ödemesi yapacak olan Başkent Vergi Dairesi Müdürlüğü GVK’nun 94. maddesine göre tevkifat yapmak zorunda olanlar arasında bulunduğundan, ödenecek vekalet ücretinden KDV çıkarıldıktan sonra kalan tutar üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmalıdır.

88 Bilgi Talebi Bazı gerçek ve tüzel kişi müvekkillerinin icra borçlularının borçlarını kredi kartı ile ödeme yapmak istediklerini, POS cihazı ile yapılan bu ödemelerin içinde vekalet ücretinin yanında, müvekkilin alacağı, icra masrafları ile asıl ve faiz alacaklarının da bulunduğunu, yapılan bu tahsilatın POS geliri olarak banka kayıtlarında bürosunun kazancı olarak göründüğünü belirterek, müvekkili adına tahsil edilen asıl alacak, faiz ve masrafların kendi kazancı olmamasına rağmen serbest meslek kazancı olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ve gelir vergisi beyannamesinde gösterilip gösterilmeyeceği konusunda özelge talep edilmiştir.

89 Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü 26/08/2011, B.07.1.GİB GVK Alacaklı müvekkilleriniz adına borçlu üçüncü kişilerden POS cihazı kullanılmak suretiyle tahsil ettiğiniz tutardan avukatlık ücretine isabet eden kısmı, serbest meslek kazancınızın tespitinde hasılat olarak dikkate alınır. İcra takibi yapılmakta olan müvekkilleriniz adına borçlulardan POS cihazı ile yapılacak tahsilat bedelleri içerisinden avukatlık hizmeti karşılığında ödenen hizmet bedelinin ayrılması, sadece bu bedel için serbest meslek makbuzu düzenlenmesi ve düzenlenen bu belgede ayrıca KDV’nin gösterilmesi gerekir. Ancak POS cihazı ile yapılan tahsilat toplamı beyannamenin 45. satırında gösterilmelidir. Tahsilâtın yalnızca avukatlık ücretine tekabül eden kısmı için serbest meslek makbuzu düzenlenmeli, diğer tahsilâtlar ise avukatlık faaliyeti kapsamında olmadığı için serbest meslek makbuzu düzenlenmez.

90 Bilgi Talebi Duruşmalarda giyilmesi zorunlu olan etek, ceket, kumaş pantolon, döpiyes v.b. için yapmış olduğu dış giyim harcamalarını serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapıp yapamayacağı hususunda bilgi talep edilmiştir.

91 Gelir İdaresi Başkanlığı 14/09/2012, B. 07. 1. GİB. 4. 61. 15
Mesleğinizin icrası sırasında kullanılması zorunlu olan giysiler için yapılan harcamaların (mesleki faaliyetinizle mütenasip olması şartıyla) kazancınızın tespitinde elde edilen hasılattan indirim konusu yapılması mümkündür. Ancak mesleğinizin icrası için kullanılması zorunlu olmayan  giysiler için yapılan harcamaların indirim konusu yapılması mümkün değildir.

92 Bilgi Talebi İşyerinde çalıştırdığı annesi, babası, kardeşi, eşi ve çocuğuna ödediği ücretler ile sigorta primlerini gider olarak indirip indiremeyeceği hakkında görüş talep edilmiştir.

93 Gelir İdaresi Başkanlığı 27/04/2010, B. 07. 1. GİB. 4. 07. 16. 01-GVK
Serbest meslek erbabının annesi, babası, kardeşi ile eş ve çocuklarına hizmet akdine dayalı olarak yapılan ve vergilendirilen ücret ödemelerinin, mesleki kazancın tespitinde gider olarak indirilebilmesi mümkündür. Ancak söz konusu ücret ödemelerinin serbest meslek erbabı tarafından icra edilen mesleki faaliyetin idame ettirilmesi kapsamında yürütülen faaliyetlere ilişkin olması gerekir. Mesleki faaliyetin icra edilmesi ile ilgisi olmayan veya gerçek bir hizmet akdine dayanmayan ücret ödemelerinin gider olarak dikkate alınması mümkün değildir. SGK primleri işveren payının ise, fiilen ödendiği tarihte gider yazılması mümkündür.

94 Gelirler Genel Müdürlüğü 16/07/2003, B.07.0.GEL.0.42/4204-257/30799
Mükelleflerce kullanılmakta olan, ancak abonesi başka kişiler adına kayıtlı olan elektrik giderinin doğrudan ödevlilerin faaliyette bulundukları işyerlerine ilişkin olduğunun tevsiki halinde bunların serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

95 Bilgi Talebi İşyerinin genel giderlerini ve çalıştırdığı personelin ücretlerini ödemek üzere kullandığı krediye ilişkin ödemiş olduğu faizin gider olarak indirilip indirilemeyeceği hususunda bilgi talep edilmiştir.

96 Gelir İdaresi Başkanlığı 12/07/2011, B. 07. 1. GİB. 4. 42. 16
Gelir İdaresi Başkanlığı 12/07/2011, B.07.1.GİB GVK-2/ Çalıştırdığınız işçilerin ücretleri ve işyerinizin genel giderlerini karşılamak üzere kullandığınız banka kredisine ilişkin olarak ödemiş olduğunuz faizin, mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler kapsamında değerlendirilerek mesleki kazancınızın tespitinde hasılattan indirilmesi mümkündür. Ancak söz konusu kredinin şahsi harcamalarınız için de kullanılması durumunda, buna ilişkin faiz gider olarak indirilemez.

97 Bilgi Talebi Geçmiş yıllara ait Bağ-Kur ve Topluluk Sigortası primlerinin hangi yılda indirim konusu yapılabileceği hususunda bilgi talep edilmiştir.  

98 Gelir İdaresi Başkanlığı 08/03/2012, B. 07. 1. GİB. 4. 21. 15
Gelir İdaresi Başkanlığı 08/03/2012, B.07.1.GİB GV-2012/74-5 Ödemiş olduğunuz sosyal güvenlik primleri, gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olduğunun tevsik edilmesi kaydıyla hangi yıla ait olduğuna bakılmaksızın fiilen ödendiği yılda indirim konusu yapılabilir. Bu primlerin geç ödenmesi dolayısıyla ilgili mevzuat uyarınca ödenen gecikme zammı, 6183 sayılı kanun uyarınca ödenen gecikme zammı niteliğinde olduğundan, mesleki kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınmaz. Tarafınızca ödenen primlerin, beyan edilen mesleki kazancın yetersiz olması veya zarar beyan edilmesi halinde müteakip yıllarda devreden geçmiş yıl zararı olarak indirilmesi de mümkün değildir.

99 Bilgi Talebi 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu gereğince ceza mahkemelerinde yargılanmakta olan sanık, mağdur ve şüpheliler için Baro Başkanlığınızdan zorunlu müdafi/vekil talep edildiği belirtilerek, bu kapsamda görevlendirilen avukatlara ödenecek müdafilik (avukatlık) ücretinde KDV tevkifatı uygulanıp uygulanmayacağı sorulmaktadır.

100 Görüş Baro Başkanlığınız tarafından görevlendirilen gerek serbest meslek erbabı avukatların gerekse yanında çalıştığı avukatın serbest meslek makbuzunu kullanarak sigortalı olarak çalışan avukatların verdikleri zorunlu avukatlık hizmeti dolayısıyla serbest meslek makbuzunu düzenleyenin bildireceği banka hesabına yapılan ödemeler serbest meslek kazancı niteliğinde olduğundan KDV Kanunu’nun 1/1 inci maddesi kapsamında KDV’ye tâbidir. Ancak; mahkemeler nezdinde icra edilen avukatlık hizmetleri, danışmanlık ve denetim hizmetleri kapsamında değerlendirilmediğinden, söz konusu zorunlu avukatlık hizmetleri nedeniyle yapılan ödemelere ait KDV tutarı üzerinden tevkifat uygulanmaz.

101 Yurtdışındaki alacak davası dolayısıyla Almanya'da verilen avukatlık hizmet bedeli üzerinden stopaj hesaplanmalı mı? (15/08/2013 tarih ve 492 sayılı özelge) Türkiye mukimi olan şahsın yurtiçinde vergi mükellefi olan müvekkilinin yurtdışındaki (Almanya) alacak davasına katılma faaliyetinin serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilmesi ve ödenen toplam tutar üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekir. Eğer icra edilecek serbest meslek faaliyetleri Almanya'da sabit bir yer vasıtasıyla icra edilirse veya şahıs, bu faaliyetleri icra etmek amacıyla Almanya'da 12 aylık herhangi bir kesintisiz dönemde 183 günden fazla kalırsa, bu kapsamda elde edilecek gelirleri Almanya'nın vergileme hakkı vardır. Çifte vergilemeyi önleme anlaşması hükümlerine göre, serbest meslek kazançları yönünden Almanya'da vergi ödenmesi durumunda ödenen bu vergiler Türkiye'de mahsup edilir.