İLK TÜRK OTOMOBİLİ 29 Ekim 1961.

... konulu sunumlar: "İLK TÜRK OTOMOBİLİ 29 Ekim 1961."— Sunum transkripti:

1 İLK TÜRK OTOMOBİLİ 29 Ekim 1961

2 İLK TÜRK OTOMOBİLİ ‘ İN HİKAYESİ

3 DEVRİM’ İN HİKAYESİ 16 Haziran 1961 TCDD Fabrikalar ve Cer Daireleri Yönetici ve Mühendisleri ile toplantıda Ulaştırma Bakanlığının yazısı okundu...

4 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Yazıda 29 Ekim 1961 tarihine kadar binek otomobili tipinin geliştirilmesi görevinin TCDD işletmesine verildiği bildiriliyordu.

5 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Bu iş için TL ödenek ayrıldığı belirtilir. Süre 4-5 aydır.

6 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Bu süre içinde bu çapta bir geliştirme çalışması yapılabilir mi; ki bırakınız geliştirmeyi hiçten yola çıkarak çalışabilecek bir otomobil yapabilir miydi?

7 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Tüm ülkede üniversiteden basınına, bir avuç sanayicisinden politikacısına, sesi duyulabilen kimse ne otomobil ne de motor yapabileceğine inanıyor, özel sohbetlerde, röportajlarda, film gösterili, konferanslarda bu görüş vurgulanıyordu.

8 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Fakat bu inanılmaz şey gerçekleşiyor ve 28 Ekim 1961 sabahı Türkiye’de yapılan otomobil, kaportası pürüzsüz olmasa da, kendi tekerleri üzerinde ve yine Türkiye’de yapılan kendi motorunun gücüyle Büyük Millet Meclisi Binası önüne götürülerek Devlet Başkanı Cemal GÜRSEL Paşaya sunulabiliyor,bir ikincisi Paşayı Anıtkabir’e götürüyor, sonra da Hipodrom’ daki geçit resmine katılıyordu.

9 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Bu nasıl gerçekleşmişti? Ne getirmiş ne götürmüştü? Projeyle başka bir kuruluşun değil de TCDD’nin görevlendirilmiş olmasının sebebi; o tarihlerde TCDD’nin onarım amacıyla kurulmuş fakat geniş ölçüde yedek parça imal eden Ankara, Eskişehir, Sivas ve Adapazarı’ndaki fabrikaları ile önemli bir teknik potansiyeli ve yetişmiş işçisinden mühendisine kadar güçlü bir teknik kadrosunun bulunmasıydı. 

10 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Yüksek Mühendis Emin BOZOĞLU yönetim grubunun başı olarak, 20 mühendisin olağan üstü bir tempoyla, fakat gönül rahatlığı içinde çalışmasını sağlayıp eşyöneltmek suretiyle birinci derecede rol oynamıştı.

11 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Zamana karşı yapılan yarışın kazanılmasında ikinci etken, görev alan mühendislerin proje süresince hafta sonları da dahil her gün, en az 12’şer saat, gerektiğinde bazı geceleri sökülmüş bir otomobil sedirinin üzerinde birkaç saat kestirerek işbaşında kalmayı yüksünmeyecek ölçüde davaya gönül vermiş olmalarıydı.

12 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Çalışmalar için Eskişehir Demiryol Fabrikalarında dökümhane olarak yapılıp kullanılmayan bir bina seçildi. Elden geldiğince çeşitli tipte otomobil yapısını yakından inceleyerek fikir edindikten sonra yapılacak tipin boyutları, motor, şanzıman vb. öteki grup ve parçaların nasıl tasarımlanıp imal edileceği üzerinde durulması sonucuna varıldı

13 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Önce otomobilin ana hatları belirlendi. Dört ile beş kişilik, toplam kg. ağırlığında orta boy denilebilecek bir tip üzerinde uzlaşıldı. Motor 4 zamanlı ve 4 silindirli olarak BG olmalıydı.

14 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Karoser için hazırlanan 1/10 ölçekli maketlerden seçilen 1/1 ölçekli alçı modeli yapıldı. Karoserin damı kaput ve benzeri sacları, sonra bu modelden alınan kalıplarla yapılmış beton bloklara çekilmek ve çekiçle düzeltmek suretiyle tek tek imal edildi.

15 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Karar verilen yandan sübaplı bir 4 silindirli motorun gövde ve başlığı Sivas Demiryol Fabrikalarında dökülüp Ankara Fabrikasında işlendi. Piston, segman ve kolları Eskişehir’de yapıldı. Motor Ankara Fabrikasında monte edildi.

16 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Frenlemede 40 BG den fazla güç alınamayan bu motora alternatif olarak Ankara Fabrikası aynı gövde ve krank milinden yola çıkarak başka bir tip geliştirdi.

17 DEVRİM’ İN HİKAYESİ B tipi adı verilen üstten supaplı bir üçüncü motorda bu kez tanınmış bir 6 silindirli otomobil motorundan esinlenerek, fakat krank ve eksantrik milleri yeni baştan çizilip hesaplanmak suretiyle Eskişehir’de imal edildi.

18 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Bu motor frenlemede 60 BG ne ulaşmış ve daha sonra diesel’e çevrilerek istasyon aydınlatılmasında kullanılmak üzere yapılan elektrojen gruplarına uygulanmıştır.

19 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Süspansiyon grubu ön takımları için “Mc Phearson” sistemi önerilmişti. Bu gün çok yaygın olarak kullanılan bu sistem o tarihte bulduğumuz kadarıyla bir tek firma tarafından uygulanıyordu.  Benimsendi ve Eskişehir’de yeniden imal edildi.

20 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Eylül sonuna doğru ön ve arka camları piyasada bulunabilenlere uydurmak zorunluluğuyla modele göre biraz değiştirilmiş iki gövde çatılmış ve biri A diğeri B tipinden iki ayrı motor hazırlanmış bulunuyordu.

21 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Şanzımanlar Ankara Fabrikasınca tümü yerli olarak yapılmıştı. Montaja geçildiğinde karşılaşılan en büyük sorunlardan biri de gövde-motor uyumunu sağlamak, debriyaj, gaz ve fren kumanda mekanizmalarını yerleştirmek ve direksiyonun en uygun konumunu bulmaktı.

22 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Ayarlı direksiyon önerisi kabul edilmedi. İki yıl sonra Cadillac bunu bir yenilik olarak getiriyordu.

23 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Nihayet Ekim ortalarında Devrim otomobillerinden ilki tecrübeye hazır duruma gelebildi. Elektrik donanımı, diferansiyel dişlileri, kardan şaft istavrozları ve motor yatakları ile cam ve lastikleri dışında tüm parçalar yerli idi.

24 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Bir yandan bu ilk otomobilin yol tecrübeleri sürdürülürken bir yandan da ikinci otomobilin yetiştirilmesine çalışılıyordu.

25 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Siyah renkteki bu 2 numaralı Devrim’in son kat boyası ancak 28 Ekim akşamı vurulabilmişti. Pasta ve cilası Ankara’ya sevkedilmek üzere yüklendiği trende gece yol alırken yapıldı.

26 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Buharlı lokomotiflerle çekilen trende bacadan sıçraması olası kıvılcımlardan ötürü güvenlik önlemi olarak benzin depoları boşaltılmıştı.

27 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Tren sabaha karşı Ankara’ya geldi. İki Devrim otomobili o zamanlar sıhhiye semtinde, şimdiki adliye sarayının yerindeki Ankara Demiryol Fabrikasına indirildi.

28 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Manevra imkanı sağlamak için depolarına yalnızca birkaç litre benzin kondu. Asıl ikmal, sabahleyin sıhhiyedeki Mobil benzin istasyonundan yapılacak sonrada Meclise gidilecekti.

29 DEVRİM’ İN HİKAYESİ 29 Ekim sabahı Fabrikaya gelen otomobilli, motosikletli oldukça kalabalık bir trafik ekibinden oluşan eskordun arasında Devrim' ler yola çıktı. Çıktı ama eskorttakiler, benzin alma işinden haberleri olmadığı için Mobil'e uğramadan yola devam ettiler.

30 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Meclis’in önüne geldiğinde durum anlaşıldı, acele getirilen benzin 1. arabaya kondu. 2. numaraya konacağı sırada Cemal Paşa Meclisin önüne gelmiş ve Anıtkabir’e gitmek üzere 2 numaralı Devrim otomobiline binmişti.

31 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Yola çıkıldı fakat 100 metre kadar sonra motor öksürerek durdu. Cemal Paşa’nın “Ne oluyor?” sorusuna direksiyondaki Y.Müh.Rıfat SERDAROĞLU “Paşam benzin bitti.” cevabını verdi.

32 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Paşa’ dan özür dileyerek 1 numaralı Devrim'e geçmesi rica edildi. Büyük bir hoşgörü ile buna uyan Cemal Paşa Anıtkabir’e bu otomobil ile gitti, inerken ünlü “Batı kafasıyla otomobili yaptınız ama doğu kafasıyla ikmali unuttunuz” sözlerini söyledi.

33 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Ertesi gün bütün gazetelerin söz birliği etmişçesine “100 metre gidip bozuldu” başlığını attıkları 2 numaralı Devrim aynı gün Hipodrom' daki geçit törenine katılıyor,

34 DEVRİM’ İN HİKAYESİ fakat basınımız ne bunu, ne de Cemal Paşa’nın Anıtkabir’e bir başka Devrim otomobili ile gittiğini yazmıyor, yalnızca haber, yorum ve fıkralarda harcanan bunca paranın boşa gittiğinden dem vuruyorlardı...

35 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Oysa aynı yıl Tarım Bakanlığı bütçesine konmuş bulunan “At neslinin ıslahı” için 25 Milyon T.L. ödenekten ve sonucundan kimse söz etmiyordu Hâlâ merak eder sorarım, at neslinde o günden bu yana bir gelişme sağlanmış mıdır? diye...

36 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Ekonominin gerekleri uyarınca montaj biçiminde başlayıp bugün büyük birer sanayi kuruluşu durumuna gelmiş bulunan kamyon-otobüs-otomobil firmaları yüz binlerce araç üretebiliyor...

37 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Acaba bugüne kadar basınımızdan olumlu yazılar almamış olan Devrim otomobilleri yapılmasaydı Türkiye’de bir otomotiv sanayii oluşabilir miydi hiç sanmıyorum.

38 DEVRİM’ İN HİKAYESİ Çünkü Devrim otomobillerinin ortaya çıkmasıdır ki “Türkiye’de otomobil ve motor yapılamaz” görüşünü yıkmış, tartışmaların yönü değişmişti.

39 DEVRİM PROJE GRUBU Yönetim Grubu Emin BOZOĞLU - TCDD.Gen.Md.Yrd.
Orhan ALP - TCDD.Fabrikalar Dai.Bşk.  Hakkı TOMSU - TCDD.Cer.Dai.Bşk.  Nurettin ERGUVANLI - TCDD. Cer.Dai.Bşk.Yrd. Mustafa ERSOY - Esk.Demiryol Fab.Müd. Celal TANER - Adapazarı Demiryol Fab.Müd. Mehmet NÖKER - Ankara Demiryol Fab  Hüsnü KAYAOĞLU - TCDD.Gnl.Md.Müşaviri Necati PEKÖZ - TCDD.Gnl.Md.Müşaviri

40 DEVRİM PROJE GRUBU Styling Gurubu Yük.Müh. Nurettin ERGUVANLI
Yük.Müh. Ercan TÜRER  Yük.Mimar Kemal ELAGÖZ

41 DEVRİM PROJE GRUBU Motor Şanjman Grubu Yük.Müh.Mehmet NÖKER
Yük.Müh.Gültekin SABUNCUOĞLU Yük.Müh.Salih Kaya SAĞIN Yük.Müh.Rıfat SERDAROĞLU Yük.Müh.Şecaattin SEVGEN Yük.Müh.Kemalettin VARDAR

42 DEVRİM PROJE GRUBU Karoseri Grubu Mak.Müh.Celal TANER
Yük.Müh.Faruk AKYOL Yük.Müh.Samim ÖZGÜR Yük.Müh.Salih Kaya SAĞIN Yük.Müh.Hamdi TAHILLIOĞLU

43 Süspansiyon Ve Fren Grubu
DEVRİM PROJE GRUBU Süspansiyon Ve Fren Grubu Mak.Müh.Hamit İŞERİ Yük.Müh.İsmet ÖZKAN Yük.Müh.Mustafa SEYREK

44 DEVRİM PROJE GRUBU ELEKTRİK DONANIMI   Yük.Müh.Hasan DİNÇER

45 DEVRİM PROJE GRUBU DÖKÜM İŞLERİ Metalurjist İsmail SIDAL

46 SATIN ALMA İŞLERİ VE MALİYET HESAPLARI
DEVRİM PROJE GRUBU SATIN ALMA İŞLERİ VE MALİYET HESAPLARI Yük.Müh.Yavuz YÜCEL

47 İLK TÜRK OTOMOBİLİ DEVRİM
İmal Tarihi 1961 İmal Yeri Eskişehir Demiryolu Fabrikası (TÜLOMSAŞ) İmal Süresi 4,5 ay Üretim Sayısı 4 Adet Binek Otomobili  10 Adet Motor   4 Adet A4L tipi                                3 Adet A4T tipi                                3 Adet B3T tipi 7 Adet Şanzuman 3 Adet A tipi 10 Adet Motor  4 Adet B tipi

48 İLK TÜRK OTOMOBİLİ DEVRİM
ANA BOYUTLAR Uzunluk 4500 mm. Genişlik 1800 mm. Yükseklik 1550 mm. Ağırlık 1250 kg.

49 İLK TÜRK OTOMOBİLİ DEVRİM
MOTOR TİPİ Silindir Sayısı 4 Silindir Çapı 81 mm. Strok 100 mm. Silindir Hacmi 2070 cm³ Kompresyon 6,8 /1 Güç 50 HP Devir d/d Karakteristik Dört zamanlı, Su ile soğutmalı, Yandan supaplı, Basınçlı Yaylama,

50 GÜN GÜN DEVRİM 1.gün 1

51 GÜN GÜN DEVRİM 3.gün 3

52 GÜN GÜN DEVRİM 14.gün 14

53 GÜN GÜN DEVRİM 19.gün 19

54 GÜN GÜN DEVRİM 27.gün 27

55 GÜN GÜN DEVRİM 29.gün 29

56 GÜN GÜN DEVRİM 35.gün 35

57 GÜN GÜN DEVRİM 49.gün 49

58 GÜN GÜN DEVRİM 53.gün 53

59 GÜN GÜN DEVRİM 57.gün 57

60 GÜN GÜN DEVRİM 63.gün 63

61 GÜN GÜN DEVRİM 69.gün 69

62 GÜN GÜN DEVRİM 73.gün 73

63 GÜN GÜN DEVRİM 86.gün 86

64 GÜN GÜN DEVRİM 92.gün 92

65 GÜN GÜN DEVRİM 113.gün 113

66 GÜN GÜN DEVRİM 115.gün 115

67 GÜN GÜN DEVRİM 126.gün 126

68 DEVRİM YOLA ÇIKMAYA HAZIR
GÜN GÜN DEVRİM 129.gün 129 DEVRİM YOLA ÇIKMAYA HAZIR

69 DEVRİM YOLA ÇIKMAYA HAZIR

70 DEVRİM YOLA ÇIKMAYA HAZIR

71 DEVRİM YOLA ÇIKMAYA HAZIR

72 DEVRİM YOLA ÇIKMAYA HAZIR