ÇOCUK İHMALİ VE İSTİSMARI

... konulu sunumlar: "ÇOCUK İHMALİ VE İSTİSMARI"— Sunum transkripti:

1 ÇOCUK İHMALİ VE İSTİSMARI

2 ÇOCUKLUK KAVRAMI Çocuk Hakları Sözleşmesi Madde 1: Bu sözleşme uyarınca çocuğa uygulanabilecek olan kanuna göre daha erken yaşta reşit olma durumu hariç, 18 yaşına kadar her birey çocuk sayılır. T.C.K’ ya göre; 5395 sayılı çocuk koruma kanunun 1.nci maddesi gereğince çocuk, daha erken yaşta ergin olsa bile 18 yaşını doldurmamış kişidir.

3 Kanunda çocuk hukuku ilkelerine uygun olarak “suçlu çocuk, suç işlemiş çocuk” ifadelerinin kullanılmasından özellikle kaçınılmıştır. Bununla birlikte kanunların suç olarak tanımladığı fiili yapan çocuklar bakımından kullanılacak ifade, terim sorununu da çözmek amacıyla kanunda suça sürüklenen çocuk ifadesi kullanılmıştır.

4 ÇOCUK İHMALİ İhmal çocuğun beslenme, giyinme, barınma, tıbbi bakım, eğitim veya uygun gözetim gibi temel ihtiyaçlarını ve karşılanmayan duygusal ve psikolojik ihtiyaçlarını , eğitimsel/bilişsel ihtiyaçlarını karşılamakta başarısız olmak ve uygun büyüme ve gelişim konusunda denetim eksikliği göstermektir. İstismara göre daha yaygındır ama onun kadar çarpıcı değildir. Tüm dünyada çocuk nüfusunun %1-2’si ihmal edilmektedir. Tüm istismarların yaklaşık %48-63’nün ihmal ile birlikte olduğu düşünülmektedir.

5 Çocuk İhmali Ne Kadar Yaygındır?
Çocuk ihmali çocuklara yapılan kötü muamelenin en yaygın şeklidir. Ne yazık ki ihmal, çocuk istismarı kadar görünür bir yara ve iz bırakmadığı için, istismar kadar çok dikkat çekmez ve çoğunlukla ihbar edilmez. Fakat araştırmalar ihmalin de en az istismar kadar zararlı olduğunu, özellikle çocuğun erken beyin gelişimine, fiziksel ve cinsel istismardan çok daha fazla zarar verdiğini göstermektedir.

6 ÇOCUK İHMALİ Fiziksel ihmal Eğitimsel ihmal Duygusal ihmal

7 Fiziksel İhmal Göstergeleri
Çocuğun temel tıbbi gereksinimlerinin karşılanmaması, Çocuğun önlenebilir rahatsızlıklardan korunmaması, Çocuğun, bakacak yetkin kişiler bulunmadan ve uzun süreler boyunca yalnız bırakılması, Çocuğun gece geç saatlere kadar nerede olduğunun bilinmemesi ve umursanmaması, Çocuğa düzenli ve besleyici öğünlerin, temiz ve yeterli giysinin sağlanmaması.

8 Eğitimsel İhmal Göstergeleri
Çocuğun gelişimsel ve eğitimsel ihtiyaçlarının tutarlı olarak karşılanmamasıdır. Örneğin; Çocuğun zorunlu yaşa gelmesine rağmen okula gönderilmemesi, 18 yaşın altında olmasına rağmen çalışmaya zorlanması, Okula devamlılığının sağlanmaması, Okula devam etmediği bilinmesine rağmen müdahalede bulunulmaması, Eğitimin başarısı için gerekli ihtiyaçların karşılanmaması ve gerekli desteğin sağlanmaması.

9 Duygusal İhmal Göstergeleri
Çocuğa yetersiz ilgi ve şefkat göstermek, Çocuğun aile içi kötü muamele ve şiddete şahit olmasına izin vermek, Alkol ve/veya uyuşturucu kullanmasına izin vermek, Çocuğun suç işleme, aşırı saldırganlık gibi uyumsuz davranışlarına destek olmak veya izin vermek,

10 Bir Çocuğun İhmal Edildiğini Nasıl Anlarız?
Okuldan sık sık uzak kalıyorsa, Yemek veya para için dilencilik yapıyor veya çalıyorsa, İhtiyacı olan doktordan mahrum kalıyorsa, Vücudu aşırı derecede zayıf düşmüş ise, Kendi kendine zarar veriyorsa, Alkol veya diğer uyuşturucuları kullanıyorsa, Evinde ona bakan kimse bulunmadığını belirtiyorsa, çocuk ihmaline maruz kaldığını düşünebiliriz.

11 “Bir çocuğun ihmal edildiğinden şüpheleniyorsanız, öncelikle bunun çocuğun bakımından sorumlu kişilerce istenilmediği için mi yoksa bakımın yoksulluk ya da kaynak eksikliği gibi nedenlerden ötürü bu kişilerce sağlanamadığı için mi olduğuna dikkat ediniz”.

12 Çocuk İhmali İhtimalini Artıran Nedenler Nelerdir?
Cehalet, Yetersiz sosyoekonomik koşullar, Yetersiz sosyal destek, Şiddet uygulamalarını destekleyen veya hoş gören inançlar, Uygunsuz kişilerin örnek alınması, Ebeveyn veya bakıcıların geçmişte görmüş oldukları kötü muamele,

13 Ebeveyn veya bakıcıların madde bağımlılığı,
Ebeveyn veya bakıcıların çocuk gelişimi ile ilgili yetersiz bilgileri, Ebeveynlerin çok genç yaşta anne-baba olmaları, Çocuğun tek bir ebeveynle yaşaması, Ebeveynlerin aile içi şiddet yaşıyor olmaları,

14 İhmalin Çocuklar Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Yalnızlık ve korunmasızlık hissi, Öğrenme güçlüğü, Davranış problemleri, Yaşıtlarıyla ve çevreyle iletişimde başarısızlık, Ölüme kadar varabilen sağlık problemleri, Gelişim geriliği, Eşya ve madde bağımlılığı.

15 ÇOCUK İSTİSMARI Çocuk istismarı, çocuğun fiziksel ya da psikolojik gelişimini olumsuz olarak etkileyen davranışlardır. Geniş anlamıyla çocuk istismarı 18 yaşın altındaki çocukların ya da ergenlerin ana-babaları, onları bakıp gözetmek ve eğitmekle görevli öğretmen, usta, koruyucu aile fertleri, vasi gibi kişiler ya da yabancı kişiler tarafından yapılan, bedensel ve/ya psikolojik olarak sağlıklarına zarar veren, fiziksel, duygusal, cinsel ya da zihinsel gelişimlerini engelleyen tutum ve davranışlardır. Ancak yapılan bu davranışın, mutlaka çocuk tarafından algılanması ya da erişkin tarafından bilinçli olarak yapılması gerekli değildir.

16 Çocuk istismarı her yaştan, ırktan ve gelir düzeyinden çocuğu etkiler
Çocuk istismarı her yaştan, ırktan ve gelir düzeyinden çocuğu etkiler. Genelde çocuğun tanıyıp güvendiği kimseler tarafından yapılır – bir ebeveyn, akraba, bakıcı veya aile dostu. Çocuk istismarı; fiziksel, cinsel, duygusal istismar olmak üzere 3 ana grupta incelenmektedir.

17 İhmal ve İstismar Arasındaki Fark Nedir?
Çocuk İstismarı, çocuğun sağlığını, fiziki ve psikolojik gelişimini olumsuz etkileyen, bilerek veya bilmeyerek; bir yetişkin yada başka bir çocuk tarafından sergilenen davranışlardır. Çocuk İhmali ise çocuğun; sağlığı, fiziksel ve psikolojik gelişimi için gerekli ihtiyaçların karşılanmamasıdır.

18 1)Fiziksel İstismar Fiziksel istismar çocuğun kaza sonucu oluşmamış ve fiziksel zarar görmesiyle ortaya çıkan yaralanmalardır. Çocuğa kasıtlı olarak zarar vermek demektir. Çocuğun yaşamını tehlikeye sokabilir ve uzun dönemli olumsuz etkilere neden olabilir. Türkiye’de yapılan bir araştırma sonucuna göre fiziksel istismar en sık 4-6 yaş arasında olmakta ve erkek çocuklar kız çocuklara göre daha fazla istismara maruz kalmaktadırlar. Fiziksel istismar çocuk istismarının en çok görünen ve yaygın şekilde fark edilen biçimidir.

19 Fiziksel Göstergeler:
Açıklanamayan yara bere ve darbe izleri Açıklanamayan yanıklar(Özellikle ayak tabanlarında, avuç içinde, sırtta veya kaba etteki puro ve sigara yanıkları) Açıklanamayan kırıklar/çıkıklar vücudun belli yerlerinde kesikler Davranışsal Göstergeler: Cezalandırmayı hak ettiği yönündeki tutum Yetişkinler ile iletişim kurmaktan sakınma Ebeveynden korkma Aşırı derecede çekingen ya da saldırgan davranışlar Çatışmalı, duygusal yoğunluğu az, yoğun öfke ilişkileri kurma İklim şartlarına uygun olmayan ve vücudu saklamak için giyilen giysiler Uzun ve Kısa Dönemli Psikolojik Sonuçları: İzolasyon Korku Güven Kaybı Depresyon ve anksiyete Düşük özdeğerlilik İlişki kurmada ve sürdürmede güçlük Yeme bozuklukları Travma sonrası stres bozukluğu İntihar girişimleri

20 Değerlendirme: Çocukta açıklanamayan belirtiler, ailenin/bakıcının ve çocuğun anlattığı öyküler arasında çelişkilerin olması, tekrarlayan şüpheli fiziksel göstergeler, anne babanın geçmişlerinde istismar bulguları, anne babanın çocuğun durumuna kayıtsız kalmaları fiziksel istismar belirtileridir.

21 Tartışma Konusu: Fiziksel İstismar ve Kazara Yaralanma Arasındaki Fark Nasıl Anlaşılır?

22 Fiziksel istismar ve kazara yaralanma benzer görülse de aralarında önemli farklılıklar vardır:
Kaza sonucu oluşmuş kesikler ve yara bereler normalde vücudun kemikli alanlarında olur (kollarda, dizlerde vs). Yumuşak ve korunaklı bölgelerdeki yaralanmalarda (karın, kalçalar) kaza olasılığı düşüktür. Eğer bir yaralanma sıklıkla oluyorsa, bunun bir kaza olma olasılığı düşüktür. Eğer çok fazla yara bere varsa, özellikle iyileşmenin farklı süreçlerinde oluyorsa, bunun kaza olma olasılığı düşüktür. Eğer yaralanmalar bir nesne ile yapılmışsa (elektrik kablosu, odun sopa vs) yaralar acı verici olabilir ve kaza olma olasılığı düşüktür. Eğer çocuğun ve ailesinin/bakıcısının yaralanma nedenini açıklamaları arasında bir farklılık varsa istismardan kuşku duyulur.

23 2) Duygusal İstismar Çocuğun duygusal bütünlüğüne ve kişilik gelişimine zarar veren her türlü davranış ve eylemdir. Çocuğa duygusal olarak yokmuş gibi davranılması, ihtiyaç duyduğu sevgi, ilgi ve yakınlığın gösterilmemesi, bunun aksine gelişimini bozan her türlü aşağılama, reddetme, suçlama vb gibi söz ve davranışlara maruz kalmasıdır. Ebeveyn ya da çocuğun bakımını üstlenen kişi çocuğu hiçbir sevgi, destek ve rehberlik belirtisi olmaksızın sürekli eleştirir, tehdit eder, küçümser, hor görür veya reddeder. Çocuk davranışlarında fazla saldırganlıktan edilgenliğe kadar aşırılıklar sergiler.

24 Fiziksel Göstergeler:
Konuşma ya da diğer iletişim bozuklukları Fiziksel gelişimin yavaşlaması Çocukta var olan astım ya da alerji gibi bazı hastalıkların şiddetlenmesi Madde bağımlılığı Davranışsal Göstergeler: Alışkanlık bozuklukları (parmak emme, sallanma vb. gibi) Suç işleme de dahil olmak üzere antisosyal ve yıkıcı davranışlar Nevrotik özellikler (uyku bozuklukları, oyun oynamada tutukluluk) Pasiflik ya da saldırganlık gibi aşırı davranışlar Gelişimsel gecikmeler Davranış bozuklukları (şikakey etme, pasiflik, saldırganlık vb) Aşırı uyum sorunları (yaşından büyük ya da küçük davranma) Kendine zarar verici davranışlar ya da intihar düşünceleri Duygusal Göstergeler: Sosyal ilişkilerini etkileme Yaşının gerektirdiği şekilde davranamama

25 Duygusal istismarın olduğu yönünde şüphelenmek zor bir iştir
Duygusal istismarın olduğu yönünde şüphelenmek zor bir iştir. Çocukta herhangi bir yara bere izi yoktur ya da çok düzgün bir biçimde giyinir ve beslenir. Ayrıca bunun normal olduğunu düşünen çocuk da duygusal istismara uğradığına dair herhangi bir açıklama yapmayabilir.

26 3) Cinsel İstismar Çocuğun bir yetişkin ya da kendisinden büyük bir çocuk tarafından anlamadığı ve / veya kabul etmediği, gelişimsel olarak hazır olmadığı ve karşı tarafın cinsel tatmini için kullanılması durumudur. her türlü cinsel içerikli konuşmayı, şakalaşmayı, teşhir ve röntgencilik gibi temas içermeyen istismar türlerinden, çocuğun cinsel organlarına dokunma, oral-genital seks, ensest, tecavüz, çocuğu fuhuş ve pornografik materyallerin üretiminde kullanma gibi tüm davranışları ve eylemleri kapsamaktadır. Çocuk cinsel istismarı en sık 6-10 yaş arasında görülmektedir. İstismara uğramada kız çocukların oranı erkek çocukların oranına göre daha yüksektir. Cinsel istismar, çoğunlukla mağdurun tanıdığı kişi tarafından gerçekleştirilir. Saldırgan nadiren yabancı olur. Genelde fiziksel belirtiler olmaz ve davranışsal göstergeler diğer bulguların ortaya çıkmasına neden olur. Her sosyo- ekonomik düzeyde görülebilen cinsel istismarcıların erkek olduğu daha yaygın olarak düşünülmektedir. Ama erkekler yanında kadın istismarcıların olduğu da bilinmelidir.

27 Fiziksel Göstergeler:
Genital bölgede acı, şişkinlik, kızarıklık, kanama ya da kaşıntı. İdrar yapmada acı çekmek Genital bölgenin dışında kanama ya da yırtılmalar olması Cinsel yolla bulaşan hastalığın tespiti Yürüme ve oturmada zorluk çekme Davranışsal Göstergeler: Histeri, duygularını kontrol edememe Okul ve disiplin problemleri, suça yönelme Uzaklaşma ve depresyon Yetişkinlerin cinsel davranışlarını taklit etmek Kendi kendine sosyal tecrit oluşturma Uygun olmayan cinsel oyunlar veya ileri derecede cinsel bilgi sahibi olma ve rastgele cinsel ilişki kurma. Uzun ve Kısa Süreli Psikolojik Etkileri: Uyku bozuklukları İçe kapanma Dikkat eksikliği Enürezis-Enkoprezis Aşırı fantezi kurma Uyurgezerlik Travma sonrası stres bozukluğu gösterme

28 Cinsel istismarın en güçlü göstergelerinden biri çocuğun ifadesidir
Cinsel istismarın en güçlü göstergelerinden biri çocuğun ifadesidir. Çocuk cinsel istismara uğradığını söylüyorsa, bunu ciddiye alın. Çocuğun iyiliği ve onu korumak için kuşkularınızı bir kenara bırakın.

29 Tartışma Konusu Çocuklar birbirleriyle cinsel olarak çok aktif bir görüntü çiziyorlarsa, bunu bildirmeli miyim?

30 Duruma bağlı olarak yanıt değişmektedir
Duruma bağlı olarak yanıt değişmektedir. Çocuklar arasındaki cinsel etkinlikler bazen sömürücü ve istismarcı olabilir. Bu durumda bildirimde bulunmak önemlidir. Çocuklar arasında cinsel aktivitelerin cinsel istismar olarak değerlendirilip değerlendirilmemesi ile ilgili olarak: Çocuklar arasındaki yaş farklılığı; Güç ve şiddet kullanılıp kullanılmadığı; Gelişimsel olarak uygun cinsel konulara merak duymayı içerip içermediği; Cinsel etkinliğin içeriği ve sıklığı; Güç ve bilgi farklılığının olup olmaması; Çocuk fail ve mağdur arasındaki haz farklılığı; Diğer çocukları istismar eden ya da cinsel içerikli sömürü davranışları gösteren, şiddet kullanan ya da antisosyal davranışlar sergileyen çocukların kendileri mağdur çocuklar olabilir. Bu çocuklara müdahale edilmeli ve uygun bir ortam sağlanmalıdır.

31 Hangi Özelliklere Sahip Çocuklar Cinsel İstismar Riskiyle Karşılaşabilir?
Cinsel istismar, sosyo-ekonomik ve kültürel düzey ne olursa olsun, her yaş grubundan çocuklar tarafından yaşanmaktadır. Zihinsel ve fiziksel özürlü çocuk ve kadınların daha çok istismar edilmektedir. Sosyal olarak izole olmuş, ekonomik olarak güçsüz ve duygusal olarak koruyucu olmayan ailelerdeki çocuklar daha çok cinsel istismar yaşamaktadır. Bir çok cinsel istismar olayı aile içinde ya da çocuğa yakın kişilerce yapılmaktadır.

32 Çocuklar Neden Cinsel İstismar Olayını Söyleyemezler?
Olayın ne olduğunu anlamayacak ve kelimelerle ifade edemeyecek kadar küçük olabilirler. Olayın gizli tutulması için tehdit edilmiş veya rüşvet verilmiş olabilirler. Cinsel istismar yolu ile verilen ilgiden ve buna eşlik eden duygulardan dolayı kafaları karışmış olabilir. Çok utanıyor olabilirler. Sevdiklerinin sorun yaşayacağı korkusu ile söylemeyebilirler.

33 Çocuklar Cinsel İstismara Maruz Kaldığını Ne Zaman Ve Nasıl Söyler?
İstismarın derecesi, sıklığı artar ve çocuğu korkutursa, Cinsel istismardan korunmayla ilgili bilgi alırsa ve kendisine yapılanın doğru olmadığını fark ederse ve söylenmesi gerektiğini öğrenirse, Kardeşleri kendisinin ilk istismar edildiği yaşa gelmişse onları korumak maksadıyla, İstismarcının baskısından kurtulmak istediğinde, Çocuk güvenebileceği ve kendisi ile yakından ilgilenen bir yetişkinle karşılaşırsa, Fiziksel bir yakınması (üriner enfeksiyon vb.) sonrası doktora gittiğinde.

34 İSTİSMAR KONUSUNDA TÜRKİYE
Araştırmalara göre Türkiye’de aile içinde gerçekleşen istismar olayları aile dışında gerçekleşen istismar olaylarından daha fazla olduğunu göstermektedir. Aile içi istismarda yaş ortalaması 5-7, aile dışı istismarda ise 7-10 arasınada yaş aralığı değişmektedir. Cinsel istismara maruz kalan çocukların yaşa göre dağılımları incelendiğinde; “%30’unun 2-5, %40’ının 6-10, %30’unun yaş grubunda olduğunu görülmekte. İstismarcıların %96’sı erkek, %80’i de çocuğun tanıdığı birisidir. Cinsel istismar vakalarında istismarın yüksek oranda aile bireyleri veya akrabalar tarafından yapıldığı bilinmektedir.

35 İSTİSMAR VE İHMAL KONUSUNDA YAPMAMIZ GEREKENLER

36 Çocukları İstismar ve İhmalden Nasıl Koruyabiliriz?
Güvenliklerini sağlamayı öğretin. Bedenlerini korumayı öğretin. Hayır demeyi öğretin. Yardım istemeyi öğretin. Onlara sizinle her türlü sorunu paylaşabileceği inancını yerleştirin. Her zaman sır saklanmayacağını öğretin. Dokunulmayı reddetmeyi ve sınırlar koymayı öğretin. Büyüklerin bazı kurallara uymayacağını öğretin.

37 Çocuk İstismar veya İhmale Uğradığını Söylediğinde Ne Yapmak Gerekir?
Çocukla özel olarak konuşmak için bir mekan bulun, Çocuktan izin almadan ona dokunmayın, Çocuğun korkup kaygılanmasına neden olacak abartılı tepkiler vermeyin, Konuyla ilgili konuşması için zorlamayın, ama çocuk konuyu konuşmak istiyor ve sık sık gündeme getirme ihtiyacı hissediyorsa dinleyin, Meraka dayalı sorular değil (Nerde oldu, nasıl oldu, ne zaman başladı, ne yaptı vb.) duygularına dayalı sorular sorun (ne hissettin, nasıl hissediyorsun, duyguların neler vb.) Her şeyden öte, çocuğa soracağınız soruları en aza indirgeyin ve yönlendirici sorular sormaktan kaçının, Anlatılanları yazıyla kaydedin.

38 “Unutmayın! Siz bir öğretmen olarak istismar ya da ihmal olayını kanıtlamakla yükümlü değilsiniz.
Siz sadece konuyla ilgili şüpheleriniz olduğunu bildirmekle yükümlüsünüz

39 BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ

40 Tüm okul personeli, yetkili kişi olarak görülür ve yasalarca istismarı bildirmeleri gerekmektedir.
İstismardan şüpheleniyorsanız bu durumun bildirilmesi çocuğu koruyabilir ve aileye yardım sağlayabilir. Bildirim bir suçlama değildir; düşüncenin dile getirilmesi ve çocuğun durumunun soruşturulup değerlendirilmesi için yapılmış bir istektir. İhmal ve istismar bildiriminde sadece “mantıklı kuşkular” yeterlidir; doğrudan kanıt sağlamanız gerekmemektedir. Tahkikatı yürüten kişiler istismar veya ihmalin bulunup bulunmadığına karar vereceklerdir.

41 Çocuk İstismarı veya İhmalini Nasıl Bildirebilirim?
Eğer bir çocuğun zarar gördüğünden şüpheleniyorsanız, öncelikle Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ile irtibata geçilmesi gerekmektedir. Diğer bildirim kanalları arasında Çocuk Polisi/Karakollar ve Cumhuriyet Savcıları bulunmaktadır.

42 Eğer sosyal hizmetlere ulaşılamadığında ya da çocuk çok acil bir tehlike içinde ve istismar çok açık ise Polise ya da Cumhuriyet Savcılığına haber verilmelidir.

43 Bildirim İçin Aradığınızda Aşağıdaki Özel Bilgiler Sorulabilir:
Çocuğun adı ve yerleşimi, Şüpheli failin adı ve çocukla yakınlık derecesi, İstismar hakkında bilgisi olan diğer kişilerin adları, Sizin adınız ve telefon numaranız, Çocuk istismarı ve ihmali konusunda ihbar edilen ailelere bildirimde bulunanların adları açıklanmaz.

44 Bildirimde Bulunduğumda Ne Olacak?
Çocuğun kötü muamele gördüğü/istismar/ ihmal edildiği kuşkusuna yönelik bildirim SHÇEK İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerine yapılmalıdır. Bildirim ALO 183 telefon hattında ya da SHÇEK İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğünde görevli uzmanlar tarafından değerlendirilecektir. Eğer görevli uzmanlar yapılan bildirimde çocuğa karşı kötü muamele olduğuna veya oluşma riskine ilişkin yeterli güvenilirlikte bilgi olduğuna kanaat getirirse bildiriminiz değerlendirilecek ve gerekli araştırma yapılacaktır.

45 Bu kapsamda sizinle ,çocukla, ebeveynlerle ve çocukla iletişim halinde olan diğer kişilerle (doktor, öğretmen veya bakım sağlayıcılar gibi) konuşularak, çocuğun yaşadığı ortam ve çevrede sosyal inceleme yapılır. Amaç; istismar veya ihmalin gerçekleşip gerçekleşmediğine ve tekrar edip etmeyeceğine karar vermektir.

46 Kim Bildirim Yapmalı? TCK 279. Maddesi uyarınca kamu görevini yürütürken göreviyle bağlantılı olarak suç belirtisi ile karşılaşan her kamu görevlisinin yetkili makamlara bildirmesi zorunludur.

47 Suçu Bildirim Yükümlülüğü
T.C.K. Madde 278 HER VATANDAŞ ÇOCUĞA KARŞI İŞLENMEKTE OLAN İSTİSMAR SUÇUNU BİLDİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR. TCK Madde 278 –(1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. TCK  Madde 279 –(1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

48 OKAN DOĞANER PSİKOLOJİK DANIŞMAN VE REHBER ÖĞRETMEN