ÖĞRETİM TEKNİKLERİ Uz. NÜKET GÜNDÜZ.

... konulu sunumlar: "ÖĞRETİM TEKNİKLERİ Uz. NÜKET GÜNDÜZ."— Sunum transkripti:

1 ÖĞRETİM TEKNİKLERİ Uz. NÜKET GÜNDÜZ

2 Grupla Öğretim Teknikleri İstasyon Tekniği Sınıftaki öğrencilerin her asamada (her istasyonda) çalısarak bir önceki grubun yaptıklarına katkı sağlayarak bir basamak ileri götürmeyi, özelliklede yarım kalan isi tamamlamayı öğreten bir yöntemdir.

3 Bu teknik; herhangi bir konuda belli asama (3-4-5) ve etkinlikleri tamamlayıp sürdürerek kisilerin ya da grupların görüs olusturmasını sağlayan bir öğrenme ve öğretme tekniğidir. Kalabalık sınıflarda bu teknik kullanılabilir. Sınıf 3-5 istasyona (grup) ayrılır ve her bir istasyona ayrı bir görev verilir.

4 O istasyonda yer alan öğrenciler istasyonun yapması gereken konu üzerinde 10 dk’ kadar çalısırlar. Daha sonra istasyonlar yer değistirir ve diğerlerinin kaldığı yerden çalısmaya devam ederler. Son olarak yapılan çalısma duvara asılır ve pekistirilir. İstasyon öğretme tekniğinin diğer özellikleri:

5 İstasyonlar öğrencilerin es zamanlı olarak çesitli öğrenme aktivitelerini gerçeklestirebilecekleri merkezlerdir. Öğrenme istasyonları, sınıf tartısmalarını gelistiren bağımsız bir çalısma sağlar. Öğrenme istasyonu, öğrencilere yeni bir konu öğretmede en önemli öğretme stratejilerinden biridir.

6 Balık Kılçığı Tekniği Ishikawa diagramı olarak da bilinen balık kılçığı tekniği, 1943’te Kaoru İshikawa tarafından gelistirilmistir. Teknik, bir problemin (nükleer patlama, seçim, öğrenme güçlükleri, gençlerin suç islemesi gibi) nedenlerini ve alt nedenlerini tanımlama sürecini yapılandırmaya yardım edebilir.

7 Ayrıca, tüm öğrencilerin derin ve nesnel bir görüs kazanmalarını ve problemin çesitli bölümleri arasında ki önemli iliskileri görmesini, öğrencilerin daha derin bir sekilde bir problem üzerinde yoğunlasmasını sağlar. Problem çözme tekniklerinden biri olan bu teknik, öğrencilerin düsüncelerini organize etmeye yardım eder; ancak, problem için çözümler sağlamaz.

8 İlginç bir teknik olan balık kılçığı tekniği öğrenmesi ve uygulaması kolaydır. Bu teknik; birlikte çalısmayı, gerçeği aramayı, değisik görüslere açık olmayı ve karsıt görüslerin ortaya çıkmasını sağlar. Bir problemin ana ve alt nedenlerini tanımlamaya yarayan problem çözme tekniğidir. balık kılçığı diyagramını olusturulurken bir kağıdın üzerine yönü sağa doğru olan bir ok çizilmeli ve açıklanacak konunun baslığı, ‘’balığın omurgası’’ temsil eden okun üzerine yazılmalıdır.

9 Daha sonra balığın omurgasına 45 derecelik açıyla oklar çizilmeli ve okların üzerine ana nedenler yazılmalıdır ve en son basamak olarak ana nedenlere de oklar çizilerek bu nedenlerin detayları kısaca açıklanmalıdır. öğretim tekniği olmakla beraber son yıllarda eğitimde toplam kalite çalısmaları paralelinde sık sık kullanılmaktadır.

10 Balık kılçığı tekniğinin adımları
Problemi tanımlama: Ele alınacak problem hakkında kısa bir bilgi verilir. Nedenler üretme: Yapılandırılmamıs beyin fırtınası tekniğini kullanma ( bu probleme neden olan faktörler nelerdir? Bu nedenler arasındaki iliskiler nelerdir? Gibi sorular üzerinde beyin fırtınası yapılabilir).

11 Yapılandırılmıs beyin fırtınası tekniğini kullanma: (Round Robin 6-3-5,6 kisi 5 dakikada 3 fikir sunması). Balık kılçığı diyagramını olusturma. Bir kağıdın üzerine yönü sağa doğru olan bir ok çizilmeli ve açıklanacak konunun baslığı, ‘’balığın omurgası’’ temsil eden okun üzerine yazılmalıdır. Daha sonra balığın omurgasına 45 derecelik açıyla oklar çizilir ve okların üzerine ana nedenler yazılır ve ana nedene de oklar çizilerek bu nedenlerin detayları kısaca açıklanır.

12 Soru-Cevap tekniği Sınıf içi uygulamalarda en yaygın bir sekilde kullanılan tekniktir. Bu teknik, öğrencilere düsünme ve konusma alıskanlıklarını kazandırma bakımından oldukça önemlidir ve her dersin öğretiminde kullanılır. Soru-cevap tekniği öğrencinin konuyu anlayıp anlamadığını kontrol etmeye yarayan ve sözel etkilesimi gerektiren bir tekniktir

13 Bu teknik elestirel düsünme becerilerini gelistirme, dersin etkili olup olmadığını değerlendirme, bütün hedef düzeylerinde ve diğer yöntemlerle birlikte kullanılabilme gibi üstün özellikleri bulunmaktadır. Bu yöntem sınıf ortamında farklı sekillerde kullanılmakla birlikte en genel olarak öğretmenin soru sorması ve öğrencinin cevap vermesi biçiminde kullanımıdır.

14 Sorular açık ve anlasılır bir sekilde ifade edilmeli,
Soru-cevap yöntemini etkili kullanmak için; Önceden anahtar sorular hazırlanmalı, Sorular açık ve anlasılır bir sekilde ifade edilmeli, Sorular öğrencilerin kapasitelerine ve düzeylerine uygun olarak hazırlanmalı, Soruların belli bir amaca hizmet edecek sekilde ve mantıklı olmasına dikkat edilmeli,

15 Soruların farklı öğrenme düzeyinde olmasına özen gösterilmeli,
Sorular sınıfa gelisigüzel sorulmalı ve bütün öğrencilerin cevap vermeleri sağlanmalı, Öğrenciler de soru sormaya özendirilmeli, Sorular sorulduktan sonra öğrencinin cevabını düsünmesi ve toparlaması için kısa bir zaman tanımalı, Doğru cevaplar belirtilmeli ve pekistirilmeli, Yanlıs cevapların gelmesi durumunda öğrencilerin doğru cevabı bulmaları için ipuçları kullanılmalı, Öğrencilere ismiyle hitap edilmelidir.

16 Soru sorarken dikkat edilecek noktalar:
Bütün sınıfı ilgilendiren sorular, tüm sınıfa sorulmalı ve aynı anda herkes cevabı bulmak için düsündürülmeli, daha sonrada soruyu cevaplandıracak kisi belirlenmelidir. Bu belirlemede cevap vermeye gönüllü öğrencilere öncelik verilmeli, kolay sorular gruba göre öğrenmesi yavas olan öğrencilere sorulmalıdır.

17 Yanlıs cevap veren öğrenciler azarlanmamalı ve sınıf içinde küçük düsürücü davranıslardan kaçınılmalıdır. Diğer bir nokta da soruların sınıftaki tüm öğrencilere adaletli bir sekilde yöneltilmesini sağlamaktır.

18 Doğru cevaplar anında pekistirilmelidir
Doğru cevaplar anında pekistirilmelidir. Yanlıs cevaplar doğrusu tekrar ettirilerek düzeltilmelidir. Doğru cevapların verilmesi için ipuçları kullanılmalı ya da yan sorular sorulmalıdır. Sınıfa değil de öğrencilere tek tek sorular yöneltiliyorsa, oturma sırası, numara sırası gibi belli bir sıraya göre değil de rast gele yolla sorulmasında yarar vardır. Böylece tüm sınıfın dikkatli ve ilgili olması sağlanmıs olur.

19 Soruları öğretmen soracağı gibi öğrencilerin öğretmene ya da öğrencilerin birbirine soru sormalarına olanak sağlanmalıdır. Soruların öğrenciler tarafından cevaplandırılmasında dikkat edilmesi gereken noktalar Soruyu sorduktan sonra, düsünmek için zaman bırakınız. Öğrencilerin, soruya kendi sözcüklerini kullanarak cevap vermelerini sağlayınız. Konusma güçlüğü olan öğrencileri sabırla dinleyiniz ve diğer öğrencilerin de sabırla dinlemesini sağlayınız.

20 Yanlıs cevap veren ya da cevap vermede güçlük çeken öğrenci ile alay etmekten, onu azarlamaktan ya da küçük düsürücü bir davranısta bulunmaktan kaçınınız. Cevap vermek isteyen öğrencilere adlarını söyleyerek söz veriniz. Böyle bir yaklasımla soru –cevap tekniği sınıf içinde basarıyla uygulanabilir.

21 MİKRO ÖĞRETİM TEKNİĞİ Genellikle öğretmen adaylarının yetistirilmesinde kullanılan bir tekniktir. Önceden belirlenmis kritik/baslıca öğretim becerilerinin kontrollü bir ortamda öğretmen adaylarına kazandırılmasını amaçlayan bir tekniktir. Belli öğretim becerilerini sınırlı durumlarda uygulamayı esas alan kayıtlı bir uygulama sistemidir.

22 Öğretmenlerin hizmet öncesi eğitiminde kullanılan ve onları baslıca öğretmenlik davranısları açısından sistemli bir sekilde deneme yaparak yetistirmeyi amaçlayan bir yöntemdir. Normal öğretme-öğrenme süreçlerinin karmasıklığını basitlestirmek amacıyla gelistirilmis bir laboratuar öğretim tekniğidir.

23 Sınıfla 4-5 kisilik grupla, 5-20 dakikalık sürelerde uygulanır
Sınıfla 4-5 kisilik grupla, 5-20 dakikalık sürelerde uygulanır. Aday, öğretim becerilerinden sadece birini yerine getirir. Dersler video kamera aracılığıyla kaydedilir, sonra rehber öğretmen ve öğrencilerin elestiri ve önerileri alınır. Derslerin kaydedilmesinde, sözel beceriler yoğun ise teyp; görsel beceriler yoğun ise video kamera kullanılabilir. İlk davranıs istenildiği düzeyde gösterilmezse, aynı ders baska gruba aynı sürede tekrar verilir. Bu uygulama seçilen davranıs istenilen düzeye ulasıncaya kadar devam eder.

24 Bu yöntemde öğretmen adayları, kalabalık sınıfın karmasık öğretim ortamı ile karsılasmadan, bir sınıfta sergilenmesi gereken öğretmenlik becerilirini parçalara ayırıp basitlestirerek her birini deneyip öğrenebilirler. Basitlestirme, öğrenci sayısı, öğretim becerisi ve öğretim süresinin sınırlandırılması anlamındadır. Beceriler tüm sınıfa değil, 5-10 öğrenciye sunulur. O anda diğer öğrenciler izleyici ve değerlendirici rol alırlar.

25 Denenecek beceriler: derse giris yapma, bir kavram/ilkeyi öğretme, soru sorma, ders araç-gereci kullanma, dersi özetleme ve bitirme vb. Amaç: Öğretmen adaylarının hizmet öncesi mesleki gelisimlerini sağlamaktır. Öğretmen adaylarının kazandıkları bilgi /becerileri uygulamaya aktarmalarına, yani kuram ile uygulama arasında köprü kurmalarına yardımcı olur.

26 Hizmet öncesi bir deneyim olan bu uygulamada amaç, konuyu öğretmekten çok, bir tekniği uygulayabilmektir. Her öğrenci, hem öğretmen hem de öğrenci rolündedir. Mikro Öğretimin Uygulanması Mikro öğretim dokuz asamada uygulanır; 1- Örnek öğretim izleme 2- Grubun olusturulması ve çalısma biçimi 3- Öğretim becerilerinin belirlenmesi 4- Becerilerin analizi: becerinin uygulanması sırasında neler yapılmalı

27 5- Planlama 6- Sunu: 5-10 dakika
5- Planlama 6- Sunu: 5-10 dakika. Becerilerin denenmesinden sonra genel sunu. Sunular kameraya kaydedilir. 7- Dönüt: Gözlem formlarının doldurulması ve sınıf tartısması. 8- Değerlendirme: Küçük beceriler değerlendirilmez, genel sunu değerlendirilir. 9- Becerinin tekrarı: Basarısız bulunan beceriler için

28 Mikro Öğretimin Faydaları
Karmasık beceriler küçük parçalar halinde öğrenilebilir. Kontrolü bir ortam olduğu için kaygı azdır. Normal sınıf öğretiminin karmasıklığını azaltır. Kendi performansına iliskin dönük verir. Kuvvetli ve zayıf yönlerini görme sansı verir. Alınan elestireler doğrultusunda beceriyi yeniden deneme imkanı verir. Kendi ve baskaları tarafından değerlendirme imkanı verir. Gerçek yasantılar kazandırır.

29 Mikro Öğretimin Sınırlılıkları
Bütün öğretim becerilerinin kazandırılmasına uygun olmayabilir. Elestiriye açık olmayanlarda, öğrenilmis çaresizlik davranısı ortaya çıkabilir. Becerilerin yapay ortamda sunulması, gerçek sorunların yasanmasını güçlestirir. Zaman alıcıdır.

30 BEYİN FIRTINASI Yetiskinler genellikle belli bir konuya iliskin görüslerini hata yapma kaygısıyla rahatlıkla açıklayamazlar. Fikirlerini kendi kendilerine çok fazla irdeledikleri için ya konusmayı tercih ederler yada bilindik görüsler ortaya atarlar. Yetiskin eğitiminde kursiyerlerin etkin katılımını sağlamak, yaratıcı düsünme becerilerini gelistirmek ve bazı sorunlara yeni çözüm yolları bulmak için BEYİN FIRTINASI tekniği kullanılabilir.

31 Beyin Fırtınası, birden fazla kisinin bir araya gelerek bir konuyla ilgili fikirlerini tartısmaksızın açıklayarak, birbirleriyle fikir alısverisinde bulundukları, bireyin yaratıcı düsünme gücünü gelistiren bir öğretim tekniğidir. Farklı bir tanımla Beyin fırtınası bir problem/konu hakkında hızlı düsünmek, karar vermek ve fikir üretmek için kullanılan bir tekniktir. Ortaya atılan fikirlerin ayrıntılı bir sekilde açıklanması ve savunulması istenmez. Ancak ileri sürülen fikirlerin yazıya geçirilmesi ve sonra sakin bir sekilde değerlendirilmesi istenir.

32 Beyin fırtınasının etkili kullanılması için;
Toplantının amacı ya da sorunun ne olduğu belirtilmeli, Zaman sınırı belirlenmeli, Tartısma süresi bitince ileri sürülen fikirler analiz edilmesi, değerlendirilmesi ve yeniden örgütlenmesi yapılmalı, Toplantı sonucunda tartısmalara devam edilip edilmeyeceğine karar verilmelidir.

33 Beyin fırtınası tekniğinde; ileri sürülen fikirlerin doğru ya da yanlıs olmasına bakılmaz, konusmacıya müdahale edilmez, konusmacılar elestirilmez, değerlendirme yapılmaz. Herkese esit ve sırasıyla söz hakkı verilir, sırası geldiğinde görüs belirtmeyenler pas geçilir. Beyin fırtınası tekniğinin; benzerlerinden yararlanma, fikir bağlantıları kurma, zarardan yarar çıkarma gibi uygulama biçimleri vardır.

34 BEYİN FIRTINASI NASIL UYGULANIR
BEYİN FIRTINASI NASIL UYGULANIR? Beyin fırtınası tekniği uygulanırken asağıdaki etkinliklere yer verilmesi gerekir; 1. Katılımcılara önce fikir üretecekleri bir konu verilir. Örneğin “Bir kursta öğrendiğiniz bilgileri çevrenizdeki kisilere nasıl ulastıracaksınız?” 2. Katılımcıların her birine bu konudaki görüsleri sorulur. Katılımcının görüsü üzerinde hiçbir yorum yapılmadan tahtaya ya da büyük bir kağıda yazılır. Bu asamada asağıdaki temel ilkelere uyulmalıdır;

35 ÖNCE DÜSÜN-SONRA TARTIS: Beyin fırtınası sürecinde katılımcının fikirlerini sınamadan, mantık süzgecinden geçirip elemeden olduğu gibi söylemesi gerekir. Katılımcı konuyla ilgili tüm düsüncelerini rahatlıkla söyleyebilmeli, yanlıs yapmaktan korkmamalıdır. Tekniğin bu özelliği katılımcıya duyurulmalıdır. FARKLI FİKİRLER İYİDİR: Katılımcıların alısılmısın dısında, gerçekçi görülmeyen fikirlerine de değer verilmelidir. Saçma gelen bir fikrin, gelistirildiği zaman en iyisi olabileceği unutulmamalıdır.

36 NİCELİK ÖNEMLİDİR: Konuyla ilgili ne kadar çok sayıda fikir üretilirse, o kadar iyidir. Çok sayıdaki fikir arasından en iyisini seçmek daha kolaydır. FİKİRLERİ BİRLESTİR VE GELİSTİR: Katılımcıların gelen fikirleri gelistirmeleri, farklı fikirleri birlestirmeleri tesvik edilmelidir.

37 3. Katılımcıların fikirleri listelendikten sonra, ortaya atılan tüm fikirler katılımcılarla birlikte tek tek değerlendirilmelidir. Değerlendirme sırasında benzer olan fikirler birlestirilir. Açık olmayan fikirler sahibine açıklattırılır. Katılımcılarla birlikte en iyi olan fikirler seçilir ve uygulamaya koyulur.

38 BEYİN FIRTINASI NE ZAMAN YAPILABİLİR
BEYİN FIRTINASI NE ZAMAN YAPILABİLİR? Beyin fırtınası tekniği; • Bir probleme çözüm yolu bulmak ve çözüm yollarından en iyisini seçmek için. Örneğin; Gecekondulasmayı önlemek için ne yapabiliriz? • Katılımcıların bildikleri bir konuda konusturmak ve sahip oldukları bilgilerin doğruluğunu ya da yanlıslığını farkettirmek için.

39 ALTI DÜSÜNCELİ SAPKA TEKNİĞİ (Edward de Bono)
Katılımcılara üzerinde görüsme yapacakları konu verilir. Tüm katılımcıların konuya yaklasırken aynı sapkayı giymeleri yani konuya aynı sekilde yaklasmaları istenir. Sapkaların renkleri asağıda verilen düsünme yaklasımlarını simgelemektedir.

40 BEYAZ SAPKA: Net bilgiler sunar. Tarafsız ve duygularını katmadan konuya yaklasır. Görüsülen konu ile ilgili net bilgiler, sayılar, arastırmalar, kanıtlanmıs veriler ortaya konur.

41 Soru sekli: Hangi bilgilere sahibiz. Hangi bilgiler eksik
Soru sekli: Hangi bilgilere sahibiz? Hangi bilgiler eksik? İhtiyacımız olan bilgiyi nasıl elde ederiz? Örnek Cümle: Bardağın içinde bir miktar su var kimse itiraz edemez.

42 KIRMIZI SAPKA Hisleriyle davranır. Duygusal ve heyecanlı konusur. Duygular ön plana çıktığı düsünce seklidir. Görüsülen konu ile ilgili olarak, kisilere hiçbir dayanağı olmadan hislerini söyleme sansı verilir. Soru sekli: Bu olay, durum, öneri, sorun vb. hakkında neler hissediyorum? Örnek Cümle: Bardağın yarısı su dolu

43 SİYAH SAPKA Kötümserdir. Konunun olumsuz yönünü ele alır. Tehlikelerle alakalı olan sapkadır. Kötümser sapka, tedbir sapkası da denilmektedir. Konunun riskleri, gelecekte doğurabileceği problemler, elestiriler ortaya çıkarılır. Soru sekli: Bu önerinin bize zararları neler olabilir? Örnek Cümle: Hayır bardağın yarısı bos

44 SARI SAPKA İyimserdir. Tartısmaya olumlu bakar. Avantajların ortaya konduğu sapkadır. İyimser sapka, yararlar sapkası da denilir. Sarı sapkada bir isin avantajları ortaya konulur ya da getirileri göz önüne alınır. Soru sekli: Bu olayın bize sağlayacağı çıkarlar(yararlar) neler olabilir? Örnek Cümle: İyiki bardağın hepsi bos değil

45 YESİL SAPKA Yaratıcı çözümler üretir. Yaratıcılıkla ilgili sapkadır ve yenilikçi, üretken, alternatifler sapkası olarak bilinir. Yaratıcılık ön planda tutulur ve toplantıya katılanların yaratıcı olmaları tesvik edilir. Önemli olan fikrin saçma olup olmadığı değil; orijinal, yeni, üretken olmasıdır. Soru sekli: Bu konudaki değisik önerilerimiz neler olabilir? Konu ile ilgili alternatifler nelerdir? Örnek Cümle: Bardağın su dolu olup olmadığı hiç önemli değil, önemli olan bir bardak suda fırtına kopmaması.

46 MAVİ SAPKA Sonuç çıkarır. Olgun, yorumlayıcı, analiz edici bir tarzda olaylara yaklasır. Serinkanlı sekilde durum analizi yapar, kontrol değiskenlerinin ön planda olduğu düsünce sapkasıdır. Düsünce sistemlestirilir. Toplantının sonuçları ortaya çıkarılır ve özetlenir. Soru sekli: Ne oldu? (geçmis) / Ne oluyor? (simdi) / Sonra neler olmalı? (gelecek) Örnek Cümle: Bu kisiye göre değisir. Katılımcılar sapkaların tümünü belirli bir düzen içerisinde takarak düsünce ve önerilerini sırayla aktarırlar ve böylece toplantı hedefe ulasır.

47 EĞİTSEL OYUNLAR Eğitsel oyunlar, öğrenilen bilgilerin pekistirilmesini ve daha rahat bir ortamda tekrar edilmesini sağlayan etkinliklerdir. Eğitsel oyunlar özellikle öğrenmeye yönelik olmalı ve bir amaç için sınıf içinde uygulanmalıdır. Çocuğa öğretmekte güçlük çekilen pek çok kural, oyun sırasında kolaylıkla öğretilebilir.

48 Nesneleri sıralama, düzene koyma, karar verme, seçim yapma ve isbirliği, baskasının yaptığına saygı gösterme gibi kural ve kavramları çocuk, oyunlar sırasında farkına varmadan öğrenir. Oyun hayal gücünü gelistirir, dil gelisimini sağlar. Bunların yanı sıra oyun, çocuğun çevreyi gerçek yönleriyle tanıma ve arastırma imkanı verir.

49 Oyunlar öğrencilere neseli ve rahat bir ortam sağlamakta,
Oyun tekniğinin uygulanması, diğer teknikler oranla daha çok dikkat, yaratıcılık, hayal gücü, espri yeteneği ve sentez gücü gerektirir Eğitsel oyunlarla derste konular, ilgi çekici duruma getirilebilir En pasif öğrencilerin bile bu etkinliklere katılmaları sağlanabilir. Problem çözme, karar verme gibi becerilerin öğretilmesinde kullanılır Burada öğretmenin hedeflere uygun bir oyun seçmesi önem tasımaktadır

50 EĞİTSEL KART OYUNLARI Kart oyunları; öğrenmeyi ve öğretmeyi zevkli bir is haline getiren tekniklerden biridir. Kart oyunları önceden öğretmen tarafından hazırlanmıs kartlarla oynanır.Kartlar öğretim hedeflerine göre farklı biçimlerde hazırlanabilir.Eğitim amacıyla çok değisik kart oyunları olusturulabilir. Asağıda kart oyunlarından "Siz Olsaydınız Ne Yapardınız?" oyunu verilmistir.

51 "SİZ OLSAYDINIZ NE YAPARDINIZ?" KART OYUNU
Bu kart oyunu tekniği, öğrencilerin ilgi, ihtiyacı, sorun, tutum ve yaklasımlarını sağlık ve temizlik alıskanlıklarını, aile, arkadas ve okul iliskileri, sosyal tavırlar gibi konular tartısılarak belirlemek için uygulanır. Bu oyunun kartları hazırlanırken asağıdaki islem basamakları gerçeklestirilmeli.

52 1. Kart oyunuyla kazandırılmak istenilen hedeflerin belirlenmesi. 2
1.Kart oyunuyla kazandırılmak istenilen hedeflerin belirlenmesi. 2.Sınıftaki öğrenci sayısı kadar hedeflere uygun problem durumlarının yaratılması. 3.Yaklasık 7x12 cm boyutlarında problem durumu sayısı kadar karton kesilmesi. 4.Hazırlanan kartların sırayla (1,2,3,4,...) numaralandırılması ve her kartın üzerine okunaklı harflerle problem durumlarının yazılması. Asağıda Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler dersinde kullanılabilecek bazı kart örnekleri verilmistir.

53 Hatice okuldan döndüğünde evde annesini bulamıyor
Hatice okuldan döndüğünde evde annesini bulamıyor. Yanında evin anahtarı yok. Hatice'nin yerinde siz olsaydınız ne yapardınız? Ahmet teneffüste sınıfa girince Ali'nin öğretmenin plan defterini karaladığını görüyor. Ahmet’in yerinde siz olsaydınız ne yapardınız. Siz olsaydınız ne yapardınız oyunu oynanırken asağıdaki islemler gerçeklestirilir. 1.Kartlar karsılastırılarak ya öğrencilere çektirilir ya da dağıtılır. 2. Öğretmen bir kart numarası söyler. Elinde o numaradaki kart olan öğrenci, ayağa kalkarak problem durumunu okur ve cevaplar. 3. Verilen cevabın doğruluğu diğer öğrenciler ile birlikte tartısılır. Doğru cevap tekrar edilir. 4. Bir sonraki karta geçilir.

54 Bu etkinlik öğrencileri bir sorun karsısında bırakarak "Böyle bir durumla siz karsı karsıya kalsaydınız ne tür bir çözüm yolu üretebilirdiniz?" sorgulaması karsısında, soruna çözüm yolu üretmelerini sağlamak için uygulanan oldukça kullanıslı bir uygulamadır. Bu özelliği ile düsünüldüğünde, uygulamanın örnek olay incelenmesi etkinliğinden pek de farklı olmadığı düsünülürse de, buradaki amaç; zaman ve mekan değerlerinin alt üst edildiği durumlar yaratarak,

55 öğrenciyi baska bir zamanda ve mekanda düsündürmek ve dolayısıyla sorunla karsılastırmak ve sorunu çözmektir. Bunun yanında bu uygulamadaki önemli fark öğrencilerin önünde daha önce çözülmüs bir sorunun konmus olmasıdır. Böylece öğrencilerin düsünme ve sorun çözme yetilerini zorlayacağından daha yaratıcı ve orijinal çözüm fikirleri öne sürmelerini dolayısıyla daha çok kritik düsünmelerini sağlayacaktır.

56 EĞİTSEL KULAKTAN KULAĞA OYUNU
Hepimizin bildiği bu oyunda öğrenciler sıra olur. Grubun basındaki öğrenci yanındaki arkadasının kulağına iletmek istediği mesajı fısıldar. Mesaj bu biçimde kulaktan kulağa iletilir. Grubun sonundaki öğrenci mesajı sesli olarak söyler. Mesaj doğru iletilmis ise grubun basındaki öğrenci sona geçer. Mesaj arada bozulmus ise sondan baslayarak öğrencilere tek tek ilettikleri mesaj sorulur. Böylece mesajı kimin bozduğu bulunur. Bu öğrenci grubun sonuna geçer.

57 Büyük gruplarda kulaktan kulağa oyunu 7-8 kisilik küçük gruplar olusturularak oynanabilir. Kulaktan kulağa oyunu Sosyal Bilgiler dersinde üniteyle ilgili kavramlar ve olgular kullanılarak oynanabilir. Oyunun dersin hedeflerine hizmet etmesi için, öğretmen mesajları önceden seçerek küçük kağıtlara yazarak grubun basındaki öğrenciye verebilir. Örneğin; Cumhuriyet 1923'te kuruldu. -Atatürk Samsuna çıktı. -Erzurum'da kongre kuruldu 'de Türkiye Büyük Millet Meclisi kuruldu.

58 Küçük gruplar için ise söyle tanımlanır:Öğretmenin öğrencileri 8 kisilik gruba bölmesi.Grubun en basındaki öğrencinin kulağına bir tümce söylenmesi.Tümceyi duyan öğrencinin bir sonrakine duyduğunu iletmesi. Böylece ilk tümcenin 8. öğrenciye kadar kulaktan kulağa söylenmesi.8. öğrencinin duyduğu tümceyi gruba yüksek sesle söylemesi.Tümceyi değisik ya da yanlıs söyleyen ortaya çıkıncaya kadar oyuna 7., 6. , 5., ... öğrenci gibi geri dönülerek devam edilmesi.

59 Yanılan öğrencinin sıranın en sonuna geçmesi
Yanılan öğrencinin sıranın en sonuna geçmesi. Oyunun tüm gruplarda bu biçimde sürdürülmesi. Sesin tonu, telaffuzu ve vurgusu mesajı etkiler. Ton ve telaffuz sözcüklerin ciddiyetini ve önemini iletebilir. Sesin yüksekliği, tonu, vurguları, telaffuzu ve konusma hızı yoluyla duygusal mesajlar da gönderilebilir. Yüksek ses, hızlı konusma ve hafif bir vurgunun olmayısı ilgisizliği iletir.Ses kullanma becerisi; öğrencileri belirli bir göreve yöneltme, olumlu sınıf atmosferini muhafaza etme ve öğrenci dikkatinin kaybolmasını önleme islevlerine büyük katkılar sağlar.

60 Öğrenme Halkası Tekniği (Karplus, Piagette) Öğrenme halkası kavramı Piaget'nin ileri sürdüğü zihinsel gelisim kuramı üzerine yapılandırılmıs bir öğrenme yaklasımıdır. Bu yaklasım ilk kez Karplus ve arkadasları tarafından gelistirilmistir. Bu yaklasımın sınıftaki uygulaması için üç asamalı bir halka önerilir. Bunlar “inceleme (veya veri toplama)”, ”kavram tanıtımı” ve “kavram uygulaması” dır

61 Gösteri (Demonstrasyon) Tekniği Gösteri, ders konusunda geçen varlık, olgu ya da olayları bir takım araç ve gereçlerle göstererek açıklama temeline dayanan öğretim yoludur. Gösteri, dinleyiciye hem görebilecek hem de duyabilecekleri bir ortamda malzemenin tanıtıldığı, yeniliklerin sınıfa gösterildiği, ilke ve uygulamaları açıklayan gösterilerle konunun açıklandığı bir tekniktir.

62 Bu teknik öğrencilerin tüm duyu organlarına hitap etmelidir
Bu teknik öğrencilerin tüm duyu organlarına hitap etmelidir. Öğrencilere bir isin nasıl yapılacağını göstermek ya da genel ilkeleri açıklamak veya bir aracın nasıl çalıstığını göstermede kullanılır. Öğrenme konusu olan araç gereç kullanılarak somutlastırılır. Öğrenme konularını somutlastırmada anlasılır hale getirmede, ilgi çekici duruma getirmede kullanılır.

63 Görüsme Tekniği Görüsme tekniği, belirli bir konuyla ilgili gerekli bilgiyi almak için konunun uzmanı bir veya birkaç kisi ile yüz yüze konusmadır. Görüsme, okul ortamında bir konuda, o konunun uzmanı, yazar, sanatçı, bilim insanı vb. tanınmıs kisilerle, sınıfa davet etmek veya o kisinin yanına gitmek suretiyle bilgi almayı amaçlar. Bu görüsmede soru cevap tekniği kullanılır.

64 Görüs Gelistirme Tekniği
Bu teknik tüm öğrencilerin küçük gruplarla değil tümünün bir bütün halinde yani büyük grup olarak katıldıkları bir çalısmadır. Bu teknik, oturarak değil ayakta uygulanmaktadır. İlk önce grup birbiriyle ilgili birden çok tartısma konusu(önerme, küçük bir öykü gibi...) belirlenmekte, seçilen konuların tartısmaya açık konular olmasına dikkat edilmektedir.

65 Bes tane görüs belirlenir kesinlikle katılıyorum, kesinlikle katılmıyorum, katılıyorum, katılmıyorum ve fikrim yok seklinde belirlenmekte, bes karar tablo seklinde sınıfta çesitli yerlere yapıstırılmakta, bütün sınıf, kendi görüslerini tablo altında yer vermesi istenir. Öğrencilerin bulundukları noktada neden durduklarını açıklamaları, birbirlerini dinlemeleri ve ikna etmeye çalısmaları izlenmektedir.

66 Öğrencilere arkadaslarının açıklamalarından etkilenip etkilenmediklerini sorulurken, ikna olanların yerlerini değistirmeleri ve fikir değistirenlerin tüm grupça alkıslanmaları sağlanmaktadır.

67 Örnek olarak vermek gerekirse “Lozan Antlasması” konusu islenirken İsmet İnönü’nün Türkiye Cumhuriyeti’nin Antlasmadan faydaları ile ilgili görüsü üzerinde bu yöntem uygulanmıs ve 5/B sınıfında söyle bir dağılım ortaya çıkmıstır: GÖRÜS: “Türkiye Cumhuriyeti Boğazlar konusunda faydalı bir antlasma yapmıstır.” Kesinlikle katılıyorum diyen 3 öğrenci Kesinlikle katılmıyorum diyen 2 öğrenci Katılıyorum diyen 8 öğrenci Katılmıyorum diyen 7 öğrenci Fikrim yok diyen 4 öğrenci

68 Sonuçta sınıf da iki ayrı görüste yığılma belirlenmistir
Sonuçta sınıf da iki ayrı görüste yığılma belirlenmistir. Küçük bir kısım öğrenci ise görüste herhangi bir tarafta yer almazken, bir kısım öğrenci de uygulama sonunda taraf değistirmis ve kısımca alkıslanmıstır.

69 Konusma Halkası Tekniği:
Bu teknikte, öğrencilerin sandalyelerini birbirlerini karsılıklı görebilecek sekilde daire biçiminde sınıf içerisinde yer almaları istenir. Konuyla ilgili bir kavram, ilke ya da sözcük vererek görüs belirtmeleri istenir. Görüs gelistirme tekniğinden farklı olarak oturarak yapılan bu teknikte öğrenciler sırayla konusurlar.

70 Yuvarlak bir cisim seçilerek elinde yuvarlak cismi tutanların konusması istenir. Diğer öğrencilerin konusmasına, tartısmasına izin verilmez. Öğrencilerden yanıt vermemek isteyenlere saygı gösterilmelidir. Yanıtlar tamamlandığında diğer bir tekniğe geçmek için sınıf düzeni değistirmelidir. Her yeni uygulamada olduğu gibi “Aktif Katılım ve Gösteri Yolu ile Öğrenme” yönteminin uygulamasına geçildiğinde öğrencilerde hiç görmedikleri bir yapılanmaya alısma konusunda zorlanmalar olusur.

71 BENZETİM Bu teknik ile sınıf içinde öğrencilerin gerçeklesecek bir olayı gerçekmis gibi ele alıp üzerinde eğitici çalısma yapmalarına olanak sağlayan bir öğretim tekniğidir. Diğer bir tanımla, öğrenmeyi desteklemek üzere gerçeğe uygun olarak gelistirilen bir model üzerinde yapılan bir öğretim tekniğidir.

72 Benzetim tekniğinde gerçek ortamlara en yakın uygulama ortamları sağlanmaya çalısılmaktadır. Gerçek durumların önemli boyutları, ya bir modele özel olarak ya da diagram halinde resimler ve diğer sembolik yollarla belirlenmektedir. Uygulamada zaman ve mekan genel olarak sınırlanmakta ve yaratılmak istenen gerçek durumun anlamlı yönleri seçilmektedir.

73 Pilotların uçus öncesi yapay kosullarda eğitim görmeleri, astronotların eğitimi, tıpçıların kadavra üzerinde çalısmaları benzetim tekniğine birer örnektir. Gerçekçi ortamlara yakın ortamlar ve uygulama araçları kullanılması benzetim tekniğinde bireylerin is güvenliği açısından daha sağlıklı bir eğitim almalarına olanak da sağlamaktadır.

74 Benzetim tekniği bir düsünce değil, bir hareket, bir olaydır
Benzetim tekniği bir düsünce değil, bir hareket, bir olaydır. Öğrenciler bu olaya katılırlar ve ona sekil verirler. Rolleri, islevleri, görev ve sorumlulukları vardır. Problem çözme ve karar verme durumundadırlar. Bu açıdan analiz, sentez ve değerlendirme yapmak durumundadırlar.

75 Öğretmen, bu tekniği uygularken öğrencilere rolleri dağıtır, olayı tanıtır ve bir kontrolör olarak olayların dısında kalır. Problem çözme ve karar verme sürecine katılmaz. Benzetim tekniğinin kullanılmasında öğretmen her zaman öğrenciye anında dönüt verebilmelidir.

76 Arastırmalara göre, benzetim tekniği, öğrencilerin derse katılımlarını ve güdülenmelerini arttırmakta; öğrenmeyi soyutluktan kurtarmakta, somut ve yaparak- yasayarak öğrenmeyi sağlamaktadır.

77 Benzetim tekniği uygulamasına hazırlanırken:
• Öğretmen, uygulamaya geçmeden önce benzetim tekniğinin genel noktalarını kısaca anlatmalı ve öğrencilerin anlayamadığı noktaları açıklamalıdır. • Benzetim tekniği ile ele alınan olay eğer birkaç asamadan olusuyorsa, olayı kontrol edecek kisi her asamadan önce küçük bir açıklama yapmalıdır. • Uygulamaya baslamadan önce benzetimle ilgili tüm dökümanlar hazır olmalıdır.

78 Eğitimde benzetim tekniğinin kullanılması ile öğrencilerin bazı toplumsal kuramları ve etkinlikleri daha iyi kavradıkları ve öğrendikleri ortaya çıkmıstır. Benzetim tekniği ile bireyler, 1. İleride alabilecekleri rollere daha iyi hazırlanmakta, 2. Bildikleri ilkeleri hayata geçirebilme yetilerini gelistirmekte, 3. Öğrenmeye, daha çok güdülenmekte, 4. Analiz ve sentez yapabilme yetilerini gelistirmekte, 5. Diğer bireylerle daha iyi iletisim kurabilmektedir.

79 Bireysel Öğretim Teknikleri
1.Bireysellestirilmis Öğretim 2.Programlı Öğretim 3.Bilgisayar Destekli Öğretim

80 Bireysellestirilmis Öğretim
Bireysellestirilmis öğretim öğrencilerin kendi hızlarıyla ve kendi önbilgilerine uygun bir biçimde öğrenmelerini sağlar. Öğrenci kendi basına kendine verilen bir görevi bitirmeye çalısır (Erden 1996). Bir sınıfı olusturan öğrenciler arasında bireysel anlamda farklar vardır.

81 Bu farklılıklar öğrencilerin öğrenme hızlarında da belirgin bir ayrımı ortaya koymaktadır. Öğrenciler arasındaki bireysel farklılığın giderilmesi, her öğrencinin öğrenme hızına uygun düsecek bir öğretimin yapılması, öğretimin bireysellestirilmesi ile olası görülmektedir. Bireysel öğretim tekniği kullanılırken öğretmen ve öğrencilere yeni roller düsmektedir. Her seyden önce öğretim öğrenci- merkezli olmaktadır.

82 Öğretmenin rolü öğrenci merkezli öğrenme etkinliklerini yönetmek ve düzenlemektir. Öğretmen sınıfın tümüne değil de üç-dört kisiden olusan küçük gruplara açıklamalar yapmak durumundadır. Öğrenciler de, öğretim etkinliklerine aktif olarak katılma, nasıl öğreneceklerini kararlastırma, sınav tarihini saptama gibi pek çok sorumlulukları yüklenmektedir. Bu yöntem özellikle ülkemizde birlestirilmis sınıf uygulamalarında etkili bir biçimde kullanılabilir.

83 Öğretmen öğrenme üniteleriyle ilgili hedef-davranısları belirler ve öğrencilerin bunları kazanıp kazanmadıklarını belirlemek için ünite sonlarında izleme testleri uygular. Bu testler aracılığı ile öğrencilerin öğrenme güçlükleri ve basarı durumları değerlendirilmis olur. Bireysel gereksinmelere dönük grup çalısmalarında değisik etkinliklere yer verilerek öğrencilerin değisik çalısmalar yapmaları sağlanabilir.

84 PROGRAMLI ÖĞRETİM (Skinner)
Pressey tarafından gelistirilmis, Skinner tarafından yaygınlastırılmıstır. Davranısçı öğrenme ekolünün okul iklimine uygulanmasıdır. Bireylere kazandırılacak bilgi miktarının hızla artması, kalabalık sınıflar, bireysel farklılıklar, pekistirmenin kalabalık sınıflarda her öğrenciye verilemesi vb. sorunlara programlı öğretimle bireysellestirilmis eğitimi zorunlu kılmaktadır.

85 Programlı öğretim bireysel, kendi kendine öğrenme yöntemidir
Programlı öğretim bireysel, kendi kendine öğrenme yöntemidir. Bilginin özel parçalara veya temel ögelere ayrılarak belirli bir sıraya göre düzenlenip bireysel esasa göre öğrenilebileceği varsayımına dayanmaktadır. Programlı öğretim, ünlü psikolog Skinner'in pekistirme ilkeleri esas alınarak ortaya atılmıs bir öğretim tekniğidir. Programlı öğretim temelde öğretimin bireysellestirilmesi ve hatanın en aza indirilmesi gibi iki önemli yenilik getirmektedir.

86 Bireysellestirilmis öğretim felsefesi esas alınır
Bireysellestirilmis öğretim felsefesi esas alınır. Program, araç ve öğrenci olmak üzere üç temel öğeden olusmaktadır. Program: içeriğin planı Araç: hizmeti sunmaya yarayan yardımcı Öğrenci: programın uygulanması sonucunda Belirli davranısları kazanacak birey

87 Programlı Öğretim İlkeleri
Küçük adımlar: Öğretim konunun en küçük bilgi ve becerisi ile baslar. Konu küçük parçalara, modüllere bölünür. Öğrenci bu parçalarda, doğrusal veya dallanmalı olarak ilerler.

88 Etkin katılım: Öğrenciye uyarıcılar sunulur. Bunun için öğrencilere süreçte sorular yöneltilir. Anında geribildirim: Öğrenciye sunulan uyarıcılardan hemen sonra öğrenciye geribildirim verilmelidir. Geribildirim anında verilir böylece doğru cevaplar için pekistireç sağlanır, doğru olmayan cevaplar düzeltilmis olunur.

89 Bireysel hız: Öğrenci kendi öğrenme hızında ilerler. Bunun için öğretim materyalinde ve tasarımında konunun farklı seçenekleri ve güçlük düzeyleri belirlenir. Ancak öğrenci bir konu parçasını bitirmeden, tam öğrenmeden diğerine geçmemelidir.

90 Basarı: Öğrencinin cevaplayamayacağı veya konunun zorluk düzeyine uygun olmayan sorular sorulmamalıdır. Basarıyı belirlemede genelde çoktan seçmeli testler kullanılmaktadır.

91 Bilgisayar Destekli Öğretim: Bilgisayarlar kullanıma baslandığı 1950’li yıllardan itibaren eğitim dünyasında da yaygın bir kullanım alanı olusturustur. 1980’li yıllar bilgisayarların bir yardımcı araç olara eğitim ortamlarında en sık kullanıldığı yıllar olmustur. Ancak, hiçbir zaman Bilgisayar öğretme sürecinde öğretmenin yerine geçecek bir seçenek değil, sistemi tamamlayacak güçlendirici bir araç olarak kabul edilmelidir

92 Bilgisayar destekli öğretimde öğretmen konuyu islerken sahip olduğu donanım ve yazılım olanaklarını, konunun ve öğrencilerin özelliklerine göre bilgisayarı değisik yer ve zamanlarda kullanabilir. Uygun öğretim programları sayesinde öğrenci kendi hızına göre çalısır ve istediği kadar tekrar yapma imkanına kavusur.

93 Bilgisayar destekli Öğretim Programlarının uygulanısı;
Alıstırma ve tekrar programı Birebir öğretim programları Problem çözmeye yönelik programlar Benzetim programları seklinde olmaktadır. Bilgisayarlı öğretimin iki temel niteliği etkililik ve yararlılıktır.

94 Etkililik niteliği eğitim görevlerini daha iyi basarma yönünde umut vaat ederken, yararlılık niteliği geleneksel uygulamaları değistirmeyi ifade eder. 1. Bilgisayar destekli öğretim, öğrencileri sürekli etkin tutar. Öğrenci bilgisayarın üreteceği sorulara yanıt vermesi gerektiğinden, sürekli etkin olmak zorundadır.

95 2. Her öğrenciye kendi öğrenme hızında bir öğrenim sağlar
2. Her öğrenciye kendi öğrenme hızında bir öğrenim sağlar. Bilgisayar destekli öğretim her öğrenciye kendi öğrenme sürecini düzenleme hakkı verir. 3. Her öğrenci öğrendiği konu ile ilgili sorularına yanıt alabilir. Sınıfların kalabalık olması, zamanın sınırlı olması, bireysel farklılıklar nedeniyle öğrencilere soru sorulmayabilir. Bilgisayar destekli öğretimde ise öğrenci bilgisayarla etkilesim kurarak sorular sarabilmektedir. 4. Bilgisayar destekli öğretimde bilgisayara kolayca uygulanabilen benzetim tekniği ile gerekli bilgiler sağlanabilmektedir.

96 5. Bilgisayar destekli öğretimde öğretmenden öğretmene değisen öğretimin niteliği oldukça yüksek düzeye çıkarılabilir. 6. Bilgisayar destekli öğretim ile konular daha kısa sürede, sistematik olarak öğretilebilir. 7. Kisisel yapısından dolayı potansiyelini ortaya koyamayan öğrenciler bilgisayar destekli öğretimde basarılı olabilir. 8. Öğrenci kendine ait bir kisisel öğrenme ortamında rahatlıkla çalısır. 9. Öğrenim küçük birimlere kadar indirildiğinden basarı, bu birimler üzerinde sınanabilir.

97 c. ÇAĞDAS UYGULAMA MODELLERİ UZAKTAN EĞİTİM Uzaktan eğitim öğretim sunulan ve öğretim alan noktaların bir birinden farklı olduğu ve mesafe ve uzaklıklarında göz önüne alındığı bir öğretim tekniğidir. Uzaktan eğitim tüm bireylerin eğitim almasına olanak sağlayan bir tekniktir. Bu teknik ile 1000’lerce km ötedeki bireylerinde eğitim olanaklarından istifade etmesi sağlanmaktadır.

98 Uzaktan eğitim gazete, mektup, radyo, televizyonla başlayıp son yıllarda internet tabanlı olarak karsımıza çıkmaktadır. İnternet tabanlı uzaktan eğitilmede çift yönlü etkilesimin yasandığı teknikler kullanılmaktadır.

99 TEŞEKKÜRLER