25 MAYIS ETİK VE AHLAK GÜNÜ

... konulu sunumlar: "25 MAYIS ETİK VE AHLAK GÜNÜ"— Sunum transkripti:

1 25 MAYIS ETİK VE AHLAK GÜNÜ
KUTLAMA PROGRAMINA HOŞGELDİNİZ...

2 SU, ATEŞ ve AHLAK SU, ATEŞ VE AHLAK DOSTLUK KURMUŞLAR; DOLAŞIRLARKEN BİRBİRLERİNİ MERAK ETMEYE BAŞLAMIŞLAR..

3 NERDE BİR ŞIRILTI,ÇAĞILTI DUYARSANIZ BEN ORDAYIM’’
SUYA SORMUŞLAR; “KAYBOLURSAN SENİ NASIL BULACAĞIZ?" NERDE BİR ŞIRILTI,ÇAĞILTI DUYARSANIZ BEN ORDAYIM’’

4 BİR DUMAN GÖRDÜĞÜNÜZ YERDE BEN VARIM
ATEŞE; “SENİ YİTİRİRSEK NE YAPALIM?" BİR DUMAN GÖRDÜĞÜNÜZ YERDE BEN VARIM

5 SIRA AHLAKA GELİNCE YANIT ŞU OLMUŞ:
“BENİ KAYBEDERSENİZ BİR DAHA ASLA BULAMAZSINIZ.!"

6 ETİK TERİMİ HER GEÇEN GÜN GÜNLÜK HAYATIMIZDA DAHA FAZLA
YER İŞGAL ETMEKTE…..

7 PEKİ ETİK NEDİR? NE ANLAMA GELMEKTEDİR?

8

9 ETİK SÖZCÜĞÜ YUNANCA ‘KARAKTER’,’ADET’,USUL’ VEYA GELENEK ANLAMINA GELEN ‘ETHOS’ SÖZCÜĞÜNDEN TÜRETİLMİŞTİR…

10 ETİK:BİR ETKİNLİK ALANI OLARAK FELSEFENİN BİR DALI;AHLAK FELSEFESİ ALANI,AHLAKİ OLANIN ÖZÜNÜ VE TEMELLERİNİ ARAŞTIRAN BİR FELSEFE ETKİNLİĞİDİR…

11 ETİK;İNSANIN KİŞİSEL VE TOPLUMSAL YAŞAMDAKİ AHLAKİ SORUNLARINI ELE ALIP İNCELER

12 ETİK İNSANLARIN KURDUĞU BİREYSEL VE TOPLUMSAL İLİŞKİLERİN TEMELİNİ OLUŞTURANDEĞERLERİ,NORMLARI,KURALLARI DOĞRU-YANLIŞ, İYİ-KÖTÜ GİBİ AHLAKSAL AÇIDAN ARAŞTIRAN BİR FELSEFE DİSİPLİNİDİR.

13 ETİK; EN BASİTİYLE DOĞRU-YANLIŞ ÖLÇÜTLERİDİR..

14 AHLAK VE ETİK TERİMLERİ AYNI ANLAMA GELİYORMUŞ GİBİ KULLANILSA DA İKİSİ DE FARKLI TERİMLERDİR.

15 AHLAK;GENİŞ TABANLI,NASIL DAVRANILMASI GEREKTİĞİNE İLİŞKİN YAZILI OLMAYAN STANDARTLARDIR..

16 ETİK İSE; KURALLARI AÇIK VE BELİRLİ BİR ALANA İLİŞKİN OLDUĞU YAZILI KURALLARDIR….

17 ‘GÜZEL AHLAK, SUYUN KİRİ YOK ETTİĞİ GİBİ KUSURU YOK EDER’.

18 ETİK VE AHLAK KAVRAMLARI HAYATIMIZDA HER ALANDA YER ALMAKTADIR.

19 İŞ ETİĞİ(İŞ AHLAKI)

20

21 TIPTA ETİK

22 HUKUKTA ETİK

23

24 MEDYADA ETİK

25

26 BİLİMDE ETİK

27 SPORDA ETİK

28

29

30 KAMUDA ETİK

31 Etik Haftası 25 – 31 Mayıs

32

33 ÖR:SANAT ETİĞİ,TIP ETİĞİ,EĞİTİM ETİĞİ,ÇEVRE ETİĞİ….VB.
MESLEK ETİĞİ DOĞRUDAN DOĞRUYA İNSANLARLA İLGİLİ MESLEKLERDE UYULMASI GEREKEN DAVRANIŞLAR,KURALLARDIR. ÖR:SANAT ETİĞİ,TIP ETİĞİ,EĞİTİM ETİĞİ,ÇEVRE ETİĞİ….VB.

34 EĞİTİMDE ETİK

35 EĞİTİM YAŞAM BOYUNCA SÜREN ’ETİK BİR KENDİNİ TANIMA SÜRECİDİR’
EĞİTİMDE ETİK EĞİTİM YAŞAM BOYUNCA SÜREN ’ETİK BİR KENDİNİ TANIMA SÜRECİDİR’

36

37 ÖĞRETMENLİK MESLEK ETİĞİ İLKELERİ PROFESYONELLİK HİZMETTE SORUMLULUK
ADALET EŞİTLİK SAĞLIKLI VE GÜVENLİ ORTAMIN SAĞLANMASI YOLSUZLUK YAPMAMAK

38 ÖĞRETMENLİK MESLEK ETİĞİ İLKELERİ DÜRÜSTLÜK TARAFSIZLIK
MESLEKİ BAĞIMLILIK VE SÜREKLİ GELİŞME SAYGI KAYNAKLARIN ETKİLİ KULLANIMI

39 KÜLTÜRÜMÜZDEN ETİK ÖRNEKLER: DÜNYANIN İLK SİVİL TOPLUM
ÖRGÜTÜ OLAN AHİLİK TEŞKİLATI İŞ AHLAKINI SAVUNMAKTAYDI . BU TEŞKİLATIN DÖRT TEMEL PRENSİBİ VARDI: AKIL,AHLAK,BİLİM VE ÇALIŞMA      

40 ‘’HAK İLE SABIR DİLEYİP,
BİZE GELEN BİZDENDİR; AKIL VE AHLAK İLE ÇALIŞIP BİZİ GEÇEN BİZDENDİR”

41 DÜKKÂN LEVHASI HER İŞYERİNE ASILAN BU LEVHALARDA 124 MADDELİK ALTIN KURALLAR YER ALIR VE BUNLAR DA AHİLİK AHLAKINI YANSITIRDI…

42 KOMŞULARI İLE DAYANIŞMA İÇİNDE OLMAK. İŞİNDE VE HAYATINDA DOĞRU OLMAK.
SÖZÜNDE VEFALI OLMAK. SABIR EHLİ OLMAK. GÜLERYÜZLÜ,TATLI DİLLİ OLMAK. ÖFKESİNE HAKİM OLMAK. SIR SAKLAMAK. HİZMETİNDEKİLERİ KORUMAK.

43 PABUCUNU DAMA ATMAK AHİLİK TEŞKİLATININ YAYGIN OLDUĞU ZAMANLARDA KALİTESİZ MAL SATAN VEYA DEĞERİNDEN FAZLA FİYATA MAL SATAN ESNAFIN AYAKKABISI DÜKKANININ DAMINA ATILIR, BÖYLECE HERKES O DÜKKANIN AYIPLI MAL SATTIĞINI ÖĞRENİR VE KİMSE ORADAN ALIŞ VERİŞ YAPMAZDI.

44 “TÜRKLER KİMSEYİ TÜRK USULÜNCE YAŞAMAYA ZORLAMAZLAR
“TÜRKLER KİMSEYİ TÜRK USULÜNCE YAŞAMAYA ZORLAMAZLAR.HERKESİN KENDİ MEVZUATI İLE YAŞAMASINA MÜSAADE EDER VE İZİN VERİRLER .” [Geoffroy,c.II, s. 180]

45 “TÜRKLER SOKAKTA RASTLADIKLARI YAZILI KAĞIDA VE GÜLLERE BASMAZLAR;YERDEN ALIP BİR DUVARIN ÜSTÜNE VEYA DİBİNE KOYARLAR .” [BUSBECQ]

46 “TÜRKLER SÖZLERİNİ ESİRİDİRLER.
ANCAK ÖLÜ BİR TÜRK SÖZÜNÜ TUTMAYABİLİR. TÜRKLER SAMİMİ VE SADIK İNSANLARDIR.” [Bertrandon de la Broquière]

47 “BUNDAN BAŞKA ŞUNU SÖYLEMEK İSTİYORUM Kİ;TÜRKLER BİR ŞATOYU VEYA KALEYİ ALDIKLARI ZAMAN HER SEYİ VE RESİMLERİ BULDUKLARI GİBİ AYNEN BIRAKIYORLAR,ONLARI TAHRİP ETMEK GİBİ BİR ADETLERİ ASLA YOKTUR .” [Belon, s. 90]

48 OSMANLI ORDUSU SEFERE ÇIKMIŞTIR
OSMANLI ORDUSU SEFERE ÇIKMIŞTIR.UZUN VE MEŞEKKATLİ BİR YÜRÜYÜŞ SONRASINDA ASKERLER BİR ÜZÜM BAĞININ YAKININDAN GEÇMEKTEDİRLER. SUSUZLUĞA DAYANAMAYAN ASKERLERDEN BİR TANESİ BAĞDAN BİR SALKIM ÜZÜM KOPARARAK BİR NEBZE DE OLSA SUSUZLUĞUNU GİDERDİ .

49 SONRADA ASMA AĞACINA YEDİĞİ ÜZÜMÜN KAT KAT FAZLASINI BİR KESE ALTINI AĞACA BAĞLAYARAK YOLUNA DEVAM ETTİ.

50 ASKERLER GİTTİKTEN SONRA KESEYİ GÖREN BAĞ SAHİBİ KAN TER İÇİNDE KOŞARAK KANUN İ SULTAN SÜLEYMANIN YANINA GELEREK ŞÖYLE DEDİ: -SİZDE BÖYLE GÜZEL AHLAKLI ASKERLER OLDUĞU SÜRECE SIRTINIZ KOLAY KOLAY YERE GELMEZ…

51 CÖMERTLİK VE YARDIM ETMEDE
AKARSU GİBİ OL; ŞEFKAT VE MERHAMETTE GÜNEŞ GİBİ OL; BAŞKALARININ KUSURUNU ÖRTMEDE GECE GİBİ OL; HİDDET VE ASABİYETTE ÖLÜ GİBİ OL; HOŞGÖRÜDE DENİZ GİBİ OL; TEVAZU VE ALÇAK GÖNÜLLÜLÜKTE TOPRAK GİBİ OL; YA OLDUĞUN GİBİ GÖRÜN YA DA GÖRÜNDÜĞÜN GİBİ OL…

52

53 EĞİTİMDE ETİK

54 AHLAK Toplumsal bilinç Davranış ve İdeolojik İlişki Biçimi
Toplumsal Oluşuma,Sınıfa,Kesime Özgü,Tarihsel ve Somut olarak belirlenmiş törel görüşler, değerler, normlar,ilkeler,ilişki ve davranış biçimlerinin bütünüdür.

55 ETİK = AHLAK FELSEFESİ Etik;
- Yol gösterici değerleri,ilkeleri ve standartları - İnsanların değerlere dayalı kararlar verdiği yargılarını ve bu yargılara ulaşma sürecini - İnsanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, iyi- kötü, doğru-yanlış gibi durumlarını ifade eder. - Ödevler, erdemler,ilkeler, toplumun çıkarları bütünüdür.

56

57 SORULARININ CEVABINI ARAYAN ETİK NORMATİF ETİKTİR.

58 ne tür bir bilgi olduğunu, onun temelini,
Ahlak bilgisinin ne tür bir bilgi olduğunu, onun temelini, doğasını ve yapısını araştırır.

59 UYGULAMALI ETİK SOYUT KAVRAMLARI – SOMUTA ÇEVİRME SOMUTLAŞTIRMA
SAYGI ÖRNEK GÖSTERGESİ GÖRGÜ KURALI YAŞLILARA YER VERMEK HOŞGÖRÜ ÖRNEK GÖSTERGESİ ETİK DEĞER FARKLI DÜŞÜNCELERE SAHİP BİREYLERE SÖZ HAKKI VERMEK

60

61 Kamu Yönetiminde Etik Altyapı ve Etik Davranışı Etkileyen Unsurlar
Siyasi İrade Etkili bir yasal altyapı Etkin hesap verme mekanizmaları Uygulanabilir davranış kuralları Mesleki sosyalleştirme mekanizmaları Kamu yönetimin uygun çalışma koşulları Etik konularda eşgüdüm sağlayan kuruluşların varlığı Kamu görevlilerini denetleyen etkin bir sivil toplum

62

63

64 ETİK KURAMLARI 1-Teleolojik Kuramlar: Bir Eylemin Sonuçlarıyla İlgilenen Kuramlar 2-Deontolojik Kuramlar: Eylemlerin sonuçları ile ilgilenmeyen birçok kuralı içeren kuramlar 3-Teleolojik ve Deontolojik Kuramların Karması: Bir eylemin sonuçlarıyla ilgilenmeyen birçok kuralı içeren kuramlar 4-Faydacılık Kuramları 5-Kişisel Haklarla İlgili Kuramlar 6-Hakkaniyet Kuramları

65 MESLEK ETİĞİ Meslek etiği’ ‘mesleki davranışla ilgili neyin doğru, neyin yanlış, neyin haklı, neyin haksız olduğu hakkında inançlara dayalı ilkeler ve kurallar topluluğu” “mesleki uygulamalarda kanunlara uygun işlemlerin yanı sıra, toplumun değer yargılarına önem vererek, güvenilir bilgilerin topluma sunulması” olarak tanımlanabilir.

66 Mesleki etik kuralların amacı: kapsamına giren personelin ve birimlerin performansı, hareket ve davranışları ile ilgili merkeze ve birime özgü standartları belirlemektir. Bu kurallar görevlerini yerine getirirken iç denetim biriminin bütün mensuplarından beklenen davranış standardını açıklığa kavuşturmayı hedeflemektedir. Bu kurallar, denetim standartlarına uyması gereken bütün personeli ve birimleri kapsamaktadır.

67 Mesleki gruplar ne kadar sağlam ve örgütlü olurlar ise mesleki etik de o kadar gelişir ve saygınlık kazanır. Mesleki etik kuralları olarak belirlenen ve üyelerinin genel ve ortak olan davranışlarını tanımlayan ilkelerin temel işlevleri şunlardır: 1. Meslek içi rekabeti düzenlemek 2. Yetersiz ve ilkesiz üyeleri ayırmak 3. Hizmet ideallerini korumak 4.Mesleki disiplini sağlamak 5.Bağlılık duygusunu geliştirmek

68 MESLEK ETİĞİ KODLARI Mesleki etik kodlar, evrensel etik ilkelerin özel olarak bir mesleğin uygulama alanındaki hizmetlerle sınırlı olarak düzenlendiği yazılı dizgelerdir. Kaynağı evrensel etik değerlere dayalı olması nedeniyle, mesleki etik kodların en önemli özelliğinden biri, dünyanın neresinde olursa olsun, aynı meslekte çalışan bireylerin bu davranış kurallarına uygun davranmalarının gerekli olmasıdır.

69

70 EĞİTİM YÖNETİCİLERİ VE ETİK
İNSANLAR HER ZAMAN,HER YERDE ACIKMIŞLARDIR;AMA HER ZAMAN HER YERDE ERDEMLİ OLAMAMIŞLARDIR. SOKRATES

71 Kamu Yönetiminde Etik Davranış İlkeleri
Kamu yönetiminde etik ilkeleri, Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğinde Yer Almaktadır.

72 ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ
Görevin yerine getirilmesinde kamu hizmeti bilinci Halka hizmet bilinci Hizmet standartlarına uyma Amaç ve misyona bağlılık Dürüstlük ve tarafsızlık Saygınlık ve güven Nezaket ve saygı Yetkili makamlara bildirim Çıkar çatışmasından kaçınma Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı

73 İŞ HAYATINDA ETİK VE ETİK DIŞI KONULAR

74 İş Hayatında Etik İlkeler
Profesyonellik Adalet Eşitlik Dürüstlük ve Doğruluk Tarafsızlık Sorumluluk insan Hakları Hümanizm Bağlılık Hukukun Üstünlüğü Sevgi Hoşgörü Saygı Tutumluluk Demokrasi Açıklık ( Saydamlık ) Hak ve Özgürlükler Yasa Dışı Emirlere Karşı Direnme

75 Yönetimde Etik Dışı Davranışlar
Ayrımcılık Kayırma Rüşvet Yıldırma Sömürü İhmal Bencillik İşkence Yolsuzluk Yaranma Şiddet-baskı Hakaret Taciz Kötü alışkanlıklar Görev ve Yetkinin Kötüye Kullanımı Dedikodu Zimmet Dogmatik Davranış Yobazlık-Bağnazlık

76 Etik Örgütlerin Özellikleri
• Açık bir vizyon vardır ve örgütün her biriminin şeffaflığı esastır. • Vizyon herkes tarafından benimsenir ve üst yönetimce somutlaştırılır. • Ödül ve ceza sistemi objektif, yansız ve açıktır. • Örgütsel politika ve uygulamalar açık, anlaşılır ve mesajlarla uyumludur. • Yönetim kararları etik kodlar, ilkeler ve değerlerle çatışmaya düşmez. • Çalışanların pusulası etik değerlerdir.

77 Etik Dışı Örgütlerin Özellikler
• Uzun vadeli planlar yerine kısa dönemli karlara önem verirler. • Profesyonel etik kodların kurulmasına önem vermezler. • Etik problemlerin çözümünü hafife alırlar. • Mali açıdan kayıplara neden olacak etik konulara isteksiz yaklaşırlar. • Çalışanlara etik dışı davranışları teşvik edici çevre yaratırlar. • Etik problemlerin çözümünü hukuk departmanına gönderirler, • Halkla ilişkiler gibi konuları etik olarak incelerler. • Çalışanlarına tüketicilerden farklı davranırlar. • Keyfi ve haksız performans değerlendirme standartları uygularlar. • Etik problemleri çözümlemede referans olabilecek rehberleri kullanmazlar. • Çalışanlar arasındaki gammazlığı ortadan kaldırmazlar. • Çalışanları kişisel etiklerinden vazgeçme konusunda teşvik ederler.

78 Örgütlerde Etik Dışı Davranış Alanları
• Personel Alımlarında ve Atamalarda • Yaş Bakımından Gençlerin Yaşlılara Tercih Edilmesi • Dış Görünüş • Terfi ve Eğitim

79 EĞİTİMDE ETİK Eğitim, yaşam boyunca süren “etik bir kendini tanıma
sürecidir”. Her tür eğitim etkinliğinde temel olarak dört boyut yer almalıdır. Bu boyutlar; ”amaç”,”kapsam”,”yöntem” ve “değerlendirmedir”. • Niçin? Sorusunun yanıtını amaç boyutu oluşturmaktadır • Ne? Sorusunun yanıtını ise kapsam boyutunda verilir. • Nasıl? Sorusu yöntem boyutunda yanıtlanır. • Ne oldu? Sorusu ise değerlendirme boyutunda elde edilen bilgilerle yanıtlanabilir.

80 ÖĞRETMENLİK MESLEK ETİĞİ ve İLKELERİ
Öğretmenlik mesleğinde çalışanların öğretmenliğe ilişkin oluşturup koruduğu, öğretmenlere emreden onları belirli bir şekilde davranmaya zorlayan kişisel eğilimlerini sınırlayan, yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan, öğretmenlik ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütünüdür.

81 Öğretmenlik Meslek Etiği İlkeleri
Profesyonellik Hizmette sorumluluk Adalet Eşitlik Sağlıklı ve güvenli bir ortamın sağlanması Yolsuzluk yapmamak Dürüstlük-doğruluk ve güven Tarafsızlık Mesleki bağlılık ve sürekli gelişme Saygı Kaynakların etkili kullanımı

82 Öğretimsel Liderlik Öğretimsel liderlik, okul yöneticisinin bir program ve mevzuat yöneticisi olmaktan çok, öğretimin yöneticisi olduğunu savunmaktadır. Etik Liderlik Etik lider olarak okul yöneticisi, etik değer ve ilkelere olan bağlılığı ile öğretmenleri etkileyen ve karar verme sürecinde etik ilkeleri temel alan bir davranış sergilemeye çalışır.

83 OKUL YÖNETİMİNDE ETİK DEĞERLER
Bütün toplum üyelerine saygı Farklı kültür ve düşüncelere hoşgörü Bireylerin eşitliği Kaynakların eşit dağıtımı

84 YÖNETİMDE ETİK İLKELER
HOŞGÖRÜ SORUMLULUK ADALET DÜRÜSTLÜK DEMOKRASİ SAYGI

85 Koordinatör Müdür Yardımcısı
SUNUMUMUZ BİTMİŞTİR TEŞEKKÜRLER… Mustafa AYDIN Koordinatör Müdür Yardımcısı