SON TEKRAR (Kazanım testleri ve çıkmış sorular)

... konulu sunumlar: "SON TEKRAR (Kazanım testleri ve çıkmış sorular)"— Sunum transkripti:

1 SON TEKRAR (Kazanım testleri ve çıkmış sorular)
TEOG 2 SON TEKRAR (Kazanım testleri ve çıkmış sorular)

2 SÖZCÜKTE ANLAM TERİM ANLAM : Bir sözcüğün bilim, sanat, spor ya da meslek alanına özgü kavramları karşılığında kazandığı anlama terim anlam adı verilir. Bir sözcüğün terim olup olmadığı kullanıldığı cümleye göre değişir. Örnek » Doğru haber veren gazeteler de var. (Gerçek anlam) » İki noktadan tek doğru geçer. (Terim anlam) » Olaya bir de şu açıdan bakalım. (Mecaz anlam) » İkizkenar üçgenin taban açıları eşittir. (Terim anlam)

3 MEB Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “doğru” sözcüğü
terim anlamda kullanılmıştır? A) Doğru iletişim kurarak her yerde işini kolaylaştırırdı. B) Doğru haberler vererek insanları rahatlatmalısın. C) Sınıf başkanı, elindeki kalemle tahtaya bir doğru çizdi. D) Babam, doğru insanlarla arkadaşlık kurmayı tercih eder.

4 MEB Aşağıdaki cümlelerin hangisinde terim anlamda kullanılmış bir sözcük vardır? A) Nisan yağmurları doğayı canlandırdı. B) Bitkiler güneş ışığıyla fotosentez yapar. C) Matematik dersini diğer derslerden çok seviyordu. D) Teknoloji onun hayatının vazgeçilmezidir.

5 2015 TEOG

6 ZIT ANLAM Bir sözcüğün olumsuzu, o sözcüğün zıt anlamlısı değildir.
Örnek » gelmek – gelmemek (olumsuzu) » gelmek – gitmek (zıt anlamlısı) » kirli – kirsiz (olumsuzu) » kirli – temiz (zıt anlamlısı)

7 DİKKAT ⇒ Sözcüklerin karşıt anlamlı olabilmesi için her ikisinin de gerçek ya da mecaz anlamlı olmaması gerekir. Örnek » Dün akşam bize geldi. (gerçek anlam) » Bu işin sonu nereye gider? (mecaz anlam) Yukarıdaki cümlelerde gelmek ve gitmek birbirinin karşıtı değildir; çünkü gelmek gerçek anlamıyla, gitmek mecaz anlamıyla kullanılmıştır.

8 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmamıştır?
A) Bu çocuk mutlu mu, mutsuz mu anlayamadım. B) Uzak yakın demeden tüm akrabalarını ziyaret etti. C) Zamanla acemiliği atlatarak ustalığı hak etti. D) Geleceğinin iyi olmasını istiyorsan geçmişini kanatma.

9 Etler iyi pişmediği için çok sert olmuş.
‘‘Yumuşak’’ sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde bu cümledeki ‘‘ sert’’ sözcüğünün karşıt anlamlısı olarak kullanılmıştır? A) Yumuşak ekmekleri kolayca kesip masaya götürdü. B) Bu köyün iklimi çok yumuşaktır. C) Yumuşak bir dil kullanarak herkesi ikna ettin. D) Futbolcu, topu yumuşak bir vuruşla kaleye gönderdi

10 Işıkları bir yakıp bir söndürme kaptan,
Beni korkutamazsın. Altı çizili sözcükler arasındaki anlam ilişkisinin benzeri aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Kimseden gizlimiz, saklımız yoktur. B) Çocukluğumuz sokaklarda düşe kalka geçti. C) Gün ağarır ağarmaz yola koyuldu. D) Şimdi oralarda olsam, diye iç geçirdi

11 “Açık pencerenin önünde denize karşı saatlerce dertleştik
“Açık pencerenin önünde denize karşı saatlerce dertleştik.” cümlesindeki “açık” sözcüğünün karşıt anlamlısı aşağıdakilerin hangisinde kullanılmıştır? A) Bahçe kapısının kapalı olduğunu görünce telaşlandı. B) Soğuk ve kapalı havalarda gezmekten pek hoşlanmazdı. C) Kapalı ruhlu, ağırbaşlı, heyecansız bir insandı. D) Meclis bazı konuları görüşmek için kapalı oturum yapabilir.

12 Bu evler çok sağlam, hepsinin depreme dayanıklılık
belgesi var. “Zayıf” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu cümledeki “sağlam” sözcüğünün karşıtı olarak kullanılmıştır? A) Vişne toplarken zayıf bir dala basan babam ağaçtan düştü. B) Radyoda uzak bir istasyonun zayıf sesini duydu. C) Bu, zayıf bir ihtimal ama yine de tedbirli olmalıyız. D) Uzun boylu, zayıf; elli yaşlarında bir kadındı.

13 Padişahın emirlerini yerine getirmek için canla başla çalışıyorlar.
• Etrafta kimsenin olmaması o adamların işini kolaylaştırmış. • Dünya atom çağında, biz hâlâ medeniyet kavgası içindeyiz. • Onun gözlerinde, umutsuzlukla öfke karışımı bir ifade var. Aşağıdakilerden hangisinde, bu cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden herhangi birinin eş anlamlısı kullanılmamıştır? A) Polisler, bir delil bulabilmek için çevreyi incelediler. B) Bana sorarsanız devrimiz nasihat devri olmaktan çıktı. C) Görevim, bu çocukları hemen güvenli bir yere götürmekti. D) Karşısında yetimleri görünce doktorun hiddeti geçiverdi.

14 EŞ SESLİ SÖZCÜKLER ⇒ Bir sözcüğün temel anlamıyla yan anlamı arasında sesteşlik özelliği aranmaz. Çünkü bu tür sözcükler arasında anlam bağlantısı kopmamıştır. Örnek » Karabatak suya daldı. » Uzmanlığını hangi dalda tamamladı? Bu cümlelerde dal sözcükleri birbirinin sesteşi değildir; çünkü birinci cümlede dal sözcüğü gerçek anlamıyla, ikinci cümlede dal sözcüğü ağacın bir organı olan dal sözcüğünün yan anlamıyla kullanılmıştır.

15 ⇒ Bir sözcüğün temel anlamıyla mecaz anlamı arasında sesteşlik özelliği aranmaz.
Örnek » Kuru otlar, bir kibrit değse tutuşuverecekti. (Temel anlam) » Bu yazarın kuru bir anlatımı var. ( Mecaz anlam)

16 Bana kara diyen dilber Gözlerin kara değil mi Bu dizelerdeki ‘‘kara’’ sözcüğünün eş seslisi aşağıdakilerden hangisinde kullanılmamıştır? A) Kara görününce hep birlikte çığlık attılar. B) Kurbağa karada da suda da soluk alabilir. C) Kara kaşlarını çatıp bir köşeye oturdu. D) Yolcuları sağ salim karaya çıkardılar.

17 2014 MAZERET

18 2015 TEOG

19 KALIPLAŞMIŞ İFADELER Kimi cümleler, sözcükler aracılığıyla iletilen anlamın dışında ikinci bir anlam daha içerir. Halk arasında çok kullanılan, tam olarak deyim özelliği taşımayan sözlerdir. Belli durumlarda ve olaylarda kullanılır. Söylenmeye başlandığı anda devamı tahmin edilen cümlelerdir. Kalıplaşmış cümleler, değişmeyen ve genelde mecaz anlam taşıyan kelime gruplarıyla kurulan cümlelerdir. Anlatımı güçlendirmek maksadıyla kullanılırlar. Deyimler, atasözleri ve bazı özlü sözler, kalıplaşmış sözlerdir. Bu cümleler farklı biçimlerde, eş anlamlı sözcüklerle değiştirilerek kullanılamazlar.

20 Çok yaşa – Sen de gör » Kolay gelsin. (Çalışan birini gördüğümüzde) » Eline sağlık. (Yediğimiz yemeği yapan kişiye) » Sıhhatler olsun. (Tıraş olan veya banyo yapan birine) » Başın sağ olsun. (Yakını vefat eden birine) » Geçmiş olsun, Allah şifa versin (Hasta olan birine) » Afiyet olsun. (Yemek yiyen birine) » O tabak bitecek! (Yemeğini bitirmeyen çocuğa) » Nereye bıraktıysan oradadır! (Bir eşyasını kaybeden birine)

21 MEB Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kalıplaşmış bir ifade vardır?
A) Ne günlere kaldık, insanlar akrabalarını bile ziyaret edemiyor. B) Yağmurdan sonra kısa bir gezinti yapmak güzel oluyor. C) Bozulan telefonunun yerine yeni bir telefon almayı düşündü. D) Uzay araştırmalarıyla ilgili dergiler alıp okumayı severmiş

22 VARSAYIM CÜMLELERİ Gerçekte olmayıp geçici bir süre için var kabul edilen, gerçekmiş gibi düşünülen du­rumları anlatır. Diyelim ki, tut ki, düşünelim, varsayalım, farz et ki, kabul edelim gi­bi sözcükler cümlelere bu anlamı kazandırmakta kullanılır. Örnekler: Bir an için onun da seni beğendiğini kabul edelim. Bu beş yüz sayfalık kitabı iki saatte okuduğunu düşünelim. Diyelim ki seni işe aldılar; işi becerebilecek misin? Kabul edelim ki söz verdikleri tarihte siparişleri getiremediler. Şiirlerin beğenildi ve yayımlandı say; bu seni geçindirecek mi?

23 MEB Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “varsayım” anlamı vardır?
A) Soğuk havalarda hastalıklı bir kuzu gibi titremeye başlardı. B) Diyelim ki yaptığınız bütün çalışmalar takdir edildi. C) Söylediklerinizi bir şartla kabul edebilirim. D) Belki biz de onlar gibi uzun hikâyeler okuturuz öğrencilere.

24 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “varsayım” anlamı vardır?
A) Küçük ihtimalleri bile göz önünde bulundurmak gerekir. B) Bir an için tatilde olduğumuzu farz edelim. C) Bir daha asla bu tip yanlışlar yapmayacağım. D) Uzun bir yolculuktan sonra iyice dinlenmelisin

25 2015 TEOG Bütün insanlar aklı başında Beş parmak yerli yerinde
Baş, işaret, orta, yüzük, serçe Diyelim kalksa da serçe Orta parmağa doğru yürüse Ne haddine! Bu şiirde altı çizili kelimenin ifade ettiği anlam aşağıdakilerden hangisidir? A) İhtimal B) Öneri C) Beklenti D) Varsayım

26 BEKLENTİ CÜMLELERİ Gerçekleşmesi beklenen davranış ve işleri bildiren cümlelerdir. Beklentiler bazen gerçekleşir bazen gerçekleşmez. Sınavdan yüksek not almayı umuyorum. Bizi bu sefer daha sıcak karşılayacağını düşünmüştük.

27 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “beklenti” söz konusudur?
A) Arkadaşım bayram tatilinde memleketine gidecek. B) Ödevlerimi bitirdikten sonra biraz dinleneceğim. C) Ne yazık ki bazı şeyler hayal ettiğimiz gibi olmadı. D) Güzel, ağaçlık bir alanda piknik yapmayı umuyorum

28 GERÇEKLEŞMEMİŞ BEKLENTİ
Beklenenin gerçekleşmediğinin anlatıldığı cümlelerdir. Örnekler: Ankara’ya geldiğinde beni arar sanmıştım. Bizi bu sefer daha sıcak karşılayacağını düşünmüştük. Bu işten daha çok para kazanacağımızı ummuştuk. Bu testleri bugün çözeriz sanmıştım Kitabı bir gecede okurum sanıyordum.

29 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gerçekleşmemiş
beklenti” söz konusudur? A) Ana caddenin girişinde yarım saat kadar onları bekledim. B) Koltukları temizlemek için temizlik malzemeleri alacağım. C) Bana sormadan plan yapmazlar diye düşünmüştüm. D) Usul usul yaklaştı ve bilmediğim bir adresi sordu adam.

30 PİŞMANLIK CÜMLELERİ Yapılan bir hata veya yanlış sonucunda duyulan üzüntüyü belirten cümlelerdir. Örnek » Keşke ona bu sözleri söylemeseydim. » Bu arabayı almamız bir hataydı. Hayıflanma (Üzülme) Cümlesi: Eldeki bir fırsatı değerlendirmeme sonucu duyulan üzüntüdür. Yapılmayanlardan dolayı üzüntü vardır. Pişmanlık cümlelerinde ise yapılanlardan dolayı üzüntü vardır. Örnek: Emekli ikramiyeme ev alsaydım şimdi ne iyi olacaktı. Öğretmenin anlattıklarını keşke defterime yazsaydım.

31 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “pişmanlık” anlamı
vardır? A) Aklını başına toplarsan sıkıntılı günleri geride bırakabilirsin. B) Araştırmama başlamadan önce bir bilene danışsaydım keşke. C) Başarısız olmama hiç şaşırmadım çünkü yeterince çalışmamıştım. D) O kadar yorgundu ki başını yastığa koyar koymaz uyudu.

32 Baharı yaz uğruna tükettik, aşkı naz uğruna
Ve papatyaları seviyor sevmiyor uğruna. Derken ömrü tükettik, bir hiç uğruna... Bu şiirin ana duygusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Pişmanlık B) Kızgınlık C) Acıma D) Şaşırma

33 SİTEM CÜMLELERİ Bir kimsenin yaptığı bir hareketten dolayı duyulan üzüntünün, kırgınlığın dile getirildiği cümlelerdir. Örnek : » Davete bir beni çağırmamışsın. » İnsan, kendisine bunca emeği geçen insanı bir kere de olsa arayıp sorar. » Bir yudum mutluluğu bize çok gördünüz.

34 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sitem” anlamı
vardır? A) Sen bu kitaplıktaki tüm kitapları okudun mu? B) Keşke ben de senin kadar hızlı karar alabilseydim. C) Üniversite bittiğinden beri ne aradın ne sordun. D) Belki bir gün ben de aynı zorluklarla karşılaşırım.

35 Eleştiri Cümleleri Bir yapıtın, bir insanın veya bir durumun doğru ya da yanlış yönlerini belirten cümlelerdir. Eleştiri, olumlu eleştiri ve olumsuz eleştiri olmak üzere ikiye ayrılır. Örnek » Konuları açık ve anlaşılır bir dille ele almış. » Bu firmanın ürünleri eskisi kadar kaliteli değil. . Öz Eleştiri Cümleleri Bir kişinin kendi davranışları üzerinde yürüttüğü yargıları içeren cümlelerdir. » Zamanı iyi kullanmadığım için sınavda başarısız oldum. » On dört yaşına geldim hâlâ güzel yazmayı öğrenemedim.

36 Uyarı Cümleleri Kişi ya da kişileri yanlış davranışlardan uzak tutmak için bir konu, sorun ya da olumsuz bir durum ile ilgili ikaz ve hatırlatmaları içeren cümlelerdir. Örnek » Kışın zincir takmadan yola çıkmayın. » Dilini tutmayı öğrenemezsen etrafında kimsecikler kalmaz. Tasarı Cümleleri Gelecekte yapılması planlanan işlerin belirtildiği cümlelerdir. » Önümüzdeki ay tatile çıkmayı düşünüyorum. » Yeni kitabımda farklı bir konu işleyeceğim.

37 Tahmin Cümleleri Akla, sezgilere, gözlemlere veya birtakım verilere dayanarak, olacak bir şeyi önceden kestirebilme sonucunda ortaya çıkan cümlelerdir. Annem meraktan patlıyordur şimdi. Gökyüzü bulutlarla doldu, yağmur yağabilir. Olasılık (İhtimal) Cümleleri Gerçekleşmesi kesin olmayan bir olayın veya bir durumun ortaya çıkmasının beklenilmesi, umut edilmesi ile ilgili cümlelerdir. » Tatilde Karabük’e gidebiliriz. » Kim bilir belki yarın, belki yarından da yakın.

38 Üslup cümlesi: Bir yazının üslubu, o yazıyı yazan sanatçının duyuş,görüş,anlayış ve anlatışındaki özelliğidir.Üslupla ilgili cümlelerde sanatçının dili kullanma biçiminden,seçtiği sözcüklerden anlatımın yalın veya sanatlı oluşundan, cümlelerin niteliğinden,eserdeki kişilerin anlatım özelliğinden bahsedilir. Yazar devrik cümleler kullanarak anlatıma değişik bir hava katmış. Cahit Sıtkı, biçim ve içerik uyumunu eserlerine çok güzel yansıtmış. İçerik (Konu) Cümlesi: İçerikle ilgili cümlelerde anlatılan eserin konusundan,bu anlatımda verilmek istenen mesajdan,eserde yer alan duygu,düşünce ve hayallerden söz edilir. Bu romanda köyden kente göç eden bir ailenin hikayesi anlatılmıştır. Derginin bu sayısında iki şairi şiirleriyle karşılaştırmış yazar.

39 Eşitlik Cümlesi: Varlık, olay ya da olgular arasındaki eşitliğin belirtildiği cümlelerdir. Cümlelerde verilen ifadelerin eşit olup olmadığına bakmalıyız. Örnek: Maç sonunda iki takım da bir puana razı oldu. Ellerinde kalan parayı yarı yarıya paylaştılar. Aşamalı bir Durum Anlatan Cümleler: Olumlu ya da olumsuz yöndeki bir değişmeyi,belli bir süre içinde sonuca ulaşmayı anlatan cümlelerdir. Cümlelerde aşamalı durum anlamı “gitgide,gittikçe,günden güne,iyiden iyiye” gibi ifadelerle sağlanır. Durumu gün geçtikçe düzeliyordu. Giderek daha az konuşuyordu bizimle.

40 Ön Yargı (Peşin Hüküm) Cümlesi:
Bir kimse ya da durumla ilgili olarak çeşitli nedenlerle önceden edinilmiş, olumlu ya da olumsuz bir görüş ortaya koyan kişisel yargılardır. Göreceksiniz bu işi de yüzüne gözüne bulaştıracak. Bu çocuk, kesinlikle başarılı olur. Azımsama ve Küçümseme Cümleleri: Azımsama ve küçümseme cümleleri birbirinden farklı yargılardır. Azımsama, bir şeyin umulandan az bulunduğunu anlatan cümlelerdir. Küçümseme ise bir kişinin küçümsendiğini, aşağılandığını anlatan cümlelerdir. Bu parayla simit bile alınmaz. (Azımsama) Bu soruyu çözebileceğini mi sanıyorsun? (Küçümseme) Okulu bitirecekmiş de para kazanmaya başlayacakmış. (Küçümseme) Bu da yemek mi, ben daha iyisini yaparım. (Küçümseme)

41 SAYILARIN YAZIMI Sayılar metin içinde yazıyla ve ayrı yazılır. Sadece para ile ilgili işlemlerde ve oyun adlarında birleşik yazılır. Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla yazılır. örnek : 3’er değil üçer

42 Sayılar metin içerisinde ayrı yazılır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) Babam, dün akşam Ahmet Bey’in evine kadar gitti. B) Üçdört gün sonra bütün gerçekler ortaya çıkar. C) Ülkemizde erozyonu önlemek için çalışmalar yapılıyor. D) Kursa giderken eşofmanlarını giymeyi unutmuş.

43 2,6 ve 7’ye «inci» değil «nci»
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sayıların yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) Yüz elli kişilik konferans salonu tamamen doldu. B) Yarın sabah 08.00’de okulda olması gerekiyor. C) paket kalem göndermişler satmak için. D) Yarışmada 6’ıncı olunca hayal kırıklığına uğradı.

44 GÜN VE AY ADLARININ YAZIMI
Cümle içinde geçen gün ve ay isimleri küçük harfle başlar ancak gün ve ay isimleri bir tarihe bağlanmışsa yani yanında bir rakam varsa büyük harfle başlatılır. *Okullar haziranda kapanıyor.(doğru) *Okullar 14 Haziran'da kapanıyor.(doğru)

45 Geçtiğimiz Ağustos ayında Uluslararası Gökbilim Birliği,
Prag’da bir toplantı yaptı. Yapılan toplantıda alınan karara göre Plüton artık gezegen olarak kabul edilme- 3 yecekmiş. Çünkü bir gök cisminin gezegen olabilmesi için Güneş’in yörüngesinde dolanması ve kendi yörün- 4 gesinde başka gök cisimlerinin bulunmaması gerekiyormuş. Bu parçada numaralanmış bölümlerin hangisinde büyük harflerin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) B) C) D) 4.

46 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım
yanlışı yoktur? A) Sınıfını geçsin de istediğini yapmaya hazırım. B) Kızım Elif, 22 nisanda dünyaya geldi. C) Ankara kalesinden şehir manzarası çok güzeldir. D) Sınıftaki öğrencilere 5’şer soru çözdürdü.

47 DE VE Kİ’NİN YAZIMI «de» cümleden çıkarıldığında cümle anlamlı bir cümle olmaya devam ediyorsa ayrı, anlamsız oluyorsa bitişik yazılır. Kalemim evde kalmış.(Kalemim ev kalmış,olmuyor bitişik.) Bizimle sen de gel.(Bizimle sen gel, anlamlı oluyor ayrı yazılır.)

48 «ki»nin eklendiği kelimeye «ler» ekini getirdiğimizde kelime anlamlı oluyorsa bitişik anlamsız oluyorsa ayrı yazılır. Evdeki hesap çarşıya uymaz.(evdekiler anlamlı oluyor bitişik) Gül ki gözlerin…..(gülkiler anlamlı olmuyor bu yüzden ayrı yazılır.)

49 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki”nin
yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer. B) Siz ki beni tanırsınız, neden böyle düşünürsünüz. C) Akşam ki yemekte tüm akrabalar hazır bulunuyordu. D) Siz de biliyorsunuz ki toplumsal değişimler uzun zaman alır.

50 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de”nin
yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) Sadece yorgun değil, biraz da dalgın görünüyorsun. B) Artık gönlümü alsada benim için değeri yok. C) Çocuklar kumda oynuyor, yetişkinler onları izliyordu. D) Alacağım kitabı seçerken fiyatına da dikkat ediyorum.

51 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ki"nin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Öyle bir günki sıcaktan yerimizde duramıyoruz. B) Hep birlikte yarınki oyun için bilet aldık. C) Ne yazık ki artık kimse karşısındakini dinlemiyor. D) En sonunda anladım ki maçı kazanamayacağız.

52 Antarktika, sineksiz bir ortamda yaşamak isteyenlerin çok seveceği bir yer (1)olabilir. Ancak Antarktika’nın soğuğunda yaşamış (2)sinekler de var. Araştırmacılar (3)Güney Kutbu’ndan 500 km (4) uzaklıkta ki bir bölgede küçük bir sinek türüne ait fosil buldular. Bu parçada numaralanmış bölümlerin hangisinde yazım yanlışı vardır? A) B) C) D) 4

53 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "de"nin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Kahramanı olmayan bir ulusun geleceği de olmaz. B) Konya'ya giderken takım elbisemide yanıma aldım. C) O gelmese de biz yarın pikniğe gideriz. D) Çantasını her zaman arabada bırakıyor.

54 «Birtakım» kelimesi «bazı» anlamında kullanıldığında bitişik «takım» anlamında kullanıldığında ayrı yazılır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) Bir ara bahçede kedi sesi duyar gibi oldum. B) Ağabeyimin arkadaşı birkaç gün sonra askere gidecek. C) Melike, babasından birtakım boya kalemi istemiş. D) Çocuklar bir an bile tereddüt etmeden cevap verdiler

55 1. Birtakım sorunlar geç de olsa çözüldü.
2. Şiiri okuyan öğrenci oniki yaşında bir kızdı. 3. Hiçbir şey beni kararımdan döndüremez. 4. Toplantıyı gelecek hafta Salı günü yaparız. Numaralandırılmış cümlelerin hangilerinde yazım yanlışı yoktur? A) 1. ve B) 1. ve 3. C) 2. ve D) 3. ve 4.

56 «şey» her zaman ayrı yazılır.
Herşey, Umut ve Ufuk adlı iki kardeşin Gaziantep’te bir araya gelmesiyle başladı. Bu cümledeki yazım yanlışının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Ayrı yazılması gereken sözcüklerin bitişik yazılması B) Büyük harflerin yazımıyla ilgili yanlışlık yapılması C) Bağlaç olan de’nin bitişik yazılması D) Ses olaylarıyla ilgili kurallara uyulmaması

57 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı
yapılmıştır? A) Biraz daha gayret etse bütün hayallerine ulaşırdı. B) Çocukların birçok sorusuna doğru yanıt vermişti. C) Konuyla ilgili henüz hiçbir açıklama yapılmadı. D) Herşeyin cevabı elindeki küçük defterde gizliydi.

58 Pekçok değil pek çok Pekçoğumuz kendimizi, kitaplarda anlatılan
hikâyelerin kahramanları yerine koyarız. Bu cümledeki yazım yanlışının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Ayrı yazılması gereken sözcüklerin bitişik yazılması B) Bağlaç olan de’nin bitişik yazılması C) Ses olaylarıyla ilgili kurallara uyulmaması D) Büyük harflerin yazımıyla ilgili yanlışlık yapılması

59 Sert sessizlere dikkat!
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmıştır? A) Festival süresince kenti ışıklarla donattık. B) Müzede ünlü heykellerin kopyaları sergileniyor. C) Yazın güneşden korunmak için şemsiye kullanabiliriz. D) Yolcular yavaş yavaş dağılıyordu handan.

60 Yapımına 15 Eylül 2004’de Dubai’de başlanan
Burç Halife adlı gökdelen 160 katlıdır ve en yakın takipçi- II III sinden 319 m daha yüksektir. IV Bu cümlede numaralanmış bölümlerden hangisinde yazım yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV.

61 MAZERET 2015

62 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?
A) 1995’den beri memleketinden ayrı olduğu için üzülüyordu. B) İstanbul’a giderseniz Kız Kulesi’ni mutlaka görün. C) Yıllardır ilk kez bir konuyu güzelce tartışa bildiler. D) Bir insanı yanlızca dış görünüşüne bakarak tanıyamazsınız.

63 Yer, millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde sadece özel adlar büyük harfle başlar: Hindistan cevizi, İngiliz anahtarı, Japon gülü, Van kedisi vb Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) 28 Eylül 2015’te Ankara’da göreve başladı. B) Çankaya Köşkü’nün yapımı 1932 yılında tamamlanmıştır. C) Nemrut Dağı’nda güneşin batışını izlediniz mi? D) Hepimiz Maraş Dondurması yemek için sıraya girdik.

64 Kısaltmaların arasına nokta konulmaz.(T.C. ,s.a.v. hariç)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmaların yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) THY tarafından seferlerin iptal edildiği duyuruldu. B) T.C. Sağlık Bakanlığı sağlık alanında önemli kararlar aldı. C) T.B.M.M. Araştırma Komisyonu çalışmasını tamamladı. D) MEB ders kitaplarındaki örnek metinler özenle seçilmiş.

65 Büyük harfle yapılan kısaltmalarda son harf dikkate alınır
Büyük harfle yapılan kısaltmalarda son harf dikkate alınır. «k» harfi «ke»diye okunur. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmalara getirilen ekler ile ilgili bir yazım yanlışı yapılmıştır? A) ASELSAN’da çok önemli çalışmalar yürütülüyor. B) TDK’ndan yapılan açıklamalar bizim için yeterlidir. C) Türkiye, NATO’nun değerli üyelerinden biridir. D) AB’ye uyum sürecinde yeni kanunlar çıkarıldı.

66 YAZIM KURALLARI UYARILAR!
Akrabalık bildiren kelimeler küçük harfle başlar.(İsimden önce gelip lakap olarak kullanılırsa büyük yazılır. Tülay abla…..Dayı Hasan) Saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar: (Sayın Bakan, Sayın Başkan…) Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren sözler büyük harfle başlar: Müslümanlık, Müslüman; Hristiyanlık, Hristiyan….

67 Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar: Merkür, Neptün, Satürn; Halley vb.
UYARI: Dünya, güneş, ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldıklarında küçük harfle başlar: Biz dünyadan ayrı yaşarken dünya epey değişmiş. Yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler büyük harfle başlar: Ağrı Dağı, Aral Gölü, Asya Yakası,

68 Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük harfle başlar ve gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılmaz.: Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk Dil Kurumuna…. Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: Medeni Kanun, Türk Bayrağı Tüzüğü.. Gazete ve dergi isimlerinde özel ada dahil olmayan gazete ve dergi kelimeleri küçük harfle yazılır.

69 Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Avrupalı… Para birimleri büyük harfle başlamaz: avro, dinar, dolar,…. Tabela, levha ve levha niteliğindeki yazılarda geçen kelimeler büyük harfle başlar: Giriş, Çıkış, Müdür, Vezne, Başkan, Doktor, Otobüs Durağı, Dolmuş Du­rağı, Şehirler Arası Telefon, 3. Kat, 4. Sınıf, 1. Blok vb.

70 Yön adları isimden önce gelirse büyük isimden sonra gelirse küçük yazılır.
13.00’da değil 13.00’te

71 TEOG 2015 Eskiden daha çok kuzey Ankara taraflarında yetişen armutlar, Ulus Mevdanı’nda seyyar el arabalarında satışa sunulurmuş. Bu küçük, sert ve sulu armudu herkes dört gözle beklermiş. Halkın bu kadar sevdiği bir ürün tabii Ankara ile sınırlı kalmamış ve Anadolu şehirlerinin birçoğunda yetiştirilmeye başlanmış. Ancak nerede yetiştirilirse yetiştirilsin Ankara armudu olarak anılmış bu ürün. Bu metindeki altı çizili yerlerin hangisinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) kuzey Ankara B) Ulus Meydanı’nda C) Anadolu şehirlerinin D) Ankara armudu

72 CÜMLENİN ÖGELERİ  Cümlenin ögelerini bulmak için önce yüklemi bulmanız gerekir. Yüklem cümlenin temel ögesidir. İş, oluş, durum veya hareket bildirir. Yüklemi bulduktan sonra işi yapanı yani ‘özneyi’ bulmanız gerekir.  Özneyi bulmak için yükleme kim ve ne soruları sorulur.  Nesneyi bulmak için yükleme ‘ne’, ‘neyi’ veya ‘kimi’ sorularını sorarız.  Yer tamlayıcısını bulmak için yükleme ‘neye’, ‘kime’, ‘kimde’, ‘kimden’, ‘nereye’, ’nerede’, ‘nereden’ sorularını sorarız.  Zarf tümlecini bulmak için yükleme ‘ne zaman’, ‘nasıl’, ‘niçin’, ‘ne kadar’, ‘ kimle’, ‘neyle’, ‘kim tarafından’ sorularını sorarız.

73 UYARILAR -Yüklemden sonra özneyi bul.
-Vurgu sorulursa eğer vurgu her zaman yüklemden önceki ögededir. -Yer yön zarfları (içeri,dışarı,aşağı,yukarı,öte,beri,ileri,geri) ek almazlarsa zarf tümleci,ek alırlarsa yer tamlayıcısı olur.

74 2015 TEOG MAZERET

75 2015 MAZERET

76 2014 MAZERET

77 CÜMLE TÜRLERİ Yapısına göre cümleler
1-Tek yüklemli cümle(Basit cümle):İçinde fiilimsi veya başka fiil yok. 2- İçinde fiilimsi olan cümle 3- Sıralı cümle(Birden fazla yüklemli noktalama işaretleriyle ayrılmış cümle) UYARI: Noktalama işaretinden öncesi ve sonrası cümle olacak. 4-Bağlı cümle: (Birden fazla yüklemli bağlaçla bağlanmış cümle) UYARI: Bğlaçtan öncesi ve sonrası cümle olacak.

78 Fiilimsiler isimdir. Yani fiilimsi yüklem olduğunda cümle isim cümlesidir.
Aşağıdakilerden hangisi isim cümlesi değildir? A) Tek hayali, üniversite okumak ve ünlü bir cerrah olmaktı. B) Onun önündeki en önemli sorun, bir türlü kabullenemediği geçmişiydi. C) Ünlü sanatçı, lise yıllarında çok güzel şiirler yazardı. D) Sabahleyin gökyüzünde kapkara bulutlar vardı.

79 Aşağıdaki cümlelerden hangisi yükleminin türü bakımından farklıdır?
A) Yarın mutlaka buraya gelmelisin ve harika manzarayı seyretmelisin. B) Son isteği, çocukluğundan beri göremediği o toprakları görmekti. C) Bilim adamları son keşifleriyle uzayın gizemini çözmeye daha da yaklaştılar. D) Geleceğini bilseydim soğuğa aldırmadan seni orada saatlerce beklerdim.

80 1. Yüzünde uzak bir hatıranın tatlı tebessümleri salınıyordu.
2. Cesaret, tehlike karşısında aklın kullanılmasıdır. 3. Yüreksizlerin tabiatında af diye bir şey yoktur. 4. Gözleri, yağmurlardan önceki gökyüzü gibi bulanıktı. Numaralanmış cümlelerden hangileri olumlu isim cümlesidir? A) 1. ve B) 1. ve 3. C) 2. ve D) 3. ve 4.

81 TEOG 2015 .I.Ormana girer girmez atının yavaşladığını hissetti.
II. Elinde, kuyruğundan yakaladığı küçük ve kara bir kedi vardı. III. Dün akşamdan bu yana kederliydi. IV. Tüm dostların yüz çevirecekler senden. Numaralanmış cümlelerden hangileri fiil cümlesidir? A) I. ve III. B) I. ve IV. C) II. ve III. D) II. ve IV.

82 MAZERET 2015

83 MAZERET 2015

84 TEOG 2014

85 Her virgül sıralı cümle oluşturmaz!
Yeni evimin mutfak penceresi, yemyeşil ve sakin bir ovaya bakıyor. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapısı bakımından bu cümleyle özdeştir? A) Karşımda, gözleri uzaklara dalmış sıkıntılı bir genç adam oturuyordu. B) Çözülmüş bağcıklarını bağlamak için bir kenara çekildi. C) Ahmet amcam dün gece çocuklara uzun bir masal anlattı. D) Yokuşun başına geldiğimizde babamın elini bıraktım

86 Aşağıdakilerden hangisi birden çok yüklemli cümledir?
A) Dolabını hemen boşalttı, annesi dolabı temizlemesine yardım etti. B) Adam, gazetedeki yazıyı okuyunca derin bir karamsarlığa gömüldü. C) Hırsızın yakında olduğunu anlayan polisler gerekli önlemleri aldı. D) Bu olaydan hemen sonra şirketteki tüm hisselerini, evini yok pahasına sattı.

87 Her bağlaç da bağlı cümle oluşturmaz!
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç, iki cümleyi birbirine bağlamıştır? A) Küresel ısınma konusunda ne yazık ki hedeflenen başarı sağlanamadı. B) İstanbul’da otobüse ve tramvaya binmek için kart almalısın. C) Yangın bir anda büyüdü ama itfaiyenin müdahalesi sonucu kısa sürede söndürüldü. D) İlker, doktor olduktan sonra Aksaray veya Ankara’da çalışmayı istiyordu.

88 DOĞRUDAN ANLATIM-DOLAYLI ANLATIM
Bir cümleyi aynen aktarmaya «doğrudan anlatım» değiştirerek anlatmaya «dolaylı anlatım» denir.Cümle türlerinde bu konu «içinde başka bir cümle vardır « şeklinde sorulabilir. Doğrudan anlatımlı cümleler tırnak içinde verildiği gibi virgülle de verilebilir. Bugün size geliyorum, dedi. Bugün bize geleceğini söyledi. -

89 Aşağıdaki cümlelerden hangisinin içinde başka bir
cümle vardır? A) Çocuk heyecanla yanıma gelerek “Şehre ne zaman gideceğiz?” dedi. B) Başkalarının keyfine göre yaşamak sefaletlerin en büyüğüdür. C) Uzun süre etrafına bakındıktan sonra danışmaya gelerek odayı sordu. D) Kış günü dağdan yuvarlanan taşların köylüleri canından bezdirdiğini söyledi.

90 (1) Su buharı, soğuk bir yüzeyle karşılaşınca su hâline
gelir. (2) Bunu basit bir deneyle siz de gözleyebilirsiniz. (3) İçinde su kaynayan bir çaydanlığın su buharı çıkan ağzına soğuk bir kepçe tutarsanız su buharının suya dönüştüğünü görebilirsiniz. (4) Soğuk kepçeyle buluşan su buharı yoğunlaşıp suya dönüşür ve damla damla akmaya başlar. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 1. cümlenin içinde başka bir cümle vardır. B) 2. cümle, tek yüklemli cümledir. C) 3. cümlede şarta bağlı bir durum söz konusudur. D) 4. cümle, bağlacı olan cümledir.

91 Ortak öge sorularına dikkat!
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne ortak ögedir? A) Saatlerdir yağan kar, yolları kapadı; trafiği olumsuz etkiledi. B) Ahmet, fotoğraf albümünü arkadaşına göstermiş; arkadaşı albümü çok beğenmiş. C) Yağmur, sabaha kadar devam etti; o, bu duruma hiç aldırmadı. D) Çok bilenler konuşmaz, çok konuşanlar bilmez.

92 Aşağıdaki cümlelerin hangisi nesnenin ortak
kullanıldığı sıralı bir cümledir? A) Gözyaşlarımın kalbime doğru yürüdüğünü hissediyordum, çok kızmıştım. B) Gülen yüzünü gösterdi güneş, insanlara neşe saçtı. C) Yeni koltuk takımını özenle taşıdık, salona uygun şekilde yerleştirdik. D) Kapıyı açtık, ayak uçlarımıza basarak yürümeyi sürdürdük.

93 Bir cümlenin olumsuz olabilmesi için mutlaka yüklemde olumsuzluk bildiren bir ek (-ma,-me-maz-,mez,-sız,-siz) ya da kelime(yok.değil) olması gerekir. Dünkü kazada üç kişi öldü. (olumlu bir cümledir.) Dünkü kazada kimse ölmedi.(olumsuz bir cümledir.)

94 (I) Ozon tabakası, Dünya’daki canlıların yaşamı için çok önemli olan atmosferin bir tabakasıdır. (II) Bu tabakada yüksek oranda ozon gazı bulunur. (III) Ozon gazı, Güneş’ten gelen zararlı morötesi ışınları emer ve Dünya için bir kalkan görevi görür. (IV) İşte bu kalkanın genel olarak incelmesi ve bazı bölgelerde büyük gediklerin açılması anlamına gelen ozon deliği, gezegenimizi küresel olarak tehdit etmektedir. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle, isim cümlesidir. B) II. cümle, tek yüklemli cümledir. C) III. cümle, bağlacı olan cümledir. D) IV. cümle, olumsuz bir cümledir.

95 2014 TEOG

96 FİİL ÇATISI -Özne –yüklem ilişkisi denildiğinde Etken-edilgen
Nesne-yüklem ilişkisi denildiğinde geçişli-geçişsiz UYARI 1: Yüklem fiil olmak zorunda… UYARI 2: Edilgen de yüklemde «-l veya –n» olmak zorunda…Ancak her «-l,-n» edilgen yapmaz dikkat et! Cümlede işi yapan yoksa veya özne değilse edilgen olur.

97 İsim cümlelerinde çatı aranmaz.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı özelliği aranmaz? A) İnsanlar günümüzden yaklaşık on bin yıl önce tarım yapmaya başladı. B) Bu esrarengiz adam, sabahtan beri yemek yemediği için çok açtı. C) Birçok ülkede posta hizmetleri bisikletli postacılar tarafından yürütülüyor. D) Tarihin ilk dönemlerinde insanlar, yaşamlarını avlanarak devam ettiriyordu.

98 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı özelliği aranabilir?
A) Anadolu, binlerce yıllık geçmişiyle medeniyetin başkentidir. B) Ailece en sevdiğimiz ve birlikte vakit geçirebildiğimiz tek mevsim yazdı. C) Sergilediği olumsuz davranışlardan dolayı arkadaşları ondan uzaklaştı. D) Karşı yoldan gelen otobüsün içinde pek çok yolcu vardı.

99 Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi edilgen
çatılı bir fiildir? A) Suat Bey, Keçiören’deki bir okula müdür olarak atandı. B) Serhat Hoca, semt pazarından evin tüm ihtiyaçlarını karşıladı. C) İnsanlar zaman içinde işlerini kolaylaştıran aletler icat etti. D) Birkaç müşteri, marketi soymaya çalışan hırsızın üzerine atıldı.

100 Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi edilgen
bir fiildir? A) Tanpınar, eserlerinde insanı her yönüyle anlatmıştır. B) Okul gösterisinde sahneye çıkacağı için süslendi. C) Aracın tekeri patlayınca saatlerce yardım bekledik. D) Belediye başkanlığı seçimleri geçen hafta yapıldı.

101 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem edilgen
bir fiildir? A) Geleceği, bilgiyi amaç edinen liderler yönetecektir. B) Yeni ortamlara giren, yeni yaşantıları olan insanlar hata yapabilir. C) Bilim adamları, Marmara Denizi’nde büyük bir batık kent buldu. D) Deniz seferlerine gidilirken kuvvetli insanlardan kırk kişi seçilirdi.

102 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin kim tarafından yapıldığı bellidir?
A) Mühendislerin görevlendirilmesi dün yapıldı. B) Çatıdaki kiremitleri dikkatlice aşağıya taşıdılar. C) 1950 yılının sonbaharında bir dağ köyüne atanmıştı. D) Yola sarkan dalların hepsi hafta sonunda budandı.

103 ‟-(ı)l” ve ‟-(ı)n” ekleri bazı fiillere gelerek onları edilgen
çatılı fiil yapar. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bunu örnekleyen bir kullanım vardır? A) En sevdiği kalemliğinin kaybolmasına çok üzüldü. B) Muhtar, mahallelinin bu sözlerine çok alındı. C) Çalışanlara sözünü dinletemeyince sert bir tavır takındı. D) Gösterilerin yapıldığı alan, hafta boyunca kameralarla izlendi.

104 TEOG 2015 Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A) Arkamda oturduğu için onu göremiyordum. B) Gözlerimin içine bakarak bir şey sordu. C) Çocuk odasından ayak sesleri geliyordu. D) En yakın dala tutunup duvarın üstüne tırmandı.

105 Geçişli fiili bulmak için yükleme onu getir
Geçişli fiili bulmak için yükleme onu getir! Oluyorsa geçişli olmuyorsa geçişsizdir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem geçişli bir fiildir? A) Lokantanın önünde bir çocuk ağlıyordu. B) Postacının verdiği paketi hemen açtı. C) Kediyi kurtarmak için ağaca tırmandı. D) Küçük çocuklar zile basıp kaçıyordu.

106 2014 MAZERET

107 Birleşik fiillere dikkat et!
Zihnini, bir türlü anlamlandıramadığı düşünceler meşgul ediyordu. Aşağıdaki cümlelerden hangisi nesne-yüklem ilişkisi bakımından bu cümle ile özdeş değildir? A) Karşıdaki yaşlı adam deminden beri bize bakıyor. B) Kitaptaki bir cümle onu çocukluk yıllarına götürdü. C) Sessiz bir ortamda çalışmayı seviyordu. D) Yere düşen montunu tekrar askıya astı.

108 Bazen fiil geçişli olduğu halde cümlede nesne olmayabilir.
Bazı cümlelerde yüklem geçişli fiil olduğu hâlde cümlede nesne bulunmayabilir. Aşağıdakilerin hangisinde bu duruma örnek bir kullanım vardır? A) Beden dili sayesinde insanlar rahatlıkla anlaşabilir. B) Bahçede oynayan kardeşini elinden tutup eve götürdü. C) Pazardan aldığı kirazları buzdolabına koydu. D) Olaydan sonra bir köşeye oturup bekledi

109 TEOG 2015 “Ben her sabah…” Bu söz grubu aşağıdakilerin hangisiyle tamamlanırsa cümlenin yüklemi geçişli olur? A) okula giderim B) parkta koşarım C) erken kalkarım D) süt içerim

110 SÖZ SANATLARI Kişileştirme: İnsan dışındaki varlıklara insan özelliği yüklemek. Eğer bu varlıklar konuşturuluyorlarsa «konuşturma»

111 Karga, ağzında peynirle gelmiş, bir dala konmuş. Bunu
gören tilki seslenmiş kargaya: ― Karga kardeş, senin sesin ne de güzeldir! Karga: ― O zaman bir ‘‘Gak!’’ diyeyim sana. Karga ‘‘Gak!’’ derken peyniri düşürmüş, tilki de peyniri alıp kaçmış. Bu parçada ağır basan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kişileştirme B) Konuşturma C) Abartma D) Benzetme

112 Gökte top sesleri var, belli, derinden derine;
Belki yüzlerce şehir sesleniyor birbirine. Bu dizelerde ağır basan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kişileştirme B) Konuşturma C) Benzetme D) Abartma

113 Başka sanat bilmeyiz karşımızda dururken,
Söylenmemiş bir destan gibi Anadolu'muz. Arkadaş! Biz bu yolda türküler tuttururken, Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz... Bu parçada aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır? A) Abartma B) Benzetme C) Kişileştirme D) Konuşturma

114 Gökteki yıldızlar kadar sayısız
Ah, yurdumun kimsesiz ve yoksul çocukları Anladım farkınız yok koparılmış başaktan! Bu dizelerde “yoksul çocuklar” aşağıdakilerin hangisinde verilenlere benzetilmiştir? A) Gök - Yıldız B) Yıldız - Başak C) Yurt - Başak D) Yurt - Gök

115 2015 TEOG Aladağlar bir sonbahar fırtınasında yaptığı şalı boynuna dolamış. Hasat yapılmış elma ve vişne bahçeleri kışı bekliyor. Bu metinde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır? A) Konuşturma B) Abartma C) Benzetme D) Kişileştirme

116 İshak Paşa Sarayı'nda tarih
Bitkin bir hayal içinde dinlenmeye koyulur. Bu dizelerdeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) Benzetme C) Kişileştirme B) Konuşturma D) Abartma

117 Kitabın çift kanatlı bir kapıdan farkı yoktur, kapıyı açıp içeri girdiğinizde bambaşka duygular yaşarsınız. Bu cümlede aşağıdaki söz sanatlarından hangisi kullanılmıştır? A) Kişileştirme B) Abartma C) Benzetme D) Konuşturma

118 Aşağıdaki dizelerin hangisinde yay ayraç içinde verilen söz sanatı yoktur?
A) Elim değse akan sular tutuşur İki gözüm pınar oldu gel gayrı. (Abartma) B) Yalnız bir taze kadın yaşlılığı arıyor Yaşlılığım, yaşlılığım, diye yalvarıyor. (Konuşturma) C) Gözlerin kararan yollarda üzgün Ve bir zambak kadar beyazdı yüzün. (Benzetme) D) Hatırlarım küçük kirli bir bulut Durmuş, olup bitenleri seyrediyordu. (Kişileştirme)

119 2014 MAZERET

120 2015 MAZERET

121 2014 TEOG

122 DÜŞÜNCE YAZILARI DENEME
Bir yazarın herhangi bir konu üzerinde, özel görüş ve düşüncelerini iddiasız, kesin kurallara varmaksızın anlattığı yazılara deneme denir. » Denemede konu sınırlaması yoktur. Yazar, istediği konuyu ele alıp işleyebilir. » Yazarın anlattıklarını kanıtlama kaygısı yoktur. » Yazar kendisiyle konuşuyor gibi bir anlatım kullanır. Daha doğrusu kendi içiyle yaptığı konuşmaları yazıya geçirir. » Anlatılanlar kesin bir sonuca bağlanmaz. » Denemede alabildiğine kişisellik ve kendine özgülük vardır

123 MAKALE Herhangi bir konuda bilgi vermek veya bir gerçeği savunmak için yazılan yazılara makale denir. » Makalenin temel öğesi fikirdir. » İnceleme ve araştırmaya dayanır. » Bir tezi savunmak, desteklemek amacı taşır. » Makalelerde bilimsel verilerden yararlanılır. » Gazete ve dergi yazısıdır.

124 ELEŞTİRİ Bir sanat eserinin olumlu ya da olumsuz yanlarını somut verilere dayanarak yargılayıp eserin gerçek değerini orta¬ya koymak amacıyla yazılan yazı türüne eleştiri denir. » Eleştiri yazıları, bir eseri tanıtmayı amaçlar. » Eleştiri yapan kişiye eleştirmen denir. » Değerlendirme yazılarıdır. » Eleştiri denince, akla eserin olumsuz yanlarının belirlenip okuyucuya aktarılması gelir. Bu yanlış bir düşüncedir. Gerçek bir eleştiride eleştirilen eserin hem olumlu hem de olumsuz yanları bir arada verilir. » Eleştirinin amacı, okuyucuya ve yazara kılavuzluk yapmaktır.

125 SOHBET Yazarın, gündelik olaylarla ilgili düşüncelerini, okuyucu ile karşı karşıya oturup konuşuyormuş gibi içten bir hava içinde yazdığı yazılara sohbet denir. » Karşılıklı konuşma havası içinde yazılır. » Belirli konusu yoktur. Yerine ve zamanına göre sıkıcı olmayan her şey sohbet konusu olabilir. » Gazete ve dergi yazılarıdır. » Yazarın kendi kişisel düşüncesi ağırlıktadır. » En önemli özelliği, samimi bir üslupla kaleme alınmasıdır. » Yazarın öğretme ve kanıtlama amacı yoktur.

126 ANI(HATIRA) Yaşanmış olayların, üzerinden zaman geçtikten sonra yazıldığı yazı türüne anı (hatıra) denir. » Bir kişinin yaşadığı veya tanık olduğu olaylar anlatılır. » Yazar, olayları kendi bakış açısından anlatır » Geçmişe ışık tutar. » Tarihsel olayların öğrenilmesine katkıda bulunur.

127 GEZİ YAZISI Gezilip görülen yerlerin ve o yerlerle ilgili izlenimlerin anlatıldığı yazılara gezi yazısı denir. » Gezilip görülen yerler edebî bir üslupla anlatılır. » Yazarın duygu ve düşüncelerini içerebilir. » Gözlem gücüne dayanır. » Anlatılanlar gerçektir, hayal ürünü değildir.

128 Biyografi (Yaşam Öyküsü)
Tanınmış, eserler yazmış, ün bırakmış kişileri tanıtmak amacıyla yazılan yazılara biyografi denir. » Önemli şahısların hayatı başkası tarafından anlatılır. » Anlatılan kişinin hayatı tarih sırasına göre ele alınır. Otobiyografi (Öz Yaşam Öyküsü) Bir insanın, kendi hayatını kendisinin yazdığı eserlere otobiyografi denir. Biyografilerde kişinin hayatı, çalışmaları başkası tarafından yazılırken otobiyografilerde kişi kendisini anlatır, yazar. » Kaynak olarak kişi kendisini ve aile büyüklerinden aldığı bilgiyi kullanır.

129 Yirmi yıl önceydi. Yedi gün dağlarda yürüdükten
sonra karşılaştığım boğazdan gördüğüm manzara başımı döndürmüştü. O sarp, çorak, sarımsı ve kızılımsı günlerin ardından beliren yemyeşil ağaçlar beni ağlatmıştı. O anki hislerimi hâlâ unutamam. Bu parça hangi tür metinden alınmıştır? A) Anı B) Biyografi C) Makale D) Söyleşi

130 “Sergüzeşt” adlı roman, ilk kez 1887’de yayımlandı.
Bu romanda dönemin toplumsal sorunlarına gerçekçi bir yaklaşımla değinilmiştir. Ayrıca yapıt, konuşmaların sadeliği, günlük dile uygunluğu ile de dikkat çekmektedir. Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmıştır? A) Hikâye B) Eleştiri C) Deneme D) Makale

131 Hüseyin Rahmi Gürpınar, sayısı yetmişi bulan
yapıtları arasında en çok romanlarıyla tanındı. Bu tür yapıtlarında özellikle kenar mahalle insanlarını, sosyal sorunları, batıl inançları iyi bir gözlemle ortaya koymuştur. Bu gözlemciliğiyle İstanbul hayatından çok canlı sahneler yansıtmış, çok kuvvetli tipler çizmiştir. Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmıştır? A) Makale B) Anı C) Biyografi D) Mektup

132 Son Buzul Çağı, deniz seviyesinin günümüze
göre 100 metreden fazla alçaldığı bir dönemdir. Şu an ana karadan 6 kilometre kadar açıkta bulunan Bozcaada, Buzul Çağı’nda Biga Yarımadası ile bağlantılıydı. Böylece Geyikli’den adaya yürüyerek ulaşım sağlanmaktaydı. Bu parça, aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmıştır? A) Destan B) Makale C) Anı D) Deneme

133 Yazarlarımızın çoğunun yeni dile karşı koymaya
kalkmaları bana göre dil için de o yazar için de büyük kayıptır. Dil için kayıptır çünkü yeni dil, yazarların payı olmadan kuruluyor. Bu yüzden birtakım zevksizliklerin önüne geçilemiyor. Yazarlarımız için kayıptır çünkü onlar yarın küçük düşecekler. Bu parça, aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmıştır? A) Deneme B) Biyografi C) Makale D) Anı

134 OLAY YAZILARI MASAL Olağanüstü olaylarla süslü, olağanüstü kişilerin başından geçen, zaman ve yer kavramları belirli olmayan hayalî olayların anlatıldığı yazılara masal denir. » Masalda eğiticilik ve öğreticilik esastır. FABL İnsan dışındaki canlı ve cansız varlıklara insan özelliği verilerek başlarından geçen olayların insanlara ibret dersi verecek şekilde anlatıldığı kısa yazılara fabl denir. » Sonunda ders verme amacı güden yazılardır. HİKAYE Olmuş veya olabilecek olayları belli bir plan çerçevesi içinde yer ve zamana bağlı olarak anlatan yazı türüne hikâye (öykü) denir.

135 Destan Bir ulusun kahramanlıklarını, savaşlarını, büyük toplumsal olaylarını anlatan ve genellikle şiir (nazım) biçiminde oluşturulan eserlere destan denir. » Yazı türleri içinde en uzun olanıdır. » Efsaneden sonra bilinen en eski türdür. Efsane (Söylence) Halkın duygu, düşünce ve hayal dünyasında doğarak ağızdan ağıza dolaşan, gelenek ve göreneklerin oluşumunu etkileyen hikayelere efsane denir. » Hayal gücünün ürünü ve bilinen en eski türdür. » Eski dönemlerde tabiat olaylarının nedenlerini bilmeyen insanlar, bu olayları açıklama gereği hissetmişlerdir. Yağmurun yağması, gök gürültüsü, şimşek çakması gibi birçok olayı kendilerine göre yorumlamışlar, efsaneler vasıtasıyla bunlara açıklık getirmişlerdir.

136 Efsane ile Destan Arasındaki Farklar:
» Destanlardaki olayları tarih sayfalarında bulmamız mümkündür. Ama bunu efsane için her zaman söyleyemeyiz. » Destanlar genellikle şiir (manzum) biçiminde yazılırken, efsaneler düz yazı (nesir) biçimindedir. » Destanlar milletlerin yaşamış olduğu önemli olayları konu alır. Bu bakımdan bu önemli olayları bir tarihi gerçeklik olarak görebiliyoruz. Ancak bunu bütün efsaneler için söylememiz mümkün değildir. Efsane ile Masal Arasındaki Farklar: » Masallar tamamen olağanüstü, olağandışı olayları anlatırken efsaneler toplumsal olaylarlar ilgili insanların doğaüstü olaylara karşı verdiği savaşı anlatır. » Masallar her zaman mutlu sonla biterken efsaneler her zaman mutlu sonla bitmez. » Masalın amacı eğiticilik, efsanenin amacı ise bazı olaylara açıklık getirmektir.

137 1970 yılında Ermenek’in bir dağ köyüne öğretmen olarak
atanmıştım. Öğretmenliğe başladığım ilk günü hiç unutamam. Otomobille gidebileceğimiz bir yol olmadığı için patika yoldan katırlarla beş saatte köye varmıştık. Köylüler, köylerine öğretmen atandığını öğrenince çok sevinmişler. Beni görünce çok mutlu oldular. Beş yıl boyunca o köyde çalıştım. Acısıyla, tatlısıyla güzel günler geçirdim. Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Gezi yazısı B) Günlük C) Anı D) Deneme

138 Aşağıdakilerden hangisi bir düşünce yazısıdır?
A) Karanlık ve dar yollarda, ellerinde fenerle komşudan dönen kadınlara rastladı. Yavaş yavaş kasabanın dışına uzanarak Büyükçay’ın kenarına geldi. Burada uzun bir tahta köprü vardı. Havran’a ve Kemer’e gidecek arabalar bu köprünün üstünden geçiyordu. B) Öfke ve kin, doğruluğun sınırları dışındadır. Bu duygular mantığını kullanmayan insanların işine yarar sadece. Doğru ve temiz işler, hep ölçülü ve ağırbaşlıdır. Ölçü olmayan yerde kavga, gürültü ve haksızlık vardır. C) Burası beni hasta edecekti. Birden ürperdim ve ellerimi yüzüme götürdüm. Terden sırılsıklam olmuştum. Şu mahzende, şu kış gecesinde, şu hava akımlarının ortasında terliyordum. Terden ıslanmış saçlarıma dokundum yavaşça. D) Gece olunca ağaçların bilgesi o tatlı sesiyle ormana masallar anlatırmış. Ağaçlardan biri kurumaya yüz tutsa bütün ağaçlar ona yardım etmek için elinden geleni yaparmış. Gökyüzünden yağan yağmuru bile adaletle bölüşüp içerlermiş.

139 Küresel iklim değişikliği ile birlikte son 30 yılda kar yağış oranı yüzde 10 azaldı. Bu durum yapay kar kullanımını artırdı. Özellikle kayak pistlerinin yapımında yapay kar kullanılmaya başlandı. Ancak yapay kar doğaya önemli ölçüde zarar veriyor. Örneğin bu karın yapımında kullanılan su pompaları yüksek düzeyde hava kirliliğine neden oluyor. Ayrıca insan yapımı kar, doğal kardan 50 kat sert, 4 kat ağır olduğu için kayakçıların yaralanmasına ve toprak erozyonuna neden oluyor. Yapay karın geç erimesi büyük odunsu bitkiler, geç açan çiçekler ve kuşlar için de ölümcül etki yapıyor. Özetle yapay kar yapımının yol açtığı sosyal-çevresel maliyet çok büyük. Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmıştır? A) Makale B) Haber yazısı C) Deneme D) Sohbet

140 Koskoca okyanusu aşıp cennet gibi bir ada olan Martinik’e ayak bastıktan sonra keşif turlarına çıkmamız birkaç gün gecikti. Neyse ki kendimizi yollara vurabildik. Yeşil... Buradaki adaları tasvir etmek için söylenebilecek tek sözcük. Martinik’in de yer aldığı ada grubu Küçük Antiller, dağlık bir yapıya sahip ve çok yoğun bir yeşil örtüyle kaplı. Kristof Kolomb’un Asya zannederek ayak bastığı Karayip (Antil) Denizi’ndeki adalar, cennet yakıştırmasını belki de dünyada en çok hak eden yerler. Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Haber yazısı B) Gezi yazısı C) Makale D) Deneme

141 Asıl adı Kemal Sadık Gökçeli olan Yaşar Kemal, 1923 yılında Osmaniye’nin Hemite köyünde dünyaya gelmiştir. Nigâr Hanım ile Çiftçi Sadık Efendi’nin oğludur. Aslen Van-Erciş yolu üzerindeki Ernis köyünden olan ailesi, Birinci Dünya Savaşı’ndaki işgal yüzünden uzun bir göç süreci sonunda Osmaniye’nin Hemite köyüne yerleşmiştir. Yaşar Kemal, küçük yaşlarda halk edebiyatına ilgi duydu; saz çalmaya, türkü söylemeye ve destanlar anlatmaya başladı. Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Biyografi B) Otobiyografi C) Anı D) Deneme

142 Benciller, hiç hoşlanmadığım insanlardır
Benciller, hiç hoşlanmadığım insanlardır. Çekilir hâlleri yoktur onların. Yanlarında bulunmak, konuşmalarını dinlemek büyük bir azaptır; sabır ister. İnat edip katlanmaya çalışsanız bile bir yerde tahammülünüz kalmaz.Ne çare, kaçıp kurtulmak da mümkün olmaz böylelerinden!O kadar çoktur ki onlar, birinden kurtulsanız diğeri burnunuzun dibinde bitiverir. Bu metin aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Makale B) Anı C) Otobiyografi D) Deneme

143 Bilmem bilir misiniz, kültürün güzel bir tarifi vardır
Bilmem bilir misiniz, kültürün güzel bir tarifi vardır. Kültür, insanın okuduklarını unuttuktan sonra aklında kalan şeydir, derler. Hani okullarda bize birtakım işimize yaramayacak bilgiler öğrettiklerini düşünür ve bunun için kızarız ya... Gerçekten okul sıralarında okuduğumuz, öğrenmeye mecbur olduğumuz, ‟Bunlara ne lüzum var?” dediğimiz dersler -kültürün bu tarifine göre- öğrendikten sonra unutmamız gereken şeylerdir. Bütün o bilgileri hazmedip tamamen unuttuğumuz sandığımız zaman bizde kalan şey kültürümüzü oluşturur. Bu yüzden öğrendiğimiz hiçbir şey gereksiz değil.Sakın bilgi sahibi olmaktan, öğrenmekten kaçmayın! Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Söyleşi B) Makale C) Anı D) Biyografi

144 NOKTALAMA İŞARETLERİ NOKTA:
Bazı kısaltmaların sonuna konur: Prof. (profesör), Cad. (cadde), Sok. (sokak), s. (sayfa), sf. (sıfat), vb. Alm. (Almanca), Ar. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur: , 29.X.1923 vb Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur: Tren 09.15’te kalktı. Toplantı 13.00’te başladı.

145 VİRGÜL 1. Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur:Sessiz dereler, solgun ağaçlar, sarı güller 2. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur:Umduk, bekledik, düşündük. 3. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur: UYARI: Şart ekinden sonra virgül konmaz:

146 Noktalı Virgül ( ; ) 1. Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için konur: Erkek çocuklara Doğan, Tuğrul, Aslan, Orhan; kız çocuklara ise İnci, Çiçek, Gönül, Yonca adları verilir. 2. Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayır­mak için konur: Sevinçten, heyecandan içim içime sığmıyor; bağırmak, kahkahalar atmak, ağlamak istiyorum. At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır. (Atasözü) 3. İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan cümlelerde özneden sonra noktalı virgül konabilir: Yeni usul şiirimiz; zevksiz, köksüz, acemice görünüyordu.

147 İki Nokta (: ) 1.Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna konur: Millî Edebiyat akımının temsilcilerinden bir kısmını sıralayalım: Ömer Seyfettin, Halide Edip Adıvar, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Ali Canip Yöntem. 2. Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konur: 3. Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten sözlerden sonra konur: Bilge Kağan: Türklerim, işitin! 4. Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur: Ziraatçı sayar:

148 UYARILAR! Arasöz yapmak için virgül de kullanabiliriz kısa çizgi de.  İkilemelerin arasına herhangi bir noktalama işareti koyulmaz.  Noktalı virgülden sonra küçük harfle başlanır. mı / mi ekini alan yan cümle temel cümlenin zarf tümleci olduğunda cümlenin sonuna soru işareti konmaz: Akşam oldu mu sürüler döner. Hava karardı mı eve gideriz. Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti kullanılır: İsteseymiş bir günde bitirirmiş (!) ama ne yazık ki vakti yokmuş (!). Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret (nokta, soru işareti, ünlem işareti vb.) tırnak içinde kalır:

149 Ateşsiz bir humma her tarafımı yakıyor, soğuk soğuk terliyordum.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül bu cümledeki göreviyle kullanılmıştır? A) Evet, o gece gözüme uyku girmedi. B) Tartışmadan bir netice çıkmadı, tartışmada bir sonuca varamadık. C) Hayat, işi gücü olmayanlar için rüyadan başka bir şey değil. D) Kapıda bekleyen güzel, zayıf bir hanımefendi vardı.

150 Aşağıda virgülün işlevleriyle ilgili örnekler sıralanmıştır:
1. Adana’ya yarın gideceğim, dedi. 2. Umduk, bekledik, düşündük. 3. Fatih Rıfkı ATAY, Tuna Kıyıları, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1938. Numaralandırılmış cümlelerde virgülün aşağıdaki işlevlerinden hangisinin örneği yoktur? A) Eser künyelerinde yazar, eser adı, basımevi vb. maddelerden sonra konur. B) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur. C) Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler arasına konur. D) Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerden sonra konur.

151 Rize ( )yi keşfetmeye gelen gezginin yapacağı iş
bellidir ( ) Erkenden kalkılır ve yürümeye başlanır ( ) İri kayalar ( ) görkemli yamaçlar bir çocuk heyecanıyla dolaşılır. Bu parçada ayraç ( ) ile gösterilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir? A) ( ‘ ) ( : ) ( . ) ( , ) B) ( ‘ ) ( : ) ( ! ) ( , ) C) ( - ) ( ; ) ( . ) ( ! ) D) ( ‘ ) ( ; ) ( , ) ( , )

152 Sabri Bey kim ( ) diye sordum. Hacer Hanım
bana ( ) — Bilmem ki ( ) Ben de yeni tanıştım ( ) dedi ve boş boş bakan kalfasına kızgın gözlerini çevirdi. Bu parçada ayraç ( ) ile gösterilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir? A) ( ? ) ( : ) ( ; ) ( . ) B) ( , ) ( , ) ( ... ) ( . ) C) ( , ) ( : ) ( ... ) ( , ) D) ( ? ) ( ; ) ( ... ) ( , )

153 Türkçe dersinin proje ödevini bir saatte(?) bitirmiş.
Bu cümlede soru işaretinin (?) kullanımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Soru bildiren cümle ve sözlerin sonunda kullanılmıştır. B) Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra kullanılmıştır. C) Bilinmeyen yer, tarih vb. durumlar için kullanılır. D) Şüpheyle karşılanan durumlar için kullanılmıştır

154 Karac’oğlan der mert gibi Yüreğim yanar od gibi
Bir ok yemiş bozkurt gibi Sen d’olasın benim gibi Bu dörtlükte kesme işaretinin kullanımıyla ilgili olarak aşağıdaki hangisi söylenir? A) Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine gelen ekleri ayırmak için konulmuştur. B) Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme eklerinden sonra konulmuştur. C) Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konulmuştur. D) Şiirde seslerin ölçü dolayısıyla düştüğünü göstermek için konulmuştur.

155 1. Tören 17.30’da kent meydanında yapılacak.
2. Otobüs Sokak’tan geçip son durağa ulaşır. 3. Bizim için tarihi bir dönüm noktasıydı. Bu cümleler noktanın aşağıdaki görevlerinden hangisini örneklendirmez? A) Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları ayırmak için konur. B) Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için kullanılır. C) Bir yazının maddelerini gösteren rakam ve harflerden sonra kullanılır. D) Sayılardan sonra sıra bildirmek için kullanılır

156 Sevinçten (1) heyecandan içim içime sığmıyor
(2) bağırmak (3) kahkahalar atmak (4) ağlamak istiyorum. Yukarıdaki cümlede numaralanmış yerlerden hangisine diğerlerinden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir? A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.

157 TEOG 2015 Güçlü olanlar( ) zayıflara karşı haksızlık yapmamalıdır( ) Onların haklarını gözetme-lidir( ) Yoksa son pişmanlık( ) Bu metinde yay ayraçla belirtilen yerlere sırasıyla hangi noktalama işaretleri geti-rilmelidir? A) (,)(:)(.)(!) B) (;)(!)(:)(.) C) (,)(.)(.)(...) D) (;)(.)(!)(...)

158 TEOG MAZERET 2015

159 TEOG 2014

160 UYARILAR: ANLATICI TÜRLERİ: Eğer paragrafta 1.tekil veya 1.çoğul şahıs kullanıldıysa 1.kişi,3.kişi varsa 3.kişili anlatım vardır. Öznel yargılar kişiden kişiye değişir. Kanıtlanamaz. Güzel, çirkin, harika, tatlı, sevimli, hoş, etkileyici gibi kelimeler öznellik bildirir. Yani kişiden kişiye değişir . Nesnel yargılarsa kesindir. Kanıtlanabilir. Herkese göre aynıdır. Bir kitabın konusu veya tarihi bilgiler nesnellik bildirir. Kişiden kişiye değişmez.

161 . Şart: koşul. Takdir alırsan sana telefon alırım
 Şart: koşul. Takdir alırsan sana telefon alırım. Cümlesi bir koşul cümlesidir.  Yansıma sözcükler çok basittir. Doğadaki seslerden türeyen kelimeler yansıma sözcüklerdir. Vızıltı, çıtırtı, gürültü, cızırtı, vak vak, mırıltı, uğultu vb.  İkilemelerin arasına herhangi bir noktalama işareti gelmez. Yakın, zıt, eş veya anlamsız kelimeler yan yana gelerek ikileme oluşturabilir. Yalan yanlış, aşağı yukarı, uzun uzun, abur cubur vb.

162 CÜMLENİN ANLATIM ÖZELLİKLERİ
1) Açıklık: Türkçe sorularında sıkça karşımıza çıkan açıklık kavramı, tek anlama gelmek ve net anlamlı olmaktır. Bir cümlenin kişi, noktalama ve anlam yönünden anlaşılır olmasıdır. 2) Duruluk: Türkçe cümlede anlatım özellikleri içinde yer alan duruluk, bir cümlede gereksiz söz kullanmamayı ve gerektiği kadar sözcük kullanmayı belirtmektedir. 3) Yalınlık: Süssüz, sanatsız, şatafatsız, gösterişsiz, dolambaçlı yollara başvurmadan direkt anlatımı ifade eden cümlelerdir. Bu cümlelerde abartma, benzetme, mecazlık, kişileştirme gibi söz sanatlarına yer verilmez.

163 Özgünlük: Yazarın dil ve anlatım bakımından farklı olması,yeni, kendine özgü, orijinal ve yenilikçi olması gibi anlamları ifade eder. Yoğunluk (Derinlik):Az sözle çok şey anlatmak ve her okunuşta yeni anlamlar bulunabilen anlatım şeklidir. Kısaca duygu ve düşünce zenginliğidir. Doğallık: Bir düşüncenin içten, samimi ve olduğu gibi aktarılmasıdır. Evrensellik: Düşünceleriyle tüm insanlığa seslenmeyi başarabilmektir. Kalıcılık: Bir yazarın yalnızca yaşadığı devirde değil gelecekte de anılması ya da adından söz ettirmesidir. Tutarlılık: Bir yazarın düşünce ve davranışlarının, yazdıklarıyla uyuşmasıdır. Özlülük: Kısa cümlelerle anlam bakımından çok şey anlatmaya dayalı kuraldır

164