3 NOLU AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ

... konulu sunumlar: "3 NOLU AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ"— Sunum transkripti:

1 3 NOLU AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ
DR.İZZET YILMAZ HEMŞİRE GÖNÜL TÜREYEN

2 ANNE SÜTÜNÜN ÖNEMİ VE EMZİRMENİN FAYDALARI

3 Anne Sütünün yararları
Emzirmeye ne zaman başlanmalı Kolostrum Etkili emzirme ve sonucu Sütün sağılması hangi durumlarda gerekli Süt sağma yöntemleri Yetersiz süt ve belirtileri Ek besinlere ne zaman başlanmalı

4 Yeni doğan bebek için en ideal besin nedir?

5 ANNE SÜTÜ Enerji, protein, yağ, karbonhidrat ve diğer elzem besin öğeleriyle yeni doğanda büyüme ve gelişmeyi sağlayan karmaşık biyolojik bir sıvı ve içerdiği birçok biyoaktif enzim, hormon,büyüme etmeni ve bağışıklık öğelerini içeren yapısıyla eşsiz bir besindir.

6 Anne Sütü Çocuğun anne sütü ile beslenmesinin
sayısız yararları vardır. Bu yararları şöyle sıralanabilir;

7 101 NEDEN ANNE SÜTÜ NEDEN ÖNEMLİ ?
Anne İle Bebek Arasında Duygusal Bağ Kurulmasını Sağlar İmmün Sistemi Geliştirir Ekonomiktir Kolay Hazmedilir Annenin Meme Ve Over Kanseri Riskini Azaltır Emen Bebeklerde IQ Daha Yüksektir İshal Ve Solunum Yolu Hastalıklarından Korur Fizyolojik Sarılığı Önler 101 NEDEN

8 Anne Sütünün Yararları - I
Bebeğin vücut ve ruh sağlığı için en uygun besindir. Her zaman taze ve mikropsuzdur. Daima hazırdır, ekonomiktir. Bağışıklık öğelerini içerir ve hastalıklardan korur. Hormonlar ve büyüme etmenleri içerir. Çene ve diş gelişiminde rolü vardır. Anne sütü alan bebeklerde enfeksiyonlar daha az görülür Çocukluk ve yetişkinlik çağında görülen bazı kronik hastalıkların oluşma riskini azaltır .

9 Anne Sütünün Yararları - II Anne sütü, bebeğin ilk aşısıdır .
Anne sütü, aşıların etkinliğini artırır. Anne sütü, bebek için doğal sakinleştiricidir. Emzirilen bebekler, anneleriyle yakın ten temasında oldukları için güven duyguları gelişmiştir. Emzirme, anne ile bebek arasındaki duygusal bağı güçlendirir. Anne sütü, bebeğin ruhsal, bedensel ve zekâ gelişimine yardımcı olur.

10

11 Filipinler 0-2 aylık bebekler
DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE BESLENEN BEBEKLERDE DİARE RİSKİ Filipinler 0-2 aylık bebekler 17.3 13.3 3.2 1.0 Sadece A.S. ve besin A.S. ve besleyici Anne sütü değeri olmayan ek gıdalar almamış sıvılar

12 DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE BESLENEN BEBEKLERDE PNÖMONİDEN ÖLÜM RİSKİ
Brezilya-( 8 gün- 12 aylık bebekler) 3.9 3.3 2.1 1.2 1.0 Sadece Anne sütü Anne ve İnek sütleri Sadece çocuk maması Sadece İnek sütü Anne sütü ve çocuk maması

13 Emzirmenin Sosyoekonomik Faydaları
Ülkede sağlık harcamaları azalır Bebeğin hastalıklardan korunmasına bağlı olarak Çalışanın iş günü kaybı azalır Kardeşe ilgi gösterme zamanı artar Ailenin ekonomisi düzelir: Mama maliyeti bir senelik YTL !!!

14 ANNE VE ÇOCUK ARASINDA YAKIN SEVGİ DOLU İLİŞKİ SAĞLAR.
EMZİRMENİN PSİKOLOJİK YARARLARI DUYGUSAL BÜTÜNLEŞME  ANNE VE ÇOCUK ARASINDA YAKIN SEVGİ DOLU İLİŞKİ SAĞLAR.  ANNENİN DUYGUSAL AÇIDAN TATMİNİNİ SAĞLAR.  BEBEK DAHA AZ AĞLAR.  ANNE BEBEĞİNE DAHA SEVGİ DOLU DAVRANIR. BEBEĞİ TERK ETME VEYA HIRPALAMA OLASILIĞI DAHA DÜŞÜKTÜR.  GELİŞME ANNE SÜTÜ İLE BESLENEN ÇOCUKLAR İLERİ YAŞLARDA ZEKA TESTLERİNDE DAHA BAŞARILI OLURLAR. 

15

16 Emzirmeye ne zaman başlanmalı?

17

18 İlk emzirme doğumdan en kısa sürede yapılmalıdır. NSD
İlk emzirme doğumdan en kısa sürede yapılmalıdır. NSD. Bu süre ilk yarım saat , sezeryan gibi bir doğumdan sonra annenin kendini iyi hissettiği en kısa zamanda olmalıdır. Bu süre 4 saati geçmemelidir. Geçtiği taktirde memeler pompa ile sağılmaya başlanmalıdır. Süt gelmese bile emzirmeye başlanması süt salgılanmasını artıracaktır. Emzirme süresi, bebek açlığını belli ettiği yani her ağzını açışta, arandığında emzirme yapılmalıdır. DAHA ÇOK EMZİRME=DAHA ÇOK UYARI=DAHA ÇOK SÜT YAPIMI Anne sütü ile beslenmede annenin bilmesi gereken en önemli nokta, bebeğini memeye nasıl yerleştireceğidir. Bebek memeye iyi yerleşmişse, meme uçları zedelenmez

19 Doğru Emzirme Tekniği Doğru Yerleştirme Yanlış Yerleştirme
Anne ile bebek birbirine yakın, Bebeğin çenesi annenin memesine değiyor, Bebeğin ağzı büyük açılmış, dudağı dışa dönük, Bebek, sadece meme ucunu değil kahverengi kısmı da içine alacak şekilde emiyor. Anne ile bebek birbirinden uzakta, Bebeğin çenesi annenin memesine değmiyor, Bebeğin ağzı küçük açılmış, dudağı dışa dönük değil, Bebek, sadece annenin memesinin ucunu emiyor.

20 DOĞRU YANLIŞ

21 Doğru Emzirme Tekniği Anne, eliyle kavradığı memeyi bebeğe vermeden önce bebeğin ağzını iyice açmasını sağlamak için meme ucunu bebeğin dudaklarına sürerek arama refleksini harekete geçirmeli, bebek ağzını açınca sadece meme ucunu değil kahverengi kısmı da içine alacak şekilde bebeğin ağzına vermelidir. Annenin meme ucunun çökük veya küçük olmasının emzirme üzerine olumsuz bir etkisi yoktur.

22 Bebek Nasıl Tutulmalı ? Bebeğin başı ve vücudu düz bir hat üzerinde olmalı,

23 Bebek Nasıl Tutulmalı ? Anne bebeğin vücudunu kendi vücuduna yakın tutmalı,

24 Memeye yerleştirme YANLIŞ DOĞRU

25 Bebek Nasıl Tutulmalı ? Bebek yeni doğmuşsa sadece baş ve omuzlarından değil, poposundan da tutulmalı.

26 Anne sütü Kolostrum Olgun süt
Doğumdan sonraki ilk birkaç günde üretilir. Yüksek protein içerir. Bağışıklığı sağlayan faktörler mevcuttur. Bebeğin ilk pasif aşısıdır Olgun süt Doğumdan birkaç gün sonra üretilmeye başlar.

27 İlk 2–3 gün gelen süt kolostrumdur.
Daha sonra salgılanan süte göre protein, mineral ve vitaminlerden zengin, yağ ve karbonhidrattan fakirdir. Bağırsak hareketlerini uyarıcı etkisi vardır. Bu da bebeğin mekonyumunu (kakasını) kolayca çıkarmasını sağlar. Miktarı azdır. Bu yüzden bebek sık emmek ister.

28 Bebek emdikçe anne sütünün miktarı giderek artar ve yerini olgun süt alır.
Bu dönemde bebek her istediğinde emzirilmelidir ki hem kolostrumu alsın, hem de kendine yetecek miktarda olgun sütün gelmesini sağlasın. İlk günlerde bebek sık emzirilmeli, anne bol sıvı almalı, istirahat etmeli, bu süreci olağan karşılamalı ve kendisini boş yere üzmemelidir.

29 KOLOSTRUM İÇERİĞİ ÖNEMİ ANTİKORDAN ZENGİN ENFEKSİYON VE
ÖNEMİ ANTİKORDAN ZENGİN ENFEKSİYON VE ALLERJİDEN KORUR AKYUVARLAR ENFEKSİYONDAN KORUR MUSHİL ETKİSİ MEKONYUMU TEMİZLER SARILIĞIN ÖNLENMESİNİ KOLAYLAŞTIRIR BÜYÜME FAKTÖRLERİ BARSAĞIN OLGUNLAŞMASINI SAĞLAR VİTAMİN A’DAN ZENGİN ENFEKSİYONLARIN DAHA HAFİF GEÇİRİLMESİNİ SAĞLAR GÖZ HASTALIKLARINDAN KORUR

30 BURADA FARK ETTİĞİNİZ DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR?
İLK SÜT (COLOSTRUM) ÖN SÜT SON SÜT Protein Protein Protein Yağ Yağ Yağ Laktoz Laktoz Laktoz OLGUNLAŞMIŞ SÜT

31 PROLAKTİN Her emzirme sonrasında salgılanır.
18 PROLAKTİN Her emzirme sonrasında salgılanır. Bir sonraki emzirme için süt oluşturur Meme başından duygusal uyarı Kandaki prolaktin ·    Gece daha fazla prolaktin salgılanır Ovulasyonu baskılar

32 Meme başından duygusal uyarı
OKSİTOSİN Emzirmeden önce veya emzirme sırasında oluşur. Sütün oluşmasını sağlar. 19 Meme başından duygusal uyarı Kandaki oksitosin Annenin fazla yemek içmesinden önemlisi emzirmesi: sık ve doğru Bebek emiyor Uterusun kasılmasını sağlar

33 Etkili emme sonucu Meme başı sağlıklı görünümdedir.
Emzirme sonunda göğüs yumuşar. Emzirme anne için rahat ve zevklidir. Bebek memeyi kendisi bırakır. Bebeğin sütü yutuşu duyulabilir veya görülebilir.

34 İyi Olmayan Yerleşmenin Sonuçları
Meme başında hasar ve ağrı Sütün tam boşaltılamaması Yetersiz süt kaynağı Göğüslerde az süt yapımı Meme başı çatlakları Gerginlik Doymayan bebek Memeyi ret Düşük tartılı bebek

35 EMZİRME SIKLIĞI Bebek her istediğinde emzirilmelidir. Bebek, her istedikçe sık sık emzirilirse, memenin tamamı boşaltılırsa süt gittikçe artar ve bebeği 6 ay sadece anne sütü ile beslemeye yetecek duruma gelir. Bebek, bir gün içerisinde (24 saat) ortalama kez emzirilmelidir.Bu dönemde bebekler, hızlı bir büyüme ve gelişme sağladıkları için daha fazla besine ihtiyaç duyar. Emzirme sırasında anne memesinde kalma süresi en az 5 dakika olup bebek memeyi bırakana (meme boşalana) kadar (20 dakika) devam edilmelidir.

36 BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ ALMAMASININ NEDENLERİ
Emzirme ile ilgili faktörler: *Geç başlama *Sık emzirmeme *Gece emzirmeme *Kısa emzirme *Memeye kötü yerleşme *Biberon,kuru emzik verme *Ek besinler verme

37 Anne;Psikolojik durum:
*Öz güven azlığı *Kaygı,stres *Emzirmeden hoşlanmama *Bebeği kabullenememe *Yorgunluk

38 Anne;Fiziksel durum: Bebeğin durumu; *Kontraseptik haplar,diüretikler
*Hamilelik *Ağır malnütrisyon *Alkol *Sigara *Plasenta parçası kanaması (nadir) *Meme gelişiminde bozukluk (çok nadir) Bebeğin durumu; Hastalık Anormallik

39 BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ ALAMAMASININ NEDENLERİ
Emzirme ile ilgili faktörler Annenin psikolojik durumu Annenin fiziksel durumu Bebeğin durumu Geç başlama Özgüven azlığı Kontraseptif haplar, diüretikler Hastalık Sık emzirmeme Kaygı, stres Hamilelik Anomali varlığı Gece emzirmeme Emzirmeden hoşlanmama Ağır malnutrisyon Kısa emzirme Bebeği kabullenmeme Alkol Memeye kötü yerleşme Yorgunluk Sigara Biberon, emzik kullanımı Plasenta retansiyonu Ek besinler verme Meme gelişiminde bozukluk ( çok nadir) OLDUKÇA SIK SIK DEĞİLDİR

40 Çocuğun yeterli ve dengeli beslendiğinin en iyi göstergesi büyümesinin izlenmesidir.

41 ÖZET OLARAK; 0-1 yaş grubu bebeklerde yeterli ve dengeli beslenme önemlidir. Bebek ilk 6 ayda sadece anne sütü ile beslenmelidir. 6 aydan sonra emzirme sürdürülürken uygun ek besinlere başlanmalı ve emzirmeye 2 yaşına kadar devam edilmelidir. Ek besinlere başlarken dikkat edilmesi gereken kurallara uyulmalıdır.

42 İLK 6 AYDA SADECE ANNE SÜTÜ VERİLMELİDİR
ÖNERİLER DOĞUMDAN SONRAKİ İLK 1/2 - 1 SAAT İÇİNDE EMZİRMEYE BAŞLANMALIDIR İLK 6 AYDA SADECE ANNE SÜTÜ VERİLMELİDİR 6 AYDAN İTİBAREN EK BESİNLERE BAŞLANMALIDIR 2 YAŞINA KADAR EK BESİNLERLE BİRLİKTE EMZİRMEYE DEVAM EDİLMELİDİR

43 SÜTÜN SAĞILMASINI GEREKTİREN DURUMLAR NELERDİR?
-Tıkanık memeyi rahatlatmak -Memede süt birikmesini önlemek -Bebeğin dolu memeyi almasını kolaylaştırmak -Bebek çökük meme ucundan emmeyi öğrenene kadar -DDA ve ememeyen bir bebeği beslemek için -Anne ya da bebek hasta ise -Çalışan bir annenin bebeğini beslemek için

44 MEMEDEN SÜT SAĞMA YÖNTEMLERİ
Oksitosin refleksinin uyarılması Elle sağma Pompa ile sağma Enjektör pompası Ilık şişe metodu EMZİREN HER ANNEYE SÜTÜNÜ NASIL SAĞACAĞI MUTLAKA ANLATILMALIDIR

45 OKSİTOSİN REFLEKSİ Özgüven kazandırın Kaygısını azaltın Sessiz bir yer
Resmine bakma Ilık bir şey içme Memeleri ısıtma Meme uçlarını uyarma Memelere masaj veya hafif vurma Sırt masajı

46 Anne sütünün elle sağılması
Elle boşaltma süt sağmak için en iyi yoldur. Memeler yumuşak olduğunda elle sağmak daha kolaydır. Her kadın sütünü kendisi boşaltmalıdır.

47 POMPA İLE SAĞMA

48 ENJEKTÖR POMPASI Pistonu ters takılır Meme ucu üzerine dayanır
Dışa doğru çekilir Meme içe doğru uzar Süt akmaya başlar Tekrarlayarak süt sağılır Çok uygun, ucuz ve pratik bir yöntemdir

49 Sağılan Anne Sütü ODA ISISINDA 8 SAAT BUZDOLABINDA 72 SAAT
DERİN DONDURUCUDA 3-6 AY SAKLANABİLİR

50 ANNELERİN BEBEĞİ BİBERONLA BESLEMEYE BAŞLAMALARININ VEYA EMZİRMEYİ KESMELERİNİN EN SIK NEDENLERİNDEN BİRİ SÜTLERİNİN YETERLİ OLMADIĞINI DÜŞÜNMELERİDİR.

51 Yetersiz süt Her anne bebeğine yetecek kadar süt üretir
Bazen bebek yeterli süt alamaz Annenin ne kadar süt üretebildiği değil bebeğin ne kadar süt aldığı önemlidir.

52 YETERSİZ SÜTÜN BELİRTİLERİ
Yetersiz tartı alımı İlk ayda 500 gramdan az, İkinci haftanın sonunda doğum tartısından az) Çok az miktarda, konsantre idrar çıkarması Günde altıdan az, Sarı ve keskin kokulu

53 YETERSİZ KİLO ALIMI Yeni doğan ilk hafta kilo kaybeder
İki haftalık olduğunda doğum kilosuna ulaşması beklenir Bebekler ilk altı ayda her ay en az 500 gr alması beklenir Bebeğin büyüme eğrisi ve önceki tartıları incelenir Bebek yeterli kilo almış ise yeterli süt alıyor demektir

54 KÜÇÜK MEMELİ ANNELERİN SÜTÜ AZ OLUR...
Memenin büyüklüğü ve şeklini süt üretimiyle ilgisi bulunmayan meme yağ dokusu oranı belirler. Bu nedenle meme büyüklüğünün süt miktarıyla ilgisi yoktur.

55 EMZİRİRSEM MEMELERİM SARKAR...
Meme şeklindeki değişiklikler doğum öncesinde meydana gelir. Doğum sonrasında emzirme meme şeklini daha fazla etkilemez. Emzirme kesildikten sonra memeler ne büyür ne küçülür.

56 İLK BEBEĞİNİ EMZİRMEYEN ANNENİN İKİNCİ BEBEĞİNİ DE EMZİRMESİ BEKLENEMEZ...
Annenin yeterli sütünün olması; bebeği memeye erken ve doğru tutma,sık ve geceleri de emzirme , annenin özgüveni ile ilgilidir

57 ANNENİZİN SÜTÜ YOK YA DA AZ İSE SİZİN DE SÜTÜNÜZ AZ OLUR…
Anne kız arasında süt üretimi açısından hiçbir bağlantı yoktur.

58 EK BESİNLER NEDEN GEREKLİDİR?
Bebek sürekli büyümektedir ve daha fala aktif hale gelir. Anne sütü bebeğin enerji ve besin ögesi gereksinmesini tek başına karşılayamaz hale gelir. Eğer bebeğin artan besin ögesi ve enerji ihtiyacı karşılanamazsa büyümesi durur ya da yavaşlar.

59 6. AY EK BESİNLERE BAŞLAMAK İÇİN UYGUNDUR
Çünkü Bebekler; Dillerini daha iyi kontrol edebilir hale gelirler Dişleri çıkmaya başlar Ağızlarına bir şeyler koymayı severler Yeni tatlarla ilgilenirler

60 ARTIK EMZİRMENİN SÜRDÜRÜLMESİ BEBEĞE EK BESİNLER VERİLMELİDİR.
6. AYDAN SONRA ANNE SÜTÜ TEK BAŞINA BEBEĞİN BESİN İHTİYAÇLARINI KARŞILAYAMAZ, ARTIK EMZİRMENİN SÜRDÜRÜLMESİ YANINDA BEBEĞE EK BESİNLER VERİLMELİDİR.

61 6. AYDAN SONRA EK BESİNLERE GEÇİŞİN ALTIN KURALI
UYGUN EK BESİNLERE UYGUN ZAMANDA UYGUN MİKTARDA UYGUN ŞEKİLDE

62 İyi Bir Ek Besinin Özellikleri Nelerdir?
Enerji, protein, vitamin ve minerallerce zengin olan Temiz ve güvenli olan Çok fazla sıcak ya da soğuk olmayan Çok tuzlu ya da baharatlı olmayan Bebek tarafından kolay yenebilen Bebek tarafından sevilen Bölgesel olarak ulaşılabilir ve bulunabilir Hazırlanması kolay

63 0-1 Yaş Grubu Bebeklerde Beslenme İlkeleri
Anne sütü ve ek besinler, kesinlikle biberonla verilmemeli ve emzik kullanılmamalıdır. Çünkü; - Emzirme, biberonla beslenmeden daha fazla emme gerektirir. Bu da bebeğin çenesinin gelişmesine ve güçlenmesine yardım eder. - Bebeğe biberon verildiğinde, anne memesini de biberon emer gibi emmeye başlar. Annenin sadece meme ucunu emdiği için meme ucu yaralarına sebep olur. Anne istekli emziremez

64

65 Biberon ve emziğe HAYIR!!!!

66 TEŞEKKÜRLER