SPOR PSİKOLOJİSİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ SELİM YAVUZ 2007.

... konulu sunumlar: "SPOR PSİKOLOJİSİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ SELİM YAVUZ 2007."— Sunum transkripti:

1 SPOR PSİKOLOJİSİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ SELİM YAVUZ 2007

2 SORUN YOKKEN

3 SORUN BAŞLADIĞINDA

4 BİRÇOK ANTRENÖR, SPORCU, YÖNETİCİ SPORTİF BAŞARIDA PSİKOLOJİNİN
ÖNEMLİ OLDUĞUNU KABUL EDER

5 ANTRENMAN SPORCUYU TEKNİK, TAKTİK, KONDİSYON VE PSİKOLOJİK( zihinsel, duygusal, ruhsal) OLARAK MÜKEMMELE GÖTÜREN ÇALIŞMALARIN BÜTÜNÜDÜR

6 SPORCULAR İNSANDIR....

7 SPOR PSİKOLOJİSİNİN AMACI
İSTENİLEN DÜZEYDE ELİT SPORCU YETİŞTİRMEK SPORCULARIN YETİŞMESİNİ SAĞLAYACAK YÖNTEMLER OLUŞTURMAK SPORCULARI ZİHİNSEL, RUHSAL VE DUYGUSAL YÖNDEN GELİŞTİRMEK VE KORUMAK

8 SPOR PSİKOLOJİSİ NORMAL SPORCU PSİKOLOJİSİ RUHSAL SORUNLAR YAŞAYAN
SAKATLANMIŞ SPORCU PSİKOLOJİSİ RUHSAL SORUNLAR YAŞAYAN SPORCULARIN PSİKOLOJİSİ ANTRENÖR PSİKOLOJİSİ TÜM TAKIM BİREYLERİNİN PSİKOLOJİSİ

9 SPORCU PSİKOLOJİSİ VE KONULARI
SPORDA İDEAL PERFORMANS DURUMU STRES YÖNETİMİ ETKİLİ HEDEF BELİRLEMEK KONSANTRASYON MOTİVASYON DOĞRU TAVIR - TUTUM LİDERLİK VE EKİP ÇALIŞMASI ÖZGÜVEN GELİŞTİRMEK ZİHİNSEL ANTRENMAN TEKNİKLERİ SİMULASYON ( American Psychological Association)

10 EĞİTİCİ ÖĞRETİCİ SPOR PSİKOLOGLARI KLİNİK SPOR PSİKOLOGLARI
( MENTAL TRAINER - MENTOR) İPD, STRES VE BAŞA ÇIKMA, HEDEF BELİRLEME, DOĞRU TAVIR, KONSATRASYON, ÖZGÜVEN, TAKIM RUHU, MOTİVASYON VE ZİHİNSEL ANTRENAMAN TEKNİKLERİ KLİNİK SPOR PSİKOLOGLARI PSİKO- PATALOJİ, KİŞİLİK, DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI, İLAÇ KULLANIMI, BESLENME BOZUKLUKLARI, CİNSELLİK, UYKU BOZOKLUKLARI, FOBİLER

11 SPOR PSİKİYATRİSTLERİ
UZMANLAR... SPOR PSİKOLOGLARI( UYGULAMALI VE EĞİTİCİ) MENTAL TRAINER’LAR – DANIŞMAN ( MENTOR) KLİNİK PSİKOLOGLAR SPOR PSİKİYATRİSTLERİ

12 SPOR PSİKOLOJİSİNİN TARİHÇESİ
Spor psikolojisinin ortaya çıkış tarihi olarak 19.y.y. sonları birçok yazar kökenini antikçağa, Sokrates, Platon ve Aristo'ya kadar götürmektedir. Örneğin, Corlett (1996), başarılı performansın ancak belli becerilerle sağlanabileceğini savunan teknik tabanlı (tecnique-driven) görüşü, Sokrates’in "kendini bilme" konusunda söylemiş olduğu "neyi bildiğim veya neyi bilmediğini bilme", sporda, "neyi yapabileceğim bilme ve neyi yapamayacağını bilme" şeklinde ele alınmaktadır. Spor psikolojisiyle ilgili felsefeciler yalnız antikçağla sınırlı değildir. İngiliz J.Lock, Alman G. Muts, İsveçli Pestalozzi gibi felsefeci ve eğitimciler de eserlerinde insan yaşamında oyun, spor ve egzersizin psikolojik rolü ve zihinsel sağlık konularıyla ilgili bilgiler vererek spor psikolojisinin bir anlamda felsefi temellerini oluşturmuşlardır

13 Türkiye'de Spor Psikolojisi
Türkiye'de spor psikolojisi ile ilgili ilk yayına 1943 yılında Robert Kolejinde beden eğitimi öğretmenliği yapan ve spor eğitimini Macaristan'da yapmış İlhami Polater'in Ulus gazetesinde spor psikolojisi ile ilgili yazılar yazdığı bilinmektedir. Sabri Özbaydar tarafından yazılan "İnsan Davranışlarının Sınırları ve Spor Psikolojisi" Türkiye'de spor psikolojisi 1986 yılından beri düzenlenmekte olan spor hekimliği kongreleri ile, 1990 yılından beri düzenlenmekte olan ulusal spor bilimleri kongrelerinde yer almakla birlikte, alana özgü uluslararası nite­likte ilk sempozyum Ekim–1997 yılında Mersin Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümü tarafından Mersin'de düzenlenmiştir.

14 Psikolojide çeşitli ara bilim dalları
Genel Psikoloji: İnsan davranışlarında değişim ve uyum sü­reçlerini ve bireysel farklılıkları inceler. Deneysel Psikoloji: Özel amaçlar için kurulmuş olan farklı laboratuarlarda psikofizyolojik olguları araştırır. Toplumsal Psikoloji: Birey - Toplum ilişkilerinin ve bireylerin ortak yanlarını inceler. Uygulamalı Psikoloji: Psikoloji araştırmalarının verilerinden yararlanarak, bireyin niteliklerini geliştirmek, birey-birey, birey-toplum ve toplum-toplum ilişkilerini geliştirme amacı güder.

15 Uygulamalı Psikolojininde Çeşitli dalları vardır,
Evlilik ve aile psikolojisi Ordu ve savaş psikolojisi Endüstri - iş psikolojisi Eğitim psikolojisi Suçluluk psikolojisi Spor psikolojisi

16 PSİKOLOJİK ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
Buna göre psikoloji biliminde de belli yöntemler kullanılır. 1. Gözlem Yöntemleri: Bireyin tepkisel davranışlarını inceleyip, bazı sonuçlar çıkarmak ve buradan hareketle varsayımlar üretmek mümkündür. Gözlem yöntemi iki türlüdür. a ) Doğal halde gözlem: İncelenecek olan bireyin, normal yaşantısını ondan habersiz olarak gözlemek. Örneğin, oynayan çocukları izlemek gibi. b ) Laboratuar koşullarında gözlem: Burada gözlenen bireyin içinde bulunduğu koşullar, deneyi yapan tarafından belirlenir. Ses, ışık, açlık, tokluk gibi koşullar deneyi yapan kişi tarafından oluşturularak bunların denek üzerindeki etkileri ve deneğin tepkileri göz­lenir. 2. Test Yöntemi: Deneklere, üzerinde çeşitli sorular bulunan testler verilir, yanıtlamaları istenir. Sonra bu yanıtlar istatistik yöntemler ile değerlendirilir.

17 SPORUN DÜNÜ ve BU GÜNÜ "Sporun, bugünkü en önemli işlevi, saldırganlık dürtüsü için barışçı ve arındırıcı bir boşalma olanağı sağlamaktır. Bir ülkenin Ulusal Marşı çalınırken düşmanlık duygularının uyanmadığı tek yer Olimpiyat Oyunlarıdır." "Spor, bireyin toplumsal uyumunu sağlamakta, bireylerin ruhsal ve bedensel sağlıklarını güvence altına almaktır." "Sporun gerçek görevi, genç insanları savaşa hazırlamaktır." "Spor kitlelerin afyonu, Olimpiyat Oyunları da, bir tür susponsuvarlı milliyetçiliktir." "Spor başarıyı genişletme ve yarışmada üstün gelmek ve kazanmak amacı ile harcanan bir çabadır."

18 İlk uygun spor tanımı söyle olmalıdır.
"Spor; bireyin, biyolojik kökenli içgüdülerin neden olduğu dürtülerin amaca ulaşmasını sağlarken, aynı zamanda temel gereksinmelerini de karşılayan bir davranış biçimidir. Amacı ise, bireysel, toplumsal yada ekonomik olabilir."

19 SPOR PSİKOLOJİSİNİN ELE ALDIĞI SORUNLAR
1. Sportif etkinliğin psikolojik analizi Bu sorun alanı, modern bakış açısının işlevsel temel ilkelerini içerir. Bir sporcunun bireysel olarak incelenmesi, takım oluşumu, antrenmanın uygunluğu, sportif etkinliğin somut analizi, sportif etkinliğin psikolojik yapısının bilinmesi ve düzenlenmesi gibi sorunlar bu kesimde yer alır. ikinci derecede sorunlar olarak da; kişilik, motivasyon ve hareket koordinasyonu gibi sorunlar bulunmaktadır.

20 2. Sportif başarıyı (performansı) yükseltme araçları ve psikolojik koşulları
Burada; hareket öğrenimi temel sorundur. Ayrıca "modelleştirilmiş, zihinsel ve otojen antrenman" ile yarışmanın psikolojik hazırlığı, yarışma öncesi ve yarışma süresince ortaya çıkan psişik durumla ilgili sorunlar yer almaktadır. 3. Spor türlerinin psikolojik sorunları Biyomekanik, spor fizyolojisi, antrenman teorisi gibi bilim dallarını ilgilendiren (interdisipliner karakterdeki) sorunlar bu kesimde yer alır. Ayrıca, değişik spor türleri için elverişli olanların seçimi, psikolojik sorunlara tanı koyma (psikodiagnostik) konuları büyük önem taşımaktadır.

21 4. Sportif etkinlikte toplumsal çevrenin psikolojik sorunları
Yarışmanın (karşılaşmanın) psikolojik etkisi, takım yapısı ve oluşumu, grup djnamiği, takımda karşılıklı etkileşim (interaksiyon) gibi sosyal psikolojik içerikli sorunlar ile, antrenör ve sporcular arasındaki dostluk ve arkadaşlık ilişkileri, bir spor kulübünün sosyal iklimi (atmosferi), spor organizasyon ve yönetimi, spor kamuoyu ile ilişkili ve değişik spor olaylarının psikolojik sorunları bu grupta yer alır.

22 5. Sportif etkinliğin objektif çerçevesinin psikolojik ilişkileri
Bu kesim, öncelikle sporun yapıldığı alan ve çevrenin fiziksel koşullarıyla ilgilidir. Isıtma, aydınlatma, gürültü gibi konulara ek olarak; spor alanlarının donanımı ve kullanılan araç-gereçle ilgili sorunlar, spor karşılaşmalarının sağlıklı biçimde yapılabilmesi için düşünülecek tüm önlemler, spor kaza ve yaralanmalarına ilişkin konular bu kesimde incelenecek sorunlardır.

23 6. Sportif etkinliğin kişilik oluşturucu etkisinin psikolojik araştırma sorunları
Psikolojik araştırma sorunları genelde her kesimde ele alınabilir. Bu bölümde özellikle bilimsel araştırma sonuçlarının diğer alanlardaki sorunların çözümü için kullanılması söz konusudur (örneğin, bireysel antrenman yönteminin seçimi ve kullanılması, akıl sağlığı ve psikolojik sağaltım konularındaki sorunların ele alınması, hareket öğretimi üzerinde sportif etkinliğin ayarlanması, kaza ye yaralanmalar için spor türüne ilişkin gerekli ve etkili önlemlerin alınması.)

24 7. Bir spor psikologunun mesleğine ilişkin psikolojik sorunlar
Bu kesimde spor psikologunun çalışma alanları ve diğer meslektaşları ve ilişkileri, sorumlulukları ele alınmaktadır. Spor psikolojisinde bilgi üretme yöntemini, psikoloji bilim dalındaki yöntemden ayrı düşünmemek gerekir. Her bilim dalı gibi psikoloji ve spor psikolojisi içeriğinde yer alan konular, aşağıda belirtilen "bilimsel bilgi üretme yaklaşımının evreleri" çerçevesinde ele alınmaktadır:

25 Betimleme: İncelenecek davranışları bir birleriyle ilişkilendirerek ortak özellikleri çerçevesinde sınıflandırıp davranışı doğuran asıl nedenler ve koşullar belirlenmeye çalışılır. Açıklama: Davranışın nedenleri ve anlamının açıklanması; genel ilke, kuram ve yasaların ortaya konması çalışmalarını içerir. Yordama: Araştırma sonucunda elde edilen bilgi, bulgu, ilke ve kuramlara dayanarak davranışların önceden kestirilmesi (tahmin edilmesi) ile ilgilidir Denetleme (Kontrol): Araştırmada elde edilen bilgi, ilke ve kuramlara dayanarak incelenen davranışın istenen düzeye getirilmesi çalışmalarını içerir. Yukarıda değinilen aşamalar birbirini izleyen bir sıra ile ele alınırlar

26 SPOR, SPORCU VE ŞAMPİYONLUK

27 DERİN OLAN KUYU DEĞİL, KISA OLAN İPTİR... KONFİÇYÜS

28 FARK NEDİR?

29 SORUN NEDİR ? SABAH AKŞAM
NİÇİN SPORCU BAZI GÜNLER SÜPER BİR PERFORMANS SERGİLERKEN, BAZEN DE ÇOK VASAT BİR PERFORMANS ORTAYA KOYUYOR ? SABAH AKŞAM SORUN NEDİR ?

30 SORUN YOKKEN

31 SORUN BAŞLADIĞINDA

32 PERFORMANSTA SÜREKLİLİK

33 MANTIKSAL DÜZEYLER ÇEVRE DAVRANIŞ
ROBERT DILTS’İN DEĞİŞİM, İLETİŞİM VE DÜŞÜNCE SİSTEMLERİNİ AÇIKLAYAN MODELİ YETERLİLİK / KAPASİTE İNANÇLAR VE DEĞERLER KİŞİLİK ÖZ NEUROLOGICAL LEVELS

34 KENDİNİ DEĞERLENDİRME PROFİLİ
100 80 60 40 20 PERFORMANS PUAN KENDİNE GÜVEN KONSANTRASYO N Z İHİNDE CANLANDIRMA D O Ğ R U İ L E T Ş M DOĞRU BESLENME DOĞRU DİNLENME SELF MOT İVASYON OLUMLU ENERJ İ OLUMSUZ ENERJ İ DOĞRU TAVIR

35 PERFORMANS DORUK İÇ DENGE ZİHİN SAKİN KASLAR RAHAT
( MUTLULUK – COŞKUNLUK ) ZİHİN SAKİN KASLAR RAHAT

36 İDEAL PERFORMANS İÇİN 3 ŞEYE İHTİYAÇ DUYULUR
TEKNİK – TAKTİK BECERİLER KONDİSYON BECERİLERİ PSİKOLOJİK BECERİLER

37 RAHATLIK BÖLGESİ YÜKLEME KONTROL BÖLGESİ TEHLİKE BÖLGESİ PERFORMANS
(İPD) TEHLİKE BÖLGESİ PERFORMANS

38 DOĞRU ENERJİ ORTAYA KOYDUĞUMUZ HERŞEY BİR ENERJİDİR
OLUMSUZ ENERJİ OLUMLU ENERJİ Acı Kızgınlık Hayal kırıklığı Öfke Korku Gerilim Kötümserlik Baskı Zevk Eğlence Sevgi İyimserlik Kararlılık Kendine güven İç motivasyon Gurur / Onur Takım ruhu Yüksek motivasyon

39 BÜTÜN ÇABALARIMIZ VE DAVRANIŞLARIMIZIN BİR UCU MUTLULUK
ACI ( YAŞANAN DUYGULAR ) BÜTÜN ÇABALARIMIZ VE DAVRANIŞLARIMIZIN BİR UCU MUTLULUK BİR UCU DA ACI’ DIR.

40 YÜKSEK KIZGINLIK, ÖFKE & SALDIRGANLIK MUTLULUK MUTLU ACI NÖTR HİÇLİK DÜŞÜK

41 YÜKSEK *KASLAR RAHAT *ZİHİN SAKİN *COŞKU VE MUTLULUK (BAŞARI) * KASLAR GERGİN * SALDIRGANLIK * HAYAL KIRIKLIĞI (BAŞARISIZLIK) YÜKSEK NEGATİF ENERJİ YÜKSEK POZİTİF ENERJİ ACI MUTLULUK KASLAR AŞIRI GEVŞEK ZİHİN SAKİN DÜŞÜK KONSANTRASYON HİSSİZLİK KASLAR ORTA GERGİNLİKTE DEĞİŞKEN ZİHİNSEL DURUM DEĞİŞİK DUYGULAR DÜŞÜK NEGATİF ENERJİ DÜŞÜK POZİTİF ENERJİ DÜŞÜK

42 -BAŞARI VE MUTLULUĞA YOLCULUK-
NEGATİF ENERJİ KAYGI GERGİNLİK NEFRET KORKU KÖTÜMSERLİK HAYAL KIRIKLIĞI GÜVENSİZLİK POZİTİF ENERJİ EĞLENCE NEŞE – AŞK MEYDAN OKUMA İYİMSERLİK KARAMSARLIK SAKİN ZİHİNSEL DURUM YÜKSEK KONSANTRASYON RAHAT KASLAR DEĞİŞKEN ZİHİNSEL DURUM KÖTÜ KONSANTRASYON GERGİN KASLAR KÖTÜ PERFORMANS DORUK PERFORMANS

43 DÜŞÜK YÜKSEK OLUMLU OLUMSUZ A B C D Saldırgan Mutlu
Aşırı Kızgın Öfkeli Düz DÜŞÜK

44 YÜKSEK GERÇEKTEN İSTİYORUM YAPARIM İSTİYORUM YETERLİ DEĞİLİM ACI MUTLULUK BU ÇOK SIKICI BANA GÖRE DEĞİL KAFAYI ÜŞÜTEBİLİRİM İSTİYORUM FAKAT ÇOK DEĞİL EH!... DÜŞÜK

45 DORUK PERFORMANS KARTI
İSİM TARİH SAAT DEĞERLENDİRME KASLARIM GEVŞEK KASLARIM GERGİN ZİHNİM BERRAK ZİHNİM KARIŞIK KENDİME KENDİME GÜVENİYORUM GÜVENMİYORUM İSTEK VE İSTEKSİZ VE ARZULUYUM GÖNÜLSÜZÜM DİKKATLİ VE DİKKATSİZ VE KONTOLLÜYÜM KONTROLSÜZÜM HAYATTAN KEYİF HAYATTAN KEYİF ALIYORUM ALMIYORUM ÇEVREMLE İYİ ÇEVREMLE ANLAŞIYORUM HUZURUM YOK İYİMSERİM KÖTÜMSERİM AİLEMLE İYİ AİLEMLE İYİ İLİŞKİLERİM VAR ANLAŞAMIYORUM MUTLUYUM MUTSUZUM YORUM : NE YAPMALIYIM :

46 DORUK PERFORMANS, İÇİNDE YAŞADIĞIMIZ ZİHİNSEL ATMOSFERE BAĞLIDIR.
DORUK PERFORMANS ÖĞRENİLEBİLEN BİR DURUMDUR. KİŞİLİK, YETENEK VE MİZAC FARKLILIKLARINA BAKILMAKSIZIN HERKES KENDİ DORUK PERFORMANSINA ULAŞABİLİR.

47 DORUK PERFORMANSTA ÖN KABULLER
BEN ANLAMLIYIM, ÖNEMLİYİM VE BİYOLOJİK, PSİKOLOJİK AÇIDAN EŞSİZ VE TEKİM. BAŞKALARI DA BENİMLE AYNI ORANDA TEK, EŞSİZ ÖZGÜR VE ANLAMLIDIR. DOĞADAKİ HER ŞEY VE BEN UYUMLU BİR BÜTÜNLÜK OLUŞTURMAKTAYIZ. KOŞULLAR NE OLURSA OLSUN HER ZAMAN %100 KENDİMİ ORTAYA KOYARIM. HAYATIMIN VE TÜM DAVRANIŞLARIMIN SORUMLULUĞUNU ÜSTLENİYORUM. DIŞ DÜNYADAKİ BİRÇOK ŞEYİ DEĞİŞTİREMEM AMA KENDİMİ KONTROL ALTINA ALABİLİR, DUYGULARI MI KONTROL EDEBİLİR, KENDİMİ DEĞİŞTİREBİLİRİM.

48 DOĞRU DÜŞÜNCE & DOĞRU TAVIR
DORUK PERFORMANSA ULAŞMAK; BAŞARI VE MUTLULUKTA AMAÇ DEĞİL, ARAÇTIR. ÖNEMLİ OLAN ARAÇLARIN DOĞRU KULLANILMASI VE YAŞAMIMIZDA BİR ŞEYLERİ GELİŞTİRMEDE ÖNEMLİ ROL OYNAMASIDIR. DORUK PERFORMANSA ULAŞMADA İNSANLAR İÇİN ÖNEMLİ OLAN 4 ANA OLGUNUN AÇIKLANMALARI GEREKMEKTEDİR. BUNLAR ; KAYBETMEK YENİLGİ HATA KAZANMAK SİZİN İÇİN BUNLAR NE ANLAMA GELİYOR? LÜTFEN YAZINIZ. YENİLGİ KAYBETMEK KAZANMAK HATA

49 ZİHİNSEL YÖNDEN KENDİMİZİ NASIL GELİŞTİRECEĞİZ ?
MÜKEMMELLİK ÖĞRENİLİR ! KALITIMLA GEÇMEZ !

50 UTANGAÇ OLABİLİRSİN FAKAT YİNE DE MÜKEMMEL BİR
PERFORMANS ORTAYA KOYABİLİRSİN ÖRNEK

51 AGRESİF OLABİLİRSİNİZ
YİNE DE MÜKEMMEL BİR PERFORMANS ORTAYA KOYABİLİRSİNİZ

52 MÜKEMMELLİĞİN 9 ANA KARAKTERİ
KENDİNE GÜVEN DUYAR YETENEKLERİNE KENDİNE DEĞERLERİNE SARSILMAZ BİR İNANÇ VARDIR

53 KENDİ KENDİNİ MOTİVE EDER
( DIŞ MOTİVASYONA İHTİYAÇ DUYMAZ ) ÇÜNKÜ GERÇEKTEN ARZU DOLUDUR

54 OLUMLU VE GERÇEKÇİDİR ŞİKAYET ETMEZ HATA BULMAYA ÇALIŞMAZ SUÇLAMAZ
AKSİNE YAPICIDIR UMUTLUDUR YARATICIDIR GERÇEKCİDİR

55 DUYGULARINI KONTROL EDER
YIKICI DUYGULARINI KONTROL ALTINA ALIR BİLİR Kİ; EĞER OLUMSUZ DUYGULARINI YÖNLENDİREMEZSE OLUMSUZ DUYGULAR KENDİNİ YÖNLENDİRİR

56 ZOR DURUMLARDA SAKİNDİR

57 ENERJİ DOLU EYLEME HAZIR
HER DURUMDA KENDİNİ HAZIRLAR DURUM NE OLURSA OLSUN GÖREVİNİ YAPAR

58 KARARLIDIR HEDEFİNE ULAŞMAK İÇİN İÇ DİNAMİKLERİNE GÜVENİR PROAKTİFTİR
DURUM VE ŞARTLARA FAZLA ALDIRMAZ

59 DUYARLI VE YOĞUNLAŞMIŞTIR
DEĞİŞİKLİKLERE DUYARLIDIR UZUN ZAMAN ÇALIŞMAYA HAZIRDIR KENDİSİ İÇİN ÖNEMLİ OLANLARI BİLİR / HİSSEDER / SEZER KORKMAZ / KORKUTUR

60 SORUMLULUK SAHİBİDİR BÜTÜN HAYATININ İSTEKLERİNİN EYLEMLERİNİN
HATALARININ SORUMLULUKLARINI ALIR

61 STRES VE ZORLUKLARLA BAŞA ÇIKMAK
ENGELLERİ NASIL AŞACAĞIZ?

62 STRES GENELLİKLE OLAYLARDAN ÇOK OLAYLARA GÖSTERDİĞİMİZ TEPKİDİR.
DORUK PERFORMANSA ULAŞMADA ÖNÜMÜZDEKİ EN BÜYÜK ENGEL KORKU VE ENDİŞELERİN YARATTIĞI STRES DURUMUDUR. STRESE FARKLI İNSANLAR FARKLI OLAYLARDA FARKLI TEPKİLER GÖSTERİRLER. STRES GENELLİKLE OLAYLARDAN ÇOK OLAYLARA GÖSTERDİĞİMİZ TEPKİDİR. EĞER TEPKİLERİ DEĞİŞTİRİRSEK STRES DE KENDİLİĞİNDEN ORTADAN KALKACAKTIR. DOLAYISIYLA STRES’LE BAŞA ÇIKMADA ÖNEMLİ OLAN DOĞRU TAVIR VE BİLİNÇTİR.

63 HAYATIMIZDAKİ EN BÜYÜK ENGEL ?
KORKULARIMIZDIR

64 KORKUNUN İKİ BOYUTU OLUMLU KORKULAR OLUMSUZ KORKULAR

65 KORKULARIMIZ BAŞARISIZLIK KORKUSU YETERSİZLİK KORKUSU
KONTROLÜ KAYBETME KORKUSU BAŞARILI OLMA KORKUSU

66 KORKULARA BİREYLERİN TEPKİLERİ ;
GERİ ÇEKİLMEK : STANDARTLARI AŞAN KORKULARDA ÇOĞU İNSAN BIRAKIR VE GERİ ÇEKİLİR. BU TEPKİ DOĞAL OLARAK YAPTIĞIMIZ KORKUYA KARŞI EN DOĞAL TEPKİDİR. SALDIRMAK : KORKUYA KARŞI DİĞER BİR TAVIRDIR. BAZI ZAMANLARDA İŞE YARAYABİLİR. AMA HER ZAMAN İŞE YARAMAZ. BİLİNÇSİZ VE KONTROLSÜZDÜR. YETERSİZ KALMAK : KORKU VE STRES KARŞISINDA BAZEN KAÇMAYI VE SALDIRMAYI KENDİNE YEDİREMEYENLER KARŞI TEPKİ GÖSTERİRLER AMA ÇOĞUNLUKLA BİLGİ, DAVRANIŞ VE BECERİ EKSİKLİĞİNDEN DOLAYI YETERSİZ KALABİLİR. MEYDAN OKUMAK VE BAŞA ÇIKMAK : ÖĞRENİLEBİLİR, GELİŞTİRİLEBİLİR, BİLGİ VE DENEYİMLERİN KULLANILABİLDİĞİ EN GEÇERLİ DAVRANIŞ İSE OLAYLARA MEYDAN OKUMAK VE BAŞA ÇIKMAK İÇİN BİLGİ, BECERİ VE DENEYİMLERİ USTACA KULLANARAK DAHA OLGUN BİR DAVRANIŞ SEÇİLİR. BU DAVRANIŞTA USTALIK VARDIR.

67 KORKUNUN FİZİKSEL ETKİLERİ
KASLAR GERİLİR KOORDİNASYON ESNEKLİK AZALIR YORGUNLUK ARTAR PERFORMANS DÜŞER ZİHİNSEL ETKİLERİ KONSANTRASYON DÜŞER ZİHİN BULANIR PANİK BAŞLAR İŞTEN UZAKLAŞMA BAŞLAR ACI VE KEYİFSİZLİK BAŞLAR YARATICILIK DÜŞER MUTSUZLUK BAŞLAR

68 ZORLUKLAR KARŞISINDAKİ TEMEL DAVRANIŞLAR
GERİ ÇEKİLMEK / BIRAKMAK SALDIRMAK YETERSİZ KALMAK MÜCADELE ETMEK

69 YÜKSEK YÜKSEK PERFORMANS ORTA DÜŞÜK ORTA DÜŞÜK YÜKSEK PERFORMANS
UYARIM YÜKSEK ORTA DÜŞÜK PERFORMANS DÜŞÜK ORTA YÜKSEK UYARIM KİŞİSEL FARKLILIKLAR

70 ÖĞRENMENİN SEVİYELERİ
BİLİNÇSİZ YETERSİZLİK 2. BİLİNÇLİ YETERSİZLİK 3. BİLİNÇLİ YETERLİLİK 4. BİLİNÇSİZ YETERLİLİK

71 DOĞRU TAVIR STRATEJİLERİ
KENDİME GÜVENİRİM YAPTIĞIM İŞE AŞIĞIM MÜKEMEL OLMAK DİYE BİR DERDİM YOKTUR İSTEDİĞİM ŞEYLERİN FATURASINI ÖDEMEYE HAZIRIM KENDİMLE GURUR DUYARIM İNSANLARI, DOĞAYI VE YAŞAMI SEVERİM, VE ONLARA BAĞLIYIM SAHTE KAZANÇLARI SEVMEM KİMSEYİ MUTLU ETMEK ZORUNDA DEĞİLİM ZORLUKLAR BENİ YILDIRMAZ DENEMEDEN ASLA PES ETMEM HER DURUMDA % 100 KENDİ EFORUMU ORTAYA KOYARIM DÜNYAYA BİZ PARADİGMASIYLA BAKARIM

72 ÖZGÜVEN KİŞİNİN KENDİ DEĞERİNİ VE KENDİ VARLIĞINA DUYDUĞU
SAYGI VE ÖZ BİLİNÇTİR YANİ ÖZGÜVEN KİŞİNİN KENDİNİ KENDİ ÖZÜNDE OLUMLU ALGILAMASIDIR

73 ÖZGÜVEN NE YAPAR YAPILMAYANI YAPTIRIR AMAÇLARI ETKİLER
YAŞAMI YAŞANILIR KILAR KİŞİYE MUTLULUK VE GÜÇ VERİR MÜCADELE RUHU KAZANDIRIR ETRAFA MUTLULUK SAÇAR ÇEVRESİNE ENERJİ SAÇAR

74 ÖZGÜVEN DURUM YETERSİZ AŞIRI TAM PARADİGMA SEN BEN BİZ

75 PERFORMANS PERFORMANS – ÖZGÜVEN İLİŞKİSİ YÜKSEK ORTA DÜŞÜK
YETERSİZ TAM AŞIRI ÖZGÜVEN ÖZGÜVEN ÖZGÜVEN

76 ÖZGÜVEN GELİŞTİRMEK TEK VE EŞSİZ OLDUĞUNUZU BİLİN BAŞARIYI DÜŞÜNÜN KENDİNİZİ VE YETENEKLERİNİZİ TANIYIN KENDİNE GÜVENLİ BİR TAVIR SERGİLEYİN OLUMLU VE İYİMSER OLUN MESLEKİ BİLGİ, BECERİ VE YETENEKLERİNİZİ GELİŞTİRİN ULAŞILABİLİR HEDEFLER KOYUN NE OLDUĞUNUZA DEĞİL, NE OLACAĞINIZA YOĞUNLAŞIN İLETİŞİM YETENEĞİNİZİ GELİŞTİRİN

77 (MOOD – CHART) MORAL – TABLOSU HAFTALIK
I. HAFTA II. HAFTA III. HAFTA IV. HAFTA

78 (MOOD – CHART) MORAL – TABLOSU GÜNLÜK
SABAH ÖĞLE AKŞAM

79 BAŞARI FORMÜLÜ 1) ÖZ DİSİPLİN HER ŞEY BURADA BAŞLAR 2) OTO KONTROL
-NE DÜŞÜNDÜĞÜNÜ -NE SÖYLEDİĞİNİ KONTROL EDER -NE YAPTIĞINI ) KENDİNE GÜVEN ÖZGÜVEN OLMADAN HİÇBİR ŞEY YAPILAMAZ 4) KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME OLABİLECEĞİNİN EN İYİSİ OLMAK KENDİN OLMAK

80 BAŞARI İÇİN... 1. KENDİ SORUMLULUKLARINIZI YERİNE GETİRMEK
2. ÖZ MOTİVASYON 3. BİR ŞEYDEN RAHATSIZ OLUYORSANIZ, BÜYÜMEDEN ÇÖZÜMLEYİN 4. OLUMSUZ HAREKETLERİNİZİ KONTROL ALTINA ALMAK 5. “BEN” YERİNE, “BİZ” DEMEYİ ÖĞRENMEK 6. KENDİNİZİ EZDİRMEMEK

81 BAŞARI İÇİN... 7. İYİ ÖRNEK OLMAK 8. SPORCULAR, ARKADAŞLARINIZ VE RAKİPLERİNİZLE İYİ İLİŞKİLER KURMAK 9. YAPTIĞINIZ İŞTEN ZEVK ALMAK 10. YARDIM ETMEK 11. YENİNCE SEVİNMEYİ ABARTMAMAK 12. CENTİLMEN OLMAK

82 KİŞİLER ARASI İLİŞKİLER
Haziran 2004, Ankara doruk performans enstitü

83 KONULAR İletişim Davranış Biçimleri Çatışma/Kriz Yönetimi Ekip olmak
Problem çözmek/Karar vermek

84 BEKLENTİLER Göz teması İsim ile hitap İlgi, dikkat Saygı Sükunet

85 HİZMET KALİTESİ Hizmet, gerçekte hizmeti alan kişinin o hizmet hakkında ne hissettiği ve ne düşündüğüdür. Soyuttur, elle tutulamaz,tartılamaz. Satılır ama örnek verilemez. Belli bir standardı yoktur. Kişiden kişiye değişir.

86 Kazanan ve kaybeden davranış biçimleri örnekler
Kazanan kişi: Kaybeden kişi: Kendi davranışlarını değiştirir Başkalarının davranışlarını değiştirmeye çalışır. Gerekeni yapmaya zamanı yoktur, daima çok meşguldür. Çok çalışır, fakat zamanı vardır. Ne zaman direnip ne zaman geri çekileceğini bilir. Gereksiz yerde pes eder, anlamsız şeyler için direnir. Başkalarının yeteneklerine saygı duyar, onlardan bir şey öğrenmeye çalışır. Başkalarının yeteneklerini takdir etmek yerine zayıf yönlerini bulmaya çalışır. Zamanını eleştirilerden kaçınmaya çalışarak geçirir Zamanını gelişim için kullanır Fırsatlar üzerinde durur. Sorunlar üzerinde durur. Başkalarının farklı yönlerini hoş görür. Başka insanların farklı olma hakkı bulunduğunu kabul etmez Kendini işine verir. Sık sık söz verir. Açıklamalarda bulunur. Mazeretler bulur. Özürler üzerinde durur. Çözümler üzerinde durur. Düşüncelerini – başkasının sözünü kesmeden – yüksek sesle dile getirir. Düşüncelerini söylemekten yakınır.

87 Kazanan ve kaybeden kasetlerine örnekler
Kazanan der ki: Kaybeden der ki: Duruma bir bakalım Bu konuda kimse bir şey bilmiyor. Eminim bunu yapmak için zaman bulacağım. Bunun için zaman bulmamı nasıl beklersin. Esas konuya gelelim. Şey, kesin bir cevap vermek zor. Söylemek istediğimi tam olarak ifade edemedim. Beni anlamıyorsun. Bir hata yaptım fakat düzelteceğim. Benim hatam değil. Anlaşılan, bu konuda farklı görüşlere sahibiz. Fikrimi değiştirmeyeceğim. İyiyim, daha da iyi olabilirim. Başkaları kadar kötü değilim. Başka bir şekilde açıklamama izin verin. Defalarca söylediğim gibi... Bizim işimizde bu her zaman böyle yapılır. Daha iyi bir yolu olmalı. Yeni bir şey öğrenmek için asla yaşlı değilsiniz. Kaç yıllık tecrübem olduğunu biliyor musun? Bu kez doğru yapalım. Bunu daha önce denedik. Heyecan verici bir düşünceye benziyor. Bunu daha önce hiç denemedik.

88 İLGİ Şartlanılmış İlgi (planlı) Şartlanmamış İlgi (doğal)

89 GENEL İLGİ KURALLARI Pes etmemek Doğal olmak Tüm dikkati vermek Karşılık beklememek Kişiye özel bilgi ile ilgi

90 İLETİŞİMİN AMACI Başlangıç önemlidir.
Sadece bilgi alış verişi değildir. Sırf kişiye değil, kişiyle birlikte yapılır. Sözlü ve sözsüz iletişim işaretleri ile bir bütündür.

91 İLETİŞİMİN AMACI NE? NE SÖYLEMEK İSTİYORUM?
NE ZAMAN SÖYLERSEM, KARŞIMDAKİ KİŞİ BENİ CAN KULAĞI İLE DİNLER? NEREDE, HANGİ ORTAMDA İLETİŞİMİ BAŞLATMAM YERİNDE OLUR?

92 HİÇBİR ŞEY SÖYLEMEYEBİLİRSİNİZ, FAKAT SUSARKEN DEĞİL”
“KONUŞURKEN HİÇBİR ŞEY SÖYLEMEYEBİLİRSİNİZ, FAKAT SUSARKEN DEĞİL” ELEZAR BENZEETZ

93 BEDEN DİLİ ÖĞELERİ GÖZ TEMASI BEDEN DURUŞU MESAFE VE BEDENSEL TEMAS
JESTLER VE MİMİKLER SES TONU BAŞIN KULLANIMI OTURMAK İÇİN SEÇİLEN YER OTURMA BİÇİMİ AYAKLARIN KULLANIMI GİYİM

94 “Davranışlar herkesin kendi görüntüsünü sergilediği bir aynadır.”
J.W. Goethe

95 İLETİŞİM ANALİZLERİ İÇİMİZDEKİ ÜÇ BENLİK EBEVEYN YETİŞKİN ÇOCUK

96 EBEVEYN EGEMEN: KORUYUCU: DOĞRU – YANLIŞ İYİ – KÖTÜ ASLA – DAİMA
AKILLICA – DİKKATSİZ KORUYUCU: DİKKAT ET UNUTMA Kİ BEN SANA YARDIM EDERİM KORKMA

97 ÇOCUK DOĞAL ÇOCUK : FEVRİ, KONTROLSÜZ, YARDIMA MUHTAÇ
BÜYÜMÜŞTE KÜÇÜLMÜŞ : YARATICI, SEZGİLERİ OLAN, İDARE EDEN UYUM SAĞLAMIŞ : EZİLMİŞ, KABULLENMİŞ

98 YETİŞKİN TUTARLI BİRBİRİYLE BAĞLANTILI TECRÜBE SAĞDUYU O NEDİR?
NE DÜŞÜNÜYORSUN? NEDEN OLDU? SEÇENEKLER NELERDİR? DENEYELİM BU DURUMU NASIL HALLEDERİZ?

99 İLETİŞİM ANALİZLERİ ÖRTÜLÜ İLETİŞİM :
BİR ŞEY SÖYLEYİP BAŞKA BİR ŞEY KASTETTİĞİMİZ DURUMLARDIR. PARALEL İLETİŞİM : A İLE B İLETİŞİM KURDUĞUNDA B KİŞİSİ’NİN BEKLEDİĞİ İLETİŞİM TÜRÜYLE CEVAP VERİRSE. ÇAPRAZ İLETİŞİM : A KİŞİSİ İLE B KİŞİSİ İLETİŞİME GİRDİĞİNDE EĞER B KİŞİSİ A’NIN BEKLEDİĞİ İLETİŞİM TÜRÜNÜ GÖSTERMEZ İSE.

100 SİZ NASIL UYGUN GÖRÜRSENİZ........
SEN ONLARA ALDIRMA ÖYLE YAPILMAZ VAKTİNİ BOŞA HARCAMA NEDEN YAPMADIN ASLA YAPMAMALISIN BEN DOĞRUYU SÖYLERİM SİZ NASIL UYGUN GÖRÜRSENİZ UNUTMA Kİ BENİM SUÇUM DEĞİL BEN HİÇ GÖRMEDİM BENİM HABERİM YOK AMA BANA GÖRE

101 İLETİŞİM TARZLARIa İYİ DEĞİLİM – İYİSİN İYİ DEĞİLİM – İYİ DEĞİLSİN
İYİYİM – İYİ DEĞİLSİN İYİYİM - İYİSİN

102 TİPİK 12 1) EMİR VERMEK, YÖNLENDİRMEK 2) GÖZDAĞI VERMEK, UYARMAK
3) AHLAK DERSİ VERMEK 4) ÖĞÜT VERMEK, ÇÖZÜM ÖNERMEK 5) NUTUK ÇEKMEK, MANTIKLI DÜŞÜNCE ÖNERMEK 6) YARGILAMAK, ELEŞTİRMEK, SUÇLAMAK

103 TİPİK 12 (DEVAM) 7) ÖVMEK, AYNI DÜŞÜNCEDE OLMAK
8) AD TAKMAK, ALAY ETMEK 9) YORUMLAMAK, ANALİZ ETMEK 10) SORGULAMAK 11) ŞAKAYA ALMAK, İLGİ DAĞITMAK 12) GÜVEN VERMEK, DESTEKLEMEK, AVUTMAK

104 Sorun BENDE Sorun YOK Sorun SENDE

105 ETKİN DİNLEME Dinlerim Pasif olmayı kabul ederim
Danışman rolünü benimserim Karşımdakine yardım etmek isterim Karşımdakinin duygularını ifade etmesini sağlayarak rahatlatmak isterim Kendi çözümünü bulmasına yardımcı olurum Öncelikle karşımdakinin ihtiyaçları ile ilgilenirim

106 DİNLEME DÜZEYLERİ Görünüşte Dinleme Seçerek Dinleme Saplantılı Dinleme
Savunucu Dinleme Tuzak Kurucu Dinleme Yüzeysel Dinleme

107 İYİ BİR DİNLEYİCİ OLMAK İÇİN ;
SUSUN KONUŞANI RAHATLATIN DİNLEMEK İSTEDİĞİNİZİ GÖSTERİN DİKKAT DAĞITICI ÖĞELERİ DAĞITIN KARŞINIZDAKİ KİŞİYE EMPATİ GÖSTERİN ZAMAN TANIYIN ÖFKE VE OLUMSUZ DUYGULARINIZI KONTROL EDİN SORU SORUN YARGILAYICI OLMAYIN

108 DİNLEMEK KONUŞMAKTAN DAHA ÖNEMLİDİR.

109 BEN MESAJI Konuşurum Aktif olurum Karşımdakini etkilemek isterim
Kendi duygumu ifade ederek kendimi rahatlatmak isterim Kendime çözüm yolu ararım Çözümümden memnun olmak isterim Öncelikle kendi ihtiyaçlarımla ilgilenirim

110 DAVRANIŞ BİÇİMLERİ Saldırgan Davranış Biçimi Çekingen Davranış Biçimi
Güvenli Davranış Biçimi

111 SALDIRGAN DAVRANIŞ BİÇİMİ
Konuşma ve tavırlarında kendilerini yüceltir, başkalarını suçlar veya küçük görür. Başkaları adına seçim yapmakta sakınca görmez. Kolayca tehdide yönelir, karşısındaki insanların duygularını göz önüne almaz

112 ÇEKİNGEN DAVRANIŞ BİÇİMİ
Kendilerini ortaya koymazlar. İlişkilerinde kaygılı ve sıkıntılıdırlar. Çevresindekilerin istediği biçimde davranırlar. İnsan ilişkilerinde istismar edilirler. Kendilerine karşı öfke, kin ve küskünlük biriktirirler. Amaçlarına ulaşamazlar, başkaları onların sayesinde istediklerini elde ederler.

113 GÜVENLİ DAVRANIŞ BİÇİMİ
Açıktır, istismara izin vermez. Övünmekten çekinmez, ancak başkalarını da suçlayıp, küçümsemez. Seçimleri kendi amaçları doğrultusundadır. Başkalarına “İspat” etmek gereği duymaz. Gerçekleri ortaya koyarken, başkalarının duygularını da hesaba katar. Suçlayıcı ifadeler kullanmaz. Pek çok konuda önderdir. Eleştirilere yön verir,olumlu gelişime çevirir.

114 ÖZET Güvenli davranış, karşımızdaki kişinin duygu düşünce ve haklarına saygı gösteren ve önem veren, dürüstçe kendimizi ortaya koyduğumuz ve haklarımızı koruduğumuz sosyal sorumluluk taşıyan, amaca yönelik bir davranış biçimidir.

115 JOHARİ PENCERESİ AÇIK KÖR GİZLİ BİLİNMEYEN Kendinin Kendinin Bilmediği
Bildiği Kendinin Bilmediği Başkalarının Bildiği AÇIK KÖR Başkalarının Bilmediği GİZLİ BİLİNMEYEN

116 AÇIK ALAN Karşılıklı açıklık Kendine güven Etkin dinlemek
Duyguların paylaşımı Duyarlılık, işbirliği Uzlaşma arayışı Sinerjik ilişki

117 KÖR ALAN Geri bildirim aldığında savunucu tutum
Galip/mağlup tutumu sergilemek Şüphecilik Duyarsızlık Dinlememek, geribildirim almamak Kendi düşüncelerini kabul ettirmeye çalışmak

118 GİZLİ ALAN Sorun yaşamaktan kaçınmak Olumsuz duygulardan kaçınmak
Kendi ihtiyaçlarına odaklanmak Geribildirim vermekten kaçınmak Güvensizlik ve şüphecilik İşbirliğinden kaçınmak

119 BİLİNMEYEN ALAN Çatışmalardan kaçınmak Gizlenen davranışlar
Risk almaktan kaçınmak Aşırı kibarlık Duygu ve düşüncelerin gizlenmesi

120 İLİŞKİLERDE ÇATIŞMA Kim haklı? Ne söylemeliyiz? Kime ?
Hangi ilişki düzeyinde ? Nasıl söylemeliyiz ?

121 TARTIŞMANIN AŞAMALARI
Sorunu tanımlama Çözüm üretme (beyin sinerjisi) Çözüm ayıklama En etkin çözümü bulma Uygulama Değerlendirme

122 BAKIŞ AÇILARI 1 Ben 2 Sen 3 Onlar 5 Çocuk 4 Meta

123 İYİ EKİPLERİN ÖZELLİKLERİ
Açık ve belirli amaçlar, İyi bir karar verme yöntemi, Güven ve işbirliği geliştirici ortam, Anlaşmaya ve destek olmaya yönelik iletişimin sağlanması, Yapıcı çatışma çözme yöntemlerini kullanma, Diğer ekiplere kendi ekibinde geliştirdiği yöntemlerle yaklaşım ve sağlam ilişkiler kurma. Ekip performansının değerlendirme ve analiz yöntemi

124 EKİP OLUŞUMUNU ENGELLEYEN DAVRANIŞLAR:
İşleri kendi başına yapmak, Önemli işleri başkalarından gizlemek, İhtiyaç olduğunda başkalarından yardım almamak için direnmek, İşleri kendi bildiği yollardan yapmak için çaba harcamak, Resmi bir lider olması konusunda ısrar etmek, Başkalarının yaptıklarında hata bulmak, Amaçların belirlenmesine zaman ayırmamak, Başkaları ile plan yapmamak, Düzenli olarak bilgi paylaşmamak, Önemli değişiklikler ile ilgili ekip kararı almamak, İlişkiyi bir kenara bırakıp bütün ilgi ve enerjiyi göreve ve sorunlara yöneltmek, Deneyimleri paylaşmamak ve ekip üyelerinin deneyimlerinden öğrenmek için zaman ayırmamak.

125 EKİP GELİŞİMİNİ DESTEKLEYEN DAVRANIŞLAR:
Ekip üyelerini desteklemek ve cesaretlendirmek. Ekip üyelerini gerektiğinde gerçeklerle yüzleştirmek. Değişimlere karşı esnek olmak. Öğrenmek ve öğrendiklerini paylaşmak için zaman ayırmak. Yüksek kalitede sonuçlar elde etmek için kararlı olmak.

126 EKİP GELİŞİM BASAMAKLARI
Olgunlaşmamış Ekipler Gelişme yolundaki Ekipler Olgunlaşmış Ekipler

127 OLGUNLAŞMAMIŞ EKİPLER
Saklanan duygular ve zaaflar Şirketin belirlenmiş çizgisi ile uyum içinde olmaya gayret eden çalışanlar Başkalarının duygularına değer vermemek Ne yapılması gerektiği konusunda anlayış eksikliği

128 GELİŞME YOLUNDAKİ EKİPLER
Çok daha riskli ve kişisel konular ortaya koyulur Ekip yapılmakta olanı değerlendirmek için, çok daha fazla kendi içine bakmaya yönelir Üyelerin problem ve görüşlerine çok daha fazla ilgi gösterilir

129 OLGUNLAŞMIŞ EKİPLER Esneklik önemlidir Durumsal liderlik benimsenir
Ekip büyük bir organizasyonun parçası olduğunun farkındadır Sosyal ve ahlaki sorumluluklar bilinir Güven, açıklık, işbirliği ve sorunlarla yüzleşme cesareti ortak özelliklerdir Ekip havası soluyanlara mutluluk verir

130 SİNERJİ YARATANLAR Çüzüme ve sonuca yönelir Olumlu fikirler geliştirir
Anlamak için dinler Başkalarına zaman tanır Başkalarının görüşlerini hesaba katar Engelleri aşılacak öğeler olarak görür Karşısındakinin olumlu özelliklerini bulur ve konuşur En iyi çözüme ulaşmaya çalışır

131 TAKIM OLMAK Takımlar, kendi başlarına öğrenmek isteyen insanlara göre daha güçlü öğrenme ortamlarıdır. Takım aklı, takımdaki bireylerin aklından daha büyüktür. Gerçekten iyi bir takım, oyuncularının toplamından daha büyüktür. Sıradan bir takımda 1+1 iki yapar, ancak en iyi takımlarda 3 yapar.

132 FARK YARATMANIZ DİLEĞİYLE...

133 Oyuncuları bulmak kolaydır
Oyuncuları bulmak kolaydır. İşin en zor kısmı birlikte oynamalarını sağlamaktır. Casey Stengel

134

135

136

137