İçindekiler Ahi, Aile, Külliye, Mahalle ve Şehir Ahilik Nedir ?

... konulu sunumlar: "İçindekiler Ahi, Aile, Külliye, Mahalle ve Şehir Ahilik Nedir ?"— Sunum transkripti:

1 İçindekiler Ahi, Aile, Külliye, Mahalle ve Şehir Ahilik Nedir ?
Ahilik Kavramı Ahilik Düşüncesinin Kaynağı Ahilik Teşkilatının Hedefi Ahilik Teşkilatının Kurucusu Ahi Evran Ahiliğin Temel İlkeleri Ahilik Sadece Esnaf Örgütlenmesi Midir? Ahilik ve Mesleki Eğitim? Eğitim ve Kültür Mekanı Olarak Ahi Zaviyeleri Girişimcilik ve Ahilik Kalite,Kurumsallaşma,İş Güvenliği-Sağlığı ve Ahilik Orta Sandıkları ve Ahilik Sosyal Güvenlik ve Ahilik Ahilik Günümüz İçin Ne Diyor? Ahilik Öğretisi Günümüzde Uygulanabilir Mi? Ahilikten Günümüze Yansımalar Kaynaklar

2 Ahi, Aile, Külliye, Mahalle ve Şehir
Bu dünyayı imara memur ve fakat imtihan edilen insanoğlu kâinatta sorumlu varlıktır. Sorumluluğunun farkında insan önce kendi öz benliğinden başlayarak çevresini güzelleştirmelidir. Biz iç içe merkezinde insan olan halkaları şu şekilde sıralıyoruz: Ahi, Aile, Külliye, Mahalle, Şehir. Bu halkalar imar edilirse aslı Medine olan Medeniyet şehrine ve dahi bu şekilde güzel şehirlerden oluşmuş hikmet devletine ulaşılır.

3 Ahi, Aile, Külliye, Mahalle ve Şehir
Şehrin bir taşı bile yerinden oynasa düzen bozulur. Taşları yerli yerine koyup muhafaza etmek için onları zamanın ihtiyaçlarına göre imar etmeliyiz. Şehrin dörtt temel taşı vardır: Ahi, aile, külliye, mahalle! ﾞ Şehrin şehir olabilmesi için mühre ve imzaya ihtiyaçımız vardır. Bana göre mühür: aile, küliye, mahalle; imza ise cömert, civanmert, yiğit, ahlaklı iyi adamı yüzyıllarca temsil etmiş ahilerdir. Şehir büyüdükçe külliye külliye büyür ve etrafına mahalleler oluşur, mahalleyi aile oluşturur. Asıl olan ailedir. Tüm planlama aile üzerinden yapılır. Ailenin merkezinde civanmert, yiğit, alperen Ahi vardır. Ailenin çekirdeğinin mücevheri de annedir. "Osmanlı Padişahlarını Anadoludaki fütuhatları ve icraatları esnasında da bir takım Ahiler,Şeyhler ile münasebette görüyoruz. Aynı teşkilat, aynı akınla Rumeline de geçmiş ve kendisine mahsus usullerle oraları da Türkleştirmeye,İslamlaştırmaya ve imar etmeye koyulmuştur."¹ .

4 AHİLİK NEDİR ? Ahi‬lik : Meslek‬ sahibi, eli hayırlı ‪‎iş‬ tutan, alnıterli iyi adamların oluşturduğu ‪yardımlaşma‬ ve ‪‎paylaşım‬ esaslı kardeşlik‬ örgütüdür. “Ahilik; temel kaynakları 'fütüvvetnameler' de yer alan insani erdem ve prensipleri benimsemek ve savunmak esasına dayalı, bireylerin kişilik ve ahlak bakımından donanımlarını amaçlayan bir 'insanlık kurumu'dur.” ²

5 Ahilik Kavramı Araştırmalara göre iki farklı yaklaşım vardır:
Ahi sözcüğü Arapça kardeş anlamına gelen “Ahi” sözcüğünden türemiştir. Ahi sözcüğü Divanü Lügati’t-Türk ve Kutadgu Bilig gibi eski Türkçe metinlerde geçen cömert, eli açık, alicenab gibi anlamlara gelip ideal insan tipi için kullanılan Akı sözcüğünün yumuşaması ile oluşmuş Türkçe bir sözcüktür.

6 Ahilik Kavramı Ahilik kavramı 13.yy itibariyle teşkilat olarak gün yüzüne çıkmış olsa da kökü derinlerdedir. Her milletin özünde bulunan iyi insan tarifi farklı kelimelerle ifade edilse de Hz. Adem ile başlayan bir gelenektir. Geleneğimizin asil kavramları alplik ve cömertlik, Mekke'den doğan fütüvvet (İslam değerleri) geleneğiyle buluşarak horasan erenleriyle anadoluya taşınmıştır. Bu sebeple teşkilat isminin arapça “Ahi” yani kardeş kelimesinden mi Türkçe “Akı” yani cömert kelimesinden mi geldiği bizce önemli değildir. Kısaca ahilik geçmişin değerlerinden beslenerek ve bunları harmanlayarak yeni bir sosyal nizam kurmuş, geldiği tüm damarlardan daha büyük bir şah damardır. Çınar, Anadolu topraklarında boy vermiştir. İnşallah yenilerek yoluna devam edecektir.

7 Ahilik Düşüncesinin Kaynağı
Ahiliğin ölçüsü Fütüvvetnamelerdir. Fütüvvetnameler için iyi adamlığın anayasası desek eksik bir cümle olmaz. Fütüvvetnameler hakikat güneşi Kuranı Kerim ve Hadisi Şerifleri esas almıştır. “Fütuvvet, Arapça Feta sözcüğünden türemiştir. Feta; iyi ahlaklı, üstün meziyetli, hak ve hukuka saygılı, malıyla ve gücüyle başkalarına yardıma koşan ideal insan tipidir. İslâmiyeti din olarak kabul eden milletlerdeki kahramanlık ülküsüne Fütuvvet; bu ülküyü taşıyana da Feta denmiştir.”

8 Ahilik Düşüncesinin Kaynağı
“Onlar Rablerine inanmış fetalardı (yiğit gençler) ki biz de onların hidayet ve sebatlarını arttırmıştık" (Kehf Suresi 17/13) Fütüvvetnameler asıl kaynaklar ile çelişmeden çağının ihtiyaçlarına cevap vermiştir. "Fütüvvetin şartları; namazı bırakmamak, haya ,dünyaya bağlayan şeyleri terketmek, Allah'ın nehyettiği şeylerde nefsin dileğine aykırı hareket, helal kazanç, ihvan'dan muhtaç olanlara malını bağışlamak, yumuşaklıkla muamelede bulunmak, iyiliği buyurmak ve kötülükten nehyetmek..."³ Fütüvvetnameler, işletme yönetimi anlamında bugünün ISO yönetim el kitaplarının çok ilerisinde ufka sahiptir. “Ahinin eli, kapısı ve sofrası açık olmalı; yoksullara, düşkünlere, konuklara yemek yedirmeli ve yardım etmelidir. Ahinin gözü, dili ve beli bağlı olmalı, haramdan sakınmalıdır.”

9 Ahilik Teşkilatının Hedefleri
Ahilik teşkilatının birinci hedefi meslek sahibi iyi insan yetişirmektir. İkinci hedefi toplumun farklı kesimleri arsında dengeli ilişkiler kurarak sosyal adaleti gerçekleştirmektir. Üçüncü hedefi şehrin düzenini sağlamaktır. Otorite boşluğu oluştuğunda ahiler şehri yönetmiş ve emniyetini sağlamıştır.

10 Ahilik Teşkilatının Hedefleri
Ahilik teşkilatında mesleki eğitim ve ahlâki eğitim birlikte verilmiştir. Ahiliğin hedefi iyi adamların liderlik ettiği bir hayat sistemi kurmaya çalışmak olmuştur. İctimai hayat sorumluluk sahibi, farkında iyi adamların omuzlarında yükselir. Ahilik işte bu iyi adamın özelliklerini temsil eden kişiyi yetiştirmek için çaba göstermiştir. Ahi meslek sahibi ailesinin lideri salih adamdır. Mesleğinin özü alın teri ve el emeğidir. Kolay yoldan dolanma veya değerlerin reddettiği bir şekilde geçimini sağlama hedefi olamaz, olursa ahi olamaz, sonradan bozulmuşsa bünye onu dışlar ve dışarı atar. İşveren ve çalışan, usta-çırak saygı ve sevgisiyle birlikte çalışmıştır. Ahilik sınıfsız,adil toplum hedeflemiştir. Ahilik toplumunun bel kemiğidir. Mahallenin namusu, emniyeti, çarşının güveni Ahi gençlerinden sorulur. Seyyah İbn Batuta Anadolu'yu rahat bir şekilde ahilere misafir olarak gezmiştir. Ahiler örgütlü bir topluluk olarak şehrine ve devletine sahip çıkmıştır.

11 Ahilik Teşkilatının Kurucusu Ahi Evran
Ahi teşkilatının kurucusu Ahi Evran, Azerbaycan'ın Hoy şehrinde doğmuş, yılları arasında yaşamıştır. Ahi Evren'in asıl adı "Nasîrüddin Ebü'l Hakayık Mahmud B. Ahmed"dir. Hoy, Horasan,Herat, Bağdat gibi ilim şehirlerinde zamanın ünlü alimlerden dersler almıştır. Ahi Evran, İslam dinini hayat tarzı haline getiren ve bu yolu kuran büyük adamlardadır. Hayır üzerine nasıl teşkilatlanabileceğimizi bizlere ve gelecek nesillere miras olarak bırakmıştır.

12 Ahilik Teşkilatının Kurucusu Ahi Evran
Ahi Evran’nın zamanlar üstü Ahilik felsefesi: “Allah insanı, medenî tabiatlı yaratmıştır. Bunun açıklaması şudur: Allah insanları yemek, içmek, giyinmek, evlenmek, mesken edinmek gibi çok şeylere muhtaç olarak yaratmıştır. Hiç kimse kendi başına bu ihtiyaçları karşılayamaz. Bu yüzden demircilik, marangozluk, dericilik gibi çeşitli meslekleri yürütmek için çok insan gerekli olduğu gibi, bu meslek dallarının gerektirdiği âlet ve edevatı imal etmek için de birçok insan gücüne ihtiyaç vardır. Bu yüzden toplumun ihtiyaç duyduğu ürünlerinin üretimi için lüzumlu olan bütün sanat kollarının yaşatılması şarttır. Bununla da kalmayıp, insanların sonradan doğacak ihtiyaçlarını karşılamak için yeni sanat dallarının meydana getirilmesi gerekmektedir.” (Letaif-i Hikmet / Ahi Evran) Bu kısa alıntı Ahi Evran'ın ufkunu göstermesi için yeterli belgedir. Mesleki rehberliği 19.yy'dan başlatanlar bu metinleri ya görmemiş ya da görmezden gelmiştir.

13 Ahilik Teşkilatının Kurucusu Ahi Evran
“Tefsir, hadis, kelam, fıkıh ve tasavvuf gibi dini ilimler yanında felsefe ve tıp sahasında sivrilmiş ve bu konularda eserler veriştir. İbn-i Sina, Sühreverdi, Fahruddin Razi'nin eserlerini çok iyi okumuş ve bu bilginlerin bazı eserlerini Farsça'ya tercüme etmiştir.”⁴ Bu ilimlerin ardından Anadolu'ya gelip debbağ (dericilik) atölyesi açması bir çok noktadan düşündürücüdür. Zamanının en gözde ve zor mesleği dericiliktir. Böyle bir tercih yapmasaydı günümüze kadar etkisi devam etmiş bir teşkilat ortaya çıkmazdı. İş başında eğitimi yaşayarak göstermiştir.

14 Ahilik Teşkilatının Kurucusu Ahi Evran
1205'de Anadolu'ya gelen Ahi Evran, Anadolu Selçuklu başkenti Konya'da bir süre bulundu. “Yerleştiği Kayseri'de Ahilik kurumunu kuran,devletin desteğini ile debbağları (dericileri) ve diğer sanatkarları da içine alan büyük bir sanayi sitesinin kurulmasına önayak olan Ahi Evran, bu sitenin ortasındaki cami ve hankahında teşkilat mensuplarına dinsel ve düşünsel eğitim de vermekteydi.”⁵ Mesleki, akli, ahlaki eğitimleri bir bütünlük içinde veren bir külliye kurmuştur.

15 Ahiliğin Temel İlkeleri
Fütüvvetnamelerde geçen ilkeler: 1- Ahinin eli, kapısı ve sofrası açık olmalı; yoksullara, düşkünlere, konuklara yemek yedirmeli ve yardım etmelidir. Ahinin gözü, dili ve beli bağlı olmalı, haramdan sakınmalıdır. 2- Ahilikte başkasının ayıbını görmemek, onu yüze vurmamak ve alçak gönüllü olmak ana ilkelerdendir. 3- Ahiliğin temel ilkelerinden biri sır saklamaktır. 4- Ahinin emeğini değerlendirecek bir işi, özellikle bir sanatı olmalıdır. 5- Ahi, birkaç iş veya birkaç sanatla değil, yeteneklerine en uygun olan bir iş veya bir sanatla uğraşmalıdır.

16 Ahiliğin Temel İlkeleri
    6- Ahi, doğru olmalı, emeğiyle hak ettiğinden fazlasını kazanma yoluna sapmamalıdır.  7- Ahi, işinin veya sanatının geleneksel pirlerinden kendi üstadına kadar bütün büyüklere, içten bağlanmalı, sanatında ve davranışlarında onları örnek almalıdır.  8- Ahi, kazancının geçiminden artanın bir kısmıyla yoksullara ve işsizlere yardımda bulunmalıdır. 9- Ahilikte el emeği ve alın teriyle geçinenlerin haklarının ve ürettiklerinin güvence altına alınması ana ilkedir. 10- Ahiliğin dayandığı temel görüşlerden biri de insana değer vermektir. Ahilikte her zaman temel insan haklarında adalet savunulmuştur.

17 Ahilik Esnaf Örgütlenmesi Midir?
Ahilik sadece esnaf teşkilatı olarak algılanırsa hayatı kuşatan sosyal gerçekliği gözden kaçar. Ahilik tüm toplumu kuşatan sosyal, ekonomik ve siyasi bir örgüttür. Ahilik boşluk meydana geldiğinde şehri yönetebilecek kabiliyette toplumun her kesiminden meslek sahibi insanların oluşturduğu örgüttür. Özellikle "meslek sahibi olmak" ifadesi kapsayıcıdır, geçmişi de bugünü de geniş bir kitleyi aynı çatı altında toplar. Bu tarz bir yaklaşımla artık klasikleşen "Ahilik sadece esnaf teşkilatı değildir." cümlesini kurmaya da mecbur kalmayız. Çiftçi, yönetici, esnaf... aklımıza kim geliyorsa belli ölçülere uymak kaydıyla ahilik çatısı altında toplanabilir ve kaynakları incelediğimizde bunu açık şekilde görüyoruz.

18 Ahilik ve Mesleki Eğitim
Mesleki ve Teknik Eğitim günümüzde en problemli alanlardan biridir. Teorik olarak yetiştirdiğimiz kişileri pratik yoksunu, pratik olarak yetiştirdiklerimizi de teori yoksunu bırakıyoruz. Ahlaki eğitim ise yitik malımız haline gelmiştir. Ahilik kişiyi hem pratik hem de teorik olarak ahlaki prensiplerle yetiştirir ve bireye iş hayatı dışında da anlamlı bir yaşam felsefesi katar. Eğitim sistemi meslek ve ahlak eğitimi üzerine kurulmalıdır.

19 Ahilik ve Mesleki Eğitim
Usta çırağını daha büyük usta yapan iyi adamdır. Çırak yetiştirmeden kalfalık, kalfa yetiştirmeden ustalık onaylanmıyordu. Yani yetkinlik için el vermek şarttır. Ayrıca zaviyelerde verilen ahlak eğitimi ve diğer dersler önemlidir. Bu düsturla eğitimin çok kanallı ve kanatlı olması temel kaidedir. Bugünde akademik, teknik ve mesleki eğitimin yanında ahlak eğitimi okul ortamında ve dışında verilmelidir. Ahilik, insanları yerinde eğitimi hedef almış ve yeni ifadeyle "Hayat Boyu Öğrenme" bakış açısını şiar edinmiştir. Ahilik Kurumu herkesi dört duvara toplayarak ders yapmak yerine yerinde öğrenmeyi, gelişmeyi öğütlemektedir. Öyle bir kurum düşünelim ki çok dilli ve yönlü insanlar yetiştiriyor; mesleki eğitim,bilim,edebiyat, musiki, kültür, sanat, zanaat, iktisat,sosyal, siyaset…Bireyin tüm bu alanlarda yolunu kaybetmeyeceği kadar bilgi sahibi olması yeterlidir. Kendini yetenekli hissettiği bir alanda kendisine ve topluma faydalı olacak mesleğini seçer.

20 Ahilik ve Mesleki Rehberlik
Ahilik öğretisinde yamaklık-çıraklık döneminde talibin kabiliyetleri test edilir ve yetenekleri doğrultusunda yönlendirilir. Kalfanın ve ustanın başka mesleğe dönüşü çok zordur. Eğitim ortamı yetenekleri ortaya çıkarabildiği oranda faydalıdır. Dersler ve içerikleri kabiliyetleri ortaya çıkaracak şekilde planlanmalıdır. Bugün hangi öğrencimizi yetenekleri doğrultusunda yönlendirebiliyoruz. Günümüzde popüler mesleklerin, bazı bireysel ve çevresel yönlendirmelerin dışında planlı bir mesleki rehberlikten bahsetmemiz zordur. Fakat hiç bir şey için geç kalmış sayılmayız. Elimizde en az yedi asır test edilmiş sistem mevcuttur.

21 Eğitim ve Kültür Mekanı Olarak Ahi Zaviyeleri
"Zaviyelerde namaz kılındığı gibi, yemeklerden sonra, Kur'an okunduğu, hep birlikte sema ve raksa kalkıldığını da kaydeden İbn Batuta, ahilerin günlük yaşayışları içinde ibadet ve zikrin yanında eğlencenin de ayrı bir yeri olduğunu göstermektedir." ⁶ Zaviyeler gündüzleri usta yanında mesleki eğitimi almış gençlerin akşamları ahlak eğitimi aldıkları mekanlardı. Bu mekanlarda muhabbet usulü gençleri sıkmayan bir eğitim metodu geliştirilmiştir. Hem akran öğrenmesi hem de usta-çırak eğitimiyle meslek erbabı iyi adamlar yetiştirilmiştir. Bu birikim,usul ve üsluptan faydalanabiliriz.

22 Girişimcilik ve Ahilik
Günümüzde çokça dillendirilen girişimcilik ruhu ahiliğin ana felsefesidir. Tüm eğitim süreci bireyin girişimci ruhla yetişmesini sağlayacak şekilde düzenlenmiştir. Sanayi devriminden sonra kurulan mesleki eğitim sistemi daha çok sanayide çalışacak personel eğitimi üzerine kurgulanmıştır. Aslında Ahilik felsefesinde olduğu gibi talip ileride kendi işyerini açacak şekilde ve donanımda yetiştirilmelidir. Bu kişi kendi işini kuramasa bile bu bilinçte olunca çalıştığı işi de kendi işi gibi yapar ve buna göre değer bulur.

23 Kalite,Kurumsallaşma,İş Güvenliği-Sağlığı ve Ahilik
Bu kavramlar batı kaynaklarında sanayi devrimi ile başlatılır. Ahilik geleneği 13.yy'dan başlayarak bu kavramların bilinciyle çalışmıştır. “İstanbul'daki kadayıfçı esnafı ile ilgili üretim nizamında kadayıfın hazırlanmasında temizliğe riayet edilmesini,kadayıfın pişirilmesini ve yangın tehlikesine karşı ateşe dikkat edilmesi belirtiliyor.”⁷ Arşivlerde aynı konuyla ilgili başka kayıtlar mevcuttur. Zamanın tüm iş kolları için belli kalite standardı belirlenmiş buna göre üretim yapılmıştır. Haksız rekabeti önlemek, üretici ve tüketiciyi korumak için fiyat, işyeri açma standartları getirilmiştir.

24 Orta Sandıkları ve Ahilik
Ahilik araştırmalarında kısaca değinilen orta sandıkları konusu daha fazla incelenmelidir. Rant ve faiz üzerine kurulu sistemin alternatifidir. “Sandığın giderleri; tamir, vergi, meslek mensubu fakirlere yardım, alimlere, şeriflere ve ilim mahfillerine yardım, çalışanların maaşları, yıllık ödenekler ve su vs”⁸ Orta sandığı hammadde alımında, çalışamayacak ustanın geçiminin sağlanmasında, yardım faaliyetlerinde faizsiz şekilde çalışmıştır. Para geliri kısmını sistemi anlamayanlar faiz olarak algılamıştır. Kar-zarara ortaklığıyla paranın işletilmesinden elde edilen gelir olarak anlaşılmalıdır.

25 Sosyal Güvenlik ve Ahilik
Sosyal Güvenlik konusu, bence şimdiki sistemin önündedir ve iyi anlaşılırsa açık veren ve ileride daha açık vermesi muhtemel sgk sisteminin reformunu sağlayabilir. Batının bile geleceğini kara kara düşündüğü sgk sistemi, ahilik geleneğinde akıcı ve akılcı bir şekilde çalışmıştır. Direkt ihtiyaç sahibini hedef almıştır. Emeklilik kavramı çalışamayacak durumda olanlar için geçerlidir. Yaşlandığı halde iş yeri faal olan ve bir yerden geliri olanlar sandık yardımı dışında tutulmuştur. Örnek olarak zengin bir işadamının sgk'dan emekli maaşı alması komiktir.

26 Ahilik Günümüz İçin Ne Diyor?
Ahilik tek cümleyle: günümüzün sosyal,siyasal,ekonomik hastalıklarının şifasıdır. Günümüzde toplum hayatında ahlaki yozlaşma zirveye ulaşmıştır, söz senet olmaktan çıkmıştır, sosyal dayanışma her geçen gün yıpranmaktadır. Bu ortamda “Ahilik” kurumunun bize söyleyeceği çok şey olmalıdır.

27 Ahilik Günümüz İçin Ne Diyor?
Güven kelimesinin anlamını yitirdiği bir yaşam biçimi uzun süre devam ettirilemez, bu nedenle ahilik kültürü bize önce güven aşısı yapar. Ahilik, her insanın bir iş ve meslek sahibi olmasını amaçlamıştır. Bu ilke, işsizliğin önlenmesinde en önemli yaklaşımdır. Meslek sahibi olan kişinin iş bulması da iş kurması da daha kolay olmaktadır. Aynı zamanda iş sahibi bireylerin yanlışa kayma olasılıkları da daha azdır. Anadolu’da hâlâ yaz tatillerinde çocuklarını bir sanatkâr yanına çırak verenler görülmektedir. Bu yaklaşım geçmişimizden kalan güzel bir gelenektir. Ahlaklı ve kaliteli bir usta yanında çocuğumuz en iyi şekilde yetişecektir. Genç yaşında farklı meslekleri tanıma imkanı bulan çocuk kendini daha iyi tanıyarak mutlu ve faydalı olacağı mesleği seçemesi kolaylaşacaktır. Gümüzde gönüllü çalışma diye tabir edilen çalışma şekli geleneğimizde yüzyıllardır yaşamaktadır.

28 Ahilik Günümüz İçin Ne Diyor?
Bugün ekonomik, sosyal, kültürel kriz sebepleri incelendiğinde karşımıza çıkan sonuçlar hayatımızda ahilik öğretisinin eksikliğini gösterecektir. Kazanmadan harcama, gereksiz tüketim-israf, faiz, para ile para kazanma, emeğin değersizliği, kullan at kültürü, bilinçsiz tüketim, kaliteli insan yetiştirme problemi, iletişim eksiklikleri, yapmacık ilişkiler, kalitesiz mal üretimi, bitmeyen ihtiyaçlar, kendi kendine yetememe sorunu, başkasını düşünme yoksunluğu… Bütün bu problemlerin çözümü ahilik düşüncesi içinde mevcuttur. Temel ilkeler düşünüldüğünde ahilik öğretisinin tüm sorunlarımıza çözüm olduğu görülür. Bu yönüyle tarihte kalmış foklorik bir kurumdan değil öğretisi günümüz içinde geçerli örgütten bahsediyoruz.

29 Ahilik Öğretisi Günümüzde Uygulanabilir Mi?
“Bugün ticaret söz konusu olduğunda ahilikten bahsedenler var. Böyle şey olmaz. Değişen dünya şartları altında devletlerin ticareti ahilik (kardeşlik) anlayışından değil rekabetten geçer, eğer rekabet yoksa siz de yoksunuz.” Görüşü bazı kimselerce dillendirilmektedir. Rekabetten kasıt kalite ise bu o dönemde de vardı. Rekabet deyince büyük balık küçük olanı yutar anlayışı ise işte ahilik geleneğinde böyle bir anlayış yoktur. Bugün ki krizler; tekelci büyük balıkların, karşılıksız büyüyen finans sektörünün çöküşü değil midir? Oyunun kuralları tekrar yazılmayacaksa ahiliğin uygulama şansı olamaz. Ahilik felsefesi, sömürme fikrinin hakim olduğu ticari hayatta yaşayamaz. Şimdiki düzende küçük esnaf, dürüst tacirler kepenk kapatmaya mahkumdur. Örnek olarak; Birileri hileyle ucuza üretip ucuz satabiliyorsa, siz nasıl kaliteli üretip onunla rekabet edeceksiniz.

30 Ahilikten Günümüze Yansımalar
Bugünün ihtiyacı ahiliği yaşayanları ortaya çıkarmak ve onları model olarak topluma sunmaktır. Bursa Kapalıçarşı'da yan komşusunun tezgahından onun yokluğunu belli etmeden kendi dükkanıymış gibi satış yapan esnaf gördüm. Aslında çok güzel örnekler var. İyiliğin haber değeri anlaşılırsa daha fazla gündeme gelecektir. Konyalı Terzi Ali ağabey, çırağını usta olarak yetiştirdi, evlendirdi ve işyerine ortak aldı.

31 Ahilikten Günümüze Yansımalar
Mehmet Göncü:“Dedem ahi şeyhiydi. Evvela sabah namazında  kendilerine mahsus camide sabah namazında buluşurlarmış. Namazı dedem kıldırır, sabah namaza gelmeyen kim varsa cemaatten bir genç gönderilirmiş. Niçin gelmediği öğrenilir, gelmeyen esnafın hasta olduğu öğrenilince esnaftan yaşça büyük olan ve şeyh onun evini ziyarete gidermiş. Hastalığını anlar, eğer işe gelemeyecekse yastığının altına yeteri kadar para bırakılırmış. Namazın akabinde ustalar, çıraklara dükkanda derinin nasıl kesileceği, katlanacağı konularında pratik yaptırırlar. Akşam olunca tekke de toplanır gençler. Burada ilim tahsili yapılır. Babamda kısmen bunlara yetişmiş, amcam ise iyice hatırlardı. Sonra dini derste yapılır. Zira şimdi son zamanlarda yaşanan sıkıntıda bu değil mi insanların gözünü para hırsı bürümüş. Bunun tek çıkar noktası insanın manevi rahatlaması ve tatmin olmasıdır. Yoksa maddi şeyler insanı hiçbir zaman tatmin edemez.

32 Ahilikten Günümüze Yansımalar
Hatta bir keresinde, babam defolu olduğu için aldığımız fiyata satmam gereken bir ayakkabıyı, ki defosu sadece  iç astarındaki bir mercimek büyüklüğündeki delikti, normal ayakkabı fiyatına dalgınlıkla sattığım için bana “senin ihmalin yüzünden ben öbür dünyada nasıl hesap vereceğim” olmuştu. Hemen bunun üzerine dükkan komşumuz hasan ve sadık usta beni aldı, dükkanlarını kapatıp o yanlışlıkla satış yaptığım adamı bulmak için yaklaşık üç saat gezdik. Sonunda adama ulaşıp, bir lirasını geri verince ve bu durumu babama anlatınca beni affetmişti. Bu olayda babamın tutumu kadar komşularımızın üç saat boyunca benimle beraber gezmesi beni etkilemiştir.

33 Ahilikten Günümüze Yansımalar
Şimdi idrak ediyorum ki kaç kişi aynı zamanda rakibi olan dükkân komşusunun çocuğu için dükkânını kapalı tutar üç saat boyunca. İşte ahilik budur.  Fıtrata uygun yaşamak ve fedakârlık. Kısaca Ahilik ahlaktır, bunu unutmayın.”⁹ Bu anlatılan olay bana Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'un fethinden önce dolaştığı esnafın durumunu hatırlattı. Ben siftah yaptım, yan komşumdan alın. Biz bunu fetih hikayesi olarak dinliyoruz; fakat bu hikaye fethin ruhunu veriyor. O seviyede ahlaklı bir toplumla aşılmaz surlar aşılabilir. Son söz olarak önümüzde güzel örnekler var, bu modellere bakarak eksiklerimizi giderebiliriz. Ben her zaman iyilik yolunu arayanlar için sancağın göndere çekilmesi taraftarıyım. İşte ahlaklı bir yaşam için gökteki sancak “Ahilik”tir.

34 Kaynaklar 1-Ömer Lütfi Barkan, Kolonizatör Türk Dervişleri, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankar:2013, S 64 2- M. Fatih Köksal, Ahi Evran ve Ahilik, Kırşehir Valiliği Yayınları, Kırşehir:2006, S 52 3--Abdülbaki Gölpınarlı, İslam ve Türk İllerinde Fütüvvet Teşkilatı,İTO Yayınları,İstanbul: 2011, S 1953 4- M. Fatih Köksal, Ahi Evran ve Ahilik, Kırşehir Valiliği Yayınları, Kırşehir 2006,S 8 5-İsmet Uçma, Bir Sosyal Siyaset Kurumu Olarak Ahilik, İşaret Yayınları, İstanbul : 2011, S 73 6-Mehmet Şeker, Anadolu'nun Türkleşmesi ve Kültürel Hayatı, Ötüken, İstanbul 2011, S 180 7- Ahilik: TKY'nin Tarihteki Uygulaması, Muhittin Şimşek, Hayat, İstanbul 2002, S 207 8- Muallim Cevdet, Çeviren Cezair Yarar, İslam Fütüvveti ve Türk Ahiliği, İbn-i Batuta'ya Zeyl, İşaret, İstanbul 2008, S 381) 9- Cüneyd Altıparmak, Mehmet Göncü Röportajı, TIMETURK (

35 HAZIRLAYAN Savaş ÖZMERİÇ (Cihad MERİÇ)
Hayra vesile olmasını temenni ediyorum. İzlediğiniz için teşekkürler. İletişim: Sosyal Medya : twitter.com/mesleki_egitim web: