ÖFKE VE KONTROLÜ psk mevlüt ülgen.

... konulu sunumlar: "ÖFKE VE KONTROLÜ psk mevlüt ülgen."— Sunum transkripti:

1 ÖFKE VE KONTROLÜ psk mevlüt ülgen

2 Öfkeni yapraklara yaz sonbaharda dökülsün, derdini rüzgara yaz estikçe uzaklara götürsün....
psk mevlüt ülgen

3 ÖFKE ÜZERİNE SÖZLER Öfke ekilen yerden pişmanlık biçilir.
İçimizdeki öfke buharı alınmayan düdüklü tencere gibidir... dikkat etmezsek her an patlayabilir ve herkese zarar verebilir... Öfke Akıncılar Gibidir Önden Gider. Öfke Süt Üzerindeki Köpük Gibidir Sütü Taşırır. Öfke Bir “Güç” Tür Ama..” kontrolsüz güç, güç değildir” Öfke ekilen yerden pişmanlık biçilir. Alessandro Manzoni Tartışmalarda öfkelendiğimiz an, gerçek için değil, kendi hesabımıza çalışmaya başlarız Thomas Carlyle psk mevlüt ülgen

4 ÖFKE ? Birey haz alma dünyasını engelleyen herhangi bir durum, olay
veya kişi ile karşılaştığında öfke duygusu oluşur. İstediğini alamama, haksız davranışlara maruz kaldığını düşünme, arkadaş kaybı, kaçırılmış fırsatlar, kavgalar, engellenme, anlaşılmama, saygısızlık vb. durumlar öfkelenmemize vesile olur. psk mevlüt ülgen

5 ÖFKE ? Her bireyin öfkelendiği durumlar farklıdır.
Ayrıca bir birey aynı konuya bazen öfkelenirken bazen öfkelenmeyebilir. psk mevlüt ülgen

6 bu ifadelerin ortak yanı öfke içermesi
“Hiç laftan anlamıyor.", "Niçin bu evde kimse bana yardım etmiyor?", "Kaç kere ayakkabılarını çıkarmadan içeri girme dedim sana?", "Kesin şu gürültüyü de maçı seyredeyim.", "Bıktım senin dırdırından.“ bu ifadelerin ortak yanı öfke içermesi ENGELLENME ÖFKE psk mevlüt ülgen

7 ÖFKE ? ÖFKENİN diğer duygulardan pek farkı yok; ancak bu duygu pek çok kişiye korkutucu geliyor. Çünkü, bu duygunun çevreye ve ait olduğu bireyin kendisine yansımaları oldukça olumsuz. Olumsuz bir duygunun kabul edilmesi de pek kolay olmuyor. psk mevlüt ülgen

8 ÖFKE ? Öfkelenen kişilere öfkeli olduklarını
hatırlattığımızda şu sözleri çok duyarız Hayır sinirli değilim (o anda sesi ve elleri titrer ) Ne demek kızgınsın ( ifade yüksek sesle ve sert) ÖFKE REDDEDİLİYOR psk mevlüt ülgen

9 ÖFKE ? ÖFKENİN REDDEDİLMESİ SONUCU İNSANLAR; “ÖFKESİNİ”
“ÖFKELİLERİ” VE “ÖFKEYİ” BİR TÜRLÜ ANLAYAMIYORLAR psk mevlüt ülgen

10 ÖFKE ? Öfke de tıpkı üzüntü ve mutluluk gibi bir duygu. Bu yüzden inkâr edilmeyi ya da kabul edilmemeyi hak etmiyor. Olumlu ya da olumsuz her duygu gibi öfkenin de bir ömrü var; bu ömür tamamlandığında kayboluyor. psk mevlüt ülgen

11 ÖFKE ? Öfke aslında normal ve sağlıklı bir duygudur. Doğal olan bu duygu hakkındaki yanlış yorumlar öfkenin sorgulanmasına, suçlanmasına yol açabilir.  Oysa bu duygunun sorgulanması, insanın doğal olan diğer özelliklerini sorgulanmasıyla eşdeğerdir. psk mevlüt ülgen

12 ÖFKE ? Bir kişiye ; Neden karnın acıkıyor Neden üzülüyorsun
Neden seviniyorsun diyemeyeceğimiz gibi, öfkelenen kişi içinde aynı sorgulamayı yapamayız. psk mevlüt ülgen

13 ÖFKE ? Kızgınlık, canlı organizmanın varlığını tehdit eden olaylara gösterdiği doğal bir tepkidir. Bu duygu, organizmaya saldırıldığı zaman, kendisini savunmasına ve savaşmasına yardımcı olacak güçlü fizyolojik, duygusal ve davranışsal tepkilerin ortaya çıkmasını sağlar. BU NEDENLERLE, BELLİ DÜZEYDEKİ BİR KIZGINLIK DUYGUSU VAROLUŞ İÇİN GEREKLİDİR. psk mevlüt ülgen

14 ÖFKE ? Ancak, büyük gruplar içinde ve belli bir uygarlık düzeyinde yaşamayı seçen insanlar için, kendilerini kızdıran her nesne ya da kişiye, keyfi davranamazlar. Kanunlar, sosyal normlar, kurallar ve sağduyumuz, kızgınlık duygumuzu nereye kadar götüreceğimiz konusunda önümüze sınırlar koyar. psk mevlüt ülgen

15 ÖFKE ? Öfke de her duygu gibi gerekli bir duygudur. Öfke duygusunu kontrollü yaşamak önemlidir. Öfke duygusunun yaşanma biçimi onu iyi veya kötü kılar. Öfke insanı davranışa iter, motive eder (güdüler). Size birisi hakaret ettiğinde öfkelenmezseniz kendinizi savunamazsınız. Hayvanda öfke ve saldırganlık olmazsa yaşayamaz. Öfke doğal duygu... Onu yaşama biçimi onu iyi ya da kötü yapar. Öfke duygusunun ortaya konuluş biçimi önemlidir. Bu nedenle öfkemizi uygun yolla ifade etmeliyiz. psk mevlüt ülgen

16 İÇ UYARANLAR DIŞ UYARANLAR Kıskançlık Üzüntü Kaygı
ÖFKE Kıskançlık Üzüntü Kaygı Engellenmeler Alan darlığı Duygusal zedelenme Aceleye getirme V.B.... psk mevlüt ülgen

17 HAYÂL KIRIKLIĞI HAKSIZLIK ANLAŞILAMAMAK REDEDİLMİŞLİK ÖNEMSENMEMEK
ÖFKE KISKANÇLIK UTANÇ İNCİNMİŞLİK KORKU KAYGI DEĞERSİZLİK ÇARESİZLİK ÜZÜNTÜ YALNIZLIK UMURSANMAMAK SUÇLULUK ENGELLENMİŞLİK TÜKENMİŞLİK HAYÂL KIRIKLIĞI HAKSIZLIK ANLAŞILAMAMAK REDEDİLMİŞLİK ÖNEMSENMEMEK psk mevlüt ülgen

18 DIŞ UYARANLAR Engellenme arabanızla trafiğe çıktınız, trafik sıkışık, işe yetişmeniz gerekiyor Alan darlığı toplu taşım aracına bindiniz tıklım tıklım dolu. Birisinin sizi incitmesi ( aşağılama v.B... ) Aceleye getirme ( sıkışma ) . . V.b... psk mevlüt ülgen

19 Anlık ( Savaşma ya da Kaç Tepkisi )
Sempatik sinir sistemi Endokrin sistem Gözlenebilenler: Kalbin hızlanması El ayak soğuması Hızlı ve kesik soluklar Ellerin titremesi Kasların gerilmesi Tuvalet İhtiyacı Gözlenemeyenler: Duyu organlarının keskinleşmesi Adrenal bezleri kortizon artışı Tiroid hormonu artışı Sex hormonlarında azalma Endorfin salgılamasında artış Sindirim sisteminin yavaşlaması Kan şekerinin artışı Kan kolestolünün artışı Kalp atışının hızlanması Oksijen alımında artış Kanın kalınlaşması Terleme/ tüylerin kalkması

20

21 S. S. Sistemi: Tüm Sistem Uyarılıyor,Anlık savaş ve kaç tepkisi, epinefrin kalp kası ( myokart ) nonepinefrin damar sistemi üzerinde etkili. Uzun süreli ve sürekli uyarılma sıkıntı. ACTH (Adrenakortikotfobik Hormon ) Ekseni :Enerji artışı, protein ve yağları glikoz ve glikojene çevirir. Serum glikoz düzeyi yükselir. Protein yakılması, Protein depolanmasında azalma, kan şekerinde yükselme, akyuvarlar, vitaminler ve antikorlar yok oluyor. Alyuvar ve antikor için protein kaynakları azalıyor. Dokuların beslenmesinde sorun, bağışıklık sisteminde bozulma, B vitamini eksikliği, Kortizolun uzun süreli ve yüksek miktarda kanda dolaşması timüs bezi, lef bezleri ve dalakta bozulma, bağışıklık sisteminde zayıflamaya yol açar. TTH (Tirotrofik Hormon ) Ekseni : Troksin metabolizmayı ve organları hızlandırmaktır. Solun hızlanması-derinleşmesine, kalbin hızlı çarpmasına, protein hareketliliğinde artış, (kalp kası zayıflaması ve ardından kalp yetmezliğine neden olur), bölgesel damar genişlemesine,sindirim sisteminin uyarılmasına, sindirim sıvılarının artışına , sinir sisteminin duyarlılığında artışa ( Kas titremeleri, endişe, anksiyete, paranoya, uykusuzluk) yol acar ADH Ekseni : Vasopresinin görevi tansiyonu ( kan basıncını yükseltmektir. Aynı zamanda antidiüretiktir. Böbreklerde su tutulmasına yol açar psk mevlüt ülgen

22 B. Öfke ve zihinsel tepkiler :
- konsantrasyon bozukluğu - düşük performans - unutkanlık - uykusuzluk - dikkatsizlik c. Öfke ve davranışsal tepkiler : - alkolizm - sigara tiryakiliği - huzursuzluk - acelecilik - ilaç kullanımı - aşırı yemek yeme psk mevlüt ülgen

23 SONUÇ Öfkeye neden olan problemlerin bireyde devam etmesi, öfkenin uygun olmayan yöntemlerle ifade edilmesi sonucunda bir süre sonra bu duygu kişinin sağlığını tehdit eder. psk mevlüt ülgen

24 Sizi en çok kim öfkelendiriyor ?
Eşim Çocuğum Arkadaşım Yöneticilerim / amirlerim Komşularım Hastalar Hasta Yakınları Herkes psk mevlüt ülgen

25 Ben maç izlerken televizyonun önüne öyle geçme
O salata öyle yapılmaz psk mevlüt ülgen

26 …..sen de erkek misin be……… ……adam olsan ……..
Sen eskiden böyle değildin çok değiştin karısından eşine psk mevlüt ülgen

27 Sizi en çok ne öfkelendirir ?
Sözümüzün dinlenmemesi / itiraz Umursanmamak Haksızlığa uğramak Dır dır Başkasıyla kıyaslanmak Israr psk mevlüt ülgen

28 En çok “nerede” öfkeleniyorsunuz?
Evde İşte Yolda / trafikte Alışverişte psk mevlüt ülgen

29 Öfkelendiğinizde ne yaparsınız ?
Sinirden ağlarım Derhal ortamdan uzaklaşırım Sinirimi başkasından çıkarırım Bağırıp çağırırım Kırıp dökerim, bir tane patlatırım! Kendimi yeğeme veririm psk mevlüt ülgen

30 ÖFKEYİ İFADE ETME BİÇİMLERİ
Saldırgan davranış : bağırmak kızmak, eşyaları tahrip etmek, duvarlara vurmak, gibi davranışlarda bulunulur... Bastırılmış davranış : sürekli öfkeyi bastırmak, sürekli kızmıyormuş gibi görünmek, sakin kalmak belli etmemektir. ( Zamanında ifade edilmediği için birikip bir yanardağ gibi ortaya çıkabilir ) Kontrol etme : ben hiç bir şeye kızmam, öfkelenmem demek yerine, kızdığımız şeylerin farkına varıp bunları uygun bir şekilde etmemiz kullanabileceğimiz en etkili yöntemdir. psk mevlüt ülgen

31 ÖFKE YÖNETİMİ Bedene Yönelik Olanlar: Nefes egzersizleri
Derinlemesine gevşeme Spor /Fizik egzersiz Meditasyon / Yoga Doğru beslenme Sağlıklı Uyku Duygulara Yönelik Olanlar: Bilişsel Yapılandırma, ( Zihinsel Düzenleme Tekniği ) Olumlu düşünme Duygularını paylaşma. Davranışlara Yönelik Olanlar: Etkili iletişim becerilerini geliştirmek Etkili problem çözme becerileri Sosyal destek sistemlerini kullanma

32 Doğru nefes. ve Yararları. - Kişiyi sakinleştirir
Doğru nefes.. ve Yararları Kişiyi sakinleştirir. - Dinlendirir - Kan dolaşımını düzenler - Stres hormonlarının (adrenalin ve nonadrenalin) salgılarını azaltır. - Güven ve enerji kazandırır. - Oksijen, kanı ve hücreleri güçlendirir. - Kirli havayı temizler, 􀂄 Astım 􀂄 Hazımsızlık 􀂄 Uykusuzluk 􀂄 Enerji düşüklüğü 􀂄 Yüksek tansiyon 􀂄 Anksiyete 􀂄 Panik ataklar 􀂄 Kalp hastalıkları 􀂄 Migrenler “ “Beden Duruşu”nun sıklıkla gözden geçirilmesi…?

33 GEVŞEME ÇALIŞMASI 1- İlk prensip işi ciddiye almaktır Tekniği öğreninceye kadar hergün 20 dakika uygulamalısınız Hemen başarı beklemeyin Tekniği uygulama otomatikleşmelidir Rahat loş bir oda seçin Rahat bir sandalyeye eller dizlerde oturarak yahut eller ve kollar vücuttan biraz ayrı, uzanarak yapın Başlangıçta gözler kapalı olmalıdır Nefes alma egzersizi ile başlamalısınız Sizin en çok hoşunuza giden sakin bir yeri düşünün (sahil, göl, orman, dalgaların sesi, ılık kum, güneş, meltemin kokusunu hissedin kuşları dinleyin, orda olun) Bedensel ve zihinsel gevşeme Metabolizmayı yavaşlatıyor Duygusal boşalma ve rahatlık, Endişelerimizde azalma, Güven artışı sağlıyor. İşte ve enerjide artış.

34 Fiziksel Egzersiz Kişesel özelliklerimize uygun egzersiz seçimi Süreklilik Önemli ! Sağlıklı yaşama ve yaş alma için çok önemli Yaşam süresini 10 yıla kadar uzattığına ilişkin araştırma bulguları var.

35 ÖFKE ve KIZGINLIKLA YAPICI ŞEKİLDE MÜCADELE
ÖFKEYE TEPKİLER: İfade etmek Bastırmak Sakinleşmek Öfke normal ve sağlıklı bir duygudur. - Geri çeki - Sakinleş Nefes Egzersizi - Beden dili - Uygun, zaman ve mekanda sakin ve açık ifade ÖFKEYELE BAŞ ETMEDE BİR YÖNTEM )    Çocuklar için 3D kuralı: ) Büyükler için 4D kuralı: DUR DÜŞÜN DAVRAN DUR DÜŞÜN DAVRAN DUYGULARINI KONTROL ET

36 MİZAHA BAŞVURMA : Gülme.....Kahkahalı... Gerginliği azaltır
Ağrıyı azaltır Ağrı eşiğini yükseltir İmmün sistemi güçlendirir Kan basıncını düşürür Kan ve left akımını artırır. Oksijen alımını artırıyor Kasların esnekliğini arttırıyor, Kan dolaşımını kolaylaştırıyor Endorfin salınımını artırıyor Bakış açısını olumluya yönlendiriyor Gülme.....Kahkahalı...

37 Kabul Edilemez Davranışlar Kabul Edilebilir Davranışlar
DAVRANIŞ PENCERESİ Kabul Çizgisi Kabul Edilemez Davranışlar Kabul Edilebilir Davranışlar SORUN BENDE SORUN YOK SORUN KARŞIDA Karşı taraf mutlu Ben mutluyum. Kimse rahatsız, huzursuz değil Karşı taraf rahatsız, huzursuz Ben rahatsızım, huzursuzum Doğru : Ben dili Yanlış : Suçlayıcı, Yargılayıcı Sen dili İletişim Engelleri Eğitim Alanı Doğru : Etkin dinleme Empati Yanlış : İletişim Engelleri Olumlu Disiplin Yöntemleri

38 BEN DİLİ Kendimi sürekli göz altındaymışım gibi hissediyorum
Yeterince açık konuşmuyorsun “Yeterince açık konuşmuyorsun.” "Derslerini doğru dürüst çalışmıyorsun.” "Bana doğru söylemiyorsun.” "Bana doğruyu söylemediğini düşünüyorum.“ "Arkadaşlarımın yanında küçük düşürüldüğümü hissediyorum.” "Bana fazla karıştığını düşünüyorum.“ "Kendimi sürekli göz altındaymışım gibi hissediyorum.” "Şu söylediklerimi bitirmek istiyorum. Ama bitirmekte zorlanıyorum."

39 ETKİN DİNLEME KABUL EMPATİ ÜÇÜNCÜ KULAK DÜRÜSTLÜK ÜÇÜNCÜ GÖZ
Pasif dinleme yanıtları İçerik yansıtması Duygu yansıtması Göz teması Bedenin dili öğeleri ÜÇÜNCÜ KULAK ÜÇÜNCÜ GÖZ İnsanlar , söylediklerinin yanı sıra ardındaki duygu da anlaşıldığında daha az savunucu olurlar

40 “Bir insanı yargılamadan önce gökte üç ay eskiyinceye dek onun makosenleriyle yürü…” Kızılderili Atasözü Empati Empatiyi ; bir kisinin kendisini karsısındaki kisinin yerine koyarak olaylara onun bakıs açısıyla bakması, o kisinin duygularını ve düsüncelerini dogru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecidir. Bu tanım üç ögeden olusmaktadır: 1- Olaylara onun bakış açısıyla bak Duygu ve düşüncelerini doğru anla ve hisset Ona doğru ilet Sempati, bir insanın sahip olduğu duygu ve düşüncelerin aynısına sahip olmak demektir.

41 Çatışma Kaynağı Çatışma Çatışmaya gösterilen tepkiler İnkar
Karşılanmamış temel gereksinimler Ait olma Güç Özgürlük Eğlenme Çatışmaya gösterilen tepkiler Çekilme İnkar Görmezlikten gelme Tehdit Saldırı Öfke Anlayış Saygı Çözüm Kaybet-Kaybet Kaybet-Kazan Kazan-Kaybet Kazan-Kazan Sınırlı kaynaklar (zaman, para, mal) Farklı değerler (inançlar, tutumlar) Çatışma Kaçma Kavga Problem Çözme

42 PROBLEM ÇÖZME Sorulacak Sorular:
Neden bir problem? Kimin için bir" problem? Benim de bir katkım var mı ? Başka kimin katkısı var? Nasıl bir sonuç istiyorum? İdeal çözüm ne olurdu? Seçeneklere bakma: Tüm seçenekleri araştırma kaçma tepkilerle uğraşma Her seçeneğin avantaj ve dezavantajlarını yazma, seçeneklerden birini seçme

43 KATILIMCI SORUN ÇÖZME Altı Basamaklı Sorun Çözme Yöntemi
1. Aşama 2. Aşama 3. Aşama Çözümler Üretme Çözümleri Değerlendirme Sorunu Tanımlama 4. Aşama 5. Aşama 6. Aşama Çözümün Sonuçlarını Değerlendirme Kabul Edilebilecek Çözümü Belirleme Çözümü Uygulama Gordon, Thomas ve Edwards, W. Sterling (1995 ), Doktor -Hasta İşbirliği, ( Çev. Emel Aksay ), Sistem Yayıncılık, İstanbul.

44 bana paylaşma ve öğrenme fırsatı verdiğiniz için Teşekkür ederim.