AB ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi

... konulu sunumlar: "AB ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi"— Sunum transkripti:

1 AB ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi
ADANA VALİLİĞİ AB ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi TR-AB İlişkileri ve Mali Yardımlar (9 Ekim 2013)

2 Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi
26 Ocak 2010 tarih 2010/6 sayılı genelgeye istinaden valiliğimiz bünyesinde tarih ve 619/191 sayılı yazı ile AB ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi kurulmuştur. VALİ VALİLİK PROJE BİRİMİ BELEDİYELER PROJE BİRİMLERİ ORGANİZASYON ŞEMASI AB DAİMİ TEMAS NOKTASI AVRUPA BİRLİĞİNE UYUM, DANIŞMA VE YÖNLENDİRME KURULU KAYMAKAMLIK PROJE BİRİMLERİ İL MÜDÜRLÜKLERİ PROJE BİRİMLERİ SİVİL TOPLUM PROJE BİRİMLERİ SEKRETERYA (İPKM AB ve DİKM)

3 Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi
Valilik Proje Birimi’nin Görevleri Avrupa Birliği fonlarından ve diğer dış kaynaklı hibelerden yararlanmaya yönelik olarak kamu kurumları, belediyeler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği içerisinde projeler hazırlayarak ilgili fonlara başvurulmasını sağlamak, AB ve diğer fon kaynakları ile ilgili programları takip etmek, proje teklif çağrılarına ilişkin duyuruları yerel basın yayın organları ve elektronik posta yolu ile kamuoyu ile paylaşmak ve Valilik internet sitesinde yayınlamak, İl’deki proje birimlerine proje çağrısı yayınlanmış programların tanıtımını yapmak, İl’de AB projeleri hazırlık sürecine ilişkin hizmet içi eğitim ihtiyacını tespit etmek ve proje birimlerine ve Sivil Toplum Kuruluşlarına hizmet içi eğitim verilmesini sağlamak, Adana ilinde hazırlanan AB projeleri için, proje sahibi kurumun talep etmesi halinde, niyet mektubu, iştirakçi mektubu ve ortaklık taahhütnameleri gibi gerekli bilgi, belge ve dokümanları vermek,

4 Organları AVRUPA BİRLİĞİ Avrupa Parlamentosu (Yasama Organı)
Avrupa Birliği; Avrupa’nın siyasi ve ekonomik bütünleşmesini insan hakları ile hukukun üstünlüğü ilkeleri çerçevesinde sağlamak amacındaki demokratik Avrupa ülkelerinden oluşan bir topluluktur. Organları Avrupa Parlamentosu (Yasama Organı) Avrupa Konseyi (Karar Organı) Avrupa Zirvesi (İstişare Organı) Avrupa Komisyonu (Yürütme Organı) Adalet Divanı (Anayasa Mahkemesi) Sayıştay (Denetleme Organı) Avrupa Yatırım Bankası Danışma Kurulları

5 AB’nin Kuruluşu ve Temelleri
AB’nin temelleri, 1951 yılında Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg tarafından imzalanan Paris Anlaşması’na dayanmaktadır.Bu anlaşma ile, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu kurulmuştur. Aynı 6 ülke tarafından 1957’de yapılan Roma Anlaşması ile: a) Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) b) Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) hayata geçirilmiştir. 1986 yılındaki Lüksemburg Zirvesi’nde, Avrupa Birliği için anlaşma taslağı “Tek Senet” adıyla kabul edilmiştir. 1992’de imzalanan Maastricht Anlaşması (Avrupa Birliği Anlaşması), köklü değişiklikler getirmiştir. 1993 Kopenhag Zirvesi, “Kopenhag Kriterleri”ni kabul etmiştir. 1999 tarihinde yürürlüğe giren Amsterdam Anlaşması, üye ve aday ülkelerin birliğe uyum çalışmalarını zorunlu kılmıştır.

6 Genişleme Süreci Sürecin Kilometre Taşları
Belçika, Fransa, Almanya, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda (Kurucu Üyeler) İngiltere, Danimarka ve İrlanda (İlk genişleme) Yunanistan İspanya ve Portekiz Avusturya, İsveç ve Finlandiya yeni katılım : Çek Cumhuriyeti, Estonya, Kıbrıs (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi), Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya. Bulgaristan, Romanya Hırvatistan

7 Son Genişleme Sonrası AB
Üye sayısı: 28 ülke Toplam nüfüs: Kişi başına yıllık gelir : EURO Erkeklerde beklenen yaşam süresi: 75 yıl Kadınlarda beklenen yaşam süresi: 81 yıl

8 Potansiyel Aday Ülkeler
Türkiye Macaristan Makedonya Bosna Hersek İzlanda Kosova Sırbistan Karadağ

9 İlk Avrupalılık belgesi : 1856 Paris Anlaşması
Türkiye AB İlişkileri İlk Avrupalılık belgesi : 1856 Paris Anlaşması “Avusturya İmparatoru, Fransız İmparatoru, Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Kraliçesi, Prusya Kralı, Sardunya Kralı ve Rusya İmparatoru, Osmanlı Hükümeti’nin Avrupa Devleti sayılmasını, Avrupa Devletlerinin bütün haklarından ve Avrupa Devletleri Konseyi’nden faydalanmasını kabul ettiklerini duyururlar. Bu hükümdarlardan her biri, Osmanlı Devleti’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermeyi kabul ederlerken bu saygının devamı konusunda birbirlerine kefil olurlar. Bu kurala aykırı olan her hareket, kendileri tarafından genel çıkarlarla ilgili bir mesele şeklinde görülecektir.” (Paris Anlaşması- Madde 7) Böylece, Osmanlı Devleti, Sultan Abdülmecid döneminde “Avrupa Devletleri Konseyi”ne girmiş olur. (Anlaşma savaşlardan dolayı uygulanamaz.)

10 Türkiye AB İlişkileri 1959 • 31 Temmuz : Türkiye, AET'ye ortaklık için başvurdu. 1963 • 12 Eylül: Türkiye ile AET'yi Gümrük Birliği'ne götürecek ve tam üyeliği sağlayacak olan Ortaklık Anlaşması (Ankara Anlaşması) imzalandı. 1970 • 23 Kasım: Gümrük Birliği'ne ilişkin kuralları içeren Katma Protokol, Brüksel'de imzalandı. 1973 • 1 Ocak: Katma Protokol yürürlüğe girdi. Türkiye, Birinci Gümrük İndirimi ve Konsolide Liberasyon Listesi Uyumu (AB'nin Ortak Gümrük Tarifesi) gerçekleştirildi. 1982 • 22 Ocak: Avrupa Parlamentosu, Türkiye-AET Anlaşması'nın askıya alınmasını Konsey ve Komisyon'dan istemesi nedeniyle, ilişkiler fiilen donduruldu. 1986 • 16 Eylül: Türkiye - AET Ortaklık Konseyi toplandı. Böylece 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren dondurulmuş durumda bulunan Türkiye-AET ilişkileri yeniden canlandırıldı.

11 Türkiye AB İlişkileri 1987 • 14 Nisan: Türkiye, tam üye olmak üzere müracaat etti. 1989 • 18 Aralık: Avrupa Komisyonu, Türkiye'nin tam üyelik başvurusunu red etti. 1995 • 13 Aralık: Gümrük Biriliği-1/95 Sayılı Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Kararı, Avrupa Parlamentosu tarafından onaylandı. (343 Kabul, 149 Red, 36 Çekimser). 1 Ocak 1996’ dan itibaren gümrük birliği yürürlüğe girdi. 1997 • Aralık: Avrupa Birliği'nin Lüksemburg'da gerçekleştirdiği Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi sonucunda Türkiye, aday ülkeler arasında zikredilmedi, ancak genişleme kapsamına alındı. 1999 • 13 Ekim: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan Türkiye'nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin, Komisyon görüşlerini içeren "İlerleme Raporu" yayımlandı. • Aralık: Helsinki'de gerçekleştirilen Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı'nda Türkiye'ye adaylık statüsü tanındı.

12 Türkiye AB İlişkileri 2001 • 26 Şubat: Katılım Ortaklığına ilişkin usuller ile Katılım Ortaklığı çerçevesinde Türkiye'nin alacağı yardımların temelini oluşturan Çerçeve Yönetmelik Genel İşler Konseyi'nin toplantısında kabul edildi. 2004 • 17 Aralık: AB Devlet ve Hükümet Başkanları Zirve toplantısında, Türkiye'nin siyasi kriterleri yeterli ölçüde yerine getirdiği belirtildi ve katılım müzakerelerine 3 Ekim 2005 tarihinde başlanması kararlaştırıldı. (Brüksel Zirvesi) 2005 • 3 Ekim: Lüksemburg'da alınan kararla AB, Türkiye ile tam üyelik müzakerelerini başlattı. 2007 • 17 Nisan: Türkiye'nin AB Müktesebatına Uyum Programı açıklandı. • 12 Haziran: Katılım Öncesi Mali Yardım aracı (IPA) uygulama tüzüğü, 2499/2007 sayılı ve 12 Haziran 2007 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı. • Yıl içinde çeşitli fasıllarda fiili müzakereler açıldı. 2009 • 10 Ocak: Devlet Bakanı Egemen BAĞIŞ, Avrupa Birliği makamları ile yapılacak tam üyelik müzakerelerinde "Başmüzakereci" görevini yürütmekle görevlendirildi.

13 Türkiye-AB İlişkilerini Hükme Bağlayan Hukuki Metinler
Ankara Anlaşması (1963) Katma Protokol (1970) 1/95 Sayılı Gümrük Birliği Kararı (1995) AB Müktesabatı AB Müktesabatın Üstlenilmesi için Ulusal Program AB – Türkiye Katılım Ortaklığı Belgesi Müzakere Çerçevesi

14 Türkiye’nin AB’ye tam üyeliği hedeflenmektedir.
Ankara Anlaşması ile; Türkiye’nin AB’ye tam üyeliği hedeflenmektedir. Bu hedefe yönelik olarak, bir Gümrük Birliği tesis edilmesi öngörülmektedir. Gümrük Birliği’nin tesisi için 5 yıl sürecek bir Hazırlık Dönemi (10 yıla kadar uzatılabilecek) ve 12 yıl sürecek bir Geçiş Dönemi (bazı istisnalarla 22 yıla kadar uzatılabilecek) belirlenmiştir. 1964 yılında yürürlüğe giren Ankara Anlaşması Türkiye ile AB arasındaki ortaklık ilişkisini tesis etmiştir. Anlaşma, Türkiye’nin tam üyelik yolunu açık tutmakta ve yürürlük süresine ilişkin hüküm içermemektedir. Katma Protokol, Gümrük Birliği esasına dayandırılmış olup, geçiş döneminin sıra, süre ve usullerini belirlemektedir. Katma Protokol esasen tam üyelik öncesi dönemi düzenlemekte ve müteakip aşamanın tam üyelik olduğunu belirtmektedir. 1/95 sayılı Türkiye-AT Ortaklık Konseyi Kararı ile Katma Protokol’de öngörülen geçiş dönemi sona ermiş ve Gümrük Birliği ile başlayan son döneme geçilmiştir.

15 AB ile tam üyelik müzakereleri nasıl başlar?
Katılım müzakeleri, bu müzakerelerin metodunu ve temel ilkelerini belirleyen bir “Müzakere Çerçevesi”ne göre yürütülür. Müzakerelerden verimli bir sonuç alabilmek amacıyla, aday ülkenin Kopenhag kriterlerini yerine getirmeye de azami çaba göstermesi gerekmektedir. Kopenhag siyasi ve ekonomik kriterleri: - Demokrasi, hukuk devleti, insan hakları ve azınlık haklarına saygı ve bu hakların korunmasına dair kurumların düzgün işleyişi - İşleyen bir pazar ekonomisinin varlığı ve AB’nden kaynaklanan rekabetçi baskıya ve pazar güçlerine dayanabilme gücü - Üyeliğin getireceği yükümlülükleri (siyasal, ekonomik ve tek para birliği) yerine getirebilme yetisi ve topluluk müktesabatını yürürlüğe koyma ve uygulama idari kapasitesi. Katılım müzakereleri süreci, her aday ülkenin AB müktesebatını ne kadar sürede ve hangi düzenleme ile kabul edip, yürürlüğe koyacağının ve de uygulamayı ne şekilde yapacağının belirlendiği süreçtir.

16 AB Müktesebatı Üye ülkeleri AB’ye bağlayan hukuk çerçevesi “Müktesebat” (Acquis Communitaires) adıyla anılır. AB Müktesebatı, AB Hukuk sistemine verilen addır. Yaklaşık 120 bin sayfadan oluşmaktadır. AB'yi kuran ve daha sonra değişikliğe uğrayan antlaşmaları, aday ülkelerin AB'ye katılırken imzaladıkları katılım antlaşmalarını, Konsey, Komisyon, Avrupa Toplulukları Adalet Divanı gibi Topluluk organlarının çıkardıkları tüm mevzuatı ifade etmektedir. Bu Müktesebat, Katılım Müzakere Fasılları 35 başlık altında sınıflandırılmıştır.

17 Türkiye – AB İlişkileri AB Müktesebatı - Fasıllar
1) Malların Serbest Dolaşımı 2) İşçilerin Serbest Dolaşımı 3) İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi 4) Sermayenin Serbest Dolaşımı 5) Kamu Alımları 6) Şirketler Hukuku 7) Fikri Mülkiyet Hukuku 8) Rekabet Politikası 9) Mali Hizmetler 10) Bilgi Toplumu ve Medya 11) Tarım ve Kırsal Kalkınma 12) Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı 13) Balıkçılık 14) Taşımacılık Politikası 15) Enerji 16) Vergilendirme 17) Ekonomik ve Parasal Politika 18) İstatistik 18) İstatistik 19) Sosyal Politika ve İstihdam 20) İşletme ve Sanayi Politikası  21) Trans-Avrupa Şebekeleri 22) Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu 23) Yargı ve Temel Haklar 24) Adalet, Özgürlük ve Güvenlik 25) Bilim ve Araştırma 26) Eğitim ve Kültür 27) Çevre 28) Tüketicinin ve Sağlığın Korunması 29) Gümrük Birliği 30) Dış İlişkiler 31) Dış, Güvenlik ve Savunma Politikaları 32) Mali Kontrol 33) Mali ve Bütçesel Hükümler 34) Kurumlar   35) Diğer Konular

18 MÜZAKERE SÜRECİ GÜNCEL DURUM
Müzakere Sürecinde, toplam 14 Fasıl açılmış 1 Fasıl Geçici olarak kapatılmıştır. Geçici Olarak Kapatılan Fasıl (25) Bilim ve Araştırma (12 Haziran 2006) Açılan Fasıllar (13 Fasıl) (4) Sermayenin Serbest Dolaşımı (18 Aralık 2008) (6) Şirketler Hukuku (12 Haziran 2008) (7) Fikri Mülkiyet Hukuku (12 Haziran 2008) (10) Bilgi Toplumu ve Medya (18 Aralık 2008) (12) Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı (30 Haziran 2010) (16) Vergilendirme (30 Haziran 2009) (18) İstatistik (26 Haziran 2007) (20) İşletme ve Sanayi Politikası (28 Şubat 2007) (21) Trans Avrupa Şebekeleri (19 Aralık 2007) (27) Çevre (21 Aralık 2009) (28) Tüketicinin ve Sağlığın Korunması (19 Aralık 2007) (32) Mali Kontrol (26 Haziran 2007) (22) Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Eşgüdümü (25 Haziran 2013)

19 MÜZAKERE SÜRECİ GÜNCEL DURUM
GKRY ile ilgili Ek Protokolün Uygulanmaması Gerekçesiyle Müzakerelere Açılmayacak Fasıllar (8 Fasıl) (1) Malların Serbest Dolaşımı (13) Balıkçılık (3) İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi (14) Ulaştırma (9) Mali Hizmetler (30) Dış İlişkiler (11) Tarım ve Kırsal Kalkınma (29) Gümrük Birliği Fransa Tarafından Açılmasının Veto Edileceği Açıklanan Fasıllar (4 Fasıl) (17) Ekonomik ve Parasal Politika (33) Mali ve Bütçesel Hükümler (34) Kurumlar GKRY Tarafından Açılmasının Veto Edileceği Açıklanan Fasıllar (6 Fasıl) (2) İşçilerin Serbest Dolaşımı (15) Enerji (23) Yargı ve Temel Haklar (24) Adalet, Özgürlük ve Güvenlik (26) Eğitim ve Kültür (31) Ortak Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası

20 Türkiye – AB Mali İşbirliği
AB’nin Türkiye’ye sağladığı mali yardımları anlamak için öncelikle AB’nin hangi alanlarda Ülkemize mali destek sağladığını bilmemiz gerekir. AB’nin Türkiye’ye ve diğer aday ülkelere sağladığı mali yardımlar amaçlarına ve kullanım yapılarına göre farklılık arz etmektedir. Katılım Öncesi Mali Yardımdan farklı olarak Topluluk Programları Ülkemize doğrudan AB’nin bütçesinden sağlanmaz. Topluluk programının bütçesi o programa katılan ülkelerin ödediği katılım payının toplamı ile bir havuz oluşur ve Programa katılan ülkeler hazırladıkları projeler ile havuzdan mali destek alırlar. Türkiye’ye sağlanan destek Türkiye’nin Topluluk programları için ödediği katılım payına karşılıktır. Katılım öncesi mali yardım da ise, Türkiye’ye tahsis edilen mali yardım tamamen AB bütçesinden karşılıksız olarak verilir. AYB Kredileri ise Belediyelere KOBİ’lere temin edilen kredilerdir. 20

21 Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) Hibe Programları
AB Mali Yardımları Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) Hibe Programları AB Topluluk Programları Brüksel Merkezli Programlar Kalkınma Ajansları Büyükelçilik Fonları Uluslararası Kuruluşlar Vakıflar

22 Türkiye AB İlişkileri 28 üyeli Avrupa Birliği (AB), üye ülkelerin iç ekonomik ve sosyal gelişmelerine destek olmak gerekse ülkelerarası gelişmişlik düzeyini dengelemek amacıyla hibe ya da kredi şeklindeki çeşitli mali araçlar halinde önemli miktarlarda kaynak harcamaktadır. AB, aynı zaman gerekli gördüğü hallerde üçüncü ülkelere de mali yardımlarda bulunmaktadır. Bunların yanı sıra, AB’ye üye olmak için başvuran ve resmi olarak adaylığı tanınmış ülkelere de özel mali destekler verilmektedir. 1999 yılı Helsinki Zirvesinde adaylık statüsü kazanan Türkiye, Hırvatistan, Makedonya, Karadağ, “Katılım Öncesi Yardım – IPA” adı verilen artırılmış bir mali yardımdan faydalanmaktadır. Ayrıca henüz adaylık statüsü kazanmamış olup Avrupa’da yer alan ve adaylığı çok kısa vadede muhtemel görülen dört potansiyel aday ülke de (Arnavutluk, Bosna Hersek, Sırbistan ve Kosova) paralel bir mali yardım kapsamına girmektedir. Söz konusu yardımlar, ülkelere AB üyeliği süreci kapsamında AB müktesebatına uyum ve uygulama yönünde ülke tarafından alınması gereken siyasi, ekonomik, yasal ve idari tedbirler için mali kaynak sunmaktadır.

23 Türkiye AB İlişkileri Adaylık Öncesi Mali Yardımlar (1964-1999)
1964–1995: 1963 tarihli Türkiye-AT Ortaklık Anlaşmasından 1996 yılında imzalanan Gümrük Birliği’ne kadar geçen süre Türkiye’nin mali yardımlardan mali protokoller aracılığıyla yararlandığı ve bu kapsamda üçüncü ülke olarak görüldüğü bir dönemdir. Bu dönemde çoğu kredi niteliğinde toplam 1 milyar avro kullanılmıştır. 1996–1999: Türkiye ile AT arasında bir Gümrük Birliği tesis edilmesinden adaylık statüsü kazandığımız 1999 yılına kadar olan dönemde Gümrük Birliği’ne bağlı yeni ihtiyaçların karşılanmasına yönelik yardımları içermektedir. Bu dönemde çoğu kredi şeklinde kullanılan toplam yardım 755,3 milyon avro tutarındadır. Bununla birlikte, Türkiye 90’lı yıllarla beraber Avrupa-Akdeniz ortaklığı bünyesinde finanse edilen MEDA (Mediterranean Economic Development Area) programı altındaki hibe nitelikli fonlardan yine üçüncü ülke sıfatı ile yararlanmıştır. 1996–1999 dönemine yönelik MEDA-I Programı kapsamında destek sağlanan 55 proje için Türkiye’ye 376 milyon avro taahhüt edilmiştir. Bunun yanı sıra, Birlik üyesi olmayan Akdeniz ülkelerine Avrupa Yatırım Bankasından kredi sağlanması amacıyla oluşturulan EUROMED sistemi altında, Türkiye’ye 1997–1999 dönemi için 205 milyon avro tutarında kredi sağlanmıştır.

24 Türkiye AB İlişkileri Yıl 2002 2003 2004 2005 2006 TOPLAM
Adaylık Sonrası Dönem ( ) 1999 yılında aday ülke konumuna gelen Türkiye, 2001 sonu itibarıyla hibe nitelikli fonlardan tek bir çerçeve altında yararlanmaya başlamıştır. Buna göre, Türkiye'ye adaylık sürecindeki yasal ve kurumsal düzenlemeleri yapabilmesi için projeler yoluyla yıllık 177 milyon avro verilmesi öngörülmüştür döneminde Türkiye yaklaşık 1,3 milyar avroluk fonu toplam 164 proje için kullanmıştır. Söz konusu fonlar kurumsal yapılanma (%30), AB müktesebatına uyum (%35) ile ekonomik ve sosyal uyumun (%35) temini için kullanılmıştır. Fonlar Türkiye’yi Topluluk programlarına katılım için de hazırlamayı amaçlamıştır. Yıl 2002 2003 2004 2005 2006 TOPLAM Bütçe (x milyon avro) 126 144 250 300 500 1.320 Proje Adedi 18 28 38 35 45 164

25 Türkiye AB İlişkileri Katılım Öncesi Yardım Aracı (Instrument for Pre-accession Assistance - IPA) Avrupa Birliği 2007 – 2013 yıllarına ait bütçe dönemiyle birlikte aday ülkelere sağladığı mali yardım mekanizmasında değişikliğe gitmiştir. Buna göre aday ve potansiyel aday ülkelere yapılan farklı mali yardımlar Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) adı altında birleştirilmiştir. IPA Bileşenleri Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma Sınır Ötesi İşbirliği Bölgesel Kalkınma İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Kırsal Kalkınma (IPARD)

26 Türkiye AB İlişkileri Katılım Öncesi Yardım Aracı (Instrument for Pre-accession Assistance - IPA) IPA kapsamında yılları itibarıyla bütçelenen toplam fon yaklaşık 10,1 milyar avro tutarındadır. Bu tutarın yaklaşık yarısını oluşturan 4,9 milyar avro, nüfus ve yüzölçümü büyüklüğü dikkate alınarak Türkiye için ayrılmış durumdadır. (x milyon avro) IPA’nın temel amacı aday ülkenin AB’ye üye olma yolundaki ihtiyaç ve önceliklerine hizmet eden projelerin desteklenmesidir. Projeler aracılığıyla kullandırılan fonlar, AB müktesebatına uyumu, bu uyum için gerekli idari kapasite oluşturulmasını, ekonomik ve sosyal uyumun sağlanmasını (bölgesel kalkınma, tarımsal ve kırsal kalkınma, sınır ötesi işbirliği ve KOBİ projeleri) hedefler. BİLEŞEN 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 TOPLAM I.Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma 256,7 256,1 239,6 211,3 228,6 233,9 238,3 1.664,50 II. Sınır Ötesi İşbirliği 2,1 2,9 3 9,6 9,8 10 10,2 47,5 III. Bölgesel Kalkınma 167,5 173,8 182,7 238,1 293,4 367,8 378 1.801,30 IV. İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi 50,2 52,9 55,6 63,4 77,6 89,9 96 485,6 V. Kırsal Kalkınma 20,7 53 85,5 131,3 172,5 197,9 213 873,9 TOPLAM: 497,2 538,7 566,4 653,7 781,9 899,5 935,5 4.872,90

27 Türkiye AB İlişkileri Katılım Öncesi Yardım Aracı
(Instrument for Pre-accession Assistance - IPA) Yüzölçümü (km²) avro/km² Nüfus-2006 avro/Kişi TOPLAM (avro) ( ) Oran Hırvatistan 56.594 18.926 241 11,65% Makedonya 25.713 24.209 305 6,77% Türkiye 6.260 67 48,47% Arnavutluk 28.750 20.675 189 6,47% Bosna Hersek 51.209 12.890 172 7,18% Karadağ 13.812 17.027 377 2,56% Sırbistan 77.474 18.017 188 15,19% Kosova 10.887 58.675 309 6,95% TOPLAM 8.770 96 100,00%

28 Türkiye AB İlişkileri

29 Türkiye AB İlişkileri Merkezi Finans ve İhale Birimi (CFCU – MFİB)
Avrupa Birliği tarafından finanse edilen programlar çerçevesinde gerçekleşen hizmet, mal, iş ve hibelere ilişkin ihaleler Genel bütçeleme, İhaleye çıkma, Sözleşme imzalama, Ödeme, Muhasebe ve Mali raporlama, Projeler kapsamındaki faaliyetlerin finanse edilebilir olup olmadığının gözden geçirilmesi ve projelerin fiziki ve mali sürecinin izlenmesi

30 Türkiye AB İlişkileri Merkezi Finans ve İhale Birimi (CFCU – MFİB)

31 Türkiye AB İlişkileri Avrupa Birliği (AB) Çerçeve Programları Nedir?
Avrupa Birliği’nde çok uluslu araştırma ve teknoloji geliştirme projelerinin desteklendiği başlıca Topluluk Programı’dır. İlki 1984 yılında başlayan Çerçeve Programları (ÇP) çok yıllı programlar olup, kapsamı ve programa ayrılan bütçe miktarı her bir programda artış göstermektedir. Çerçeve Programları’nın başlıca amaçları arasında, Avrupa’nın bilimsel ve teknolojik temelinin güçlendirilmesi, endüstriyel rekabetin desteklenmesi ve ülkeler arası işbirliğinin teşvik edilmesi sayılabilir. AB’nin Mart 2000’de yapılan Zirve Toplantısı’nda belirtilen ve Lizbon Stratejisi olarak adlandırılan strateji kapsamındaysa, AB’nin “dünyanın en dinamik rekabetçi bilgi temelli ekonomisi’’ olması hedeflenmiştir. Bütünleştirilmiş bir Avrupa Araştırma Alanı oluşturmayı hedefleyen ve döneminde yürürlükte olan 6. Çerçeve Programı (6. ÇP) ve yıllarında yürürlükte olacak 7. Çerçeve Programı (7. ÇP) AB’nin bu hedefe ulaşması amacıyla şekillendirilmiştir.

32 7. ÇERÇEVE PROGRAMI BÜTÇESİ
Türkiye AB İlişkileri 7. ÇERÇEVE PROGRAMI BÜTÇESİ İŞBİRLİĞİ FİKİRLER Sağlık 6.050 milyon € Avrupa Araştırma Konseyi 7 460 milyon € Gıda, Tarım ve Biyoteknoloji 1 935 milyon € KİŞİYİ DESTEKLEME    Bilgi ve İletişim Teknolojileri 9 110 milyon € Marie Curie Etkinlikleri 4 727 milyon € Nanobilim, Nanoteknolojiler, Malzemeler 3 500 milyon € KAPASİTELER Enerji 2 300 milyon € Araştırma Altyapıları 1 850 milyon € Çevre (İklim değişikliği dahil) 1 900 milyon € Kobilerin Yararı için Araştırma 1 336 milyon € Ulaşım (Havacılık dahil) 4 180 milyon € Bilgi Bölgesi 126 milyon € Sosyal-Ekonomik Bilim ve Beşeri Bilimler 610 milyon € Araştırma Potansiyeli 370 milyon € Güvenlik 1 350 milyon € Toplumda Bilim 280 milyon € Uzay 1 450 milyon € Araştırma Politikaları 70 milyon € TOPLAM BÜTÇE   milyon € Uluslararası İşbirliği Aktiviteleri 185 milyon € 4 217 milyon €  Ortak Araştırma Merkezleri 1 751 milyon €           TOPLAM milyar €

33 Türkiye AB İlişkileri ULUSAL AJANS GENÇLİK PROGRAMI
Avrupa Komisyonu tarafından gençler için uygulamaya konmuş bir programdır. Programa katılan her ülkede programı idare eden “Ulusal Ajanslar” bulunmaktadır. Ülkemizde her yıl, yılda 3 dönem halinde binlerce başvuru alınmakta ve kabul edilen başvurulara hibe sağlanmaktadır. Eylem 1 – Avrupa için gençlik Eylem 2 – Avrupa Gönüllü Hizmeti Eylem 3 – Dünya Gençliği Eylem 4 – Gençlik Destek Sistemleri Eylem 5 – Gençlik alanında Avrupa İşbirliği için Destek

34 Türkiye AB İlişkileri Alt Programlar 1. SEKTÖREL PROGRAMLAR
ULUSAL AJANS HAYAT BOYU ÖĞRENME PROGRAMI (LLP) Genel ve mesleki eğitimin yanısıra eğitimle ilgili tüm alt program ve faaliyetleri bütüncül bir yaklaşımla tek bir programda toplar. Alt Programlar 1. SEKTÖREL PROGRAMLAR Comenius Programı Erasmus Programı Leanardo Da Vinci Programı Gruntwig Programı 2. ORTAK KONULU (TRANSVERSAL) PROGRAM 3.JEAN MONNET PROGRAMI

35 Türkiye AB İlişkileri ULUSAL AJANS HAYAT BOYU ÖĞRENME PROGRAMI (LLP)
Comenius Programı Okullar ve öğretmen yetiştiren kurumlar arasında uluslararası işbirliği ve değişimi teşvik, Pedagojik metodlar ve materyaller geliştirmeyi teşvik, Okulların idaresine yönelik güzel çalışmaların ve yeniliklerin uluslararası boyutta yaygınlaştırılması, Eğitimde dışlanma ve okulda başarısızlıkla mücadelede, özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilerin entegrasyonu ve eğitimin bütün sektörlerinde fırsat eşitliğini teşvik eden yöntemler geliştirmek ve bunları yaygınlaştırmak, Okul eğitiminde ve okul eğitiminde görev yapan personelin eğitiminde Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin (BIT) kullanımını teşvik.

36 Türkiye AB İlişkileri ULUSAL AJANS - HAYAT BOYU ÖĞRENME PROGRAMI (LLP)
Leanardo Da Vinci Programı Avrupa Birliği’ne üye ve aday ülkelerin mesleki eğitime yönelik politika ve uygulamalarını desteklemek ve geliştirmek için yürütülen bir mesleki eğitim programı. Gruntwig Programı • Avrupa’nın yaşlanan nüfusunun eğitim problemine çözüm bulmak, • Yetişkinlere bilgi ve niteliklerini artırmaları için imkanlar sağlanmasına yardımcı olmak.

37 Leonardo da Vinci Faaliyet Türleri
Hareketlilik Ortaklıklar Yenilik Transferi Hazırlık Ziyaretleri

38 LDV Hareketlilik Hedef Grupları
IVT (Initial Vocational Training) PLM (People in the Labour Market) VETPRO (VET Professionals) Temel mesleki eğitim almakta olanlar İş hayatındaki kişiler; yeni mezunlar, işe yeni başlayanlar, iş arayanlar Mesleki eğitim ve öğretimden sorumlu kişiler Meslek Lisesi Mesleki Eğitim Merkezi vb. kurumlarda eğitimlerine devam eden Öğrenciler Yeni mezunlar, işe yeni başlayanlar, iş arayanlar Eğitimden sorumlu kişiler, Meslekî eğitim planlayıcıları ve yöneticileri, Öğretmenler vb. 2 – 39 Hafta (Yurtdışı süresi) 2-26 Hafta 1-6 Hafta

39 Merkezi Finans ve İhale Birimi Tarafından Sözleşmeye Bağlanan Hibe Projeleri-Sağlanan Hibe Tutarına Göre İllerin Performans Sıralaması (Güncelleme: ) SIRASI KURULUŞ SÖZLEŞME ADEDİ HİBE TUTARI(€) YÜZDESİ 1 İstanbul 178 ,29 5,73 2 Ankara 189 ,54 5,72 3 Kayseri 146 ,39 5,28 4 Van 197 ,40 5,11 5 Konya 176 ,92 4,55 6 Samsun 131 ,41 3,92 7 Trabzon 110 ,87 3,4 8 Sivas 98 ,94 3,25 9 Elazığ 55 ,95 2,69 10 Tokat 62 ,98 2,63 39 Antalya 30 ,67 0,93 40 Batman 18 ,60 0,91 41 Adana 49 ,07 0,9 42 Siirt 10 ,31 0,83 43 Mersin 25 ,00 0,78 44 Mardin 22 ,72 0,74

40 Hibe ≠ Karşılıksız Bağış
PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ AB Hibe Programları Hibe nedir? Belirli bir stratejiyi gerçekleştirmeye yönelik projelerin gerçekleştirilmesi için, ilgili kurum tarafından sağlanan geri ödemesiz mali destektir. Hibenin geri ödemesiz olması, karşılıksız olduğu anlamına gelmez. Hibe sağlayan kuruluş, (burada AB), bağışçıdan farklı olarak, verdiği fon karşılığında hibeye hak kazanan kuruluşun (burada STK’lar) proje teklifinde taahhüt ettiği tüm çıktıları gerçekleştirip gerçekleştirmediğini sürekli izler. Hibe ≠ Karşılıksız Bağış

41 PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
AB Hibe Programları nedir? Merkezi Olmayan Sistem (Decentralised Implementation System – DIS) Nedir? AB tarafından sağlanan fonların, aday ülkelerin hükümetleri tarafından yönetilmesini içeren sistemdir. Avrupa Birliği tarafından sağlanacak mali yardımların ‘Katılım Ortaklığı Belgesi’ ve ‘Ulusal Program’da yer alan önceliklere uygun projeler kapsamında hayata geçirilebilmesi için yeni ve Brüksel merkezli olmayan bir yapılanmaya gidilmesi zorunluluğu doğmuştur. Bu yapılanma içerisinde, ‘Ulusal Mali Yardım Koordinatörü’, ’Mali İşbirliği Komitesi’, ‘Ulusal Fon ve Ulusal Yetkilendirme Görevlisi’, ‘Ortak İzleme Komitesi’ ve ‘Merkezi Finans ve İhale Birimi’ gibi birimler oluşturulmuştur.

42 Teknik destek kuruluşları
PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ AB Hibe Programları nedir? Sözleşme Makamı, Faydalanıcı Kuruluş... Nedir? AB tarafından “Merkezi Olmayan Sistem” kapsamında desteklenen hibe programlarıyla çerçevesinde desteklenen projeler T.C. Hazine Müsteşarlığı’na bağlı Merkezi Finans ve İhale Birimi (MFİB) tarafından sözleşmeye bağlanır. Kamu kurumları, STK’lar... sözleşme yükümlülükleri konusunda MFİB’e karşı sorumludur ve uygulama sürecinin hem mali hem teknik nihai onayı da MFİB tarafından verilir. AB hibe programları daima, üye veya aday ülke hükümetlerinin ilgili bakanlık veya resmi kurumlarının talepleri çerçevesinde oluşturulur. Hibe programının kapsam ve hedef grubuna bağlı olarak Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Çevre ve Orman Bakanlığı veya ilgili bakanlık, hibe programının projelerin çıktılarından ve etkilerinden sorumludur. Bazı AB hibe programlarında projelerin etkin şekilde ve kurallara uygun olarak yürütülmelerini sağlamak, süreci kolaylaştırmak ve sorunların çözümünde katkıda bulunmak üzere, bazı kuruluşlar da sürece katılır. REC Türkiye ve UNDP gibi uluslararası kuruluşların ülke ofisleri, özel danışmanlık şirketleri veya başka statüde kuruluşlar... Proje Yararlanıcısı Sözleşme Makamı Faydalanıcı Kuruluş Teknik destek kuruluşları

43 PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Hibe sözleşmesi nedir? Sözleşme makamı ile başvuru sahibi kurum/kuruluş arasında, proje teklifinde öngörülen / planlanan faaliyetlerin gerçekleştirileceğine dair ve uygulama sürecinin kurallarını belirleyen bir sözleşme imzalanır. Bu sözleşmeyle, başvurusu yapılmış ve desteklenmeye hak kazanmış olan projenin hibe programı kurallarına uyarak gerçekleştirilmesi taahhüt edilmiş; taahhütlerin yerine getiril-e-memesi durumunda, ilgili mevzuatta belirtilen hukuki müeyyideler kabul etmiş olur. Proje teklifinde öngörülen, ama proje uygulama sürecinde farklı nedenlerle gerçekleşmesi mümkün olmayan ve/veya değiştirilmesi projenin verimliliği ve etkinliği açısından daha iyi olacak konular için sözleşme makamından izin alınması zorunludur.

44 PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Hibe sözleşmesi nedir? Sözleşme, AB hibe programlarının sözleşme içerikleri PRAG Kuralları’na (AB PRAG 2007) uygun olarak hazırlanır ve proje teklifi, mantıksal çerçeve matrisi, proje bütçesi ve varsa hibe programının yapısına bağlı olarak gerekli belgeler, eklenerek son haline getirilir. PRAG Kuralları “Practical Guide to Contract Procedures for EC External Actions” “AB Dış Faaliyetlerinin Sözleşme Prosedürleri İçin Pratik Rehber” (AB PRAG 2007) de/index_en.htm AB’nin sağladığı her türlü mali kaynaktan yararlanan (hibe, hizmet alımı, mal alımı veya inşaat işleri) projelerin uygulanması sırasında uyulması zorunlu mali ve idari kuralları içeren kapsamlı bir dokümandır. AB finansmanıyla yürütülen bütün hibe programları, istisnalar dışında, ilgili PRAG Kuralları’na uymakla yükümlüdür. Düzenli olarak revize edilir ve Türkçesi bulunmaz

45 PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Sihirli kelime: Müdahale

46 Kamu Müdahalesi Daha da sihirlisi: (toplumsal kaynak dağılımı,
PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ Daha da sihirlisi: Kamu Müdahalesi (toplumsal kaynak dağılımı, kaynak transferi, sosyal politikalar, ...)

47 Kafa karıştıran kelimeler:
PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ Kafa karıştıran kelimeler: Proje? Program ?

48 PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Belirli bir zaman diliminde, Belirli bir bütçe çerçevesinde, Belirli bir amaca ulaşmak ve bu doğrultuda sonuçlar üretmek üzere Mali, fiziki ve beşeri kaynakların bir araya getirildiği planlanmış faaliyetlerin bütünüdür. Proje metni: Ne, Nerede, Ne zaman, Niçin, Nasıl (5N); Kim için, Kim tarafından, Kaç paraya (3K) Proje; bir ihtiyaçtan doğar; ve bu ihtiyacı karşılamaya yönelik olarak tasarlanır...

49 PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Proje nedir? Program nedir? Projeler, büyüklükleri, amaçları ve süreleri açısından çeşitlidir: sınırlı girdilerle - görece kısa bir zaman içinde - somut çıktılar üreten projeler (bir köyde yetişkin eğitimi projesi - bir öğretmen ve birkaç eğitim malzemesi) daha uzun bir zaman dilimi içinde - geniş mali kaynaklarla – geniş sosyal faydalar üreten projeler (ülkede okul çağındaki çocuklar için temel eğitim projesi - pek çok okul tesisi, öğretmen, eğitim donanım ve teçhizatları ve karmaşık idari faaliyetler) Belirleyici olan husus: bulunulan konum, sahip olunan kaynaklar, karar verme yeteneği, yani bakış açısı

50 PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
Proje nedir? Program nedir? Konum: hükümet Kaynaklar: merkezi bütçe + kamu personeli Gerekçe: kalkınma planı Program: hükümet programı Projeler: GAP, KOP, DAP, Karadeniz Sahil Yolu Projesi, Kanalİstanbul Projesi Konum: Kalkınma Bakanlığı Kaynaklar: kurum bütçesi + kurum personeli Gerekçe: GAP eylem planı, KOP eylem planı Program: altyapı programı, sosyal gelişme programı Projeler: Atatürk Barajı projesi, Mavi Tünel Projesi, SODES Konum: Adana Valiliği Kaynaklar: TL + SODES Koordinasyon Birimi personeli Gerekçe: İç Göç Eylem Planı Program: sosyal yardım programları Projeler: SODES, sosyal yardım programı (SOYADA), mikro-kredi programı (İ.Ö.İ.) Konum: Dağlıoğlu Mahallesi Kültür ve Yardımlaşma Derneği Kaynaklar: TL + Proje personeli (1 koordinatör, 3 eğitici, 1 muhasebeci) Gerekçe: dernek tüzüğü ve misyonu Projeler: Çay mahallesi mesleki eğitim merkezi, Öncelik alanları; bu önceliklere yönelik hedefler; bu hedefleri gerçekleştirmeye yönelik projeler bütünlüğü Program: SODES

51 Proje Örneği Balıkesir İl Müftülüğü
“Dinler Arası Diyalog Kapsamında Din Eğitimde AB Uygulamaları” Evrensel barışa katkı sağlamak, karşılıklı hoşgörünün artırılmasını sağlamak, inançlar alanında yanlış anlamaları tashih etmek, ön yargıların kaldırılmasını sağlamak, kültürler arası dialoğu sağlamak, din eğitiminde AB uygulamalarını yerinde incelemek, uzun vadede dinler arası diyalogda sürdürülebilir etki oluşturmak Proje Mart, Nisan, Mayıs 2013 Tarihleri arasında İngiltere, İspanya Macaristan ve Çek Cumhuriyet’inde 4 akışlı olarak, her gruba 7 yararlanıcının katılımıyla 28 kişilik personelle, €’luk hibe desteği ile gerçekleştirildi. Bu proje 01/10/2012 tarihinde başlayıp 26/07/2013 tarihinde sonuçlandırıldı.

52 Proje Örneği Kırıkkale Kadın Platformu Derneği
*Kırıkkale Valiliği İl Müftülüğü proje ortağı “Dezavantajlı Gruplara Sunulan Hizmetlerin AB Ülkelerinde İncelenmesi” Proje ortağı kurumlardaki uzman, eğitimci ve yöneticilerinden oluşan katılımcılar tarafından, hedef grubu olan kadınlar, çocuklar, yaşlılar, evsizler, engelliler, madde bağımlıları gibi dezavantajlı grupların sosyal yaşamla entegrasyonunu sağlamak üzere AB ülkelerinde gerçekleştirilen rehberlik hizmetleri konusundaki iyi uygulamaların yerinde görülmesi, incelenmesi ve deneyimlerin paylaşılarak yaygınlaştırılması amaçlanmıştır. 11' i engelli olmak üzere toplam 39 katılımcı proje amacına uygun olarak dört AB ülkesine hareketlilik faaliyeti gerçekleştirmeleri öngörülmüştür. Projenin katılımcıları yılları içinde Dezavantajlı gruplara sunulan rehberlik hizmetleri konusunda önemli çalışmaların yapıldığı ülkelerden olan Almanya, Finlandiya, İngiltere ve Slovakya' da iyi uygulamaları yerinde araştırmak ve incelemek amacıyla ikişer haftalık çalışma ziyareti yapılmıştır.

53 Proje Örneği Çankırı İmam Hatip Lisesi
*Orta İlçe Müftülüğü proje ortağı “Din Öğretiminde Yeni Ufuklar” Bireysel, toplumsal, kültürel ve evrensel bir realite olan dinin, bilimsel yöntemlerle öğretilmesi, küreselleşen dünyamızda bu gün her zamankinden daha çok önem arz ettiği için hazırlanan projenin, Almanya, Belçika, Avusturya, Çek Cumhuriyeti ve Danimarka'dan ortakları bulunuyor. 4'ü engelli olmak üzere toplam 44 kişi proje ortağı olan Avrupa ülkelerinde incelemelerde bulunacak. Projenin toplam bütçesinin Avro 2013 yılında LDV VETPRO projesi kabul edildi. Din Hizmetleri Sunumunda Verimlilik ve Etkinliğin Arttırılması Katılımcı sayısı: 42 Proje bütçesi: Avro

54 Hibe Programlarının Takip Edilebileceği Web Sayfaları:
Avrupa Birliği Bakanlığı Avrupa Komisyonu Delegasyonu Merkezi Finans ve İhale Birimi Europeaid TUBİTAK AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı Adana Valiliği AB ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi Her hibe programı Merkezi Finans ve İhale Birimi web sayfasında ilan tarihi itibariyle yayınlanır... Europeaid web sayfasından Avrupa Komisyonunun aday ve potansiyel aday ülkeler ile diğer 3.ülkelere ilişkin bütün ihale ve hibe programları duyuruları yer almaktadır. 54

55 İLGİNİZE TEŞEKKÜRLER ADANA VALİLİĞİ AB ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi İrtibat için