ÖĞRENME STİLLERİ Öğrenmek ve öğretmek için bir çok yol vardır

... konulu sunumlar: "ÖĞRENME STİLLERİ Öğrenmek ve öğretmek için bir çok yol vardır"— Sunum transkripti:

1 ÖĞRENME STİLLERİ Öğrenmek ve öğretmek için bir çok yol vardır
ÖĞRENME STİLLERİ Öğrenmek ve öğretmek için bir çok yol vardır. Herkes öğrenebilir ama herkes aynı şekilde öğrenmez. Bütün çocuklara uyan bir öğrenme stili yoktur. Herkesin en iyi öğrendiği yolu bulup o yolu açmalı ve orada ilerlemeyi kolaylaştırmalı. Bir öğrencinin öğrenme stilini belirleyerek gerekli düzenlemeleri yapmak öğrenci başarısını arttırır. Gerekli düzenlemelerin başında her öğrenme stiline uygun öğretim malzemesi ve öğretim stratejisi hazırlamak gelir Her öğrencinin en iyi öğrendiği yol, onun öğrenme stilidir. Bir öğrencinin algılamasını, çevredeki diğer insanlarla ilişkilerini ve öğrenme çevresindeki davranışlarına etki eden bilişsel, duyuşsal ve fizyolojik yapısı, onun öğrenme stilini belirler.

2 İyi veya kötü öğrenme stili yoktur
İyi veya kötü öğrenme stili yoktur. Önemli olan her öğrenciye en uygun şekilde öğreneceği stille öğretmektir. İnsanların farklı öğrenme ve farklı bilgi işleme sistemlerine sahip olduğunu, dolayısıyla farklı öğrenme stillerine sahip olduğunu belirtiyor. Öğretmen, karşısındaki öğrencilerin farklı öğrenme stillerine sahip olduğunu bilecek, hatta hangi öğrencinin hangi stille daha iyi öğrendiğini bilecek ve ona göre ders sunumu yapacak. Herkesin farklı düşünme ve öğrenme biçimi vardır. Bunu öğrenmek için öğrenme olgusundaki işlemlere bakmak gerekir: cognition (bilgi kazanma), kavramsallaştırma (bilgi işleme), motivasyon, karar verme stili, değerleri ve duygusal tercihleri... Öğrenme stili olarak görülmeyen ama öğreticilerin hemen dikkat edecekleri bazı hususlar vardır.

3 İnsanlar genellikle dört yoldan bilgi edinirler:
1. Görsel: Görerek ve okuyarak öğrenmeyi tercih edenler. Kendi kendine okuyarak öğrenirler, renkli temsil, grafik ve haritaları tercih ederler; 2. İşitsel: İşiterek, dinleyerek ve tartışarak öğrenmeyi tercih ederler; 3. Kinestetik: Bazılarının aklında hareket enerjisi daha iyi kalır. Bunlar öğrenecekleri şeylerle fiziksel temas kurarak, yaparak öğrenirler; Tactil, kişinin el ile duyumsamasına dayanır. Kinestetik gezme, pandomim, dramatize etme vs yi kapsar. 4. Sosyal: Bazı öğrenciler de başkalarıyla sosyal etkileşim (interaksiyon) halinde daha iyi öğrenir Öğrencilerin bu dört tip öğrenmeden hangisine yatkın olduğu (bilgi alma ve işleme yönünden) tespit edilirse, ona göre öğretim materyali hazırlanabilir.

4 Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralamak mümkün olabilir:
Bir öğrencinin bu tiplerden hangisine girdiğine karar vermek için basit gözlemler yapmalıdır: Öğrenci gün boyu şarkı söyleyerek dolaşıyor ise işitsel, öğrenci öğrendiği her şey hakkında sizinle konuşmak istiyorsa sosyal, parlak resimli kitaplar ilgisini çekiyorsa görsel, bütün bunların dışında çok hareketli bir çocuk ise kinestetik bir öğrenici olabilir. Öğrenme stili; Türkiye’de ve Dünya’da, eğitim alanında önemli kavramlardan biri haline gelmiştir. Öğrenme stili kavramının bu derece popüler olmasının pek çok sebeplerinden bahsedilebilir. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralamak mümkün olabilir: Bireysel farklılıklara önem vermesi Öğrenme farklılıklarının ortaya koyabilmesi Yapılan pek çok araştırmada öğrenme stili kavramına yapılan atıflar Pek çok araştırmacının öğrenme stili/ stilleri konusunda çalışması Çok yönlü bir kavram olması Eğitim sahasında pek çok öğrenme stili modelinin bulunması( Kesercioğlu, 2005 (ed.))

5 (Özdemir; Yalın ve Sezgin, 2004)
Öğrenme stili kavramı; bireyin bilgiyi alma, yorumlama, düzenleme ve düşünme biçimlerini ve özelliklerini ifade etmektedir. Bazı öğrenciler; grup çalışmalarında başarılı olurken, bazıları da bireysel çalışmayı tercih edebilirler. Öğrencilerin bir kısmı, bilgiyi okuyarak doğrudan özümleme yoluna giderken, bazıları da bilgiyi aktif olarak işlerler. Herhangi bir öğrenme stilinin; diğerlerinden daha iyi olduğunu söylemek doğru olmaz ve iyi bir öğrenme için tek bir öğrenme stili de yeterli değildir. Öğrencilerin öğrenme stillerinin belirlenmesi; üç nedenden dolayı önemlidir. Birincisi; öğrencilerin öğrenme stillerinin belirlenmesi, öğrenciler arasında gözlenen bireysel farklılıkların anlamlandırılmasını ve anlaşılmasını kolaylaştırabilir. İkincisi; öğrenme stillerinin belirlenmesi sonucunda, öğretim sürecinde farklı yeteneklere sahip öğrenciler için uygun öğretim stratejileri kullanılabilir. Üçüncüsü ise; farklı öğrenme stillerinin varlığının bilinmesi, öğrencilerin bu öğrenme stillerine ilişkin bilgilerini arttırmalarına yardımcı olabilir. (Özdemir; Yalın ve Sezgin, 2004)

6 Öğrenme stili; bir bireyin öğrenme çevresini psikolojik olarak nasıl algıladığını, çevresi ile nasıl bir etkileşimde bulunduğunu ve nasıl tepki verdiğini belirleyen faktörler kümesidir.(Şimşek, 2001) Öğrenme stili, bireyin fiziksel ve duyuşsal ihtiyaçlarını etkileyen, çevresel ve algısal tercihlerinin oluşturduğu bir bütündür. Nasıl her bireyin kişilik özellikleri, tercihleri ve ihtiyaçları birbirinden farklı ve kişiye özgü ise öğrenme stilleri de kişiye özgü özelliklerdir ve hiçbirinin diğerine üstünlüğü yoktur. (Galloway ve Labarca, 1990)

7 Bu tanımlar öğrenme stillerinin farklı her bir boyutunu vurgulamaktadır. Her ne kadar öğrenme stillerinin bireyden bireye farklılaştığı ve öğrenmede önemli bir etken olduğu kabul edilse de, öğrenme stillerinin doğası konusunda çok farklı yaklaşımlar söz konusudur. Bunun temel nedeni, bireyin öğrenme stilinin farklı boyutlarının olması ve kuramcılarının bunlardan birisi üzerinde odaklanmasıdır. Bireyin etkin öğrenme stilinin boyutları farklı biçimlerde sınıflandırılmaktadır. (Ekici, 2003) Bilişsel Boyut: Bilgiyi alma, işleme, depolama, kodlama ve kodları çözme biçimini ifade eden öğrenme stili modelleri. Duyuşsal Boyut: Güdü, dikkat, denetim odağı, ilgiler, risk almaya isteklilik, sebat, sorumluluk ve sosyal hayatta hoşlanma gibi alanlarla ilgili kişilik özellikleri ve heyecansal özellikleri vurgulayan öğrenme stili modelleri. Fizyolojik Boyut: Duygusal algı(görsel, işitsel, kinestetik,dokunma ve tat alma ile ilgili), çevresel nitelikler(gürültü düzeyi, ışık, ısı ve oda düzeni), çalışma sırasında yiyecek ihtiyacı ve gün içinde optimum öğrenmenin gerçekleşeceği zaman dilimini vurgulayan öğrenme stili modelleri.

8 Öğrenmek ve öğretmek için birçok yol vardır
Öğrenmek ve öğretmek için birçok yol vardır. Herkes öğrenebilir ama herkes aynı şekilde öğrenmez. Bütün çocuklara uyan bir öğrenme stili yoktur. Herkesin en iyi öğrendiği yolu bulup o yolu açmalı ve orada ilerlemeyi kolaylaştırmalıdır. Bir öğrencinin öğrenme stilini belirleyerek gerekli düzenlemeleri yapmak öğrenci başarısını arttırır. Gerekli düzenlemelerin başında her öğrenme stiline uygun öğretim malzemesi ve öğretim stratejisi hazırlamak gelir. Her öğrencinin en iyi öğrendiği yol, onun öğrenme stilidir. Bir öğrencinin algılamasını, çevredeki diğer insanlarla ilişkilerini ve öğrenme çevresindeki davranışlarına etki eden bilişsel, duyuşsal ve fizyolojik yapısı, onun öğrenme stilini belirler. Öğretimin bireyselleştirilmesinin en sağlam yollarından biridir. İyi veya kötü öğrenme stili yoktur. Önemli olan her öğrenciye en uygun şekilde öğreneceği stille öğretmektir.

9 Yapılan araştırmalar sonucunda, öğrenme stillerine ilişkin çeşitli modeller dört genel başlık altında toplanmıştır.(Davis, 2001) Kişilik modelleri Bilgi- işlem modelleri Sosyal etkileşim modelleri Öğretimsel tercih modelleri Kişilik modelleri, temel kişilik özelliklerini ifade eder.(Örneğin; dışa dönüklük ya da içe dönüklük). Bilgi işlem modelleri, bireylerin bilgiyi nasıl algıladıklarını ve işlediklerini inceler.(Örneğin; anlamın bütününü arayan holistik bakış karşısında adım adım ilerleme yaklaşımını benimseyen ardışık bakış açısı). Sosyal etkileşim modelleri öğrencilerin sınıfta nasıl davranış gösterdiklerine ve nasıl etkileşimde bulunduklarına odaklanır.(Örneğin; öğrenme yönelimli ya da not (puan) yönelimli öğrenciler). Öğretimsel tercih modelleri ise, öğrenmen gerçekleştiği araçlara ve ortamlara odaklanır.(Örneğin; dinleyerek, okuyarak ya da doğrudan deneyerek öğrenme).

10 ÖĞRENME STİLLERİNİN BOYUTLARI
Bilgiyi algılama ve işleme tercihine göre öğrenme stilleri: Duyu organları tarafından alınan bilgilerin algılanması ve belleğe kodlanması sırasında bireysel tercihler söz konusudur. Bilgilerin algılanması, bütünsel ya da analitik olabilir. Bütünsel algılayanlar; ortamdaki bütün uyaranlar arasındaki ilişkiyi görürlerken, analitik algılayanlar daha çok detaylarla ilgilenir ve sıralı algılarlar. Bilgiyi alma tercihine göre öğrenme stilleri: Öğrenme ortamında bilgiye ulaşmak için öğrenen beş duyu organını kullanabilir. Okul öğrenmelerinde öğrencilerin genellikle bilgi edinme tercihleri görsel, işitsel ve kinestetik olarak belirlenmiştir. Öğrenciler genellikle bu üç tarzı birlikte kullanmakla birlikte birinde daha baskın olabilirler. Doğuştan gelen kişilik özelliklerine göre öğrenme stilleri: İnsanları birbirinden ayıran en önemli özelliklerden biri, kişinin huyu olarak dile getirilen kişilik özellikleridir. Bu özellikler genetik olduğu için değişime karşı dirençlidirler ve öğretmenler genellikle öğretmenlerin bu özellikleri ile yüz yüze gelirler. Öğrencilerin yeteneklerine göre öğrenme stilleri: Her bireyin doğuştan getirdiği belli alanlara ilişkin yetenekleri bulunmaktadır. Çocuğun yeteneklerini ortaya koymasına ve geliştirmesine olanak sağladığı takdirde öğrenme daha kolay gerçekleşmektedir. Öğrencilerin tercih ettikleri çalışma koşullarına göre öğrenme stilleri: Öğrencileri öğrenme ve çalışma sırasındaki fiziksel(ses, ışık, sıcaklık, odanın tasarımı), duygusal ve sosyal ortam tercih ve beklentileri bu boyutta ele alınmaktadır.(Erden ve Altun, 2006)

11 ÖĞRENME STİLİ MODELLERİ
Öğrenme stili teorilerinin ve modellerinin Carl Jung (1927)’ın Psikolojik Tipleri Teorisiyle başladığı söylenebilir. Jung’ın teorisinden sonra öğrenme stili modellerinin oluşturulmasına yönelik olarak yapılan çalışmalarda Jung’ın Psikolojik Tipleri Teorisinin etkisi görülmektedir. Bu tip teorisiyle; bilişsel öğrenme stilleri nelerdir?, Bilişsel öğrenme stilleri nasıl belirlenebilir?, Bilişsel öğretme stilleri nasıl belirlenebilir? Soruları cevaplandırılmaya çalışılmıştır.(Saban, 2004)

12 Jung öğrenme tipi modeli: Psikolojik tip teorisi; öğrenme-öğretme sürecine uyarlandığında “sekiz farklı öğrenme ve öğretme stili” ortaya çıkmaktadır.(Mamchur, 1996). Bu tipler; Dışadönük tipler İçedönük tipler Duyusal tipler Sezgisel tipler Düşünen tipler Duygusal tipler Yargısal tipler Algısal tipler Bu tip teorisi asla yargılamaz, sadece izah eder, açıklar ve bilgilendirir. Tip teorisi asla bir karakter teorisi olarak değil, aksine bir süreç teorisi olarak değerlendirilmelidir. Çünkü bu teorinin temel amacı; bir bireyin belli işleri yaparken, öğrenirken veya öğretirken ve hayatını idame ettirirken nasıl tercihte bulunduğunu açıklamaktadır.(Saban, 2004)

13 Simon ve Byram öğrenci tipleri: Simon ve Byram; Jung’ın çalışmalarına uyarlamalar yapmış ve hisseden öğrenci, düşünen öğrenci, algılayıcı öğrenci, sezgili öğrenci olmak üzere dört öğrenci tipini incelemiştir. Hisseden öğrenci: Hisli öğrenciler, yardımsever, duyarlı ve etkileyicidirler. Yaratıcı ve sanatçı ruhu özellikleri taşır. Düşünen öğrenci: Sistematiğe, doğru ve ayrıntılara önem veren özelliklere sahiptirler. Sistemli olup, planlamayı severler. Algılayıcı öğrenci: Yapılacak işlere ön ayak olmaya isteklidirler. Pratik ve üretken olup, öğrenmeyi aktiviteler etrafında organize ederler. Sezgili öğrenci: Farklı bakış açılarını bir araya getiriler. İlgili ve yaratıcı özelliklere sahiptirler.(Kesercioğlu, 2005 (ed))

14 Kolb öğrenme stili modeli: Öğrenme sürecinde bireyin kendi yaşantısı, deneyimleri önemli bir rol oynar. Bireyler, kendi yaşantılarından ve deneyimlerinden öğrenirler. Bu nedenle; yaşantısal öğrenme ve yaşantıya dayalı eğitim giderek önem kazanmıştır. Kolb; yeni bilgi ve becerilerin kazanılmasında farklı süreçleri ve yeterlilikleri içeren dört farklı öğrenme aşaması belirlemiştir.(Davis, 2001) Kolb, bireylerin olay, olgu ve düşüncelere yaklaşım biçimlerini ve günlük hayatta problem çözmek için ne tür yollara başvurduklarını inceleyerek “öğrenme stilleri envanterini” geliştirmiştir. Kolb bu dört öğrenme aşamasını genişleterek, dört farklı öğrenme stili tanımlamıştır. Bireyin öğrenme stilini belirleyen, tek bir biçimden söz edilemez. Her bireyin öğrenme stili bu dört temel biçimin bir bileşenidir. Yaşantısal öğrenme, iş taleplerini tanımlayan ve eğitimsel amaçlara uyan bir sistem sunar ve yaşantısal öğrenme metotlarıyla sınıf ve gerçek dünya arasında geliştirilebilen bağlantıları vurgular.

15 Kolb’a göre yeni bilgi ve beceriler veya tutumlar yaşantısal öğrenmenin dört biçimi içinde yer almasıyla gerçekleştirilebilir. Öğrencilerin etkin olabilmeleri için; dört farklı yeteneğe ihtiyaçları vardır. Bunlar; somut yaşantı, yansıtıcı gözlem yetenekleri, soyut kavramsallaştırma yetenekleri ve aktif yaşantı yetenekleridir.

16 Öğrenmeyi etkileyen alanlar:
Öğrenme stilleri bir döngü halindedir ve herkes bu döngünün bir yerindedir. Öğrenmeyi etkileyen alanlar: Somut yaşantı (concrete experience): Hissederek, yeni deneylere girişir. Yansıtıcı gözlem (reflective observation): İzleyerek (başkalarını ve kendini) Soyut kavramsallaştırma (abstract conceptualization): Düşünerek. Gözlemleri açıklayacak teoriler geliştirir. Aktif yaşantı (active experience): Yaparak. Problem çözmede veya karar almada teorileri kullanır. Herkes bu dört öğrenme biçimini bileşeni bir öğrenme stiline sahiptir. Bu öğrenme stilleri de dört tanedir: Yerleştiren (accomodator) : Somut yaşantı ve aktif yaşantı öğrenme biçimlerini kapsar. Ana özellikleri planlama yapma, kararları yürütme, yeni deneyimler içinde yer alma. Açık fikirli ve değişmelere kolay uyum sağlar. Yaparak ve hissederek öğrenme.

17 Özümseyen (assimilator) : Soyut kavramsallaştırma ve yansıtıcı gözlem öğrenme biçimlerini kapsar. Ana özellikleri soyut kavram ve fikirler üzerinde durma, kavramsal modeller yaratma. Değiştiren (diverger) : Somut yaşantı ve yansıtıcı gözlem öğrenme biçimlerini kapsar. Ana özellikleri düşünme yeteneği, değer ve anlamların farkında olma, ilişkilerin anlamlı organizasyonu. Yargıları güzel fakat eylemi yoktur. Kendi düşünceleri ön plandadır. Ayrıştıran (converger): Soyut kavramsallaştırma ve aktif yaşantı öğrenme biçimlerini kapsar. Ana özellikleri problem çözme, karar verme, fikirlerin mantıksal analizi, sistematik planlama. Yaparak öğrenme önemlidir.

18 Dunn and Dunn öğrenme stili modeli: Öğrencinin değişik uyaranlara verdiği tepkilere dayanıyor. Rita ve Kenneth Dunn’ların öğrenme stili okullarda uygulama yollarını da göstermesi açısından diğerlerinden etkili.Burada öğrenciyi, öğretmeni, öğretim malzemesini, sınıf ortamının düzenlenmesini, materyal ve malzemeyi vs düzenlemek mümkündür. Her bireyin kendine has ve biricik biyolojik ve gelişimsel özellikleri vardır. Bu da kişinin bilgi ve beceri öğrenme yolunu etkiler. Öğrencilerin birbirlerinden farklı olarak öğrendiğini bütün eğitimciler kabul etmektedir. Eğer öğrenme ortamı öğrencinin öğrenme özelliklerine göre düzenlenirse, öğrenmenin kalitesi ve miktarı artmaktadır.

19 1980’li yıllarda Ortaokul Müdürleri Milli Derneği (National Association of Secondary School Principals, NASSP) tarafından da bir öğrenme stili envanteri geliştirildi. Bu çalışma dört kategoride 23 elemandan oluşuyordu. 1. Bilişsel/bilgi işleme elemanları: uzaysal, analitik, sıralı işleme, hafıza, anında işleme, ince farkları ayırt etme ve sözel-uzaysal. 2. Çalışma tercihleri: hareket, beden duruşu, sebat, ses, öğleden sonra çalışma zamanı, ışıklandırma. 3. Algısal tepkiler: görsel, duygulandırıcı ve işitsel 4. Öğretimsel tercihler: sabah erken çalışma, kuşluk vakti çalışma, sözel risk, ustalıkla yönetme, grup oluşturma ve sıcaklık Dunn’ların çalışmalarına dayalı olarak Keefe & Monk’un “Learning Styles Profile” (1986) uygulaması da vardır.

20 Dunnlarin öğrenme stillerini
uygulama ilkeleri: İnsanların çoğu öğrenebilir. Öğretimsel çevreler, kaynaklar ve yaklaşımlar farkı öğrenme stillerine göre ayarlanabilir. Herkesin gücü vardır, ama bu güçler farklı farklıdır. Herkesin öğretimsel tercihleri vardır ve bunlar ölçülebilir. Öğrenme stillerine göre yapılan düzenlemelerden sonra öğrenci başarısı artar. Öğretmenler öğrenme stillerini öğretimleri sırasında kullanabilirler.

21 Çevre uyaranları: Ses unsuru: Öğrenirken geri planda ki ses tercihi. Ders çalışırken veya konsantre olmak için sessizlik mi istiyor, müzik veya gürültü mü? Radyo mu televizyon mu başka bir ses kaynağı mı? (sessizlik ↔ ses) Işık unsuru: Çalırken istenen ışık düzeyi. Çocuk çalışırken yumuşak ışık, loş ortam veya parlak bir ışık mı istiyor? (loşluk ↔ parlak ışık) Sıcaklık unsuru: Çalışırken veya diğer öğrenme faaliyetleri sırasında nasıl bir sıcaklık istiyor? Oldukça sıcak ortamlardan serin ortamlara kadar farklı tercihler olabilir. (sıcak ↔ soğuk) Oda düzeni (design) unsuru: Çocuğun öğrenme ortamı veya odasındaki düzen ve mobilya tercihi. Nasıl bir masa veya sandalyede oturmak istiyor, kanape, yatar koltuk, yastıklar, halı vs. (düzgün ↔ dağınık)

22 Duygusal uyaranlar: Güdülenme (motivasyon) unsuru: Çocuk okulda kendi ilgileriyle kendi kendine mi güdüleniyor, arkadaşları veya yetişkinler tarafında mı güdülenip pekiştirme veriliyor? Sebat unsuru: Öğrenirken veya ödev yaparken sebay gösteriyor mu? Bir işi yaparken dikkat aralığı, yatkınlığı, ilgisi nasıl? Bir işi bitirinceye kadar tek iş mi yapıyır yoksa aynı anda birkaç iş mi? (sabırsız ↔ sabırlı)persistent-inpersistent Sorumluluk unsuru: Kendi dersini öğrenirken ne kadar sorumluluk duyuyor? Küçük bir gözetim, rehberlik veya geri bildirimle çalışabiliyor mu? Yoksa sürekli yetişkinlerin yönlendirmesiyle mi çalışabiliyor? (sorumlu ↔ sorumsuz) Yapı unsuru: Öğrencinin yapısal öğrenme hakkındaki tercihleri nelerdir? Ne öğreneceği, nasıl öğreneceği ve kendisinden neler beklendiği devamlı kendisine bildirilsin mi, yoksa hedef gösterilsin ve daha sonra kendisine hiç karışılmasın mı istiyor? Özel talimat ve açıklamalar istiyor mu?

23 Sosyolojik uyaranlar:
Kendiliğindenlik unsuru: Kendi kendine öğrenmeyi mi tercih ediyor yoksa grupla mı? Ne zaman kendi kendine ne zaman bir grubun elemanı olarak? Veya arkadaşları mı yönlendiriyor, tartışma ve etkileşim öğrenmesini kolaylaştırıyor mu? Çift unsuru: Çocuk bir arkadaşıyla çalışmayı tercih ediyor mu? Gruptan ziyade tek arkadaşı mı istiyor? Bazıları kendi başına veya küçük gruplarla çalışmayı değil bir arkadaşla çalışmayı tercih ederler. Arkadaş veya ekip unsuru: Bir takımın elemanı olarak mı, yoksa tek başına mı çalışmayı tercih eder? Öğrenci bir grubun elemanı olarak, onlarla tartışıp, karşılıklı etkileşip mi iş yapmak ister, yoksa yalnız başına mı? Yetişkin unsuru: Bir otorite ile çalışmaya ne tepki gösterir? Bir yetişkin veya öğretmen ile birlikte mi çalışır, yoksa onların rehberliği ve yardımını ret mi eder? Değişiklik unsuru: Çalışırken bir takım belli yollar ve işlemler mi izler yoksa öğrenirken çeşitli yollar ve işlemler mi tercih eder.

24 Fizyolojik uyaranlar:
Algısal unsur: Görerek, duyarak veya dokunarak öğrenme tipleri. Öğrenirken görsel materyaller mi (resimler, haritalar, okuma materyalleri), işitsel faaliyetler mi (ses kasetleri, müzik, ders dinleme), el ile (tactual) veya bedenle hareket (kinestetik) mi (not alma, projede çalışma, günlük tutma, maket yapma vs) tercih ediliyor. Yeme-içme (intake) unsuru: Çocuk, öğrenirken bir şeye, içme veya sakız çiğnemeyi tercih ediyor mu? Soğuk mu içer, yoksa kahve mi? Hafif bir şeyler mi yer yoksa hatur hutur bir şeyler mi? Zaman unsuru: Günün hangi saatlerinde nasıl bir enerjiye sahip? Sabahları mı, akşamları mı, öğleyin mi, öğleden önce mi, sonra mı daha iyi çalışıyor? Hareketlilik unsuru: Uzun süre kımılşdamadan oturarak mı çalışır, yoksa gezer, yerini veya beden duruşunu mu değiştirir? Öğrenirken belki de bilinçsiz olarak hareketli mi olur, kımıldamaz mı?

25 Psikolojik uyaranlar:
Bütüncü-analizci unsuru: Konuyu bir bütün olarak mı, yosa belli bir sıraya göre parça parça mı öğrenir? Bütüncü öğrenciler konuya bir bütün olarak bakar ve sonuçla ilgilenirler. Parçalarla ilgilenmeden önce “büyük resmi” görmek isterler. Analitik öğrenciler ise her defasında bir parça öğrenerek ilerlerler. Her anlamlı parçayı iyice öğrendikten sonra onları “büyük resim” içinde birleştirmeyi denerler. Beyin yarıküreleri unsuru: Çocuğun beyninin sağ tarafı mı güçlü, yoksa sol tarafı mı? Sol beyinliler analitik ve sıralı öğrenmeye yatkın, sağ beyinliler bütüncü ve anında öğrenmeye yatkındır. Düşünce biçimi unsuru: Çocuk uzun düşünceli mi yoksa düşüncesiz mi hareket eder? Düşünce temposu nasıl? Sonuç çıkarma ve karar vermede hızlı mı, yoksa karar vermeden önce bütün alternatifleri değerlendirip her mümkün olanağı hesaba katıyor mu?

26 Gregorc öğrenme stili modeli: Gregoric öğrenme stili iki temel üzerine kuruludur:
1. Bilginin nasıl alındığı (algılama) ve 2.Bilginin nasıl işlendiği (processing, ordering). Bunlar da kendi aralarında iki kaliteye ayrılır. Algı (perception) somut veya soyut olabilir. Somut algılayıcı beş duyu organına dayanır. Burada ve hemen olanla ilgilenir (gördüğüme inanırım). Bunlara, "sol beyinli kişiler" de denir. Soyut algılayıcı sezgiye, zekaya ve hayal gücüne dayalı algılama. Görünüşün arkasındakine bakar. (hiç bir şey göründüğü gibi değildir) "sağ beyinli kişiler". Bilgi işleme (ordering) açısından da sıralı ve rasgele işleme vardır. Sıralı (sequential) işleme, düşünceyi adım adım ilerletme, mantıksal sıra içinde işlem yapma. Rasgele (random) bilgi işlemede işlem sırası önemli değildir. Hangisi önemli ise o öne alınır.

27 Algılama ve bilgi işlemedeki ikililer bir araya geldiğinde dört öğrenme stili ortaya çıkar:
Somut sıralı Soyut sıralı Somut rasgele Soyut rasgele

28 Somut sıralı öğrenme stiliyle öğrenenler:
Fikirleri uygulamaya koymayı severler, olaylar üzerine yoğunlaşırlar, belli zaman dilimleri içinde sistematik (adım adım) çalışır, soyut fikirlerden somut ürünler çıkarırlar. Ayrıntıya dikkat eder, çalışırken belli metodları vardır. Grup içinde çalışmayı sevmezler, özel konularda tartışmaya katılmayı sevmezler, doğru veya yanlış cevabı olmayan konulardaki soruları da sevmezler. "İhtiyacım olan olgular nelerdir?", "Nasıl yapabilirim?", neye benzemeli, ne zaman olacak gibi sorularla uğraşırlar. Soyut sıralı öğrenme stiliyle öğrenenler: Altta yatan prensipleri arar, fikirleri analiz eder, araştırır ve mantıklı sıraya koyar. Kesin, iyi araştırılmış bilgileri, mantıklı akıl yürütmeyi, yapmaktan ziyade gözleyerek öğrenmeyi tercih ederler. Bir konu ile uzun uzadıya uğraşmayı, bir şeyi tekrar tekrar yapmayı sevmezler. Diplomatik olmaları uzun zaman alır. Bir sohbeti sürdürmeleri de zordur. "Bunun doğru olduğunu nasıl bilebilirim?", "Bütün olabilirlikleri nasıl değerlendirebilirim?" gibi konularla uğraşılır.

29 Soyut rasgele öğrenme stiliyle öğrenenler:
Başkalarını samimiyetle dinler, onların duygularını anlamaya çalışırlar. Başkalarının duygusal ihtiyaçlarını tanır, gruba uyarlar. Öğrenmeyi bireyselleştirir, geniş, genel ilkelere odaklanırlar. Herkesle dostça ilişkiler kurmayı severler. Kafaları ile değil kalpleriyle karar verirler. Duygularını açıklamaları ve haklı göstermeleri zordur. Kesin ayrıntı vermeleri ve olumlu bile olsa eleştiri almaları kolay değildir. Bir anda bir şeye odaklanmaları güçtür. Somut rasgele öğrenme stiliyle öğrenenler: Birçok seçenek ve çözüm yolu gördüklerinde hızlı düşünür, farklı yollar bulurlar. Problem çözmede iç görü ve içgüdüleri kullanırlar. Sınırlamaları, biçimsel raporları, kalıp yolları, bir şeyi tekrar yapmayı, ayrıntılı kayıtlar tutmayı, nasıl cevap verileceğini göstermeyi sevmezler.

30 Şekil: Gregorc modelinde öğrenme stilleri (Ekici, 2003)

31 McCarthy öğrenme stili modeli: McCarthy (1987) öğrenme stilini; bireylerin bilgiyi algılama ve işleme yeteneklerini kullanmadaki tercihi olarak tanımlamıştır. McCarthy, öğrenme stili modelinin temelini, Kolb öğrenme stili modelinden almıştır. Kolb (1984) öğrenme stillerinin belirlenmesinde kullandığı dört öğrenme yeteneğini tanımlamıştır. Bunlar; somut yaşantı (SY), yansıtıcı gözlem (YG), soyut kavramsallaştırma (SK), aktif yaşantı (AY) yetenekleridir. Öğrenciler ön yargı olmaksızın kendilerini yeni yaşantılara açık tutabilmeli (SY), pek çok açıdan yaşantılarını gözlemleyebilmeli ve yansıtabilmeli (YG), gözlemlerini mantıksal olarak sağlam kuramlar içine oturtabilecekleri kavramlar oluşturabilmeli (SK), problem çözme ve karar verme aşamalarında bu kuramları kullanabilmelidirler (AY). Somut yaşantı ve soyut kavramsallaştırma yetenekleri bireyin bilgiyi algılama boyutunu, yansıtıcı gözlem ve aktif yaşantı yetenekleri, bireyin bilgiyi işleme boyutunu inceler.

32 Birinci tip öğrenenler (imgesel öğrenenler) öğrenme döngüsünün birinci çeyreğinde, ikinci tip öğrenenler (analitik öğrenenler) öğrenme döngüsünün ikinci çeyreğinde, üçüncü tip öğrenenler (sağduyulu öğrenenler) öğrenme döngüsünün üçüncü çeyreğinde, dördüncü tip öğrenenler (dinamik öğrenenler) öğrenme döngüsünün dördüncü çeyreğinde yer almaktadır. Her bir öğrenme stiline sahip öğrenci, öğretmen, lider özellikleri aşağıda açıklanmıştır.

33 Birinci tip öğrenenler:
Öğretmen olarak bu bireyler, kişisel gelişime faydalı olma konusuyla ilgilenirler. Samimi, içten olmaları konusunda öğrencilerini cesaretlendirirler. İnsanların daha fazla bilinç kazanmalarına yardımcı olmaya çalışırlar. Müfredat programının doğru, istenen şekilde olma özelliğinin güçlendirilmesi gerektiğine, her öğrenciye uygun olarak hazırlanması gerektiğine inanırlar. Öğrencileri üzerinde bilgiyi bireysel anlamayı geliştirici olarak görürler. Duygularla ilgili tartışmaları, grup çalışmasını ve gerçekçi dönüt almayı severler. İş birliği içerisindeki çalışma çabalarına öğrencilerini dahil etmek isteyen yardım sever insanlardır. İnsan gelişimini etkileyen sosyal güçlerin farkındadırlar. Anlamlı amaçlar üzerine odaklanabilme yeteneklerine sahiptirler. Baskı altında kalmaktan, bazen de cesaretsiz olmaktan korkarlar (McCarthy, 1987; 2000).

34 İkinci tip öğrenenler:
Öğretmen olarak bu bireyler, bilgiyi yaymakla, bilgi vermekle ilgilenirler. Mümkün olduğu kadar hatasız ve bilgili olmaya çalışırlar. Müfredatın, anlamlı bilgilerin anlaşılmasına destek olması gerektiğine ve müfredatın sistemli olarak sunulması gerektiğine inanırlar. Bilgiyi, derinlemesine kavrama olarak görürler. Öğrencilerinin iyi düşünen bireyler olmasına yardım etmeye çalışırlar. Öğrencilerini çok iyi cesaretlendirirler. Başarı için temel olarak bilgiyi görürler. Derslerde not alma, okuma gibi durumlarda öğrencilerini yönlendirirler. Derslerinde uzman görüşlerine yer verirler. Gerçeklerden, ayrıntılardan ve düzenli sistematik düşünmeden hoşlanırlar. Bu grupta yer alan öğretmenler bilgi sevgisini öğrencilere aşılamaya çalışan geleneksel öğretmenlerdir. Otoritenin mantıklı kullanılması gerektiğine inanırlar. Bazen öğretmenlerin egemen tutumları öğrencilerdeki yaratıcılık cesaretinin kırılmasına sebep olabilir (McCarthy, 1987; 2000).

35 Üçüncü tip öğrenenler:
Öğretmen olarak bu bireyler, öğrencilerinin verimlilik ve yeterliliğini artırmakla ilgilenirler. Öğrencilerine yaşamları boyunca ekonomik olarak bağımsız olabilme isteği duyma becerilerini kazandırmaya çalışırlar. Müfredatın bu tür amaçları harekete geçirmesi gerektiğine inanırlar. Bilgiyi, öğrencilere kendi yollarını çizebilme yeteneği kazandıran bir güç olarak görürler. Öğrencileri pratik uygulamalar yapmaları konusunda cesaretlendirirler. Öğrencilerini problem çözmeye, deneyler yapmaya, teknik işlere ve uygulamalı etkinliklere, aktivitelere yönlendirirler. Öğrencilerinin problemlere bilimsel olarak yaklaşmaları gerektiğine inanırlar. Bu grupta yer alan öğretmenler titiz olup, nitelik ve üretkenliği artırmak için çaba harcarlar. En iyi yöntemin pragmatik olarak belirleneceğine inanırlar. Ölçülü olarak verilen ödülleri kullanışlı bulurlar. Sağ duyulu öğretmenler, kararlı ve kendine yeten tipler olup, alanlarında teknik bakımdan çok iyidirler, fakat takım çalışması becerileri konusunda yetersizdirler. (McCarthy, 1987; 2000).

36 Dördüncü tip öğrenenler:
Öğretmen olarak bu bireyler, öğrencilerinin kendi kendilerine keşfetmelerini sağlamaya çalışırlar. Öğrencilerinin mümkün olan çözüm yollarını araştırmalarına önem verirler. Öğrencilerin kendi vizyonları ile hareket etmelerine, hayallerini gerçekleştirmelerine yardımcı olmaya çalışırlar. Öğretim programının öğrencilerin ilgilerini harekete geçirmesi gerektiğine inanırlar. Bilgiyi, daha büyük toplumları geliştirmek için bir araç olarak görürler. Öğrencilerini yaşantısal öğrenmeye cesaretlendirirler. Öğretim yöntemlerinde değişikliklere gitmekten hoşlanırlar. Öğrencilerin enerjik olmaları için çalışan dramatik öğretmenlerdir. Hayatı renklendirmek ve yeni sınırlar oluşturmak için yeni formlar yaratma girişiminde bulunurlar. Bu gruptaki öğretmenler  istediklerini yaptırtma ve aceleci olma özelliklerine sahiptir (McCarthy, 1987; 2000).

37 ÖĞRENME STİLİ MODELLERİNİN VURGULADIĞI ORTAK NOKTALAR:
Bireylerin öğrenme stilleri belirlenmelidir. Öğretmenler, çoklu öğrenme ortamlarını içeren öğrenme aktivitelerini kullandıklarında öğrenci başarıları artar. Hiçbir öğrenme stili diğerine göre üstün değildir. Her öğrenme stili bireyin başarılı öğrenmeler gerçekleştirmesini sağladığı zaman en iyi öğrenme stilidir. Öğrenme stilleri bireyden bireye değişiklik gösterdiği gibi bireyin öğrenmek zorunda olduğu materyal göre de farklılık göstermektedir.

38 YARARLANILAN VE BAŞVURULAN KAYNAKLAR
Erden, Münire, Altun, Sertel. (2006). Öğrenme Stilleri.İstanbul: Morpa Kesercioğlu, Teoman.(2005). İlköğretimde Fen ve Teknoloji Öğretimi.Ankara:Anı Yayıncılık Özdemir, Servet; Yalın, Halil İbrahim; Sezgin Ferudun.(2004). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Saban, Ahmet.(2004). Öğrenme-Öğretme süreci.Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Kaya, Alim.(2005). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Ankara: Anı Yayıncılık Ültanır, Gürcan.(2003).Eğitim’de Planlama ve Değerlendirme’ de Kuram ve Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Dunn, Rita; K.Dunn, G.E.Price. Learning Style Inventory (LSI). Manual. Lawrence: Price Systems Inc (Levent’te) Kearsley, Greg. Cognitive/Learning Styles. Washington DC: George Washington University. Kramer-Koehler, Pamela, Nancy M. Tooney, and Devendra P. Beke. The Use of learning style innovations to improve retention. In ASEE/IEEE Frontiers in Education '95: Proceedings. Purdue University. Open Learning Technology Corporation Learning Theories. : Open Learning Technology Corporation. Winters, Elaine Seven Styles of Learning: The Part they Play When Developing Interactivity.

39 ÖĞRENME STRATEJİLERİ Öğrenme bir dinleyici ve seyirci sporu değildir. Öğrenciler sadece sınıfa öğretmenlerini dinleyerek, kalıplaşmış ödevler-notları ezberleyerek, alışılmış soruları cevaplayarak öğrenemezler. Onlar öğrendikleri hakkında konuşmalı, yazmalı, geçmiş yaşantılarıyla ilişkilendirmeli ve onu gülük yaşamda uygulamalıdırlar. Kendilerine ait öğrendikleri her bilgi birimin uygulamaya dönüştürmeli, yapmaya çalışmalıdırlar. Öğrenme stratejisi, bireyin kendi kendine öğrenmesini kolaylaştıran tekniklerin her biridir. Öğrenme stratejileriyle, öğrenenin bilgiyi işleyerek ve kalıcı biçimde öğrenmesini sağlamak amaçlanır. Bu nedenle öğrenme stratejileri, öğrenenin, öğretilecek yeni bilgiyi seçme, düzenleme ve bütünleştirme biçimini etkilemesi beklenen davranış ve düşüncelerden oluşur.(Büyüköztürk vd., 2004). Öğrenmenin kendi doğasına bakıldığında ve öğrenme sürecine aktif olarak katılmayla elde edilen zihinsel faydalar göz önüne alındığında, bu stratejiler (aktif öğrenme) güncel eğitim hedeflerine daha iyi ulaşmayı sağladığı aşikardır. Etkili öğretim sistemlerinde, öğrenme ortamı ve çevresi tüm öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarına uygun olarak düzenlenir

40 Öğrenme stratejileri;
Öğrencilerin daha fazla öğrenme sürecinde etkin olmasını gerektirir. Bilgi ve aktarımdan ziyade öğrencilerde bir takım becerilerin olmasını gerektirir. Öğrencileri, üst düzey düşünme becerilerini (analiz, sentez, değerlendirme vs.) gerektiren etkinliklere (okuma, yazma, tartışma vs.) yönlendirir. Konu alanı hakkında öğrencilerin sahip oldukları fikir, tutum ve inançları ifade etmeleri için uygun yollar sağlar.

41 2) kısa süreli belleği geliştirme stratejileri,
Literatürde öğrenme stratejilerinin taşıdığı önem konusunda genel bir görüş birliği olmakla birlikte, çok sayıda farklı öğrenme stratejisi sınıflandırmasının bulunması dikkat çekicidir. Bu nedenle aşağıda iki farklı öğrenme stratejisi sınıflandırması verilmiştir. Anlamlandırma Örgütleme Tekrar stratejileri (Yılmaz ve Sünbül, 2004) Gagne ve Driscoll öğrenme stratejilerini, beş ayrı sınıflama yaparak incelemektedirler: 1) Dikkat stratejileri,. 2) kısa süreli belleği geliştirme stratejileri, 3) kodlamayı artırma stratejileri, 4) geri getirmeyi artırma stratejileri, 5) izleme- yöneltme stratejileri.

42 1) Temel öğrenme durumları için tekrarlama stratejileri,
Öğrenme stratejileri konusunda kapsamlı çalışmalar yapan Mayer (7) öğrenme stratejilerini 8 sınıfta toplamıştır; 1) Temel öğrenme durumları için tekrarlama stratejileri, 2) karmaşık öğrenme durumları için tekrarlama stratejileri, 3) temel öğrenme durumları için anlamlandırma stratejileri, 4) karmaşık öğrenme durumları için anlamlandırma stratejileri, 5) temel öğrenme durumları için örgütleme stratejileri, 6) karmaşık öğrenme durumları için örgütleme stratejileri, 7) kavramayı izleme stratejileri, 8) duyuşsal ve güdüsel stratejiler (Subaşı, 2000).

43 Tekrar Stratejisi: Tekrar stratejisi metindeki ya da anlatımdaki belirli ifadeleri tekrar etme, yazılı bir metinden konu cümlelerini ve ayrıntılı detayları tanımlama, okuma, sözel ya da içsel bir cümleyle başka bir cümleyi bir araya getirme gibi süreçleri içerir. Wittrock(1990) bu tür öğrenme etkinliklerin öğrencileri transfer, yeniden organize etme ve anlamlandırma gibi zihinsel süreçlere temel teşkil ettiğini ifade etmiştir. Bu kategoride Weinstein and Mayer (1996) temel ve karmaşık olmak üzere iki çeşit tekrar stratejisinden bahsetmiştir. Temel tekrar stratejisini kullanan öğrenciler karşılaştıkları metin ya da öğrenme durumunu basitçe yinelemekte ya da adlandırmaktadır. Araştırmalara göre özellikle kısa süreli ve çalışan bellekteki tekrarların büyük çoğunluğu bu türdendir. Karmaşık tekrar stratejisinde bilgilere belirli ölçüde bireyin kendisinin de anlamlar katarak zihne yerleştirme işlevi vardır. Özellikle bilgilerin kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe aktarılmasında kullanılır. Bu tekrarda sözel yinelemeler ön plana çıkmaktadır.

44 Tekrar okumada iki önemli bilişsel amaç vardır; öğrencinin dikkatini metninin önemli bölümlerine yoğunlaştırması(seçme) ve daha sonraki çalışmalar için materyalin çalışan belleğe aktarıldıktan emin olma (kazanılma) Hatırlama ve sözel tekrarlarla ilgili birkaç çalışma şu sonuçları ortaya çıkarmıştır. Sözel tekrarlar; Materyalin zihinde tutulmasına yardımcı olabilir. Yaşla birlikte gelişen bir beceridir. Etkili olması için görev (öğrenme) kriterlerine uygun olmalıdır. (Simpson ve ark., 1994) Tekrar stratejisi uygulama aşamasında kalıpçı ve basit bir zihinsel süreç durumu sergilese de Haris’e göre (1991) özellikle hatırlama ve kavramaya yönelik bir öğrenme görevi gerçekleştirmek için kısa notlar tutarak ve pasaj paragrafların kenarlarına açıklamalar yapılarak gerçekleştirilen tekrarların kısa süreli bellekten bilgi aktarımında etkili olmakta; uzun süreli bellekte ise bilginin hatırlanması ve geriye getirilmesini kolaylaştırmaktadır. Öğrenilecek metin düz yazı türünde ise tekrar stratejileri, konuyu sesli olarak tekrarlama, yazıya aktarma, bazı bölümleri aynen alıntılama ve yazının önemli kısımlarının altını çizmeyi kapsamaktadır.

45 Simson’a göre (1994) yaşla birlikte gelişen bir öğrenme stratejisi olmakla birlikte, öğrenciye bu konuda örnekler verilmesi, not tutma ve dinleme anında yönergeler sunulması ve amacına uygun olarak kılavuzluk olunması halinde tekrar stratejisiyle istenen öğrenme performansına ulaşılabilir. Araştırma sonuçlarına göre, çocuklar anaokulundan beşinci ya da altıncı sınıfa ulaşırken tekrar stratejilerini öğrenirler. 6-7 yaşındaki çocuklar öğretildiğinde, yineleme stratejilerini kullanabilmekte, kendilerine uygun stratejiler üretememektedirler. 11-12 yaşındaki çocuklar ise, öğrenme sırasında kendiliğinden tekrar yapmakta, tekrarla ilgilenmekte ve eğitim durumunun hedefleri doğrultusunda tekrar davranışlarında değişiklik yapmaktadırlar. (Subaşı, 2000).

46 Anlamlandırma stratejisi:
Bu stratejinin temelinde öğrencinin karşılaştığı bilgiyi aynen alması ya da zihnine yerleştirmesinin ötesinde belleğinde var olan, önceden öğrenmiş olduğu bilgilerle bütünleştirerek anlamlar katması ve bu şekilde zihnine yerleştirmesi durumu vardır. Simpson, Olejnik ve arkadaşlarının(1994) anlamlandırma stratejisiyle ilgili yazmış oldukları bir makalede; bu stratejinin taktikleri ve öğrenme etkinlikleri olarak; metne çalışırken zihinsel imgelerden yararlanma, yeni bilgi ve uyarıcıları daha önceden öğrenilmiş olanlarla ilişkilendirme ve yorumlama, metni ve öğrenme görevini kendi cümleleriyle özetleme ve materyal üzerinde yorumlayarak not alma gibi özellikler sayılmıştır.

47 Anlamlandırmayı arttıran yöntemler:
Kendi kendine soru sorma, Eklemleme, Benzetimler, Örgütleme, Not alma, Özetleme, Uzamsal Temsilciler Oluşturma Ana hatlar oluşturma, Şemalaştırma (haritalama) (Subaşı, 2000).

48 Örgütleme stratejisi:
Bilişsel psikolojide örgütleme kavramını ilk kullananlardan birisi David Ausubel’dir. Ön örgütleyiciler olarak ifade edilen bu kavram öğrenilmesi gereken konuya göre öğrencilerin hazırlanması ve önceden öğrendikleriyle yeni öğrenilecek bilgilerin sistemli olarak kavranmasına yardımcı olan vasıtaları kapsamaktadır. (Hergenhahn, 1988) Birçok örgütleme stratejisi vardır. Sherrie ve Simpson’ e göre (1991) en fazla kullanılan örgütle stratejileri; kavram kartları, haritaları, matrisler ve akış şemalarıdır. Öğrencinin düzeyine ve metnin karmaşıklığına göre bu yöntemlerden birini seçmek gerekir.

49 Cook ve Mayer(1983) etkili bir örgütleme süresi için on tane kriterin gerçekleşmesi gerektiğini ileri sürmüşlerdir. Tamlık Genel bir format Uygunluk Yazılış tarzı, üslup Karmaşık ve fazla olan bilgiyi azaltması Önemli fikirleri içermesi Ayrıntılarda sadelik Düşünme düzeyini olumlu yönde etkilemesi Organizasyon ve bütünlüğe sahip olması Örneklerin kullanılması

50 Bu stratejinin taktik ve öğrenme etkinlikleri olarak; özellikleri benzerlik ve farklılıklara göre gruplama, karşılaşılan bilgi bütünü anlamlı ve önemli öğelere ayırma, bir metin içerisindeki temel, yardımcı noktaları ve bunlar arasıdaki ilişkileri gösterme gibi durumlar sayılabilir. Örgütleme stratejisinin en temel düzeyi madde ya da olguların taksonomik olarak sınıflamasıdır. Bu stratejinin etkili bir şekilde kullanılabilmesi için öğrencinin önce elindeki materyali çok iyi şekilde gözden geçirmesi,var olan yapısını kavraması ve daha sonra da kendi öğrenme stratejisini işe koşarak anlamlı düzenleme ve kümelenmeleri oluşturması gerekir. Senemoğlu(1998), örgütleme yolu olarak; Çizelge, tablo ve matrisler kullanma Hiyerarşik yapılar oluşturma Konunun ana hatlarını oluşturma Grafik ve modelleri sıralamıştır.

51 Pintrich ve arkadaşları öğrenme stratejilerini
iki ana grup altında toplamıştır: 1) Bilişsel-metabilişsel stratejiler 2) Kaynak yönetimi stratejileri (Büyüköztürk vd., 2004)

52 Bilişsel Stratejiler Yineleme Stratejileri
-Temel etkinlik, zihinsel yinelemeler yapma ve ezberleyerek öğrenme. -Olduğu gibi hatırlanması istenen bilgilerin öğrenilmesinde kullanma. Açımlama Stratejileri -Yeni öğrenilenlerle önceki bilgilerini bütünleştirerek uzun süreli bellekte bilgiyi kodlamada öğrenenlere yardım etme -Yorumlama, özetleme, benzetim yaratma ve not alma vb. Düzenleme Stratejileri - Uygun bilgiyi seçme ve öğrenilecek bilgiyi, bilgiler arası bağlantıları kurarak yapılandırma. - Kümelendirme ya da sınıflandırma, ana hatları çıkarma (outlining), ana fikri belirleme vb. Eleştirel Düşünme Stratejileri - Önceki bilgileri yeni durumlara uygulamada problem çözme, karar verme ve eleştirel değerlendirme yapma.

53 Metabilişsel Stratejiler
Planlama -Hedef belirleme, görev analizi yapma vb. İzleme - Okurken dikkati sürdürme, kendi kendini test etme ve soru sorma Düzenleme - Performansı geliştirmede davranışları kontrol etme ve düzeltmeyi sağlama Zaman ve Çalışma Ortamı Yönetimi - Program yapma, planlama ve çalışma zamanını yönetme - Zamandan en verimli nasıl yararlanılacağını, gerçekçi amaçlarla belirlemeye çalışma ve çalışma ortamını yönetme

54 Kaynak Yönetimi Emek Yönetimi
- Öğrenenin verilen görevde dikkatini ve çabasını sürdürmesi. - Öğrenme stratejilerinin kullanımının devam ettirilmesi, zor görev ve konularda çalışmaya devam etme. Akran İşbirliği Yönetimi - İşbirliği içinde öğrenme. Yardım isteme - Gerektiğinde yardım alma gereğini belirleyebilme ve yardım isteme.

55 Etkili ve verimli bir öğretim:
Öğrenciye; nasıl öğreneceğine, nasıl hatırlayacağına, kendi kendini nasıl güdüleyeceğine ve kendi öğrenmesini etkili olarak nasıl kontrol edip yönlendireceğine rehberlik etmeyi kapsamalıdır. (Senemoğlu, 2002). Öğrencinin kendi kendine öğretebilmesi için gerekli basamakların uygulamasında öğretmen rehberlik eder. Uygulama basamakları: Hedefi analiz edip tanımlama Stratejiyi plânlama Stratejiyi uygulama Stratejilerin sonuçlarını izleme Stratejiyi uygun hâle getirme (Senemoğlu, 1999)

56 ÖĞRENME STRATEJİSİ VE STİLİ ARASINDA FARK VAR MIDIR?
Öğrenme stili kolayca değişmez, öğrenme stratejisi ise durumlara ve görevlere bağlı olarak kullanılan yaklaşımdır. Öğrenme stili bireyin bilgiyi algılama, işleme, düzenleme ve anlamlandırma konusundaki karakteristik ve tutarlı yaklaşımlarını içermektedir. Öğrenme stratejileri ise ağırlıklı olarak toplumsal çevre içinde öğrenilen ve çeşitli durumlarla baş edebilmek için geliştirilen stratejilerdir (Şimşek, 2004).

57 PEKİ SİZİN ÖĞRENME STİLİNİZ VE STRATEJİNİZ NEDİR?

58 YARARLANILAN VE BAŞVURULAN KAYNAKLAR
Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö.E., Özkahvecioğlu, Ö. ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), SENEMOĞLU, N. (1999). Öğrenme Ürünleri ve Öğretimi. Subaşı, G. (2000). Etkili Öğrenme: Öğrenme Stratejileri. Milli Eğitim Dergisi, 146, /146/subasi.htm. Şimşek, A. (2004). Öğrenme Biçimi. Eğitimde Bireysel Farklılıklar (Editör: Kuzgun ve Deryakulu), Ankara: Nobel Yayıncılık. Yılmaz, Hasan, Sünbül, Ali Murat.(2004). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme.Konya: Çizgi Kitapevi